Powiat Myślenicki - album / Myślenice County

Warszawa
WOJ. MAŁOPOLSKIE
Kraków
Myślenice
· Jesienny krajobraz w gminie Raciechowice · Autumn landscape in Raciechowice commune · Herbst in der Gemeinde Raciechowice
KR AJOBR AZ NATUR ALNY
NATUR AL LANDSCAPE
NATURLANDSCHAFT
P
M
D
Cenną wartością powiatu jest charakterystyczne dla
Pogórza Karpackiego ukształtowanie powierzchni,
które tworzą liczne wzniesienia, doliny przecinane
wstęgami potoków i malownicze meandry rzeki Raby.
W południowo-wschodniej części powiatu leży urokliwa Dolina Wiśniowej, której specyficzny klimat
stwarza idealne warunki dla stacjonarnego i aktywnego wypoczynku. Podobnie piękne i atrakcyjne są
okolice Tokarni.
Land configuration, created by numerous hills,
valleys cut by of streams and picturesque meanders of the River Raba, is a precious value
of the Poviat so specific for the Carpathian
Foothills. Charming Valley of the River Wiśniowa,
the specific climate of which creates perfect conditions for stationary and active leisure, lies in the
south-eastern part of the Poviat. The surroundings of
Tokarnia are equally beautiful and attractive.
W Dobczycach, starym grodzie piastowskim, przegrodzono zaporą rzekę Rabę, tworząc zalew, nad którym górują ruiny zamku obronnego, wzniesionego
przez króla Kazimierza Wielkiego. Na terenie całego
powiatu historycznie kształtowany krajobraz kul-
The River Raba, situated in Dobczyce, the old settlement from the reign of Piasts, has been dammed creating a reservoir with ruins of a defensive castle, erected
by the King Kazimierz Wielki and towering over the
reservoir. The historically shaped cultural landscape
owiat myślenicki położony jest w południowej
części województwa małopolskiego w bezpośrednim sąsiedztwie aglomeracji krakowskiej.
Doskonałe połączenie z Krakowem, a tym samym
z lotniskiem w Balicach (droga E7 Kraków – Zakopane tzw. „Zakopianka”, 30 min. jazdy samochodem do
Myślenic z Krakowa) stwarza doskonałe warunki dla
przybywających w celach turystycznych, jak i komercyjnych. Powierzchnia powiatu liczy 673 km², w tym
35,3% zajmują lasy. Najwyższe góry to Luboń Wielki 1022 m, Szczebel 977 m, Lubomir 904 m, Łysina
892 m, Koskowa Góra 866 m, Kotoń 857 m, Zębalowa 858 m, Ciecień 829 m, Kamiennik 818 m, Uklejna
680 m, Chełm 654 m. Na zboczach, czasem bardzo wysoko, rozciągają się pola malowane całą paletą barw.
Ludność powiatu liczy ponad 124 000 mieszkańców.
W jego skład wchodzą trzy gminy miejskie: Myślenice, Dobczyce i Sułkowice oraz sześć wiejskich: Lubień,
Pcim, Raciechowice, Siepraw, Tokarnia, Wiśniowa.
yślenice Poviat is situated in the southern part of the Małopolskie Voivodship
directly neighbouring with the Cracow
agglomeration. Splendid traffic connection with
Cracow and the airport in Balice at the same time
(E7 Cracow – Zakopane road, the so-called „Zakopianka”, 30 minutes driving to Myślenice from
Cracow) creates ideal conditions for tourists and
businessmen. The Poviat encompasses an area of
673 km2, including 35,3% occupied by forests.
The highest peaks include Luboń Wielki 1022 m,
Szczebel 977 m, Lubomir 904 m, Łysina 892 m, Koskowa Góra 866 m, Kotoń 857 m, Zębalowa 858 m,
Ciecień 829 m, Kamiennik 818 m, Uklejna 680 m and
Chełm 654 m. Colourful fields spread on their slopes,
often very high. Population of the Poviat is 124,000. It
incorporates three urban communes: Myślenice, Dobczyce and Sułkowice and six rural communes: Lubień,
Pcim, Raciechowice, Siepraw, Tokarnia and Wiśniowa.
1
er Landkreis Myślenice ist im südlichen Teil
der Woiwodschaft Małopolskie [Kleinpolen],
in der unmittelbaren Nähe des Ballungsgebiets Kraków gelegen. Eine ideale Verbindung mit
Kraków und dadurch mit Flughafen Balice (Landesstraße E7 Kraków – Zakopane, die sog. „Zakopianka“,
30 Minuten Autofahrt aus Myślenice nach Kraków)
bietet ausgezeichnete Bedingungen nicht nur für
Touristen, sondern auch für kommerzielle Unternehmen. Der Landkreis hat die Fläche von 673 km2,
davon 35,3% bilden die Waldgebiete. Die höchsten Berge sind: Luboń Wielki 1022 m, Szczebel
977 m, Lubomir 904 m, Łysina 892 m, Koskowa
Góra 866 m, Kotoń 857 m, Zębalowa 858 m, Ciecień
829 m, Kamiennik 818 m, Uklejna 680 m, Chełm
654 m. Oft sehr hoch auf den Berghängen erstrecken
sich bunte, malerische Felder. Der Landkreis hat
124 000 Einwohner. Er setzt sich aus drei folgenden
Stadtgemeinden zusammen: Myślenice, Dobczyce und Sułkowice, sowie aus sechs Dorfgemeinden:
Lubień, Pcim, Raciechowice, Siepraw, Tokarnia,
Wiśniowa.
Charakteristisch und sehr wertvoll für das Karpaten Vorgebirge ist die Flächengestaltung. Sie zeichnet sich durch zahlreiche Hügel, Täler, durch die
schöne Bäche fließen, und malerische Mäandern
des Flusses Raba aus. Im südlich-östlichen Teil
des Landkreises ist das wunderschöne Tal [poln.
Dolina Wiśniowej] gelegen. Es zeichnet sich durch
ein spezifisches Klima, das ideale Bedingungen für
aktive und passive Erholung anbietet, aus. So schön
und malerisch sind auch die Landschaften von Tokarnia.
· Centrum Myślenic – widok z lotu ptaka · The centre of Myślenice – bird’s eye view · Zentrum von Myślenice – Luftbild
2
3
· Panorama z baszty zamkowej na Jezioro Dobczyckie · Panorama of Lake Dobczyckie – a view from the castle tower · Panorama von der Schlossbastei auf den See Dobczyckie
turowy ulega gwałtownemu przeobrażeniu poprzez
nowoczesną urbanizację i industrializację, jednak
w skali i na miarę wielkości powiatu. Zabytkowe
obiekty architektury, chronione obiekty geologiczne,
fauny i flory tworzą wyróżniający powiat „regionalny klimat”, który uzupełniają liczne, rozsiane przy
drogach, domach, na wzgórzach i duktach leśnych,
kapliczki.
of the entire Poviat undergoes drastic transformation
through urbanisation and industrialisation, yet in the
scale and the size of the Poviat. Historic monuments
of architecture, protected geological forms, as well as
fauna and flora create a unique regional climate in
the poviat that are supplemented by numerous wayside chapels dispersed along the roads, houses, hills
and forest ducts.
Specyfika terenu i niełatwe warunki gospodarowania
wykształciły na przestrzeni wieków u mieszkańców
szacunek do pracy, oszczędność, zapobiegliwość, zaradność i przede wszystkim gościnność, która wynikała między innymi z położenia wzdłuż prastarego
szlaku handlowego północ – Via-Regia (tzw. „droga
królewska”) i wschód-zachód (tzw. „trakt cesarsko-królewski”), z sąsiedztwa z Krakowem, a tym samym
z trwających od zarania dziejów korzystnych dla
wszystkich stron kontaktów.
Over the centuries, the specificity of the region and
not easy settling process have developed a respect
for work, thriftiness, foresight, resourcefulness and
most of all hospitality of its inhabitants, which resulted, among other things, from localization along
the ancient North – Via-Regia Route (the so-called
“Royal Route”) and East-West Route (the so-called
“Imperial and Royal Route”), as well as from the
neighbourhood with Cracow and at the same beneficial mutual contacts, which have been lasting for ages.
Wraz z gwałtownym rozwojem po 1989 roku powstały liczne restauracje, motele, hotele, pizzerie, puby
i zajazdy, zwłaszcza wzdłuż drogi E7, odpowiadając
na zapotrzebowanie współczesnych czasów. Wiele
obiektów oferuje możliwość zorganizowania konferencji z posiłkami i noclegiem, zwiedzania ciekawych
miejsc powiatu, Krakowa, Zakopanego, Oświęcimia,
Wadowic, Wieliczki, do których to miejscowości jest
z Myślenic i okolic bardzo blisko. Powstaje w szyb-
During the rapid economic growth that occurred
after 1989 a number of new restaurants, motels, hotels, pizza restaurants, pubs and inns were build, in
particular along E7 road, meeting the demand of contemporary times. A lot of the aforementioned facilities organize conferences providing their participants
with food and accommodation and an opportunity to
visit the most interesting places located in Myślenice
county such as Cracow, Zakopane, Oświęcim, Wa-
4
In Dobczyce, in der alten Piastenburg, wurde der Fluss
Raba durch eine Sperre abgetrennt. Infolgedessen entstand ein Stausee, an dem sich Ruinen eines Verteidigungsschlosses befinden, das von König Kasimir dem
Großen errichtet wurde. Auf dem ganzen Landkreisgebiet unterliegt die durch geschichtliche Ereignisse
gestaltete Kulturlandschaft einer rapiden Änderung
in Folge moderner Urbanisierung und Industrialisierung, je nach Maßstab und Größe der Region. Historische Architekturobjekte, geschützte geologische
Objekte, sowie Objekte der Flora und Fauna bilden ein
einzigartiges, „regionales Klima”, das durch zahlreiche,
an Straßen, Häusern, auf den Hügeln und Waldschneisen gelegene Kapellen ergänzt wird.
Die Gebietsmerkmale und ziemlich schwere Bewirtschaftungsbedingungen trugen dazu bei, dass seine
Einwohner seit eh und je ihre Arbeit respektieren,
sowie sparsam, vorsorglich, geschickt und vor allem
gastfreundlich sind. Ihre Gastfreundlichkeit ergab
sich u.a. aus der Lage des Gebiets entlang der uralten nördlichen Handelsstrecke – Via-Regia (sog.
„Königsweg“) und östlich-westlichen Handelsstrecke
(sog. „kaiserlich-königlicher Weg“), aus der Nachbarschaft mit Kraków, sowie aus langjährigen, gemeinsamen Kontakten.
kim tempie infrastruktura związana z zimowym
wypoczynkiem. Działają zaawansowane technicznie
wyciągi w Myślenicach na Górze Chełm i w Sieprawiu, na Szklanej Górze w Harbutowicach, orczykowe
w Wierzbanowej i Skomielnej Czarnej. Liczna sieć
wyciągów działa także w miejscowościach leżących
w niedalekim sąsiedztwie powiatu myślenickiego.
