1 - Serbski

W tutym 1855. ljeezi po Khrystußu, kotrez 365 dnjöw wopschija,
lic z i ßo:
wot
wot
wot
wot
stworenja ß w j e t a ........................
5 8 0 4 ljet
wustajenja julianskeje protyki . . 1900 .
czerpenja a horjestacza Khrystußoweho 1 8 2 2 spoczalka kscheszijanstwa w Sserbach
890 -
wot
wot
wot
wot
sakozenja budyskeho tachantstwa .
spoczatka reformazije . . . .
naroda krala Jana . . . .
sakozenja maczizy ßerbskeje . .
W starej julianskej
protyzy.
protyzy.
X III. .
. slota liczba
.
.
X V I . . wobwod ßtönza .
.
X I I . . Epakta . . . .
4
X V I.
.
X III.
B.
nedjelje po 3 krach
8 haperl. jutrowniczka
Sapoczatk naljecza 21. mjerza 4. hodz.
ljecza 22 .junija 1 . hodz.
nasymy 23.septemb. 3. hodz.
symy
22.dezemb. 9.hodz.
2.
27.mjerz.
27 nedzelje wotßwjatkowdo l.adv. 27. —
Saczmicze ßtönczka a mjeßaczka.
W ljecjt 1855 budja 4 saczmicja ßlönczka a mje«
ßaczka; dwöjzy ßo ßkönczko, dwöjzy mjeßaczk saczmi;
jenoz prjene saczmiczje mjeßaczka budje ßo s djjela pola naß widzicz.
P rje n e zyke sacjmiczje mjeßaczka stalte ßo 2. meje
rano, a budze widzene w zykej Amerizy; w Europi a
Aftizy budze jenoz prjeni dzjel k widzenju. Pola naß
budze prjeni dzjel rano 3. hodz. 4 min. a totalne saczmicjje 4. hodz. 6 min. k widzenju, ro kottymz czaßu
ßo mjeßaz zylje saczmity khowa a ßkönczko shadza.
P rje n e saczmiczje ßlönczka 16. meje dopoknja bu­
dze ßo jenoz widzicz dacz w polnoznoranischej Europi,
We zykej Asiskej a w pöknöznej Amerizy.
D ru h e (totalne) saczmiczje mjeßaczka 25. oktobra
dopoknja budze k wohladanju w weczornej Europi a
Aftizy, a w polnoznoranischej Asiskej.
lje
.
.
.
27
28
38
27
min. rano
min. rano
min. pop.
min. dop.
Schtyri kwatembry.
X X III.
X I I I . . RÄnske danske czißko
C. . Pißmik nedzelski .
X III.
635
337
54
7
Schtyri ljetne czaßy.
Zyrkwinske ljetne snamenja.
W poredzenej Rehorjowej
.
.
.
.
W poredz. Rehorjowej
W starej julianskej
protyzy.
E.
protyzy.
28. februara
..
Reminiscere
. . . . lO.feb
30. meje . . . .
ßwj. trojizy
. . . . 1 8 .m
19. sept.. Kruzis
. . . .
2 1 .septemb.
19. dezemb. . . Luzije
.............. 14. dezemb.
D ru h e saczmiczje ßkonczka 9. novembra budze wohladane w pokonschim lodojtym nzprju a w malym
dzjeli noweje Hollandskeje.
Abbrevialury abo pschikrötsenja ßkowow.
ßkönczko.
sfh. pop. skhadzenje popoknju.
G mkody mjcßaczk. skh. dop. skhadzenje dopoknja.
kh. pop. khowanje popolnju.
D prjeni bjertlik.
Ih. dop. khowanje dopoknja.
pokny mjeßac'zk.
hodz. hodzina.
min. minuta.
^ poßleni bjertlik.
Jutrowm r tabella.
1856
1857
1858
1859
1860
1861
1862
1863
23.mjerz.pschest.lj.
I2.haperlcje.
4.haperleje.
24. haperleje.
8.
> pschest.lj.
31. mjerza.
20 . haperleje.
5. haperleje.
1864
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
2 7 .mjerz.pschest.lj.
16. haperleje. —
1 . haperleje.
2 1 .haperleje.
12.
- Pschest.lj.
2 8 .mjerza.
17. haperleje.
9.
-
W 1855. kjeczi knezi planet M a r s .
©
* Skoczaze will.
Powschitkomna shromadjisna maczizy ßerbskeje:
ßrevu po jutrach.
Shromadjisna ßerbskeho ev. duchomnstwa:
ßredu po ßwjatkach.
Maczicznych spißow. czo. 24.
L 8S S .
Tydzenje
a
Jan u ar, wulki rözk, ma 31 dnjöw.
Mjeßaezkowe
pschemjencnse.
W edro.
Stara julianska
G P o ln y
O
D mjeß.
.........
3. jan.
skhadz. ikhow. skh.
kho.
evangelska.
katholska.
hob. m.jhod. in. hod. nun dop.9.7min.
dnv.
ma deschcz,
1 , tydzen. Tert Dop. Jan. 4, 3 4 — 36. Pop. Römsk. 8 , 2 4 — 28.
ßnjeh a hro20 Jgnaza M .!8 8 4 0 kh. Hop.
1 pöndz. Nowe ljeto Nowe leto
snc wedro.
21 Julia
Makaria
8 8 4 1 7 46
2 wut. Makcharja
c Poßl.
Genovefe
22 Anastasije 8 8 4 2 skh.pop.
3 ßreda Aaschpra
bjert.
1 1 .jan.
23 Dagoberta 8 7 4 3 4 51
4 schtw. Bakzarja XSZ Tita
pschipotn.
1.
Telesfora
24 Had. aJövy 8
7 14 4 5 58
5 pjatk Simeona
1
min.
poka6 ßobota Tsjoch kral. S w . 3 kralow 25 Bozi dzen 8 7 |4 5 7 9
suje hischczen
2 . tydzen. Dop. Match. 3, 13 — 17. Pop. Galat. 3, 2 3 - 29.
pschezonade7 nedz. 1. Po 3 kral. l.nevz.po3kr. 26 nedz.poh. 8 6 4 6 8 20 schczikaßnjeh.
Severina
27 Schczjep.m.,8
6 4 8 9 30
8 pöndz. Erhard«
Z M to d y
Julians
28 2 0 0 0 mart. 8 5 4 9 10 41 mjeß.18.jan.
9 wut. Czeszjomjera
29 new. dzjeczi 8 5 4 11 11 52 dop.9.25m.
Agalhona
10 ßreda Zachariaßa
30 Enysije
8 4 4 12 skh. dop. jenak «mofre
11 schtw. Aloysije zgTv Hygina
31 Melanije
8 3 4 13 1 6 wedro; jenoz
12 pjatk Reinhold X L ' Arkadia
Leontia
1 Jan.1855 8 3 4 15 2 26 hdyzfiowjetr
13 ßobota Hilaria
s ranja wob3 . tyvze n . Dop. Matth. 4, 1 — 12. Pop. Römsk. 12, 1 — 6.
2ned.pon.l. 8 2 4 16 3 49 rocji, budze
14 nedz. 2. po 3 kral. 2.nedz.po3kr
Pawowa
3 70japoscht. 8
2 4 18 5 15 ßnjeh a mers15 pöndz. Bohuwjera
nenje.
1 4 19 6 37
Marczella
16 tout. Erdmuthy
4 Theosanta 8
Z Prjeni
Antonia
5 Malachiaßa 8 0 4 20 7 47
17 ßreda Antonia
Petr. stow.Rom. 6 tsjoch kral.!7 59 4 22 kh. pop. bjert.25 jan.
18 schtw. Felicity ^
19 pjatk jPriSki H M Kanuta
7Ja n kschcz 7 5 8 :4 23 5 43 rano2.26m.
20 ßobota Fabian Scbast.iFab. ha Boscz.
8 J u rija Chr. 7 57 4 25 7 17 ßnjeh a wjetr
pschineße.
L . tyd ze n . Dop. Jan. 1, 35 — 43. Pop. Römsk. 12, 1 4 - - 21 .
S toljetna
21 nedz. 3.!po 3. kral. 3.nedZ.po3kr. 91po3kral.!7 56 4 27 8 46
protyka.
22 Pöndz. Vinzenza
Vinczencza
10 RehorjaN.!? 55 4 29 10 11
Mjeßaz jan.
23 wut. Charity
Marije slubena 11 Theodosia 7 53 4 31 11 32
ma s wetscha
24 ßreda Timotheja
Thimothea
12 Taziana
7 52 4 32 kh. dop. ßuchu symu,
25 schtw. P a w . w . e ^ Paw.wobrocj. 13 Hermyla
7 51 4 34 0 49
ma!o ßnjeha,
26 pjatk Polykar. 'J g l Polykarpa
7 50 4 36 2 7
14 Zacheja
welemersnen.
27ßobota!Jana Ehrysost. Khrysostoma
15Pawot.Th. 7 48 4 38 3 23
Ljeto 1855
8 . tydzen. Dop. Jan. 1, 4 7 — 51. i Kop. Römsk. 13, k! — LO.
budze böleßu28 nedz. 4. po 3. kral. 4.nedz.po3kr. 16 Triodium 7 47 4 39 4 35 che, dyzlimo29 pöndz. Theobalda
7 45 4 W
Francza Sal.
17 Antona
5 40 kre,smjeje pak
30 tont. Adelgundy
7
44 4 43 6 35 druhdy ßylne
Martine
18 Athanasije
31 ßreda |93irgt(ta
7 43 4 45 7 20 deschcziki.
Petra Nol.
19 Makaria
Poredjena
protyka
H e rm a n ki a
skoczaze mist.
Dezember
1854.
1 w Li'psku.
2 w Barczi.*
3 w Neßwaczidli.*
8 wRakezach
20 wBudyschjn i*
23 wKinsbör»
ku*
29 w Hohnsteini.
-wRumburgu.
- wLubanju.
Surfte prawidta a pschißtowa.
We wulkim
rozku mhly
pschineßu mokre
naljeto.
Pawoka
symu sawoka.
Wulki rozk hdyz
czoply je,
dha bur kBohu
sdychuje.—
Hdyz ßoßnjezka
nandze, _
dha ßo schcj^ka
sandze.
1*
Tydzenje
a
dny.
Mjeßaczkowe
pschemjenenje
Februar, n ia ty rözk, ma 28 dnjöw.
1855.
P o re d z e n a
p ro ty k ^
H e rm a n N a
skoczaze re ift.
Wedro.
Slara julianska.
(3
skhadz. khow.
ro Barczi*
w Zarorei.
re Neßwaczi«
d li*
w Radeber«
22 Timotheja
7 38 4 51
gu*
1 Poßlbjert. 10 . feb- 12reSholerzu?
rano 3. 48 19 to Wojere»
zach*
7 20 ma symu a
wNoreosalzu.
ßnjeh.
8 31
re Biskopizach.*
9 41
AM kody
21 re Bernaczi«
0 54 mjeß. 16.feb.
zach*
skh-dop. wec'zor 7. 35
w
Brodach.
0 10 min.ma ßnjeh
to Zahanju.
1 28
a deschcz.
1 schtre. IBrigity
2 »ja,!
W
<A Pokny 6
3
skh. kho. mjeß. 2 . febr.j
J a n n a r.
hvd. i». l>od. n>. hob. min.
rano 4. 29 7
20 Euthymia 7 42 4 47 skh.pop. mitt. smjeje
Jgnacza
S w e tz k M a rije 21 Triodionia 7 40 4 49 4 58 ßnjeh a rejetr. 8
3 gobota,93fajiia
Breazija
evangelska.
6 . ty d z en.
4 nedz.
5 pöndz.
6 reut.
7 ßreda
8 schtre.
9 pjatk
lOßobota
|
Ie p tiia g e s im a
Agathe
Dorotheje
Romualda
Zana M .
Haple
Lcholastiki
Scholnstifi
Dop. Jan1 . 4 , 5 - 1 5 .
Seragesima
11 nedz. ;Seragesim a
12 pöndz.!Jordans
13 reut. ;Eulalije
14 ßreda Valentins
15 schtre.!Faustina e
16 pjatk jDncftnta
Eulalise
Julian«
Valentins
Faustina
Juliane
Konstantin«
17ßobotalAonstanz.
8.
ty d z e n .
Dop. Jan. 4, 1 9 — 30.
18 nedz. Estomihi
19 pöndz. Susanny
20 reut. Pöfinizy
21 ßreda Ssasna ßreda
22 schtre. Pjetr stok.
23 viotf Lazara
24ßobota>M atija
9 . tyd ze n.
25 nedz.
Pop. 1 Korinth . 9, 2 4 — 27
Dop. Jan . 2, 2 3 — 25.
Septuages.
slgathy _
Doretheje
Richard«
Honorala
Äpollonij,
7 . tyd ze n .
katholska.
7
7
7
7
7
7
7
3 7 !4
35 4
33 4
3 1 j4
30 5
29 5
2 7 '5
52
54
56
58
0
2
4
30Mjaßopust. 7 2 5 !5
31 Cyriaka
7 23 5
1 Februar« 7 2 1 ,5
2 M ar. reucj. 7 1915
7 17 5
3 Bkazija
7 15 5
4 Jsivora
7 13 5
5 Agathy
6
8
9
11
12
14
16
Pop. 1 Korinth. 13.
Petr. stören Ant. lOCHarelam. ! 7
11 Bkazija
Romane
12 Metezia
M a tija
5 25
27
29
Pop. 2 Kor. 6 , 1 — 10.
I I . nedz. posta 13 Quadrag. 6 57 5 30
26 pöndz. ^Ncstoria
!Nestors
27 reut. IVolprechta
! Leandra
28 ßreda jKwatember jsuche dne
9
CPrieni
q.kop. 2 Korinth. 1 1 ,2 1 — 31.
6Ssyropust.!7 11 5 18;
Quinquagef.
7 spoczatkposta 7 9 5 so;
pösnicze
8 Theofila
7 7 ,5 22
pösnicze
9
Pop.
ßred.,7
5 23
popelna sreda
Dop. Jan. 5, 5 — 18.
!Jnvocavit
23 S e p tu a g .
24 Zcenije
25JurjaTheol.
26 Fenosona
27 Jana Chr.
28 Eusr. S .
29 Jgnaza
6
14 Arerenzia
6 55 5 32
15 Dneftma
6 53 5 34
, 16 SSuchidzen 6 51 5 37
bjert.23. feb.
iveczor 6.21
min. hischczx
zane ljepsche
wedro nima.
2 51
4 13
5 27
6 26
7 11
kh- pop. Stoljetna
6 10
protyka.
Burske pra«
ividta a pschi«
ßioiva.
Na ßrejeczkMa«
rije ma reoro»
czer radscho wel­
kn re hrodzi,
dyzli ßiönczko.
Pschi spo7 Hdyz re malym
qatfu rjane
röiku czi kunt«
7 42 a ch o T v'. reorysawuscho.
m syncza,
f„ n, r , dha
9 7 reot 13. hacs maj
do 18. rejelk
pobjehnesch re
10 27
11 51 to hacz do
maz sa khachlze.
kh-pop. könza khjetra
syma.
1 8
Matt,' semju
2 24
wotanka abo
Naljetobudze
sanka.
ßuche a sym
ne, teho dla
34 maio pizy; Budz srjadny,
dha nebudzesch
32 hiczdoO.jun
nihdy zadny.
smjeje
reone
20
reele mrösere.
57
Mjcßaczkoii'e
Vfttemjencujc.
Wedro.
1855» M jerz, naljetnik, nttt 31 dnjöw.
Tydzenje
a
dny.
Poredzen a p r o t y k a
evangelska.
katholska.
1 schlw. Albina
2 pjatk Amalije ^
Albina
Simpliezia-s
3 ßobota Kunizund^E^ Kunigunde-s
1 0 . tydze n . DoLuk.p. 9 ,5 1 — 56.
4 nedz. |9teminifcere. 2. nedz. posta
5 pöndz. Bedricha
Bedricha
6 reut. Fridolina
Fridolina
7 ßreda Perpetuy
DomaschaAquin.
8 schtw. Filemona
Filemona
9 pjatk Pokut. pjatk. Francziski
10 ßobota> Alexandra
Kaja
cD
Star» julianska.
Februar.
D
skhadz. khow. skh. kho.
6ob. m. hob. m. lieb. miii.
5
38 skh.dop
1 7 Konstanzije 6 49
18 Orthora
6 47 5 40 •6 46
6 4 5 15 41 kh. pop.
19 Agrippa
j
Pop. Hebr. 12,
20 2 .pöstn.ncd. 6
21 Thimoteja 6
22 Eugena
6
23 Klemenza 6
24 Polykarpa 6
25 hiowy Jan. 6
26 Tarasia
6
1 - -6
43
41
39
36
34
32
30
Z P o ß l.b j.
11. mjerza
6 21
Kino 2 47 m.
3. w Z ita w i*
5 wStokpnju.*
6 w Barczi.*
7 w Ncßwaczib li*
12 w Halsch-'
tro w i*
14 w Siym Komorowi.*
18 w Polczninizy.*
26 wLubiju.
26 w Mnzakow i*
26 w Wößlinfu *
26 w Dubzu.
31 wVudyschin i*
42
44 7 33
lubirjanewe46 8 34
dro.
47 9 59
S
M
ody
49 11 17
mjeß.
18.mj.
51 skh.dop.
53 0 37 rano 5. 33
min.pschineße
11. tydzen. Dop. Jan. 11, 1— 16. Pop. 1 Pjetr. 2, 21 — 25.
d^chczik a
11 nedz. Oculi
27 5 54 1 5 6
3. nedz. posta 27 Z.pöstn.ned.
ßnjeh.
R^horja
Rehora
28 Prokopia
6 25 5 56 3 14
C Prjei'i
13 wut. Salomona
Niczcfora
6 23 5 58 4 18 b|.25.tnjerja
1 Mjerza
14 ßreda Abigailje
Mathilde
2 Theodataj 6 21 6 0 5 5 pschipoinl2 . Burske pra15 schtw. Khrystofa
Longina
3 Eutropia
6 18 6 1 5 41 13 min. neda w id ia apschi16 pjatk Henrietty
Heriberta
4 Gerasina
6 16 6 3 6 5 ljepsche wedr. , fito w a .
17 ßobota Herty
Patriczia
5 Konona
6 14 6 5 kh.pop doczakacz.
Schtoz mjerz
rouronbi, to ha1 2 . tydzen. Dop. Jan. 11, 32 — 46. Pop. Römsk. 5, 1 6 .
Stoljetna perleja sacjjeri.
18 nedz. Lätare
4. nedz. posta 6 4.pöstn.ned. 6 11 6 6 6 34 protyka.
19 pöndz Josefa
Mjerz bes woJosefa
7 Basilia
6 9 6 8 7 59
Mjerz ßo se dy,haperlejabes
20 wut. Joachim»
Joachim»
8 Thevfilakta. 6 7 .6 10 9 24
symnym wetrawy.
21 ßreda Benescha
Benedikta
9 40 mart. 6 5 6 12 10 45
drom
sapocz22 schtw. Kasimira
Oktaviana
10 Kodrata
6 2 6 13 kh. pop.
ne; ranomer- Hdy; dze w
23 pjatk Eberhard»
lViktoriana
11 Sofronia
6 0 6 15 0 6
fnc a weczor mjerzu ßnjeh,
24 ßobota ^Gabriela
'Simeona
12 Theofona 5 5 8 .6 17 1 20
dha je so ßywy
taje; 8 . a 9.
slje.
13 tyd
Dop. Jan» 11, 47 — 57. Pop. Römsk. 8 , 31 — 39.
deschczik a
Ssu Pak >v
1^JWClCst iVCslt\
25 nedz.
pschip. !5.n.p.sw.Mar. 13 5,pöstn.ned. 5 55 6 18 2 26 mjctr, wot mjerzu ßuche
26 pöndz. Kastula
Ludgera
14 Benedikta 5 53 6 20 3 18 10. hacz do dny, dha budz,
27 wut. lRuperta
Ruperta
15 Agapila
5 51 6 21 3 58 12 . w nozy- buro, weßely.
28 ßreda Angeliki
Guntrama
16 Sabina
5 48 6 23 4 30 syma.wodnjo
Kokoschka, fi$
29 schtw. Eustachia
Eustachia
17 Alereja
5 4 0 hß 25 4 53 ßnjeh a hacz
nehreba, sor30 pjatk Guida
Q uirina
18 Cyrilla wul. 5 44 6 27 5 10 do könza ne- neschka ßej ne31 ßobota Detlava
Balbine
11 Josefa
5 41 6 28 5 25 stajne wedro.
namka.
t
6
j
5
5
5
5
5
5
5
lA P o in y
mjeß.O.mjerzawe.zorlO.
56 nun. jaßne nebjo o
mersnenje.
H e rm anki a
skoczaze ro ifi.
185S.
Tydzenje
a
dny.
Haperleja, ju tr o w n ik , tust 30 -njöw.
Poredzena protyka
Klara julianska
Mjeßacjkowe
psckenijeiirujc.
Wedro.
H e rm anki a
skoczaze w ikt.
D
C)
<ZPokny 2 w K ulow i*
skhadj. khow. skh. kho. mjeß. 2 . ha- 4 to Neßwaczievangelska. |
katholska.
M je r ; .
hov. m. hod. m. hod. min.
perleje popol
d li*
1Ü. ty d z e n. Dop. Jana 12, 1 — 12 . Pop. Filip. 2, 5 — 11.
nju 3 .1 6 m. 10 to Schjera»
ZOlsth.dop. pschineße rja
120 W a jt
|5 39
chowi.
1 nedz. Palmarum !BowoütZka
Francza Pawl. 21 Jaluba D. 5 37
3 2 j 6 32 ne a czoptc 10 wDzje'zach*
2 pöndz. Rosiny
! Richard«
22 Basilja
34 7 42
16 wWospörk*
3 rout. Dana
35
dny.
>Jsidora
23 Nikodema
4 ßreda Ambrosia
32
35 9 5
16
to PözkoC P°ß>.
37 10 25 bjertk. 9. ha30
wach*
5 schtw. fei. schtwörtk zel. schtwörtk 24 Gabriela
6 pjatk czichi pjatk
wulki patk
25 Btagowj. 5 28 6 39 11 48 perleje weczor 23 w Rychjutrowna sobota 26 Kortula
'5 25 6 40 kh. dop. 10. 24 min.
bachu*
7 ßobota Luisy
lubi jaßne 23 to Nowo15. tyd ze n . Dop. Match. 28, 1 — 10. Pop. 1 Pjetr. 1 ,3 — 9.
salzu*
nebjoalemer«
23 [ 5 42
6 snenjewnozy. 30 w Stufe»
sw.dzenjutr. 27 l.ß w . jut.
8 nedz. ll.ßw.jlltrow. 1.
3
2.
sw.dzenjntr?28 2. ßw. ju21
t.15 44
9 pöndz/2.ßw.j.
^Mkody
zach*
15 mjeß. 16.ha' 3OwSlymKo»
29 Mark«
45
19
Mechtilde
10 rout. >Daniela
42 perleje popol17
46
Leon« wulk.
30 Jaua Klim.
11 ßreda Julia
morowi*
21 Hygaza
Julia
15 6 48
9 nju 3 .5 2 m.
12 schtw. Eustorgia
13 6 50
29 pschindzesne- Burske pra«
Hermenegilde
13 pjalk Justina
1 Haperleja
2 Tita
46 stajnym roř» widla a pschi»
10 6 51
Tiburcza
14 ßobota Tiburza
fitowa.
drom.
16. ty d z e n . Dop. Jana 20, 19 — 23. Pop. 1 Kor. 15, 5 0 — 57.
H Prjeni Jutrowneho
8,6 53 5 1 bjert. 24.ha>
deschczika
15 nedz. Quafimo^og.^Böwa nedjela 3 Quafimod.
Kallista
6 6 55 kh. Pop. perleje rano burjo ßoweßela.
4 Nikelaßa
16 pöndz. Aarona
4 6 57 8 18 6 . 44. min.
Rudolfa
5 Theodula
17 tout. Rudolfa
2*6 58 9 40 wjeschczi de- RaMarka ana
6 Euchcha
Eleuthera
18 ßreda Chrysostoma
Jurja
0
Timona
7 Jurija
0 11 0 schczikawjetr burjo jara kedz«
19 schtw. Hermogena
58
8 Domascha
2 >skh.dop.
Sulpicza
20 pjatk Sulpiza
buja.
9 Eusycha
55
31 0 11 Stoljetna
Anselma
21 ßobota iAdolara
protyka. Tak dolho hacz
1 7 . ty d z e n . Dop. Matth. 18, 1— 7. Pop. Römsk. 1 0 ,8 — 14.
Wot spo- zaby do Mark«
wolaju,
22 nedz. iM iser.D om . 2-üedz.pojutr. 10 Miseric. 4 54 (7 5 1 11
czatkahaczdo
tak dolho po
11 Antirasa
4 51 7 6 1 57
23 pöndz. Jurija
J u rija
16. mersne; Marku melknu.
12 Basilia
4 49 t
Fidela
24 ivut. Alberta
8 2 31
wot 16.hacz
13 Arlemona 4 47 7 10 2 56
25 ßreda ,Marka
Marka
do 23. budze | Kopiza hnoja
14 Mjerczina 4 45 7 12 3 16
Kleta
■
26 schtw. Kleta
czoplischewe- vomach nadwo»
Anthima
15 Aristarcha 4 43 7 13 3 32
27 pjatk .Anthima
dro, wot 23- ri a domjaza
4 41 7 14 3 45
Vital«
16 Agapije
28 ßobota i Vitala
dzöwkanutskach
hacz 29.
na stoli,
ymne dny; jenakwele pschi.
18. tyd ze n . Dop. Jan. 21, 20 — 22. Pop. 1 Pjetr. 2, 11— 17.
3.üedz.vojutr. 17 Jubilate 14 3 9 [7 16! 3 56 na to hacz do
neßetej.
29 nedz. Zubilate
Khate Sien.
18 Jana Dez.!4 3717 181 4 8 könza czopko.
30 pöndz. Eutropia
1855.
Tydzenje
o
dny.
Mjeßacjkcwk
yfdjemjentuje.
W edro.
M e ja , rözomiiik, ma 31 dnjöw.
P o r e d z e n a p r o t yka
Stara julianska.
H erm ankt a
skoczaze w ik i.
© P o tn y 1. w Barczi.*
P
D
skhüdz | khow. fft?. kho. mjeß. 2 . meje 2 .
w Neßwac
evangelska.
katholska.
Haperleja. hod. m. hod. m. hod. min- rano 4. 51
b li*
Filipa ha Jak. 19 Hermogena 4 36 7 19 skh-pop. min. lubi rja- 7. w Wojere1 wut. IF il. Jak
20 Antiona
4 34 7 21 8 . 8 ne wedro.
zach*
2 ßreda S ig m u n .^ M Athanasia
21
Januaria
4
32
9
38
14.
w
Kamcn7
23
namak.sw.kjija
Poßl
3 schtw. Kschiz namak.
zu*
22 Paraklyta 4 30 7 25 10 55 bjert. 9. meje
Moniki
4 pjatk (gloriana
Pia pat.
23 J u rija
4 28 7 26 skh.dop. rano 3. 49 14. w Lubiju.*
5 fobota]®o^arba
min.wjeschczi 19. w Zitaw i.*
19. tydzen. Dop. Matth. 28, 18— 20. Pop. Jakub 1, 13 — 18.
nestajne we­ 22.wKinSbör4. nedz. po jut. 24 Cantate !4 26s7 27 0 7
6 nedz. | ©antäte
dro.
ku *
25 Marka E v.i4 2 4 !7 29! 1 4
Staniswawa
7 pöndz. Bohuwjera
G M to d y 21.wHrödku.*
4 23 7 30
46 16. meje ta 2 9 .w K u lo w i?
Michaw. zjewen. 26 SSaftlia
8 wut. Ditricha
27 Schimana 4 21 7 3 2 ' 2 15 no 3. 1 min.
Jurija Naz.
9 ßreda Benigny
4 19 7 34! 2 35 ma jaßne nc* Lurske pra28Jasona
Jfidora
10 schtw. Viktorije
29 9 martr. 4 18
35 2 53 bjo st czopte widta a pschi»
Florentina
11 pjatk Adolfa
361 3
7
20 Jak. jap.
4 16
1 2 ßobota Pankraza
Pankracza
wed?o.
ßlowa.
U Prjeni Do ßwjateho
2 0 . tydzen. Dop. Suf. 11, 1 — 4. Pop. 2 Korinth. 9, 8 — 11.
ducha,
bj. 24. meje
ö.nedz.po jut. 1Mej. Rog. 4 15 7 38 3 20 wnoz.12.15 newußljekaj ßu
13 nedz. sRoga^e
kozucha.
2 Athanasia 4 13 7 40 3 35 min.marjane
Bonifaczia m.
14 pöndz. Khrystiana
3 Thimoteja 4 12 7 41 3 50 a czopte wed.
Sofije
15 wut. Sofije
Röj, kiz ßo w
H W Jana Nepom.
4 11 7 41 kh. pop.
4 Pelagia
16 ßreda Sary
© Potny
meji roji,
17 schtw. Boze stpicze Bozoh stperz« 5 Boze stpicZe 4 9 7 44 9 53 mj. 31. mj. sa potny woS
4 8 7 45 10 58 pop. 3. 35 ßyna stoji. —
6 Hioba
Felira
18 pjatk Venanza
Petra Cölest.
7 Kschiz nam. 4
7 7 46 11 51 mi. da desch19 ßobota>Potenziana
Mokre ßwjatki,
czik a wjetr
tuczne hody.
21. tydzen. Dop. Jap. sk. 1, 1 5 — 26. Pop. Es. 2, 4 — 7.
doczakacz.
4 5 7 48 kh. dop.
6. nedj. po jut. 8 ©raubt
20 nedz. lEraudt
Donata
4
4 7 49 0 30 Stoljetna Hurban hej9 Jesaiaßa
21 pöndz. Prudenza
dusch ßyje.
Helene
10 SchimSel. 4 3 7 50 1 0 protyka.
22 wut. Heleny
Defideria
4
1 7 52 1 20
11 Mazia
23 ßreda Defideria
3dz.mej.hri- Na Hurbano«
0 7 54 1 36
Johane
12 Pankraza 4
24 schtw. Hany
wychzen,
ma ßo; hacz
13 318 wötz. 3 59 7 56 1 51
25 pjatk Hurbana
Hurbana
do 8 . symne khwataj woßycz
3 5 8 '? 57 2 4
Bede
14 Jsidora
26 gebotst Bedy
len.
dny; ll.c z o plischo; 11 .
22. tydzen. Dop. Jap. sk. 2, 1 — 13. Pop. Es. 1, 9 — 14.
Lane ßymjo a
5
wnozy
lödna
27 nedz. 1 .
fiw. ßwjatk.
1. dzen swatk. 1 5 l.fiw .ß w j.> 3 5617 58 2 1
pjanka
28 pöndz. 2 . ßw.ßwjatk. 2. djen swatk. 1 6 2 .ih v .jw j. 3 5 5 (7 59 2 28 wodzi;haczdo matej ßo w wo17 Andronika 3 54 8 SP 2 36 20 .syma,na lenzy jenak.
Marimiliana
29 Wut. M anilia
lS Ä iv a te m b .js 53 ^8 1 2 49 to czopte; 30.
30 ßreda Kwatemb.
suche bue f
mrvö.
19 Potenzianaj3 5 2 j8
1 3 9
Petronelle
31 schtw. Pktronelje
c
s
1
1855.
S Ä
Junij, nasymnik, in« 30dnjöw.
, s
p ro ty k a
Wedro.
|
K-rmanki a
| skoc»aze w ill.
H Pvßt.
D
6j. 7. junija
skhadz.!khow. sch.kh». Dop. 8 .3 5 m.
evangelska. j
katholska.
M e ja .
6ob. m. 1Ijcb. m hob. min
s nestajnym a
1 pjatk Nikodemußa
Juvenczia t
i 2 O Thellaleja |3 5118 3 skh- pop deschczojtym
2 ßobota Marzeüina
Erasma t
>21 P . P . S . >3 5 0 (8
5 10 57
wedro m.
W
Mlody
2 3 . ty d zen. Dop. 3 ap. sk. 2, 38. 39 . Pop. Römsk. 11, 33 — 36
mjeß. 14.ju
3 nedz. S w . siw .tro j. S w . trojicze, 2 2 wschit.ß,v. 3 5 0 .8
6 11 44 nija pop. 3.
Karpasia
4 pöndz. Karpasia
23 S a p .P j.p. 3 49 8
7 skh. dop. 17 min. na
5 tont. Bonifaza
Bonifarza b.
2 4 Simeona
3 48 8
8 0 18 wulki deschcz
6 ßreda Benigna
Norbert»
25 Hkow. Jan. 3 48 8 8 0 42
pokaze.
7 schtw. Lukrezije
B o jo h o cjewa 26 Karpa
3 47 8 9 0 59
Prjeni
8 pjatk Medarda
Medarda
27 Jana P .
3 47 8 10 1 14 bjetr.22 .jun.
Prima
9 ßobota Prima
28 Nizetaßa
3 47 8 11 1 28 wecz. 5. 40
min. ma
241. tydze n . Dop. Jap. sk. 2, 4 2 — 47. Pop. 1 Jan. 4, 1 6 — 21.
czopke a rjane
10 nedz. l.n .p .fiw . tu. kez boj. czewom; 29 2. n.po ßw.
46
12 1 42
wedro.
11 pöndz. Barnabaßa
3 0 Jsaaka
Barnabasa
46
12 1 57
© Pvlny
Basilida
12 lout. Basilida
31 Herminy
46
13 2 15
mj. 30. jun.
13 ßreda Tobiaßa /ĕ£^< AntoniaPad.
1 Ju n ija
46 8
, 14 2 38 w n o z y ! 2» l
14 schtw. Eliseja
Basilia
2 Nikefora
46 8 1 4 |flj. pop.
min. kubi
B it»
' 3 Laziliana
15 pjatk V ita
45 8 1 5 j 9 43
vobre wedro.
4 Metrofona
16 ßobota*Engelbert»
Rainer«
45 8 15110 21
Tydzenje
a
dny.
P o r e d je n a
2 5 . tyd ze n .
Stara julianska-
Dop'. Jap. sk. 3, 1 — 10.
Pop. Jak. 1, 2 1 — 2 5 .
17 nedz. >2. n. p. ßw. tr.*, 3-nedz.po swat 5 3 u.po ßlv.
Mark. ha Marcz. 6 Norbert»
18 pöndz. l Arnvkfa
Gervasia
19 wut. Gervasia
7 Theodata
Sylveria
8 Bozidara
20 ßreda Sylveria
9 Cyrill. Äler.
Aloysia
21 schtw. Filipiny
10 Timotheja
Pawlina
22 pjatk Pomhajb.
Agrippine
11 Bartromja
23 ßobota Basilia
2 6 . ty d zen.
24
25
26
27
28
29
Dop. Jap. sk. 4, 8 — 21.
nedz. ^ .p .s .tr. Jan.
pöndz. Elogia
wut. (Jeremiaßa
ßreda }7 fpanjoro
schtw. Lea
pjatk. P je tr. Pawot.
30 ßobotaiPaw. w.
4. neb$. 3ana
3
3
3
3
3
3
3
45 8
45 8
4 5 ,8
45 8
45 8
45 8
46 8
15 11
16 11
1 6 ill
1 7 111
17 kh.
17 0
18* 0
12 4.n.poßw. 3 46 8 18
Akwiliny
Eliseja
Amoßa
Tychona
Emanuela
Leonzia
46
47
47
48 8
48 8
4 8 '8
18
18
17
17
17
17
4 w Biskopizach*
4 w Rychwal«
dzi*
6 w Neßwaczi«
d li*
11 wShokerzu?
18wHalschtro«
toi*
18 w Huczini*
22 n> Wcleczini*
24 iD Wößlinfu *
25 » Muzakowi.
25 w Rychbachu*
Lnrske prawidta apschifilowa.
Wele rybow,
mako sornow.'
S toljetna
protyka.
1 Ssma'znik sa- Hlubokabrösva,
24
42
56
dop.
10
21
Pop. 1 Timoth. 6 , 6 — 10.
13
14
15
16
Petta Pawola 17
Paw. wopomn. 18
Prospera
Jana ha Paw.
Kresczenczia
Lea druh.
o
33
45
1
I 20
1 48
2 29
3 28
dothi ktöß.
poczne ßo s
mrösom; harz Hdy; na M edo 9. samrö> darda deschczik
dze, sa schtyri.
czene .nebjo;
nedz. ncsastaue.
O.saßomroö;
na to ßo Hdyz woka se«
sczopd a hacj tena zabka, dha
dokönz. rjane ßo rady kapka.
a czopke; w
ljeczu budza Ljepe mako f
czeszju
horze dny a
dyzli toele fies*
czopke nozy;
iju.
mako wody
w rjckach a
studnjach.
Mjeßaeztowe
1855.
Tydzenje
a
bitt).
J n lij, praznik, ma 31 dnjöw.
Poredzena p r o t y k a
pftfcemjenenje.
W edro.
H e rm a n ki a
Itoczaze ro ifi.
I
Stara julianffa. |
\y
C Poßl.!2wHuszy.i°
D
bjert. 6 jul. 2 roDubzu*
_
..
jskhadj.I
khowskh.
kho
katholska.
evangdska.
3UNI,.
6nt>. m.l beb. m. i»ob. nitti pvpvt. 2 . 16 2 w Stokpnju.
min. polare
.■
L 7 . ty d z e n . Dop. Jap. sk. 5, 16 — 2 l. Pop. 2 Konnt!). 4, 1 3 — 18.
3 4 w Neßwacrtna
nestajne
49
3
195.n.p.fiwj.
8 17 .skh.pop.
1 neb}. 4.n. pofiw.tr. 5. n. po sw.
' b li*
webro.
9 w Beniaezi2 pönbz M a r. doinap. M arij. doinap. 20 Methodia 3 'SO 8 17 10 46
Mlody
zach.^
Euloga
21 Juliana m. 3 51 8 17 11
3 rout. Könielia
5
mjeß.
14.jul.
OwNowosalzu.
Prokopa
3 51 8 17 11 22
22 Eusebia
4 ßreda Höldricha
16tol!ubiju.*
Filomene
23 Agrippiny 3 52 8 16 11 36 rano 4. 49 16wPolczniz.*
5 schtw. Charlotty
Dominiki
24 Jana ksch. j 3 53 8 16 11 50 min. roele be­ 16 w K ulow i.*
6 pjatk Esaiaßa
schuln.
7 ßobota Wilibld. k L Wilibalba
25 Febronije [3 54 8 15 jkh.dop.
16 w SchjeraH Prjeni
chowi.*
2 8 . tyd ze n Dop. Jap. sk. 5, 34 — 42. Pop. 1 Pjetr. 3, 8 — 15.
bjert. 22 . jul. 23wWösporku*
26 6. N.p.fiw. 3 55 8 15 0 3 bopoknju 8_ . 25 w Wößlinku.
8 nebj. l5.tl.po fiw .tr.' 6. tt. po sw.
Cyrilla
27 KönzPj.p. 3 56 8 14 0 20 38 min.(ubi WwKamenzu.'
9 pönbz. Cyrilla
Feliczite
28 Cyrilla
10 rout. Bohukhwala
3 57 8 13 0 41 deschcz, rojetr 30 w Nowym
Marcziana
1 1 ßreda Pia
29 Pj.a Paw. 3 58 8 12 1 9 a ßtönczkAwe Gersborfi.
Jana Gualb.
30Wschitk.jap. 3 59 8 11 1 47 ßrojeczenje.
12 schtro. Hendricha
4
0 8 10 2 35
13 pjatk !Margar. ćšB**. Anakleta
l J u lija
(© Pokny Burske pra.
14 ßobota Bonavn.
Donaventure
2 SSuknj. M . 4 1 8 9 kho.pop. mjeß. 29. jul. widta a pschi-
fitowa.
rano 7. 8
29 min. pschine- Hbyz na Jakuba
48 ßewjettade- ßkönczko ßwjeczi
Marije Karmel. 4 Hanbrija
4 4 8 7
16 pönbz. l Rafaela
dha symydlaßo
3
17 rout. Aleria
Aleria
5 Athanasia 4 5 8 6
schczik.
wele skorzi.
Kamilla
17
18 ßreda Euzenia
6 Sisoaßa
4 6 8 5
Vinczenza
27 Stoljetna Rjane webro, kiz
19 schtw. Ruffina
7 Dom. Akw. 4 7 8 4
39 protyka. ßo w nozy sapo20 pjatk Cliaßa
Marathe
8 Prokopa
4 8 8 3
Pschi spo- cz'ne, zenjebokho
50
21 ßobota Prareda
Prareda
9 Pankraza 4 9 8 2
netraje.
czatku wul3 0 . ty d z e n . Dop. Jap. sk. 6 , 8 — 15. Pop. 1 Pjetr. 2, 5 — 10 .
ka horzota; Ranschi deschcz
22 nebj. 7 n p .fi.--M , >8.n. M a r .M .jlO 8.n.p.ßw. 4 10 8 1 11 4
ivschjebnje ßo a neweszinski
23 pönbz. Apollin.
Apollinara
11 Eufemije 4 12 7 59 11 22
hrima a mje« placz jenak doi24 rout. Khrystiny
Kristine
12 Prokla
4 13 7 58 11 44
ho traje.
stami krupy
25 ßreda Jakuba
13 Gabriela
4 14 7 57 kho.dop.
Jakuba
schkoby naczl26 schtw. Hany
4 15 7 56 0 17
Haue
14 Akwilje
Schtoz ßyjesch,
nja; hacz bo to znyjesch.
27 pjatk Marchy
Pantaleona
15 Kwirina
4 17 7 55 1 6
12 .rjane we­
28 ßobota Pantaleona
Nazaria
16 Athemogena 4 18 7 54 2 16
dro; na to
31. tydzen. Dop. Jap. sk. 8 , 14 — 2 5 . Pop. Römsk. 8 , 12 — 17.
fymne a khkö29 neb}. !8 . n . p . f i . ^ ^ 9. n. P0 sw. !l? 9 .n .p .fiw . 4 19|77 5
j
521
3
bne dny; wot
30 pönbz. Ruthy
Julitte
18Hyazincha 4 2 1 .77 5
5Vskh.pop.
V skh.
28. harz bo
31 rout. iFiorrntinp
jJgnacza
119 Makriny
4 2217 4 9 9 27 könza deschcz.
2 9 . ty d .e n . Dop. Jap. sk. 6 , 1 — 7. Pop. Römsk. 6, 3 — 6
15 neb}. 0. n.poßw.tr. 7. n. po sw.
3 7.N. p.fiw. 4 3 8
8
9
9
10
10
10
10
10
2
1 8 5 5 ,
Tydzenje
a
dny.
A u g u s t,
znenz,
Mjeßaczkowe
pschkmjenenje.
Wedro.
m a 3 1 d n jö w .
H e rm a n ki a
skoczaze w iki.
D
o
C Poßl. 1 w Neßwacu>
tli*
skhadj. sporn. skh. fl)0. bjert. 4.aitß.
evangelska. |
katholska.
J u lij.
4 vo 93uti\)fd)int* '
hvd. m. hod. m. hod. nun.
weezor 10.9 6 w Kulowi.3^
20 Eliaßa pr. 4 2 4 7 47 skh.pop. min. ma staj> 7m Kinsbörku*
1 ßreda 'Pjetra wreczas. Petra reczaz.
4 25 7 46 9 55 ne czopke we­ 9 w Rösbörku.
21 Simeona
2 schtrn. Gustafa
Porcziunk.
20 w Shorelzu..
22 Marije M . 4 27 7 44 10 2
dro.
3 pjatk Augusta /gPs Schczepana
23
w Radeber-4 29 7 42 10 26
4 ßobota, Dominik.
23 Trofina
Dominika
G M kody
ku.-imj. 12 . aug. 24 wHrödku.* .
3 2 . tydz en. Dop. Ja>l>. sk. 8 , 26 — 3 3. Pop. 1 Ko r. 7, 12 — 1 3.
24wHa!schtro5 nedz. |9.n.voßw. tr. 1 0 . ii. Po fw . 24 lO n p.ßw. 4 3017 41 10 45 weezor 7 .4 0
m i*
min.
pokaze
6 pöndz. Ulriki
4 32 7 39 11 11
Krcsta pzekrasn. 25 Hany
27wWvspörku7 rnnt. Donata
26 Hermolaa 4 34 7 37 11 46 na wele de- 27 ro RamenjoKajetana
mi.
■
8 ßreda Severa
Cyriaka
27 Pantaleona 4 3 5 ,7 35 skh. dop. schczika ane9 schtrn. Ericha
Romana
28 Prochora 4 36 7 33 0 30 stajnewedro.
Poredzena protyka
10 pjatk Lawrenza
11 ßobota Hermaira
3 3 . tyd ie n.
Wawrencza
Susane
Stara jnlianska.
29 Pallinika
30 Siliaßa
Dop. Ja p. sk. 9, 1 — 8 .
4 38 7 31
4 4 0 l7 29
Pop. Römsk. 2, 1 — 11 .
12 nedz.
LO.N-P ß-
11. n. Po sw. 3 1 11-N.p.ßlv. 4 4 2 | 7 27
13
14
15
16
17
18
Aurory
Eusebia
Mar- knebju sp.
Rocha 4.
Liberata
Augustiny
Hypolita
Eusebia
pöndz.
Wut.
ßreda
schtrn.
pjatk
ßobota
341. ty d i e n
26
27
28
29
30
nedz.
pöndz.
wut.
ßreda
schtw.
31 pjatk
M . do neb. stp.
3 Jsaaka
4 8 wart.
5 Eusigna
6 S irta
Rocha
Liberata
Helene
Dop. Ja; ). sk. 9, 19 — 2 !3
19 nedz. ll.n .p o fiw .t.
20 pöndz. Bernhar.
21 wut. Anastasia>M
22 ßreda Alfonsa
23 schtw. Zacheja
24 pjatk Bartromenja
25 ßobota Ludwika
8 3 . ty d
1 Augusta
4 43 7 2 5
2 Schczjepana 4 45 7 23
4
4
4
4
4617
48 7
50 7
5 1 17
21
19
17
15
Pop. Römsk . 1, 10 — 20
12. n. po fiu.
7 12.n.p.fiw. 4 5 3 |7 13
Bernarda
Francziskt
Symforiana
Filipa Beniz.
8 Emiliana
1 27
I Prjeni
2 31 bj. 20 . aug.
weezor 9.20
min. je dekl). Pop.
schczikojiy a
8 11
wjetrojty..
8 25
8 35
( A Poiny
8 46 mj. 27. aug
8 57 pop.2.9 min.
9 9 nestajne we­
dro pschineße.
9 25
54 7 11 9 41 Stoljetna
56,7
9 10 11 protyka.
58 7
7 10 52 Prjene dny
59 7 5 11 49 smjeja. mhly;
Bartrowna
0 7
3 kh. dop. na to ßo nebLudwika
2 ,7
1 1 7 jo wujaßni a
haczdokönza
z e n. Dop. Ja p. sk.'lO, 25 — 33. Pop. 1 Kor. 4. 1 — k1.
budze rjane
^ 2 n p o ßwt r . 13 nedj. p. sw. 14l3n.p.ßlv. 5 4 6 59 2 38 wedro skhjeGebharda
15Marijekn-st. 5 6 6 57 4 15 tro wulkej
Pelagta
Awgustina
16 Pötn.ruba 5 7 6 55 skh.pop. horzotu.
Janowa ßiner. Janowa sm.
17 Flora, Law. 5 8 6 53 8 0
Ernsta
Rose18Nykona
5 10 6 51 8 14
Raimunda
19
Handrij.m.
Josuy
5 11 6 49 8 29
4
9 Matthiaßa 4
10 Lawrenza 4
11 Hermann 4
12 Fozia
5
13 Marima
5
Burske prawidka (i pschi"
ßtowa.
Hdyz ßlönczk»
ßmjecji na Law­
renza, dha
pschindje czirja-na nasyma»
Schtozznenznemari,
lo pöz'nenz tte*
pecze.
Pöknoznewjetry
m zneiizu lubja
stajne rnedro.
