Marcin S r o k a, Współpraca zagraniczna Komitetu Wojewódzkiego

MARCIN SROKA
147
Zdaniem badaczy podejmujących zagadnienie współpracy międzynarodowej
samorządów lokalnych z relacji braterskich nie przetrwały niemal żadne autentyczne i trwałe więzi między mieszkańcami. Wynikało to ich zdaniem z powierzchowności współpracy kreowanej przez komitety partii komunistycznych78. Podobnie
krytycznie, jako mało trwałe, były oceniane kontakty komitetów wojewódzkich
PZPR z obwodowymi KPZR79. Teoria negująca długofalowość współpracy zagranicznej nawiązanej przez władze komunistyczne szczebla wojewódzkiego była
jednak błędna. Kontakty międzynarodowe nawiązane z inicjatywy KW PZPR
w Opolu w kilku przypadkach przetrwały do 2013 r. Poczdam, Székesfehérvár
i Biełgorod były wówczas miastami partnerskimi Opola, podobnie sytuacja wyglądała w relacjach Nysy z Szumperkiem i Raciborza z Opawą. Ponadto elementami współpracy opolsko-biełgorodzkiej w 2013 r. były relacje międzyuczelniane.
Politechnika Opolska współdziałała w realizacji projektów badawczych z Instytutem Materiałów Budowlanych w Biełgorodzie80. Odnowiono także współpracę
między Uniwersytetem Opolskim a Uniwersytetem w Biełgorodzie81. Również Katowice kontynuowały relacje partnerskie z czeską Ostrawą, węgierskim Miszkolcem i ukraińskim Donieckiem82. KW PZPR w Opolu nie miał jednak wpływu na
wszystkie zawierane przez miasta umowy partnerskie, czego przykładem może być
współpraca międzynarodowa Opola z francuskim Grasse, którą zapoczątkowano
24 października 1964 r.83
Marcin Sroka
Foreign co-operation of the Provincial Committee of the Polish United
Workers’ Party in Opole
The partnership of cities and regions that was promoted in Europe after the end of the World War
II was accomplished also in socialist countries. The main institutions that conducted such actions
were the provincial committees, especially the Provincial Committee of the Polish United Workers’
Party. In Opole Province most of decisions were made by the provincial committee in Opole. Apart
from the fact that, usually, the activity had strictly propaganda character, it still is an interesting
research phenomenon that was not discussed in scientific discourse. Above all, the article deals with
the co-operation of the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party in Opole with the
78 A.
B r z o z o w s k a, op. cit., s. 7.
s. 13. W przypadku Opola w dalszym ciągu prowadzona jest współpraca z Biełgorodem, którą odnowiono 14 kwietnia 2004 roku. Za: www.opole.pl/miasto/artykuly/18125-32-Article-Bielgorod#paragraph3344 [20.12.2012].
80 www.po.opole.pl/index.php?mod=informacje; 6 [10.01.2013].
81 www.radio.opole.pl/2011/luty/wiadomosci/uniwersytet-odnawia-wspolprace-z-rosyjska-uczelnia.html [10.01.2013].
82 APK, KW PZPR w Katowicach, sygn. 301/V/557, Posiedzenie Sekretariatu KW z dnia
12 I 1971, k. 2, 116, 118, 121, 124; www.katowice.eu/pl/nasze-miasto/wspolpraca-z-zagranica.htm
[20.12.2012].
83 A. B r z o z o w s k a, op. cit., s. 132.
79 Ibid.,
148
WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA KOMITETU WOJEWÓDZKIEGO...
USSR, the German Democratic Republic, Czechoslovakia, Hungary, and Mongolia. The most pernament bonds connected the party organisation of Opole with the Regional Committee of the Socialist
Unity Party of Germany in Postdam. The article’s basis are the files of the Provincial Committee
of the Polish United Workers’ Party in Opole stored the State Archive in Opole, and records of
the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party in Katowice kept in the State Archive
in Katowice.
Marcin Sroka
Internationale Zusammenarbeit des Woiwodschaftskomitees der
Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei in Oppeln (Komitet Wojewódzki
Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Opolu)
Die Partnerschaften der Städte und Regionen in Europa nach dem Zweiten Weltkrieg wurden
auch in den sozialistischen Länder eingegangen. Die Hauptentscheidungsträger, die solche Initiativen ergriffen, waren Woiwodschaftskomitees, vor allem aber das Zentralkomitee der Polnischen
Vereinigten Arbeiterpartei (Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). In der
Oppelner Woiwodschaft (województwo opolskie) wurden die meisten Entscheidungen in diesem
Bereich durch das Woiwodschaftskomitee der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei in Oppeln getroffen. Obwohl diese Tätigkeit in der Regel einen rein propagandistischen Charakter hatte, stellt sie
eine interessante Forschungsfrage dar, die bislang im wissenschaftlichen Diskurs nicht aufgegriffen
wurde. Im vorliegenden Beitrag wurde insbesondere die Zusammenarbeit des Woiwodschaftskomitees der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei mit seinen Äquivalenten in der UdSSR, der DDR,
der Tschechoslowakei, Ungarn und der Mongolei vorgestellt. Die langlebigsten Beziehungen verbanden die Oppelner Parteiorganisation mit dem Bezirkskomitee der Sozialistischen Einheitspartei
Deutschlands in Potsdam. Der Beitrag basiert auf den Akten des Woiwodschaftskomitees der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei in Oppeln, und auch auf den Akten des Woiwodschaftskomitees
der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei in Kattowitz (Katowice), die von der AP in Kattowitz
aufbewahrt werden.