Jest również specjalna oferta dla ceniących sobie wypoczynek w ciszy i odosobnieniu, w warunkach domowej atmosfery z mnóstwem atrakcji nieobecnych
na co dzień w warunkach wielkomiejskiej egzystencji.
Grill na świeżym powietrzu, spacer w lesie, jazda konna, posiłki przyrządzane z produktów z własnego gospodarstwa, kontakt ze zwierzętami gospodarskimi,
w zimie sanna i również możliwość zwiedzania bliższej i dalszej okolicy własnym samochodem lub gospodarza, place zabaw dla dzieci – to wszystko czeka
na zainteresowanych taką formą wypoczynku w gospodarstwach agroturystycznych. W powiecie myślenickim działa kilkadziesiąt gospodarstw agroturystycznych położonych w różnych częściach powiatu.
dowice, Wieliczka, which are located not far from
Myślenice. Winter sport facilities are being built in
a fairly fast pace. Technologically advanced chair lifts
operate in Myślenice and Siepraw, over Góra Chełm
[Chełm Mountain] and in Harbutowice over Szklana
Góra, as well as drag lifts operate in Wierzbanowa and
Skomielna Czarna. Many ski lifts operate in villages
situated nearby the Myślenice Poviat.
There is also a special offer for people appreciating
relaxation in silence, homely atmosphere with many
attractions, which are not present in everyday life
of big cities. Agritourist farms offer such attractions
as open air barbecues, walks in forest, horse-riding,
home-made cuisine made of local produce, contact
with farm animals, sauna in winter, as well as sightseeing tours around the region by own or landlord’s
car, playgrounds for children. The are several agricultural tourism farms located in various parts
of Myślenice county.
Mit einer raschen Entwicklung nach dem Jahre 1989
sind zahlreiche Restaurants, Motels, Hotels, Pizzerien,
5
Pubs, Gasthäuser, vor allem der Straße E7 entlang,
die die Nachfrage moderner Zeiten befriedigt haben,
erschienen. Viele Objekte bieten eine Möglichkeit an,
Konferenzen mit Vollpension und Besichtigen von
interessanten Orten des Landkreises: Kraków, Zakopane, Oświęcim, Wadowice, Wieliczka, die in der
Nähe von Myślenice und seiner Gegend gelegen sind,
zu organisieren. Sehr schnell entwickelt sich auch die
Infrastruktur, die mit der Wintersaison verbunden
ist. Viele technisch fortgeschrittene Skilifte sind bereits in Myślenice, auf dem Berg Chełm und in Siepraw, auf dem Berg Szklana Góra in Harbutowice
oder Schlepplifte in Wierzbanowa und Skomielna
Czarna tätig. Zahlreiche Lifts gibt es auch in den benachbarten Orten des Landkreises Myślenice.
Diejenigen, die in häuslicher Atmosphäre und Ruhe
erholen wollen, finden etwas für sich selbst. Ein
großer Vorteil ist die Erholung fern vom Stadtlärm.
Grillen in der frischen Luft, Spaziergang im Wald,
Reiten, Gerichte aus Naturprodukten, Kontakt mit
Bauernhoftieren, Schlittenfahrt im Winter und
Möglichkeit der Besichtigung nächster und weiterer Gegend mit eigenem Auto oder mit Auto des
Bauers, Spielplätze für Kinder – alle diese Attraktionen warten auf die an der Erholung in den Ökobauern-höfen interessierten Personen. Im Landkreis
Myślenice sind ein paar Dutzend Ökobauernhöfe, die
in verschiedenen Orten des Landkreises unterbracht
werden, tätig.
· Widok ze Szklanej Góry w Harbutowicach na Sułkowice · View from Szklana Góra in Harbutowice over Sułkowice · Ausblick vom Berg Szklana Góra in Harbutowice auf Sułkowice
· Widok z Lubomira na Gminę Wiśniowa · View from Lubomir over Wiśniowa commune · Ausblick vom Berg Lubomir auf die Gemeinde Wiśniowa
· Żółty szlak na Kotoń nad przysiółkiem Figuły · A yellow trail leading to Kotoń over the hamlet of Figuły · Gelber Wanderweg auf Kotoń über Figuły-Weiler
· Okolice Raciechowic · Raciechowice’s surroundings · Umgebung von Raciechowice
6
7
· Zima w Gminie Tokarnia · Winter in Tokarnia commune · Winter in der Gemeinde Tokarnia
· Sady owocowe – Raciechowice · Orchards – Raciechowice · Obstgärten – Raciechowice
· Panorama okolic Wiśniowej · Panorama of the Wiśniowa surroundings · Panorama der Umgebung von Wiśniowa
· Zapora w Dobczycach · Dam in Dobczyce · Staudamm in Dobczyce
8
9
Do innych ciekawostek przyrodniczych powiatu należą: 26-metrowa jaskinia szczelinowa ,,Zimna Dziura”
w masywie góry Szczebel k. Lubnia, starodrzew ,,Lipiny” w Pcimiu, skałki ,,Diabelski” i ,,Wielki Kamień”
w Stróży oraz skałka ,,Kopytko” i źródełko bł. Anieli
Salawy w Sieprawiu.
Zegartowice. The charming surroundings of Tokarnia
and Wiśniowa villages increase the natural values of
Myślenice district.
Other exquisite natural beauty sights of the county
include: “Zimna Dziura” – a 26-meter cave located on
the slopes of Szczebel (Mountain) near Lubień, ,,Lipiny” – a mature timber in Pcim, rocks known as
“Diabelski” and ,“Wielki Kamień” in Stróża, a rock
known as “Kopytko” and the spring of the Blessed
Aniela Salawa in Siepraw.
unbelebten Natur auf diesem Gebiet bilden: Findling
in Dobczyce und kleine Sandsteinfelsen: „Diabelskie
Kamienie“ („Taufelssteine“) in Krzesławice, Rudnik
und „Kamień Grzyb“ („Pilzstein“) in Zegartowice.
Die Werte des Gebiets von Myślenice werden durch
die außergewöhnliche, zauberhafte Gegend von Tokarnia und Wiśniowa angedeutet.
Zu den anderen Naturbesonderheiten des Landkreises gehören: die 26 m lange Schlitzhöhle „Zimna
Dziura“ („Kaltes Loch“) im Gebirgsmassiv des Berges
Szczebel neben Lubień, Urwald ,,Lipiny” in Pcim,
kleine Felsen ,,Diabelski” und ,,Wielki Kamień”
(„Teufels-“ und „Großer Stein“) in Stróża, kleiner Fels
„Kopytko“ und Quelle namens Gesegneter Aniela
Salawa in Siepraw.
· Zakliczyn – Czerwona Góra gm. Siepraw · Zakliczyn – Czerwona Góra, Siepraw commune · Zakliczyn – Czerwona Góra, Gemeinde Siepraw
WALORY PRZYRODNICZE
NATUR AL VALUES
NATURVORTEILE
W
T
I
Na terenie powiatu stwierdzono występowanie ponad
40 chronionych gatunków roślin. Ciekawostką są najdalej na północ wysunięte w Beskidach stanowiska
krokusów w Paśmie Łysiny.
Over 40 protected species of flora have been discovered in Myślenice county. A thick carpet of crocuses
located on the slopes of Łysina in the Beskid Średni
mountain range is a biological curiosity.
W lasach nadleśnictwa Myślenice utworzono trzy
użytki ekologiczne: Młaka źródliskowa, Mokradło
śródleśne oraz najciekawszy z nich – Polana Sucha
pod Łysiną – stanowisko kilkunastu chronionych gatunków roślin.
Three ecological sites have been created in the forests
in Myślenice Forest Inspectorate: Młaka źródliskowa,
Mokradło śródleśne and the most interesting one –
Polana Sucha at the foot of Łysina – a locality of several protected plant species.
Bogactwo naturalnego krajobrazu uzupełniają liczne osobliwości turystyczne i okazy przyrodnicze. Na
terenie powiatu znajduje się ponad 100 pomników
przyrody, większość z nich to sędziwe drzewa, z których największym jest dąb w Osieczanach (680 cm
obwodu), a pozostałe znane to: ,,Lipka” na Górze Plebańskiej w Myślenicach, lipa ,,Marysieńka”
w Dobczycach, wg tradycji zasadzona przez Jana III
Sobieskiego, i słynne ,,Cisy Raciborskiego” w Harbutowicach, z których starszy liczy ponad 660 lat, oraz
liczne starodrzewy przy zabytkowych budowlach –
kościołach i dworach. Pomniki przyrody nieożywionej to: głaz narzutowy w Dobczycach oraz skałki piaskowcowe: ,,Diabelskie Kamienie” w Krzesławicach,
Rudniku oraz ,,Kamień Grzyb” w Zegartowicach.
Walory Ziemi Myślenickiej podkreślają niezwykle
urokliwe okolice Tokarni oraz Wiśniowej.
The wealth of the natural landscape is supplemented
by numerous historical and cultural sites and nature
specimens of the region. There are over 100 nature
monuments in Myślenice county, most of which are
old trees, including the largest oak in the area located
in Osieczany (with a perimeter of 680 cm). The other
well-known monuments include: “Lipka” located on
Góra Plebańska in Myślenice, “Marysieńka” linden
tree in Dobczyce, which, according to tradition, was
planted by John III Sobieski and the famous “Cisy
Raciborskiego” [yew trees] in Harbutowice – the oldest of which is over 660 years old – as well as numerous mature timber located near historic buildings
such as churches and manor houses. Monuments of
inanimate nature include: a glacial erratic in Dobczyce and sandstone formations: “Diabelskie Kamienie” in Krzesławice, Rudnik and “Kamień Grzyb” in
powiecie myślenickim znajdują się dwa rezerwaty przyrody: „Zamczysko nad Rabą”
(krajobrazowy) o powierzchni 1,35 ha
i rezerwat leśny „Las Gościbia” (282,46 ha). W pierwszym chroni się grąd i nisko położony płat boru
dolnoreglowego, otaczające ruiny baszty z XIII w.
,,Las Gościbia’’ to przede wszystkim piękne buczyny,
ale też ciekawa rzeźba terenu w obrębie leju źródłowego górskiego potoku.
he are two nature reserves located in Myślenice
county: “Zamczysko nad Rabą” (a landscape park) with the area of 1.35 ha and “Las
Gościbia” forest reserve (282.46 ha). The first reserve
is home to oak-hornbeam forest and lower subalpine
forest, which surround the ruins of an 18th century
tower. “Las Gościbia’’ includes above all beautiful
beech woods situated on the area’s hilly terrain in the
vicinity of the headwater area of a mountain brook.