Pokna neje
kopa,
hdyz Pobrachuje
ßnopa.
Lischka praji:
kalena
neje zana ma
lernt.
L8SS
Tydzenje
a
dny.
September, pöznenz, ma 30 dnjöw.
P o re d z e n a
protyka
stara julianffa.
katholska.
August.
o
Mjeßackkowe
pschemjen enje.
W edro .
-Öerntanifi n
skoczaze wiki
D
E Poßl. Iw Z ita w i*
skbadz | khow. skh. ft)0. bjert. 3. sept. 3>vPözkowach*
ho m . 6cb. in. hod. min
dop. 9. 12 ZwStokpnju."
20 Samuela |5 12 |6 4 7 M .p o p . min. lubi rja- öwNeßwstciidl.'
Egidia
1 §o6otst|@3Ü)ist
8 w Mujstkone wcdro.
toi.*
•
Pop. Römsk. 7, 18
25.
3 6 . ty d z e ü . Dop. Jap. sk. 12, 1 — 11
O M to d y 10 >v Bermiczi»
2 nedz. i3.it. p ß zäT' 14. ii. po sw. 2114.n.p.fiw. 5 14 6 45 9 2 mi. 11. sept. ■
Zach.*
5 15 6 42 9 43 Pschipol. 11 . 10 >v Nvwosalz.
22 Agathy
3 pöndz. SOZanfud. x L ' Mansueta
, 23 Lupa
5 17 6 40 10 25 30 in. czopky 17 to Kamenzu"
4 wut. S s iv . Konst. Rosalije
5 19 6 38 11 18 s hrimanjom. 21toBarcji.*
Lawr.
Just.
24
Eufythia
5 ßreda Nathanaela
24 tu Bisfopi»
Magna
25
Barlrorn.
5
20 6 35skh.dop.
6 schtw. Magna
D Prjeni
zach*
Regine
26 Adriana
5 22 6 33 0 22 bj. 19. sept
7 pjatk Reginy
24 to Wojere»
5 24 i 6 31 1 32 rnno 7. 49
8 ßobota Marije narod.!Mari>e Narod. 27 Pimena.
zach*
26 w Pokczni.
min.
wjetr
3 7 . tydzeü.
Dop. Jap. sk. 13, 42 — 49. Pop. Fil. 3, 12
16.
iv .*
st deschczojte
9 nedz. ]14.n.p.^ro. t.|15. ii. po sw. 28l5.ti.p.fm \ 5 25 6 29 2 43
29wWößlinku*
wcdro.
Mikwawsch.Tol. 29 Jan. ßm. 5 26 6 27 3 55
29wWelecjim*
10 pöndz. Pulchcri.
'kAPokiiy
Prota
30 Alerandra 5 28 6 25 khow. p.
11 wut. Abrama
31 Marje paß. 5 29 6 22 6 56 mj. .25. sept Burske praJuvenczia
12 ßreda Bohumika
Amata
1 Septem br. 5 31 6 20 7 6 wecz. 1 0 .1 3 Nvidia st pschj.
13 schtw. Amata
ßkowa.
2 Mamerta 5 33 6 18 7 17 m. stajne a
Pow.
kschiza
Kziza
powösch.
14 pjatk
Nikodema
3 Anthima
5 34 6 15 7 30 rjane wedro. Wedro, kajkez
15 ßobota I Frideiiki
na Egidia pane
Stoljetna tstjfq schtyri ne3 8 tyd z eü. Dop. Jap. sk. 14, 11 — 18. Pop. Gal. 5 26 - 6 , 6 .
16 nedz. 15. tt. p.fito.t.116. n. po sw. 4l6.N .p.stiv. 5 36 6 13[ 7 48 protyka. dzelje rocftstn«.------- ^ 1
Francziska
5 Zachar. Ev. 5 38 6 11 8 12 Wot 1. do
17 pöndz. Lamberta
Hdyz toofol
Josefa Kup.
6 Michaka
5 39 6 8 8 44 13. budze
18 wut. Tita
Michaka welk
7 Sazona
5 41 6 6 , 9 35 rjany czaß; zoldjow iiaina.
19 ßreda ,Kwatem.^M^ suche b n e t
20 schtw. Kalirta v M Priöki
8 M ar. uar. 5 43 6 4 10 45 na tobölesy- lasch, na hodow^
niczku wulku sy.
9 Joachima 5 44 | 6
21 pjatk Matlheja sz.
Mattheja t
1 khow. d. rnne dny
mu wasch.
10 Menodory 5 4 6 5 591 0 2 nvzy; haczdo
22 ßobota Moritza
Mawriczia t
28.rjanewe Renjena Egidia
3 9 . tydzeü. Dop. Jap. sk. 1 4 ,1 9 — 23. Pop. Es. 3, 14 — 21 .
dro, na könzu renje tez naMi»
23 nedz. 16. N.p.ßw.t. 17. ü.po sw. 1 l17.n.p.siw. 5 48 5 57 1 36
chala.
s
deschezarnröGerarda
24 pöndz.
12 Autononia 5 49 5 54 3 12
3an,p0b* Ä
czne nebjo. Hdzez je ljetsa
13Kornelia
25 wut. K le o fa ß a M 5 Kleofaßa
5 51 5 52 skh-pop.
Nasyma mertost, tarn je
Cypriana
26 ßreda Cyprkana
14 4 powysch. 5 53 5 50 6 17 böle ßucha,
k ljetn beja.
27 schtw. Kosmy a Dam. Kosrn. a Darn. 15 Niketaßa
5 54 5 47 6 33
dyzli rnokra;
28 pjatk Wjazßtawa
Hdzez ßo nihdy
Waczswawa
16 Eufeinije
5 56 5 45 6 50
do 1. adv.
neßwarytamßo
29 ßobota Michaka
Michawa
1 7 S o fije
5 58J5 43- 7 11
ßnjeh nepön- ksbozu nchnojj,
L v . tydzeü. Dop. Jap. sk. 1 5 ,6 — 15. Pop. Es. 4, 1 — 16.
dze.
30 nebj. j17.N .p. ßw. t.j18. N. P0 sw.j 18l8.N.P.stw.>5 5 9 |5 4 0 j 7 40
evangelska.
|
1855.
Tydzenje
0
dny.
Oktober, winowz, ma 31 dnjöw.
Poredzena p r o t y k ^
evangelsfa.
|
fatholsfa.
1 pöndz. Remigia
2
3
4
5
Wut.
ßreda
schtw.
pjatf
6 ßobota
Remigia
Nahelje x L r Otta
Candida
Marimiliana
Franziska
Francza
Plazida
Placzida
Fidy
Bruna
Stara julianska.
10, 38 — 11, 6 .
11 5 24 1 42
13 5 22 2 53
14 5 19 4 4
16 5 17 5 14
1 8 5 15 khow. p.
20 5 13 5 38
21 5 10 5 55
4 2 . tyd ze n . Dop. Jap. sf. 19, 1 — 11. Pop. 4, 2 2 - - 2 8 .
14 nedz. 19. n. p.fiw. t. 20. n. po sw. 2 20.n.p.ßw. 6 23 5
pöndz.
wut.
ßreda
schtw.
pjatf
20 ßobota
Hedwiki
Hawia
Jnnozen.
Luf. E v . ^
Ferdinanda
Wendelina
Theresije
Hawwa
Hedwiki
Lufascha scz.
Petra Alk.
Wendelina
Wedro.
( Z)
D
C Poßlsthadz. fhow. skh. fho. bjert. 2 . oft.
Septem ber. hvd. in. hob. tu. lieb. nun.
wecz. 11.52
6 1 5 38 sfh. pop. miti. smjeje
19 Trofina
20 Eustachia
6
3 5 36 9 8 rjane, ezople
6
4 5 33 10 10
21 Kwatemb.
dny.
6 6 5 31 11 18 G Mlody
22 Fofaßa
23 Jan. pod. 6 8 |5 29 skh. dop. mj. 11 . oft.
6 9 5 26 0 29 rano 4. 1 1
24 Theflje
4 1 . ty d z e n . Dop. Jap. sf. 17, 16 — 28. Pop. Hebr.
7 nedz. 18.n.p.ßw.t.s19. n. po sw. 25 19.N.p.ßw. 6
Brigike
26 Jana TH. 6
8 Pöndz Esraima
27 Kalistrata 6
8 wut. Dionysia
Dionysia
10 ßreda Alhanas. ^
Francziska B. | 28Charitana 6
29 Cyriafa
11 schtw. Gereon»
Burfarda
6
30Rehorja S.| 6
12 Pjatf M arimiliana M arimiliana
13 ßobota Kolomana
Eduard»
1. O ktober 6
15
16
17
18
19
Mjeßaczkowe
psckemjenelije
8 e 15
6 25 5 6 6 44
3 Dionysia
4 Hierothea 6 27 5
4 7 28
5 Charitiny
6 29 ,5 2 8 28
6 Domasch. j. 6 30 5 0 9 45
6 31 4 58 11 12
7 Sergia
8 Pelagia
6 33 4 56 fho. dop.
H e rm a n fi a
skoczaze w ik i.
1 w H uszy*
1 w Rafezach.
1 w Huczini.
1 w D ubzu*
3 w Neßwaczi«
8 w L u b iju *
8 w K u lo w r.*
9 w Stym Komoromt.
mi. smjeje de16 w KinSbör»
schczif.
fu *
D Prjeni 2 2 wHalschtnbjert. 18. oft
t o i*
pop.4.25m. 2 2 w Rychwal»
tubi rjane
t>Ü*
wedro.
27 wBudyschi»
(g ) Poiny
n l*
mj. 25. oft.
rano 8 . 15 Burske pra«
rnitt. poezm widia a pschi«
ßo se symu a
ßlowa.
ma posdzischo Na Schimana
Judy,
deschcz.
fhowajcze fschuvy, famajqe fije,
Stoljetna wobuwajcze so
kzrtje,
protyka.
Pschi spo- kykajcze rufajzy.
4 3 . tydzen. Dop. Jap. sf. 19, 2 3 - 40.
Pop.Koloss. 3, 14— 17.
21 nedz. 20.n.p.ßw. t. 21. n. po sw. 9 21.N.p.ßw. 6 35 4 54 0 42 czatfu budze
Na ßwjateho
22 pöndz. Kordulje
Kordule
Severina'
Rasaela
Krysantha
Evarista
Sabine
6
6
6
6
37
39
40
42
6 43
6 45
52 2 12 hrosne wedro
Hawka
50 3 41 10. do 17. je kat a rjepa
srala.
48 5 8 mrös; 1 7 .do
12 Prob»
46 sfh.pop. 25. rjane we­
13Kampa
Hdyz liszje ne14 Nazaretha
44 5 12 dro; 25. do cha rady pa15 Euthymia
42 5 36 fönza w nozy nycz, dha chze
syma a mers- syma mözna .
4 4 . tyd ze n . Dop. Jap. sf, 20, 17— 38. Pop. 1 Pjetr. 1, 2 2 - -2 5 .
stanycj.
,
nenjo, jaßne
28 nedz.
21.N.p.ßw. t. 22. n. po sw. 1622.n.p.ßw.!6 47 4 40 6 10 a ßiönczne.
Stareho sajaza
Rarcziffa
29 pöndz. Narziffa
17 Hoßeaß. pr. 6 49 4 38 6 56
netrebasch wu»
Klaudia
30 wut.
Klaudia
18Lukasch.Ev. 6 50 4 37 7 55
czicjdo falufho31 ßreda Söw. reform. Wolsganga
IS Joelapr.
6 52 4 35 9 2
djicj.
23
24
25
26
27
wut.
ßreda
schtw.
pjatf
ßobota
Severina
Salomy ^
Wylemi. d
Hioba
Sabiny
10 Eulampia
1 1 Filipa
4
4
4
4
4
4
1855.
Tydzenje
a
dny.
November, nasymnik, ma ZOdnjöw.
Poredzen a pr ot y k a
evangelska.
katholska.
Stara julianska.
O ktober.
Wschech swa. 20 Arthenia
1 schtw. ^Wschj.ßw.
2 pjatk Wschj.du. x L - Wschech dusch. 21 Hilaria
Huberta
2 2 Alberta
3 ßobota Huberta
£15. tydzen. Dop. Jap. sk. 21, 8 — 4. Pop. Fil.
4 nedz. |22.n.p.pto.tr. 23. n. po sw. 23 23.P0 fiw
Zacharia
5 pöndz. !Blandiny
24Arethaßa
Leonharda
25 Marziana
6 wut. Leonharda
Engelberta
26 Demetria
7 ßreda Erdmanna
Godofrida
27 Nestor«
8 schtw. Emericha
!Urstna
28 Terenza
9 pjatk Bozidara
Tiberia
>29 Anastasia
10 ßobota SWarcjitia M
Mjeßaczkowe
psche»ijc»e»je.
Wedro.
C Poßk
G)
y
fkhadz. khow. skh.kho. bjert. l.nov.
in. weczor 6 . 4
Bob. m. hob. m. Bob m
6 54 4 33 !skh.pop. m. ma wjetr,
6 56 4 31 11 27 defchcz a
ßnjeh.
6 57 4 30 M . dop.
1, 3 .6 5914
7
1 4
7 3 4
7 4 4
7
64
7
84
7 10 4
11.
Saturnina
H a ndrija
V
0
1
2
4
5
1. wHrödku.*
5. w Nowosalzu *
5 w Rösborku.*
6 . wBarczi.*
7 . w Neßwaczi»
d li*
12 w Rvchbachu *
12 w Stöipnju.
12wPötcznizy.
26w Wospörk.*
28 w Radeburku*
38
49
59
9
23
21
19 6 39
D Prjeni
17 Ikho.pop. bj. 17. nov.
w nozy»12 .
Bürste pra«
£16. tydze n . Jap.sk. 24, 10 — 16. Pop. Fil. 3, 17 — 21 .
3 min. mach
11 nedz. 23.n.p.ßw.tr. 24. n. po sw. 30 24.n.p.ßw.7 11 4 16 4 47 mne dny. w idtaa pschi«
ßiowa.
Marczina b.
31 Stachißa
7 13 4 14 5 26
12 pöndz. Modesta
<A Pokny Hdy; na HarrStaniswawa
13 wut. Arkadia
1 Novembra 7 15 4 13 6 21
drijamersne,dha
Klementina
2 Azindina
7 17 4 12 7 34 ntj. 23. nov. na hody taje.
14 ßreda Levina
Leopold«
3 Acepsima
15 schtw. ^Leopold«
7 19 4 11 8 57 weczor 8 .3 9
Rehora
4Jana jap. 7 21 4 9 10 25 min. smjeje Ssnjeh, kiz na
16 pjatk Evmunda
5 Galazeta
7 22 4 8 11 53 jara nestajne Handrija pane,
17 ßobota Huga
veSF' Othmara
wedro.
dolholezi; kizpak
na Huberla pa£17. tydzen. Dop. Jap.sk. 24, 24 - - 2 7 .
Pop. Gol. 6, 7 - - 9 .
ne,
do pschirowa
Stoljetna
18 nedz. 24.n.p.ßw.tr. 25. n. po sw. 6 25.pi) pro. 17 24 4 6 kho.dop.
bjezi.
protyka.
19 pöndz Hilzbety
7 Hieronyma 7 26 4 5 1 19
|W < te
20 wut. Emilije
iBenigna
8 Spyt. Mich. 7 28 4 4 2 44 Wot 1. hacz
Hdyz neje se
21 ßreda M ar. wop.
9 Onesifa
7 29 4 3 4 9 do l O.syma; schkliczkami, dha
Mar.wopruw.
22 schtw. Cäzilije ^
^Czäczilije
10 Ernst«
7 31 4 1 5 36 wot 11 . hacz je tola se izicz23 pjatk Pok. p j . W ! Clemens«
11 Viktora
7 32 4 0 skb.pop. do 13 mlhy
kamt.
24 ßobota Khrysogena
12 Jana jakm. 7 34 3 59 4 4
jKrysogona
deschczik;
wot 13. hacz Na,'achku mjed,
£18. ty d z e n . Dop. Jap. st. 25, 6 — 15. Pop. 2 Korinlh. 5 . i — 10 . vo könza mer we wutrobi
jjed.
25 nedz. 25.n.p.ßw.tr. 26. n. posw. 13 26n.p.ßw. 7 3 6 3 57
snenje.
4 46
26 pöndz. Konrada
Konrada
14 Filipa
7 37 3 57 5 39
Nech ßo dze, kaz
27 wut. Hunczerja
ßochze, jenozso
jBasilea
15Sap.posz. 7 39 3 56 6 45
ßo klepoze.
28 ßreda Rufa
Sosthena
16 Match. Ev. 7 40 3
7 55
29 schtw. Walter»
30 pjatk Handrija
28f
26
24
23,
E -M kody
mjeß. 9. nov.
weczor 8 .1 9
min. nelubi
zane ljcpsche
wedro.
H e rm a n ki a
skoczaze w ik i.
17 Rehorja
7 41 3 55 9 9
18 Platona m. 7 43 J3 55 10 22
1855.
Tybzenje
j Mjeßacjkowe
Dezember, h o d o w n ik , ma 31 dnjöw. ^
PoredZena pr ot yka
Hermanki a
ffocioje anfi.
O
D
C Poßl. 1 w Z ita w i.*
skhüdz.!
khow.
skh.
kho
bjert.
1. bej, 3 w Biskopikatholska.
evangclska.
November. bod. m. hod. m. beb. mitv
dny.
zach*
pop. 2.58m.
4
w
Barczi.*
poczne
ßo
1 ßobotalLongina
Eligia
19 Abediaßa
7 4 4 j 3 54l,'kh.pop.
5
wNeßwaczijaßnje a
bli.-i« O . ty b z e n . Dop. Jerem. 31, 31 — 34. Pop. Ps. 100. Jan. 17, 3. lubirjanyale
2 nebj. 1. n. adventa l. n . adventa! 20 27.n.p.ß>v. 7 45 3 53 1skh.bop. symny czaß. 10 wDzjezach*
17 w Knlowi.*
Francza Tav. . 21 M ar. wop. 7 47 3 53 0 42
3 pönbz. Franza 3fa»,
© Mtody
22 Filemona
4 tout. Borbory
Borbore
7 48 3 52
1 52 mjeß. 9. be$. 17 wHröbku *
Sabbasa
23 Amfilocha
7 50 ,8 52 3
3 pschip. 11.5 21 w Muzako5 ßreba Amoßa
toi.*
24
Katrziny
Mikiawscha
7
51
6 schtw.
Mikwawscha
3 51 4 19 m. wjetsikojty
22
m WojereMarkivarda
Ambrosia
7 pjalk
25 Klemenza
7 52 3 51 5 36 a ma ßylne
zach.*
26
Jurija
8 ßobota M ar. pobj.
7 53 13 51 6 57 mersnenje.
M a r. podjecz.
a
Stara jukianska.
3 0 . tyb z e n . Dop. Jes. 40, 1 — 5. Pop. M al. 4, 1 . 2 . 1 Tim. 1, 15.
f H
2. n .a d v e n ta l2 7 1. n. adv. 7 5 4 ,3 50!kho.pop.
9 nebj. 2. n.
10 pönbz. Jubithy
11 wut. Damasa
12 ßreba.Epimacha
Melchiaba
Damasa
Dionysta
O tilije
Nikasia
Kristine
28Schczjep. m. 7 55 3
29 Parana in. 7 56 3
30 Hanbr. jap. 7 57 -3
1 Dezembra 7 5813
2 Habakuka 7 59 3
3 Sofrona
8 0 3
Prjeni Burske pra'bjer. 16. bez. w id ta a pschi«
4 11!
|rniio7.46m .
fitow a.
5 20
tojetr a
Wele ßnjeha,
6 43
wele ßyna.
beschczik.
50
50
50
13 schtiv. Luzije
50 8 12
© Pokiw Selene hoby,
14 pjatk Jsibora
50 9 39
15 ßobotalJgnaza
50 11
7 23. b. pschip. bjele jutry.
11 . 26 m.
S l . tybze n . D o ft H a g .2 ,7 — 10. 1zop.lMojs.49, 18. l i t m . 2 , 4 — 5.
syma a ßnje- Schtöz stare nc16 nebz. 3.n.ad.
3. ü. adventa 4 L .n .a d v . 8 1 3 50 kho.bop.
piata,
hojte ivebro
17 pönbz. Jsaaka sM f Lazara
8 2 3 50 0 30
a nowe na kebz»
5 Sawy
Theotima
18 wut. Wunibalba
C Poßl. bu ncbere, ba»
6 Mrttawsch. 8 3 3 50 1 53
19 ßreba Kwatember
suche bnet
7 Ambrosia
8 4 3 51 4 18 31. b. pschip. ,'oko nepschinbze.
12. 51 m
Amona
8 Patapia
8 5 3 51 4 41
20 schtiv. Amona
beschczik a Tuczna kuchen
21 Pjatk Domascha
Domascha!
9 M ar.podj. 8 5 3 51 6 5
czini ßuchu mößnjeh.
>F lo ra !
22 ßobota Beaty
10 Menaßa
schen.
8 6 :3 52 7 25
3 2 . tybze n . Dop. Jes.12,2 — 6 . Pop. 5 Mojs. 1 8 ,1 8 .1 9 .
23 nebz. 4 - n . a d . ^ 4. n. adventa 1 1 3. n. adv. 8 6 3
patorzicza
12 Spiribia
8 7 3
24 pönbz patorziza
25 tout. Hodowntczka HodownitZka 13 Eustraja
8 7 3
26
27
28
29
ßreba
schtto.
pjatk
ßobota
Schczjepana
Jana S z.
Newin.bzjeczi
Jonathana
Schczepana
8
Janaftzen.
8
8
1 4K w atem b .
15 Eleutheria
Newin. bzecz.
16Aggeja
Domascha btsk. 17 Daniela
8
S ř i. ty b z e n .
30nebj. sNed-poh.^' >nedj.po hodZ^ 18 4.N. adv. |8
31 pönbz. | Sylvestra \ L ' | Sylvestra
119 Donifaza
18
lJ a n .4 ,9 .
5 2 skh. pop.
531 4 27
54 5 38
7, 3 55 6 51
7 3 55 8 5
8 :3 56 9 16
Stoljetna
protyka.
Khubenni je
wjecznje syma.
Pschi spoczatku mer- Symamawulki
snenje, na to
brjuch.
börsy deschez,
lob a syma; Duz dzjekaj a
10. ßnjeh a
spjewaj.
8 3 57 10 26 mersnenje,
19. beschczik^abyn khumscht
a hacz bo neje protykuczi»
8 3 58;11 36 könza ßnjeh nicz, hbyjjeljeto
7 3 50 M.dop.
nimo.
a syma.
P f ch i d a w k.
Njekotre europiske werchi.
3>an, kralsakski, rodj. 12. dez. 1801; zencny s A m a l i u
August a, bajerskejprynzeßynu, rodz. 13. nov. 1801.
Djjeczi: SKarJu August a, rodz. 22. ja». 1827;
Bedr i ch August Al ber t , rodz. 23. hapcrl. 1828,
zeneny s prynzeßynu J t a r o l i n u s W a s a , red';.
5. augusta 1833; M a r j a H i l z b e t a , rooz. 4. febr.
1830, tuubata na Fer di n an da , wöjwodu genue.
siskeho; Bedri ch August J u r i j , rodj. 8. aug.
1832; M a r j a S i d o n i a , rodj. 16. aug. 1834;
Hana M a r j a , rodz. 4. ja». 1836; M a r g a r e t a ,
rodj.24. nieje 1840; S o f i a , rodj 15.»,jerza 1845.
Bedr i ch Wy l e m IV., kral prusti, rodz 15. oft. 1795.
Fr anz Josef, khjezor rakuski, rodz. 18. aug. 1830.
Mi kl awsch, khjezor ruffi, rodz. 6. jul. 1796.
.
Napol eon III., khjezor franzowski, rodz. 20. hap. 1808.
A b d u l Med z i d , khjezor iurkowski, rodz. 23. hap. 1823.
■ Ma x i mi l i a n II kral bajeiski, rodz. 28. nov. 1811.
L e o p o l d , kral belgiski, rodz. 16. dez. 1790.
Be dr i c h V II., kral danski, rodj. 6. okt. 1808.
O t t o I., kral grichiski, rodj. 1. jun. 1815.
J u r i s V., kral hanoverjki, rodz. 27. meje 1819.
V i k t o r i a , kralotva jendzelska, rodj. 24. meje 1819.
W y l em III., kral niederlandski, rodj. 19. febr. 1817.
P j e t r V., kral portugalski, rodz. 16. sept. 1816.
P i u S IX ., bamz römfti, rodz. 13. meje 1792.
V i k t o r Ema n u e l , kral fardinfki, rodz. 14. mjerza!820.
J f a b e l l a , kralowa schpaniska, rodz. 10. oft. 1830.
Os k a r , kral schwedski, rovj. 4. jul. 1799.
Fer d in and II., kral sizilsti, rodz. 12 jan. 1810.
W y l e m , kral württembergsti, rorz. 27. sept. 1781.
1.
sa pokasowarja czaßa, kiz po dnjach, tydzenjach a mjeßazach ßwöj bjch wubjcha.
Teho dla ßebi közdy ßerbski hospodar közdoljetnje
njemski kalender kupi, dokelz we perbskej maczernej ryczi
zadyn tu nebje. Czoho dla Pak uedyrbjat Sserb tej
ßwvju ßerbsku protyku mjecz?
W e tej protyzy, kotruz pschedzenak ßobu pschineße,
je wschitko wopißane, schtoz ßerbskemu burej a mjcschczanej wedzicz je nusne. Schtoz je nenusne a schtoz
lud nerosemi, to je ßo wonka wostajiio. Tak macze
tu wopißany ljeta bjeh po mjeßazach, tydzenjach a
dnjach; spomncze pschi tym na to, kak ßo jedyn dzeü
po druhim, jedyn tydzen po druhim , jene ljeto po
druhim mitte a s kozdym blize k row u a k ßudu pschin-.
dzecze a czincze, so byschcze sbözni byli s bojoszju
a se rzenjom T u macze ßkönczka a mjeßaczka skha.
dzenje a khowanje posnamenene, a nesapomncze ßo
mödlicz rano aweczor k temu, kiz nasche wukhowanje
je stajnje a pschezo. T u macze s krötkim w uprajene, kajkeho wedra mamy ßo nadzijecz, ale nesabudzcze zenje: Böh knezi na nebju , wön löst a wjetry
widzi, tez wschitke mröczelje. T u macze hermanki a
w iki wosjewene, ale dopomcze ßo, so tez macze w ikowacz s tym w ot teho knesa dowjerenym puntom.
T u macze tez te ßwjate dny s woßebnymi pißmikami
czischczane a wysche nich te bibliske tcrtv, w ot kotrychjs
ßo ljetsa ma prjedowacz a duz nesapomncze, so jedyn
dzen we Bozich pschitwarkach je ljepschi dyzli tawsynt
hewak a bud^cze czinerjo ßkowa, niz jenoz poßkucherjo,
s kotrymz NH ßo ßami sjebacze.
Te powedanczka a te druhe pißane wjezy, kotrez
pschedzenak we ßwojim druhim wotdzjelenju ßobch
Pomhaj Böh W am !
S tajkim pscheczelnym postrowcnjom pschindze
pschedzenak ljetsa k wam, lubi Söerbjo, a pscheje wam
na to lüde izowe ljeto sbozje a strowje na czjeli a
na duschi, mjer a hnadu we Khrystußu Jesußu.
D rjeni raö pschikhadza pschedzenak a proßy wo
make mscstaschso we waschich domach abo na blidzi
aby pschi fiim i abo we blidowym kaschczu. Wele
ruma wön netreba.
.
Won pschindze k wam, so by wam dobre nowinki
sBozcho kralestwa abo se wschjedneho shoncnja powedai a ßo s wami wot wschelakich wjczow rosryczo-wat, kotrez bychu wuzitne bycz möhte k wuczenju, k
ßwarenju, k dowedzenju a k poljepschowanju. A sa
to necha wön niczo mjecz, dyzli jcnoz waschich ivutrobow dowjerenje a lubosz.
d W ön pak nepschindze jenoz se ßwojim mjechom,
kiz je pvkny powedanczkow a dobrych wuczbow; ale
wön pschineße tez ßerbsku protyku ßobu, kotruz wön
Sserbam k wuziwanju sa jich wschjcdne powolanje
poskicza. S dobrym samyßom je wen ßerbsku protyku ßobu bral, dokelz wön ßo nadzijeschc, so pschcs to
czim skerscho pola. maß nutspucz namaka a so budze
cjim böle ivitany. Pschetoz pödla biblijc a spjewarstich, kotrejz byrbitaj w kozdym kscheszijanskim domi
jako te najiiusmsche a najwaznische knihi bycz, je
protyka pola luda hizom dawno wjestc domjaze prawo dostaka. Runje kaz közdy hospodar wc ßwojej
stwi ma seger pschi szjeni w iß ajo, kiz jemu hodziny
dnja posnamenja, tak wön tez ßebi protyku wobstara
pschineße, dyrbja mlodym a starym ßluzicz k wuczenju
a k sbudzenju we wschjem dobrym poczinku.
Mlodym Sserbam pschedzenak tute powedanczka
poßwecza, woßebje sa tc weczory w sinnt, hdzez iu
pschasy dzeja. Na pschasach ßo «Äbelfe nehörne
ßlowa rycza a nabiasne rl;cjie wedu a neejifte
ffutfi ßo stawaja. H a j! njckotra pschasa, moze jedyn
prajicz, je mordarska jama, dokelz ßo we nich njekotra
newinowata mloda duscht mori, pschetoz sie ryczje a
sie towarstwa skaza dobre poczinki. Kak dha? Reby
to ljepe byio, hdy by hospodar, we kotrehvz domt
pschasa je, mlodym pschelczam se ßerbskich knihi prjödkczital a jich myßlje a wutroby na ljepsche wjezy wobroczil? Tajke powedanczka, k prjödkczitanju na pscha­
sach chze pschedzenak mlodym Sserbam poskiczicz, a
közde ljeto ljepsche a nowe pschinesz.
Ale tez starym chze pschedzenak pomozny bycz, a
jich po möznolzi na to a tamne kedzbliwych cjinicj,
schtoz k jich czaßnemu a duchomnemu sbozu möie ßkuzicz. Druhdy dobre ßkowo na dobre mjesto pane a
Boh na wschelake waschnje na durje czlowskich wutrobow klapa, so by je poßylnil we wjert, luboszi,
nadziji.
Tak pschikhadza pschedzenak na to ljeto 1855 k
wam lubi Sserbjo, s dobrym samyßleniom. Hospodujcze jeho rady we ßwojich domach, a jelt so Böh
ziwenje a strowosz spozczt, pschindze wön k ljetu saßo.
D a j Böh sbozje, haj daj to Boh!
*
2.
Njeschto sa dolhe weczory. —
Ljeto ma dolht pysk a syma ma wulki brjuch
To kozdy wje a sastara ßo jako dobry, mudry hospo­
dar se wschjem, schtoz k wschjednej ziwnoszi a czjelnej
potrebnoszt ßluscha. — Syma ma wulki brjnch a
woßebje dolhe weczory; schto dha na nich sapocjesch?
Te ßu ßo naschim wötzam minyle, prajisch ty, dha ßo
tez nam minycz budza. Schtoz chze dzjelacz, temu
ßo czaß mine, wön newje kak. Nasymu, po kermuscht, trebaju ßo zypy w brvzni a kraßnje to kltnczt,
hdyz po schtyrjoch aby peczoch ßo klepoze. Ale czaß
tez pschindze, hdzez je wumlöczene a brözen ßo sanka.
Tehdym börcza wo jstwi kolesta a rjana zidzana
kudzetka ßo pschedze. Pschi tym te dolhe weczory ntmo lecza, so jedyn newje, hdze ßu wostale. Tola
pak ujekotra schikowana hodzinka wysche wostane, hdzez
newjesch, schto czintcz. Wone ßo tebt wustudzi, pschi
jenym a tym ßamym dzjeli ßedzicz a wostacz a wone
ßo tebi po njeczim druhim loschtuje. Duz khodzisch
ly k ßwojemu ßußodej abo k wujej abo k kmötrej a
wöj bledzitaj hromadzje wol ieho a lamneho, hacz
je czaß nimo. Abo ty dzesch do korczmy abo do piwarnje, dokelz tarn twoji dobri towarschojo ßo hromadu namakaju a ßedzisch tain a pijesch a powedaseh
s nimi wschelke wuzitne a newuzitne wjezy, hacz
bolhi weczor nimo neje. Starasch Pak ty ßo s tym
sa ßwojeho ducha? Newjesch ty niczo ljepscheho s.ipocz'ecz, so by ty czaß wukupil a jön nalozil k ßwojemu duchomnemu wuz'itkej? Ja dych hischczen nje­
schto ljepscheho wedzil a ja to tebi nccham samelczecz:
czttaj, aby hdyz ty to radscho ßlyschisch; lasuj dobre
wuzitne ßerbske knihi. —
Dale; we bjehu tydzenja, kaz közdy wje, nedzela
pschindze, wot kotrejz tsecza kasnja praji: ty dyrbisch
ßwjaty dzen ßweezicz, to je tak wele: my ßo dyrbimy Boha bojecz a jeho lubowacz, so bychmy prjedowanje a Boze ßlowo nesazpili ale te ßame sa ßwjate
dzerzeii, radzi ßlyscheli a wuknylt. Jako dobry kscheszijanski hospodar ty drje ßwjern na to dzerzisch, so
twöj dom, twoja zona, twoje dzjeczi, twoja czeledj
ke mschi dze, a to je wscheje khwalby hödne. Po
wobedzi pschindze njetk to dolhe popolnje a po weczert
tön dolhi weczor. Schto dha ty czinisch tu zyku
nedzelu popolnju a weczor? Dzjelacz ty nechasch, ty
wjesch, so by chrjech byl. Ty drjemasch trochu sa
khachlemi, ty khodzisch k wujej, k ßußodej, k piwarzej abo drnhdzen, so by ßo tebi czaß minyi! Ale
newjesch ty ton dzen Bozi ljepe nalolicz k twojemu
duchomnemu wuzitkej? A schto dha' twoji domjazy
czinja, twoje dzjeczi, twöji ßluzomni hölzy a holzy
nedzelu popolnju a weczor? Ty na nich nekedzbujesch
a woni tebi rosczjekaja, pschetoz woni praja: nedzela
je nasch«, my ßmy zyliczki tydzm we czezkim dzjeli
stejeli, dha mözemy ßebi nedzelu tez dobry dien czi»
nicz. A je dha to dobry dzen, hdyz woni prösni wokoio bjchaja a ßo jow a tarn wokolo waieja a do
sleho towarstwa we korczmach abo w druhich khjezach
hromadu ßo skhudzeja, hdjez ßo dobre pocztnki kaza a
ßo hrosne ryczje wedu a hrosne nekmanstwa ßo wobendu?
Newje dha mlody lud ßwöj prösny czaß a te nedzelske
popolnja a weczory ljepe k ßwojemu duchomnemu wuzit»
kej nalozicz? Ja bych njeschto ljepscheho hischczen wedzik,
wy mlodzi a start SSerbjo, sczimz byschcze nedzelu doftojnje ßweczili a ßo sa ßwoju duschn starali. Czitajcze
abo lasujcze dobre wuzitne knihi! Wschak mamy we
naschej ßerbskej ryczi wschelake tajke knihi nabözniskeha
a druheho wuzitneho wvpschijecza, a közde ljeto ßo
wjazy czischczi a wukhadza, so bychu wot waß ßo
ßwjeru czitale. Kajke dha? praschecze wy ßo; kajke
knihi dyrbimy czitacz? Ja chzu wam njekotre tu nie«
nowacz a to ßu k prjenemu nabözniske.
B i b l t j a aby ßwjate pißmo wostane pschezo sa
wschitkich, mlodych kaz starych, ton skoty schazkaschczik.
Wvdhoncze ßowe nim, pjchetoz wy wjesze so we itim
je to tvjcijne Uu-u-nie.
Tale je tu sa Evargelskich:
Dr. Mart. Luthera d a m ja z a p o s tilla , pschekozena wvt Langt, Böhmerja, Schjeracha a Möhnja,
nowy wudawk 1845.
M . J»r. Riegera maka w u k ro b n a p o s tilla ,
pschetozena wot Scholty.
Pucz k sboznoszi, w praschenjach a wotmolwenjach po nawedowanju ßwjateho pißma wot Jana
Gvßnaria. Wojerezach 1854 pola Kulmana.
M iß io n s k i pößok, mjeßaczny nabozny czaßopiß
sa hornjoluziskich Sserbow wot Nychtarja d. w
Klukschu.
Jesus Wk dom i pobösnych; schtyri prjedowanja nebo knesa Lubenskeho, wudate wot Jakuba.
Domascha Kempenskcho scht wör e k n ih iw o t
khodzenjasaKhrystußom, skaczanskeho pschekoziWanak.
Bibliske stawisny, aby historisli wuczawk se sta­
reho a noweho testamenta. 1853.
SaKalholsktch: D ob re semo na pwödnu rolu;
wot Kuczanka. Jezusow a w in ic z a .
Chzcli pak schtö knihi hinaschcho wopschijecza
Cjitaq, dha rot; wjesze, so to ßerbske towarstwo smenom: macziza ßerbska w Budyschini tajke közde
ljeto wudawa. Wot tych ßamych möhle ßo kozdemu
szjehowaze k lasswanju sa dokhe wecz'ory poruczicz:
J u tr v w n e je jk a wot Jakuba Kuczanka. .
M ic h a l, abp schtoz czlowek ßyje, budze rodn tez
znecz wot K. Kulmana.
S s e rb a j wot D r. Pfula.
R ibow cze n jo wot Muczinka.
,
D o b ro ty , dziw y a ß u d y B o z e nadisraelskimi
djjeczimi wvt Jencza.
Knez M u d re wot Buka.
r
S elenska, prjeni a druhi dzjel wot Jencza.
W u m e n k a r wot D r. Pfula.
S s a d o w a kni'zka wot Kozora.
N a d p a d pola Bukez wot I . W .
Wschitke telej kntht ßu k döstaczu w Ssmoler,owej kntharni we Budyschini a ßu jara tune. Teho
dla kupujcze ßebi te ßame a cjtUijcje je na doihlch
weczorach, dha budze ßo rzaß minycj a wy hischcjen
wujitk smjejecze. — ________
Pschedz'.: Wersch pomasy, lubo mi je, hdys ßo
khwilku ßynycz a ßo shrjecz inozu, pschetvz syma je
ßo ljetsa trochu sahje sapoczala; schto dha chzesch
noweho »yedzicz?
J a n . Ja bych najpredy njcschto wot protyki shonik,
kotruz ty nam ljetsa ßobu pschmeßesch. Ja ßym ßebi
kozde ljeto njemski „kalcnder" kupit a we nim ßwjeru
czitak, ale ja wschelake, schtoz we nim steji, nejßym
ftosemit.
'
Pschedz. Schto dha wedzicz chzesch? To tola
wjesch, so ljeto ma 365 dnjow, 12 mjeßazow, 52
tydzenjow, tydzen 7 dnjöiv, dzen 24 hodzinow, hodzirta
60 minutow a minuta 60'sekundow.
J a n . To wschak ja wjem; ale to ja newjein,
po czimz jedyn liczi, so ma ljeto 365 dnjow.
Pschedz. To ßo po tym czaßu licz'buje, kotryz
semja treba, so by ßo wokolo ßkenczka swerczeia. Menlljzy wuczeni muzojo, kotsiz na ßtönczko a mjeßaczk
a le druhe hwjcsdy na nebeßach kedzbuja a kotrymz
astronvmojo rjekaju, ßu wuliczbowali, so semja 365
dnjow, 5 hodzinow, 48 minutow a 47 sekundow treba,
so by ßwöj pucz wokolo ßtönczka dokonjaia. Hdyz je
tak dotho bjezaia, dha je jene ljejo nimo.
J a n . To je mi jara dziwno! Ale to ja po prawym nechach wedzicz. Ja jenoz chzych nashonicz, schto
to na ßebi ma, so pschi kozdym mjeßazu steji: Pore«
dzena aby Rehorjowa protyka a potom saßo stara
julianska protyka.
Pschedz. To chzu ja tebi tes powedzicz, dokelz
tak pjeknje sa czopiymi khachlami ßedzimoj. Protyka,
schtoz my Sserbjo tak prajimy aby menujemy, rjeka
we njemskim, kaz ty wjesch, kalcnder. To pak tez
zane njemske ßtowo neje, ale kaczanske. Menujzy pro­
tyka aby kalender je jara stara wjez. We Jtaliskej
bje wele stöw ljet do Khrystußa römski kraj a we tym
ßamym mjejachu pohanszy mjeschnizy tu porucznosz,
hdyz bjechu skhadzenja mlodcho mjeßaczka wohladalt,
to na wschjech torhoschczach a Haßach jjawnje wuwokacz. Pschetoz protyki abo kalenderje pißacz a czisch«
czecj woni we tamnym czaßu newedzichu. To wuwoianje noweho mjeßaczka pak rjekasche: calare a
teho dla prjeni dzen mjeßaza menowachu: calendae.
Na prjcne dny mjeßaza pak mjejachu w tamnym
czaßu dotznizy dan Pkaczicz a kapitalistojo abo kupzy
menowachu ßwoje danske knizki: calendaria.
r.
Ja n . Po tajkim pohanszy mjeschnizy prjcne pro­
tyki czinjachu? Ale mözachu dha woni to tak ßami
po ßwojej woli czinicz? Kak wele dnjow dha tajki
mjeßaz mjejesche, a kak wele mjeßazow ljeto?
Pschedz. U>okelz mjeschnizy jenoz wuwoiachu, hdyj
Sän. Ä nam w itaj, luby wujo, ti? pschindjesch
lfctfa prjeni ras k nam; poßyn ßo a wohrewaj ßo, bjechu skhadzenje noweho mjeßaczka wohladali, a s tym
Oenkach je syma, ja chzu ßo teb« njcschto prascheez. ßo nowy mjeßaz sapoczesche, dha wosta to dothi czaß
Aan a pschedZcnak ßo wot protyki
rosryczujetaj.
jara newjesta wjez a lub'üo niz po ljetach ale po
mjeßazach liczbowachu. Napoßledk Pak ßo kralojo
do teho tykachu a ljeta a mjeßazow dothosz postajichu.
Tak prjeni römski fräs, Romulus, prcGku postaji, kiz
mjejesche 10 mjeßazow; mjerz bjesche prjeni a de­
zember djeßaty.
Ja n . Njetk ja rosemju. Pschetoz ja ßym tez
khwilku na lacjanskej schult pobyl a s teho czaßa ja
ßo dopomnju, so dezember rjeka tön djeßaty mjeßaz,
a je tola njetk dwairaty.
Pschedj. To dotho netrajesche, so dezember ßwoje
meno se wschjem prawom skhowa. Pschetoz to ljeto,
kotrez bjesche Romulus postajii, mjejesche jenoz 304
dnjöw a k temu bje wön 4 mjeßazam 31 a 6 mjeßazam 30 dnjöw dak. To pak nihdy netrechesche a
nihdzen nedoßahasche. — Duz hizom kral Numa Pompilius pschikasa, so dyrbi ljeto 50 dnjöw wjazy mjecz.
Dokelz wön pak tu pschiwjeru mjejesche, so ltczba 30
je nesbozomna liczba, dha wön tym 6 mjeßazam, kotrez
30 dnjöw mjejachu, jenoz 29 popscha a s tych 56 dnjöw,
kotrez wön njetk wysche mjejesche, wön dwaj nowaj
mjeßazaj sczini, menujzp januara a februara, kotrajz
pak jenoz 28 dnjöw doftaschtaj Wot teho czaßa ßem
ljeto 350 dnjöw a 12 mjeßazow mjejesche a hcwak
ßebi psches pschistajenje pschestupnych dnjöw a mje­
ßazow pomhachu. Tute pschcstupne dny a mjcßazy
pschistajicj bje pak tym mjeschnikam poruczcne a czi
tu wjez najskere tes jara ßwjedomniwje newobstarachu,
tak so börsy wulke saschmatenje we wschjcch naleznoszjach
nasta. Tola dzjesche to psches 700 ljet. Kalenderje
bjechu tehdom hiz«n pißane, aby k najmenschemu do
kamenjow wurubane, kiz ßo na sjawne torhoschcza abo
haßy stajichu. Ale wscho bje pomaiu a pomaiu ßo
tak jara saschmatalo, so bje hizom dawno ßo ljeczo
sapoczako, hdyz w kalendarju hischczen stejesche naljecja
sapoczatk. Duz ßo tehdy Julius Cäsar, wyschi römski
bohot, do teho tykny a w ljeczi 707 po sakoz'enju
mjesta Roma pschikasnju wuda, so dyrbitaj ßo ßredz
novembera a dezember« dwaj mjeßazaj nutsstajicz, tak
so mjejesche tifljeto 707 tehdy 14 mjeßazow. K temu
wön postaji, so dyrbi ljeto 365 dnjöw a 6 hodjinow
wopschijecz. Te 6 hodziny pak közde schtyri ljeta
pschestupny dzen wuczinjachu a duz dyrbesche közde
schtwörte ljeto pschestupne ljetx bycz. To je njetk julianska protyka a k czeszr Julija Cäsar« ßo ßedmy
mjeßaz, kiz predy Quinctilis abo pjaty rjekasche, njetko
J u lij menuje.
J a n . Tak bych njetk trochu wedzik, schto to stej
julianskej protyku na ßebi ma, ale s wotkal ßu Evangelszy a Podjanszy tu poredzenu protyku wsali? Dha
drje je julianska pöhanska, poredzena Pak kscheszijanska?
Psch ed j. Ta stara julianska protyka, to je wjerno,
je wot pöhanow sakozena. Ale jako kschesjtjanfka
wjera ßo sapoczesche roSpscheSszjeracj a evangelion
Jesom Khrysta po zykym ßwjecji knezicz, dha hisch­
czen pöhanske kne'zerstwa dolho wostachu a kscheszjenjo
jtm poddani bjechu. Teho dla tez sa kscheszjanow
julianska protyka pkaczisnu skhowa. Jene jenic'zke ßebi
kscheszjenjo dowolichu, menujzy to, so wont tym wsche«
lakim dnjam kscheszjanske mena dawachu. Pschetoz
beS pöhanami, woßebje beS römskimt, bje hizom sastarsku waschnje, so woni tym wschelakim mjeßacz»
nym dnjam mena woßebnych a wo kraj abo lud saßiuzbnych muzow dawachu. To sa wulku czesz pka»
czesche, hdyz bje njekoho meno k tajkemu dnju pschi»
stajene a to bje wulka haniba, hdyz bu to ßamo saßo
precz wostajene. Jaks Pak kscheszijenjo we wschjech
krajach sapoczachu wetschina bycz, dha woni ßwoje
protyki abo kalenderje woßebje wudzjekachu. Duz
woni tez te pöhanske mena pschi tych dnjach nemözachu stejo wostajicz, ale kscheszijanske mena, kaz te
>ych japoschtokow, martrarjow abo krawnych ßwjedkow,
woßebnych ducbomnych aby bisköpow nakozichu, tak,
so wjazy nerjeka'che: na 20. januara ale na dnju
Fabian« a mjesto 24 ju n ija : na dnju Jana teho
kschcjenika atd. Tajke roSdzjelenje menow sta ßo tez
po czaßu reformazije, so menujzy Evangeliszy tym
wschelakim dnjam brühe mena dawachu jako Podjanszy
abo Katholiszv. Hewak pak wosta julianska protyka
pkaczaza hacz do ljeta 1582. Tehdy menujzy römski
bamz Rehor V I I I . juliansku protyku we wschjech
podjanskich krajach sakasa a ßwoju sawedze, w kotrejz
hnydom po 4. dnju oktobra bje 15. stajeny a po
tajkim dzeßacz dnjöw mene.^
Ja n . Kak dha je römski bamz to czinicz möhk,
so wön 10 dnjöw je zylje s protyki cjißnyk?
Pschedj. K temu mjejesche wön bebte prawo.