10
m Landkreis Myślenice gibt es zwei Naturschutzgebiete: „Zamczysko nad Rabą“ („Burg am Fluss
Raba“) (ein Landschaftspark) mit der Fläche
von 1,35 ha und ein Waldnaturschutzgebiet „Las
Gościbia“ („Wald Gościbia“, 282,46 ha). In dem ersten Fall wird ein Eichen-Hainbuchen-Wald und tief
liegender Schicht vom unteren Bergwald geschützt,
die durch Basteiruinen aus dem 13. Jahrhundert umgeben werden. „Las Gościbia“ ist vor allem ein schöner Buchenwald, aber er zeichnet sich auch durch ein
außergewöhnliches Relief innerhalb des Quellentrichters eines Bergbaches aus.
Auf dem Gebiet des Landkreises wurden über 40 geschützte Pflanzenarten erkannt. Sehenswürdig sind
die in Beskiden am weitesten nördlich gelegenen Krokusansammlungen in Pasmo Łysiny.
In den Wäldern des Forstamtes Myślenice wurden drei ökologische Nutzflächen gebildet: Młaka
źródliskowa, Mokradło śródleśne und die interessanteste – Polana Sucha unter dem Berg Łysina – Ansammlung von vielen geschützten Pflanzenarten.
Die Vielfalt der Naturlandschaft wird mit zahlreichen
touristischem Besonderheiten und Naturexemplaren ergänzt. Innerhalb des Landkreises gibt es über
1000 Naturdenkmäler. Die Mehrheit von ihnen bilden uralte Bäume, von denen die Eiche in Osieczany
der größte Baum ist (sein Umfang beträgt 680 cm).
Andere bekannte Bäume sind: ,,Lipka” auf dem Berg
Góra Plebańska in Myślenice, Linde ,,Marysieńka” in
Dobczyce – gemäß der Tradition wurde sie vom König Johann III. Sobieski gepflanzt – und die berühmten ,,Cisy Raciborskiego” („Eiben von Raciborski“) in
Harbutowice, von denen die älteste Eibe über 660 Jahre alt ist, sowie zahlreiche Urwälder bei historischen
Gebäuden – Kirchen und Höfen. Die Denkmäler der
· Pcim Sucha – Wodospad na Wielkiej Skale · Pcim Sucha – a waterfall by Wielka Skała · Pcim Sucha – Wasserfall auf Wielka Skała
11
11
Kamień w Rudniku gm. Sułkowice · Diabelski Kamień (a rock formation) in Rudnik,
· Diabelski
Sułkowice commune · Teufelsstein in Rudnik, Gemeinde Sułkowice
12
Zimna Dziura – Szczebel gm. Lubień · Zimna Dziura (a cave) – Szczebel, Lubień
· commune
· Kalte Höhle – Szczebel, Gemeinde Lubień
Papieski na Szczeblu w Gminie Lubień · The John Paul II Route leading to Szczebel (a mountain peak) in Lubień commune
·· Szlak
Johann Paul der Zweite-Wanderweg in Szczebel, Gemeinde Lubień
im. M. Raciborskiego w Harbutowicach
·· Cisy
Yew trees of Raciborski in Harbutowice · Raciborskis Eibenbäume in Harbutowice
· Rezerwat Gościbia gm. Sułkowice · Nature reserve of Gościbia, Sułkowice commune · Naturschutzgebiet – Gościbia, Gemeinde Sułkowice
13
13
zakusy ludzkiej agresji i zaborczości. W historii powiatu ludzki wysiłek w znacznym stopniu niweczyły
powodzie, choroby (zarazy), pożary, a także rujnujące wojny („potop” i dwie wojny światowe). Można
zatem stwierdzić, że rozwój tych terenów przebiegał
ze zmiennym szczęściem tak charakterystycznym dla
natury ludzkiej, więc podobnie jak w całej Europie.
Niemniej oddalenie od centrów rozwoju cywilizacyjnego, brak wartościowych minerałów powodowały
znacznie powolniejszy rozwój gospodarczy.
at the mercy of the forces of nature and often mankind
aggression and rapacity. The history of the county is
marked by floods, diseases (plagues), fires and ruinous wars (“the Deluge” and two world wars). So, we
may admit here that the growth of this region has been
progressing with variable luck so specific for mankind
and similarly to the entire Europe. However, location
far from civilisational development centres and lack of
any valuable minerals made the economic growth go
slowly.
Przyspieszenie następuje w dobie światowej Rewolucji
Przemysłowej. Jednak dopiero w 1827 roku powstaje
w Myślenicach pierwsza kamienica murowana (kamienica Obońskiego, Rynek 27), a przemysł tworzą
głównie kamieniołomy, młyny, gorzelnie, warsztaty
rzemieślnicze. Podstawą egzystencji ludności pozostaje rolnictwo. Nadwyżki produkcji rolnej w głównej
mierze zasilają rynek Krakowa.
Acceleration followed in the age of the worldwide
Industrial Revolution. However, it was the year 1827
that marked the establishment of the first bricked
tenement house in Myślenice (tenement house of
Oboński, Rynek 27) and the industry is mainly represented by quarries, mills, distilleries and craft workshops. Agriculture becomes the basis of the people’s
existence. The market of Cracow was supplied by surpluses of the agricultural production.
W I połowie XX wieku następuje elektryfikacja Myślenic (1926), a niektóre miejscowości otrzymają prąd
dopiero w ćwierć wieku później. Wcześniej powstaje
pierwszy zakład przemysłowy – cegielnia (1908 r.).
Lata ostatnie zaborów i czasy II Rzeczypospolitej to
okres naznaczony wielkim wysiłkiem miejscowych
obywateli dla upowszechnienia postępu, tworzenia
nowoczesnej gospodarki, przemysłu i czas budowy
pięknych obiektów użyteczności publicznej w Myślenicach, np. budynek „Sokoła”, straży pożarnej, Sądu
Rejonowego, wieża kościelna czy też gmach Gimnazjum przy ulicy Sobieskiego i Liceum Ogólnokształcącego przy ulicy Jagiellońskiej.
Kościół pw. Wszystkich Świętych w Zakliczynie
·· The
Church of All Saints in Zakliczyn · Allerheiligenkirche in Zakliczyn
KR AJOBR AZ KULTUROWY
CULTUR AL LANDSCAPE
KULTURLANDSCHAFT
P
T
A
oczątki nowoczesnej cywilizacji na terenie
powiatu myślenickiego sięgają XIV wieku,
kiedy to jeden z najwybitniejszych Polaków
w historii, król Kazimierz Wielki, tworzył podstawy
nowoczesnego urządzenia społeczeństwa, a tym samym państwa. Dobczycom (1362 r., druga lokacja),
Myślenicom (1342 r.) nadano wtedy prawa miejskie
i większość miejscowości powiatu lokowano na prawie magdeburskim.
Historia osadnictwa na tych terenach sięga jednak
daleko głębiej. Dowodem na to są znaleziska na Górze Grodzisko, czy też na terenie strażnicy u podnóża
Góry „Uklejna”. Nadania ziemskie, osadzanie osadników (bywało niemieckich – Chełm k. Myślenic)
i związana z nimi ciężka praca kształtowały przez wieki ten trudny teren, w rytm i na miarę ówczesnego
prawa i postępu technicznego, rzeźbiąc również ludzkie charaktery.
W XIV i XV w. rozwijają się folwarki, powodując
zmianę stosunków agrarnych. Jednocześnie zaznacza
się rozkwit rzemiosła, handlu, rozwija się nauka. Niektóre miejscowości wyspecjalizowały się w produkcji
rzemieślniczej. Tak np. gonty i beczki wytwarzano
w Trzebuni i Bogdanówce, węgiel drzewny i smołę
w Trzebuni i Węglówce, a sukna w Pcimiu. W XVI w.
rejon Myślenic był jednym z większych w kraju
ośrodków produkcji szkła. Największa z hut szkła istniała w Trzebuni (XV-XVII w.), a mniejsze w Myślenicach, Bulinie, Zasani, Więciórce i Stróży. Tradycje
kowalskie Sułkowic rozwinęły się dopiero w XVIII w.
Mijały lata, mijały wieki, a mozolnie tworzony względny dostatek, a nawet w niektórych przypadkach dobrobyt, zdany był na łaskę sił natury i wielokrotnie na
he origins of the modern civilisation on the area
of the Myślenice Poviat reach the 14th century,
when one of the most outstanding Poles in history, the King Kazimierz Wielki created the foundations of an organized society, i.e. a state. Dobczyce
(1362, second location), Myślenice (1342) were granted civic rights and majority of the poviat’s villages were
established basing on the Magdeburg Law.
However, the settlement history of these areas is much
older. The findings on Grodzisko Mountain or on the
area of the watchtower at the foothills of the “Uklejna” Mountain only prove it. Land grants and settlers
(sometimes German – Chełm nearby Myślenice) and
hard work associated with them have developed this
difficult region over the centuries according to the
then law and technical progress shaping the people’s
characters at the same time.
In the 14th and 15th century manors were created in
Poland, changing agrarian relations in our country.
At the same time trade and craft sectors flourished
and development in science occurred. Some towns
specialised in craft production. For example shingles
and barrels were made in Trzebunia and Bogdanówka, charcoal and tar in Trzebunia and Węglówka, and
cloth was made in Pcim. During the 16th century the
region of Myślenice was one of the largest centres of
glass production in the country. The biggest glassworks were situated in Trzebunia (15th - 17th century) and smaller glassworks operated in Myślenice,
Bulina, Zasań, Więciórka i Stróża. Smithing traditions
developed only in the 18th century.
Years had passed, centuries had passed and the laboriously created wealth and in some cases prosperity were
14
Electrification of Myślenice followed in the 1st half
of the 20th century (1926) and some villages received
electric power supply just a quarter of the century
later. Earlier, a first industrial plant was established –
brick works (1908). The last years of partitions and
the period of the Second Polish Republic was the time
marked by great efforts of the local citizens to spread
economic and technological progress, to develop modern economy and industry and to build beautiful
public utility facilities in Myślenice, such as the Gymnastic Association “Sokół” building, the fire station,
the District Courthouse, a church tower or the building of the Lower Secondary School at Sobieskiego
Street and the building of the Secondary School at
Jagiellońska Street.
• Kościół Parafialny pw. św. Jakuba Starszego i św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Raciechowicach
• The Parish Church of St. Jacob the Elder and St. Catherine of Alexandria in Raciechowice
• St. Jakobus der Ältere Pfarreikirche und Kirche zu Katharina von Alexandrien in Raciechowice
nfänge moderner Zivilisation auf dem Gebiet
des Landkreises reichen in das 14. Jahrhundert. Damals schuf einer der bedeutendsten
Polen in der Geschichte, König Kasimir der Große,
die Grundlagen moderner Gesellschafts- und Staatsentwicklung. Den Orten Dobczyce (1362, zweite
Ortanweisung) und Myślenice wurden damals (1342)
Stadtrechte verliehen und die Mehrheit der Landkreis-Orte wurden gemäß dem Magdeburger Recht
lokalisiert.