Astronomojo bjechu menujzy wuliczbowali, so bje we
julianskej protyzy ljeto wo 11 minutow dljesche rach«
nowane, hacz po prawym je, a so to ßamo niz 365
dnjöw a 6 hodjinow, ale jenoz 365 dnjöw 5 hodji»
now 48 minutow a 47 sekundow wopschima. Tute
11 minuty bjechu wot czaßa Julia Cäsara ßem 10
dnjöw wuczinike, tak so ßo naljeczo hizom 10 mjerza
sapoczesche, beS tym so w protyzy na 21. mjerza bje
stajene. Tute 10 dny, kotrez bjechu na tajke waschnje
wysche, dyrbjacpu ßo wuwostajicz a duz bje bamz
Rehoö po radji römskich astronomow pschkkasak, so te
dny wot 4. hacz do 15. oktobra w l. 1582 do pro­
tyki ßo stajicz neßmedza. To ßo tez sta we wschjech
podjanskich krajach a protykach.
Ale Evangeliszy
wschak to nechachn czinicz', dokelz bje to römski b«m|
pschikasal a Evangeliszy kaz we wjezach wjery tez we
nastupenju protyki ßebi wot bamza nechachu niczo
pschtkasacj dacj. We l. 1700 pak Evangeliszy Rehorjowu protyku tez pschijachu.
Menujzy runje w I. 1700 ßo saßo ffatonie Po«
fafsl, so julianska protyka tola prawa neje. Menujzy
po tej dyrbesche ljeto 1700 pschestupne ljeto bycz.
Dokelz pak ljeto, hdyz jedvn wscho ßwjeru liczbuje,
jenoz ma 365 dn. 5 h. 48 min. a 47 sek., dha to
sa sto Ij.'t jenoz 18'/» hodzinow wuczlni, a to tez
nejc polny dzen. So by ßo to wschitko nnrunnło,
dha bje we Rehorjowej protyzy postajene, so Ijeta
1700,1800,1900 neßmedza pschestupne ljeto bycz, ak
hakle ljeio 2000, so by potom protyka saßo sbjehom
ßtönczka pscheS jene pschischka. To Evangelt'szy spösnachu a teho bla Rehorjowu protyku pschijachu.
J a n . To rjtfn, lnby wujo, stajkimi wuczenymi
wjezami by ty me pschepuschczicz möhl. Me hiowa
boli, hdyz na te wschelake liczby pomvßlu, kotrez
ty jow powedasch; a napoßledk ja tu zyku wjez tak
prawje nerosemju!
Pschedz. Ty pak ßy to tola wedzicz chzyk, hewak
nebych cji powedai.
Ja». Haj, ale to mi pscheS moj rosom dze.
Pschedz. Nicz'o pak ncschkodzi, luby pscheczelo,
hdyz twöj rosom trochu wölfisch, a druhdy na
njeschto druhe pomyßlisch hacz na rozku a pschenzu
a konje a kruwy. Czakaj jenoz maln khwilku, ja
hischczen hotowy nejßym. — Wot ljeta 1700 ßem
teho dla Evangelisch a Podjanszy Rehorjowu protyku
pschijachu a pscheg jene mjejachu. Jenoz kscheszijenjo
grtchiskeje zvrkwje, woßel'je Rußojo ßo Rehorjowej
protyzy ßylnje pschecziwjachu a hischczen dzenßa juliansku wuziwaja. S teho pschindze, so ßu woni tez
niett hischczen, kaz ßo prjedku w protych pscheßwjedzicz mözesch, 12 dnjöw sesady wostalt. Ale tez evangeliska a podjanska chrkej we jenym wotpohladanju,
menujzy we nastupanju jutrow pfches jene nebjesche.
Menujch Evangelisch jutrv na prjeni polny mjeßacz'k
po sapoczaiku naljecza postajichu, Podjanszy pak
dzerzachu ßo k temu, schtoz bje ßo na nizejskej zyrk«
winskej shromadzisnt wucziniio. S teho pschindze,
so w l. 1724 a 1744 w njemskim kraju jutry wot
Podjanskich ßo wo tydzen posdzischo ßweczachu, dyzli
wot Evangeliskich. PscheS to pak nasta wulke saschmatanje we wschjech krajach dla hermankow a lip»
schczanskcje maßy a we druhtch naleznoszjach. Teho
dla evangelisch krajni sastuperjo w l. 1777 we ReoenSburku pschtkasachu, so ma tez w tym nastupenju
Rehorjowa protyka placzicz. Tak dost« Rehorjowa
protyka ßwoje meno: powschitkomny krajny kalender
abo poredzena protyka.
Ja n . Po tajkim je podjanska a evangelska pro«
...* lyka jena a ta ßama; czoho dla je pak tola közda
»oßebje wotczischczana?
Pschedj. To f teho pschindze, so Podjansch
htnasche ßwedzenje a ßwjate dny maju, dyzli
Evangeliszv, a so ßu U mena, kotrez ßu ßo tym wschelakim tydzenskim dnjam dake, Hinasche pola Evangel«
skich a Podjanskich.
J a n . Ja bych hischcze wschelake ßo napraschecz
mjek.
Pschedz. To ja derje wjerju, ale czaß je nimo
a ja dyrbju dale.
J a n . Jenoz jene mi hischczen powedaj, swotkal
dha te mena tych mjeßazow, kaz januara, sebruara a
t. d. pschindu.
e
Pschedz. To chzu tebi hischczen powedzicz. Tute
mjcßacz'ne mena ßu s wetscha lute laczanske a s römskeho pohanstwa brane. Dokelz römszy pöhanjo bje«
chu prjeni, kiz protyku wudzjekachu, dha ßu ßo te
mena, kotrez woni tym mjeßazam dawachu, s czaßom
tak twerdzje saßydlike, so ßo nedadza wjazy wukorenicz. Njemszy a SSerbjo a tez druhe narody ßu
spytali tym mjeßazam druhe kmanische mena dacz,
ale wone nejßu hischcze pola luda domowinu möhle
namakacz. Januar ma ßwoje meno wot römskeho
pschiboha Janus, kotremuz römszy pschi spoczatku
noweho ljeto wopory pschincßechu.
Februar ma
ßwoje meno wot laczanskeho ab» römskeho ßlowa:
febi-uare, t. r. wucziszi'cz, dokelz D we tym mjeßazu
pschi ßwedzenju luperkaliow wucsiszenje ziwych a to
woprowanje sa morwych sta. Mjerz pschindze wot
M a rs , pschiboha w ojny, kotremuz römszy pschi
spoczatku teho mjeßaza woprowachu. — Haperleja
rief« tak wot ßtowa: aperire t. r. wotanknycz, do«
kel'z we tutym mjeßazu semja ßwöj Hin wotanka. —
Meja ma ßwoje meno wot pschibohowki M aja. — Ju«
nij tiefn tak, w o t,,^u n o ," pschibohowki Römskich, so»
kraz —
J a n . Sastan, wuso, sastan se ßwojimi pöhanskimi
pschibohami a laczanskimi ßtowami; mt ßo hiowe
werczi.
Pschedj.
Czakaj jenoz khwilku; njetk mamy
hischczen schjesz mjeßazow wulozicz. J u lij ma ßwoje
meno k czeszi Julia Cäsara, wot kotrehoz ßym predy
powedak. August ßo menuje k czeszi khjez'ora Augu»
sta, pod kotrymz je ßo nasch kneS a sböznik Jesuß
Khrystuß narodzik sLuk. 2. j —
September rjeka
we laczonskim ßedm y, O k to b e r woßmy, N ovem ­
ber dzewjaty, D ezem ber dzeßaty mjeßaz, dokelz
mjejachu predy jenoz djeßacz mjeßazow.
J a n . Boze dla: mt je ßo wostudziko, hdyz
chzesch ty jenoz lute kaczanske mena tudy trebacz.
A k temu to hrosne pöhanstwo; neje dha niczo ksche«
szijanskeho pöd^? P raj mi radscho, schto te mena
chzedza, fotreü Uzdemu dnju ßu pschistajene, kas: Ti«
motheja, Fabiana, Sebastian«, Polykarpa, Jana Khrysostoma a. t. d.
3*
Pschedz. H a j! lubje rady, jenoz
Ezaß je ßo minyt a ja mam dale hicz
ß»'Y a Böh sechze, dha chzu czi druhi
saßo pschindu, te wjezy wukkadowa^
J a n . Boze mje^ä strowy saßol w
niz dzenßa. drusy ßynychu ßo tez a blido bje wobßadzene. Njetk
Hdyz ziwi sawola rychtar korc'zmarja, kt; borst; wulkt faran pa»
raS, hdt,z lcnza psched neho staji. S wobimaj rukomaj sapschija
Doze mje! ton to ßudobje, pohladawschi hrosnje na teho zusnika
na ßwojej ljewizy, a jako bje ßo napik, poda jön
dale ßwojemu ßußodej na prawy bök arefnt;; podaj
dale. Tön faran dzjesche njetk dale hacz k ßirßodej
4.
teho zusnika na ljewym boku. Jako bje ßo ton na pik,
kiwasche rychtar, so neßmje tön zusnik nicho dostacz
We brunßwikskim kraju bjechu ßo burjo we nje- a praji: nö, nech njetk saßo takle wokolo dze, a to
kotrpch wßach nawuczilt, nedzelu dopoluja do korcz- ßudobje dzjesche saßo na ljewy bök wokolo, hacz k
my na palen; khodzicz. Hdyz swony nedzelu rano ßtißodej teho zusnika na prawizy. Tön pijesche rucze
swonjachu, dha burjo s hawtowanjom nimo zyrkwjc saßo a mözesche ljedom wuryczecz: nö, nech njetk saßo
dzjechu a ßo w korczmach seßydachu a pijachu a takle wokolo dze. Duz skoczi tön zusnik höre, wotapny
czjerjachu haru a wotßwcczichu na tajke waschnje ßuknju a pokasa ßo we ßwojej wojerskej draszi, s hwjesdu
ßwjaty dzeü. A so wem lo nejßu jenoz nedzelu do- na wutrobi a dyri ßwojeho ßußoda k prawizy, weß»
Polirja, nie te; weclor a ßredz w tydzeuju c;inili, neho rychtarja, fa wuscht, so jemu suby saschczerczachu
to mezeeze ßebi myßlicz. Duchomni na to ßwarjachu arekny: podaj dale! Jako rychtar wöjwodu spösna a
o lubjt napominowachu, so bycbu ßo tajkeho ncksche- tu skotu hwjesdu wuhlado, strözi wön ßo do ßmerczje
szijanskcho waschnja wostajili To Pak niczo nepom- a da tu plistu ßwojemu ßußodej dale. Tön pödlapak
hasche. Duz ßo krajna wyschnosz, kotrejz bje to ßo komdzesche a ncwedzische, schto by czinik. Duz
sjewene, do teho da a kruczje poruczi, so ma tajke wutorze wöjwoda ßwöj mecz, dyri wo 'blido a fa»
nekmczomne c]inenje sastacz. W njctotrych wßach wola: dawajcze spjeschnje pschezo dale; schtöz je ljeni,
burjo poßkuchachu. W jenes wßy pak bjechu ßo temu chzu ja s meczom popomhacz. Tajka rycz a
wschiD na to stajili, so ßo nochzedza w ßwojich tön blyskotaty mecz tych burow tat wubudzi, so
ßwjct nych weßelach dacz melicz. Woni wostachu pschi ßwojeho knezerja pschikasnju s zykej mozu dopelnjoßwojim waschnju a dzjechu nedzelu dopolnja nimo wachu. Te plisty dzjechu kleskajo wot jeneho liza
zyrkwje o hdyz brüst; kscheszienjo we Bozim domi spje- k druhemu wokolo zyieho blida, hacz k ßußodej wojwachu a ßo natwarjachu, dha .czi bohaczzy w korczmi wody na ljewizy. Ljedom bje tön ßwoju na 1ferne
ßedzachu, hrajachu, pijachu a harowachu. Tute ne- lizo dostak, dha jemu wöjwoda druhu na prawe lizo
kmanstwo pschindze4wöjwodzi, Korli Wylemej, kiz bje wotlozi s tym ßlotvom: nö, nech njetk saßo takle woPobözny a mudry knezer, k wuschomaj a wön wob- solo dze. Te plisty ßo njetk wröczacdu k rychtarej
na prawizy teho wöjwody. Duz dyri tön jeho druhi
sankny hnydom, ßam do teho pohladacz.
Jenu nedzelu ßyny wön ßo na konja a poda ßo kröcz sa wuscht a dzcsche: nö, nech njetk saßo takle
nesnaty do teje wßy. W niz woßebnej, schjerej, hacz wokolo dze. Jako bje ßo tajke dzjelo njekotre rasy wobdo feien sapincnej, ßukni stupi wön krötko predy, hacz nowilo, pvstaze wöjwoda, dzerz'esche buram krute naßo Boza ßluzba sapocza, do korczmy a dzjesche tarn pominanje a dzjesche precz. Czi pak ßedzachu jara
dö jstwy, hdzez Wulfe dubowe blido stejesche. Tam hnuczi; sich liza ßo czerwenjachu kaz najrenschi Purpur;
ßyny wön ßo prjedku fa to blido a da ßebi karanczk jich wuscht bjeschtej derje satschaßenej a predy, dyzli fern»
piwa wot korc'zmarja poredzicz. Doiho netrajesche, schazy ludzjo domoj pschindzechu, bjechu woni tez wschitzy
dha ßo se wschjemi swonami ke mschi swonesche a domach. Czi dobri ludziezkojo ßu, kaz ßo poweda, po»
hlajk pomalu a pomaku pschikhadzeja burjo jedyn Po tom najßwjernischi kemschikhodzerjo w zykym kraju byli.
„Lubuj Pak to wobydlenje knesoweho doma a t»
druhim do korczmy, ßydaja ßo fa blido a hladaja
hrosnje na teho zusnika, kjz prjedku ßedzi a niczo ne- mjesto, hdzez jeho czesz bydli."
praji. Napoßledk pschindze tez ton prjeni bur wo
wßy, kiz bje s rychtarjom, wulkc schjereke muzisko, wot
5.
wele Ijetneho picza neduty a wopukly, kiz hewak
W
a
j
c
h
t a r e j .
pschedzo prjedku ßydasche. Jako tön widzische, so bje
Runje bje jidnacze wotbiko, dha stupi wolborc'zawnjekajki zusnik jeho czeßne mjesto sa blidom wobßynyt,
sdasche ßo jemu to jara wopak a se sazpenjom a ski wajchtar psches protz ßwojeje khjezje a fatrubk.
hrosnjeczinenjom pohladny wön na neho. Tön pak Bjesche pak czicha nasymska nöz, trochu czmowa, tola
wosta smjerom a neprajesche niczo. Duz walt ßo hischczen renje czopia. We wschjech khjezach bjechu
rychtar nelepje dosz na stölz k prawizy zusnika, Czi ßo ßwjezy haßnyke a wschitzy ludzjo w ßwojich te»
P o d a j dal e.
zach s mjerom spachu, pschetoz 6je czaß wußytva,
hbzcz khobzenje sa pluhom a sa brönami nohi jara
sprözne czini. Jenoz w korczmi ßo hischczm ßrojeczesche a pscheb jejnymi buremi stejesche wös s bmjemaj
konjomaj. Na tym ßamym bjc ßlöma a tootaroa a
pohoncz bjesche, bokel; pscheS nöz jictj mjejesche,
konjomaj mjcrzku wowßa bo forta ßypnyi a nuts
saschoi, ßo rookscheroicz. Jako njetf wajchtarez Jan
k korczmi pschinbze, pohlaba wen pscheS roökno a rot*
bzi, so nutöfct korczmarez J u rij a pohoncz ßebzitaj.
Pschi prjcbku chzysche ßo jemu tez nutssancz a
sa kroschik kupicz. Ale k jenemu bjesche roon hacz
bo bjcweczich w korczmi ßebzai a czujesche hischczen
möz palateho wöhnja ro ßwojich stawach, k bruhemu
bjesche Won jara sprözny a sasparny a jeho zona
bjesche nusu mjeta, jeho borootacz a na nözne tvachotonnjc wuhnacz. Teho bla roön pschi ßebt myßlesche,
ach! ty bubzesch rabscho kusk rootpoczoroacz a spacz,
hacz ton pohoncz bäte nejjebze. Duz saljese roon na
wös a sapany tam bo mehkcje ßtömy a hlubokcho
spanja. Nimaljc^po pöt hobzini pschinbze pohoncz s
korczmy, napowa konje, ßyny ßo na wös a jjebze
bale, newebziwschi, so roon weßneho nözneho roajchtarja ßobu bere. Wön jjebze a jjebze ßam brjemajo a wajchtarez Jan spi renje na ßroojim mjehkim
lozu. Po njekotrych hobzinach sastane pohoncz saßo
pola jeneje korczmy ro bruhej roßy, ßypne konjomaj
s noroeho kusk roowßa a bze nuts, so by ßebi czopleho khofeja naroarics bat. Bes tym rootuczi wajch*
tarez Jan, ßune ßo s roosa belje, shrabne ßwöj roh
a sapocsne, bokelz ßebi myßli, so je jenoz hobzinu
spat, na bwanacze tak s wozu trubicz, so zyia roeß
to saßlyschi a spizy ßo lubzjo na bruhi bök roalo
pschi ßebrmyßla: my mözemy roschak s mjerom spacz,
wajchtar wachuje a toone je häkle ro broanaczich. Ale
hlaj! ljedom je wajchtarez Jan bruhi raS routmbif,
bha ncbaloko wot neho jebyn na ist trubi. Hnjerony
a mersazy skoezi wajchtarez Jan tam, s wotkal tön
htöß pschikhabzesche a mörezesche: to ßu wjeszje saßo
lösy hölzy, kiz chzebza mi k lubu c'zinicz. Ale kak ßo
firözi, jako jemu muz napschecziroo khwata, srooblekany
kaz roon; f kojuchom kaz roön; s trubu kaz roön. Wön
ßebi myßli, so ßwojeho bucharoibzi. „Schloßt- ty a
schtoty?" tak börsy poczinataj jebyn na bruhehoßwarecz.
^Schw chzesch ty joro a schto czinisch tu tuby?"
möznje wobaj rookataj a ßo pschimataj. „Pabuschi,
woheii, k pomozyt" njetf s zylej schtju ßo klemitaj a
a ho na femi roalejo bijetaj. Hara bu pschezo tret*
scha, pßy ro ßußobnych broorach a po zylej roßy sa*
poe'zinaju schczorokacj, a lubzjo skakaju se ßwojich
1.1joro satraschcni, ro mjenenju so zyta roeß ro ptöme*
»jach fteji. Pohoncz a korczmar pak bjcschtaj naj*
prjenej na tym mjcszi, hbzcz taj broaj nöznaj roajch*
tarej ßo ro bköczi kuleschtaj. Korczmar a czi brusy,
kiz bjechu tez pschibjezili, snajachu ßwojeho wajchtarja
a webzichu teho zuscho s Wolborz k roeßnemu rych.
tarej, hbzcz ßo roupokasa, so bjc wolborczinski roajch.
tarez Jan tsi hobziny baloko root ßwojeje roßy
btoanacje trubik, hacz runjc bje hizom ro tsjöch.
Nasajtra pak, jako Wolborcsenjo na Polo bzjechu,
setkachu rooni wajchtarez Jana, kiz se ßroojim rohom
born bzjesche. Noboczanske zony rootadhu na neho:
swotkal ty bzcsch, Jany? hbzcha ßv byt? Tön pak
zane bobre ranje neprajesche, ale mclczo a s hanib*
nym roobleczom bontoj khwatasche, a ßo bo helje leh.
ny, so by ßo rouspai root ßwojeho nözneho roachoroanja
a ßwojeho balokcho prnzoroanja.
S teho pak nawukcze, lubi czitarjo, so roachowaH
tna ßwöj czaß a spacz ma ßwöj czaß a so schtöz spi,
hbzcz ma roachoroacz, bo schkoby a haniby pschinbze.
Spjewajcze pak tcz tu schtuczku:
_
w a c h u j, r o fm i ß o N a k e d jb u ,
so to n s iy ß w je t le b e
m o z u a b o s le ß n o s z ju
n ih d y w ja z tie fje b e ;
h l a j , so t u n e b y c h u
s ta w y tc ß r o o jim c jje f t
fa ls c h n i b r a ts ia b y li .
s
6.
W o s t a n w k r a j u a z i w ßo
p o P r a w dz il
„Sze roy hizom teho Amerikanarja w ib jili? " pra*
schachu ßo me nebarono tubjjo ro jenej roßy. Psche­
toz jebyn, kiz bje bolhi czaß ro Amerizy pobyk, bjesche
ßo domoj roröczii a root teho bje tam roschjebnje rode
rycjenja a poroebanja. Tutön Amerikanar, — tak
jeho menowachu — roe roßy sa bzen rode kröcz horje
a belje bzjesche, so by ßo lubzom pokasoroat. SBbrt
mjejesche ßylnu czerwenu brobu, schjery ktobuk a ,uö»
bry mantyl s czerwenym pobschirokom. Hbyz rojetr na
neho bujesche, bha ßo tön mantyl smahoroasche, kaj
rjana pißana khoroj.
To tcz zabyn bjiro nebje, »so weßni lubzjo, wtilzy
a maii na neho pohlabachu a k roöknam stupichu,
hbyz „Amerikanar" nimo bzjesche. Pschetoz tak baloko
kaz tön, hischcze nichtö pschischol nebje a tajku tjatm
ßuknju zabyn bur ncmjejesche. A hbyz roön poroeba*
sche root amcriskeje srjejoty a ßrooboby, root tych
wulkich mjestoro, kiz pornjo hribam se fentje rostu»
root tych schjerokich rjekoro, na kotrychz parne trbye
rode ftoro mil chaloko jjesvza, hbyz roön routozowasche,
kak mözesch ß M tam sa sto toler wulki kruch kraj«
kupicz, kaz tuby zane ryczerkublo neje, kak tam schteiry
ßo porubuja, khjezje a mjesta ßo troarja, rola ßo byeł«
st közdy wobßcbzer ßo we ßroojim webßedzenstwi pornjo tverchej rcnje ma, kak közde dzjelo dobru sdu dawa st penesy kaz niczo ludzom psches pvrsty ßo kule«
ja — dha drje je k wjerenju, so ludzjGna teho Amerikanarja poßtuchachu, runje jako by evangelion
prjedoroak. W oni ßebi tehdy myßlichu, so Amerika
je tön stob; kraj, hvzez mjcd a mlöko w rjekach bjezitej, so je tam rjany paradis, hdzez nebjo polne
hußlotv wißt;. Wutroba w ziwoczi közdemu hrajesche,
kiz jenoz ßwoje nusne kroschki czezzy ßebi saßtuzicz
mözesche, hdyz root tych dollarjoro ßkyschesche, kotrez
tam »löschen löchzy pclnja a hdyz ßebi pomyßlesche,
so by roon tez schjery ktobuk a mödry mantyl s czer,
rocnom povschirokom, kaz ton Amerikanar, möhi mjecz.
Tutön Amerikanar bje tez predy, hdyz bje hischczen
dornst, khudy djjelaczer a roeßny nözny roajchtar byt.
Ale roön bje „kurazu" mjct a do Ameriskeje czahnyl
st bje njetf czineny mu'zik.
Ja drje chzu wjericz, so möze jedyn w Amerizy
ßwoje sbo'zje namakacz. Czoho dla dha niz? To roschak
möze ßo pola naß stacz. Ja snaju rojazy, dyz'li jeneho tudy, kiz bje predy khudy muz a njetf ro sbozu
hacz do rouschoro ßedzi. Ale rode rojazy tajkich ja
snaju, kiz joro zane roulke sbozje nimaju, ßo pak po
prarodzi ziroja a ßu spokojom.
Möze ßo to pola naß stacz, c'zeho dla dha niz w
Amerizy. Tön start; Böh je roschak hischcze ziroy a
dawa sbozje wschitkim, kotsiz ßo jeho boja, nech je
joro abo ro Amerizy.
K temu je tam löbyrka tvscho nowe. Tam je
hischczen njekotryzkutiz kruch kraja, kiz ßo hodzi wobdzelacz. To ßo trebaja pilne ruzy, mjesta a roßy
twaricz. To zabyn dziro neje, so tam njekotry ßwöj
khljeb namaka a kruch sboza hischcze pödla, hdyz
spraronu routrobu, pilnu ruku, mudru myßl a dowjerenje k Bohu ßobu wosme. Ja necham nikoho
ßroaricz, hdyz s dobrym pschcmyßlcnjom ßrooj roötzny
kraj tvopuschczi a druhdze ßwöj khljeb pyta. Wschak
je tez Habraham na Bozu pschikasnju ßwöj wotzny
kraj a ßwojich pscheczelow roopuschcjit. Tak dzi tez
ty w Bo'zim nteni, hdyz doma s tym „ziro ßo po praro­
dzi" rojazy hicz necha,»a we tvutrobi tebi je, jako
by neroidomna ruka tcbe prccz czahnyta a potajny
hiöß tebi mjera newostajil a .reknyl: Dzi se ßwojeho
kraja! Dzi ßwöj pucz, a wsmi ßobu ßerbsku ßrojernosz st lubosz a bohabojosz a plahuj tute krojetki pschi
rjezy Mississippi» aby O h iu , roone budza tam tak
renje wonecz, kaz pola Löbja a Spreroje. Pomhaj
tam Boz'e kralestivo pschisporecz, dha budza ßo jandzeljo roe nebeßach a czlowekojo na femi roeßelicz.
Ale to czi praju a ty to shonisch — czez'ka kroczel
to je — roötzny kraj a dobre pscheczelftwo roopuschczicz
« do zuscho frajst czahnycz. Wotzny kraj — to neje
zane prösne meno. Tak derje jako schtö nana a
maczer ma, tak derje dyrbi roön tez roötzny kraj mjecz
a ton luboroacz jako nana a maczer. To ßu nespraroni ludzjo, Zygani a vagabundojo, kiz niczo
root wötzneho kraja roedzicz nechadza. Teho dla czini
mi közdy ras zel, hdyz ja ludzi widzu, kotsiz s löhkej
routrobu a spjeroajo s wötzneho kraja do zuscho czabnu.
Dzicze, czehncze jeuoz weßeli, roy ludzjo, ptakanje
czaßa dosz pschinbze a styskanje roonka neroostane.
Ach! hdy by to tajka kraßna rojez nebyla s tymi
stotymi horomi, root kotrychz ßo tebi je sdzalo! Hdy
nebt; to sbozje közdemu tak pschischlo, kaz roön ßebi
to je myßlii? Hdy by tarn nusa, khorosz, hubenosz,
kotrymz je czeknycz chzyk, na neho we roetschej mjert,
dyzli joro nepschischla? Kak dha potom? M i do
myßloro pane, so ßym czitat, so je tak njekotry, kiz je
iudy na wulki sroön bil, tam jara ponizoroany za*
toszil. Dze ßo njekonul tv Amerizy derje, dha rodn
ßebi tamny kraj jara khroali, dze ßo jemu slje, dha
rodn mdcji. Czoho dla? Wön nccha, so bychu ßo
jemu ludzjo joro ßmeli. Wschitko stoto neje, schtoz
ßo blyschczi.
A schtoz te listy nasiupa, kotrez s Ameriki pschi- .
khadzeja, mjenicjc roy, so luta tvjernosz roe nid; steji?
Papera je sczerpliroa,' a te ködzje, kiz s Ameriki a
s Australije k nam pschindu, ßu husto jara czezke root
— kzötv. Ale druhdy iajzy ludzjo ßo ßami psche«
radzeja. Dha je jedyn pißat: Amerika je ßroobodny
kraj, tam zane ßudnistroo a zani zandarmojo nejßu,
jedyn közdy möze czinicz, schtoz rodn chze. To by
pjekna wjcz byta, hdy by közdy czinicz möht, schtoz
chze. W tajkim kraju ja ncbych bydlicz chzyk. Ale
tak slje tarn neje, ton listpißar je ßebi myßlil, hdyz
izu, chzu ja tez praroje thacz. K temu rodn bäte
pische: tam netrebam ja psched zanym duchomnym
ani psched rouczerjom mjezu sczahnycz. Wbohi mu»
ziko, ja czi to rojerju. Tam hdzez ty ßo wokoto
roalesch, tam drje zani duchomni a tvuczerjo nejßu;
ty teho dla tez netrebasch psched zanym mjezu sejmacz.
Ale hdy by ty doma byt, ty by tvjeszje rady pola
Popoz nimo schok a, hdy by duchomneho roohladak,
rady k ncmu prajit: Pomhaj Böh, kneze. To ßu
pöhanjo, kiz tajke rojezy Pißaju, a tajkim ludzom
chzyli roy wjericz, so je tam tön khroalobny kraj?
Duz teho bist, hdyz lebe myßlje amerikanske pschimnu,
ßyn ßo a dzcrz ßrojeru ßam se ßobu rabu a praschej
ßo: schto lebe s tvötzncho kraja honi a schto ty tam
ro Ameriskej aby Australiskej pytasch. Je to nusa,
rooprarodzita nusa, a niz jenoz tajka, kotruz ßt; ßebi
ßam naczinit, dha necham ja tebi napschecziroo bycz.
Jenoz to chzu ja tebi prajicz: njekotryzkuliz ßebi nusa
roctschu czini, hacz wona je, a nerojeri naschema
Bohu, so roön s nusy pomhacz möze. Tez je root
Boha postajene, so közdy ßwoju nusu mjeq dyrbi,
dokelz jemu wschitke wjezy k ljepschemu ßkuzicz maju,
a so közdy ßwoje brjemjo neße. Ja ßebi myßlu, so
to w Amerizy te$ hinak neje.
Hdyz tebe pak hordosz aby lakomnstwo wabi, so
psches wodu a morjo czehnesch, dha ja newjem, schto
tebi prajicz. Ty budzesch wobzarowacz,
tajkich
winow dla wötzny kraj wopuschczisch. Pschetoz hor­
dosz a lakomnstwo dobre plody nepschineße a w Ameriskej a Australiskej schtomy tez do nebja nerostu a
ludzom tarn peczene hoibje do hubst neljclaja. Prösnizy
pak a ljenichojo, kotsiz ßu jow to pschißlowa „dzjeiaj
a spjewaj ^ sabyli, cji budza je tam saßo wuknycz
dyrbecz — a to budze jim sawjeszje ströme. Abo
chzesch ty wotsal dla druheje czezkeje winy. dla ßwjedomnja aby dla njekajkeje druheje styskneje khoroszje
abo bojoszje na.duscht? Wjer mi to, so tutemu
wschemu neczeknesch. To wschitko ßobu dze a pscheszjeha tebe, kaz szjen. Tajke wjezy dyrbisch ty se ßwojim
Bohom wuczinicz a k nemu stupicz a rez: ja ßym
shrjcschik psched tobu a me nebju. Hewak ty jo newotbudzesch. A hdyz schtö chze prajicz: „ßud Bozi
budze tudy na tych hrjeschnych ludzi dopuschczeny,
temu chzu ja s czaßom spucza hicz, dha je to farisejska myßl." Dokelz ty tak dolho, harz tudy bjesche,
tez s twojim hrjeschenjom ßy pomhak, so Böh ßud
szele, dha ty tdz twöj dzjel dostancsch, byrnje byt w
najvalischtm kuczi Ameriskeje aby Australiskeje. A
nejelt jow — dha junu — junu.
Duz teho dla, lubt Sserbjo, wjesta sta syma sapocztna tez maß tschasz, menujzy ta wuczahowanska
syma. Hladaj közdy, kak by ju s czaßom sahojik,
pschetoz rada Bozeho ßiowa wostane wjecznje dobra:
wo stau w k ra ju a zim ßo po p ra w d z i.
scheja, dyzli ludzjo sa dzjekom, a so ma drje nöz w
saku, niczo Pak k kranju sa te wbohe waczki. Haj,
w tym czaßu bje njckotra nanowa a maczerna wutroba starosziwa a tu pröstwu: nasch wschjedny khljeb
daj nam dzenßa, njekotryzkuliz nutrnischo sdychowasche,
dyzli hewak. Tak ßo tez Hurbanez Jurjej dzjesche na
puczu do mjesta; Won tu schtwörtu pröstwu nutrnje
spjewasche a pschi tym na zonu a na dzjeczi myßlesche a na ßwöj zoidk, kiz möznje schczowkasche, dokelz
bje prösny.
^
H la j wschak! prajesche wön na jene dobo a skhiliwschi ßo posbje'ze maky swjask, do mödreje papcry
sawoleny, a na kotrymz stejcsche: 100 tolet paperjanych pcncs.
W prjenim wokomiknenju ßo myßlje radoszje we
nim hibachu a wön pschi ßebi rekny: hdyz nusa najwetscha, je pomoz najblizscha, — 100 toter — njetk
ßy ty bohaty m iij; _— tak wele hischcze zenje mjet
nejßy. Ale we blizschim wokomiknenjti styknywschi
ruzy ßo modlesche: newedz naß do spytowanja. Khwilku
wön tak s mjerom stejesche a pschi ßebi myßlesche, tön
kiz je te penesy shubit, je tez wjeszje treba. Ja bych
chzyk, so bych je jemu saßo dacz möhk.
Hurbanez J u rij ßo wschudDom roshladowasche,
ale nichtö tu nebje, koho by ßo praschecz möhk, hac;
je njeschto shubit. Duz tykny wön tu Paper» do saka
a dzjesche dale. Ta pak jeho palesche ka'z helski wohen a spytowar pschezo saßo k nemu stupasche a jeho
chzysche naryczecz: skhowaj ßebi te penesy, te möza
tebi wele pomhacz; tak masch hnydom khljeb sa tebe
a sa zonu a dzjeczi, a tön, kiz je te ßame shubik,
möze je wjeszje parowacz. Wön Pak pschezo saßo
ßo modlesche: newedz naß do spytowanja.
Po krötkej hodzini, jako bje tak dale schol a ßo
se wschelakimi myßlemi bjedzit, saßlyscha wön, so jedyn
7.
sa nim czjeresche. To bje woßebny kneö, dcrje swoblekany, na kotrymz bje widzicz, so jemu khljeba nepobrachowasche sa dzjeczi, hdyz by zane mjek.
Ljepe mäh s czeszju,
Dobre ranje, praji wön k Hurbanez Jurjej, a
Dy'zli wele s leszju.
rekny: nejßy ty niczo namakak?
Schtoha sze shubili, wotmolwi Jurij, so by wjefty
W Kromizach bydlesche Hurbanez J u rij, khudy
muz, kiz mjejesche zonu a czrjödku dzjeczi seziwicz. byk, hacz je wön tez tön prawy. Swjask, do mödreje
Sprawny pak bje, to wschitzy wo wßy wedzichu. papery sawaleny, a na nim steji: 100 toi., nutska lezi
Teho dla, hdyz mjejachu ludzjo njeschto w mjeszi wob> dwazeczi pecz tolerskich, dzesche tön zusnik.
Pohladajcze: hacz to je! rekny Ju rij.
staracz, dha woni Jurja pößkachu. Jedyn dzen bjesche
S weßeiym spodziwanjom pohlada tön knes na
jeho weßny knes k ßebi sawolal a prajit: Jurjo,
dzt hnydoin do mjesto, a wobstaraj mi tam tele listn. tön swjask a potom saßo na Hurbana, maßny na
Hurbanez Ju rij poda ßo na pucz a dzjesche weßeiy to nuts, wsa pecztolersku paperu won a da ju
na drösy do mjesta. Wön bje dobry pjcschk a ne- Jurjej. Tön pschi prjedku niczo bracj nechasche, da
djerzesche ßo horje. Na pucz'u jemu wschelke myßlje ßo Pak tola i#h;c$eci a beresche s wulkim dzakowanjom
psches htowu dzjechu. Woßebje spominasche na tön te penesy. Zusy knes pak praji, so ma ßo wön wele.
droht czaß, so ßo dzjecji doma böle sa khljebom pra- böle podzakowacz a woprascha ßo dale sa tym, schtö;
S p r a w n o s z ßo b a u t abo:
wen je, hdze bydli, kak rjeka, da jemu hischczen jedyn
kröcz tufu a wrocji ßo.
'
Namakacz — namakacz — saßo dacj — je moja
nebo maczerka pschezo prajita — qgm; Hurbanez
Jurij. A wone je wjerno, pschetoz to ze tez kranene,
hdyz jedyn namakane wjezy skhowa a wje, schtö je
shubit. Tpch 100 toter by mi na duscht palito, ale
le pecz, kotrez je mi tön knes dank, ßu prawe zohnowanje, a kak chzu ßo ja Bohu podzakowacz, hdyz
njetk wot nich dleje dyzli tydzen, khljeb smjeju sa mne
a sa moje dzjeczi. Tön kiz je ßo dzenßa starak, budze
ßo iutsje tez staracz. Hallelujahl —
Na to dzjesche Won khwatojo dale, a wutroba
jemu tak lohka a weßeta hrajesche, so w prawym
czaßu do mjesta pschindze. Tam dofta wön Pola tych
ludzi, hdzez mjejesche te listy wotcdacz, pomasku a
schklenzu piwa a dasche ßebi derje ßlodzicz. Na dompuczu bje jemu hischcze wele lözo, pschetoz w saku
mjejesche wön dobru sdu a pecz toter wysche. Jako
do Kromiz pschindze a pola pekarja nimo dzjesche,
dha ßo jemu te nowopeczene pokruty psched woknom
renje do woczow ßmjejkotachu; wön kupi ßebi dwje
« khwatasche domoj.
Kajle pak tam sweßelenje nasta, jako nan s
dwjemaj pokrutomaj s duremi nutsstupi. Dzenßa
bje tam runje pöstny dzen b«t, dokelz zaneho kuska
khljeba nebjechu mjeli. Duz jußkachu wschitke dzewecz
dzjeczi a khwatachu sa blido, so bychu jjedli. Ale
nan prajesche: najpredy spjewacz, potom jjesz. A to
najmlödße dzjeczo pocza spjewacz: pöj kneze Jcsom
Khryschcze a budz^nasch hosz a pozohnuj, schtoz ßy
nam wobradzik. Jako bjechtl to wschilzy ßobu wuspjewali, wuczeze nan nöz a wotkra közvemu a wone
kralowszy ßtödzesche.
Pschi jjedzi powcdafche nan ßwojim dzjeczom stawisny
s tymi penesami, polozi te pecz tolerje na blido a
ßo ßmjejo praji wön: hlajcze, ja ßym tych sto toter
temu zusemu knesej pozczil a wön je mi hnydom na
zyko ljeto dan predy do prjedka saplaczit.
zt. Ta pobozna macz pak stykny ßwojej ruzy a ryczesche czischje se ßwojim knesom. Potom dzesche wona:
hlajcze lüde dzjeczi, sprawnosz ßo dani a ljepe maio
s czeszju, dyzli wele s leszju.
Po dokonjanych znjach sasta droht cz'aß a bljcde
liza Hurbanez dzjeczi ßo saßo'czerwenjachu. Tez nasch
Hurban saßo woziwi a khwalesche Boha sa te pene­
sy, kotrez bjechu jemu prawje k pomozy pschischle, s cza­
ßom pak saby wön tu zylu wjez. Tak ßo hody
pschiblizowachu. Hodowniczku bjechu wschitzy ke mschi
pobyli, a jako ßo dzjeczi Bozeho dzjeszja sweßelachu,
pschtblizowasche ßo k tej khjezi, hdzez Hurbanez bydlachu, pöstnik.
Ton ß» wjeszjr moli, prajesche macj, s« wön I
nam dze; my tola wot nikoho zane listy nedostanemy.
Ale ton pöstnik ßo nemolesche; tön list, kiz wen neßesche, bje na Jurja Hurbana pißany a bje pört«
ßwobodny a na nim stejesche, so 5 toler nutska lezi.—
Duz woni wulfe woczi czinjachu, a newedzichu,
schto prajicz. Nan c'zitasche napißmo pschezo s nowa
pschi ßebi myßljo: to mözno neje; jow je ßo wjeszje
jmfclfn stufst. Ale hinak nebje; tu stejesche: na Jurja
Hurbana w Kromizach; a jako wön list wotczini, padze
pecztolerska papera »von a nutska stejesche pißane:
Dokelz sze mi tehdy na drösy do mjesta 100 toi.
pozcztli, menujzy ja bjech je shubil, a wy bjeschcze
je namakali — dha chzu ja tudy dzakomnje dari
wotwesz, kaz je prawe a sdobne. Nalozcze ju
derje a wuczcze ßivoje dzjeczi sprawne bycz. Boze
mje — a ströme ßwjate dnyl
_ To bje tön liszik a hewak tam niczo nestejesche;
zane mjesto, zadyn datum, zane meno nebje podpißane.
_ Jako bje nan to pschecz'itak, sapocza wön weßelje
spjewacz: „budz czesz a khwalba werschnemu, kiz wötz
je wscheje rady, kiz wschelke dziwy czini tu a dawa
wele bnady, kiz husto srudnym pomhal je a dale
troschtowacz jich chze, czesz Bohu knesej dajcze." A
wschilzy, joiist a dzjeczi ßobu spjewachu. Nan pak
wsa te pecz tolerje a.saplaczi ßwöj dolh sa hospodu.
Jeho wutroba die potna weßela a maczerka praji
k dzjeczom: wy dzjeczi, hlajcze, sprawnosz ßo dant
a luby Böh we nebeßach szele dan »w prawym czaßu
nutska a wonka. Duz nesapomncze tu schtuczku:
modl ßo a dzi po Bozej schczezzy, czin ßwjeru, schtoj
ty czinicj «nasch, dha budze sbozje w twojej khjezzy,
ty Bozej' hnady wuziwasch; schtöz Bohu wschön ßo
dowjeri, teho wön nihdy nepuschczi.
Wot teho czaßa közde ljeto na hody tön liszik
saßo pschindze a pecz toler ßobu, a közde ljeto bjechu
wone khudym Hurbanez ludzom wulka pomoz. Wo»
ni ßo Bohu sa to wutrobnje dzakowachu, a wjeszje
je tez tön nesnaty dobrocziwy dawar pozohnowany
byk, pschetoz tön kneS w nebeßach sapische tajku lubosz do knihi ziwenja.
8.
Nj eschto s A m e rik i.
„D o Ameriki, do Ameriki;" to je njetk we njem«
skim, kaz tez we ßerbskim kraju wele ludst zadanje.
Amerika je sa nich tön khwalobnv kraj, tön nowy
Kanaan, hdzez ßebi myßla, so ßo tam najrensche
nadzije a wschitke (lote ßony dopelnja. Ludzjo we«
ßelje ßwöj wötzny kraj a ßwoje narovne mjesto wo»
puschcza a mjenja, so ßo jim w Amerifkej ljepe pöndje,
dvzli jow. Niczo pak hörkjcho neje, hacz dyz jedyn
ßo kacj ma, hdyz je posdtie. Podarmo je, tym prj«»
dowacz a wottabjicj, fig ßu ßwoje prjödkwsaczje
twerdzje na to ftn jili, so chzedza wuczahnycz. —
So pak w Amerizy lutc flöte l,ory nejßu, to
közdemu rosom praji. M y wjemy tez sBozeho ßlo»
wa, so je semja wschudzom teho knesa a so wön
teho toi« tej wschudzom na femi ßwjetio a khlödk,
sbozje a nesbozje je sjenoczil. Pschi tym chze naß
ton luby wötz wschudzom na to dopomnicz, so je
nasch wölzny kraj horka, hdzez je Zesuß Khrystuß.
Duz möge ßo jedyn se wschjem prawom praschecz,
hacz dha we jenym kraju wscho dobre, we druhim
wschitko neduschne je, to rjeka schtoz Böge skutki na»
stupa, pschetoz my wjemy, so czlowekojo wschak se
ßwojimi hrjeschnymi skutkami ßebi ziwenje husto czezke
a hörke czinja.
S zyka: we Amerizy tez wscho flöte neje, schtoz
ßo blyschczi a lijchka praji: kalena neje malena.
To staj njehdy dwaj mandzelskaj shonilaj, toot
kotrejuz nant wjesty Gerstäkar poweda, kiz je wele
ljet w Amerizy wokolo puczowal.
We haperleji ljeta 1840 dzerzesche jedyn wobydler
pschi rjezy M iffuri s njekotrymt towarschemi hontwu.
Pschi tej skladnoszt pschindze won na jene mjesto,
hdzez bohaiy wolojowy podkopk namaka. Dokelz bje
runje ßam, dha wobsankny, zanemu towarschej ßlowczka wot ßwojeho namakanja neprajicz, a wsa ßebi
prjödk, tarn se johu a dzjeczimi czahnycz a na to sta­
ute mjesto ßwoje wobydlenje postajicz, dokelz ßo nadzijesche, we kcötkim ßebi wulke bohastwo nahromadzicZ.
3 aso dvmoj pschindze, powedasche wön ßwojej goni
wot ßwojeho namakanja a naryc'za ju , so dyrbi s nim
a s dzjeczimi tam czahnycz. Amerikanarjo husto ßwoje
mjesto pschemjenjeja a to nascheho muza netraschesche,
so to nowe, kotre'z bje ßebi wuswolil, 50 mit daloko
kezesche. Dokelz ßwoju sarmu na mjeszi pschedacj
neinözesche, wopuschczi wön ju se ßwojej mlodejzonu
a se ßwojimi dzjeczimi. SSwöj najnusntschi grat
skladze wön na jeneho fonja, zonu a dzjeczt seßadja
na druheho, a won ßam se ßwojej buschkwju na
lainenju dzjesche pödla. Dokelz bje najmlödße, tsibjer»
tcüjetne dzjeczo khorowate, dyrbjachu woni pomalu
puczowacj a dyrbjachu psched weczorom k nozowanju
wukhowanje we wopuschczenej kladzitej hjeczt pytacz,
kotraz na brjosy jencje rjec'zki stejesche. Ljedom bjechu
tam sczahnyli, jafo ßo deschczik lijesche, blyjkt ne»
beßa roßwjctickchu a mözne hrimanje sa nimi pschiczeze.
Börsy bje ßo njetk ta mala c'zrjvdka na nöz pschihotowala. Lozo pößlachu ßebi we iym jenym kucziku,
wsachu te ßudobje k warenju a pschede wschjem sadzjela
muz wot ßuchich dejkow fe szjeny wehen, na kotryz
Potom, jako bje deschcz wopschestal, drewo s Ijeßa na«
kladze. Hjeta pak bje hubena dosz. Deschcz ßo pscheS
«Storhanu tsjechu lijesche, so woni smoknychu: kur
nihdze won nemözesche a pomhasche psche hrosne
mucht, kotrez nutSkach bjechu a muskitoS tjefaju.
Tute amerifantffe muchi czwiiuja a falaja czloweka
tak, so jentu wol jtch kalanja wulke pucherje naljesu,
kotrez jara bola a zaloßnje pala. Czi puczowarjo pak
bjechu sprözni, a hdyz je jedyn muczny,dha ßo wschudjom
derje spi, we Saksonskej a tez tv Ameriskej a tak tez woni
börsy czischje spachu. Ssredj nozy na jene dobo czjeschne
dzjeczo wotuczi a pocza plakacz. Macz je spytasche
spokojicz, nie wone pschezo bole wolasche. Duz prajesche zona k ßwojemu muzej: dzi wschak a podaj mi
khanku wody, to dzjeczo chze picz a mi ßamej Ijrpt
ßo jasyk k dzaßnam. „ H a j" dzesche muz, „poczakaj
khwilku, hacz woheii sadunu n ßebi saßwjeczu, ja
hewak pö czmt nemö'zu studzen namakacz." S tym
staze wön a maßasche ßo k wöhnej. Na jene dobo
pak sawola won möznje a skoczi do napschecziwneho
kuczika teje stwy. „Boje dka — schto czi je?" sawola
ta zona naströzana. „ Riczo"? sastona tön muz
hluboko sdychnywscht, „niczo — ja — ja na njeschto
stupich." „ J a chzu stanycz a wohen sadjjelacj,"
dzesche ta zona a chzysche stanycz. Wostan — Boje
dla — wostan," sawola ruczje a möznje tön muz, —
„nehibaj ßo s mjesta hacz ßwjetlo^neje." W ßmert-nym straschi a we ßwojej wulkej stvsknoszi chze wboha
jona wedzicj, schto je ßo jentu stalo. Wön pak napoßledk praji: Wo jstwi ßu hady a ja ßym na jeneho
stupil." „J e cze skußal?" woprascha ßo wuströzena
zona. „J a newjerju, jedyn skoczi sa mnu, je pak
drje nie ftnolil, wostan jenoz s mjerom lezo, nehi­
baj ßo, a hladaj, so tez dzjeczt s mjerom wostanu."
„ O möj Bozo" zaloszesche wboha zona — hdy by
jenoj dzen byl; tue budje stysknosz moricz, wostan
ßwjeru, hdzez ßy, so ßo czi nesbozje neftane. „H a j
haj" wotmolwi muz, „ja ßo nehibnu, kedjbuj ty
jenoz na tej dzjcszi."
Dolho hischczen zona beS spanje kezesche a fe
stysknoszju na najmensche hibanje poßluchasche. Na»
poßledk pschemö ju pak mucznosz, a dokelz bje ßo
tez to mölczke smjerowalo, wußny roona saßo. Ale
ßony ju czwilowachu a ßlöczne pruhi jaßnje PscheS
schmary teje hjety ßwjecjachu, jako wona wotuczi.
Jako wona wokolo ßo pohladowasche, widzische wona,
so dzjeszt hischczen na jcje boku s mjerom drjemaschtej,
so tam jane hady wjazy nebjechu a so jeje muz pschi
szjeni hischczm lezeschr a spasche. Duz postany wona
ruczje, woblecze ßo a stupi k nanej ßwojtch dzjeczi,
so by jeho sbudjtka. Ljedom Pak bje jeho sa ramjo
pschimnyla, jako precz skocziwschi sawola, harz tej
dzjeszt naströzarM wotuczischtej a zaloßnje we tym prös»
nym tw arenjud klincza.
Psched nej kezesche czjelo, morwe a proste, s wotew«
renymaj schklenczttymaj woczomaj a nabubnenymi
4
stawami. Wschitko ja to ßwjedzesche, so bjechu jeho
jjedojte hady skußaie a so wön ivot teho jjeda bje
toumrtt. S rajecom bje wön wußnyt -a ntbje zonu
sbudjicz chzyk, so neby wona tez wot ieboro skußana
byka. Wboha zonal Kajku wulku ßysknosz mono
czujesche, kak zel to jejczinische, hdyz srudnu ßmercz
ßwojeho muza wopomni a na ßwoje dzjeczi pohlada.
6 t zakoszju pany wona pschi tym morwym czjeli a
spytowasche, schtöz mözesche, so by je saßo do ziwe«
nja sawolaka. Ale wona börsy widzische, so bje wschitko
podarmo a we hörkich ßylsach pany wona saßo na
ßwoje ljehwo, so by ßwoju stysknosz wuplakaia. Tej
dzjeczatzy wot zakoszenja ßwojeje hewak lubosziweje
mnqetje sajatcj, plakaschtej ßobu a pojscheschtej ßo
s wotanjom na ßwojn maczer. To da jej zyku möz
« wutrobitosz saßo. Wona klakny ßo na ßwojej koleni
o modlesche ßo k temu knesej wo pomoz a poßylnenje,
kiz je wudowow a ßyrotow prawy wötzez.
Schtöz pak ßo k Bohu modlicz möze, tön netreba
ßo bojecz. Wön prawy pucz k wumözenju wje a
schtöz ßo jemu dowjeri, tön nesandze. Tak ßo tez
tej wbohej wudowi dzjesche.
To prjene, na czoz myßlesche, bje, so by ßo
wot tuteho mjesta ßmerczje a strachoszje sdalika. Psche­
toz to jej rosom prajesche, so hady saßo pschincz a
tez ju skußacz möza, a schtoha potom f tymaj dzjeszjomaj
budze? Ale wutroba ju bolesche, hdyz wopomni: dyr«
bisch dha ty twojcho muza nepohrebaneho wostajicz?
Modlitwa bje ju poßylnika. S mjerom wona
wschitko wopomni. Najpredy hotowasche wona ßwo«
jimaj dzi'eszjomaj ßntzdanje; potom wsa wona motyku
a kopacz a dzjesche, pödla teje schwörczateje rjeczki
röw sa ßwojeho lubowaneho muza wurycz. Jako
bje to s wele piakanjom a ßylsowanjom dokonjako,
wotneße wona to czezke wobljednene czjeko tam,
puschczi je do rowa, saprje wysche czjeka njekotre
deskt prjeki, stykny ßwojej ruzy wysche rowa a chzysche
jön sametacz, jako ju jejna starscha dzöwka wot
schtyrjoch ljet sa ruku pschtja a ju proschesche, so
neby tola zanu perschcz na nana metaka. Duz wo»
puschczi ju hischcze junu jeje wutrobttosz; wona czischczesche s piakanjom ßwoje dzi'eczo na ßo a poda ßo
zylje ßwojej srudobi. Ale tez njetk ju börsy saßo
pschewiny, neßesche tu malu wokoschejo s teho blaka a
dokonja ruczje ßwoje srudne dzjeto.
Njetk pak trebasche wona dale to dowjerenje, kotrez
jeniczzy we nusy pomha. A hlaj dziwna bje knesowa
pomoz. Boze ßlowo netze, kotrez rekne: praweho
pröstwa wele samv'ze, hdyz prawa je. Wschitko wona
na to hotowasche, so by to srudne mjesto wopusch»
czicz möhka. Wjezy, kotrez nusnje netrebasche, skkadze
wona do hjety nutS a sawrje durje; druhe sneße won,
nawjasa jjedje sa. njekotre dny hromadu, a skladze te
najnusnische potrebnoszje na teho jeneho konja a ßedko
na teho druheho a wsa potom ßwojeho muza tsjelbu,
kulkowu möschen a nöz, so by pscheS tön ßamotny
ljeß newobronena czahnycz netrebala.
6 newuprajnej prözu mözesche wona napoßledk
wschitko dokonecz a spomozu powaleneho schtoma sa«
ljesy ßama na konja a ßadzi tez dzjeszi k ßebi. Ptakajo
prajesche wona temu srudnemu mjestu, hdzez bje tat
wele shubila, Boze mje a poda ßo w Bozim meni
do teje schjerokeje puszini won. Ale nowa nusa bje
njetk k pschewinenju — kak dyrbesche s wjestoszju
ßwöj dom namakacz, dokelz na ßempuczu ncbje kedzbowata a jenoz wot ßwojeho muza ßlyschala, ßo sich
nowy dom k dolhemu weczoru lezi. Tola tu nepomhasche Zane sadzerzowanje a wona wobsankny, ßo
na ßwojeho konja spuschczecz, wot kotrchoz ßo na«
dzijesche, so dompucz ßam namaka. Tön pak bje s tej
dobrej pastwu derje s pokojom a ncmjejesche myßlje tu
inene rjanu trawu domach tak khjetsje saßo pytacz, pocza
teho dla közdy kröcz, hdyz bje jemu wusda puschczena,
ßo pasz a nekedzbowasche ant hrozenja ant wokanja.
To mloda zona ßo na tajke waschnje na neho
spuschczecz nemvzesche a czjeresche to skoczo k krötkemu
ranju tak wele, harz ßama wedzische. Ale jenoz jara
pomalu mözesche wona dale czahnycz, pschetoz teju
dzjeszjow a teje dolheje tsjelby dla dyrbesche wschu möz«
nu kedzbliwosz nakozicz, so ßo neby do haiosow abo
wißazych sdönlow storcziia.
•
Wokoko pschipolnja pomröczi ßo nebjo a ta ne«
sbozomna shubt s tym ßwojeho jeniczkeho pokasowarja,
pschetoz po skori schtomow ßo naiozecz, nebje nawukka.
K temu ßo wec'zor pschibli'zowasche a nthdzen wona
zaneho bydlenja newuhlada. Pschi malej hörzy a
na kromt jeneho czisteho zöria sasta wona, so by
pscheS nöz wostaka. Wona sadzjela ßebi wohen a
ßyze ßo s dzjeszjomaj k nemu. Wulke a dZiwe swjer«
jata wokolo »ich wujachu, ßowy traschnje ßuta«
chu, a tej dzjeszi plakaschtej psched styskanjom. W u­
troba jej we tutej straschnej puszini tschepotasche. Wona
ßedjesche s mjerom tsjelbu we rukomaj, modlitwy spje«
wajo a wachowasche zyliczku nöz. Wokoko ranja
häkle sapanyschtej jeje woczi a wona drjemasche
khwilku, hacz prjene pruhi ßkönczka ju saßo sbudzichu.
T at poda wona ßo saßo na pucz; ale to najhörsche bje, so wona ßebi wjazy samelcZecz nemözesche,
so bje wot praweho pucza smolita, a so jej zyro«
ba dokho wjazy doßahacz nebudze. D ruhi wecz'or,
jako bje dzjeszi naßyczita, mjejesche wona jenoz
maty kußk khljeba a htöd pschiwda ßo tseczi dzen I
jeje druhim czerpenjam. Njekotre jelenje bjesche drje
na puczu widzita, kiz budzichu ßo derje tsjelicz ho«
dzike, s bojoszju Pak, so by ßo kön sptöschik a jeje
dzjeszi f neho delje panycz möhkej, nebje dotal tsjelika.
K sbozu na (feqi dzen wcczor wuhlada wona czrjödu
dziwich turkowskich kokoschow leczo, a ji ßo radzi
jcnu wot iych ßamych satsjelicz.
Ale ta iio j, kolra'r na tön djen pschindze, die
wele straschnischa, dy'zli jtna iych predawschich. To
cjjeschne dzjeczo pkakasche bcS pschestacza a pscheS to
troianje naroabcnc ßo k tcmu mjestu, hdzez chzysche
pscheS no$ wostacz a bje ßebi wehen sapalita, dziwe
welkt pschiblizowachu a tvinqo a wujo woMo teho
wohmja kasychu. S kozdym wokomiknenjoin mözesche
jene wot tych dziwich swjerjatow ju abo tej dzjelzi
aby jeneho wot teju konjow hrabnycj. Duz we ßwojej
fiysknosri tsjelesche wona do tych welkow, kotrez tez
kusk czeknychu, ale börsy saßo blize a blize k nej a
k wöhnju ßo wröcz'ichu.
We tu/ej ßwojej najwetschej nusy shoni wona pak,
so je pomoz bliska. Rahlje menujzy, jafo ßo taf
pschecziwo welkam wobarasche, saßiyscha Wona w
bliskoszi to wokanje: Hejda! Wona wotmolwi a
sholje stupi muz, f ij ßo dosz djiwacz nemözesche, so
jow w puszini zonu a dzi'eszi Wohlada. BcS dokheho
praschenje pak dowedje tön wschjech k ßwojej neba«
lokej hjeczi, hdzez jeho zona s luboszju tvch zusomni.
fern horjewsa. Tön muz bje hizom weczor to tsjelenjc, haj posdzischo we wjetrowych fiorkach teho
dzjeszja wokanje ßlyschak, to Pak sa pardrlow« wokanje
djerzak, kotremnz ßo to jara tuna, a na to prjene
tsjelenje dale mkedjbowak. To pschezo pschiberaze
wucze welkow pak cz'inesche jeho kedzbliweho, a runje
jafo wvn p'ched durje ßwojeje hjeiy stupi, fta ßo
druhe tsjelenje, kotrez jeho pschedßwjedzi, so drje je tola
njechio w ljeßu sabkudzeny, harz runje ßebi to nemözesche
mpßlicz, so tarn tajka wboha wopuschcjena zönska budze.
Tehvle muza hjeta bje njehdze dwazycji mil
dakoko wot wobydlenja teje nesbozomn-je wudowv,
a won ju blizschi djen boroefe na maiym wosyczku
domoj k jejnym ludzom. — Hacz dotal bje teje zony
moz doßahaka, jako pak bje bomoj pschischka, sapadze
wona do wele mjeßazow bokheje khoroszje. BeS
tym Pak dachn ßo njekotsi towarschojo teho semreteho
na pucz f tej wopißanej hjeczi, so bychu kam po
10. H udanczka.
te sawostajene wjezy schli. Tu pak wobsanknychu na
te hady kakacz a je, hdy by mözno byko, skonzowaej.
W oni wö jstwi woheis sapalichu a dolho netrajesche,
jako dwaj nepschemjcrnje wulkaj hadaj se schczerkoiawu
na wopuschi, zahadko wußuwajzy wuljesyschiaj a k
wöhnju ßo blizischkaj. Schiyri kulki czinichu jeju
ziwenju könz a jako dobycza wopokasini buscktaj wo«
baj na roro teho wboheho skußaneho spojßnenaj. Ale
pomhasche to njeschto tej wbohej wudowi a tymaj
ßyrotamaj? — Nje. .Ale tajke ßo we naschich krajach sprawnemu muzej a sprawnej zoni nestane. To
jene ßo pak tez pola naß staue, so Boza hnada
pomha a wumose, kaz je ßo tej zoni ftalo. So by
jcdyn pak to nashonik, teho b!a netreba nichtön do
Ameriki czahnycj. —
9. P s ch i k o l e b z y.
Hköß: Hindraschko ty ßynko möj K.
Do sahrodki wjeisik but
A lilziczka tarn seltne je hnuk,
S ezicha synczesche:
Liszja spinkajcze — haj 4
Jandjelko nasch lubosny
Dha spinkaj sloty hojbiko tez ty,
Lubosz maezerna
Nespi, nebrjema — haj
Na haksy spja piaczaika,
Je kryje schiom a s liszjom wodjewa,
Wachn na tebi
e<
Dztrza janbztlki — haj
Tuj, tuj flöte bzj-ejalko,
Nank, macztrka sa lebe stara ßo,
Strachi sdaluje,
Mechzy poszele — haj
Döjz Ge starosz nebubzi
Sank mobre kukuladko, smjeiom spi,
Nascha röziczka,
Nascha lilija — haj
We prjeniin iebi praju
Echiom tokstv, wulki, schleroki,
a. Na wulkoszi a barbi dwaj
Kiz roszt w khködnym haju
ESmoj bratraj jenajkaj,
A twerdzje steji w wichori.
Niz wulkaj a nkz makaj
We druhim dyrbisch hladaez
ESmoj sa kozdeho prawaj,
Do rjanoh' kaku na poln,
A hdyz naj' njechton polreba,
A na nirn ßebi zadaez
Dha sa wuschi naj' poczaha.
ESej twerdu hkojezku wulzyschnu. ^
b.
Tfl ßkowa dyrbisch prajicj, To tseeje tebi ßlubi,
Jtij kozde ma ist pißmiczki;
Cze pomhaez derje wobstaracz,
Tön prjeni dyrbisch stajicj
S nitn mozesch skörku roSkußakj,
Esej w közdym ßiowi hinajschi.
A steji w twojej hubi
C. Ja snaju ßolsi jenajkej,
Kiz stej ßej jara podomnej,
Pschi dzjeli pak ßej uerunej.
Tej ßolsi stej tuet mkodoszje
Tak pjeknej be wschej" sawiszje
A swady Pschezo hrou adzje.
Sei sloty mjer, jej jednota
Nej' starschlmaj Pak sporobn»,
Nej tole myßl wrbözna?
Tej starschej staj las mjccbuaj,,
So jenu pschezo sazpitaj,
Tu druhu Pak ßej wazitaj.
P ra j rni tej ßotst nerunej,
Kiz ßebi pilnje ßiuzitej,
A stej czi jara wuziinej. —
Ta dyrbi dzjekacz, wuknyez schicz
A pißacz, rjane wjenzy wicz,
tl. Muza tebi nasponwju,
Tu druhu chzedza sastorcziq.
Euajesch jeho meiw derje.
Won je rjany k dziwanju,
Ta wostane tez teho dla
K scherenju Pak wona skerje.
Tak neschikna a hubena
Lubo >na wön dzjekawos^,
Pschi ßwojej ßotst sazpena.
Zej je luba safparnosz;
Pschindze wön, dha wona dze,
A tola tamna nemöze
S nej wö« zenje nepöndze.
BeS teje niczo dostojnk
Wjazy woczow wona ma,
Tu pschihotowacz khwalobne.
Dyzli wopusch pawowa,
A ta je saß' tak swölniwa,
W on pak jene woko jeno —
So be wschilkcho lakomstwa
Snajesch jeho woka menv?
3 i wschilko kjinicz popomha.
S kotrymz wjazy wobhlada,
Hacz jej' woczow hromada.
A Intel ßotst nerunej
Njetko wobei' menuj m i!
We tymle ßebi runej stej,
Derje snajomnaj staj tjt.
So rejwaez zana nem'zetej-
11.
Dziwny pomoznik.
e. Khjeziczku ezerwcnu
Möliezku mam,
Kozdy, h la j, »oßy ju
Pschi ßebi ßain.
Wökni dwje do neje^
S a durczki stej
Wysche nej' wyßoko
Saßadzanej.
Rjeka krejczerwena
PscheS khjesku dze,
Khjezku mi harujo
Satschaßujtz,
S a czichim skhowana
Khjeziczka je,
^ Namkaez ju nemöze
«özdy, kiz chze.
Nichts ju lözischo
Nenamaka,
D yzli ta holiczka
Wuswolena.
prawje schikowanje drjemasche. © jenym dobom ^asta pohoncz na puczu a kneS dyrt f tajkej mozu wo
jedyn bös wosa, so wön wotuczi.
„H anßo, Hanßo" sawoka nan ßwojeho ßyna,
„Czoho dla dha stejisch, ßmy dha doma?" rekny
„hdjehahy?" „ „ Z o w " " wotwolwt Hanß. — „Hdze- wön.
ha?" — „„N a iu b i.""— „Schtöha tarn czinisch?"
„Ach nje, wotmolwi pohoncz, ale jow lezi jedyn
„„N ic z o ."" — „Hdzeha je J u r ij? " — „ „ T ö n je
Piano priest pscheS pucj, so ja nemösu nimo."
uz na lu b i." "
dha tön tarn czini?" —
6 mersanjom wotewri ton kneS, hizom pök wu„„W ö n mi pomhal""
spany, jene wökno, pohlada wön a ßwaresche: fi,
ty pjane floczo, nehanbujesch ßo ty? Czeho dla dha
ßo jow na puczu wokoko walesch?"
12.
„Czoho d la !" wotmolwi ßmjejo tön dobry pachokk» „teho dla moj kneze, so ja wöS a koiija nimam, so bych ßo domoj wesz möhk."
Koto! ßo khachlonkej ßmjeje, so je
czorny. •
Bjesche jedyn kneS, kiz weßeke beßady a dobru
,a.ueń3U wina jara lubowasche. Kö'zdu sböznu ßobotu
jjesdzesche wön do mjesta na w iki, harz wön runje,
k najmenschemu wot jutrow, ant sorna na pschedair
nemjejesche. Tam skhadzowachu ßo njekotsi tajzy bra­
tsja a czinjachu ßebi ßwoje weßelje harz do pöinozy.
Naschemu knescj ßo pschi tym husto fta, so dyrbjachu
jeho do wosa ßadzicj a wön nejhoni, kak domoj
pschindze. Jenu ßobotu, hdzez bje ßwoju schklenzu
khjetro wyßoko sbjehat, pschijjedze wön posdzje do
ßwojeje wßy. Win» bje jeho tak pschemöhko, so wön
13.
Wschjem prawy bycz, — schtöz sa tym wudzj,
A newje ßam, schto prawe je,
S tym je ßo stako, tön ßo prudzi
A wjetstk hacjicz spytuje —
Kiz möhk wschjem prawje wutrechicz,
M a wschak ßo hischczen narodzicz.
Cztschczane pol« K. B. H i k i w Budyschiui.
P r o 1y k
ftt Sserbow
na ljeto
1856.
6 naNadom maczizy ßerbstejs.
W kommisiii w Ssmolerjowej knihatni.
W
tu iy m
wot
wot
>vot
wot
1856
Ijř fji
po
K h ry s tu ß u ,
k o tre ^
f r n jd r o w o p s c h y a ,
stworenja ßwjeta . . . . . .
G 5805 ljet wot
wot
wustajenja julianskeje protyki
. . . 1901 *
wot
czerpenja a horjestacza Khrpstußoweho 1823 »
wot
spocjatka kscheszijanstwa w Sserlurch .
891 *
Zyrkwinske ljetne snamenja.
W poredzenej Rehorjowej
W starej julianskej
protyzy.
protyzy.
X I V . . siota licz'ba . . X I V
'
X V I I . wobwod ßtönza . . X V I I
X X I I I . E p a k t y ....................
IV
X IV
. Römske daiiske czißlo . X I V
.
F, E
. Pißmik nedjelski
. .
AG
; '
1 . nedzela po 3 kralow
2.
23. mjerza
jutrowniczka.
15. haperl.
28. nedzelje wot ßwjatk. do 1. ab». 25. —
W ljeczi 1856 knezi ßkönzo. Ö
Stoljetna protyka praji, so ßu te ljeta, we kotrychz
ßlönzo knezi, ßuche je ßrjenej czoplotu.
Naljeto je khjetro mokre, woßebje we haperleji budze
wedro jara nestajne; meja budze rjana a ßucha a smjeje
pschi könzu ßylne mrösy a mersnenja, kotrez traja hacz
.do ßredz junija.
W ljeczu budze ßuchi c'zaß a syma w nozach. S wetscheho Pak budze wschitko rcnje rosz a pschi könzu ljecza
saßo wjetsikojte a deschczikojte wedro nastane.
Nasyma a syma budzetej rjanej a ßuchejz tola Pak
semja sahje samersne; ßnjeha mako aledruhdy wele wjetra.
Naljetny ßyw dyrbi ßo sahje wobstaracz. Wowß a jeczmett budzetej skupje rosz, tola budzetej rjanej we sornach.
Ia h ly budza rjane, hdpz ßo sahje wußpja. Len nebudzeßo
p s c h e s tu p n e
Ijr ta
a
366
lic jt ßo
salozenja budyskeho tachanstwa . . . 636 ljet
spoczatka r c fo r m a z ije ......................... 338 naroda frala Jana ...............................5A salozenja maczip) ßerbskeje
. . .
,
8 »
,
Sapoczatk
•
•
•
Schtyri ljetne czaßy.
naljecja:
ljecza:
nasymv:
symy:
20. mjerza 10 hodz. 31 min. dop.
22. junija
7 hodz. 18 min. rano.
22. septemb. 9 hodz. 25 min.wecz.
21. dezembr. 3 hodz. 21 min. pop.
Schtyri kwatembry.
W poredz. Rehorjowej a w starej julianskej protyzy,
13. februara . . Reminiscere.............. 7.
mjerza
14. meje. .. . . ßwj. t r o jiz y ................ 6 .junija
17. septembra
. kschiz'a......................... 19. septemb.
17. dezembra
. L u z ije ..........................19. dezemb.
Saczmiczje ßlönczka a mjeßaczka.
W I. 1856 budza 4 fatjmuja ßlonezka a mjeßaczka;
dwöjzy ßo ßtonezko, dwöjzy ßo mjeßaczk saczmi; jenoz
bnt|e sacjmiczje mjeßaczka budze ßo pola naß widzicz.
Prjene zyle saczmiczje ßiönczko 5. haperl. je jenoz we
nowej Hollandskej widzicz.
Prjene saczmiczje mjeßaczka 20. haperl. dopolnja
budze jenoz w Amerizy, w nowej Hollandskej a f dzj»
lom we ranischej Astskej k widzenju.
Druhe saczmiczje ßlöMzka 29. sept. rano Möz'e jedyn
jenoz we poinöznoranischej Europi, we zykej Asiskej a
w poinöznoweczornej Amerizy widzicz.
^
Druhe saczmiczje mjeßaczka 13. oktobra weczor budze
ßo widzicz dacz w Europi a Afrizy, f dzjelom tez w Asiskej,
nowej Hollandskej a w Ameriskej. Sapoczatk saczmicza
budze pola naß weczor: 10 hodz. 11 min., könz teho
ßameho 14. oktobra rano 1 hodz. 17 min.
ze
Jutrowir a tabella.
1857
1868
1859
1860
1861
1862
1863
1864
12.
4.
24.
8.
3L
20.
5.
27.
haperleje
haperleje
haperleje
, pschest. lj.
mjerza
haperleje
haperleje
mjerz. pschest. lj.
12
boran,
Z U . kosorözk,
schkorpion,
S
kne'zna,
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
1872
16.
1.
21.
12.
28.
17.
9.
31.
haperleje
haperleje
haperleje
, pschest. lj.
mjerza
haperleje
haperleje
mjerzawschest.lj.
nebeske snamenja.
«-M
^
g||,
M
rak,
byk,
wödny mu'z,
tsjelnik,
^
W
D
^
waha,
iato,
dwöjnikaj,
rybi.
derje radzicz. Rozka a pschenza budzetej derje dawacz.
Mako ßyna, ale wele wotawy. Wjazy kruschwow dyzli
jablukow, wischnjow, worechow, ßlöwkow a zoldzow.
Tuto ljeto swetscha ranischia polnozny wjetr duje, porjed»
ko wecz'orny apolonschj; tez budzewele hrimanjow a newedrow, kotrez polam a plodam schkodu hroz'a. —
A b b r e v i a t u r y «rby p c h ik r ö ts e n ja ß lo w o w :
skh.pop skhadzenjepopoinju
Q ßlönczko,
skh. dop. skhadzenje dopolnja
2 ) mjeßaczk,
kh.pop. khowanje popoknju
‘ ' pokny mjeßaczk,
kh. dop. khowanje dopolnja
(
poßleni bjertlik,
hod. hodzina
@> mlody mjeßaczk,
min. minuta
* . Skoczaze wiki.
H prjeni bjertlik.
Macjicznych spißow czo. 27.
L8ZV.
Tydzenjc
a
dny.
J t t n u e r v , w u lk i rö^k, ma 31 dnjöw.
Poredzcna protyka
Stara julianska.
Mjeßarjtowe
pschemjenenje.
W ed r o.
Hermanki a
skoczazr wiki.
D ßwjecz.
O
I
Mkody 1.
Lipst.
2. Neßwa»
skh.
kh.
:
mjeß.
8
.
jan.
katholska.
evangclska.
1855.
hodz. min. rano 0 hodz.
czidio. *
6
min. wjetr 7. Rakezy.
1 . tyvzen . Terty: Math. 16, 24—26. Ps. 102, 26— 29. Hebr. 10, 35— 36.
a ßnjeh pschi- I.Kinsbörk*
Nowe leto
Vvwe litte
1 Wut.
2 0 Jgnaza
8 7 4 0 A skh.dop. neße.
8 . 33ait*a
lerne wiki.
2 ßrcva Makcharja
Makaria ■
21 Julia
8 7 4 1
1 57
H Prjeni
19.
Budy3 schtw. Kaschpra
Genovefr
22 Änaftasije 8 7 4 2
3 11 bjert. 14. jan.
schin. *
T ita
4 pjatk Baizarja
23 Dagoberta 8 7 4 3
4 31 weezor 4 hob. 19. Lukow.432
min.
poTelcSfora
5 ßobota Simeona
24Had.a J 6vy 8 6 4 4
5 52
22.Kinsbörk.
kaze na ßnjeh, 28.Rumburg.
8 . tydzen. Jan. 1, 4, 5. Jes. 55, 3 - 5. Rornfk. 10, 1 4 - -18.
veschcz a hro- 28. Luban.
8 w. 3 kralow. 25 Boz! dzen 8 6 4 6
28. PschibuS- *
7 10 snewedro.
6 nedz. Tfjoch kralow
26Boz. macz. 8 6 4 7
i : Pokny
7 pöndz. Juliany
Bozidara
kh.
pop.
&
27Sczjrp. matt 8 5 4 9
Sevcrina
8 rout. Erharda
4 18 mjeß. 22. jan.
Sultan«
9 ßreda 15z?sßomjera
28 2 00 0 mart. 8 5 4 10 Ś k
5 49 rano 4 hodz. L u rfle p ro
18 min. ma
Ägathona
10 schtw. Zachariaßa
7 22 mersnenje a widta a
29 new.dzjeczi 8 4 4 11
30 Anystje
Hygina
1 1 pj'etff Aloysije
8 4 4 13
8 51 jaßne wcdro pschißlowa.
12 ßobota Reinholda
Leontia
31 Melanije
8 3
10 20
4 Poßl Ranischeserja
bjert. 30 jan. na prjenim
3 . tydzen. 1 Mojs. 28, 10— 17. Ps. 139, 7— 12. Col. 2, 18.
. dnju
rano 9 hodz.
i 9ř.f/. 1856. 8 3 4 15
1 3 ni'bi. 1. nedr. v. 3 fral. I n . po 3 fral.
i i 43 24 min. jaßne Zakoszanllsu
Hilaria
2 Sylvestra 8 2 4 16
14 pöndz. Felira
kh. dop. nebjo a mer- Pschineßu.
Pawowa
3
70japoscht.
8 2 4 17
1 6 snenje.
15 wut.
Lohuwjera
HdyznaBin.
Marczella
2 30
16 ßreda Ervmuthy
4 Theofanta 8 1 4 19
zenzaßtönczko
Antonia
17 schtw. Antonia
3 53
SMalechiaßa 8 0 4 21 N
ßwjeczi, möz«
Stoljetna
5 13
18 pjatk Felicity
Pctr.stow.Rom. 6 Tnoch fern. 7 5 9 j 4 23 H
ßoburrjanej«
protyka. rozkinadzijecz.
7 Jan- f^tn . 7 58 4 24
Kanuta
19 ßobota Priöki
6
23
4S
Wulki rözk
4 . tydzen. 1. Krön. 18, 15—20. 3er. 9, 2 3 - 2 4 . 1 Pjetr 5, 6 -- 7 .
Hdyz zona
ßo
se symu
g1.n.p.3kra!.
Septuagesima
2 0 nedz. s Septuagosrma
7 57 4 26
7 22
^
nima drewa,
Hanze
9 Polymutha 7 56 4 28
skh.pop. sapoczne; 16. dha börczi cjt
21 pöndz. Hanzje
Binczencza
. lO R ehorjaN . 7 55 4 30
4 35 symny dzen; kaz czmela.
22 n>ut. i&injenja
5 49 20. hacz do
23 ßreda Gbariti) X s s M arije slubena 11 Theodosia 7 54 4 31
Kajktz je:
Timotheja
,7 52 4 33
12 Taziana
7 2 27. deschczi, pomhaj Böh,
24 schlw. Timviheja
2 5 pjalk
Pawel« wobr. Pawowe wobr 13 Hermyla
7 51 4 35 &
8 13 kojte wedro a Tajke je
Polykarpa
>7 50 4 37
14 Zacheja
9 22 ßnjeh hacz do wersch po26 ßobola Polykarpa
masy.
fönjeu
F. tydze n . 2. ©am. 12, 1— 7. Ezech. 18, 20. 1. Kor. 6, 19— 20.
Hordosz ma
15 2.n. po 3 kr. 7 49 4 39
110 31
Scragcsima
27-mbj. Seragesima
darmo,vrastll
Czerilla
16M
arzella
7
47
^
11
40
4 40
28 pöndz. Karolmy
dyrbi kupicz.
Franeza Sal. 17 Antona
7 46 4 m
.lkh.dop.
Theobolda
29 wut.
Martine
ISAlhanasij« 7 45 4 44
j 0 54
30 ßrcva Adelgundp
19 M alaria
Petra 9toL
7 44 4 45
| 2 9
31 schlw. M rg ilia
Dezember
skliadz.
hod.m.
khow.
N»b.
Hü
il
m
1*
18S6.
F e b r u a r , maky rözk, ma 29 dnjöw.
Poredzena protyka
Tydzenje
•
Stara Julianfta.
Wedro.
| ffOCjaae tmft.
11
O
skhadz.! khow.
hod.m. hod.m. ■5‘ ~
G Mied'.mjcß. 6. febr.
dny.
pschipvl.il h.
25min.sapoJgnacza
>20Euthymia 7 4214 47] K
skh.di'p.
1 pjatk Brigity
czne ßo se
4 47 ßnjehojtym a
2 ßobota M arije wue^^- Swclzk M anie 121 Triodionia 7 4114 49 O (X
evangelska-
6 . tydzen.
7 schtw. Richard«
8 pjatk Honorata^.'
9 ßobota Apollonije^j
- —
G-
l O n e l j > Jnvocavir
1 1 pöndz. Eufrosiny
Jordan«
13 ßreda Kwatemb.
14 schtw. Valentin«
15 Pjatk Faustina
12 Wut.
16 ßobota Oncsima *
8 . tydzen.
V? »toj.
18 pöndz.
19 wut.
20 ßreda
21 schtw.
22 pjatk
23 ßobota
katholska.
J a n u a r.
.s k h .M .
I hedj n " "
Prjed. Sal. 7,, 3— 5. Hebr. 13, 7.
Puinquagefim. 224 -n.po 3 kr. 7 3914 51
5 59
6 57
23Klcmensa
7 37 4 53
7 40
24 4'eniie
7 36 4 55 j
po^elna sreda 25 Juri'a Th.
kh.pop.
7 34 4 56
Moimialda
26 Zsenosona
7 32 4 58 >»■ 6 21
■Satt« rnart.
27 Jana Chr. 7 30 5 0 *&< \ 7 54
28 Eufr. S .
9 22
'H a p k^
7 28 5 2
T e rt: bbP« 1 K ral 2, 1—4.
3 nedz. I Cstomihi
4 Pöndz. Veroniki
5 wutor. Pößnizy
6 ßreda Ssaßnaßr
-----------—
j
KS
sei
es1
)— 15. Ps. 85, 8 — 14. Nomsk. 12, 7 - 8 2 g 4 n.po 3 kr. 7 28 5 3
^i.nedz.posta
10 48
kh.pop.
Desideria
30Kreos.
7 26 5 5
31 Cyriaka
0 17
Eulalije ,
7 24 5 7
Suche bne
1 40
1 Februar«
7 22 5 9
3 3
Valentin«
2 M ar. wucz. 7 20 5 11 U
Faustina
3 Btazija
7 18 5 13 HE 4 18
Juliane
4 Jstdora
7 1 7 5 13 HK 5 20
es
n
Terty: pop. Ezech.33, 7—-9. Jes.58,6 —9.
yosta ^Triodium
6 Doroteje
Konkordije
Gabina
7 Parthemaß.
Eucharia
8 Theofila
9 Nikesory
Adelheide
Petr. stow.Änt. 10 Charalamp.
Romane
11 Dkazeja
zy.*
4. Wojcre.
zy-*
4.Nowosalz.
siasl%^Yn)'j‘a;ii
4.Zarow.»
roebrom.
Z Prjeni 6. Neßwa.
czidlo.»
bjatl. 13 feb.
9.Trjebulje?
rano 3 hodz.
Shorelz*
1 min.pokazc I I .
11.
Hrödk.*
na nestajne
12.
Barschiz.*
wcbro.
G
Polnp 16-Zitawa.*
mjcß. 20. feb. 18.Sto!pnjo.
Rosbörk'
weczor 10 h. 18.
19. Dobrolug."
30min.desch •25. Halsch.
czikojty.
troiv.*
( Poßleni 25. Rycbwlild."
bjertl. 29 feb 25.Lubin.*
rano 2 hodz. 25.Jasonza.
31 min. j^ißne 25. Drazdzanebjo a merny.»
snenje pschi- 27.Ruland*
neße.
Stoljetna Lurskepra«
I mi.bf.o. a
Februar
ßo
6 42
pschißtowa.
2 Pjetra 1, 1 9 —31*
1
Konkordije
Susanny
Leberechta
Eleonory
Pokutny pjolk
Lazar«
I.
Kalawa.*
4. Biskopi-
713
7 11
7 9
7 7
7 5
7 3
W *
517
5 19
5 21 &
5 23 #
5 25
5 27
sapoczne s
Hdyz n«
7
ßwjeczk Ma»
deschczikojtym
skh.popriju ßo ßnjez.
6 0 wedrom, 9. a fa nandze,
7 11 10. cziche a vha czi syma
8 19 czoplischedny, börfy sandze.
na to tst dny Hdyz Pak ne­
bjo jaßne je,
8 . tydzen. Terty: v°P. Nehem.9, 30—114. Ps. 77, 8 - 14. 1 Pjetra 1 ,1 3 — 16.
ßnjeh dze a Naljeto schcze
12 Scpmages. 7 0
Z.nedzela
postc
9 29 je jara syma, nepschindze.
5 291 A
24 nedz. Oculi
Pschest. dzen
Pschest. dzen
tola Pak 18.
Mateja
13 Marczina 6 58 5 30 egg 10 41
Sswjeczk
25 pöndz. Mateja
saßo deschcz
Marije we
Porfira
14 Awrenzia
6 56 5 32
11 53
26 wut. Viktorina
Pschindze, kiz dzecjelu, ju»
Nestor«
skh.vop.
15 Onestma
6 54 5 34 %
27 ßreda Nestoria
hacz
do könza try we foju»
16 Pamfila
6 52 5 36 ä 1 io
28 schtw. Volprechta ( 8 ^ Leandra
chu.
traje.
Suche dne
17 Konstanzije i 6 50 5 38
2 28
29 pjatk Makaria
7
1 8 S 8 .
Tydzenje
a
dny.
M
je r z ,
n a lje tn ik , ma
Poredzena protyka
Gtara julianska.
31
dnjöw.
o
Mjeßoczkvwe
pschemjeneuje. Hermanki a
skoczaze wiki.
Wedro.
D
©> M °d y 3. Pokczni«
kh.kho. mjeß.6.mjer»
ja .*
F e b ru a r.
katholska.
evangelska.
jobj.min. za weczor9h. 3. Rychbach.*
3.D ubz.*
1 ßobota> Albina
'
j Albina
118 Drttjobora [6 47|S 40| <§h Jff^.bop. 28min.poka- 3G rabin.»
;e na deschczik
a ßnjeh. 3. Zahan.*
lO. tv d i eń. Terty dop. Hiob 22, 21 - -30. Ps. 23 2. 2 Könn h. 53 , 4 —5.
Bart"I.W .
j
) Prjcni 4.
4
45
4. ncdzela Post« 19Mjaßopusta 6 45 5 42
2 nedz. sksttare
5.
Neßwaczi5 33 bjert. 13. mj
20 Lw. kat.
6 43 5 43 it k
3 pöndz. Kunigundy
Kunigunde
d lo .*
6 8 popoln.3hod. lO.Lubij.»
4 rout. Hadriana
Adriana
21 Timotheja 6 41 5 45 £
26 tnitt. ncba
6 32 zane ljepsche 10. Muza;22 Eugena
16 38 5 47
- 5 ßreda Bedricha
Bedricha
kow.*
kh.pop. wedro docza23 Klemcnza 6 36 5 49 1
Fridolina
6 fchtw. Fridolina
lO.Lubnjow*
6 49 kacz.
Perpetuy
fpjatk
Domascha Aqu 24 Polykarpa 6 35 5 50
lO.WößlinN
Pokny 13.Kamenz?
Filemona
8 ßobota Filemona
j2 5 H to w y J a n /6 33 |5 51 4 n f 8 20 E '
mieß. 21. mj. 15. Budt>1 1 . tydze n. Terty: dop. Jes. 53, 4, 5. Ps. 73, 23— 26 1 £Satt. 3, 5, 6.
weczor 4hod.
schin.*
9nedz. Judica
54 min. ßo 15.Trebulje.*
ö.nedzetaposta 26Ssyrepust« 6 30 5 53 FS' 9 51
11 20 wujaßni a 17.
10 pöndz. Alerandra
Kaja
27 Porfyra
6 28 5 55
K ulow .*
kh. dop. khjekro wulka 18. Barschcz."
11 wut. Rosiny
Rosine
28 Prvkopa
6 25 5 57
ftwta.
25. Schjera«
0 48
12 ßreda Rehorja
29 SSasna ßr. 6 23 5 59
Rehora
<
Poß,
chow.
2 8 bjert. 29. mj. 25.Dzjezje.*
. i 3 schtw. Salonkona
Niczesora
1 Mjerza
6 21 6 1
14pjatk Abigailje
3 16 popotn.3hod 29. Stara
2 Theodata
Mathilde
6 18 6 2
15 ßobota Krystofa
L.ongina
3 Eutropia
6 17 6 3 he 4 9 21 min.poka- Darbna *
ze hischczen 31.Wöspork*
12 tydz e:"t. Terty : dop. Jes. 53, 11,1 2. P A lm 118, 16—;12. i )ebr. 5, 7 - 9 .
na wulku 31.Khocze4 1 Quadrag. 6 15 6 5
Dowontzka
1 6 tub j. Palmaruin
4 46
b u s*
symn.
31.Pözkowy.
17 pöndz. Herty
5 Konona
6 12 6 7
5 14
Patriczia
18 wut. Anselma
6 42 mart.
6 10 6 9
Czerilla
5 33 S to lje tn a 20. Shorclz?
7
Kwarember
protyka.
19 ßreda Josefa
6 8 6 10 &
Josefa
5 48
20 schtw. Sel. schtwörtk Zel. schtwörtk
8 Theofilakta 6 5 6 12 #
6 0 Mjerza sapoS u rfte
C z ic h ip ja tk M Wulki patk
L lp ja tk
9 40 mart.
6 3 6 14 1*1 skh.dop. czatk smjeje
praw
idta a
22 ßobota 'Ädftmim x g z Oktaviana
10 Kodrata
6 1 6 15 1*1 7 18 jara deschczipschißtowa.
kojte wedro se
13. tydz en. Terty: dop .Luk,24, 4 - 9 . 2 Tim. L . 9 - -10. Satt. 11, 25, 26.
Sstönc'zko
2 .n. pvsta 5 58 6 17
sw.dzeniutr.
23 nedz. l.ßwedz. mtrow 1 .
8 29 ßnjehom hacz ßwjecz na
24 pöndz. L. ßwedz. jutrow 2 . sw.dzcn jutr. 12 Theofona
5 56 6 19 «
9 43 do 20., 22. a Josefa,
Marijepzip.
Marijepschipow.
25 wut.
13 Rizesora
5 54 6 21
10 58
23. budze So ßo burjo
26 ßreda Kastula
14 Benedikla 5 52 6 22 &
skh.dop. twerdasyma, weßela,
Ludgera
Sswjecz tez
5 50 6 23
15 Agarita
27 schtw. Ruperta
Ruperta
0 16 wot 25. hacz na Ruperta
16 Sabina
5 47 6 25
28pjatk Angeliki
Guntrama
1 30 do könza közrenje,
17 Aleria
2 9 ßobota Eustachia
Eustachia
5 45 6 26 &
2 36 de ranje löd So ßo Nestor«
zi wo zni
a wo dnjo
11. tydzen. Tertyr dop. Sz. Jana 14,1— 6. Romst. 1, 4. öTolofff 3, 1 - -4.
zenje.
30 nedz. 1Quasimvdogeniti Bewa nevzela.ig 3.n.po,ta . 43 6 28 Z A 3 29
taczje.
4 5
31 pöndz. iDetlava
IBalbine
j 19 Josefa
[5 40 6 30] M
11
skhadz. khow.
hod in. t)cb.m.
s
Ä
1 8 3 6
H a p e r le ja ,
j u t r o w n i k , m a 3 0 d n jö w .
Mjeßarzkowe
pschemjencnjt. Hermanki a
skoczaze wiki.
Wedro.
© Mtovy 2. Neßwa-G
mjcß. 5. hap.
u !
3
q ib to *.
thadz.s khow. Z-K>sih.rh. rano 6 hodz.
Mjerz.
evangelska. | katholska.
lod.i». ho».m. |l)c*a min. 42 min. fe 5.Drjowkch.
7.Nowosatz>
saczmiczom 7. Brody * .
2 0 Ja n a E cr. 5 38 6 32 ckr skh-dop ßtönczka, ki'z
Theodory
Hugo
1 wut.
14. Rakezy.
4 55 ßo pola naß 14. RaineFrancza Pawl. 21 Jakuba B . 5 36 6 34
2 ßreda Rosamundy
5 11 widzicz ncda,
Richard»
22 Basilia
5 33 6 35
3 schtw. Daria
njeto*
5 24 mökre wedro 14, Wjeto»
Jsivora
23 Rikodema 5 31 6 37
4 pjatb Ambrosia
lubi.
schötv.
Marima
24 Gabriela
kh-pop. D P rjrni
5 2 9 16 38
5 ßobota
15. Sky Ko­
bjert.12.hap.
rnorow*.
1 6 . tyd z ’ ń. Terty dop.M ,th. 18,10— 14. Pschißk.Sal.22 , 17— 19. E >ech.6, 1— 14.
rano 5 hodz. 21.Wojerezv
3
«
mc.
Domtnr
V.
nedz.
i>
<
;;i:i
25 • ' v
5 27 6 40 v«& 8 47 42 min.pschi- 21. Lukow.E
6
10 18 neße czopli- 25Kalawa-'
Herm. Josefa 26 Kortula
5 25 6 41
7 pöndz. Luisy
Mansweta
11 45 schea renische 28 Kamenz^.
27 Ruperta
Cölestina
8 wut.
5 23 6 43
. dny.
28.Lubij».
M ar. Kleop.
2 8 H ila ria
kh.dop.
5 2 0 .6 45
9 ßreda Theofila
Polny 28. Gubin.
Mechthilde
1 2
29 Marka
10 schtw. Daniela
5 18 6 46
mjeß- 20. haLcona wulk.
30 Jana Klim. 5 16 6 48
2 4 perl. dopokn.
1 1 pjatk Julia
Burske
Julia
31Hygaza
2 47 10 hodz. 3 m.
12 ßobota Eustorgia
5 13>6 50 M
prawldja
a
ma jcnak czopschisijowa.
Jana
1
2
,2
4
—
2
.15,19.
eü.
Terty
dop.
6.
2
Korinth.
Kor
4 , 7 - 11.
1 6 . tydz
pte a rjane
Jubilate
Lchtozhrosnp
'. ńfhi, po hin Ih a p .b -'^e ü a
z diw.
3 18
13 ^
5 11 6 52 g
mserz nezerr,
u
Poßl.
3 40
Tiburcza
2 Tita
14 pöndz. Tiburza
5 9 6 53 A
bjert. 28. ha^ To haperleja
Paterna
3 Jos. a Reh. 5 7 ,6 55
15 Wut. Paterna .
3 57 perl. rano 0 k ßebi bere.
Aarona
1
16 ßreda Aarona
4 Niketaßa
4 10 hod;. 16 min. Mökra ha5 4 6 57
Rudolf«
4 19 masymuypo- perleja welr
17 schtw. Rudolf«
5 Theodula
5 2 6 59
Eleuthera
6 Eutycha
4 30 wjetr adesch- pkodow lubi,
18 Pjatk Khrysostoma
5 0 7 0 ł i
Timona
19 ßobota Hermogena
7 Jurija
4 39 czikojlewedro. hrimotata
4 58 7 2
Stoljetna haperleja
mrösy ft>
prolyka.
1 7 . tydz en. Terty dop. € >j. Jan. 5,28, 29 . 1 Korinth. 15 , 4 0 - 44. 6rj.J a «.21,4.
czjert.
Pschi
sapo4 n?t>i r? nm
g lB a j:
20
4 56 7 4
skh.pop. czatku je hap
Wjetsikojm
Anselma
9 Eusycha
21 pöndz. A d o la ra ^ ^
4 53 7 5
8 46 symna; 4.rja- Rosamunda
Sotera
Sotera
22 wut.
10 Tercnza
4 51 7 7
10 4 ny a czopty czichu SyJ u rija
23 ßreda Jurija
11 Anlirasa
4 49 7 9
11 21 dzen; 8.wjet- billu porodzi.
Fidela
24 schtw. Alberta
12 Basilia
4 48 7 10
skh.dop. sikojte swulkim deschczi- SSwar je
ä
Mark«
25 pjatk Marka
13 Artemona 4 46 7 11
0 30 kom; 9. hacz Bo'zi dar;
Kleta
26 ßobota Kleta
14 Mjerczina 4 44 7 13 « i a
1 26 do ll.czopko; Puki ßu qer18.
hrimanje,
towe ßuki.
1 8 . tyd z en. Terty dop. Mattb. 7, 7— 11l. Jerem. 5, 24 . Jal .5 ,7 , 8.
19. renje; na
.if.riebj. pöjutr j 5 1. ßw. jmr.
^ f ^ *• Rogatr
4 42 7 15
2 7 to hrimanje a Schtöz poßmokrota; 25 leni to mis­
1
g
2
.
ßw.
jutr.