Die Geschichte der Besiedlung in dieser Region hat
aber tiefere Wurzeln. Ein Beweis dafür sind Funde
auf dem Berg Grodzisko oder auf dem Gebiet des
Wachturms am Fuß des Berges „Uklejna”. Die Stadtrechte, Ansiedler (auch deutsche Ansiedler – Chełm
bei Myślenice) und harte Arbeit gestalteten seit eh
und je dieses Gebiet, gemäß dem damaligen Recht
und technischen Fortschritt. Es gestalteten sich dabei
die menschlichen Charaktere.
Im 14. und 15. Jahrhundert entwickelten sich Vorwerke und hatten Änderungen der Agrarverhältnisse
zur Folge. Gleichzeitig tritt die Entwicklung im Bereich Handwerk, Handel ein. Es begann sich Wissenschaft zu entwickeln. Manche Ortschaften haben
sich auf eine handwerkliche Produktion spezialisiert.
So sind z.B. Schindel und Fässer in Trzebunia und
Bogdanówka, Holzkohle und Terz in Trzebunia und
Węglówka und Tuche in Pcim, hergestellt worden. Im
16. Jahrhundert war die Gegend von Myślenice eines
der wichtigsten Zentren für die Glasherstellung im
Land. Die größte Glashütte befand sich in Trzebunia
(15.-17. Jh.), die kleineren gab es in Myślenice, Bulina, Zasań, Więciórka und Stróża. Die Schmiedekunst
von Sułkowice hat sich erst im 18. Jh. entwickelt.
15
15
Es vergingen die Jahre und Jahrhunderte. Ein sich
mühevoll entwickelnder Wohlstand, in manchen Fällen sogar das Reichtum, war auf die Auswirkung der
Naturkräfte und auf die Versuchungen der menschlichen Aggressivität und Habsucht angewiesen. In der
Geschichte des Landkreises wurden die menschlichen
Anstrengungen im großen Maße durch Überflutungen, Krankheiten (Seuchen), Brandfälle und auch die
ruinösen Kriege („Potop“- Sintflut und zwei Weltkriege) zunichte gemacht. Es ist also festzustellen, dass
die Entwicklung dieser Gebiete anders erfolgte. Die
menschliche Natur spielte dabei eine wesentliche Rolle,
wie in ganz Europa. Doch verursachten solche Faktoren wie Entfernung von Entwicklungszentren und
Mangel an entsprechenden wertvollen Rohstoffen eine
eindeutig langsamere Wirtschaftsentwicklung dieser
Region.
Die Beschleunigung geschah erst in der Zeit der weltlichen Industrierevolution. Doch erst im Jahre 1872
entstand in Myślenice das erste gemauerte Bürgerhaus
(Bürgerhaus von Oboński, Markt 27). Die lokale Industrie setzt sich vornehmlich aus Steinbrüchen, Mühlen,
Brennereien und Handwerk-Werkstätten zusammen.
Den Lebensunterhalt sichert aber die Landwirtschaft.
Die Überschüsse der Landwirtschaftsproduktion versorgen in hohem Masse den Markt von Kraków.
In der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts kam es zur
Elektrifizierung der Region Myślenice (1926) und einige Orte werden mit Strom erst ein Jahrviertel später
versorgt. In der früheren Zeit entsteht der erste Industriebetrieb – Ziegelei (1908). Die letzten Jahre der
Teilung Polens und Zeiten der zweiten Republik Polens bildeten eine Periode, die sich durch großes Streben der einheimischen Bürger nach Verbreitung des
Fortschritts und Schaffung einer neuen, modernen
Wirtschaft und Industrie kennzeichnet hatte. Das war
auch die Zeit, in der viele schöne gemeinnützige Gebäude in Myślenice entstanden sind, z.B. das Gebäude
„Sokół“, das Feuerwerk-, Amtsgerichtsgebäude, der
Kirchenturm oder das Gebäude der Mittelstufenschule an der Sobieskiego-Straße und der allgemeinbildenden Oberschule an der Jagiellońska-Straße.
• Fontanna „Tereska” na Rynku w Myślenicach
• „Tereska” fountain on the Market Square in Myślenice
• Springbrunnen „Tereska” am Marktplatz in Myślenice
• Kościół św. Marcina w Wiśniowej • St. Martin’s church in Wiśniowa • St.-Martin-Kirche in Wiśniowa
• Kapliczka w Skansenie w Dobczycach
• A chapel in an open-air museum of folk architecture in Dobczyce
• Kapelle im Freilichtmuseum in Dobczyce
Figura św. Floriana na Rynku w Myślenicach
Florian figure at Market Square in Myślenice
·· Saint
· St.-Florian-Figur am Markt in Myślenice
· Dwór w Bojańczycach · Manor house in Bojańczyce · Hof in Bojańczyce
16
17
• Mury miejskie na wzgórzu zamkowym w Dobczycach • The old city walls on castle hill in Dobczyce • Stadtmauer auf dem Schlosshügel in Dobczyce
· Obserwatorium astroanomiczne na górze Lubomir · Astronomical observatory on the Lubomir Mountain · Das Astronomische Observatorium auf dem Berg Lubomir
• Rynek w Myślenicach wiosną • Market Square in Myślenice in spring • Markt in Myślenice im Frühling
• Klasztor Sercanów w Stadnikach – widok z lotu ptaka • Monastery of the Priests of the Sacred Heart in Stadniki – bird’s eye view • Kloster der Herz-Jesu-Priester in Stadniki – Luftbild
18
19
19
• Gimnazjum nr 1 w Myślenicach • Lower Secondary School No. 1 in Myślenice • Gymnasium Nr. 1 in Myślenice
· Kamienica Antoniego Obońskiego przy Rynku w Myślenicach · Tenement House of Antoni Oboński by the Market Square in Myślenice · Bürgerhaus von Antoni Oboński am Markt in Myślenice
• Budynek Sądu w Myślenicach • Court of Justice building in Myślenice • Gerichtsgebäude in Myślenice
• Muzeum Regionalne „Dom Grecki” w Myślenicach • „Dom Grecki“ Regional Museum in Myślenice • Regionales Museum „Griechisches Haus” in Myślenice
20
21
21
22
• Skansen w Dobczycach
• An open-air museum of folk architecture
in Dobczyce
• Freilichtmuseum in Dobczyce
• Zespół Pieśni i Tańca
Ziemia Myślenicka
• Folk Group of Song and Dance‚
Ziemia Myślenicka
• Gesang- und Tanzensamble Ziemia Myślenicka
• Muzeum w dobczyckim zamku –
widok z lochów na salę historyczną
• The Royal Castle in Dobczyce –
a view from the dungeon over
the historic chamber
• Museum im Schloss in Dobczyce –
Aussicht vom Gefängnis
auf den historischen Raum
• Zespół Pieśni i Tańca Dobczyce
• Folk Group of Song and Dance
from Dobczyce
• Gesang- und Tanzensamble Dobczyce
• Sala regionalna w Muzeum Regionalnym
„Dom Grecki” w Myślenicach
• The regional chamber of „Dom Grecki“
Regional Museum in Myślenice
• Historischer Raum im Regionales
Museum „Griechisches Haus” in Myślenice
• Zespół Pieśni i Tańca Elegia z Rudnika
• Folk Group of Song and Dance
from Rudnik
• Gesang- und Tanzensamble Elegia
aus Rudnik
23
-sportowa wraz z zapleczem fitness i centrum odnowy biologicznej, stadion sportowy, boisko treningowe
i pełnowymiarowe, oświetlone boisko ze sztucznej
nawierzchni, sala do sportów walki (judo i zapasy),
pełnowymiarowa strzelnica sportowa. Nowoczesny
zespół obiektów tworzących Centrum Sportu i Rekreacji stanowi znakomite zaplecze sportowo-rekreacyjne dla turystów odwiedzających powiat myślenicki
oraz bazę treningowo-szkoleniową dla sportowców,
z której korzystają w trakcie zgrupowań sportowych
kluby ekstraklasy i I ligi, m.in. drużyny piłki nożnej,
siatkówki, piłki ręcznej.
centre and a wellness centre, a sports stadium, a training pitch and a full-sized pitch with artificial grass,
a martial arts hall (judo and wrestling), a full-sized
sports shooting range. The modern complex of facilities constituting the Sports and Recreation Centre is
a great sport and leisure infrastructure for tourists
who visit Myślenice county and a training centre for
athletes, which can be used by the organizers of training camps for premier division and premier league
clubs, for example football, volleyball and handball
clubs.
mit Fitness-Einrichtungen und Zentrum für biologische Erneuerung, ein Stadion, ein Trainingssportplatz
und ein beleuchteter Sportplatz mit erforderlichen
Maßen, verlegt mit Kunststoffbelag, eine Kampfsporthalle (Judo und Ringen), Sport-Schießplatz in voller
Größe. Der moderne Komplex von Gebäuden, die
das Zentrum für Sport und Erholung bilden, ist eine
großartige Sport-Erholungseinrichtung für Touristen,
die das Landkreis Myślenice besuchen und eine Trainingsinfrastruktur für Sportler, die die Mannschaften
der höchsten Spielklasse und der ersten Liga während
ihrer Zusammenschlüsse nutzen, z.B. Fußball-, Volleyball-, und Handballmannschaften.
• korty tenisowe na Zarabiu w Myślenicach,
• tennis courts in Myślenice, situated in the part of the
town called Zarabie,
• Centrum Wodne ,,Aquarius” w Myślenicach,
• “Aquarius” – a water park in Myślenice,
• odkryte baseny letnie (sezonowe) w Dobczycach
i Myślenicach,
• outdoor swimming pools (seasonal) in Dobczyce
and Myślenice,
• kąpieliska Górny i Dolny Jaz – progi na rzece Rabie
w Myślenicach,
• bathing areas: Górny and Dolny Jaz – a check dam
on the Raba river in Myślenice,
• zalew w Kompleksie Rekreacyjno-Sportowym „Gościbia” w Sułkowicach,
• an artificial lake in “Gościbia” Sports and Recreation
Centre in Sułkowice,
• hale sportowe i sale sportowe oraz wielofunkcyjne
boiska sportowe ze sztuczną nawierzchnią – głównie
przy szkołach,
• sports halls and gyms as well as multifunctional
sports fields with artificial turf – situated mainly right
next to schools,
• liczne szlaki turystyczne oraz terenowe szlaki rowerowe i ścieżki rowerowe,
• numerous hiking trails and bicycle routes and paths,
• Zahlreiche Touristenwege und Fahrradrouten,
• hotels, holiday resorts, youth hostels,
• Hotels, Erholungszentren und Jugendherbergen,
• several dozen agricultural tourism farms,
• Ein paar Dutzende Ökobauerhöfe,
• horse riding centres.
• Reitzentren.
• hotele, ośrodki wypoczynkowe, schroniska młodzieżowe,
• kilkadziesiąt gospodarstw agroturystycznych,
• Tennisplätze bei Zarabie in Myślenice,
• Wasserzentrum „Aquarius“ in Myślenice,
• Freischwimmbäder (Saisonschwimmbäder) in Dobczyce und Myślenice,
• Freibäder Górny und Dolny Jaz – Schwellen auf dem
Fluss Raba in Myślenice,
• Stausee in Kompleks Rekreacyjno-Sportowy „Gościbia” (Komplex für Erholung und Sport) in Sułkowice,
• Sporthallen, Turnhallen und Multifunktions-Sportplätze mit Kunststoffbelag – meistens neben Schulen,
• ośrodki jazdy konnej.
• Zalew w Sułkowicach • The artificial lake in Sułkowice • Stausee in Sułkowice
TURYSTYKA
TOURISM
TOURISTIK
W
R
D
Bazę turystyczną w powiecie myślenickim tworzą
m.in.:
Tourist facilities in Myślenice county include for
example:
Die Touristikinfrastruktur im Landkreis Myślenice
besteht unter anderem aus:
• Zamek i Skansen w Dobczycach na wzgórzu nad Jeziorem Dobczyckim,
• a castle and an open-air ethnographic museum in
Dobczyce situated on the hill close to Dobczyckie
Lake,
• Schloss und Freilichtmuseum auf dem Hügel am See
Jezioro Dobczyckie,
alory przyrodniczo-krajobrazowe, rozwój
bazy turystycznej oraz bliskość Krakowa
sprawiają, że powiat myślenicki jest atrakcyjnym terenem do rekreacji i wypoczynku, zwłaszcza aktywnego.
• Muzeum Regionalne „Dom Grecki” w Myślenicach,
• Obserwatorium Astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza na górze Lubomir – w Węglówce (Gmina
Wiśniowa),
• jednoosobowa kolej linowa wraz z wyciągiem krzesełkowym o długości 2006 m prowadząca na górę
Chełm (Gmina Myślenice),
• stacja narciarska na Górze Chełm (Gmina Myślenice) dysponująca dwoma stokami o długości 850 m
i 1100 m,
• kompleks narciarski Siepraw – Ski, posiadający sześć
wyciągów orczykowych, cztery trasy narciarskie,
• stacja narciarska Szklana Góra Ski w Harbutowicach
(Gmina Sułkowice), dysponująca wyciągiem krzesełkowym i trasą narciarską o długości 800 m,
• wyciąg narciarski w Skomielnej Czarnej (Gmina Tokarnia), stok o długości 450 m,
• Centrum Sportu i Rekreacji w Myślenicach na Zarabiu – w skład którego wchodzą: hala widowiskowo-
emarkable landscape and natural conditions,
development of tourist facilities and proximity
of Cracow make Myślenice county an attractive
area as a place of recreation and resting, in particular
a place of an active way of relaxation.
• a Regional Museum “Dom Grecki” in Myślenice,
• Tadeusz Banachiewicz Astronomical Observatory situated at the top of Lubomir (mountain) in
Węglówka (Wiśniowa commune),
• a single chair lift with a length of 2006 m leading to
Góra Chełm (Myślenice commune),
• ski station on Góra Chełm (Myślenice commune)
with two slopes, with a length of 850 m and 1100 m,
• the Siepraw Ski Resort, with six T-bar lifts and four
pistes,
• the Szklana Góra Ski Resort in Harbutowice (Sułkowice commune), with a chair lift a a piste with
a length of 800 m,
• a ski lift in Skomielna Czarna (Tokarnia commune),
a slope with a length of 450 m,
• Sports and Recreation Centre in Myślenice, situated in the part of the town called Zarabie – which
includes: Sports and Entertainment Hall with a fitness
24
ie naturlandschaftlichen Werte, Entwicklung
der touristischen Infrastruktur und nahe Nachbarschaft von Krakau haben zur Folge, dass das
Landkreis Myślenice ein attraktives Rekreationsgebiet,
vor allem das Gebiet der aktiven Erholung, ist.
• Regionalmuseum „Dom Grecki“ („Griechisches
Haus“) in Myślenice,
• Tadeusz-Banachiewicz-Sternwarte auf dem Berg
Lubomir in Węglówka (Gemeinde Wiśniowa),
• Ein-Person-Drahtseilbahn mit einem Sessellift, der
2006 m lang ist und zum Berg Chełm (Gemeinde
Myślenice) führt,
• Ski-Station auf dem Berg Chełm (Gemeinde
Myślenice), die über 850 m und 1100 m lange Skipisten verfügt,
• Skikomplex Siepraw- Ski, der sechs Schlepplifte und
vier Skipisten hat,
• Ski-Station auf Szklana Góra in Harbutowice (Gemeinde Sułkowice), die über einen Schlepplift und
eine 800 m lange Skipiste verfügt,
• Skilift in Skomielna Czarna (Gemeinde Tokarnia),
eine 450 m lange Skipiste,
• Centrum Sportu i Rekreacji (Zentrum für Sport und
Erholung) in Myślenice bei Zarabie – seine Bestandteile sind: eine Multifunktions-Veranstaltungshalle
• Kolejka na Górę Chełm w Myślenicach • The ski lift leading to Góra Chełm
in Myślenice • Seilbahn auf den Berg Chełm in Myślenice
• Ścieżka rowerowo-biegowa Myślenice - Zarabie • A bike and pedestrian path Myślenice - Zarabie
• Rad-Wanderweg in Myślenice - Zarabie
25
• Zamek w Dobczycach • Castle in Dobczyce • Schloss in Dobczyce
Jednostki świadczące usługi informacji turystycznej na terenie powiatu myślenickiego:
• Punkt Informacji Turystycznej MSIT (Małopolskiego Systemu Informacji Turystycznej) w Dobczycach,
ul. Podgórska 1, 32-410 Dobczyce,
www.dobczyce.pl/dla-turystów
• Punkt Informacji Turystycznej MSIT (Małopolskiego Systemu Informacji Turystycznej) w Myślenicach,
Rynek 27, 32-400 Myślenice,
www.myslenice.pl/mieszkaniec
• Punkt Informacji Turystycznej MSIT (Małopolskiego Systemu Informacji Turystycznej) w Wiśniowej,
Wiśniowa 301, 32-412 Wiśniowa,
www.ug-wisniowa.pl
• Stowarzyszenie ,,Turystyczna Podkowa” z siedzibą
w Sieprawiu, Siepraw 616/3, 32-447 Siepraw,
www.turystycznapodkowa.pl
• Tourist Information Office of the Malopolska
Tourist Information System in Myślenice, Rynek 27,
32-400 Myślenice, www.myslenice.pl/mieszkaniec
• Tourist Information Office of the Malopolska Tourist Information System in Wiśniowa, Wiśniowa 301,
32-412 Wiśniowa, www.ug-wisniowa.pl
• The ,,Turystyczna Podkowa” Association with
its registered office in Siepraw, Siepraw 616/3,
32-447 Siepraw, www.turystycznapodkowa.pl
• Tourist Information Office at the Sanctuary of the
Blessed Aniela Salawa in Siepraw
• Punkt Informacji Turystycznej (Info-Punkt für
Touristen) MSIT (Małopolskiego Systemu Informacji Turystycznej – Touristiche-Informations-System von Małopolska) in Dobczyce, ul. Podgórska 1,
32-410 Dobczyce, www.dobczyce.pl/dla-turystów
• Punkt Informacji Turystycznej (Info-Punkt für
Touristen) MSIT (Małopolskiego Systemu Informacji Turystycznej – Touristisches Informationssystem von Małopolska) in Myślenice, Rynek 27,
32-400 Myślenice, www.myslenice.pl/mieszkaniec
• Punkt Informacji Turystycznej (Info-Punkt für
Touristen) MSIT (Małopolskiego Systemu Informacji Turystycznej – Touristisches Informationssystem von Małopolska) in Wiśniowa, Wiśniowa 301,
32-412 Wiśniowa, www.ug-wisniowa.pl
• Commune Office in Lubień, Lubień 50,
32-433 Lubień, www.lubien.pl
• Urząd Gminy w Lubniu, Lubień 50, 32-433 Lubień,
www.lubien.pl
• Commune Office in Pcim, 32-432 Pcim 563,
www.pcim.pl
• Urząd Gminy w Pcimiu, 32-432 Pcim 563,
www.pcim.pl
• Commune Office in Raciechowice, Raciechowice 277,
32-415 Raciechowice, www.raciechowice.pl
• Info-Punkt für Touristen bei Sanktuarium Błogosławionej Anieli Salawy (Sanktuarium der Gesegneten Aniela Salawa) in Siepraw
• Urząd Gminy w Raciechowicach, Raciechowice 277,
32-415 Raciechowice, www.raciechowice.pl
• Municipal Office in Sułkowice, Rynek 1,
32-440 Sułkowice, www.sulkowice.pl
• Gemeindeamt in Lubień, Lubień 50, 32-433 Lubień,
www.lubien.pl
• Urząd Miejski w Sułkowicach, Rynek 1,
32-440 Sułkowice, www.sulkowice.pl
• Commune Office in Tokarnia, Tokarnia 380,
32-436 Tokarnia, www.tokarnia.info.pl
• Gemeindeamt in Pcim, 32-432 Pcim 563,
www.pcim.pl
• Urząd Gminy w Tokarni, Tokarnia 380,
32-436 Tokarnia, www.tokarnia.info.pl
• Tourist Information Center,
Skomielna Czarna 415, 32-437 Skomielna Czarna,
www.turystyka.tokarnia.info.pl
• Gemeindeamt in Raciechowice, Raciechowice 277,
32-415 Raciechowice, www.raciechowice.pl
Numerous hiking trails are in their majority quite
easy and as such they are easily accessible to tourists and full of picturesque sites and viewing points.
The hiking trails run from valleys to all interesting
peaks and along all main mountain ranges. These
are sections of access trails and long-distance paths.