Ditala
28 pöndz. Bitalka ^
4 40 7 17 M
2 37 a 26 symnea
cha,
Petra
29 wut. Sibyllje
17 Simeona
4 38 7 18
2 59 hacz dokönza Jc prim i
SO ßreda Culropia
Khate Sien.
18 Jana Dez. 4 36 7 20 Ä * 3 19 pomröezene.
f mjecha.
Tydzenje
a
dny.
Poredzena protyka
* Stara julianfta.
1
s
I
I8 5 G *
Tyvzenje
a
r ö z o m n ik ,
PoredZena protyka
m a
Stara julianska.
31
d n jö w .
o
Mjeßacz'towe
pfdjcmjeneiije. Hermanki a
skoczaze wiki.
Wedro.
D
© M o d r 1. B a rt.*
PschibuS
skh
.
khow
mies.
4. mej< 2.
Haperleja.
dny.
evangclska. | katholska.
hodz.min pop. 3 hodz 3. Airawa.*
32 min. wje- 5. Hrödk.*
Bozoh stpecza 19 Hermogena 4 35 7 2 1 | £ f skh.dop. schczi neftajm 5. Lubin. *
J ff ^ ‘ k w stpiczje
4 33 7 2 3 | 4 f f 3 43
20 Antiona
5. Aahan.*
2 viatf Stgmunda
Athanasia
wedro.
5. S iy Ko»
7
2
4
j
M
21
Januaria
3
57
4
31
8 yobota]jtfd)ii nam.
D
Prjen
iamak.sto.kziza
morow. *
bjert.11.meji
1 ® . tyd en: Terty dop. 5$. Jan. 14,12 - 1 7 . 2. Pjetrct . l , 2 - 4 . Hebr 8, 1. 2. weczor 9 ho- 5.K>nsbörk.*
no
4 29 7 26
kh.pop. dzin. 35 min O.Barschcz.*
Eraudi
7. Ncßwaczis ^otfoj. Gokyarda W p
2 3 § X tiZ m - 4 27 7 27
9 13 pschineße
bio.*
deschcz
a
6 rout. Jana Pfort.
4 25 7 29 Ä 10 38
Jana Pfort.
24 Salveßa
13. K ulow .*
»vjetr.
7 ßreda Bohuwjera
Staniswawa
25 Marka Ev. 4 23 7 31 *HE 11 49
13. Wotbra... Polny
mozy.*
8schtw. Ditricha
4 21 7 32 HE kh, dop.
Michawa zjew. 26Basilia
mjeß.20.meji
4 20 7 34 H E 0 42 rano 6 hodz. 13.Zyba!in.
9 pjatk Benignv
27 Jasona
J u rija Naz.
19. Biskopi.
10 ßobota Viklvrije
4 19 7 35 M
28 9 matr.
Jsidora
1 18 23 min. wo«
}'■}*
stane pschi
2 0 . ti;b j en: Terty dop. Sz. Jana 14, 2 3— 27. 1. Kor. 12,3 - 7 . Hebr. 2, 2 - 4 . rjikkym czo- 19.RuIand.*
lO.Pizn.»
29 Miseric. D. '4 17 7 36 ' W 1 1 44 piym wedri. 23. Stara
dzen swatkow
/l.ß w .ß w s .^ H 1.
12 M z .
2 3
2. dien swatkow 30 Jak. Jap. 4 16 7 38
Darbna.
13 wut. ■ m t r
4 14 7 39
Servacza
1 Meje
2 16
24. Subin. *
Stoljetna 26.Sholcrz*
14 ßreda
2 Athanasia 4 12 7 41 #
2 28
|hjWtember
E ^ e dne
protyka. 26. Lubnjow.
15 schtw.
3 Thimoteja 4 11 7 42
2 38
29 Ortrand?
lö p in tf Sary
JanaNepom.
4 Pelagia
4 9 7 44 A
2 49 l. a 2. meje je
17 ßobota Jodoka
Bruna
5 Jreny
4 8 7 46
2 59 hrosne a wjeB m fk e
tstkojte; wot
• I . tp b j en: Terty dop. L Jana. 4 ,1 2 — 16. 1. Kor. 2, 10, 1 L. 2. Kor. 13, 13.
prawidta a
4. haczdo 15. ischißtowa.
18
6 Jubilaie
Ssw.hwj.trojizy S w . lrojiczc
4 6 7 47
3 11
19 ponbj. Potenziana
Petra Cölest.
7 Kschtz nam. 4 4 7 49 ^ÜE 3 26 rjane a czo- Mokra meja,
Kruwow
20 rout. Theresy ^
Basilije
8 Jan. Theob. 4 3 7 50
fth.pvp. plednysmalo
reja.
21 üreba Prudenza M
4 2 7 51 S t 10 20 deschczikvm. Trawa jim
9 Jesaiaßa
Donata
ßiodzi ,
Bozoh czewa 10 Schim.Sel. 4 1 7 53
22 schtw. Heleny
11 22 — 24. rano
Ssyno
je to
23 pjatk Desideria
3 59 7 54
Desideria
11 Mazia
skh.pop. (ob; 27 rjany
hrödzi.
24 ßobota Hany
12 Pankraza 3 58 7 56 ck: 0
Johane
8 dzen; 28. a
Pankraz,
22 tydz en. Terty dop. Lpk. 17, 20— 511. Ps. 78, 1 - 7 . Hebr. 10, 523— 25. 29. syma a ScrvazaBodeschcz; 30. nisaz ßu '
3 57 7 57 Ś t
0 41
lsjo muzojo s
85 nebs. 1.nedz.pohw.tr. 2.ned.poswatk. 13Cantate
26 ponv^. Bedy
1Bede
1 4 Jsidora
3 56 7 58
1 5 mersnenje a lodojteho
morja.
27 tont. Florenz«
Wylema
15 Pcchona
3 55 8 0
1 22 mrösy a na
28 ßreda Wylema y % - Germana
16 Sary
3 54 8 * 1
1 37 to ßnjeh a
Starschi ro łf
29 schtw. , M anilia
17 Andronika 3 53 8 1
Marimiliana
1 51
deschcz.
Twerdsi röh.
30 pjatk Wiganda
Ferdinanda
18 Theodeta, 3 5 1 18 2
2
3
31 ßobotaj Petroiiclj«
19 Potenziana 3 50 8 4 i
Petronellr
2 17
2
skhadz. 1khow.
hod.m.hod.m. P
St
183b
Tydzenje
a
dny.
Junij, ß m azn ik, ma
Pored^ena protyka "'
evangelska.
Stara julianska.
katholska.
Meja.
30
dnjäw.
Wedro.
o
li i|
2
©
skhadj.I khow. !Z.4- skh khow. ,
t)ob.m.|l)c6.m j ? shodz.mi».
2 3 . tydzen. Terty dop. Sz. Jana 5, 23— 24. Jerem. 7, 25 — 28.
3 50 8
2.n.pvß w .trvj.l 3.n.poswatk. 20Rogate
1
2 pöndz. Marzelina
21 P .P . S .
3 49 8
Erasma
3 wut. Erasma
22 Basilisk«
3 49 8
Klotilde
4 ßreda. Karpasia
Karpasta
2 3 S a p . P,'. p. 3 4 8 'S
5 schlw. Bonifaza
Bonifacza b.
24 Dorestviczj. 3 48 8
6 pjatk Benigna
25 Hkoü). Jan. 3 47 8
Norbert«
7 ßobota, Lukrezije
Lnkrezije
26K arpa
3 46 g
2 Kor. 13, 8.
skh.dp.
5'
2 58
6
kh.pop.
7
10 30
8
1114
9
11 45
10
kh.dop.
11
8 4 . tydzen. Terty dop. Sz.Jan. 5, 39—44. Match. 5 ,1 3 —16. 2 Tim. 3 ,1 5 — 17.
8 nedz. Z.n.poßw.troj. 4.nedz.poswatk. 27 Eraudi
0 6
3 4 6! 8 12
0 21
9 pöndz. Prima
28Rizetaßa
3 46 8 13 *
Prima
0 34
10 wut.
Onofria
Onofria
29 Theodosije 3 45 8 13 &
0 45
11 ßreda Barnabaß.>>H/ Barnabasa
30 Jsaaka
3 45 8 14 Ä
0 55
12 schtw. Basilida
31 Herminy
3 45 8 14 ł l
Basilida
13pjaik Tobiaßa
Antonia Pad.
1 Junija
3 44 8 15 HE 1 6
1 16
14 ßobota! Eliseja
2 Nikefora
3 44 8 16 m
Bastlia
2 3 . tydzen. Terty dop. Sz. Jana 6 ,4 7 - 5 1 . Match. 7 ,2 4 — 27. 1 Tim. 1,18.19.
15
16
17
18
19
20
21
nedz.
pöndz.
tont.
ßreda
schtw.
pjatk
ßobota
' 4.n.po^w .troj
Engelbert«
Lawry
Arnolfa
Gervasta x S z
Sylveria
Filipiny
2 6 tyd ze n .
22
23
24
25
26
27
28
nedz.
pöndz.
wut.
ßreda
schtw.
pjatk
ßobota
5.nedz.ps swatk
Rainer«
Marka
Mark.haMarczGervasta
Sylverig
Aloysta
3 l.ß w .ß w j.
4 2.ßw.ßivi.
5 Dorotheje
6 Kwatember
7 Theodata
8 Bozidara'
9 Cyrill. Aler.
Terty dop. Sz. Jana 8 ,3 1 — 36.
3 4 4 ;8
3 44 8
3 44 8
3 44 8
3 44 8
3 44 8
3 44 8
j
M atch.6, 22. 23.
5-n.poßw. troj. 6.ned;.poswatk!10 Wschitk.ßw.
Bastlta .
11 Bartromja
Agripinö
Jana kschczeniki Jana kzczenikc 12O nofria
Elogia
Pkospera
13 Akwiliny
Jeremiaßa
Jana ha Paw. 14Eliseja
7 spanzow
15 Amoßa
Kresczenczia
Lea
Lea druh.
16 Tychona
3
3
3
3
3
3
3
44
44
45
45
46
46
47
8
8
8
8
8
8
8
8 7 . tyd-zen. Terty dop. Sz. Jan. 10, 23—30. Matth. 5, 4 4 —48.
29 nedz.
6 .» . po ßiv. troj.
30 pöndz. Paw.wopomn.
7.nepz.po sw. 17 2 . n j p o 4 7 18
j3 4 8 j8
Paw. wopomn. lOLeonji«
16
17
17
18
18
18
19
M odi,
Ig-rm anü a
skoczaze wiki.
2. Brody * .
4. Neßwa»
czidko * .
a czopte dny 9. Gubin. *
16. Rych»
lubi.
Wald.*
_ Prjeni
bjert. lO.jun. 23.Huczina. "
popok.2hodz. 23.Halsch.
troto*.
40min.desch23. Muzakow."
czikojte wedro
24.
Welecz
wjeschczi.
24.Wößlink*.
Or . f ^
25.Zarow.
*r!‘ 30 Rychbach.
pschipokn. 0 30.Drjowk.*
hodz. 41 min. 30 Rosbörk.'
ma czopte
wedro.
f
Poßl.
Bürste
bjert. 25. jun. prawidka a
pschipotn. 11
bodz. 7 nun. pschlsttowa.
Deschczik. kiz
poka'zrnaczona Vita, 15.,
ptotu a hri.
dze, jeczmenej
manja.
schkodzi.
1 30
1 49 Stoljetna Kajkiz form,
protyk«. tajkiz toufo2 14
ren.
2.
junij renje,
skh-pvp
3. deschcz; Hdyz star,
10
wot^4.haczdo
hraja.
10 42 8. syma; 9.
° r....... n chze ßo wedro
11
rjany czoply pschemjenicz.
stujn-wedro^;>Hdyzlej>tschka jara ßtöd19 f k u 28 ll.haczdo!4. fa, dha ßo
symne
dny;
19
i i 44
15. wodnjo borsy ton19
tunka.
l i 56
a to nozy
skh-dop. deschcz; 20. Brunka ßo
19
19
0 10 rano jara sy­ rad w wovzi
tunka.
19
0 23 ma,- 22. «23.
19
0 40 jara czopto;
24. a 25.ßyl- Schto czi
1 Jan. 1, 8— 10. ne deschcziki pomha ivulkl
wot 26. hacz
hröd,
1 9 1 $§
1
do könza luty Hdyz je nute»
1 8 j§ |
1 28
deschcz.
lach luty htöd.
Hebr. 13,9.
1 8 S 6 .
Tydzenje
0
dny.
J u lij,
p ra zn ik , ma 31 dnjöw.
Poredjeri « protyka
evangelska.
katholska.
Starajulianska.
Junij.
M^ßa.zkowe
VsrfH-mjfiieiije. Heunanki a
Wedro.
skoczaze wiki.
Es Mkody l. B a r t *
D
O
3 3mjeß. 2. jul. 1. Drjowk.
skhadz. | khow.
dopoln. 10 1. S ly Ko.
hod.m. hod.m. P
hodz.mi,,
morow.
hodz. 20 min.
Huska.*
>skh.dop. pschineße po 2.
' bejdpcjihi 2. Dubz.* ch. pop.
rjaiie wedro. 2. Neßwacjidlo'
9 44
3 Prjeni 4. Kalawa.*
10
9 bjert. 10. jul. 5. Lubin.*
6. Nowosalz.
10 26 dopoln. 8 7. Bernarzizy.'
bodz. 12 min. 7.Stokpnjo.'
2 8 . tpdz en. Tertp dop. Match. 16,15 --1 9 . Match. 6 , 2— 8. He br. 13 ,8 .
hrosy nestaj. 7. Trebulje.*
7.n.po ßw.tr. S.n.posw.
6 «edz.
10 4 i ne wedro. 7.Dzjezje.*
24 3.n.p.ßw. 3 53 8 15 &
7 pöndz. Wilibakda
10 52 © Potny 7. Kalawa.
3 5 4 8 15 &
Wilibalda
25 Febronije
mjeß. 17. jul. 8. Barsche;.*
8 wut. Kiliana
3 55*8 14
Kiliana
26 Davida
11
2 weczor 10
!4 .L u b ij.*
9 ßreda Cyrilla
27 Könz P j. p. 3 5 6 ,8 13 ł l 11 l i hodz. 20 min. 14. Schjera»
Cyrilla
10 schtw. Bohukhw.
3 57 8 13
11 22 moze deschczik
Feliczike
28 Cyrilla
chow.
1 1 pjatk Pia
v W Marcziana
29 Pjetr Paw 3 58 8 12
11 36 pschmesz, 19. Lubin.«
j 2 ßobota Hendricha
11 5 l hdyz O> wjetr 21.Potczni«
Zana Gualb.
30 Wschitk.jap. 3 59 8 11
do ranja neza.«
wobroczi. 28.Wöspörk?
2 9 . tydz en. Terty dop.^Match. 9, 9 - l l 5. Match. 6,19 —21. Romsk. 8, 8 a 9.
EPoßleni 28. Rowy
1Ju lija 4.n.p.ß. 4 0 '8 10! M - kh. dop.
13 nedz. I 8. n. Po 6ni.tr. S.n.posw.
GerSdorf.
bjertl. 24. jul.
14 pöndz. Bonaventury
2 Ssuknj. M . 4 1 8 9* A
Bonaventury
0 13 popoln.3hod 31.Kamenz?
15 wut.
Japoscht. dzjel. Hendricha I I .
3 Hyazintha 4 2 :8 8j
0 45 51min. nebjo Burske
16 ßreda Nafaeka
M K. Marije Karm.
4 Handrija
4 3 j8 7 ! A
1 30 ßo wujaßni a prawidta a
17 schtw. Aleria
5 Athanasia 4 4 8 7 > M - skh.pop. ßiönczko pali. pschißiowa.
Aleria
# M odp Deschcz na
söPl'mf Cugema
ß Slftaßa
9 n
Kamsssa
4 5 8 ß [&
mjeß.
31. jul. Marije do«
19 ßobota Ruffina
Vinczencza
7 Dom. Akw. 4 6 ‘ 8 4 ! K
9 34
weczorShodz mapytanje
tydz en. Terty dop. L uk. 12, 42— 48 1 Mojs. 37, 4 — 11. Rom sk- 6, 16— 18. 58 min. po« schtyri ne«
kaze na ne« dzelje dze.
20 nebj. 9. ii. po ßws. tr.
10. n posw.
8 5. »r. p. ßwj. 4 8 '8 3
9 50 ftajne wedro.
21 pöndz. Prareda
10
4 Stoljetna Hdyz ßo po.
9 Pankraza
4 9 8 2
Prareda
22 wut. M ar. Madleny M a rj.M a d l.
10 45 wart.
4 1 1 8 0 t ä t 10 17 protyka. honczej kschu2 3 ßreda Apollinara
11 Eufemije
4 12 7 59 t ä t 10 30 1..2..3. julija dzischczo a
Apollinara
Khrystiny
/
S
S
24 schtw.
12Prokla
4 14 7 58
10 46 je nebjo fa» proscherej kij
Khristine
we ruzy
Jakuba
25 pjatk
Jakuba
13 Gabriela
3 15 7 56
11
4 mroczene a
shrjeje, dha
powjetr
&
26 ßobota Hany
14 Akwilija
3 1717 55 O 11 30 symny; 4. zadyn löhzy
Hane
3 1 . tydz en. Terty dop,L uk. 13, 3 1 - 3 5 . 1 ©am. 19,1 - 6 . 1 Pjetra 3. 1 5 -1 6 . czopto; 6.ja« nepuschczi.
ra khlödne;
27 nedz. !O n .p . ßw.tr. ll.n .p o s w .^ 115 b .n.p.ß w . 4 18 7 53! M lskh.dop. wot7.haczdo Ale, ale, hu28 pöndz. Pantaleona
16 Athemogen. 4 20 7 52 **f§ | ' 0 5 I8.renje czo­ ßy ßu wkale,
Nazaria
29 wut. Beatriry
1 7 M ar.M abl. 4 21 7 5 ü | » jg j 0 54 pto; wot 19. dzjeczi ßu
Beairize
w krenzy, ku­
M . Jiilitte
30 ßreda Ruthy
18 Hyazinlha 4 23 7 4
9
po». haczdo 21.
deschcz; Po­ rv ßu w
Flvrentiny
31 schtw.
,Jgnacza
19 Makriny
4 2 4 17 47 j 0 | 8 12 tom horzo.
Pschenzy.
1 wut. iTheodoricha
2 ßreda I'Wj.
.
3 schtw. iKornelia
4 pjatk j^o fo ri^a
5 ßobota ^Charlotty
!Theodoricha
'VL: .
Euloga
Prokopa
Filomen«
119 Judascha j. 3 49 8 18 > E
'20 Methodla ^ 4 9 s i r . H E
21 Juliana m. 3 5 0 8 1 7 0
22 Eusebia
3 5 1 8 1 6 ,0
2 3 Agrippiny 3 5 2 18 1 6 10
4
»0.
-'■'s
1856
August, zneüz, ma 31 dnjöw.
Mjkßacztcwe
t’fci'vmjtiieiijf. Hermanki a
skoczaze wiki.
Wedro.
'S*
j ) Prjeni 2. LuoyD
G
11
schin*
bjert. 9. aug.
skhadj.s khow.
skh
.
khow
4.
K
ulow
.*
rano
1
hodz.
katholska.
J u lij.
evangelska.
hod.m. hod.m. irs * liodz m!n
12 min. lubi 5. Neßwaczidlo*
rjape wedro.
1 pjatk IPjetra w reczas^Petra reczaz. ^20E liaß apr. |4 2 6 j7 45|
|f().pop.
'S Polny 11. Raine«
2 ßobotajGustava
jißorqiim f.
] 2 t ©imeoita |4 2 7 |7 44]
| 8 46
n jo w *
mjeß.!6.aug.
11.
Kins«
rano
6.
hodz.
3 2 . tydz e n. Terty dop. Lrtk. 13, 2 3 - 3 5 . l.S a m . 24,17. —20. Romsk. 14, 1 7 -1 9 .
bort *
8 59 44 min. ma 11. Sslank3 !:f?,
11. tt, p. ßwj. tr.: 12 rt. p. swar. 22 7 n.v.ßw. tr 14 2 9 ,7 42 I &
stajnje rjane
9 9 a czople dny.
4 3 0 ,7 41
23 Trofina
Dominika
4 pöndz. Dominika
noiy*
9 18
ll.G
ubin.
*
4 31 7 39
24 Khrystiny
Oswalda
5 wut.
Afie
k
Poßl.
Zahan.'
9 29 bjett.22.aug. 11.
4 33 7 37
Khrysta pzekras. 25 Hany
6 ßreda Ulriki
9 39 weczorOhodz. 12.Bart ^
26 Hermolana 4 3 4 -7 36 m
7. schtw. Donata
Kajetana
12. Dobro«
9 55 57.miii.poka«
27 Pantaleona 4 36 7 34
Cyriaka
8 pjatk Severa
{ut>*
10 12 je na pschem. 12. S ly Ko«
4 3 7 j7 32
\ j | / Romana
28 Prochora
9 ßobota Ericha
wedro a ma
morowch
3 3 . tydz in . Terty dop. Luk. 15, 1 1 -Ž $2. 2. Sam. 18, 31 - 3 3 . Jak 2, 10. wjazy desch. 18.Sholerz *
10 nedz. i 2 n.p.ßwj tr. 13. tt. p.swatk. 29 8 n.p.ßwi. 4 39 7 30 ä t 10 39 czikojtychhacz
18.Rulanv.*
rjanych dn. 18. 9Zitni6urg.*
11 17
11 pöndz. Hermann
30S iliaß a
4 41 7 28
Susane
G M lo d y 18 Pozkowy."
kh.dop.
4 42 7 26
Kassiana
12 wut. Klary
31 Eudozina
mjcß.30.aug. 18. Grabin."
0 12 pschipoln. 12. 25. Halsch.
4 44 7 24
13 ßreda Aurory
' Hippolita
1 Augusta
7
23
1 2*7 hodz. 3 min.
2 Schczsepana 4 45
Eusebia
14 schtw. Eusebia
tro iv *
M
a
ij.
d.
tr
stp.
2 53 I jaßnyin ne-- 25.Wöspörk.'
1 5 pjatk M ar. k nebju stp.
4 46 7 21 i k
3Jsaaka
16 ßobota Rocha
Rocha
4 48 7 19
sth-pop. vjom ßv sar 25. Hrvdk.*
4 8 matt.
poczne, ale s 25. Brody.s
**
veschczikom k 25. Sutiijoir.*
3 4 . tyd z en. Terty dop. Luk. 9, 5 7 - 6 2 . 1. Möjß. 43, 26—3 0. 1. Kor. 7, 24. könzej dze. 25. Lukow.*
29. Stara
17 nedz. 13. n.p. ßw. tr. 14. n.p. swaik. 5 9. n.p. ßw/ 4 50 7 17
8 10 S to l. p ro t.
Darbna.-i18 pöndz. Augustmy
Helene
6 Sirta
4 51 7 15 G f 8 23 l.hacz do6. 30. Xttbiili«,*
Sebakda
19 wut.
Julia
7 Daniziana 4 53 7 13 &
8 37 renje czoplo;
20 ßreda Bcrnharda
Bernarda
8 Emiliona
4 55 7 10
8 51 8. zyly bjett Bürste
deschcz;9.haez
21 schtw. Anaftasia
Franczlski
9 Matthiaßa 4 55 7 9
9 8 vo l l . malo praw idta a
( T ' Symforiana
22 pjatk Alsonsa
10 Lawrenza
4 57 7 7
9 32 deschczika. pschißtowa.
k L ' Filippa Beniz. 1 1Hermana
23 ßobota Zacheja
4 59 7 5 m 10 5 13.rjany; 15. Horzo na
3 3 . tydz en. Sera; dop. Match. 11, iö —19. l.S a m . 3 ,1 1 -1 3 . Jak. 1, 5 .6 . w nozy mrös; Dominika,
I 5.n.p. jwat 12 i 0. n . p . yivt 5 21-7 31 U 10 48 16. hrimanje Wulka syma
24 irdz. ■ t 3 .n.p.ßw >r.
se ßyln.desch- nastawa.
25 pöndz. Ludwika
Ludwika
13 Marima
5 4 7 0 ( | 11 47
czom;17.sym.26 wut.
Samuela
Zefiiina
16 58 »M skh.dop. nydeschcj; 18. Kaz je na
i 4 Könz posz. 5
27 ßreda Geb Hai da
Gebharda
1 5 M a r. k n.st. 5
5 6 56 M
0 58 Haczdo25j.t' Batromja,
28 schtw. Pelagia
76 5 4 I M
Hawztena
16 Pötn. ruba 5
2 14 ra horzo; 26. Tajka je tez
nasyma.
2 9 pjatk J a n .ß m e r.^ ^ Janoipa siiieroz. 17 Flora, Law. 5
3 31 hacz do 28
9 6 51 &
wschjednje
30 ßobota Ernsta
Rose
18 Rykona
5 l l l e 4 9 i f o kh.pop.
deschcz dze a Ion» ßej bei
3 6 . tydze n . Terty dop. Match. 11, 25—30. Dap. 5, 13—17. Luk. 17, 10 . ncsastaneharz seßußodstwa.
31 uedz. | 15.N.P.PW.tr. | 16 .li. p.ftputf. j 1 9 1
£2j6 47) ^ J 7 17 do 31. Tydzenje
a
dny.
PoredZeno protyka
^ t a r a suliaiiska.
18&&,
Tydzenje
a
dny.
S e p te m b e r, pözneüz, ma 30 dnjöw.
Poredzena protyka
evangelska.
1 pöndz. Egidia
2 wul.
Absaloma
3 ßreda Mansueta
Ssw. könstit.
4 schtw.
5 pjatk !Rathanaela
6 ßoboia lMagna
3 7 . tydzen.
August.
katholska.
Egidia
Rahele
Mansueta
Rosalije
Lawr. Just.
Regine
20 Samuela
21 Thadea
2 2 Agathy
23 Lupa
24 Eusebia
25 Bartroma
I §
0
S idonije
D
LZ!skh. kh.
1 khow.
ijob.nt. I^cb.m. P " 'hodz.min-
5
5
5
5
5
5
14
15
17
19
20
22
6
6
6
6
6
6
45
42 4*1
40
38
35 m
33
7 47
8 0
8 15
8 38
D Prjeni
bjert. 7. sevt.
popoln.4hod.
46min.pschiließe deschczikoste a neftajne tvedro.
G Pvkny
mjeß.14.sept.
popotn.2hod.
58 mirt. ma
rjane wedro.
Hermauki a
skoczaz etvifi.
1. Barsches*
1. Stokpnjo.
3. Neßwaczidto?
8. Khocze-
6u0.*
8 . Wotbramezy.*
8.Pschibus*
12.
Kalawa?
13. Drjöwk?
15. Kamen;?
2 Sam. 12, 19— 23. Jak. 4, 7— 10.
15. Rychbacb.»
C iß q jile n t 15. Zarow.*
17.N.P. swat. 26l2.n.p.ßw^5 24 6 31
9 10
22. S slan9 55 bjert.21.sept.
Marijenarodz. 27 Pojmena
5 25 6 28
know.
ra»o 6 hodz.
5 2 6 J6 27 M
10 59
Terty dop. Sz. Jana 9 ,1 —5.
7 »edz. 16 n.p.ß. / ^
8 pöndz. Mar.nard. v S p
9 wut.
Stara julianska.
3)ijvf)iiiifuroe
pscheinjenenje.
Wevr o-
Gorgonia
>28 Möjßasa
Mikwawsch.T. 29 Janaßm.
30 Alerandra
Prota
3 I Marje paß.
Juvenezia
1 Septembra
Amata
38 mi». möht 22. B ars
kh. dop. rjany wo- 22. Biskopi.
P)-'
0 19
stacz.
1 48 (§) Mkody 22. @ntm?
22.Tredu!je?
3 22 mjeß.29.sept. 22. Subtil.»
13 ßobota^AmcUa
rano 4 hodz. 24. Pötczni-3 8 . tydzen. Terty dop. Luk. 12, 5 4 - 5 7 . 2 M G . 2, 1 6 -2 0 . 1 Thessal. 4 , 11, 12. 37 min. rjane
za.'
18.n.P.swat. 2 l3 .n . p.ßw. 5 35 6 15
skh.pop. wedro skasy 29. Rakezp?
14 nct>l
a deschcz
6 42 pschineße. 29. Woje5 36 e i 3
Nikodema
3 Anthima
15 Pöndz. Fridertki
rezy.*
6 56
4 Babyla
5 38 6 1 0 ^
Eufemije
16 Wut. Eufemij«
29.
Weleczin.
Suche tn i.
7 13
5 Zachariaßa 5 39 6 9
17 ßreda Kwatember
Stoljetna 29 Woßlink.»
7 33
30. Husk.»
5 40 6 7
Josefa Kup.
6 Michala
18 schtw. j^ ita
prolyka.
8 3
5 42 6 4
Januaria
7 Sazona
19 pjatk ! Renata
1. hac'z do 4
g M a r.: uar. 5 44 6 2
Priski
20 ßobota^Kalirta
8» 8 44 czople wedro.
Burske
4. w nozy
3 9 . tydzen. Terty dop. Match. 10, 1 6 - 2 2 .1 Mölß. 18, 20— 32. Match. 5 ,3 3 -3 7 - hrimanje a prawidta n
l 9. n. P. swat. 9 14.n.p.ßw 5 45 6 0 HE 9 39 ivulft deschcz pschißtowa.
21 nedz. f t 8.».P. ß.
2 2 pöndz. iMßritza
10 Menodory 5 47 5 57 H E 10 48 5 hacz do 9. Czichi bud;
Mawriezia t
buvze re« möj Michale
skh.dop.
23 wutor. Thekljr
1 1 Theodory
5 48 5 55 E
Polirene
nje; 11. ma- Hewak jara
0 2 lo deschczika;
Gerarda
24 ßreda Jana pod.
12 Autonoma 5 50 5 53 E
syma je!
1 19 wot 18. hacz
25 schtw. iKleofaßa
13Kornelia
5 52 5 50
Kleofaßa
£4
powvlch.
2 34 do 25. ne- Deschcziki na
Cypriana
5 53 5 48
26 pjatk >Cypriana
g 40 stajne wedro, Michala löh5 55 5 45
27 ßobotcuKosmy a Dam. Kosme a Dam. 15 Niketaßa
wjetr a prje­ ku symu hotuja.
4 0 . ty d z rn . Terty dop. Mr>rk. 9, 38— 41. 1 Möjß. 33, 9— 11 Jak. 3, 5 - 1 0 . ni ßnjeh; wot
29. hacz do
20.n.P
.sw
a
tliß
15.n.P.ßwj
28 Hcfj. 19 n.p.ßw.Ii.
5 5 7 i? 4 3 |
[ 4 57 könza deschcz.
Wjazy dasch,
Michata
Michawa
17 Cosije
5 58 5 4 1 1^ 4H.P0P.
29 pöndz.
wjazy hmidy
5 59 |5 40|
1 5 56
Hieronyma
118 Euitienia
34) W . IHteronym?
masch. G
10 ßreda Pulcherije
11 schtw. Abrama
i 2 vjntf iBohumika
5
5
5
5
2 8 16
30 6
31 j 6
3316
25 ~~
22 &
20
18
Ś
2
18SE»
O k t o b e r , w in o w z , ma 31 dnjöw.
■'
Tydzenje
a
dny.
1 ßreda
2 schtw.
3 pjatk
4 ßobota
G
"
Poredjena protyka
evangelska.
Remigia
Rahelje
Maximilian«
FranziSka
|
kathvlska.
Remigia
DU
Kandida
Francza
o
Stara julianfka.
September.
i f
skhaiij'.l ffjoto.
lf[)..fs)cto.
yod.m. hob.»,. W j hcdz.ml»
IgKwaiember 6
6
20Eustachka
21 Ko.drata, 6
122 Fokaßa
6
115
3^5
4 5
6 )5
3 7 « kh.pop.
3 5 « j 6 22
3 3 , M |- 6 41
30J
1 7 9
Mjcßaczkcwe
titbcmieueuje. Hermanki «
skoczaze wiki.
Wedro.
Prjeni l Neßwarz'idko.»
luau u
'y " v.v»»>
27 min. baroa 6 Dnbz.*
ljepscheivedro 6 Schjera»
chow.'
W ^cz.
PoiiN) 6 jtutoro*
mjeß. 13 okt. 6 Bernarczi-
1 Z
•
weczor 11 h.
49 min. po- 7 G rabin.»
kaz'e na wjek 7 H rödk»
6 8 5 2 8 ,A
7 48 sikojteadesch- 11 Lubin *
6 10 5 25 Z K
8 -43 czojte wedro 13 Lubij.»
13KinSbörk.'
6 11 5 2 3 ^
9 56
Post.
13 Zybalin.'
6 12 5 2 2 &
11 17 leni bsert. 20 14 Barsche;.'
6 14 5 19 A
kh.dop. oft. weczor 6 14 Sty Kv6 15 5 17 h j »
0 47 hodz. 56 min
mororo.*
pschmeße s
6 17 5 1 5 ' 35t
12 7 pjl'elti hrosne 20 Halsch«
irc m *
s dzjela rjane 20 Rm nburg.'
15—17. Eph. 5, 25.
wedro.
20 Jahan.W
6 19 5 1 3 ^
3 49
© Mlodv Ll^iiiSbörk.'
6 21 5 10
;s k h - p omjeß.
p .^ —28, oft.
... 20 Rych5 14 pt)«jor 10 h
Waid.»
6.23
y44 min. ma 25 Budy6 24‘5
5
35
P *
deschcz «
schin.»
6 26 5
5 59
ßnjeh.
27 Wjeta6 28 4
6 37
schow.»
6 30 4 59
7 27 Stoljetna 28 Jasonza.'
1 M oj. 13 , 8 .9. M att. 5, 2'r - 3 o .
4 1 . tydz eri. Terty dop. Match. 19, 3 - -8.
20. n.p. ßwj.tr. 22.n.posw.
5»edz.
2317.11». ßw;.
24Theklje
6 pöndz. Fidy
Bruna
25 Eufrosiny
Marka
7 wut. Esthery
26 Jana Th.
8 ßreda Eftaima v j y Brigite
2 7 Kalistrat«
Dionvsta
9 schtw. Dionysia
10 pjatk Athanasia
FrancziSka B . 28Charitana
29 Cyriaka
11 ßobota Gereon«
Burkarda
4 2 . ty d je n .
12 fK-r,.
13 pöndz.
14 wut.
15 streb«
16 schtw.
17 pjatk
18 ßobota
Terty dop. M ath. 12, 4 6 — 50.
Rutlhy 1,
! 1 n.Po ßw>.
22.ń..p.tłi'iH. 3 0 i 7 jt.p.fctrj.
1 Oktobra
Kolomana
Eduard«
2 Cypriana
Burkharda ::: - Kalirta
3 Dionysi«
Hedwiki
Theresije
4 Hierothea
Hawka
»
Hawwa
5 Charitiny
Jnnozenj«
Hedwiki
6 Domasch«j.
Luk. Evang.
Lukascha scz.
1
protyka.
4 3 .ty d z e n . Tertydop. M atch.21,28— 31. l.M o jß . 39,2— 5. Match. 23, 27.28. 1.
rjanydzeii
19 nedi 22.11.». ßw. !r.
23.11, v.swat. 7 18.n.p,pwj. 6 3214 57
8 34 2. a 3. rano Bnrske
mersnense; 4.
Wendelina
8 Pelagia
6 33 4 5 5 ! A
20 pöndz. Wendelina
9 48 a
___.
r ..,pr«ivib{a a
5. ^czoplo;
Wurschle
9 Jak. Als.
21 wut. Wurschlje
6 35 4 5 3 > M 11 6 7. zyky dzen pschißtowa.
Kordule
22 ßreva Kordulje
10 Eulampia 6 37 *4 5 l ! A skh.dop. veschczik;
....
8. Na ßwjateho
11 Filippa
Severina
0 23 hacz do 14 Hawka kru6 39 4 49
23 schtw. Severina
Rafaela
, 12 Prob«
6 41 4 47!
24 pjatk Salomy
1 35 symne dny; waßo whrö,
15. wjetr a dziskhowa.
'Khrysaniha
113 Kampa
6 4 3 :4 4 5 ■
25 ßobota Wyleminy
2 47
deschcz; 16.
wulki wjetr seKak je Böh
4 4 . tydzeii. Terty dop. Marka 12, 41—44. 2. Mojß. 5 .1 — 4. Jak. 4, 2. 3.
ßnjehom; 19. tym buram
26 neds. 2 3 ii.p o ß w .tr.
3 56 nestajne we-dal,s>njaßöm
24.n.posw. 1419 .n.v.ßn- 6 4 4 [4 45
Sabine
15 Euthymia 6 45 4 4 2 j g
27 pöndz. Sabiny
5 6 vro;21. hacz jepakdo mje.
2 8 wut.
16 Longina
6 4 7 4 40
6 17 do 27. ßplny st« hnak.
S c h im . J d . ^ Schim.Jud.
deschczseßnje.
29 ßreda Narzissa H M Rarcziff«
17 Hoseaßa pr. 6 4 9 | 4 3 8
hom; 29. rjaKlaudia
18Luk.Ev.
30 schtw. Klaudia
6511435
4 47 »y dzen; 30.
Söw. reforinat. Wolfgangq
6 5214 34,
31 Pjatk
19Joelapr.
5 11
1856« November, nasym n ik, m aZO-njöw.
Tydzenje
a
dny.
P oredjena protyka
evangelska.
1 ßobota IWschjech ßwj.
LS. tybzen.
|
katholska.
Slara julianska.
O ktober.
| SBfdpĕdp swat. j20Arlhenia
Terty bop. kRatch. 20, 20— 23.
25-n.posrö.
Hubert«
dponbj.^puberia
Kork. Bor.
4wut. jÄorlje
5 preba Blanbiny
Aacharia
6 schtw. iLeonharba^pt Leonharda
7 pjtitf Erbmana
Engelbert«
Gobofriba
8 ßobota j Enterich«
Aes. 55,
| 2 ß 0 . u.pfro
! 22 Alberto
! 2 3 Jak. jap.
*248tretbapa
^25 Marziana
i26Demettk«
>27Nestora
46. lybz en. Terty bop. M atth, 13, 47—50. Prjeb. Sal.
9 nedz. 25.n.V.'ßwj.tr.k 26.n.po srö. r2a"2 J <r._ v i w 29 Anastasia
lOpöubj. Marezina Luther. Tiberia
Marcz. bisk.
30 Zenobia
11 IPUt. Marcz. bis.
Evagria
^3tStachißa
12 preba Mobest«
i<Btani<hvaiM
1 1 Novembra
13 schtw. Slrfabta
^Klementina
2 Azinbina
14 pjatk Levina
1 s>ßobota Leopolba
^Leopolva
j 3 Aeepsima
o
Vsiemjfitfuie. Hermanki a
Wedro. jffocjajc roifi»
D
D Pkjeni l.H röbk.*
sthAh. bjert. 5. no» 3. Noivosalz.
hodz.mii». weczor6hod 3. Rulanb.
3. eufom.*
|6 5 4 |4 32| ^
§kh.pop. 12 min. ma 3Alubiit.
symne desch493art*((.w).
8, 9. Filip. 1, 20— 21. czikojte bin;.
5. ReßwacjiQ Pokny
6 55 4 31 Z A ' 6 36
b fo *
7 43 mjep.12.no». 8. Trebulje.*
6 57 4 29 Z U
dsp. 9 hobz. lO .G u b m *
6 59 4 27
! » o 45 min. lubi
' i ORoSbörk.*
7 1 4 25
‘ 0 24 Ijepfchewedro 12.Poichii«
7 3 4 24 3 Ł 11 51
za.*
I
Poßl.
7 4 4 22 ÄL>kh.dop.
17Rychbach.
bjert.19.no».
7 6 4 20
1 18 pschip.llhd. >7.Sloip»io*
23 min. po- 17. W t *
3, 1 1 - 1 3 . <Zakub 1,12. faje na czo 18. Jasonz«.
2 45 plischi a re.- 24W o!pölk*.
7 8 ,4 19
24. Lubi n .*
4 15 nischi. czaß.
7 10 4 17
25. Dobro7 1 2 4 16
5 48
lug.*
7 13 4 15
skh pop. mjep.27.no». 25. S ly Kornorow.*
7 14 4 13 m
4 27 weczor 4 hob.
7 1 6 4 12 ®
5 13 51 min.pschi« 29. Zitawa.*
neße merfne* 30 PschibuS/
7 17} 4 10 Ja g 6 14
nje a syrnu.
fftnit-j.1 khow.
hod.i». hod.m.
3G
<
A
4 7 . tybz« n. Terty bop. S ero. Jana 3,15- -1 7 . Ps. 1 6 ,8 - -1 1 . 1L. Kon nlh.1 5,58.
4 22.n. p. pro. 7 20 4 9 ►se 7 29
1® nebz. 26.ii.popro.tr. 27.ft.Pofw.
7 21 4 8 m
5 Galazeta
Olhmara
17ponbj. H»ga
8 48
7 23 4 6 m
Hesychia
6 Paroola
19wut. Hesychia
10 8
7 Hieronyma 7 25 4 5 §&? 11 13
Hilzbete
19 ßreba
f “ ?.?» < s r
Benigna
.
8 Spyt. Mich. 7 27 4 4
skh.bop.
20 schtw. Emitiie
7 28 4 3 & t
9 Onesifa
21 pjalk
0 50
Pokutny pjalk M ar. roopruro.
7 30 4 1
Czäczilije
10 Emsta
22 ßobota Cäzilije
1 33
4 8 . tybzen. Tertybop. S i. Jana 21,5— 7 . P rb .S a l. 12,
1123. n.p. pro.
23nebz.- 1 2 7. n. popro.tr. 28.n,pofrö.
12 Jana jalm.
24ponbj. !Khrysogena
Khrysogena
25 rout. iKatrziny
13 Siiiin Chr.
Katrzinö
26 ßreba Ijtonraba
14 Filipa
Konraba
27 schtw. 'Hunczerja
Basilea
15 Sap. posz.
2 8 pjatk iRusa
Sosthena
16 Matth. Ev.
29 ßobota i SBaltera
Saturnina
17 Rehorja
Mjeßaczkowe
13.14. 2TH
7 32
7 33
7 35
7 37
7 38
7 40
7 41
16.17.
4 0
2 53
3 59 ö g
4 4
3 58
5 16
3 57
6 30
3 56 *
kh. pop.
3 5<L
3 58
3 5$
4 33
46« tyb ze ü . Terty: Sz. Jana 15, 1— 16. Ep. Rom. 13, 11— 14.
30ntVj. i l.n e b i.ß tm ta \ l.ft.abvßnta |1824,n.p.pw, |7 4 2 ]3 5 5 j ^ ^ , |
5 35
Stoljetna Surfte
protyka. prawidta a
November pschißtowa.
ma wot 1.
Hbyz na
Haczl4.besch- Mjerczina
cjifojte a rnvkre a sym«
khjelro symne neje; Dha tej
webro; 16. w symi syma
w nozy bze
nebubze.
ßnjeh; 20.
beschcj; wot Ssucheho
21. harz bo Hanbrija bur
26.rjane czo- rabscho ma
ple bnt; a to vyzlimokreho.
tmje hacz bo
könza.
Jenehoschtoma bla hol«
nepanc.
1836* Dezember, h o d o w n ik, ma 31 dnjöw.
TydM je
Star« iuüanffa
vAn."u-uj^ ! Hennantt a
aßcbtc: |ffoqaje rom.
D ßwjecz.
O
wiki.)
khow
.
ffliabj.
91rb.' slh. kh. feiert. 5. dez.
evangelsta.
katholska.
November. hod.m. hod.m. fimm.|T)o6i. mir. rano 4.hodz.Iz Neßwacz».
dny.
16 mttt. podio.*
Eligia
19 Abefeiaßa
7 43 3 54
1 pöndz. Longina
kh-pop. faje na mers- z Dzjezje.»
Aurelije
Paulinr
7 45 3 53
20 Reh. D .
8 11 nenje a ßnjeh. 8 Br«dy.»
2 wut.
Polny 8 Drjowk?
Francza $«». 21 Mar.wop. 7 4 6 !3 53
8 ßreda Franz» Dav.
9 36
Borbore
7 48 3 52 ^ , ( l l -0 m M .H .b e ). 12 Star«
4 schtw. Borbory
22Fiiemona
Darbn».*
wec'zorOhodz.
Sabbasa
23 Amfilocha 7 4 9 i3 52
5 pjatk Amoßa
15. Hrödk. *
“
min.
ma
6 ßobota ^Miktawsch7 5013 51
Mtkwawscha 24Kiitr'zin>)
0 24
mulfi ߻jeh a 16Borschcz.'
17 Rnland?
symu.
6 0 . tydzen. Terty: Sz. M atch.5 ,1 7 — 19. Epiftola: Jap. skutkt 3, 23— 25.
20Trebulje.*
Poßl. i a lanewiki.)
25 25.n.p. ßwt? 52 3 5 1 M
1 49
7 nedz. 2. nedz. adveitta 2. n. afeventa
bjert.
19.
dez. 20 Wojerezy.
Mar.pfedzecz. 26 J u rija
8 pöndz. Mar.podj.
7 53 3 51 M
3 17
rano 7 Hofe; 22 Kulow .»
Leokavkj«
27 Iakufea m. 7 54 3 5 0 ^
9 wut. Agripiny
4 48 33 min. ma
22 Mu'z»-Melchiava
' 28Schczjep.m. 7 55 3
10 ßreda Judithy
___
50, " "
6 20 oschi jaßnym
fow. *
Damasa
29 Parana m. 7 56 3 50 D ' sih.pfep. nefejit fmertm
11 schtw. Damasa
symu.
Dionysta
12 pjatk Epimacha
Bnrske
3 53
»O Handr. jap. 7 5 7 ,3 50
Otttise
W
13 ßobota Luzije
Miofey praw idta a
1 Dezembr» I? 58>3 50 ' J j g
5 4
mjeß.27. feej pschißioiva.
8 1 . tydz en. Text: Szenje: Match. 11, 2 -1Q. Ep. Koloss. 1, 12— 15.
vop. 9 hodz. Ssyjrozkuna
14 sieb«. I 3.nefez. afeventa 3.n. adventa.
2 1. n. adv . 7 5 9 :3 5 0 , M
6 24 34 mtn.fschi- Egidia, jecz.
neße wulkt mcii, trowß
Aristine
15 pöndz. jJgnaza
8 0 3 50 0
3 @e fronn
7 46
ivjetr a po naBenefeikla,
Ochmpije
16 wut. iArantaßa
4 Borbory
8 1 3 50 0
9 4 tym ßamym hröch na Die«
17 ßreda efinitemVa
•
5 Sawy
Suche dne
8 2 3 50 & ' 10 18
ßnjeh a hör ja, woku
18 schtw. Wunibaida
Theötima
6
deschcz.
8 3 3 51
na Filipa, zy11 30
felu na AmAostma
1 9 pjatk Reinharda ^
7 Ambrosia 8 3 3 51
skh.dop.
Stoljetna bröza, len na
20 ßobota Amona
Amona
8 Patapia
8 4 I 3 52 ł l
0 41
protyka. Vita, rjepu,
5 8 . tydzen. Tert, Sz. Jana 1, 19—27. Eptst. 1 Jana 1, 1—4.
Dezember. 1. lta Ätliana
koibaßy tykaj
21 tiefe), [l.nefe),tifefeenta
9
n. adv. 8 4 3 5 2 , ^
1 4 9 a 2. ßnjeh; 3 na MjercziHaczdo8.ne2 2 pöndz. Brach
10 Mrnaßa
8 5 3 52 M
3 0 stajne wedro, na, hußu rch»
23 wut. Dagobert»
8 6 3 53 M
llD a n ir la
4 13 10. w nozyM ua Os2 4 ßreda Paioierzeza
12 Spiridia
8 6 3 54
5 29 wulka syma a ch^da, jehitjatfo. rjesaj
25 schtw. Hodowniezka
8 7 3 54
13 Eustraza
6 45 wulkt ßnjeh,'
na B iazrja;
11.«12.möz26 Pjatk S c h c z je p a t^ I
14Thyosa
8 7 3 55
7 55
na syma; 13. sateh na po27 ßobota Jana Sz.