The hiking trails include for example:
• Gemeindeamt in Tokarnia, Tokarnia 380,
32-436 Tokarnia, www.tokarnia.info.pl
Liczne szlaki turystyczne są w zdecydowanej większości niezbyt trudne i jako takie dostępne dla każdego turysty, obfitują natomiast w wiele urokliwych
miejsc i punktów widokowych. Biegną z dolin na
prawie każdy ciekawszy szczyt oraz wszystkimi głównymi grzbietami. Są to odcinki szlaków tzw. dojściowych oraz dalekobieżnych. Są to m.in.:
• czerwony szlak („Mały Szlak Beskidzki”): roztacza się z niego efektowna panorama na położone na
północy pogórze, biegnie z Bielska Białej przez Żar,
Zembrzyce, Chełm, Myślenice, Uklejnę na przełęcz
Węglówkę;
• a red hiking trail („Mały Szlak Beskidzki”) which
offers a breathtaking panorama of the foothills located
in the north, it runs from Bielsko Biała through Żar,
Zembrzyce, Chełm, Myślenice, Uklejna to Węglówka
pass;
• a green hiking trail from Czupel through Skomielna Czarna, Więcierza to Sularzówka;
• Der Verein ,,Turystyczna Podkowa” mit Sitz
in Siepraw, Siepraw 616/3, 32-447 Siepraw,
www.turystycznapodkowa.pl
• Stadtamt in Sułkowice, Rynek 1, 32-440 Sułkowice,
www.sulkowice.pl
• Centrum Informacji Turystycznej
(Informationszentrum für Touristen),
Skomielna Czarna 415, 32-437 Skomielna Czarna,
www.turystyka.tokarnia.info.pl
Zahlreiche Touristenwege sind in den meisten Fällen
nicht besonders schwierig und sie sind jedem Touristen zugänglich, reich an zauberhaften Orten und
Aussichtspunkten. Sie verlaufen von Tälern bis zu fast
jedem interessanten Gipfel und durch alle Hauptbergketten. Das sind die Strecken von sog. Zugangs- und
Fernwegen, nämlich:
• zielony: z Czupla przez Skomielną Czarną, Więcierzę do Sularzówki;
• a blue hiking trail from Kalwaria through Koskowa
Góra, Grzybków to Jordanów;
• niebieski: z Kalwarii przez Koskową Górę, Grzybków do Jordanowa;
• a yellow hiking trail famous for beautiful views,
running from Pcim through Koskowa Góra to Maków
Podhalański.
• Roter Wanderweg („Mały Szlak Beskidzki“): hier
kann man das Panorama des Vorlandes bewundern,
das nördlich gelegen ist und zu Bielsko Biała über Żar,
Zembrzyce, Chełm, Myślenice, Uklejna bis zum Gebirgspass Węglówka läuft;
Marked bicycle routes and trails as well as bicycle
paths in Myślenice county:
• Grüner Wanderweg: von Czupla über Skomielna
Czarna, Więcierza bis zu Sularzówka;
Bicycle routes and trails in Myślenice commune:
• Blauer Wanderweg: von Kalwaria über Koskowa
Góra, Grzybków bis zu Jordanów;
• żółty: z Pcimia przez Koskową Górę do Makowa
Podhalańskiego, słynący z pięknych panoram.
Oznakowane, terenowe trasy i szlaki rowerowe oraz
ścieżki rowerowe w powiecie myślenickim:
Trasy i szlaki rowerowe w Gminie Myślenice:
• na górze Chełm – ponad 27 km tras rowerowych
różnej skali trudności, w tym trasa downhillowa,
• szlak czerwony – okrężny o długości 16,1 km,
• szlak zielony – stokowy o długości 7,6 km,
• szlak czarny – łącznikowy o długości 1,5 km.
Ścieżki rowerowe w Gminie Myślenice:
• ścieżka rowerowo-biegowa Myślenice - Zarabie
o długości 2,7 km, trasa prowadzi z Zarabia wzdłuż
rzeki Raby, od mostu przy ulicy Marszałka J. Piłsudskiego do mostu w Osieczanach, w okresie zimowym
jest udostępniana narciarzom jako trasa biegowa,
26
• Tourist Information Office of the Malopolska
Tourist Information System in Dobczyce,
ul. Podgórska 1, 32-410 Dobczyce,
www.dobczyce.pl/dla-turystów
Einrichtungen, die Dienstleistungen im Bereich
Touristeninformation innerhalb des Landkreises
Myślenice erbringen:
• Punkt Informacji Turystycznej przy Sanktuarium
Błogosławionej Anieli Salawy w Sieprawiu
• Centrum Informacji Turystycznej,
Skomielna Czarna 415, 32-437 Skomielna Czarna,
www.turystyka.tokarnia.info.pl
26
Tourist information centres in Myślenice county:
• Góra Chełm – over 27 kilometres of bicycle,
routes of different degree of difficulty, including
a downhill route,
• a red circular trail with a length of 16.1 km,
• Gelber Wanderweg: von Pcim über Koskowa Góra
bis zu Maków Podhalański, das wegen schöner Aussichten berühmt ist.
• a green route down the slope, with a length of 7.6 km,
Markierte Geländewege und Fahrradwege in dem
Landkreis Myślenice:
• a black connecting trail with a length of 1.5 km.
Fahrradwege in der Gemeinde Myślenice:
Bicycle paths in Myślenice commune:
• Auf dem Berg Chełm – über 27 km lange Fahrradwege mit verschiedenen Schwierigkeitsgraden, auch
ein Downhill-Weg,
• a bike and pedestrian path with a length of 2.7 km
running from Zarabie, along the Raba river, from the
bridge situated at First Marshall J. Piłsudski Street to
the bridge in Osieczany, in winter the path is used by
skiers as a cross-country ski route,
27
• roter Wanderweg – ein 16,1 km langer Umweg,
• grüner Wanderweg – ein 7,6 km langer Pistenweg,
• dwie trasy Szlaku Architektury Drewnianej:
- na trasie nr III (region Podhalańsko-Pieniński) znajduje się kościół pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Krzeczowie (z przełomu XVII
i XVIII wieku),
- na trasie nr IV (region Pogórza Beskidzkiego) –
w Dobczycach: skansen drewnianego budownictwa
ludowego (zespół małego skansenu z karczmą i budynkami gospodarczymi), w Raciechowicach: kościół
pw. św. Jakuba Starszego i św. Katarzyny Aleksandryjskiej (1720 r.), w Gruszowie: modrzewiowy kościółek parafialny pw. Rozesłania Świętych Apostołów
z I poł. XVI wieku, Krzesławice Podkamień: pustelnia
św. Benedykta (1886 r.), Wiśniowa: kościół św. Marcina (1730 r.).
• fragment Małopolskiego Szlaku Owocowego przebiega przez sadowniczą gminę Raciechowice (Krainę
Kwitnących Jabłoni). Raciechowickie sady położone
są na obszarze Beskidu Wyspowego. Szlak przebiega
oznakowanymi odcinkami dróg i wskazuje gospodarstwa sadownicze, w których można dokonać degustacji i zakupu jabłek.
route. The route leads along the existing walking trails
signposted by the PTTK [the Polish Tourist CountryLovers` Association],
• two routes comprising the Wooden Architecture
Route:
- along the trail no. 3 (the region of the Podhale and
the National Park in Pieniny) there is St. Adalbert’s
Parish Church in Krzeczów (dating from the turn of
the 17th and 18th century),
- along the trail no. 4 (the Beskydian highlands) – in
Dobczyce: the Heritage Park of Wooden Folk Architecture – an open-air ethnographic museum (a complex comprising an inn and several farm buildings),
in Raciechowice: the Parish Church of St. Jacob the
Elder and St Catherine of Alexandria (built in 1720),
in the Parish Church of the Sending Out of the Holy
Apostles made of larch, dating from the first half of
the 16th century, Krzesławice Podkamień: the Hermitage of St. Benedict (dating from 1886), Wiśniowa:
St. Martin’s church (dating from 1730),
• a part of the Małopolska Fruit Trail running through
the fruit farms in Raciechowice county (the Land of
Apple Blossom). Apple orchards in Raciechowice
are situated within the region of the Island Beskids.
The trail leads along marked sections of roads and
shows farms where you can taste and buy apples.
• a bicycle path with a length of 693 m located in
a park in Zarabie, Myślenice,
• schwarzer Wanderweg – ein 1,5 km langer Verbindungsweg,
• ścieżka rowerowa na odcinku Górny Jaz – Kemping
Prima na Zarabiu w Myślenicach o długości 782 m.
• a bicycle path with a length of 782 m: Górny Jaz
– Camping Prima in Zarabie, Myślenice.
• ein 782 m langer Fahrradweg: Górny Jaz – Camping
Prima in Zarabie, Myślenice.
Szlaki rowerowe w Gminie Dobczyce:
Bicycle trails in Dobczyce commune:
Andere Fahrradwege in der Gemeinde Myślenice:
• szlak zielony – prowadzi okrężnie po malowniczych
zakątkach gminy Dobczyce, jego łączna długość wynosi 21,8 km; szlak żółty – o długości 17,1 km łączy
się ze znakowanymi szlakami gminy Gdów.
• a green circular trail with a total length of 21.8 km
– leading through the most picturesque corners of
Dobczyce commune; a yellow trail, with a total length
of 17.1 km, joining the marked trails running through
Gdów commune.
• ein 2,7 km langer Wander-Fahrradweg, der zu Zarabie am Fluss Raba entlang führt, von der Brücke an
der Marszałka J. Piłsudskiego-Straße bis zur Brücke in
Osieczany, in der Wintersaison wird er Skifahrern als
ein Laufweg zur Verfügung gestellt.
Bicycle paths in Pcim commune:
• ein 693 m langer Fahrradweg in dem Park in Zarabie
in Myślenice.
Ścieżki rowerowe w Gminie Pcim:
• ścieżki rowerowe stanowiące ciąg: odcinek pierwszy
– Stróża Zarębki, trasa o długości 3,5 km prowadzi
wzdłuż rzeki Raby, koło drogi powiatowej do miejscowości Pcim most, odcinek drugi – Pcim most, trasa
o długości 1,1 km prowadzi wzdłuż drogi powiatowej
do roli Górzany Krawcy.
Ścieżki edukacyjne znajdujące się na obszarze Lokalnej Grupy Działania ,,Turystyczna Podkowa”: Ścieżka
„Śladami Historii” (Dobczyce), Ścieżka astronomiczna na Lubomir (Węglówka), Ścieżka „Śladami Przeszłości” (Siepraw), Ścieżka przyrodnicza do wieży
na Zuchowej Górze (Brzezowa), Ścieżka ekologiczna
w lesie Czasławiec (Czasław), Ścieżka ,,Niezapominajka” w Kornatce.
W Sieprawiu rozwija się turystyka sakralna związana
z sanktuarium bł. Anieli Salawy oraz zwiedzaniem
miejsc kultu religijnego w Łagiewnikach, Kalwarii
i Wadowicach.
Przez teren powiatu myślenickiego przebiegają:
• Małopolski Szlak Papieski im. Jan Pawła II (Sułkowice – Myślenice oraz na granicy powiatu z Rabki
przez Luboń Wielki i Szczebel). Szlak Papieski nie jest
specjalnie wytyczoną, osobną trasą, lecz został poprowadzony wzdłuż istniejących już górskich szlaków
PTTK,
• bicycle paths constituting a long-distance route:
the first section – from Stróża Zarębki, with a length
of 3.5 km, leads along the Raba river, past a county
road to the bridge in Pcim, the second section, with
a length of 1.1 km, runs along a county road to Górzany Krawce hamlet.
Educational paths located within the area of the Local Action Group – “Turystyczna Podkowa” include:
a path “The Traces of the History” (Dobczyce), an
astronomical path leading to Lubomir (Węglówka),
a path “Through the History” (Siepraw), a nature
path leading to the tower situated on the top of
Zuchowa Góra (Brzezowa), an environmental trail in
Czasławiec forest (Czasław), a path “Forget-me-not”
in Kornatka.