15 Eleutheria 8 7 3 56
kh.pop. a 14. ßnjeh tom zu/jerje
a czoplischo; jjesnaOkuli,
5 3 . tydzen. Tert: Sz. M att. 25, 14—30. Epistel Jakob 4, 13— 15.
16. harz do dudzpobozny
ned.pc-hodz.
16 3 . n. adv.
Nev.po yovz.
8 713 57
4 37 20. jaßne ne zyle ljeto,
28 riefe,;.
2 9 pönfez. Jonathana
Domascha bist. 17 Star.wötz. 8 7 3 58
5 59 bjo a iata st) wumrecz mo»
jesch köjfey
30 wut. David»
Honen»
18 S rb.m .
8 7 3 59
7 25 ma, ale mako
bjtn.
ßnjeha.
31 ßreda Sylvestra
Sylveftra
8 42
Äwatember 18 7 |4 0 %
a
Poredzena protyka '
» H iS Ä '
_■ ist ©
!D1
ist ©
o
'l9 u
1
•101
*
.«
~
©
©
©
©
1
|
»st — t>. Cst
© 64 »st 4 CO CO T f Ist »st ©
X ©
*
'
s'
6» X
l
r’
”
M
I M
ist ist | Ist
•d u
a
©
©
c
©
s
©
©
g . ls . l'iř is t io io in c o c o t o i't '
Is le t« « « « b i n « « s t
2 « N M 'łiS O I 'C O O O
o
Ist
030 ) 0 1 0 1 0 1 0 1 0 ) 0 1 0 1 0
f-H ©
■g
»st ©
64 CO Hf Ist ©
•du
i
•i
»st ©
z .
-> «vA
w
c
ist ©
-1 h
lh>
*]0-
|
1
1
1
|
»st
10 ,
I t>» »n 64
1
64
f-i — —
1 ”
Ist W
— 61
M
1
1
1
|
1
I
1
C~ ist
l
1
I
^
1
I
64 »st
»st
^ 64 »st I"»
Z
64
1
1
1
1
I
1
1
1
ist
1
1
1 2
1
ist ©
64 64 64 co X
- 1
1
1
l
1
Ist ©
1
I
»st
64 Ist Ist
64
64 TC ©
64
1
1
1
1
1
1
»st
©
Is t
M I 1 O Ol f l U) I»
tf|& |
» kc l I O łlN lN IN lN O łO łlN IN eł
—
Ä
v_!
64
i O O O
■gl
■ä I
£r
1
s
'ls »
1
-
•[Oll I M
w
M
O
O
O
^
1
64 Ist ist
64 »st N
64 CO ist © 64 61
' Z 64
64 64 64
co X
1
1 1
^
^ oM 1 ^
.st
co « a
© «>. x
—
64 CO CO -1" ist »st © !>• C i ©
I
1
1
1
1
1
1
i
I
1
I I
10)
—
(tu -
I
^
1 5?
1
1
1
I
1
1
ist 64
N ist 64
t'* »st
ist
©
CO © t - CO © i>» *'6
«st
'«t X — »st
i
i * ' 64
<-H 64 64
64
1
ł H V-4 l-i
64 64 64 CO CO TT r r © co
£
I I
1
ist
1 ist
I
M "
1
I
1
1°
1
I I
•d :
M
1
l
12
s
M
I I
6
o
M
'10 “
'10 > M
1
I
UJ
1
»st
l
u>
64 CO CO -*6
1
1
i
1
18
•du ^
co t i-t ©
'ltz»
•2 4
1
drf
1 -
O
w
1
f
=
l
1
1
50
1
1
1
l
,
1
1
1
64 X
1
1
Ist ©
X
1
©
1
1
1
1
1
1
1
1
1
I
6# ' T r o ao
64
1
64 64 64 CO CO
s
1
©
1
©
64
1
1
1
1
1 2
r "1
1
1
o
o
•-f x
•|Su
I I
I
1 ^
»st Oi CO 64 —
— «o
X
64 64 CO CO CO *T »st © t - I -
ost
T
M
!
•| ä i i
—
"
M
1
^
o» >e i '
»st © »st
1
101
1
1
1
1
1
t
1
1
1
i
1
1
1
1
ist
1
1
64 ist ist
64 't* 64
64
1 1
1
© © O
64
64
CO ©
T
1
1
1
i
1
1
1
!
i
i
1 "i
64 ©
X
© ©
64
©
o
64
1
1
i
ist 64
00 1 ' © ©
64
I S I -• f i
H
« >9
I «
I
t0 60
W
W
64 64 64 64 64
ist t» | co Ust X —
<
lo
- i’q
1
1
1
ist
r»
- 1,
"*6
•du
.A 'S
Ä “-ä
tj1t—
l
Ä
•.5 B
'S ' - S
SS
|
M
1D1
I
l
«st
Tf ©
j'l«
1 . I C tV tf
l
|
|
CO 00
M
1
1
■°
1
1
»st
1
1
I
1
1
1 ■°
1
© »st
1
i
©
? ! 04
30
J
'[d u
l
10
o
l
«st
25
l
(tu ©
i
1
•70 ł ' . »st 6»
CO I-» — ist X 64 ©
i— 64 64 CO co co "V »st ©
I "
"
20
101
1
i
©
<5
**
CO
r-« F-. r-1
5
®
©
1
1
1
1 1
1
CO 64 —
»<•>
»st
V'. »st 64
64
1
£
O
1
l
1
<3
E
UCL.ł-.
«
£
*. 5
Z
Z
ist
1
©
i
i
l ä l « « 1» » ' I « n i o « ' ( »
'S 1= 1
>
H|Ś |h H H | N S 8 ) S ) « M «
^ I s Ih h h h h h p - h h h
- s « ' # i n i o t ' ® a a
1
ifl t»
SIS.
A In
=
2
i
©
©
c c a a a a a c e o o
r-t p» 1
- ^ 6 4 C O H ř i s t © WG O © ©
COCOCOCOCOCOCOCOCO'«T
<3
=
I
s
'2 °
«st
's
I M i a X ' i ’f © ® ® »
1
S|šj>A< pee© tet»t»»-*'-®
e
1
j CO »A 00 r« ' s eo S3
S>K
s
.|g.|
H S) M
19 ® t »CCO) ©
e»ototeteiiNiNe»e<M
1
S | š | M « M e e ' # ' t ' # ' # > 0 ‘a
1
1
i
1
1
1
t
1
Ist O h co f t o
r-l(N «'#U )© t-C 0»©
iO iO iiiKs e)fliain>o «
ijj.it»
š | = 1
64 64
i
i
64 64 64 c o ©
©
i
Z
i
-+.» Ä -
s
I
15
I
&
1
Itz u
1
®
1
§
1
1
W^
n
^ I 5C (O <fl <o ® co ö o ® b
’q ZS
£2 un. ^ je -|® w *» N - j » i f l « M ' ł
s c
ifl V) iffl til © tO
#^CQ | Ia=I«
rl -* rl
rH
4> ist
CO h .
64
64
ist
04 >0 l ' .
64 »st
ist
© -N © 64 1» 64 CO CO
Ist
ist
ist
I
I
1
i
64
— 64
64
f-l
ist ist
64 64 e . w CO r » © •*?
CO
l ”
©
«5
»
— 64 co ^ ist © r» oo © ©
l'* co
N r» h h
Ä-HN
•du
a
. la.l'» »
S M
i-H
B
a
*2
rr
a o
1
1
M
•du
•l"l
SO
m
ft s | a a o o o s - H H - «
§ o
*2
e
« ř-
Z .!^ ! to © h NN00Q 0XM Ö J
a
SC
O
ist - < »
l toi.
n l i c z b o w a » j e fegn je.
o
-
k)
I N SO
» N l 00 00 00 G0 00 03 00 00 00 O)
Z
1
1
O i 64 «st © ©
CO ist
1
©
rH <N Ä
i
s
Z
1
©
©
’śf Ist ©
©
©
ist
—6 4 X ^ i s t © t ^ X © ©
HH 64
H ^ ^ O i9 i> s t h
O
•gl®
ai 4
H H M rH 64 (N 6t
INI - < « e o '» > o e t» ® 8 3 0
P f c h i d a tu k.
Njßkotre europiske werchi.
3 an, (ral fafffi, tobj. 12. dez. 1801; zeneny s A m a l i u
Augus t », bajerskclprynzeßynu, rodj. 13. nov. 1801.
D jje cji: M a r j a A u g u s t s , robj 22. jan. 1827;
Bebr i c h A u g u s t A l b e r t , robj. 23. haperl. 1828.
jenen? f prynzeßynu K a r o l » f Wa s a . robj.
5. augusta 1833; M a r j a H i l z b e l a , robj. 4. ftbr.
1830. wubowa neßo geuuesiskeho wölwoby F e r b i »
n a n l a ; B e b r i c h A u g ust J u r i j , robj. 8 aug.
1832; M a r j a S i b o n i a . robj. 16. aug- 1634.
H a n a M a r j a , robj 4 jan 1836; M a r g a r e t » ,
ro b j.2 4 .meje 1840; S o f i a , robj. 15 mjerza 1845.
Bebr i ch W y l e m IV., kral. pruski. robj. 15. oft. 1795.
F r a n z 3 v s e f , khjejor raknski, robj. 18 aug. 1830.
A l e r a n b e r H , khjejor rufst, robj. 29 haperl. 1818.
N a p o l e o n IH. khjejor sranzowski, robj. 20. hap. 1808.
A b b u l M e b z i b , khje'zor turkowsti, robj. 23. hap. 1823.
M a r i m i l i a n 11., trat bajerski, robj. 28. not. 1811.
L e o p o l b , kral belgisii, robj. 16. btj. 1700.
B ebrich V II., kral banski, robj. 6. okt. 1808.
O ta 1„ kral grichiski, ro tj. 1. jun. 1815.
Z u r i j V.., kral hanoterski, robj. 27. meje 1619.
V i k t o r i a , kralowa jenbjelska, robj. 24 meje 1819.
W y l e »i l l l „ kral nieverlanbski, robj. 19. fe.br, 1.817.
D o n Pe v r o V.kralponugalskiaalgarbiski,r. I6.sept. 1837.
P i u S IX ., bamz rom ffi, robj. 13. meje 1792.
V i k t o r E m a n u e l , kral farcinffi, robj. 14. mjerza 1820.
Z s a b e l l a, kralowa schpaniska, robj. 10. oft. 1830.
Os k a r , kral schwebst i, robj. 4. jul. 1799.
F e r d i » a n b II., kral stzilski, robj. 12. jan. 1810.
W y l e m , kral irnrUembergski, robj. 27. sept. 1782.
~ ~
kroschik ljetßa pschincz? Teho dla je bur bity a ma
lutomacj a ßo tcho a tamneho sminycj, schtoz by rady
w mjeszi kupowat, hdy by penesy mjek. Hdyz pak weßm
ludzjo mato pschcdawaja, dha tej malo kupuja a duz
maja tej mjeschcjanszy remeßnizy schkodu, dokelz nicjo
nepschedawaja.
Srudny a czezki je czaß; to nichts prjecz nebudze
a my wschitzy se staroszju a s bojoszstl na prosy no»
weho ljeta stejimy a jatoszjo ßo praschamy, kak ßo nam
pöndje. Pschedzenak by rady widzii, so by ßo wam,
lubi ßerbszy cjitarjo, ljepe schko, hacj ßo wam dje;
wo« by rady widjit a wam to popschat, so by w mjeszi
a na kraju ljepe wonhladako a so byschcje wy tu pro»
tyku, fotruj wam poskicja, s weßelschim duchom do tust
wsacz möhli. Jemu ßo pak tej dje, kaj wam wschitkim;
wön tej ßobu czerpi, hvyj drusy czerpja a cjaßow srud»
nosz a nusa jeho runje, kaz waß wschitkich, trechi. Ale
wön ßebi pschi chm wopomni, so we knihach wschitkich
knihow, we ßwjatym pißmi, pißane steji: tym, kotsij
Boha lubuja, dyrbja wschitke wjezy k ljepschemu ßluzicz,
a dale: wukupcze ßebi sprawny czaß, pscheioj ton czaß
je siy; teho dla nebudzcze nerosovmi ale rosomni na
to, schto by byta teho knesa wola a dzakujcje ßo köjdy
czaß sa wscho Bohu a temu wötzu we tym meni na»
scheho knesa Jesom Khrysta; a dale.- nascha zaiosz,
kotraz je krötka a lözka, dokonja wjecjnu a psches mjeru
jara wulku a wajnu kraßnosz nam, kiz my nehladamy
na to widomne ale na to newidomne. Pschetoj schtoz
widomne je, to je czaßne, a schtoz newidomne je, to je
wjecjne. Wopomncje tej wy Bojo ßkowo, hdyz czaß»
neje a cjjelneje nusy dla wukroba wam chzr czezka bycz.
Psches to ßo poßylni a woziwi dowjerenje k Bohu, kij
ßlubii je: ja nochz» waß wopuschcjicj ant sakomdjicj,
l.
P o m h a j Böh W am !
Czim studnischi czaß je, czim wutrobnischo postrowja
waß, lubi SSerbjo, pschedzenak s tym starym ßerbskim
postrowenjom: pomhaj Böh wam! Rech Böh wam
wschitkim hnadnje pomha a wam na to nowe ljeto
spojcji czjelne derjehicjje, sbojje a strowje a pschede
wschjem duschje mjer a hnadu w Khryftußu Jesußu.
Srudny a czezki je czaß; we tej fforjbi stai ßerbski
mjeschczan a weßny btir psches jene. Wobaj skorzitaj
dla wschelakeje nusy, woßebje dla cjjelneje a pcnezneje.
Mjeschcjan skorzi, so je wschitko, schtoz k wschjednej
potrebnoszi a jiwnoszi ßtuscha, jako khljeb a butra,
mjaßo a bjerny, ßwjeczenje a zokor, jara drohe, a so
ßu te zattki, kotrez k ranischemu khofejej jje, psches mjeru
möliczke. Wön praji, so ßo se ßwojimi djjeczimi wjazy
najjesz a so se ßwojim remeßnistwom wscho, schtoz ßo
treba, dowarbowacz neinöje. Surfst lud na wßach Pak
stona a ßo se wschjednej staroszju bjedzi, so nebudze möz
wobstejecz a to ljeto pscheljesz. Znje ßu jara skupje
»vupanyke; mako je kopow a hdyz ßo domkhowane jito
młocji, dha tej mato dawa. Wön ßo boji, so nebudze
skhljebom doßahacj a so po tajkim mako abo nicjo na
pschedan nesmjeje, a newje, s wotkal budje te nusne pe»
nesy bracz. Köjdy mjcßaz wajchtar kaze, so ma ßo to
o druhe dawanje wotwesz, fda sa czeladnikow a druhich pomoznikow we hospodarstwi ma ßo piacjicz; nowy
grat ma ßo kupowacj, ßuknje a cjrije sa zonu a dzjecji
ßu nusne, dan sa doch ma ßo stozicz, s jenym ßtowom:
des penes bur nemöze wobstacz. Druhe ljeta won te
se ßwojich polow herrsche, hdyz möjesche njekotre körzy
do mjesta na wiki dowesz. 6 wetkal dyrbi tön nusny
ale chzu warn pomhac; we prawym czaßu. Teho bla
bubzmy bobreje nadzije a spokojorn s tym , schtoz je
nam Böh bat, a bjafujm i; ßo jcmu tez fa to inato,
schtoz mamty, pschetoz my hischczeu to fe ßwojiin stajm;m hrjeschenjom nejßmy saßluzili. H ladajm y pak tez
na to, so, czim srudnischo ßo nam >ve sivonkomnym
dze, czim ljepe s nami by we snutskornnym stato. Je li
wonka khudoba, nech snutskomny czlowek ßo böte w obohaczi na wschjem tobn,an pösnaczu wjery a na tuboszt pschcczirvo bratram. Jett ncmjer kotorvokoto naß,
bha nech ton snutskomny mjer, kiz je wyschi, byzlt
wschitkön czlorvski rosom, myßlje a bnschje we Khrystußu
Jesußu wobarnuje. Jeli czjelna starosz toulfa, bha neb u tj ta vuchomna starosz wo duschje sböznosz sabyta,
so bostojuischi nuis dzemy k tamnej kraßnoszi. Pschetoz
közbe ljeto, kolre'z Böh nam baroa, wcbze naß blize
I rowu a k ßmertnej hobzini.
Duz w Bozim meni chzemh tez tuto nowe ljeto
nastupacz; w Bo'zim meni chzemy hicz, kaz »von naß
»vebze a »ve wschjech »vjezach dajcze ßo nam »vopokasac; iato ßluzomnitoiv Bezieh »ve »i'ulfei sczerplnvoszi,
we zatoszjach a nusach,. »v stvsknoszjach a prözach, »ve
>vacho»vanju a poszenju, »v czistoszi, »vjcbomnoszi, tahobnoszi a bobrocziwoszi, »v stejatym buchn, >v praivej
luboszi, »v ßtolvi teje wjernoszje, psches brön teje pra»v,
boszje na pra>vej 8 ljcwej ruzy, jako fn itn t, ale pschezo
»veßeli, jako khubzi, ale kiz nn; »öde wobohaczimy, jako
czt, kiz niczo mummt; a wschak wschüko »vodßebzinry,
(2 Kor. 4, 6). To je „ p o r n h a j B ö h " pschebzenaka
k noweinu ljeku; to je jeho »vulrobue pscheczje, »vschitkirn SSerbam poßweczene, so bt; ßo »vschitko stato:
we B o z i m m e n i !
Haj, haj, praji Hanßez krnötr, a tön a tamna ßo
boji, so rnöhk ßebi ljenju zitu naczahnycz, hb»;z ß»vöj
bobry rosomczk kusk treba a ßwoje bobre myßlje na
hubanje natozi. Tola to nikomu neschkobzi, hbyz bruhdy
troschku s mjerom ßedzi a ß»vöj rosom wötsi. A »vulke
je to »veßelje, hbyz ßy klucz namakat a wutrechit tu
potajnu myßlicz'ku hubanczka. — Teho bla chzyt ja ßo
praschecz, hacz sze te hubanczka we tonschej protyzy pob
c'z. 10 sapißane, shudali? Jeli so tön ab»; bruhi neje,
kaz ßym ßtyschak, sa tym pschischok, schto ßo we nich
khowa, bha chzu ja tuby te kluczje k nim pschipotozicz.
We prjenim hubanczku staj taj bratraj: liz y . We
bruhim ßu te tsi ßlowa: bub, tu b , sub. We tseczim
stej tej ßotsl: p ra w iz a a lje w i^ a . We schtlvörtym
tön mit; a ta zona: bzen a nöz; »ve pjalyin hubanczku
ta möliczka khjeziczka s tyrnaj bmjemaj »voknoniaj (w o czoinaj), psches kotruz rjeczka czcrwena bjezi, je: tu u tro b a .
Njetk Pak chzu »van» s notva »jekotre »voreschki na
to nowe ljeto k roskußnenju pschepobacz. Hubajcze,
schto to je, a pytajcze klucz, »vy mubre htolvy:
1.
'
Ja svözerarn a pschezyruju wscho,
Schtoz spovaim a schtoz mi blizi ßo;
Ja zeru dreivo, wuhlje, fa m e n h ,
A ßmota warjaza mi ßiöoiia k jjedzi je.
M i spirituß, czim cz'ezi je, czim ljepe ßkodzi,
A jenoz »voda hlaj! mi straschnje schkodzi;
Hbyz jeje ja ßo bosz tu uapiju,
Dha hnyborn ßwojvh' bycha sabnbu!
3.
2.
Nowe knihi sa domjazu knihownju.
Hbyz ty k knesej buchomnemu abo wucz'erej pschinbzesch, bha ty tue jich stivach böthe rynki knihi wvhlaHubanczko je podobne na worech. Worech, hbyz basch, kotrez ßu na kniherzu pschi szjcni po rebzi renje
chzesch jeho ßlöbne jabro jjesz, byrbisch roskußnycz; hu­ sestajene. To je jich knihoivnja, kotraz wopschija »vschitke
banczko, hbyz chzesch jeho potajnu myßl srosernicz, bt;r, te knihi, s kotrychz »voni wuknu, schtoz k wuczenju trebisch shubacz. — Hubanczko Pak je tez pobobne na baja, tue kotrychz »voni cz'itaja k bospoknenju ßwojeho
twerby sank. Hbyz chzesch sank wotanknycz, bi)rbisch pösnacza a k natwarenju ßwojeje »vutroby, so b»;chu
prawy klucz rniecz. Runje tak, hbyz chzesch hubanczko tez bruhich »vuczicz a natwaricz m öhli.-------- Tajku
wuhubacz, byrbisch to prawe ßtowo trechicz. Mersaze knihoivnju pak byrbjat tez közby weßny bur abo
je, hbyz chzesch jebyn sank wotankacz abo bo jsttvy abo közdy bruhi mjecz, ktz buchomny abo wuczer neje. We
bo kschinje, a nemözesch prawy klucz narnakacz. Runje közbyrn kscheszjanskirn bomt byrbjata ßo tajfa bomjaza
tak mersaza »vjez je, praji Hanßez kniötr, hbyz hubanczko kmhownja narnakacz. Wysche süvinych blibow abo
czitam a hubaiu na to a tamne a tola necha nihbzen latufoiu möhl ty ßebi s beffoiu meßschi abo wetschi
prawje trechicz; to je htoivu łamanje a schtubirowanje, khamork tuubüsiacj, bo kotrehoz bychu ßo wschelake
so ßebi jebyn zaneje raby netoje; rabscho chzu ja pör buschne knihi V knizki sestajate. K czomu bha to? a
s pola dzjetacz abo hußancze hujesba s kala sbjerecz, fa koho byrbja tajke knihi bycz? praschesch ty ßo s poabo na pjesku ryby tojtcz abo na wodzi mtoczicz, hacz bziivanjorn abo s merfanjom. Ja ß»;m bur a mam
na roli dzjetacz abo s ruku ßwöj wschjevny khljeb wartajke mersaze bzjeko czinicj, kaz hubanje hudanczkow.
Hudanczka a kluczje k nim.
bowacz a netrebum zanu wulku wuczenosz abo wjedom,
nosz; ja nimam khwilje we knihach czitacz a zane penesy, tajke ßebi kupowacz; schtoz pschezo w knihach
lezi, temu budze hlowu czc'zku a w o^neje khmany k
wschjednemu dzjeku, — a schtoz je ja™ mudry, tön je
pok nemdry. —
Tak ty pschi ßebi ßwarisch a ßmorczisch, kaz Dunder
we ptöncziku, hdyz je wot knihiczitanja a kupowanja
rycz, a njetk chze tebe tön leßny pschedzenak hischczen
naryczecj, so by ßebi zyiu'knihownju satozit?!
O h ! nje! möj pscheczelo, pschedzenak necha tebe
roshnjewacz, wön chze jenoz sdobrej radu tebi ßluzicz.
Duz srosym jenoz jeho prawje a daj ßebi radzicz. Domjaza knihownja neje tajka, kaz ju knes duchomny we
ßwojej stwiczzy ma, kotraz grichiske a laczanske a hebrejske a wschelake knihi wschelakich zusych ryczow a
wschelakeho wopschijecza wopschija. Domjaza knihownja
je tajka, we kotrejz ßo biblija, spjewarske, katechisymß a
druhe knihi nabozniskeho a druheho, sa tebe wuzitneho,
wopschijecza a to we ßerbskej ryczi namakaja. Tajku
knihownju ty wjeszje hizom masch a wone ßo jenoz
wot teho ryczi, so by ty tu ßamu kozde ljeto wudospoknik a ßebi tu abo tamnu wuzitnu knizku, kotraz je
we twojej ßerbskej maczernej ryczi wuschka, pschikupik.
We tajkich knizkach ty tez netrebasch czitacz, hdyz tebe
nusne wschjedne dzjeko na Polo abo do broznje woka.
Ale hdyz je dobra khwila, na nedzelach popotnju a na
dothich weczorach w symi, tehdy dyrbi domjaza kni­
hownja tebi abo twojim dzjeczom abo twojim ßtuzomnym abo druhim domjazym knihi poskiczicz, we kotrychz
bychu Mvhli czitacz, ßo natwaricz a rvuknycz.
Hizom loni je tebi pschedzenak tajke knihi wukhwalik
a tebi poruczik, so by je ßebi kupit. S sy ty to cz'intf? Ty drje kozdziczku ßobolu abo tola kozdy mjeßaz
a k hermankam do mjesta pschiüdzesch a ßy wele krocz
pola Ssmolerjoweje kniharnje nimo schol abo tez nulska
we uej pobyt. Nejßy dha widzik, so tarn na kniherzach a na blidzi leza a steja wschelake tajke felene knizki?
To ßu litte ßerbske, we twojej lubej maczernej ryczi
spißane sa tebe! Nejßy ßebi hischczen zenje zane tu»
powat?--------Druhdy, hbyz ßy w mjeszi, na wikach
abo na hermanku, dha newjesch, schto byrbisch twojim
dzjeczom ßobu dom pschinesz; kup jim ßerbsku knizku
a staj ju do domjazeje knihownje. — K hodam chzesch
ty tych ßwojich s njeczim sweßelicz a. newjesch husto
s czim. Pschikup k tym darum luboszje, kotrez chzesch
k Bozemu dzjeszju daricz, jenu abo druhu ßerbsku knizku,
a tat ßebi borst; schikowanu domjazu knihownju na»
hromadzisch. Byrnjez ljetßa czaßy sie byle a dyrbifch
közdy kroschik pjeknje na kedzbu bracz, to tebe hischczen
neczißne a nebudzesch ßuchi khljeb jjesz trebacz, hdyz
njekotre ßljeborne na wuzitne knihi wazisch.
ßwojim czitarjam nowe ßerbske knihi, kiz ßu w predawschich ljetach abo lonsche ljeto wuschle, fa jich dornjazu knihownju poruczik. To ßu pak szjehowaze, najpreoy nabozniskeho wopschijecza:
Ssobudar na pucz psches ßwjet wot E. B. J a ­
kuba, 3 nßl. — Bibliske stawisny abo historiski wuczawk stareho a noweho testamenta wot I . B a r t k a
a K. E. P e k a rja , 10 nßl.— ü r . Merten Lutherowe
roswuczenje k kscheszjanskemu dzjeczi wotczehnenju wot
K . w B., 1 n ß lf— D r. Merten Lutherowe ziwenjc
wot d. K a n ig a , 5 nßl. — Schto je to wjerne kscheszjanstwo, 6 np. — Bjertekk fta wuzitkow wopilstwa,
4 np. — Wopomnenje ßmerczje, 4 np. — Wutrobne
knizki, 5 nßl. 5 np.
Knihi druheho wuz'itneho wopschijecza je macziza
ßerbsku czischczecz bafa, kaz:
Wotroha frala Aura habo zatvozeiro czerkwitzki na
Luboborku, 2% nßl. — Khrystof Kolumbuß abo namakanje Ameriki wot D r. S o m m e ra , 3 nßl. — Bohuswaw z Dubowina wot I . B., 3 nßl. — Redzela,
kronowany piß wot B . Schwerina, 2 lA nßl. — Sserbske
baßnje wot H . S ., V/% n ß l..— Knez Mudre, wot
58., 5 nßl. —
4.
Jedyn, kiz kraholzam prudka lecze.
Pawolski hermank bje Kokbaßez* lumpak w mies;;
a nemjejesche zaneho kroschka w saku, so by ßebi njescht.
kupowacz möhk. Duz wön na bohatej haßt; k woßebnj
swoblekanemu knesej stupi, sczahny poniznje ßwoj kko
buk a rekny: „najczeszenischi knez'e, nebyschcze rot; tal
dobri byli a mi hnydom 5 toler pozc'zili?" „ „Schtoha
ßebi myhlisch,"" wotmolwi roshnjewany tön kneö,
„„wschak ja tebe nesnaju."" „Runje teho bla ja waß
proschu, rekny na to Kolbaßez lumpak, „schtoz me snaje,
tön mi zadyn penezk nepozczi!"
5.
HudancZko. 2.
Wjez, kiz mjenju, czini lute rany, .
A je na mecz podobna
Tola je kraj zohnowany,
Kiz ßo na nju sepera.
.
6.
Jan a pschedzenak ßo wo protyzy
rosryczujetaj.
3
an. Pöj nuts, luby wujo; wotpokoz twöj mjech
Teho dla ßo pschedzenak sminycz nemoze, so neby a ssyn ßo! Moj mamoj wschelko hromadzje ryczecji
P / chedz: Moje dla a pomhaj Böh tez nuts. Hdyz nemöze shonicz, kajke budze wedro. To je stara dzjeje wotpuschcjene, chzu ßo rady khwilku poßynycz.
dowa pschiwjera, möj wujo. Wjesch dha ty, schto je
Jan. Pschineßesch protyku ßobu, wujo?
planet?
P j chedz. To ßo wje! Protyka na jene jeniczke
J a n . N je ! to ja newjem; ja ßym to jenoz wot
Ijeio neje zana protyka. Közdoljetnje budze wona njetk nascheho stareho dzjeda ßtyschat, kiz bje jara shoneny
N'ukhadzecz.
muz a wele na to hladasche.
J a n . To je jara schikowanje. Ale, wujo, §t> dha
Pschedz. Poßtuchaj dha! Ja chzu czi prajicz,
protyku ljetßa ljepschu wuhotowat, dyzli loni? We tej schto ßu planety, a ty budzesch potom wjeszje ßam
lonschej mi ßo to a druhe prawje neje lubilo!
prajicz dyrbecz, so wone nemöza na czopiym abo symnym
Pschedz. Schto dha je to bylo?
czaßu, na ßuchoczi aby mokroezi wina bycz. Te hwjesdy,
J a n . Ja chzu tebi to wupowedacz. K prjenemu kotrez ßo na jaßnym weczoru s nebja delje ßybolicz
ßo mi to lubicz nechasche, so nedzelske a druhe ßwjate widzisch, ßu dwojake, abo twerdzje stejaze abo planety.
dnv s czerwenymi pißmikami czischczane nebjechu. We Te prjensche menujzy pschezo twerdzje na jenym mjeszi
njemskich „kalendrach" namaka ßo tuton czerweny piß steja, a wobkhowaja tön ßamy porjad, kiz hizom psched
a nasch jedyn je ton tat nawuczeny, so, hdyz twoju wele tawsynt ljetami mjejachu. Wone ßo newercza
Pwtyku do rukow wsach, ßo mi svasche, jako neby to wokoko ßlönza, kaz nascha semja, ale runaja ßo naschemu,
zana protyka byta!
ßlönzu, kiz tez twerdzje steji a ßu ßame ßlönza mensche
Pschedz. Wschitkön sapoczatk je wschak czczki a aby welsche, dyzli to ßlönzo, kotrez nahi ßwjeczi a
mözcschj wjericz, so je wjernosz teho ßlowa tez protyka sdadza ßo nam jenoz tat mölczke, dokel'z ßu wele dale
Tajke
shonicz dyrbjala. Wona nemözesche hnydom we tat wot nascheje scmje sdalene, dyzli ^ßtönczko.
pschislojnej a rjanej ßutni f ßwojim lubym Sserbam twerdzje stejaze hwjesdy ßu nebeski wes, czeczeranz, koßy
pschincz, kaz by rady chzyia; macziza ßerbska nemozesche a t. d. kotrez ty wjeszje snajesch. — Planety pak ßu
ju s jenym d.bom tat renje wuhotowacz, kaz ßebi tajke hwjesvy, kiz ßwöj rjad pschecziwo druhim hwjesdam
zadasche,dokelz newedzischeAacz budze beö Sserbami wele newobkhowaja, kotrymz je nebeski ^oschehomözny stwolubowarjow namakacz. K temu je to czischczenje s cze» riczel wjeste puczje wotmjeril, po kotrychz wone khodza
wenymi pißmikami. jara droha wjez. Czakaj jenoz smje* a ßo wokoto nascheho ßlönczka wcrcza a wot ßlönza
lern, protyka ßo s czaßem böle dospotni. Pohladaj jenoz ßwoje ßtvjctlo dostawaja, dokelz ßu czmowe ßwjely. —
do neje; neje ßo hizom ljetßa stako, schtoz ßy ßebi Tajkich wokoio bjehazych hwjesdow snajachu stari ludzjo
pozadai? Nejßu we nej te wvt tebe a druhich po'zadane jenoz ßydom. Ale közde ljeto ßu hwjesdarjo abo astroczerwene pißmiki a nedzelske dny a czerwene mjeßaczki? majo nowe planety namakali, so jich jedyn njetko 18
J a n . H aj woprawdzje. To je mi lubo; njetf je liczbuje. Te stare planety ßo menowachu: Saturn,
mi protyka wele kröcz lubscha dy'zli loni! M jej dzak sa to! Jupiter, M a rs, Venus, Merkur, Mjeßacz'k a nascha
Pschedz. M i ßo netrebasch podzakowacz. To je semja. K tym pschindzechu posdzischo: Uranus, Zeres,
macziza ßerbska bylo, kiz je wjazy penes na to wazila, Pallas a we najnowischim czaßu: Ir is , MetiS a druhe.
so by tebi a ßwojemu ßerbskemu ludej tutu prolyku Wjerno je, so ßu tute planety, kotrez kaz nascha semjaprawje rjanu wuhotowala. Ale ty prajesche, so ßo tez, w menschich abo welschich kolach wokoto ßlönza
czl hlschczen njeschto druheho na tej protyzy lubito neje. bjehaja, be wschjemi hwjezkami naschej semi najbli'zsche,
Schto dha to je?
haj wele blizsche, hacz zane jeniczke ßlönzo abo zana
J.an. Közdemu hospodarej je wele na tym le'zane twerdzje stcjaza hwje'zka, wjerno dale je, so tute planety
so by tat derje hacz mözno wedzil, tat közde ljeto wedro pschezo jenak valoko wot ßlönza nesteja, ale ßu abo
pane, memljzy Yacz budze czopte aby symne, ßuche abo tat abo hinak k nemu nakhilene a so teho dla wschelake
mokre ljeto. To közdy hospodar rady trochu predy ljetne czaßy, symu a ljeczo, maja kaz nascha semja.
wje, so by po tym ßwoje dzjeko na poli a we sahrvdzi Ale s teho hischczen nemöze nichtö dopokasacz, so tute
wobstaral. M ö j start) dzjed je mi prajil, so jenoz tre- planety czople aby symne, ßuche aby mokre wedro na*
bam do protyki hladacz, kajki Planet knezi a so mözu scheje scmje pschihotuja.
. po tym löhzy wuhudacz, kajke budze wedro! Njetk ja
J a n . Czoha dla nedyrbjalo to mözno bycz? Hdyz
pytach we ionschej protyzy a nemözach dowußljedzicz, tute planety ßwoje pschemjenenja ljetnych czaßow maja
kajki planet w ljeczi 1855 knezi a to me mersasche. kaz nascha semja, a naschej semi jara blisko ßu, czeho
Pschedz. Wschak we njekotrych protykach, kiz ßu dla dha nedyrbjalo bycz, so by wot nich wedro pola
posdzischo czischczane, namakasch, so je M ars knezii.
naß wolwißMp.
J a n . We mojej protyzy, fotruj ja mam, pak
Pschedz^ Nje wschaknihdyniz, wujo! To mözno
niczo wot teho nesteji.
neje! Ludzjo praja, so tajki planet sa ßydom ljet jedyn
Pschedz. Po prawym to tez tajka wulka schtoda kröcz knezi, a so jeho kncjstwo wot 21. mjerza teho
neje, pschetoz s teho, kajki planet knezi, hischczen nichts jeneho hacz do 21. mjerza druheho ljeta traje. & temu
.^woni njetf pschistaja, hdyz Saturn knezi, dha je symne
st mokre ljeto, hdyz Jupiter, dha je ßrjenja czoplota,
ale böle mokre dyzli ßuche; hdyz M ars, tehdy je böte
ßuche, dyzli mokre; pod knejstwom ßlönza jM c h i ßrjenej
czoploczi jara ßuche a t. d. Jow ty widzisU so ßo te;
ßlönzo k planetam liczbuje, kotrez tola zadyn planet
neje. Ale je dha to wjerno, so ßlönzo jenoz sa ßydom
ljct jedyn kröcz knezi? Schto dha by semja byla, hdvz
neby ßlönzo közde ljeto ßwoje jaßne pruhi na nju
ßkalo? Neknezi dha ßlönzo közde ljeto a nec'zini wone,
so ma nascha semja ßwjetlo, so wona ßo shrjeje, so
na ncj rosze a tyje wschitko? A praj mi dale, wujo,
kak dha by to pschincz dyibjalo, so jenoz te ßydom
planety bychu njeschto samöhke we wotpohladanju na
wedro a te druhe 11 niz. Hdy by to wjerno byto,
so planety czopty abo symny, mokry abo ßuchi czaß köz*
doljetnje pschihotuja, dha nebychmy wjazy na te 7 pla-nety ale na te 18, kotrez njelk snajemy, kedzbowacz
dyrbeli a ta zyla wjez s tym wedrom by ßo jara
pscheminycz ßmjela.
J a n . Wujo, mi ßo sda, jako by ty prawo mjel.
Ale praj mi tola, k cz'omu dha ßy we protyzy na stroni
1 stajil, so ljetßa 1856 ßlönzo knezicz budze? Njeschto
tola dyrbi na tej wjezy bycz.
Pschedz. Ta wjez ma ßo tak. Sastarsku ßu
psches ßwjerne wobkedzbowanja wunamakali, so ßo sa
ßydom ljet to ßamo wedro wröczi. Po tutych wob*
kedzbowanjach ßu woni te ljeta do ßydom rjadomnjow
dzjelili a ßu kezdemu ljetu potom snamjo jeneho pla­
neta balt, dokelz ßebi wovrjedka myßlachu, so tajki planet
wedro czini. Njetk par ßu wschitzy protykarjo derje
pscheßwjedzeni, so planety s wedrom nascheje semje niczo
czinicz nimaja, woni ßu pak je sakhowali, so bychu s
krötkim möhli ludzöm, kiz wele na to hladaja, prajicz,
tajkeho a tajkeho czaßa macze ßo nadzijecz. Po tutym
wobkedzbowanju a dolhim shonenju, so sa ßydom ljet
ßo jenajke wedro wröczi, je stoljetna protyka hromadu
seftajena, kotraz na sto ljet predy praji, kajki budze
közde ljeto czaß. Stoljetna protyka ßo wona Pak tez
teho dla mcnuje, dokelz ßo te wobkedzbowanja salozuja
na stoljetne sbonenja, kotrez ßu ludzjo c'zinili s tym, so
ßu sto ljet sa ßobu közde ljeto wedro napißali a s teho
wußljedzili, so je közde ßedme ljeto predawschemu ßed*
memu na wcdri rune abo podobne byto.
J a n . Njetk ja wjem, schto ta zyla wjez na ßebi
ma. P raj mi pak hischczen, schto to rjekacz dyrbi, so
budze ljetßa 1856 ßlönczko knezicz?
Pschedz. Kaz ßym tebi predy prajik, dha to ne*
rjeka: 1856 knezi ßlönczko, pschetoz ßlönczko közde ljeto
knezi, ale to rjeka: 1856 je ljeto schtwörteje rjadomnje, kotrez ma to snamjo Q , a we kotrymz budze
pschi ßrjenej czoploczi s wetscheho ßuchi czaß a z'ita
möza ßo runje po tym ßamym waschnju radzicz, kaz
ßydom ljet predy.
J a n . Möze jedyn pak temu wjericz? J a ßym
wele kröcz shonil, hdyz ßym wedzicz chzylj kajke wedro
budze, so protyka husto tze. Mözesch dha ty s tajkej
wjestoszju Prajicz, tehdy a tehdy budze deschcz a ßnjeh,
wjetr aby jaßne wedro?
Pschedz. O h! möj wujo, schto ty tola bledzisch!
Protyka möze jenoz prajicz, kajke wedro bycz möhto a
kajki czaß po starym shonenju a wobkedzbowanju, ale
zenje s wjestoszju, kajke budze. Zana protyka a zadyn
planet to nemöze czinicz, ale jenoz tön, kiz zyky ßwjet,
ßlönzo a mjeßaz a hwjesdy stworil je, jenoz tön nebeski
stworiczel a sdzerzer ßwjeta we ßwojej wschehomozy a
wschchomudroszi czini közdoljetnje wedro. Teho dla
radzu ja tebi, nespuschczej ßo na protyku, ale: poruez
Bohu ßwjcru twöj pucz a srudobu a wopomn s prawej wjeru, Böh knezi na nebju, wön lost a wjetry wodzi
a wschitke mroczelje, pucz, po kotrymz ßo khodzi, tym
ßwojim sjewicz wje. A duz Boze mje!
J a n . Czakaj hischczen maiu khwilku! Ja mam
ßo tebe hischczen wo jene praschecz.
Pschedz. Je dha to tez njeschto tajke, schtoz ßo
tebi we protyzy na ljeto 1855 lubilo neje?
I a n. Haj, wujo! Ale ja widzu k ßwojemu wulkemu spodobanju, hdyz do ljetuscheje protyki pohladam,
so je ßo tez we tutym nastupanju pschemjencnje stalo!
Pschedz. Schto dha ty mjenisch?.
J a n . Tu stcja ljetßa tewschelakesnamenja, kotrez
we njemskim kalenderu ßo namakaja, menujzy: rak a
boran, law a waha, dwöjnikaj a t. d. To ßo mi lu»
bicz nechasche, so bje ty te we lonschej wonka wostajik.
M oja luba kneni mandzelska tez jara ßwaresche, so tele
snamenja we protyzy nestejachu a wona prajesche, so
tajka protyka, we kotrejz tute wjezy nesteja, zadyn kroschik winojta neje. Ja ßebi pschi prjedku myßlach, jako
ßebi ßerbsku protyku kupich, so zadyn njemski kalender
trebacz nebudu. Ale möj s mojej Hanu s twojeje ßerbskeje nemözachmoj wobstejecz a ja ßebi dyrbjach njemsku
kupicz, dokelz we tej wschitko steji, schtoz ßerbski hospodat
a ßerbska hosposa wedzicz trebataj, hdyz ßo jeju hospodarstwo se zohnowanjom a k sbozu wesz chze.
Pschedz. Ja czeproschu, wujo, schto dha ty tudy
bledzisch A Zohnowanje a sbozje twojeho burskeho hvspodarftwa dyrbjako wot protyki a wot simmenjow, we
tej ßamej sapißanych, wotwißacz? Wujo, tebi drje ßo
dziie! Ty ßy ßo wot pschiwjery saßlepicz bat! To ja ßebi
nihdy nebych myßlil, so ty hischczen tajke wjezy wjericz
mözesch jako by wot raka abo wot borana schkoda abo
wuzitk sa tebe pschischot!
J a n. Ta wjez neje tak ßmjeschna, kaz ty mjenisch,
wujo. Ja ßym wot ßwojeho shoneneho nebocziczkeho
dzjeda a wot mojeje z'onineje wowki ßlyschal, so ma
hiubri; bur na tute skoczata w protyzy ßwjeru kedzbowacz. Moja zona wjeszje zane czelo nesmjafa, hdyz
rak w protyzy steji; predy hacz ja ßyju rozku abo
wowß aby jccjmeń, pohladam ja do protyki, hacz we
nej zane wopake skoczo nesteji. A hdyz chzu pczokki
wurjesacz abo miode pczoky c’v niq, hdyz chzu ßebi zitu
rubacz dacz a t d., dha ja trebam wedzics, hacz to k sbozu
wupane, a pohladam sa linn, fajfe skoczo je we protyzy.
Jako ßo nascha Marka pschcd poktjetom zenesche, dha
je moja Hana ßwjenl na to kedzbowaia, so neby tön
kwaß na raka trechih dokelz ßo bojesche, so möhka ta
zyta zcntwa srudny könz mjccz.
Pschedz. Nasch nebo dzjed, nasch nebo dzjed!
dyrbju ja rez. Nejßy ty pöhan, luby wujo, a ncje
twoja zona, moja luba czeta, pöhanka, hdyz wöj mjenitaj, so domjaze z'ohnowahnje a sbozje wot tutych
snamenjow w protyzy wotwißujetej.
Ssy dha ty
kscheszjan, so newjesch: dobry a dokonjany dar pschindze
wot wölza teje ßwjetloszje? A newjesch ty, schlo tute
snamenja na ßebi maja a schto ßo s mini wupraja?
J a n . Nje! to ja woprawdzje newjem! 3a ßym
jenoz wot dzjeda a wowki ßlyschat, so ßu tute wjczy
jara wazne; hewak ja ßo hischczen zenje nejßym sa
tym praschak, ani wot nikoho ßiyschat, schto rak a Koran
a ryby w protyzy chzedza. Powcdaj mi to!
Pschedz. To chzu, tak derje hacz ja samözu!
M ö j ßmöj predy wot dwojakich hwjesdow ryczatoj,
neje wjcrno?
J a n . H a j! ty prajesche, so ßu hwjesdy abo wokolo
bjehaze, kotrymz planety rjekaja, abo twerdzje stejaze.
Pschedz. Ja ßym tebi tez prajit, so te twerdzje
stejaze hwjesdy husto blisko hromadzje, jena nedaloko
wot druheje fteja a so ßu hwjesvarjo tajkim ßebi bltskim
hwjesdam wjeste mena dali, jako nebeski wös, c'zecze»
ranz, koßy a t. d. Runje tajke hwjesdowe snamenja,
to rjeku, wjesta hromada abo liczba twerdzje stejazych
hwjesdow namaka ßo we tym mjeszi, hdzez pucz, na
kotrymz nascha semja wokoto ßlönza bjeha, wedze, a
tutym hwjesdowym snamenjam ßu hwjesvarjo wjeste mena
wot skotu dali, kotremuz ßu wone, s daloka widzene
podobne.
'
J a n . Ty prajisch, so semja wjesty pucz ma, na
kotrymz wona bjezi. To ja nerosemju; ßlönzo drje
bjeha wokoto semje a semja niz wokoto ßtönza?
Pschedz. Nje! to je wuczinena wjez, so ßtönzo
s mjerom steji a so ßo semja werczi. Nascha semja
dokelz je kulojta, ßo ßama wokoko ßo werczi a s teho
nastawa dzen a nöz. Wona ßo pak tez werczi abo
bjeha wokoto ßtönza a po tym ßo ticzbuje zyke ljeto,
a dokelz ßo wona we tym czaßu ßwojeho bjeha pschezo
hinak pschecziwo ßlönzu postaja, dha s teho nastanu te
4 ljetne cz'aßy. Tön pucz pak, kotryz semja közdoljetnje
tjin i, je podobny na dolhokulojte kolo a menuje ßo:
ekliptika. Tuto koko je do 12 kruchow dzjelene a te
posnameneja ßo Psches 12 hwjesdowe snamenja jako:
boran, byk, dwöjnikaj, rak, law, knezna, waha,
schkorpion, tsjelnik, kosorözk, wödny muz a«rybi. D o­
kelz pak tute hwjesdowe snamenja dla ßwojeje spodob,
noszje na skoczata ßwoje mena s wetscha wot skotu
maja, dha to koko ßo tez menuje: skoczaze koto. Hdyz
ßo njetk naljeto sapoc'zne, dha nascha semja tak steji,
so hdyz jedyn na nebjo pohlada, ßo jenemu sda, jako
by ßlönzo we boranu stejalo; a t. d. Tuto skoczaze kolo
po tajkim niczo druhe neje, dyzli »jekajka wjez sa hwjesdarjow, psches kotruz woni rjad semje pschecziwo ßtönzu
posnamjuja. Runje kaz masch^ ty na twojim czaß.
niku zyfrowu tafln psches 12 liczby posnamenenu, tak
je tez to skoczaze koko tajka zysrowa tafla sa hwjesdarjow.
A runje kaz te planety niczo s naschim wedrom czinicz
nimaja, tak tez te twerdzje stejaze hwjesdy we tym skoczazym koli s tym niczo czinicz nimaja, schtoz ty we
ßwojim hospodarstwi czinisch. Tebi möze to wscho
jene bycz a tez twojej lubej Hani, hacz ßlönzo w bo­
ranu abo we raku abo we wosy abo druhdzen steji.