Sacred tourism is growing in Siepraw – it is connected
with the Sanctuary of the Blessed Aniela Salawa and
visiting the places of worship in Łagiewniki, Kalwaria
and Wadowice.
The following routes run through Myślenice county:
• the Małopolska John Paul II Route (Sułkowice –
Myślenice and on the border of the county from Rabka
through Luboń Wielki and Szczebel). The Małopolska
John Paul II Route is not a specially planned, separate
28
Über das Gebiet des Landkreises in Myślenice folgende Wanderwege:
• Małopolski Szlak Papieski im. Jana Pawła II (Johann
Paul der Zweite-Wanderweg Małopolska) (Sułkowice
– Myślenice und an der Grenze des Landkreises von
Rabka über Luboń Wielki und Szczebel). Der Papstwanderweg ist ein speziell abgesteckter, separater
Weg, aber wurde den bestehenden Wanderwegen
von PTTK (Polnische Gesellschaft für Tourismus und
Landeskunde) entlang geführt,
• Zwei Wege von Szlak Architektury Drewnianej
(Holzarchitekturroute):
- auf dem Wanderweg Nr. 3 (Region von Podhale
und Pieniny) befindet sich die St. Wojciech-Kirche in
Krzeczów (aus der Jahrhundertwende vom 17. bis 18.
Jahrhundert),
- auf dem Wanderweg Nr. 4 (Region von Pogórze
Beskidzkie) – in Dobczyce: Holzvolksbau- Freilichtmuseum (ein Komplex von einem kleinen Freilichtmuseum und einem Wirtshaus mit Haushaltsgebäuden), in Raciechowice: St. Jakobus der Ältere-Kirche
und St. Katharina von Alexandrien-Kirche (1720 J.),
in Gruszów: eine kleine Kirche aus Lärchenholz
(Kościół pw. Rozesłania Świętych Apostołów – Kirche
der Aussendung der Apostel) aus der ersten Hälfte des
16. Jh, Krzesławice Podkamień: pustelnia św. Benedykta (St. Benedikt-Einsiedelei) (1886 J.), Wiśniowa:
kościół św. Marcina (St. Martin-Kirche) (1730 J.),
• Ein Fragment von Małopolski Szlak Owocowy
(Obst-Route von Małopolska) verläuft über die Obstgartengemeinde Raciechowice (Kraina Kwitnących
Jabłoni – Reich der blühenden Apfelbäume).
Die Obstgärten in Raciechowice sind auf dem Gebiet von Beskid Wyspowy gelegen. Der Wanderweg
verläuft über die markierten Strecken und zeigt den
Obstgartenanbau, wo die Kostprobe und Einkauf von
Äpfeln stattfinden kann.
• Wyścig MTB o Puchar Szlaku Solnego w Gminie Lubień • MTB race – Salt Route Cup in Lubień commune • MTB Tour um Salz-Routen-Pokal in der Gemeinde Lubień
• ścieżka rowerowa w parku na Zarabiu w Myślenicach o długości 693 m,
In Siepraw entwickelt sich auch die sakrale Touristik, die mit dem Sanktuarium der Gesegneten Aniela
Salawa und dem Besichtigen von sakralen Kultstätten
in Łagiewniki, Kalwaria und Wadowice verbunden
ist.
• Myślenice – trasa narciarska na Górze Chełm
• Myślenice – ski slope on the Chełm Mountain
• Myślenice – Skipiste auf dem Berg Chełm
Fahrradwege in der Gemeinde Dobczyce:
• Harbutowice (Gmina Sułkowice) – Szklana Góra Ski – trasa
narciarska
• Harbutowice (Sułkowice commune) – Szklana Góra Ski –
ski route
• Harbutowice (Gemeinde Sułkowice) – Szklana Góra Ski –
Skipiste
• grüner Fahrradweg – verläuft durch die zauberhaften Ecken der Gemeinde Dobczyce rundherum, seine
Gesamtlänge beträgt 21,8 km; ein 17,1 km langer, gelber Fahrradweg, er verbindet sich mit den markierten
Wegen der Gemeinde Gdów.
Fahrradwege in der Gemeinde Pcim:
• Fahrradwege, die zusammen verbunden sind: die
erste Strecke – Stróża Zarębki, ein 3,5 km langer Weg,
der am Fluss Raba entlang führt, neben der Kreisstraße zur Ortschaft Pcim, die zweite Strecke – PcimBrücke, ein 1,1 km langer Weg, der die Kreisstraße zu
Górzany Krawce führt.
Die Lehrpfade auf dem Gebiet von Lokalna Grupa
Działania ,,Turystyczna Podkowa” (Lokale Handlungsgruppe): Pfad „Śladami Historii” („Den Spuren
der Geschichte folgend“) (Dobczyce), astronomischer Pfad nach Lubomir (Węglówka), Pfad „Śladami
Przeszłości” („den Spuren der Zukunft folgend“)
(Siepraw), Naturpfad bis zum Turm in Zuchowa
Góra (Brzezowa), Öko-Pfad in dem Wald Czasławiec
(Czasław), Pfad ,,Niezapominajka” („Vergissmeinnicht“) in Kornatka.
29
• Raba i basen na Zarabiu w Myślenicach • The Raba River and a swimming pool in Zarabie in Myślenice • Fluss Raba und Schwimmbad in Myślenice - Zarabie
• Centrum Wodne Aquarius w Myślenicach • Aquarius Aqua Park in Myślenice • Wasserzentrum Aquarius in Myślenice
30
• Zalew rekreacyjny w Sułkowicach • The artificial lake in Sułkowice • Erholungsstausee in Sułkowice
• Piknik paralotniarzy w GminieWiśniowa • Paragliding picnic in Wiśniowa commune • Gleitschirm-Picknick in der Gemeinde Wiśniowa
31
• Gmach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Myślenicach
• The building of the Municipal Public Library in Myślenice
• Gebäude der öffentlichen Stadtbibliothek in Myślenice
• Plac zabaw w parku na Zarabiu w Myślenicach • A playground in the Park in Zarabie in Myślenice • Spielplatz im Zarabie-Park in Myślenice
W powiecie myślenickim rozwija się również nowy
ruch na rzecz edukacji, kształcenia i animacji życia
osób starszych – w Dobczycach, Myślenicach i Raciechowicach powstały Uniwersytety Trzeciego Wieku.
Celem działalności UTW jest aktywizacja seniorów,
a także wykorzystanie potencjału osób starszych na
rynku pracy – wiedzy, umiejętności i doświadczenia
życiowego, dla rozwoju gospodarczego i społecznego.
EDUKACJA
EDUCATION
BILDUNG
N
E
A
Dużą wagę przywiązuje się do kształcenia zawodowego. Na jego modernizację pozyskiwane są zewnętrzne środki finansowe, umożliwiające zakup
nowoczesnych maszyn i urządzeń, niezbędnych do
przygotowania uczniów do pracy w sektorze przemysłu
i nowoczesnych technologii. Nowoczesne pracownie,
a także współpraca z pracodawcami sprawiają, że lokalna oferta edukacyjna jest coraz bardziej atrakcyjna
dla uczniów. W powiecie wspierane są także pozaszkolne formy kształcenia realizowane we współpracy z organizacjami pozarządowymi i instytucjami
kultury. Dodatkowe formy edukacji artystycznej
i sportowej stanowią doskonałe uzupełnienie edukacji
szkolnej. Dobrze rozwinięta sieć szkół zapewnia wysoką jakość kształcenia, co w przyszłości będzie miało
wpływ na radzenie sobie na rynku pracy, w sytuacji
poszukiwania zatrudnienia.
Great importance is attached to vocational education.
External financial sources are acquired to modernise
vocational education and training. These sources
make it possible to buy modern machines and equipment required to prepare students to work in industry
and high-tech sector. Modern laboratories and cooperation with employers make the local educational
offer more and more attractive to students. Moreover, the local authorities support non-school based
forms of education and training provided in cooperation with non-governmental organisations and
cultural institutions. Additional forms of artistic and
sports education complement the school curriculum.
A well-developed network of schools ensures high
quality of education which will enable students to do
very well on the labour market in the future.
Ein großer Wert wird auf die berufliche Bildung gelegen. Um die berufliche Bildung zu modernisieren,
werden die äußeren Finanzmittel beschaffen, die den
Erwerb von modernen Maschinen und Anlagen, die
notwendig sind, um die Schüler richtig auf die Arbeit
in dem Sektor der Industrie und modernen Technologien vorzubereiten, ermöglichen. Moderne Labors
und Zusammenarbeit mit Arbeitgebern führen dazu,
dass das lokale Bildungsangebot immer attraktiver
für die Schüler sein wird. Im Landkreis werden die
außerschulischen Bildungsformen, die in Zusammenarbeit mit Nichtregierungsorganisationen und
kulturellen Einrichtungen veranstaltet werden, unterstützt. Zusätzliche Bildungsformen im Bereich Kunst
und Sport sind eine einzigartige Ergänzung der schulischen Bildung. Das entwickelte Schulnetz sichert
hohe Bildungsqualität, was den Einfluss auf das Zurechtkommen auf dem Arbeitsmarkt in der Zukunft
haben wird, bei der Arbeitssuche.
a terenie powiatu myślenickiego działają
placówki oświatowe kształcące na poziomie
przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym oraz ponadgimnazjalnym. Dodatkowo od kilku
lat na terenie powiatu działają filie uczelni wyższych.
Wśród szkół ponadgimnazjalnych znajdują się szkoły
ogólnokształcące oraz techniczne. Szkolnictwo zawodowe w powiecie myślenickim przeżywa dynamiczny
rozwój. Lokalne samorządy, sukcesywnie dążąc do
poprawy warunków kształcenia uczniów, modernizują infrastrukturę i bazę dydaktyczną szkół i placówek
oświatowych. Bliskość dużego ośrodka akademickiego, jakim jest Kraków, sprzyja podejmowaniu nowatorskich rozwiązań w kształceniu i edukacji dzieci
i młodzieży.
ducational institutions in Myślenice county include nursery schools, primary schools, lower
secondary schools and secondary schools.
Moreover, a few year ago branches of universities
and colleges were established in the county. Secondary schools include comprehensive and technical
schools. Vocational education in Myślenice county
is experiencing a dynamic growth. In order to improve conditions for educating young people, local
self-government authorities are gradually developing
education facilities and infrastructure of schools and
other educational institutions. Proximity of Krakow
as a major academic centre facilitates finding innovative solutions with respect to educating children and
young people.
32
In Myślenice county, namely in Dobczyce, Myślenice
and Raciechowice, a new educational movement is
developing – the University of the Third Age – whose
aim is the education and stimulation of the elderly
members of the community. The main objective of
the University of the Third Age is to stimulate senior
citizens and to use the potential of the elderly – their
knowledge, skills and life experience on the job market to facilitate economic and social development.
Im Landkreis Myślenice entwickelt sich auch eine
Bewegung zur Bildung und Belebung des alltäglichen Lebens von älteren Menschen – in Dobczyce,
Myślenice und Raciechowice sind Seniorenuniversitäten entstanden. Das Ziel der Seniorenuniversitäten
ist die Aktivierung von Senioren und das Ausnutzen
des Potenzials von älteren Menschen auf dem Arbeitsmarkt- ihres Wissens, ihrer Fähigkeiten, Lebenserfahrung, zur wirtschaftlichen und sozialen Entwicklung.
uf dem Gebiet des Landkreises Myślenice sind
Bildungseinrichtungen, die auf der Vorschul-,
Grundschul, Mittel-, und Oberschulstufe ausbilden, tätig. Außerdem innerhalb des Landkreises
funktionieren seit ein paar Jahren die Filialen von
Hochschulen. Die Oberschulen bieten allgemeine
und technische Bildung an. Berufliche Bildung erlebt
in dem Landkreis Myślenice ein dynamisches Wachstum. Die Kreisselbstverwaltung strebt sukzessiv nach
Verbesserung der Bildungsverhältnisse, modernisiert
die Infrastruktur und didaktische Basis von Schulen
und anderen Bildungseinrichtungen. Die nahe Lage
des großen, akademischen Zentrum- Krakau erleichtert innovative Lösungen im Bereich Bildung und Erziehung von Kindern und Jugendlichen einzusetzen.
• Regionalne Centrum Oświatowo-Sportowe Dobczyce • Regional Sports and Educational Centre Dobczyce • Regionales Bildungs- und Sportzentrum in Dobczyce
33
33
• Obwodnica Dobczyc
• The ring road of Dobczyce
• Umgehungsstraße bei Dobczyce
szlaku komunikacyjnym – droga E7, łącząca Kraków
z Zakopanem, odległość od autostrady A4 wynosi
ok. 20 km; bliskość lotniska w Balicach; duże potencjalne zasoby siły roboczej; stosunkowo dobrze
zaznaczona obecność dużych przedsiębiorstw; sprzyjające warunki do rozwoju produkcji czystej ekologicznie żywności oraz walory turystyczne.
GOSPODARKA
ECONOMY
WIRTSCHAFT
G
E
D
Na obszarze powiatu myślenickiego funkcjonują:
The following Industrial and economic centres exist
in Myślenice county:
Innerhalb des Landkreises Myślenice funktionieren:
ospodarka to jeden z ważniejszych sektorów
stymulujących rozwój lokalnej społeczności.
Aktywizacja istniejących na terenie powiatu firm i przedsiębiorstw, a także wsparcie nowych
inicjatyw gospodarczych dają gwarancję stabilnego
i efektywnego rozwoju.
• Strefa przemysłowa w Dobczycach o powierzchni
51 ha,
conomy is one of the most important factors
stimulating the development of local communities. The fact of stimulating the local companies
and enterprises as well as supporting new economic
initiatives provides a guarantee of sustainable and efficient development.
• an industrial park in Dobczyce, with the area of 51 ha,
• Strefa przemysłowa Myślenice – Dolne Przedmieście o powierzchni 15,07 ha,
• an industrial park in Myślenice – Dolne Przedmieście
with the area of 15.07 ha,
• Strefa Działalności Gospodarczej Pcim – Chałupniki o powierzchni 16 ha.
• an economic zone in Pcim – Chałupniki with the
area of 16 ha.
Powiat myślenicki jest ważnym skupiskiem rzemiosła,
drobnej i średniej przedsiębiorczości, rozwijającej się
głównie w takich branżach, jak obróbka metali (naturalny klaster kowalski znajduje się gminie Sułkowice)
oraz szczotkarstwo (na terenie gminy Siepraw mamy
do czynienia z typowym klastrem naturalnym przemysłu szczotkarskiego).
Myślenice county is an important centre of craft and
small and medium-sized enterprises specializing
in metal working (there is a geographical cluster of
blacksmiths in Sułkowice commune) and brush-making (there is a typical geographical cluster of brush
manufacturers in Siepraw commune).
Nasilające się procesy relokacji przedsiębiorstw
w obrębie Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego,
przy dobrej dostępności komunikacyjnej, korzystnym
klimacie inwestycyjnym lokalnych władz samorządowych, stwarzają dla istniejących w powiecie myślenickim stref przemysłowych szansę na przyciągnięcie
nie tylko firm zagranicznych, ale również przedsiębiorstw z Krakowa i intensywnie suburbanizujących
się gmin sąsiednich.
Powiat myślenicki cechują atrakcyjne warunki, które
mogą przyciągać potencjalnych inwestorów. Należą
do nich: dogodne położenie geograficzne – powiat
myślenicki łączy powiaty o najwyższym nasileniu
przedsiębiorczości (Kraków) oraz powiaty turystyczne (Nowy Targ, Zakopane); położenie na ważnym
A growing phenomenon of company relocations
within the Kraków Metropolitan Area, good transport accessibility and a favourable investment climate
provided by local authorities give the industrial zones
existing in Myślenice county an opportunity to attract
not only foreign companies but also domestic companies from Kraków and neighbouring communes
where suburbanisation process is becoming more and
more intense.
Myślenice county enjoys favourable conditions which
may attract potential investors. These include: its favourable geographic position – Myślenice county
links the counties with the highest concentration of
entrepreneurs (Kraków) to tourism-oriented counties
(Nowy Targ, Zakopane); its location on an important
communication route – E7 road connecting Kraków
34
ie Wirtschaft ist einer der wichtigsten Sektoren, die die Entwicklung der lokalen Gesellschaft stimulieren. Die Aktivierung von
Firmen und Unternehmen, die im Gebiet des Landkreises tätig sind und die Unterstützung von neuen,
wirtschaftlichen Initiativen, garantieren eine stabile
und effektive Entwicklung.
and Zakopane, in the distance of 20 km from the A4
motorway; proximity of Balice airport; plentiful supplies of potential labour force; quite a strong presence
of large companies; favourable conditions for organic
farming and great tourist attractions.
geographische Lage- das Landkreis Myślenice verbindet Landkreise mit dem hohen Grad des Unternehmertums (Krakau) und touristische Landkreise
(Nowy Targ, Zakopane); die Lage an dem wichtigen
Verkehrsweg- Straße E7, die Krakau und Zakopane
verbindet, die Entfernung von der Autobahn A4 beträgt ca. 20 km; die nahe Lage des Flughafens in Balice; potenzielle Arbeitskräfte; die Präsenz von großen
Unternehmen; günstige Verhältnisse zur Entwicklung
der Produktion von ökologisch reinen Lebensmitteln
und die touristischen Werte.
• Strefa przemysłowa w Dobczycach • Industrial park in Dobczyce • Industriezone in Dobczyce
• Industriezone in Dobczyce mit der Gesamtfläche
von 51 ha,
• Industriezone in Myślenice – Dolne Przedmieście
mit der Gesamtfläche von 15,07 ha,
• Wirtschaftstätigkeitszone Pcim – Chałupniki mit
der Gesamtfläche von 16 ha.
Das Landkreis Myślenice ist ein wichtiges Zentrum
für Handwerk, Klein- und Mittelbetriebe, die sich
besonders in solchen Branchen entwickeln, wie Metallbearbeitung (ein natürlicher Schmiedecluster befindet sich in der Gemeinde Sułkowice) und Bürstenherstellung (innerhalb der Gemeinde Siepraw haben
wir mit einem typischen, natürlichen Bürstenherstellungscluster zu tun).
Die wachsenden Prozesse der Verlagerung von Unternehmen innerhalb Krakowski Obszar Metropolitalny
(Metropolengebiet in Krakau), bei einem guten Zugang an Verkehrsverbindungen, einem positiven
Investitionsklima der lokalen Selbstverwaltung verschaffen eine Möglichkeit für die innerhalb des Landkreises Myślenice bestehenden Industriezonen, nicht
nur ausländische Firmen aber auch Unternehmen
aus Krakau und die sich intensiv suburbanisierenden
Nachbargemeinden anzuziehen.
Das Landkreis Myślenice zeichnet sich durch die attraktiven Verhältnisse, die die potenziellen Investoren
anlocken sollen, aus. Dazu gehören: die bequeme
• Strefa przemysłowa Myślenice – Dolne Przedmieście • Industrial park in Myślenice – Dolne Przedmieście • Industriezone in Myślenice – Dolne Przedmieście
35
• Rondo w Myślenicach Śródmieściu • The roundabout in Myślenice Śródmieście • Kreisverkehr im Zentrum von Myślenice
• Most wstęgowy na Zarębkach w Lubniu • The stressed ribbon bridge in Zarębki in Lubień • Abgehängte Brücke im Stadtteil Zarębki in Lubień
Publikacja powstała na podstawie materiałów
dostarczonych przez:
Starostwo Powiatowe w Myślenicach,
32-400 Myślenice, ul. Mikołaja Reja 13, tel. 12 274 97 40,
fax 12 274 97 42, e-mail: [email protected]
www.myslenicki.pl
Teksty opisowe:
Ryszard Grzesiak, Andrzej Synowiec, Piotr Sadowski,
Halina Kustosz-Miśko
Korekta:
Ryszard Grzesiak, Halina Kustosz-Miśko, Tomasz Suś
Album Powiat Myślenicki został wydany dzięki
użyczeniu fotografii i archiwów następujących
instytucji:
Starostwa Powiatowego w Myślenicach
Urzędu Miasta i Gminy Myślenice
Urzędu Miejskiego w Sułkowicach
Urzędu Gminy i Miasta Dobczyce
Urzędu Gminy Lubień
Urzędu Gminy Pcim
Urzędu Gminy Raciechowice
Urzędu Gminy Siepraw
Urzędu Gminy Tokarnia
Urzędu Gminy Wiśniowa
Szklana Góra Ski
Miejskiej Biblioteki Publicznej w Myślenicach
Muzeum Regionalnego ,,Dom Grecki” w Myślenicach
Zgromadzenia Księży Sercanów w Stadnikach
Zdjęcia lotnicze wykonał i udostępnił:
Łukasz Ślusarczyk www.malopolskaznieba.pl
36
Zdjęcia udostępnili także ich autorzy:
Stanisław Jawor, Mieczysław Nowak, Marcin Podmokły, Piotr Sadowski, Paweł Stożek, Piotr Szewczyk,
Krzysztof Trojan, Agnieszka Turska, Marcin Urban,
Michał Zięba
Projekt albumu i przygotowanie do druku:
Agencja Reklamowo-Wydawnicza OMEGA
86-005 Białe Błota, ul. Barwinkowa 27
e-mail: [email protected]
Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.
Printed in Poland.
© Copyright by Agencja Reklamowo-Wydawnicza
OMEGA 2015.
ISBN 978-83-7263-752-9
P
O
W
I
A
T
M
Y
Ś
L
E
N
I
C
K
I
STAROSTWO POWIATOWE W MYŚLENICACH
32-400 Myślenice, ul. Mikołaja Reja 13
tel. +48 12 274 97 40, fax +48 12 274 97 42
www.myslenicki.pl