Hdyz jenoz Böh ßwoje zohnowanje k wschemu dawa,
dha budze ßo wschitko derje radMz, schtoz ty sapocznesch
abo derje a s mudroszju wuwcdzesch.
J a n . M i je ßo wostudzito na twoje mudre roswuczenja wot hwjesdow poßluchacj. Ja newjem, hacz
dyrbju tebi, ki'z ßy hischczen tajki mtody czlowek abo
wobstarnemu shonenemu dzjedej wjericz. Wone möze
tola bycz, so wedro a druhe wot tutych snamenjow
wotwißuje.
Pschedz. Schtoz ßym tebi prajit, to ja ßebi nejßym wumyßlik, to ßu mudrischi ludzjo, dyzli möj wobaj ßmoj, wußljedzili a sich shonenja tola k sazpiczu
nejßu. M i Pak közdy ras, hdyz wot nebeskich hwjesdow
njeschto czitam, do myßlow pschindze, schtoz tön Wschehomözny k Hiobej st. 38, sch. 31 praji:
Mözesch ty czeczeranzowe swjaski hromadu swjasacz?
Abo tych koßow swjaski roswjasacz?
Wjesch ty, tat ßo nebeßa dyrbja wesz?
Abo mözesch stch knejstwo na ftmi postajiez?
Schtö je tak mudry, so mohk mröczelje rachnowacz a
wödne khody na nebeßach satykacj?
Schtoz s tym Wschemöznym ßo chze wadzicz, nedyrbjak
wbn jemu wopokasacj?
A schtoz mubtuje, nedyrbjak jemu tön rcotmolivicj?
A közdy budze derje czinicz, hdyz ßo we poniz'noszi
pschcd nun khila a s Hiobom pösnaje: „J a chzu ßwoju
ruku na ßwoju hubu pokozicz, ja pösnaju, so ty wschitko
samözesch a^rejßym jo rosemit.
J a n . ” o je wjerno!
,
Pschedz. H a j! Hamen a khwalene budz jeho
kraßne meno wjecznje!
____
7.
H u d an czk a. 3.
M am li kopeschka,
Czi wonjam renje,
Jako khorosz me
Slewitasch rad zenjr.
8.
Döiwne liczbowanje.
Nedawno pschiüdje köbliczaiiski kneS ljekar do Mjec'zez,
so by tarn dzieczom jjrtra schczjepik a bjechu zony hi'zvm
fe ßwojimi b|jcqimi tue korczmi shromadzene a czakachu
na neho. Prjenja pola durjow ßedjische Peluschkez Hans
a mjejesche ßwoje prjenenarodjene na flin i. K nej stupi
kneS ljekar a prascha ßo: kak stary je wasch maiyhölczk?
Peluschkez Hana pschemyßli ßebi tu wjez khwilku a wotmolwi na to: hvyz ßo Pawlikez bröz'en saßo wotpali, dha
budze maly Zank ljeto stary!
V.
Knes Kunz s Kaufungen, rubeznik
saksonskich prynzow.
Hdyz tez nichts toot waß, lubi czitarjo, neje w Aitenburgu pobyl, dha sze drje tola wot tuteho plödneho
rjaneho altenburgskeho kraja ßkyscheli. Won ncdaloko
Lipska k pokonju lezi a mesuje f naschim saksonskim
kralestwom. We staryck czaßach wön tez pod knezerstwom
saksonskich kurwerchow jtejesche, kotsiz jön posdstscho sak­
sonskim wöjwodam pschepodachu. Wopomnenja höbny
je tön kraj sa naß SSerbow, dokelz w Altenburgstim
we starodawnych czaßach tez Söerbjo bydlachu a njetzischi tamni wobydlerjo ßwöj splah wot tych ßamych
maja. Altenburgszy drje zane Herbste ßlowczko wjazy
nerycz'a, woni ßu ßo zylje pschenjemczili; ale jich draszenje, jich zyke waschnje we wschjednym ziwenju, pschi
kschczisnach a kwaßach na SSerbowstwo dopomnja.
Pschi spoczatku ljeta 1455, po tajkim psched schtyri
sta ljetami, bydlesche na hrodzi, kiz je na wyßokej hörzy
pödla mjesta Altenburga natwareny, kurwerch saksonski,
Bedrich czichi fe ßwojej mandzelskej Marsch». Wonaj
mjejeschtaj dweju prynzow, Ernst«, kiz bje tehdy 14
ljet, a Albrecht«, kiz bjesche 12 ljet stary. Tuteju prynzow lubowaschtaj wobaj starschej s wutrobnej luboszju
a czehnischtaj jeju horje fe wschej kscheszjanstej poböznoszju a ßwjernoszju. Woßebje Marscha, ta pobözna
kurweichowa, fe wschej maczernej luboszju na ßrvojimaj
ßynomaj wißasche. Tej dzjeszi bjeschtej jeje wutroby
weßelje a radosz. Jeju dla pak bu wona bo
hrubokeje srudzby stajena, dokelz buschtaj jej we nozy
wot 7. do 8. julija 1455 na leßne waschnje rubenaj.
— We tamnym c'zaßu semenjo we njemskim kraju wetschu
möz mjejachu, dyzli dzenßa, hacz runje ju tez dzenßa
nejßu zylje shubili. W oni tehdy na ßwojich wyßokich
hrodach bydlachu a rubezne ziwenje wedzichu. W oni
ßebi wojakow dzerzachu a, hdyz bje wöjna , s tymi
ßamymi kurwercham abo kralam abo khjezorej sa
wjestu sdu k pomozy czehnichu, a, hdyz bje mjer,
wßy a mjesta a ludst na dröhach wurubjachu.
Tajki semjan bje tez Kunz s Kausungen, mu'z ßylny a
saßadzity na swonkomnym napohladst, falschny pak we
ßwojej wutrobi. Wön bje hizom we wele wöjnach ßobu
pobyl a bje pschezo temu ßluzit, kiz jemu najwjazy
penes placzcsche a napoßledk tez na dwör saksonskeho
kurwercha Bedricha pschischok, kiz bje ßebi jeho sa domjazeho marschala pschistajik. Jako bje kurwerch se ßwojim bratrom Wylemom, wöjwodu we Saksonskej, do
wöjny pschischok, buchu wot Wylemoweho wöjska ryczer»
kubla, Kunzej ßiuschaze a we Thüringskim lezaze, wupuszene, wot Wylema sebrane a wjestemu sNitzthumej
barene. Kurwerch Bedrich pak we ßwojej dobrocziwoszi
chzysche Kunzes tutu jeho schkodu wurunacz', a pschepoda
jemu sdobywane s Vitzthumowe rycstrkubka, kotrez w
Mischonskim lezachn, na tak dotho, hacz ßwoje thüringske
saßo nedostane. Jako bes tym saksonski kurwerch Bedrich
a wöjwoda Wylem mjer scstnischtaj, bu postajene, so
dyrbja ßo te rubene ryczerknbla ßwojim wobßedzerjam
saßo daez. A po tajkim dyrbesche Kunz ßwoje thüringlke
a sVitzthum ßwoje mischonske kubla saßo dostacz. Kunzej
ßo Pak to nechasche; wön chzysche wele böle Vitzthumowe
mischonske skhowacz, dokelz bjechu ljepsche dyzli te, kotrez
wön w Thüringskim wobßedzesche. Dokelz kneö Kunz
ßo kurwerchej pschecstwesche, puschczi tön jeho se ßwojeje
ßluzby. RoSsiobeny a roShnjewanY psches to wschitko,
ßwaresche kneS Kunz na kurwercha, Pißasche jemu listy,
we cholrychz wön jeho hanesche a wobskorzowasche.
Dokelz Pak ant na puczu skörzby ant s wozu niczo dvbyc;
nemözesche a kurwerch jemu ßwöj kraj sakasa, cstekasche
wön do Czjeskeje a skkadowasche tarn s njekotrymi sakson»
skimi semjanami, kotsiz bjechu na kurwercha fit a s jeho
kraja czjekali, stu radu, kak bychu ßo na htowi a czjeli
kurwercha wecstcz möhli. Tön pak bje wscheje staroszje
a bojosste a bje prajik, jako jemu k wuschomaj pschindze,
so chze Kunz njcschto pschecstwo nemu wuwesz: möj
Kunzo, hladaj ßo, so mi ryby w hatach nespalisch!
KneS Kunz pak se ßwojimi towarschami w Czjeskej
wotczakowasche prawy czaß a pschihotowasche wschitko
na to, so by kurwerchej njekajku prawje wulku kschiwdu
sczinik a jeho we najhkubschej wutrobi srantk. Wön
derje wedzische, kak wutrobnje kurwerch ßwojej» ßynow
lubowasche a teho dla bje ßebi wumyßlil, teju jemu
rubicz So by to wuwesz möhl, bje wön jeneho ßwojich ßiuzomnikow, leßneho a besßwjcdomniweho pachoia
pod ßlubenjom dobreho sapkaczeni'a, nacyczak so by tön to Wokno wotcztnik a tjebel delje puschczik, do komöry,
hladai, hacz neby w altenburgsktm hrodzi nietajfu ßkuzbu
prynzaj we drjemanju lezeschtaj. Pcjene,
dostacz möhk. Tutön, s menom Hanß Schwalb«, bje ßo schtoz Kunz njetk czinische, bje to, so wön te durje,
tez do Altenburga podal a turn na hrodji zaloßnje kotrez do sparneje komory kurchwerchoweje wedjechu, sa»
skorzik, so je khuvy qloroef, so hnidzen janu ßkuzbu ßadst, potom tymaj prynzomaj, kolrajz naströzenaj wo»
venamaka a bje Boze vla proßyk, so bychu jemu tola tuczischtaz, a newedzo, schto ßo stawa, wokacz chzyfchtaj,
njekajku ßkuzbu bali, so chze tu najnizschu rady na ßo hudu s rubtschczom satyka. Na to wsa wön jeju, do»
wsacz, hdyz jenoz khljeb sa nju dostane. Kurwerchowa tetz | dobrym ßobu hicz nechaschtaj, pod pazu a puschczi
Marsch«, kotrejz bje pröstwa zusnika powedzena, ßmilt po saßo po lym kozanym rjeblu delje do sahrody, hdzez
ßo nad nim a pschtkasa, so bychu jeho sa pomoznika jeho pomoznizy na neho czakachu. Kurwerchowa pak
we kuchini yostajili. Hanß Schwalb« bje weßely a bze tola wot wotanja ßwojeju ßynow a wot hary we
po svaczu dzakomny sa tu mitosz kurwerchoweje o czi- pupodnez komorzy wotucstka a do neje chzyka. Jako
nesche ßwoju ßiuzbu tak ßwjeru, so nichtö to najmensche Pak Durje sanknene namaka, wotasche wona s zykej
na neho pschinesz nemö'zesche. Wön bje swölntwy a schizu a wotcstni wökna. Ale kak ßo wona strözt, jako
pilny a dzjesche zonam a muzam w kuchini a wschilkim zow wohlada czloweka, kiz jeju ßynow dzerzo na rje»
na zykym hrodzi k rukomaj, so ßo nichtö niczo steho belu delze lzesy. S möznym pkakanjom a ruzy kawot neho nenadzijesche, ale wschitzy jeho khwalachu. manzom proschesche njetk ta wboha macj wo ßwojeju
Ale na jasyku mjed, we wutrobi jjed. We potajnym öynow, a lubesche rode peneS, hdy bychu jenoz teju na
dzerzesche wön sKunzom a dzjelesche jemu poweszje ßobu, pokoz wostazUi. Ale schto mözesche stwerdnenu wutrobu
schto ßo na hrodzi podawasche. Kunz, kiz ßo skradzu ^ d e h o Kunza hnucz! Jako bje wön do sahrody
na hrodzi Kohrenu pol« Frohburga sadzerzowasche, p!chljchot, shrabny wön teho mtödseho, Albrechta, ßadzi
pschindze wot tarn do sahrody, kiz. bje wokoko alten­
üst,.fon*a a liechasche f nim precz do raburgskeho hroda, a tarn ßo wön s Hanßom w nozy benstelnjkeze holze, so by s nim m najblizschim puczu
ttechi a s nim rosryczowasche.
^^.^ich tsch o t. Kaz bje wotryczane, tak tez taj
N« tajke waschnje bje kneS Kunz pscheS ßwojeho dwaz druhaz semjanaj f Mojen a fe SchönfelS czinischtaj,
lubeho Hanßa noshontt, so kurwerch do Lipska po- wsajchtaz teho druheho prynza Ernst« k ßebi a podaschtaz
jjedze a ro nozy wot 7. do 8. julija domach nebudze;
iwtkawskeje holze, so byschtaj tarn pscheS voigtbale, so ßu drusv woßebnischl ludzjo, kaz komorntzy a
h"omadu^trech??""^^
0 PotomfKunzom saßo w Czjeskej
sich zony weczor teho ßameho dnja na wulku hosztnu
k allenburglkeinu mjeschrzanoszi plcheproschent, so po r,_
bi e9 u rubeznizy pod krywom czjemnoszje s tej«
lajktm kurwerchowa se ßwojimaj ßynomaj ßama lutka
11 fdE)r obp czeknylt, dha kurweichowa, tön
na hrodzi wostane a zyly hröd jenoz wot stareho wröt«
kotrymz jeje ßynaj bjeschtaj, wvpomnika a wojaka wobwachowany budze. To bje prawy
ludzi wubudzt, kiz hischczen na hrodzi bjechu
fltadny czaß sa teho saßakteho, po weczenju laczneho,
a da roSschzertcz, schto bze ßo stalo.
Kunza. Wön se ßwojim Hanßom wscho derje wot- ? !ř ° 1
Pa fonte ßynychu a sa tymi rubeznikamt
rycza, rosa dzewecz pomoznikew, bcS kotrymiz bjeschtaj jlerzachu, njekotsi tu beStroschtnu kurwerchowu trosch»
dwaj semjanaj Wylem s Mosen a Wylem se SchönfelS
r n^ otfl
Na mjeszi k kurwerchej do Lipska
o pschindze wcczor 7. julija do sahrody pödla alten» pobachu, so bychu jemu tu wjez sjewili. Tön tez hny«
bmgskeho hrodu. Czicha nöz fe ßwojimi kschidkami vom sposna, so to nichtö druhi neje byt, dyzlt Kunz
mjcho a hrod kryjesche, jako ßo to ftadleschko siych ru< ) ^u fu n g e n a dawasche krutu pschikasnju, so dvrbja
be'znych ludst pschi murji shromadzrsche, kotra'z ßo pscheS VfV. kudeznikow wschudzom pyiacz, so dyrbi ßo fe
sahrodu cjehne. Wschitzy w mjeszi we mjeri wotpo« n?!1
^1??» swonami we mjestach a wßach froonf^ a ßo
czowachu a roe cstchtm spanju lezachu. Tez ku»werchowa cjl stoßnizy, hdzez ßo trechja, popanycz. Hanß Schwalba
bjesche sahje do toza schta a pödla neje we blistchej Pak bz« ßo, jako bjesche Kunz czeknyt, saßo do ßwo»
komorzy jeje ßynaj spaschtaj. Czichi mjer solo wokoko zcho koza kehnyk, jafo neby niczo f tej wjezu czinicj
hroda kne'zesche a jenoz f daloka bje piskanje herzow mzek a ßebi myßlik, so chze ßo pschi sktadnischtm czaßu
ßlyschrcz, kiz we domi mjeschrzanosty weßet« ronczka sa ßwojim knesam do Czjeskej« podacz.
k rejam piskachu. Jako bje jibnacze wvtbiko, wotczini
Tutön jeho kneS, Kunz s Kaufungen pak bje beS
ßo we tej stwi, pödla kotrejez mlodaj prynzaj lezeschtaj, tym zyku nöz pofpöchi jjechak a we ranisckich hodzinach
wökno o jena ruka puschcst j neho tjebel delje, kiz bje hacz do wokoDoszje mjesta Elterleina pschischok. Dokelj
s ko'zow twerdzje hromadu wtty a pleczeny. E bltsktch wldstsche, so nichtön sa nim neczjert, a dokelz mjenische,
kerkow sahrody stupt Kunz a ljesesche, kaz köczka, na so budze w holt wjesty psched közdvm nadpadom, wob«
tym rjeblu hvrje. Jako bje s wöknom nutS salzest, sankny wön sastach a konjomaj kusk wotpoczinka Po.
stupt wön j pomozu ßwojeho lubeho H«nßa, kiz bje pschecj. Wön stupt teho dla se ßwojeho konja a wot-
Kuschczi to tej ßwosemu rajtnikej f menorn Schweinih,
kiz s nim bje. Tez dowoli wön teinu mlodemu pryniej, so ßmje do bllskich kerkow hicz a ßebi tarn tru»
skalzy pytacz. Wo» ßam pak czißny ßo na fgenu tratmi,
so by ßcbi s weßclom roSpomnit, kak * r je bje ßo
jemu jeho siv ffutf poravzit. Mkody prynz Albrecht
wokolo po holi tam a ßeai khodzo a czerwene tru»
skalczki schczipajo a se srudnoszju na ßwoju maczerku
spominajo, trechi na jene dobo nn jeneho wuhlerja,
kiz ßredz holje wuhlje palesche. Jako wön teho rou«
hlava, masaneho wot ßwojeho qornetfo dzjeia, na»
strözi ßo wön woprjedka. Ale böcsy stupt wön melczo k ncinu a rekny: Pomhaj Böh tebi a pomhaj ly
m i; wumöz me, ja ßym prynz Albrecht, ßyn saksonskeho kurwercha; zusy muz je me w nozy s hroda mojeho nana rubik a Böh wje, hdj'e chze nie wön wesz.
J a ßo psched nim byju. Ton wühlet, kiz teho mtc»
deho hölza, jeho woßebne ßuknjc, jeho newinojiej woczi, s kotrejuz ßo ßyliy ronjachu, Wohlada, a tu na»
leznu pröstwu teho ßameho ßkyschesche, a kotremu ßo
to hnydom sdasche dziwno bycz, so zusy kneS s tajkim
hölzom na polajnych vucz.ich wc holt wokoko puczuje,
wjeresche na mjeszje tym ßkowam teho mlodeho prynza.
Wön ßo naprascha, hvze ton zusy kneS je a jako bje
prynz Albrecht to jemu pcajit, shrabny wön ßwoju
wulku heju a dzjesche s nim. BeS tym pak bje wön
ßwojej zoni pschikasnju vak, so by wona po waschnju
holansktch wuhlerjow ßußovam pscheS blczje na schtomy to des nimi wotcyczane snamjo dala, so bychu
jemu k pomozy khwalali. Zona to czinesche, kaz bje
fej muz pschikalak, dokelz hebt myßlasche, so ßu drje
rubeznizy we bliskoszt a csteresche ßylnu haru. Ton
wühlet pak s menorn J n rij Kowar, ßo nekomdzesche
ale khwalasche, so by teho rubezneho semjana popanyk.
Kunz, lezo na trawi a drjemajo we ßwojich myßlach,
ßo nemako nenaströz'i, jako teho czorneho wuhlerja,
kolrehoz tön mlody prynz wedzejche, wuhlada. Won
spjeschnje horjeskoezi a ßo spuschczo na ßwöj wötry
merz, teho wuhlerja s löhkim pschewinycz myßlesche.
Ale h la j! hdyz wön Jurstj Kowarej napschecziwo stu>
pasche, dba tön se ßwojej heju bcs bojoszj, na neho
dzjesche, jako by hizom we wele bitwach byk. A Kunz,
kiz bje ßwoj mecz wuczahiivk a jenu kröczel do sad
stupit, so by ßo rasej wuhlerskeje heje wuwinyt, sawi
ßo se ßwojimi wotröhami do njekajkeho kerka a padze
na semju. Jako to J u rij Kowai widzische, dzjesche won
ßylnje na Kunza a bijesche jeho se ßwojej heju, so tön
saby stanycz. Kunzowy rajtnik, kiz bje trochu do boka
saschol, pschibjeza na wvlanjc ßwojeho knesa k pomozy,
ale tez czi ßußodni wuhlerja pschibjezachu s khwatom
ßwojemu towarschcj na pomoz. Duz doiho netrajesche,
dha lezesche kneS Kunz pschewineny a swjasany na
selenej trawi a jeho rajtnik pödla neho!
Wön a jeho towarschoio newkachu ßebk khwilje, ßo
mycz a redzicz wot ßwojeje wuhlerjkeje czornojzje, ale
woni ßadzichu teho mlodeho prynza na Kunzowcho
konja a knesa Kunza nusowachu woni, so by stanyi
a czjerjachu jeho swjasaneho se ßwojim rajtnikom do
blizscheho mjesta, do Gnuchaiiia, hbzq wobeju ßudnistwu pschepodachu. Najweßelischi wot wschiikich pak
bje mlody prynz Albrecht. Wön ßo weßelesche saßo
born pschinq k nanej a k maczeri, a wön nepschida,
so by ßo wühlet J u rij Kowar domvj wroczik, aleroob*
stejesche na lym, so by ßobu do Altenburga schot. Tak
teho dla tez druhi dzen dopoknji wulki a weßely czah
do allenburgskeho hrodu czehnische. Mlody prynz Albrecht
ßedzische na konju a sa nim dzjesche wuika czrjöda ludst,
kolsiz bjechu ßo jemu na puczu pschisanknyli; ale jemu
kprawizy dzjesche se ßwojej möznej heju J u rij Kowar,
tön czoruy wühlet, kiz bjesche jeho s rukow nepsche»
qela woßwobodzik. Kajke bje to ßweßelenje na hrodzi,
jako ßo tön mlody prynz strowy a czerstwy saßo do»
moj wcöcstsche. Jeho macz Marsch«, kiz bje tawsynt
ßylsow wo neho plakala, oh! ( kajkim sradowanjom
wona jeho s konja sbjeze a s kajkej wutrobnej radoszju
wona jeho woloschowajche! A kajke bje to powedanje,
jako prynz Albrecht na Jurija Kowarja pokasowasche
a prajesche, tön je me wumöhk. Tön bu pak s wulkei
czesstu witany a jako ßo kurwerch po dalschej roSprawt
wobhonjowasche, kak je ßo wscho stalo, sawola tön
czumpajo ßwoju lubu heju: Kunza ßym ja kraßnje
tryllowak.
Tnteho ßlowa bla pschilasa kurwerch
so dyrbi J u rij Kowat pschichovnje to meno: J u rij
s Tryllec we>z a wotpuschczi jemu, so by ßebi jenu
hnadu wu.roßyl. Tön pontzny wuhlec pak wuproßy
ßebi jenoz, so by jemu wotpuschrzene byko, we tej
holt, hbjez bje teho prynza s rukow Kunzowych wumöhk
ßwobodnje wuhlje palicz Kurwerch ßo ßmjejo dla tuteje
ponizneje pröstwy dowoli jemu wjcho a dari jemu o
jeho potomnikam k temu hischcze ßwobodne wulke burske
kublo we EckertSbachu pola Zwikawy.
Tön mkövst prynz bje saßo namakany, ale hdze bje
tön starschi, Ernst, wostai? Weßelje starscheju bje wulke,
jako teho jeneho ßwojeju ßynow saßo stcoweho picht
ßebi mjejeschkaj, ale jeju starosz a srudoba bje htschczen
wulka dla teho druheho, wo kotrym; hijchczen nichtö
niczo newedzische, hdze bje wostat. Teho bjeschtaj knesaj
s Mosen a se SchönfelS ßobu wsakoj a snlm na druhu
stronu czjekatcj. Monas nebjeschtaj daloko pschijchloj,
dha wonaj ßlyscheschtaj, so ßo na wßach, hdzez nimo
jjechaschtaj, wschudzom swoni a s teho wonaj jhudaschtaj, so je jeju zyta wjez snata. Teho dla ßo wonaj
bale newjerischtaj, ale ßo se ßwojimi ßkuzomnikami we
jenes skalobi nedaloko mjesta Hartensteina slhowalchtaj.
Tam wot hkoda czwilowani a közde wokoiiiiknenje we
strachoszi, so jich ludzjo namakaja, wobsanknychu woni,
Schtopak njetk czintcj? Jurij Kowarwedzische tabu. ßo na hnadu podacj. Wont pößtachu do Zwikawy na
hamtskeho hetmana jeneho wot ßwojich ßkiizomnikow
a dachn jemu prajicj, so chzetaj prynza Ernsta ßwobodneho puschczicz, jeli so jimaj wotpuschezene budje,
des khostanja se saksonskeho kraja 6e Czjeskeje ßo podacz,
so pak budzetaj teho prynza a ßameju ßebe skönzowacz,
hdyz jimaj ßwobvdnosz dowolena ncbudze. 9Z.i to zwtkawski hetrnan jeju wumjenenja dopelni. S Mosen a
se SchönselS a jeju ßfuzoninizy czehnichu do Czjeskeje
a prynz Ernst k nnntj a k mslcjert do Altenburga,
hdzez bu wcßetosz starscheju njetf dokonjana n njekotra
dzakomna modlilwa wol pobözneje kurwerchoweje temu
Knesej spjewana, kiz slu tabu slych nepscheczelow slemi
o lym ßwojim pomha se wscheje nusy.
Schtoha Pak je ßo s Kunzorn, tymrubeznikom, staio?
budzecze wy ßo praschecz a sjeho pomoznikom Hanßom!
Kunzej bu 15. julija 1455 we Freibergu, hdzez bjesche
k wotßudzcnju dowedzeny, hkowa wotczata. Hanß
Schwalba a rajlnik Schweinitz buschtaj wot schtyrjoch
konjow roStorhanaj. S Mosm a se SchönselS dusch»
taj wot Albrechta a Ernsta po ßmerczi jeju nana
wobhnadzmaj. A ty, möj qitatjo, hdyz to wopomntsch,
schtoz ßy njet czitai, schto ty prajisch? Wsmt ßebi se
ßwojeje domjazeje knihownje didliju a wopomn to,
schtoz steji: Pschißl. Salom. staw 26, schk 27.
'
10.
H u d a n c z k o. *
Prjedku mjaßo, sudku mjaßo,
SSredza drewo, zeleso;
Pödla wröny shromadja ßo
Zyrobu ßej pytajo!
'
11.
Jedyn, kiz pßy sa wopuschje wjasa.
Holanskibur, Bakuschez MotS, pschinrze nedawno jenu
ßobotu do mjesta k kopornikes a chze jemu staru pönoj
pschedacj. Schloha pkaczicze sa stary kopor, prascho ßo
MotS. Nowy kopor ptaczi 12 ußl., stary 8 nßl., reine
kopornik. Na to MotS ßwoju pönoj da a kopornik ju
pschewazi a praji: ßydom puntow wona czehne. To mözno
nese, mvrczi MotS; ja ssym ju domach wazil a dha
«zehnische wona dzeßacj puntow. To by byko, wotmolwi
fopotnif; tat daloko do msesta macze, luby pscheczelo?
k fi hvdziny, wusna ßo MotS. N ö, rekny kopornik,
«ewjesze dha, so je kopor, hdyz ßo neße abo wese na
kozdu hodzinu wo punt löji? To by byko! dziwa ßo
MotS. To hischczen nejßym wedzit. Haj! to mi wjercje,
wobtwerdzi kopornik, tu macze nowu pönoj, wona njetf
wazi 15 puntow, a hdyz ju domach wazicj budzecze, budje
lo m wjeszje jeuoj 12 puntow czezka.
12.
Pschasz a pschasne kolesko.
Hdyz Hejduschkez kmötr to napißmo czita, dha wön
ßnadz protpku saßo s rukow pokozi a drje s mudrym mi»
knenjoin ßwojich schjerych wobwcczow rekne: Hlaj wschak,
hlaj; pschedjenak, abo tön, kiz protyku Pische, chze naß
touq'tcj pschasz a kak ma jedyn kolesko stajicz a kudzekku
klasz a tajke a hinajke; ja chzu hnydom MotS Tunka
rjekacz, hdyz je tön hdy sa koleskom ßedzak a pschadk.
Ale, luby kmötse, praju ja, czakaj khwilku, czitaj jenoz •
dale. To rat do myßlow nepschindze, so bych wot
tajkich wjezow ryczat, kotrez ja ncrosemju. To nech
bledzakojo czinja, ja n!z. Mudry hlada ßo tajkich ryczow.
Prawje pak masch, so hischczen zenje nejßym zanu
nitku pschadt.
Schtoz ja chzu, to je njeschto druhe. Poßkuchajcze
jenoz, dha budzecze je wedzicz.
Nejsze dha wy ßo zenje sa tym prascheli, kak dokho
to je, so ßu ludzjo len, wokmu, konopej pschasz sapoc'zeli a schtö je prjene pschasne kolesko wudzjetat? Abo
sze wy ßebi myßlili, so ßu ludzjo hnydom tajke khumschtne
kolesko mjeli, kaz njetf zony a holzy, hdyz na pschasu
djeja. —
H m ; hm; njetf newjesze, schto prajicz. Hlajcze,
to chzu ja wam wupowedacz tak derje harz mözu a
taf, kaz my to se stawisnow stareho czaßa wjemy.
Sswjate pißmo Praji, so prjenaj czlowekaj ßebi
figowe liszje wokoko ziwota swjasaschtaj; to bje jeju
prjenja ßuknja. Jako buschtaj pak dla ßwojeho hrjecha
s paradisa wuhnataj, jako ßwoju rolu wobdzjetacj
dyrbeschtaj, na kotrejz czernje a wösty roszichu a jeju
kakachu, dha drje börsy shonischtaj, so na tajkej ßuknt
dosz neje, a duz czinischtaj ßebi ßüknje s kozow swjeriny.
Tajke kozane ßuknje ßo pak prjenim czlowekam dokh»
lubicz nemözachu; te bjechu abo czople abo necztste
a ptökacz ßo wone tez nedachu. Teho dla woni na
druhe rayßlachu. Jaßne a pißane barby pak ßo czlowski«
maj woczomaj wot spoczatka lubjachu. Hdyz teho dla
qlowekojo rjane pißane ptaczki wohladachu, kiz ßwoje
kraßne a rjane perjowe ßukniczki mjejachu, dha ßo
wjeszje we tych hordych wutrobach to zadanje möznje
hibasche: oh! hdy bychmy my tola tez tajku pißanu
rjanu ßuknju mjeli. A hdyz je ßo jenoz we tym czlv»
weku tajke zadanje hibako, dha jeho mudrosz hnydom
na to pomyßli, kak by to ßamo spokojita. Poßkuchajcje
njetf, schto ßo se starych czaßow poweda, kak we tej
wjezy c'zlowekojo ßu skutkowali.
Egipczenjo a Grichojo stareho czaßa, a Chinesojo,
kotsiz w ADsej bydla, a Peruanojo, kotstz w Amerizy
ßwoje wobydlcnje maja, czi wschitzy praja, so je c'^lo«
wek pschasz wuknyt wot maieho mudreho stworenczka,
menujzy wot pawka. Czoho dla dha niz? Je to ha»
niba sa czloweka, hdyz wot skotu njeschto wukne, so»®
ttemu) je Döh tön kneS dziwne dary bcil! Böh chzyl dawschich czaßow ßwoje c|eufe a zidzane nitki pschadke
dacj, so by tak njekolry prösnik a ljenik wot mrowje o k temu rjane ßerbske pschespolo spjewake.
a wot pczolki wuknyk pilnosz we dzjelt a siutniwosz,
Wele tawsynt ljet ßu muzojo a zony pschadlt a
s kotrejz ma potrebu nahromadjicj a sa slyMaß k radzt nejßu niczo wo tym wedzili, schtoz dzenßnischi dzeä
dzerzecz! Neje dha to k wjerenju, so je pilna hosposa, zana wowka a zana holczka neby parowacz chzyka.
hdyz je pawka widzika te czenke nitft pawc'ziny tfslcj, S tart wötzojo s wrcczenom ßwoje pschasy dzerzachu a
ßo nn to dopomnila, kok by tez s wkökna schtomow na kokwrot abo na kolesko nichts nebje ßo dopomnik.
a s wokmy wowzow tajke nitkt pschihotowacz a k tolschim Häkle 1530 bu pschasne kolesko wunamakane. Tehdy
menujzy bje we brunswikskrj wßy, f menom Watten»itkam hromadu werczecz möhia?
büilel, mudry muj Jan Jürgens ziwv. Won bje rjesJako bjcchu c'zlowekojo tak daloko, so wedzichu czenke bar a snamenik, wustojny a wusckikny we wschjech
nilki swerczccz a je tak dokhe fcjintcj, hacz jenes chzychu, khumschtach a tön ßwojej lubej zoni k polözenju jejneho
dha wont wjeszje potom börsy wreczeno wunamakachu. dzjeta kolesko wudzjeka, kotrez bje ßebi we ßwojej mudrej
K temu pschinvze, so woni sa tym pschindzechu, so len, htowi wumyßlit. Dzenßnischi dzen hischczen w Watten»
hdyz je treny, k rjanym nitkam ßo pschasz hodzi a tak büttellu ta khjeza steji, we kotrejz je wön bydlik.
nasta tön droht, najchim SSetbowkam tak luby khumscht Wona je njetk korczma, kotraz ma we ßwojim woponi
pschedzenja.
pschasne kolesko a dyrbjai schtö wot waß hdy tarn
pschincz, tön nech k czeszi Jana Jürgenßa schklenzu
Kajki stary khumscht to je, to je s teho widzicz, so wina abo piwa wupije. — Tuto prjene pschasne ko­
ßo preist: Naema, ßotra Thubalkajnowa, mischtra lesko nebje tak dokonjane a khmane, to ßo wje, ale
wschelakeho djjeka kopora a zelesa, wot kotrejez ßo 1. jako jenoz bje wunamakane a po ßwjeczi snate, dhÄ
Möjß. 4, 22 poweda, je jön hizom möhka. Tön naj- jow a tarn ßo mudri muzojo na ne dachu a je böle
starschi spjewar grichiskeho luda, s menom Homeruß, wudvspoknichu, so wone tajke ßo sczini, kaz njetk je a
poweda, so je macz Nawsikaje purpursku wotmu s por­ kaz wy je njetk, SSerbjo a SSerbowki sa khachlemi
stami pschadka. Teho runja ßo dwje grichiskej zoni, stejo macze, so renje börczi a ßo njekotry schczenk na
Helena a Pcnelopa menujetej, kotrejz pschasz a tkacz nim wupschedze.
'
mö'zeschlej. Hizom sastarskuFeniziszy, kotsiz we Tyrußu
Jow
mvhk
ja
sastacz.
Ale
ja
chzu
hischczen
pschia Sidoni bydlachu, rosemichu rjany piat, byffuß nie«
spomnicz,
so
je
we
ljeczi
1714
a
1724
wilstojny
dreschler
nowany,, pschasz <i tkacz. Tajki pkat wont s czerwenym
purpurom barbjachu a s nim woni ßwoje wikowanje w Niemegku kolesko s dwjemaj zywkomaj wunamkak,
czserjachu. Tajku ßuknju spurpurskeho pkata mjejesche so ßo na nim s wobimaj rukomaj pschasz hodzesche
Josef, ßyn Jakubowy, a teje ßameje dla bjechu jemu a so stej jedyn duchomny Trefurt w Hanoverskcj a
jeho bratsja sawistni, so jeho skönzowacz pytachu. Tez tyscher s menom Flohr w Saksonskej wo wudokonenje
beö israelskimi dzjerzimi bjechu zony, kotrez pschasz a koiwrota ßebi wulku prözu dawaloj. Mena tajkich
tkacz mözachu, harz tez zane tajke pschasne koleska a wo pkchasy a pschedzenje wyßoko saßkuzbnych mu'zow
zane kroßna nesnajachu, kaz we njetzischim czaßu ßo dvrbi közdy muz a közda zona, kiz rady pschedze, we
beS nami namakaja. We 2. knihach Möjßaßowych 35, dzakomnym wopomnenju dzerzecz, teho dla je pschedze25 a 26 czita ßo, hdzez ßo wot stkadowanja k Bozej nak tudy na nich s dobrym wotpohladanjom spomnik.
hjcczi ryczi: „kotrez bjechu mudre ^ony, te pschedzichu
S a pschelczje a pschasne koleska je Pak njetk srudny
se ßwojimaj rukomaj a pschineßechu ßwoje pschedzene czaß. Neje wjerno? Pschedzeno mako pkaczi a dzjeio
wjezy wot zokteje zidy, scharlatoweje, rözoweje czerwe» je zadne a drohe. Teho dla koleska tak weßeke wjazy
neje a bjeieje zidy a kotrez jene tajke dzjeko mjejachu nebörcza. S tart ludzjo möza ßo dopomnicz, so bje pschi
a k temu hotowe bjechu, pschedzechu kosaze koßmy. — pschedzenju dobra warba a njetk ßebi zona ljedy ßöl
Pola starych Njemzow bj« jara czeßna wjez, schtöz mö- wupschedze, hdyz ßo na kawku ßyne a pilnje pschedze.
fesche pschasz a tkacz n khjezor Korla wulki pschikasa, Wo» jeneho ljeta k druhemu je hubenischo a tam a ßem
so dyrbjachu jebo dzowki to wuknycz. Hischczen we maja myßlje, se ßwojimi koleskami khachlje tepicj a
posdzischich czaßach sjerschcziny a kralvwy tajke dzjeko ßebt stwu shrjecz. — Na tym, prajisch ty, mudry kmötse,
sa cjeßne dzjeko dzerzachu a ßedzachu s kudzekku w symi ßu te pschasne maschiny wina, kotrez khudym ludzom
sa khachlamt a pschedzechu, runje kaz njeik sa czeßne khljeb precz beru; precz s nim i! Te tak wele pschadu,
a knejske pkaczi, s kahodnymi porstkami dzecz a tykacz. so ßo niczo wjazy newarbuje, hdyz jedyn s ruku pschedze.
Tez nascht ESerbjo nejßu tak hkupi bvli, so nebychu — Ja pak czi wotmolwju, to je wjerno a neje wjerno.
ßamt ßwoje ßuknje ßebi tkalt a to k temu trjebne wu- S maschinu drje ßo wele pschedze, to je wjerno, al«
pschadli. Hdyz ßwoje wowzy w selenych dokach a na to pschedzeno tez niczo hödne neje, to je czenke a löhk»
tucznych tukach paßechu, ßu nasche SSerbowki pre- a nedzerzi niczo. Teho dla tez tkalzy wele wo ne nerodz'a.
Mudre hosposy teho dla bjely plat, kiz je f pschedzeno, rako/o, Ijenitoio a wopikzy. Na sich Polach wjazy pörja
s maschinu pschedzeneho tkany nekupuja ale jenoz tajki roszesche dyzli zita a jich kukt bjechu sakißnene, so zanu
pkat hladaja, kiz je dzjelany wot pschedzana, kotrez ßtl dobru trawu nencßechu. Khjejje chzychu hromadu padacj
pilne rukipschelczow pschadte. Duz wy ßerbske pschelczje, jako bychu hrjady wot hrosncho czerwja roStoczene byke,
ttcfaßüdqe pschasz a nepuschcz'e nadziju, so tez sa waß a luba nufa f wbknami won a nutöhladasche. Te
saßo ljepsche czaßy pschindza, hdzez budze ßo tez sa wasche ßydom ßuche egiptowske ljeta tam bjechu, a ludzjo pra»
f^mffe dzjeko, kotrez sa czopkyml khachlemi ßedzo pilnje jachu: Knoczenjo dzeja wschitzy po proschenju, jenoz niz
wobstaracze, ljepscha sda pkaczkcz. SSerbjo maja dobnt duchomny ant schrybar ant rychtar a tuczi tsjo teho
khwalbu se starych czaßow ßem, so mvza derje pschasz, dla niz, dokelz zane czrije nimaja. Tak piched dwa­
zyczi ljetami w Knotezach wonhladasche. Dzicze njetk
tut» khwalbu ßebi skhowajcze!
tam, wscho je hinak. Nichtö wjazy po proschenju nekho«
Schwörczo, börczo, schczebotaj»
d ji, khjezje ßu renje bjete, puczje ßu bebte, polst ßu
Rycza wasche koleska,
derje wobdzjetane a rjesnizy tam wjazy tucznych wokow
Khmana pschasa dyrbi hrajo
a kormenych kruwow kupuja hacz bje tam predy ßu»
Hicz wot ruft holecza.
chich kosow. S Bozej pomozu je ßo tam wschitko psche»
E p je s c h n a r u k a k h w a lb u d a w a ,
mjenjako. Dobre poczinki, pötziwosz a mjer we domach
N e c h je W u l f « a b o m a l a
a w mandzelstwach tam kncza, so ßo közdy, kiz tam
A t a t pscheS to k o le s k o
•
pschindze, nad tym sweßeluje.
. Rosz» Lomej bohastwo! —
Kak dha je topschischto, schtö dha je to ta l daloko
dowedk? praschecze wy ßo! Ja chzu wam to wupoweda^z
13.
fl wy bubzecze ßo dziwacz, kak wele jedyn ienicj.fi czlowek
jamöze, hdyz wön jenoz chze, byrnjez rodn fatal abo
wuczei nebyt.
Schtöz jo czini, netßa jo,
Schtöz jo neße, necha jo,
We Knotezach, k prawizy hdyz jedyn pola zyrkwje
Schtöz jo treba, newje so.
nimo dze, stejesche khjeza. Ta cztneschc kaz stari ludzjo;
wona ßo khilesche, jako by ßo közdy dzen do hromady
walicz chzyla. Tön, komuz wona ßiuschesche, menowasch»
14.
ßo Malentz kowar, stary pumpelak, kiz radscho wokolo
dundasche a we korczmi ßydasche a pijesche, harz so by
Dwaj Kukiczanaj roSryczowaschtaj ßo, schto na naj» s rukomaj njeschto dzjekak. Wön bje s wudowzom a
ljepe ßkodzi? Hvyz mi moja Marscha hubt« da, prall mjejesche rjanu, pjeknu a lubosnu dzöwku. Jeho pola
ton prjeni, dha ßebi myßlu, so \ t to to 'najßködße na nebjechu hnojene, kuki zane ßyno neneßechu, dokelz tat
semi! Oho! rekny tön druhi, th drje hischczen nejßy zenj» dolho hacz schtö spomni, zadyn popel na ne nebje
pschischok, a hola bje pobita a spschedawana. Jt temu
hröch s» ßwinjazym mjaßom jjedk?
bje M alm iz Pjetr tak ljent, so, hdy bychu skote sdeschczikom f nebja padake, wön ßo neby skhilik, je sesbjeracz.
15.
W zykej wßy ludzjo ja n u : Maleniz liderak rjekachu.
Jeho dzowka, ta pjekna Herta, dzjetasche kaz nepscheczel
5»no, pozcz mi twojej rukajzy, mono je jara shma a a domjazeho hospodarstwa ßwjeru hladasche, ale wona
ja dyrbju t o ' mjesta jjecz!------ wokasche knezi ßrjenk na
niczo nemözesche dokonecz. Mono bje Mateja na poßlenim.
Petschkez pohoncza. „Wot jutrow hacz do Michaka, dha
Junkröcz nasymu bje Herta na poli pobyia a ßebi
ja rukajzy netrebam, dha möz'csch jej dostacz— wotmolwitön. trawu sa tu jeniczku kosu torhaka, kotraz hischczen we
kowarez wulkej hrödzi stejesche. Wona bje ßebi trochu
wele do ßwojeje ptachly nakkadta a duz bje jej to
16.
brjemjo jara czezke, Teho dla poßynu ßo wona pschi
puczu na brjoh, so by kusk wotpoczowaka a pschemyßlt
ßebi to wulke hubenstwo we ßwojim domi, kak tola niczo
Pschcd nimalje dwazyczi ljetami we Knotezach wscho dokonecz nemoz'e se ßwojim dzjekom a prözowanjom.
jara hubenje stejeschc. Wojazy tarn közdy mjeßaz tta Tuto d o m j^ hubenstwo jej tak k wulrobi dzjesche,
so wulzyschHe srudna saptakny. Jako wona srudna
«Isekuziju khvdzachu, dokelz Knoczenjo zenje we p r a w y m
czaßu ßwoje dawki newotedawachu a zandarmojo tam a ptakajo tam ßcdzesche, pschindze na puczu schwarny
pschezo na strazi lczachu, dokelz luty nerodny a paduschNY a derje swoblekany pachot. Tön wosta pschi nej stejo
lud tam bydlesch«. Knoczenjo tez bjech« wschitzy üb«- « praschesche ßo, schlo jej je a da ßo s nej do ryczow.
H u'd a n c zE o. 5.
Közdy ßwoje lubuje.
Sslubic^ st dacZ je wele.
BudZ ftjadny,
Dha nebudzesch nihdy zadny.
-Wön bje kowasskt a nemjejesche tun}» ^aneho mjesta,
hdzez by dzjeko namakat. Wön bje s horow a bje
w Delanezach byk, dokelz bje ßkyschak, so taumy kowar
pomoznika treba. Tön yak bje hizom jemho mjet a
duz chzysche wön saßo domoj. Weczor hizom ßmjerkasche, jako taj dwaj, Herta a ton kowarski do wßy
dzjeschtaj a wschelko we wschej czeszi a potziwoszi ry»
czeschtaj. Wön bje f jeje ryczow shonik, so je jeje nan
kowar, a dokelz ßo ,'emu to pschistojne waschnje teje
holczki lubesche, pschi ßebi myßlik, hdy by wona misch,
terka byka a ja s mischtrom byk, to wjez by schta; a
wona bje tak pschi ßebi prajita, hdy by tuten pachok
chzyl do nascheje kowarnje stupicz, ja jemu rad bych
pomhaka kowacz. BeS tym bje Nowkez Handrij, tak
ßo tön kowarski menowaiche, prajil, so je jara hlödny
a sprözny a Herta bje k nemu rekka: hdyz chzesch s namaj weczorecz, dha pöj ßobu k nanej, ale my niczo
nimamy, dyzli hornczk bjernow. To niczo newavzi,
praji wön a dzjesche ßobu. Malcniz Pjetr pak bje
dobrocziwy muz a wsa teho hoszja s luboszju horje.
Wön ßebi s tym weleczanskim pachokom po weczeri to
a tamne powedasche a weczor ßo miny, wonaj newe»
dzischtaj, kak. Napoßledk pak Nowkez Handrij kstaremu
kowarez nanej praji: nebych ja möht pola waß wostacj
o dzjeko dostacz; ja wivzu, so we kowarni wele wjezow
lezi, kotrez chzedza dohotowane bycz; ja ßebi zanu svu
sa to nezadam, dajcze mi jenoz jjesz, s tym budu spo«
kojom. Po khwtli bjeschtaj wonaj pscheS jene.
Nasajtra rano jara sahe tön nowy kowarski hizom
we kowarni stejesche a iowasche a klepasche, a te starr
koka a radlizy dohotowasche, kotrez hizom dawno w ko­
warni lezachu a sa kotrymiz bjechu ßo ludzjo wele
kröcz prascheli, hacz hischczen hotowe nejßu. S a nje«
kotre dny bje wschitko hotowe. Njetk tön kowarski na«
shoni, so jene Polo hischczen worane neje, ant wob»
ßyte, hacz runje bje mjeschczanskt hermank nimo. Ja
nemözu pschihladowacz, praji wen ! kowarez nanej, so
tajke Polo ncwobßyte wostane a ktemu macze tez wulki
kruch stareje pastwy a pusziny; to möhlt wy k polej
czinicz, ale wono dyrbi ßo nasymu stacj, so brösva PscheS
symu lezi n hnije, so möhle ßo naljeto bjerny tam ßadzecz
abo wowß woßvcz.------- Ach l schtö nam to wobdzjeta;
stonasche kowar, to by zakoßne dzjeko byko. Ja chzu
to dzjeto czinicz, wotmolwi Nowkez Handrij, hdy; Hucht
czaß wostane a nesamersne, mi to weßelje czini. —
To weßelje chzu tebi popschecz, praji Pjetr ßo ßmjejo
a dzjesche do korczmy na palenz. Jako bjechu na to
hischczen ßuche dny a we kowaöni zane nusne dzjeko ßo
nenamaka, dzjesche Handrij s motyku a s kopaczom won
na polo, a dzjekasche ptlnje. Wön rvczesche s jenym
burom, kiz to prösne polo wobßy a ryjesche a kopasche
tu puszinu. Sa tydzm bje wona wobroczena a s htu«
dokimi prjecznizaml a pschjcrowami pscheczehnena, jo
bh w symi woda woibjezaka. Jako drusy Kuokjenjo
to skutkowanje teho zuseho pachola widztchu, ßmjrjachll
ßo woni; ale dolho netrajesche, dha njekotsi prajachu:
hkupy wön neje. Woni dobywachu dowjercnje ktemu
nowemu kowarskemu a pschineßcchu ßwöj grat do so»
warnj«, so mjcsrsche wön wvbej ruzy pvlnej dzjela.
Wön stawasche rano sahe a bje s dzjekom husto hotowy,
predy hacz kowarez mischtr stoza pschindze. Tön pak,
jako tu pilnosz a nesprözniwosz ßwojeho pomoznika
widzische, kiz zanu sdu neberesche a tola wschitko ßwoje
dzjeto na najljepe wobstara, sapocza ßo ßwojeho
prösnokhodzenja hanibowacz a pschindze dyß a dyß saßo
do kowarnje a pomhasche kowarskemu jow a tam.
Najweßelischa Pak we zykvm domi bje Herta. Jeje
liczzy ßo czerweneschtej psched weßelom, s löschtom wona
ßwoje domjaze dzjeko wobstarasche a jej ßo sdasche, jako
by nowy ljepschi buch do domu pschischok.
Tak ßo syma miny a na jutry Maleniz Pjetr, kiz
ßo hanibasche, kowarskemu sa jeho newustawate dzjeko
jenoz jjedz dacj, k Handrijej praji: jow masch ty ßwoju
sdu, ly ßy jtt ßebi derje saßkuzik. — Dyrbju ja hicz?
praschcsche ßo tön. — Nje, wotmolwi kowar, ty mö»
zesch pola nie wostacj tak dokho harz chzesch; jenoz
dycbisch to sdu bracj. — Na to dzesche Handrij: misch»
tre, ja bych wedzit, kak byschcze ßebi tu svu sa mne
salutowali a ja bych tu pöbla wostacj möht. — Kak
dha? praschesche ßo tön. — Dajcze mi Hertu, rekny
Handrij; ja ßym dobrych starschich ßyn 8 Nejßym khudy.
— Ljepscheho ßynka ßebi kowarez Pjetr zadacz nemö»
zesche a teho dla wön praji: moje dla, jenoz so Herta
chze! — Na to padje Handrij staremu kowarej wo»
koto schije a khwatasche do hrödzje, hdzez Herta ßwoju
kosyczku dcjesche a praschcsche ßo jeje, hacz chze jeho
sa muza mjecz. Herta pak sasta s dejenjom a stajt
dönrzku na bök a wotmolwi s hanibicziwvm saczcr»
wenjom: Handrijo, nemjcj so mnu ßwoj ßmjech; ja
ßym khuda holza a schtö dale, to nichtö newje. Hau»
drij pak nedasche ßebi ryczecj a dolho netrajesche, dha
wona praji: H aj.
Jako to weßne holzy ßkyschachu, so staj tön zusy
kowarski a kowarez Herta nawozenja a newesta, dha
wone sawtszje polne to a tamne, tajke a hinajke kle»
skachu. — Sa tst nedjclje Pak dzjesche Handrij se ßwojej
newestu do Weleczina k ßwvjemu wujej, kiz bje jeho
sörminda byk, a sbjeze ßebi ßwoje samözenje, 400 toi.
peneS, a po krötkim bje kwaß. — Tön mkody ho»
czanski kowar mjejesche njetk dzjeka dosz; nowe ziwenje
wotuczr we jeho domi a wön rjane pencsy Warbowafche.
Wokoto Jana kupi wön drewo a wutwari staru so«
warnju. Wot tych druhich peneS, kiz mjejesche, kupi
wön njeschto polow a kukow tunjo. Te pola wolhlada
wön ßwjeru, te tuki pohnoji wön f popelom, k temu
stajt wön kruwicjku k kosyczzy do hrödzje, a wy byfch»
c$e wkdzicz dyrbeli, tat weßeka a pilna njetk Herta
bjesche.
Jako te pola renje neßechu, te lu ft rjane ßyno da»
wachn a jedyn kröcz wjazy, dyzli predy; jako Handrij
djerzel ßyjesche a hischczen jenu kruwu ßebi kupi, dha
Knoczenjo htowy tschaßechu a mjenjachu: hkupy wön
neje! a sapoczachu jedyn po druhim czinicz kaz wön.
Tez se starym kowarjom bje ßo Wulfe pschemjenenje
staio. Wön we kowarni a na polt ßobu pomhasche,
we korczmt wön nebje wjazy widzicj a k khlamarej,
hdzez bje wön predy po zvtych dnjach ßydat a ßwoju
trubku fünf a jenu schklenzu po druhej wuptwak, wön
tez wjazy husto nepschtndze. Teho dla sie huby hnydom prajachu: tön wbvhi Pjetr! woni jemu niczo
wjazy nedawaja, wön dyrbi dzjetacz a jemu ßo slje
dze. Ale közdy, kiz k mlodym kowarezom pschindze,
wi'dzische, so temu tak nebje. Handrij a Herta se ßwo»
jtm nanom derje a lubosnje wobkhadzeschtaj, a tön,
hdzez wo» pschindze, ßwojej dzjeszt jara khwalesche a
ßwjedzesche^ so dzjeto je wulke zohnowanje.
Najspodziwnijche pak bje io, kak ßo Knoczenjo psche»
mjenjachu. Pschi spoczatku woni na Handrija möznje
ßwarjachu a dzachu: tajki wöshriwz, tajki zusy ßljepz
naß nebudze wuczicz, kak mamy woracz a pola dzjelacz ;
hlaj! wön chze wscho nowe czinicz, wön hizom budze
widzicj, kak ßo lemu pöndze, wön tam pschindze, bdzez
hußy a kury ßeru. — Jako woni pak se ßwojimaj zi«
wymaj woczomaj widzichu, so ßo jemu wscho derje radzesche, so jeho hluboko woran« pola rjane znje ne­
ßechu a so jeho közdoljetnje pohnojene tuki wjazy hyna
mjejachu, dyzli jich, dha woni womelknychu a roiomnischi dzjechu k nein» a praschachu ßo wo tabu. H an­
drij pak bje közdy czaß swölntwy a hotowy dobru tabu
dawacz, hdzez mözesche, a s ruku pomhacz, hdzez bje
nusne. Do korczmy na palenz wön zenje nekhodzesche.
Ale nedzelu dzjesche wön k temu a druhemu ffußodej,
kotrehoz bje sa rosomneho muza spoinat, abo ryczesche
s ludzimi, hdyz psched duremi ßedz'ichu. Schtöz jeho
najböle mersasche, to bje to Po proschenju khodzenje
dzjeczi. Wön dowedze Knoczano«, so bychu wele kjepschi
bylt, hdyz bychu ßwoje dzjeczi k dzjeku dzerzelt abo je
njehdze pschtstajili. Husto dyrbjachu wont wot ncho
to pschißlowo ßlyschecz: Knoczenjo wschitzy po pro­
schenju khodza, khtba jich duchomny, wuczer a rychtar
viz, a to dokelz zane czrije nimaja. Wön nesasta prjedo«
wacz, so je to haniba sa zyku wcß a so to wullu schkodu
pschineße dzjcczom, hdyz wot mlodoszje ßem wuknu
pröfno khodzicz a ßo pschiwucjuja k nerodnemu, lje«
nemu a beSböznemu ziwenju a so to treba neje, hdy
bychu jenoz chzyli ßwoje pola ljcpe hladacz a wobdzjetacz.
Tu a tam tajke ßtowo na dobru rolu padze a
ludzjo ßebi jet>o napominanje k wutrobi berechu, nie
wetjchi dzjcl wosta pschi tym: tön wöshriwz nam niczo
roSkasowacz nima; a ßwarjachu na nehol
Handrij Pak nesasta prjedowacj a napomknacz a
mjenesche: jeneho schtoma dla hola nepane. — We do«
mach Knoczanow knezesche wschelka neczistosz a neroda,
swada a nejednota. Jeho born bje born Bozi. We
nim ßwjeczesche ßo wschitko wot czistoszje. Wön «
Herta zane neduschne ßtowo hromadzje neryczeschtaj.
S lubosnym waschnjom wonaj ßo setkaschtaj. Dwj«
dzjeszi bjesche jimaj Böh wobradzik, kotrejz bjeschtej
jeju weßelje a radosz. Közdu nedzelu wonaj ke mscht
khodzeschtaj a domach wonaj ßtowo Boze c'zitaschtaj
we wschej mudroszi. Rano sahe stawaschtaj a weczor '
Posdzje do toza khodzeschtaj a bjeschtaj pschi tym pschezo
weßetaj a spokojnaj. To bje waschnje pola mtodvch
kowarez a Boze zohnowanje bje wschudzom pola neju.
We Knotezach pak hinajsche waschnje knezesche.
Zyrkej bje prösna, ale korczma wjecznje pölna. Jow
ßydachu muzojo a khartowachu hacz do polnozy n p»«
jachu ßylnje. Zony se ßwjatym weczorom lehnycz
dzjechu a myßlachu ßebi, so jim frei ßwinje paß».
A kaz je, so piwo rady sa piczotku wonja a kajkiz je
koren, tajki je wukoren, tak tez tön mkody knoczanjki
lud wschitke nekhmanstwo czjeresche, ßo hacz do dwa»
naczich hromadzje wodzesche a s^spicwanjom nehornych
zortnych khjerluschow ßo ßlyschecz dawasche.
To wschitko ßo Handrijej nelubesche a wön na to
a tamne myßlesche, kak by ßo tajkemu neskutkowanju
najljepe wotpomhacz möhlo.
Jenu nedzelu ßedzeschtaj Handrij <t Herta hromadzje
sa blidom a wön sapocza: ja wjem, Herta, kak by
ßo tajlemu hUbenstwu we naschej wßy wotpomhacz
möhlo. Ja ßym hizom wele tudy w Knotezach wu«
wedk, ja chzu tola hladacz, hacz nemözu mtody a stary
lud k ljepschemu waschnju wobroczicz. Ach! rooftaj to,
Praji Herta, ty ßebi s tajkim czinenjom lutych nepsche«
czelow czinisch a tola jich nepoljepschijch. — Oh, wot­
molwi Handrij, to mi niczo newadzi. Jedyn ßo ne«
pscheczelow bojecz neßmje. Czi mudrischi o rosomnischi
jo tola spösnaja a ßu mi bobtt. — Schtö dha chzesch
czinicz, praschcsche ßa Herta. — Ja chzu ßo sa gmejnskeho wajchtarja pschistajiez, dzesche wön. — Herta pak
to sa wulku hanibu djerzesche, sö by Handrij, jejny
muz, tön samözitv kowarski mischtr, wowßy nözny wajch»
tat byt. Teho dla wona praji: ty tola nebudzesch,
Handrijo, a dzjesche se jstwy a ptakasche.
Na pößnizy bje gmcjnika hromada a, dokelz -je
stary wajchtarez J u rij wumret, dyrbesche ßo nowy
wajchtar wuswolicz. Dwaj byschtaj rady tu ßluzbiczku
mjetoj; jedyn zadasche ßebi 30, tön druhi 25 tol.
Duz postaze kowarez Handrij a rekny: ja chzu tu ßtuzbu na^ßo wsacz; ja chzu wam darmo ßluzicj,
wy mi netrevacze zanu sdu dacz; jenoz jene ßebi wu«
czinju, so mi ßlubicze, so ch,ecze tön hrosny pucz pscheS
wcß naljeto poredzicz. — Wschitzy ßo wulzyschnje spo»
djizvachu, so chze mischtr kowar s wajchiarjom bycz;^
«le ta wjez ßo {im kubische, so jemil netrebachu zanü
fvu baq, « tön pucz wo wßy poredzicz, tochzychurady
sczinicz. Duz bu Handrij sa weßneho a nözneho wstjchtatja po- st pschistajeny.
Na weczor pschindze wön domoj st pschineße wajchtarsku trubu ßobu. Hertst pak pkakasche, jako to wuhlada
a neryczcsche jane ßkowczko, pschetoz wona bje jara ska
nst so. — W djeßaczich dzjesche kowarez Handrij a
wsa ßwoju trubu, so by prjeni kröcz ßwoju nowu ßkuzbu
wobstarak. Poßkuchaj, praji wön k ßwojej zoni, schtö
budu ist ludzoin trubicz. Ta pak bje wobuzna a ne«
rekny niczo.
Delkach wo wßy bje korczma. Wona bje dzenßst
polna; Knoczenjo pijachu «khartowachu a harowachu
tarn, so to na niczo podomne nebje, wschak bjechu
pösnizy. Handrij dzerzesche ßwöj roh bltsko k woknam
a trubesche tak ßylnje do neho, so wschitzy, kiz wo
jstwi ßedzachu s kawkow horje slcczichu a ßo strözichu,
st ßwarjachu na teho noweho wajchtarja a klijachu a
ßakrowachu wschitzy do hromadv. Handrij pak, jako
bje dzeßacz trubik, spjewasche wötsje tule schtuczku:
Wschak zyrkei prösna a korczma pokna je,
Duz w Knotezach wscho wopak bze.
,
Muz pschi khartach, zona domach we nusy je,
We bomi na kyljebi pvbrachuje,
Duz ßtyschich tu lute skorzenje
A wasch lute po prvschenju khodjenje,
Dzcßacj je biko!
T u schtuczku spjewasche wen Po zykej wßy. Zony,
kiz htschczen do toza nebjechu, a te kiz hizom lezachu,
skoczichu k wöknam a jaro to spjewanje saßlyschachu,
prajachu pschi ßebi: tön nowy wajchtak tym naschim
«erodnym muzam renje piska. Tak je prawje! Tez
Herta so ßmjejesche, jako ßwojeho muza tajke wjezy
spjewacz ßlyschesche. Ale czi we korczmi hawtowachu a
klijachu a saroczachu ßo: temu chzemy puczje pokasacj;
nech jenoz saßo pschindze, my jcho nabijemy. To Pak
bje f hubu tsjelene; woni bjechu wulzy hubakojo ale
woprawdzi bjechu woni jara bojasni. Duz bje wetschi
dzjel precz s korczmy, kaz by sich wichor wsat, st jako
jidnaczen bijesche, jenoz tsjo s korczmarjom sa bltdom
ßedzichu a khartowachu. Duz nowy wajchtai saßo satrubi st Po tym spjewasche:
Tsjo hischczen ßedja a khartuju,
Chzecze wy webzicz. schtö woni f u l
W bwanaczich ja jjch menuju. —
Zidnacze je biko, —
Wön ma czerta, wön je tajki a hinajkt, prajachu
«jt tsjo dobri bratsja a korczmai. Wön woprawdzi, hdyz
t« wostanemy, nasche mena Po zvkcj wßy wuwoka, a
tar s.dojoszje domoj khelpachu. Na druhe ranje pak
So kozdy praschesch«, schtö dha ßu czi tsjo bylt a doiho
«etrajesche, dha bjechu jich mena shudane. Handrij
pak wobtwerdzesche: hdyz jich saßo trechju, dha ja jich
„tena menuju.
Hraczzy pak a piczzy dzerzachu mubru radu a wob«
s,inknychu, so chzedja do korczmy hicz a ßwjezu haßnycz,
hdyz budze wajchtar k korczmi ßo blizicz a tat jeho sjebacz.
gijefotre zony pak bjechu to ßkyschate a, dokelz bjechu
Handrijej dobre, to wobsanknenje tych knicjvmnikow
pscheradzike.
Na weczor teho bist, jako Handrij k korczmi pschindze,
hje tam czma. Hraczzy bjechu czintli, kaz bjechu to
»votryczeli a ßwjezu haßnyli. Handrij pak trubesche
fa| hewak st spjewasche:
Wy lubi raczzy ßwjezu drje haßnyschcze,
A mjenicze, so wajchtar tuto shonicz nebudje,
Wön pak to ludzom powedzicz chze —
Dzeßacj je biko!
Tak wön po zykej wßy khodzo spjewasche. Wschitzy
ßo ßmjejachu, czi pak we korczmi klijachu a sa nim
zpokachu a ßwarjachu, napoßledk pak domoj khwatachu.
«jkmsttt'/ch, 'Vfv bijfvM. vAffm.. Nn. ♦aI/a.
zowarez Handrij Knoczanow wot wulkcje nerody a wot
zlözneho ßydanja we korczmi -pschi khartach a palenzu.
Sc ßwojimi ßmjeschnymi schtuczkami wön tych nervdziych do bojoszje staji a tych rosomnych sweßeli. Dcuhi
tveqor, jako po wßy khodzesche a trubesche, wuhlada
tcon hölzy a holzy ßo hromadzje wodzirz a we jenym
juczi hölza s holzu stejo. Duz saspjewa wön:
Kurwarjo boja ßo ßwjetkeho dnja,
W nozy ßo wokolo W a l e j a I
Dyrbju jich mena »am prajicz j a ?
Jidnaczen je biko!
Pschichodne ranje ßo wschitzy wo wßy woprascho*
wachn, schtö staj bykaj. Handrij pak to nepraji, at<
wobtwerdzesche, hdyz jeju saßo trechju, dha ja jeju meno
wjeszje praju.
Na tajke waschnje redzesche tön nowy wajchtai
ßwoju weß wot wschelakeho nekhmanstwa. Naljeto bjl
pucz pscheS weß renje wuporedzany a wschitzy ßo na
tym sweßelichu. Najdöle pak ßo wschitzy na tym sra>
dowachu, so wscho ljepe stejesche a dzjesche. Muzojo
wostachu pjeknje boma; zony dostachu wjazy löscht«
k ßwojemu hospodarstwu; dzjeczi buchn k dzjeku a k
schult dzerzane; mkody lud bje we potziwoszi a czistoszi
ziwy, a we zykej wßy kczjejesche sbozje a zohnowanje.
Jako bje ljeto wokoio, bje ßo wschitko w Knotezach
pschemjenjaio. Saßo na pößnizy pak bje gmejna hro»
madzje a mjejesche gmejnskeho prjödkstejerja wuswolicj,
dokelz njetzischi wotstupicz mjejesche. A koho woni wuswolichu? Sswojeho dotalnischeho nözneho wajchtarja.
Jenohkößnje ßo zyka gmejna sa to wupraji: kowarez
Handrij dyrbi nasch prjödkstejet bycz. Wön pak, hdyz
tez so trochu kvobarasche, to sastosnstwo na ßo wsa a
nichtö ßo bole neßmjejesche, dyzlt Herta, jnfo wön
weczor domoj pschiüdze a jej powcdafche, kajke dowje«
rcnje je pola gmejny namakak. A hischczen dzenßa
khwala Knoczenjo ßwojeho mudreho a rosomneho prjödk«
flcjetja. Wön hischczen ßwoje prjödkstejerstwo se zohnowanjom wedze — jeli neje wumrek.
17.
Ljepe je doczakacz, hacz pokhwatach
Pampuchez Michal s Kuntworiz, dobra duscha, ale
ntz jara mudry, bje k wojakam pschischok a mjejesche
nedawnix wachn abo straz pola jeneho hrodu w Drazdz'anach, hdj'ez jedyn zusy wöjwoda bydlesche. Wöj«
woda? Böh wje kajke je to swjerjo, mjenesche Michat
ßam pschi ßebi, a nichtö jemu tez nebje prajik, so je
to wulki knes a nimalje schtoz kral. Jemu bje pschikasane, hdyz kneö wöjwoda nimo Pöndze, so dyrbi
präsentirowacz, t. r. ßwojn tsjelbu do rukow wsacz a
jeho s tym po wojersku postrowicz. Wokvio hrodu pak
bje wschitko melczo n nebje zana duscha nihdzen wi«
dzicz. Michalej bje ßo ßmercz woftudzilo, a wön newedzische, schto sapoczecj. Duzy ßem pak bje ßebi sa
nowy ßljeborny kolbaßy a zaltu kupit. „Ach njetk tu
Iota nichtö nepschindze, praji wön k ßebi a staji flintu
na bof, wuczez'e ßwoju kokbaßu a zaltu a sapocza jjefz.
Wön bjesche runje w najljepschim dzjeli, dha stejesche
s jenym fccbom jedyn zusy muz w selenej draszt psched
nim. — „Schto ty jjesch?" — ,,„ N ö ! shudajcze wschak tola.^" — „Krupjanu kokbaßu!" — „„N je , ljepe.""
— „Howjasu?" — „ „ N je ! hischczen ljepe."" —
„D obru?" — „ „ H a j! shudane!"" — Tön zörtniwy
wojak ßo wöjwodzt polubi a wön rekny k nemu: „ale
njetk shudaj, schtö ja ßym." — „„ H a jn tk ? " " —
„Nje, ljepe!" — „„S e m ja n ? " " — „N je, bifchczen
ljepe." — „„W ö jw o d a ? "" — „Shudane!" — „N ö ,
dha dzerzcze mi khjetsje, rekny Michal, moju kokbaßu
o tule kulku zakty, dokelz mam pschikasnju, so dyrbju
präsentirowaez, hdyz wy pschindzecze."
18.
H udanczko. s.
Hubaj, ßyli mubra hlowa,
Schto ßo ux mojich ßiowach skhowai
So je wjezka mersaza,
To czi praju bo prjebka.
Hdyz cje schtö s net sweßell,
Dha cje hrebe w wutrobi;
Dziwno pak, so hbyz ju masch,
Chubicz ju ßej nezabasch!
Sker» sivzisch starosz wschu
Na to, so by dobhk ju!
Je Pak potom bobyta,
Dha je precz, kaz shubena.
Njetk mi praj ty jaßna hkowa:
Schto ßo w mojich ßkowach skhowa!
19.
Khofejow'y spjew.
O , schewczej' barby bruna juschka,
Khofej tez twoje meno je,
Njekotra sakraßnena duschka
Po tebi laczna sdychuje;
O , juschka juschkow najljepscha,
Zychorijowa ßotsiczka,
D je je kut, hdzez cje nesnaja?
Khofejo! lubosz wschitkich ludji,
Tych kralow, knezich, proscherjow,
Kaz w hrodach, tat najnizfchej budji
Masch ßwojich ßwjernych czeszerjow;
A ßy tez bljedy, cjenkuschki,
To wschitko niczo newadzi,
Wschön ßwjet cje toi» wukhwaki.
Khofej! ty ßylne pozadanje
A wulka czaßow potreba,
Schtöz ßlyschi twoje pluskotanje
S tej brunej khany do nopka,
A nej'lt sopar sastarski:
Tön ßo kaz s nowa narodzi,
A po wschjech smyßiach sweßeli.
Duz tez s tej dobrcj brunej wkvhn
Dzen sapoczina czlowestwo,
Kaz börsy s koza krötku dröhu
Je do ziwenja stupilo;
Khofej! jich wele wolaja,
Kaz rano woczi woczinja,
Khofej je prjenja myßliczka.
St kajkich wedjenstwow je'treba
Son ßködny pjeknje hotowacz!
To zönsku do wjccznoszje hreba,
Chzyk ji schtö we tym poruk dacz;
Muz drje wschak tez jön nawari
A s khjetrej czeszju wobsteji,
T u zonu pak nepschetrechi.
Tez prawa zona s lubosnoszju
Wje pomhacz jeho ßkaboszi,
Ldyz jön s cjim ljepschej ryczniwoszju
M rjanej' schallt poredzi,
Tak, nech tez trochu jeczny se,
Rech kwjetka schalzy pscheS njön fcje,
Wön --- f luboszju ßo wobßuhne.
Nef husto da! khosrj ßamlutki
Möz wutlym, duchej kschivleschka?
Haj, czasto wulke myßlje, skutki
SSo pschi khofeju narodza;
G
Wön wunamkanjow baden; je,
A do myßlje czi pschiwedz«,
Schtoz dwazyczom ßo nedzije.
A kajke pscheczelstwa wön ljepi,
Hdyz pscheproscha Ho na schalln!
«So twerdßja lubosz ljedom schczjept
Pschi piwi, mini, palenzu;
A je schlo pödla k tunkanju,
SSmjesch sapalicz ßej trubcziczku —
Kak ßrjebaja jön s radoszju!
Tym ßködka, hust» ßmetana
Ä mözne dulje zokora
Rech nihdy na fal nebija!
20.
Wjesty bm bu praschany, kak je ßo jemn tola pschi
tych czezkich cjahanjach wschelkich tych wojakow w sandzenej wöjni schto a kak je ßo woßebje s Franzowsamt
wobencz a sryczecj möhk. O to zana nusa nebje, rooU
molwi wön, woni bjechu kaz dzjeczi! Nv, w je tola
stoty dziw, ale prajcze jeno, po czim dha bjechu woni
pscheqiwo wam, kaz dzjeczi? A j nö, woni chzychu wschitko
mjeq, schtoz widzichu l wotmolwi ßmjejo schibaiski
burik.
21.
Kak zönskich jasyk tehdy nendje,
Kak zörli ßo rynk poweszjow,
Hdyz prawe ta-rarstwo ßo sendje
Khofejowych tych ßotsrczkow;
Ta wobwertliwosz jasyka
SSo psches tu brjeczlu powetscha
A jjforoa masnje wulecza.
Dobra rada.
S sy studny, luby pschecseko,
Dha radzu, so by modli! ßo;
Najtyschnlscha ta srudoba
PscheS modlitwu ßo pomenscha.
SSy myßlje dobrej' weßekej'
Dha radzu, so by spjewai ßej;
Wscha naschn radosz wutrobna
PjcheS spjewanje ßo powetscha.
S a to pak na nim nejßu pikt
SSo ludjjo löhzy bankerot,
SSo nejßn peni pschi nim b ili
A walkli ßo, kaz tön sköt;
Na piwi, w ini, palenzu
Pak njechtözkuliz s hanibn
« s o khory pik, haj k proschekstwu.
Duz neßwar muzo jonu twojn,
Hdyz tsikröcz sa dzen semele,
H laj, ßkabosz noßy közdy ßwojn —
W ol zönskich tale netwöchne;
Khofej zdyn zona lubujr
A absolut jön hotuje
A tez sa kroschki poßlene.
D derje pak, hdzcz do fijofeja
SSo muzej, zont jenak chze;
Hdzez w röli pschez te krepkt steja,
Tam ziwenje je zidzane;
22.
Ljeni je wohidny.
Wudzjela! bje kowarez mischte» d w je ra d liz y .
Ratarez Jan kupi jenu; tu druhu pak cjißny mischtr
do kuta. I n pobjeza sersawz, dokels tarn tsi schtwörcziny ljeta lezesche predy hacz ju Maßakez MotS kupi.
Kak ß» Maßakez Motsowa radliza dziwasche, jako ju
Ratarez Janowa duzy na rolu doszjeze: Kak ßp ty
tola tat rjana, luba ßotra! praj mt wschak, schto cze
$at fotabtem l a mipyfcfyif je? SSo ßwseczisch fb|
schpihell Ja ßo ßama psched ßobu hanibuju a boju.
Ratarez Janowa wotmolwi: „Nejßym prösna lezaia,
ßym pilnje bjjctflta." Ljenosz cjint wohidnych.
vjlschlj«,« »*U Ä. S. ł i h
» B»dyschim.
Q
*
ß
ř
r> 'x ;..
...
«• «
^3 b£T-r.V;>.< *••-
6 if ;
na Ijeto
18 5 7.
S nakkadöM maczizy ßerbskeje.
W komissii w Ssmolerjowej kniharni.
g tust)nt i857-‘»m ljeczi Po Khry stutzn, kottcz 365 dnjöw wopschija, liczi ßo
ot
ot
ot
ot
stworcnja ß w je ta ......................... ..... 5806 Ijet, I wot safojenja budyskcho tachantstwa
. . 637 ljet,
wustajenja julianskeje protyki . . .
1902 wot spoczatka reform azije.......................... 339 «
czerpenja a horjestacza Khrystußoweho
1W 4 •
wot naroda frala Jana
. _ ........................... 55 »
spoczatka kscheszijanstwa we Sserbach
ö92 . | wot salozenja maczizy ßerbskeje . . . .
9 «
Zyrkwmske ljetne snamenja.
ß porcdzcnej Rehorjowej
protyzy.
XV
IV
X V III
XV
I)
4
12.
24.
W starej julianskej
protyzy.
. stota liczba . . . .
XV
. e p a k ty .................... X V
. wobwöd ßkönza . .
. X V III,
. römske danske cz'ißko
. XV
. pißmik nedzelski . . . F
. nedzelje Po 3 kralow
. 2
haperl. juttowniczka . . .
7. haperl.
nedz. po ßwj. trojizy do 1. adv. 26.
Schtpri ljetne c^aßy.
Sapocjatknaljecza: 20.mjerza, 4 hodz.24min.popoknju.
ljecza: 21.junija Ihodz. 5min.pschlpokn.
nasymy: 2Z.septemb. 3 hodz. 13 min. rano.
•
symy: 21. dezembr. 8 hodz. 56 min. weczor.
Schtvri kwatembrp.
W
4.
3.
16.
16.
poredz. Rehorjowej a w starej julianskej protyzy.
mjerza .
. . Reminiscere . . 27. februara,
junija .
. . ßwj. trojizy . .
29. uieje,
septembra . . kschiza . . . .
18. septembr.
dezembra . . Luzije . . . .
18. dezembra.
Iutrow na tabella.
Saczmiczje tztöncM a mjeßaczka.
W l. 1857 zane fatjmtqie mjeßaczka uebudze,
iönczko pak ßo dwöjzy saczmi.
Prjene zyke saczmiczje ßkönczka smjeje ßo 25. mjerza
oeczor a budze jenoz we wetschim dzjeli polnözneje
i ßredzneje Ameriki a w Australiskej k widzenju.
Druhe saczmiczje ßkönczka 18. septembra rano budze ßo
vidzicz dacz we poknöznoranischej Afrizy, we zykej Asiskej
t we wetschim dzjeli poknöznoranischeje Europy. We
!ipsku to saczmiczje pschestaike, hdyz ßkönczko skhadzecz chze.
W ljeczi 1857 knezi L^enu s.
Stoljetna protyka sntjj, so ßsttr 'ljeta, we kotrychz
LenuS knezi,böle mokre dhz'li striche a druhdy khjetro czopke.
Naljeto posdzje pschind^, ale je jara rjane a
hoji wschitkim pkodam.
Hdyz mokrota w naljeczu dolho neje traka, dha
» ljeczi czoplota szjehuje; jeli so pak we naljeczu dolho
deschczikojte wedro je, dha w ljeczi ßuchota nastane,
|o bur mako kopow nawjasa.
Nasyma je s wetscheho czopka a rjana, ale ßredz
«ovembra semja samersne a do höd wjazy nerostaje.
Syma je pschi sapoczatku ßrjenje ßucha, pschi könzu pak
mokra, so wulke deschcziki czlowekam a skotu jara schkodza.
Naljetny ßyw dyrbi ßo f c'zaßom wobstaracz, do«
1858 4. haperleje.
;1863 5. haperleje.
1186812. hap.pschest.1.
185924.
»
l 186427.mjerza psch. U 1869 28. mjerza.
1860 3.
. pschest.l.!l865 16. haperleje.
1187017. haperleje.
186131. mjerza.
11866 1.
.
11871 9.
1862 20. haperleje.
U867 21.
-1872 31. mjerza psch. l.
nebeske snamenja.
fä s
fc f
H
«W
12
boran,
M
law,
M ^'tsjelnlk,
byk,
&
knezna,
^
kosorozk,
dwöjnikaj,
waha,
M
wödny muz,
rak,
c M schkorpion, ^
ryby
kelz jemu ßuchota jchkodzicz möze, ale közdy hladaj, so
ßwoje znje mokroty dla bes schkody domkhowa. Rozka
a pschenza nebudzetej ßo derje radzicz,'budzetej pak rjanej
w ßlömi. W ot ßadu wele nerosze. To Ijeto ma wele hri«
manjow a ßylnych deschczikow, wele rybow a malo sornow.
A b b r e v i a t u r y abo p s c h ik rö ts e n ja ß lo w o w .
sth. pop. skhadzenje popolnju,
O ßkönczko,
skh.
dop. skhadzenje dopolnja,
D mjeßaczk,
kh. pop. khowanje popolnju,
S polny mjeßaczk,
kh. dop. khowanje dopolnja,
^ poßleni bjertlik,
hod. hodzina,
@ mkody mjeßaczk,
min. minuta,
D prjent bjertlik,
* skotne wiki.
Maezicznych spi'ßow czo. 80.
L8L7. Jmruar, w u lk i rözk, ma 31 dnjöw
Stara julianska.
Mjrßaczkowe
tifclimitnemc.
Wedro.
Hermankl a
skolne toift.
g113
D
-Putin
1»
skbadz. khow.
skh. kbow. bjcrtlif 3.jan. ü.®oroj.
7. Sifpicütji«
1856.
hod. in. hod. ro. | ä - hvdz.min
evangelska. { latholsla?
pschipoinju 1
dto.'
(Une
Tert dop.: M . 12, 5 — 9, P yp.: Mc1 ^ . 1 6 , 2 4 — 2 6 . %Sflm. 1 <32, 2 6 — 29. hvvz. 1 min. 7. Barkwiki.
deschcz, wjetr
Viowe
I
M
2 0 Jgnaza
1 schtw.
® 1 7 4 1 3f c |10 12 a ßnjeh pschi- 12. Rakezy,
24. ‘-öubyfcbfn*
8 7 4 1
21 Julia
M alaria
2 pjatk Makcharja
11 36 neße,
2ti.K!„sbork."
22 Anastasije 8 7 4 2 ^ I k h . d o p .
2U. Rumdurg'"
3 ßobota Kaschpra vD /lG enovefe
©
Pokny
l . tydz e N. D op.: Luk 2 ,3 3 — 40. »4Sop.: I M ö js .l 7 ,1 — 4. Je -.45, 5 — 7. mjeß. lO.jau.
2 3 4 «d,.
w «ow.ltcz.
4 >"vj. po now. ljech.
8 7 4 3 P ř
1 0 dopolnja 9 h.
55 min. po- Burske
2 28 kaze na jaßne
24Had.aJ6vy 8 7 4 5
Telesfora
5 pöndz. Simeona
prawidta a
e - 1 frai
25Nojidzen
3 55 wedro a nier8 6 4 6
6 wutora 2 fiPiy frtif.
pschifilowa.
2 6 ® "! wach. 8 6 4 8 1
5 25 fnenje.
Bozidara
,
7 ßreda Juliany
1
m c, I Schtöz wo.
27Cczjep.mart 8 5 4 9
6 47 L
8 schtw. Erhard«
Eeverina
* puschcziBoha,
7 54 bjert. lS.jaii.
Opjatk Zachariaßa / ■:t\ Juliana
28 2000 wart. 8 4 4 10 H E
Sinn ____
rj._:
wovuschczi
>. : f
10 ßobota ^seszjomjera
Agathona
29 new. dzjeczi 8 4 4 12
skh.pop^ ratto 5 hodz. ßani ß».
40 min. ma
2. tydz, N l. D o p .: Luk .2 , 4 1 — 52. qZop.: 1 Möjs. 2 8, 10 -- 1 7 . P f . t 3 9 ,7 . ßnjehojte a
Zg'er, ohor-z. 8 3 4 13
l.nedz. ‘V kral. l n po 3 fr.u
Itn f b j.
wjetsikojte Wutroba je
5 18
|1
matepolo, a(c
wedro.
12 pöndz. Reinholda
Arkadia
6 41
8 3 4 15 M
31 Melanije
wscho na niut
1857 8 2 4 16
G Mkody ;
Leontia
7 57
13 wutora Hilaria
rosze.
__
9 12 mjeß.26.jan.
Hilaria
14 ßreda Felira
2 Sylvestra 8 1 4 17
*
rano
0
hodz.
^
„
Pawowa
10 23
3 70 japoscht. 8 0 4 19
15 schtw. Bohuwjera
15 nun. po-'«chtoz »""zu
pwz,
13
Marczella
11 34 kazena s y m u 'utuje, ßwojr
16 pjalk Erdmuthy
4 Theosanta 7 59 4 21
17 ßobota Antonia
Antonia
6 Malachiaßa 7 58 4 22 A skh.dop. a ßnjeh.
mosten wob.
Tydzenje
«
dny.
3. l y d z c
18 v»419 pöndz.
20 wut.
21 ßreda
22 schtw.
23psatk
24 ßobota
PoredZena protyka.
N. D op. : Jar >.2,1 — 11 .
2.N.P.S ' / * ■ 2, ń po 3 kral.
Priski
vL'
Fab.Sebast.
Hanzje
Vinzenza
Charity
Thimotheja
Dezember
cD
Pop.: 1 Möjs. E>0,15 —
6 2e : .t kral. 7 57 4
7 J ' " kch-'°. 7 56 4
Kanuta
Fabiana
8 Jurila Kr. 7 55 4
Hanze
9 Polymutha 7 54 4
Binczencza
10 Rehorja R. 7 53 4
M arije slubena 11 Theodosia 7 51 4
Timotheja
7 50 4
12 Taziana
4 . t y v z en. Dop.: Ma llh .8 ,5 — 13.
25 ncdz. S.iwfcji v " 'rat. 3. A.p* 3 ftaf,
26 pöndz. Polykarpa
Polykarpa
27 wut. J .K r y s o s t.M Jana Krysost.
2 6 ßreda Karoliny
Czerilla
.
2 9 schtw. Theobalda
Francza Sal.
Martine
ZOpjatk. Adelgundy
31 ßobota Virgilia
Petra Rol.
52.
24
26
28
30
31
33
35 a
kraue.
0
1
3
4
5
i
i
J
45
55
10
24
37
6 42
7 33
Popoknju: 2 SMöjs. 3 4 , 4 - - 10 .
131. n 3 fr. 7 49 4 37
8 11
14Zacheja
7 48 4 38
ffl. pop.
1 5 P a w . Th. 7 46 4 39
6 31
7 4£y A 41 -B
16 Marzella
7
W 57
7 43 4 43 ( s r 9 23
17 Antona
18 Athanasije 7 42 4 45
10 49
19 M alaria
' 7 41 4 47
kh. dop.
E
Stoljetna
protyka. Ssyli pschen-
za, vhabeö ko»
Wot 1. hacz 1yrwju ß» nc>o 3. budze mjeschej.
pomroczene
rebj.aßrjenjo
Mach
yma; wot 4.
)o 6. wulke 3c wschudzom
)eschcziki,wot . fnacj,
s— O.ßrjenja
syma, 11.
>eschczik, wot
Ž5. hacz do
önza nestajne wedro, s
wjetrom, se
Mehom a ,
lu rja w u .'
1*
«1837.
Tydzenje
PoredZena protyka
a
dny.
evangelska.
I
katholska.
Clara julianska.
J a n u a r.
5 . t y d ^ eN.
1
2
3
4
5
6
7
Dop. Match. 8, 2 3 — 27. Pop« Josua
*n
f'
20 Ü
V
-.
pöndz.
21
Triodionia
» !
wut.
Lkazija
Bwa'zija
22 Timotheja
ßreda Aeroniki
Handr. Kors. 23 Klemensa
schtw. Agathy
24 Zcenije
Agathe
pjatk Dorotheje
Dorotheje
25 JurjaTH.
ßvbotal Richarda
Romualda
26 Tenofona
'S
O
ffbabj. thow.
hod m. hod. m.
pöndz.
wut.
ßreda
schtw.
pjatk
ßobota
»Z-
40
38
36
35
33
31
30
4
4
4
4
4
4
4
48
50
52
53
55
57
59
15
16
17
13
19
20
21
Dop. Luk. 8, 4 — 15.
4
pöndz.
wut.
ßreda
schtw.
pjatk
ßobota
Onesima
Konstanzija
Konkordije
Susanny
Leberechta
Eleonory
8. tydz en.
Dop. Luk. 13, 3 1 - 4 3
■ ■:
_‘ 1
22
23 pöndz. Lazara
24 wut.
25
26
27
28
Julian«
Konstantina
Konkordije
Gabina
Eucharia
Adelheide
ßreda
schtw. Nestoria
pjatk Volprechta
ßobota M alaria
S
Romane
■’NO
4-i'o)
dn„ sreda
Restora
Leandra
M alaria
3
4
5
6
7
8
9
.. ,i
Jstdora
Agathy
Dorotheje
Parthenia
Theofila
Nikefory
hodj.min.
0
1
3
4
6»
5
-N
HEI 6
m { 7
7
7
7
7
7
7
7
16
15
13
11
9
7
5
5
5
5
5
5
5
5
13
14
16
18
20
22
24
m
m
§ t
j t
IE &
Pop. 1 Kral. 2, 1 — 4
10
11 Bkazija
12 Metezia
7 3 .2 26 t k
7 1 5 28 i k
6 59 5 30
13
14
15
16
6
6
6
6
Marczina
Aurenzia
Onesima
Pamfila
skh-kho.
P£
P *
Pop. 2 Sam. 12, 1 — 7.
56
54
52
50
5
5
5
5
*
31 X
4 I* <
33
35
37 F *
| fotnc Wtft.a
Prjeni 2 Luban.'
3 Aarow^
4Neßwaczi»
dko.*
deschcz, wjetr 4Radebergd
a ßnjeh po- 9 Shorelz.*
9 Subniom.*
kaze.
9Lukow.*
,_>> Pokny 16 Gaßyn,*
mjeß. 9. febr. > 6 P s c h i b „ S . *
rano 0 hodz. 20 jtalatoa *
42min.dawa 23M fiopizy
ljepsche we­ 23 Nowosalj*
dro ajaßne 23 ö B o je rt#
nebjo docza- 2 3 D ro d y.'
kacz.
243aseitja*
t
Poßl 25'Sernacjt«
zy."
bjertl.17.ftb
rano 3 hodz. 28T«blllje.*
9 min.pokazc
na symu a
mersnmje.
H
1, 7 — 9.
7
7
7
7
7
7
7
Dop. Match. 20, 1 — 10 . Pop. 1 Krön. 18, 15 - 2 0
■
■ , 27:
■ , 1:
7 29 5 1 m
28 Eufr. S . 7 27 4 2
Apollonije
Hapke
Scholastik!
Scholastrki
29 Jgnaza
7 25 5 5
30 Kreof.
Eufrosiny
Destderia,
7 24 5 7
Eulalije
Jordana
31 Cyriaka
7 22 5 9 f 4!
Eulalije
Juliane
1 Februara 7 20 5 10
Valentin«
Valentin«
2
7 18 5 11 m
7 . t,y d Z e n .
Wedro.
>a
6. t y d j e n .
8
9
10
11
12
13
14
M,eß--zkowe «,-rmankt
pschomjenenje. -v«>nann
F e b r u a r , maky rö^k, ma 28 dnjow.
;
15
42
10
34
45
38
15
7 40
kh. pop.
6 53
8 5
9 17
Bürste
O
Mkody
10 28
prawidla v
mjeß.24.ftb.
11 40 pschipol.i2h pschißlowa.
47mirmtma Tolerßo fkere
ßnjeh a
pscheezini,
deschcz.
dyjli saßluzi.
skh.dop.
0 15 Ttoljetna
2 16 protyka. Wulke defch
cjiki pytaja»
3 20 Wot l.d o 7 .
»obre tsjechr.
4 27 budze desch.
5 25 qif, wjetr a
kurjawa, 8. SSußodstwo
6 7
jaßny a sym- be8 pkotow a
nydzen,9.do mjesnikow je
12.deschczika wjeste nepscheßnjeh; 19.do czelstwo.
6 37
22. symny
6 56 wjetr; 23. do
kh. pop 26. jaßne, ra­ Kaztolerjepi»
no lob, w no* skaja, tat
kroschki rej«
zy symny
6 58
waja.
deschczik; 26.
8 27
— 28. symne
9 56 awjetsikojte
11 26
wedro.
1 8 8 7 *
M
je r z ,
n a lje tn ik , ma 31 dnjöw.
S
Ä
fflfb to .
1
"
| ffotne nnft.
I
Prjen j 2Drazdzany.
D
2 LuboraS.
bjert.3.mjer.
flbadj. khow.
2 3üban.*
sih.kho
evangclska. | katholska.
Februar. hod. ni. hod.m.
dny.
hodj.M!» zarano5hod 2Hrodk.'
20 m. pschi» 3 Bart * a laue
tritt.
ncße jaßne
9. t y d J en. Dop..- Ja n. 10, 1 2 — 1 3. P op.: 1 $ trat. 3, 5 — 15.
3 Grozischczo.
ale
symne
kh.dop.
3 'äavfrfjij.*
:>1a 16 48 5 39
wedro.
4 Neßwaeji2 pöndz. Amalije
Simpliczia f
18 Ssuchi djcn 6 45 5 40
0 57
Ho.e
Polny 7 Bitairn.*
8 wut. 4tmiigvndy . W) Kunigunde t
19 Agrippy
6 43 5 42 I
2 24 ^
4 ßreda
2 0 Lw. kat.
6 41 5 44
3 39 mjeß. 10. mj. 9 Stolynjo."
. . ,i i
weczor 5 hod. 10 Dobrojug.'
5 schtw. Bedricha
Bedricha
21 Timotheja 6 39 5 45 M
4 37
7 min. pokaze 11 R.ideburg."
6 pjatk. Fridolina
Fridolina
6 37 5 47
22 Eugens
5 18 na deschczik. 149iufi'l».‘
16 Drazdzany."
7 ßobota Pcrpetuy
DomaschaAqu. 23Klemenza
6 35 5 48
5 45
Halschtrow.^
,-r Poßl. 16
16 Rychwatd."
bj^rt.
18.
mj.
16 Subm.*
10. ty v z en. Dop.: M alth. 15, 2 1 - - 2 8 . Pop.: Ezech. 33, 7 — 9.
weczor 9 hod. 16 Ssjankiio».
8 - ..,
5
50
6
33
6
5
iti )t! ■.v >st»
m
-.X'-ttf.
53 min. je 18R,chIand'
9 pöndz. Rebeki
FranziSki
6 21 mokry a wje> ISKhroßno.
25Hkowyfan. 6 31 5 52 &
23 iUclcjnija *
i 0 wut. Alexandra, ->
Kaja
6 29 5 54
26 Teresije
kh. pop« tsikojty.
23 R»chbacb.
11 ßreda Rosiny
: } Rosine
7 2 K Miody 23Dubz " '
27Kwatember 6 26 5 55
23@tatin*
12 schtw. Rehorja
Rehora
6 24 5 57 4*1
28 Prokopia
8 12 mjeß. 25.mj. 23 Gollschyn.
13 pjatk.
Riczefora
!6 22 5 59 ř i
9 24 wecz'or 11 h. 29 Briwald.
1 Mjerza
18 min. snc, 30 Lubij.'
1 4 ßobota Abigailje
Mathilde
6
0
6
18
10 36
2 Theobalda
widomnym 30 Woßlinl.'
saczmiczom 30 Stitttjch).*
11. ty d i e Ü. D op. : L xl . 20, 9 — 2( i. Pop.: Reh em. 9, 3 0 - -3 4 .
30 Muzakow.'
ßtönczka po15ntti
y,:U
11 50 kaze na ne'
tioßit
S :a p'-b). 6 17 6 2
16 pöndz. Henrietty
sth.dop. stajne wedro.
Heriberta
4 Gerasina
6 15 6 4
17 wut. Hcrty
1 4
6 13 6 6
Patriezia
5 Konona
Bnrske
18 ßreda Anselma
Czerilla
2 13 Stoljetna
6 42 mart. 6 10 6 7
vrawidfa
a
19 schtw. Josefa v l ,
Josefa
3 15 protyka.
6 8 6 9 L
7 Basikia
pschißiowa.
20 pjatk. Joachim»
Joachim»
4 2 Wot l.d o 7.
8 Theofilakta 6 6 6 11
mjerza
je
we­
Cjoß a ma$
21 ßobota Benescha
Benedikta
9 40 mart. 6 3 6 12 t
5 37
dro symne a rölnika na tio«
12? tyd Jeń. D op.: j Zan. 15, 2 8 — 25. P op. : £ (ob 22, 21 — 30 .
wjetsikojte; hi stajktaj.
2 2 f i j : >V»Tt
Ötbjtlt pi'si.- lOptsta nebj. 6 116 14
5
1 wot 8.do 17.
budze jara
23 pöndz. Eberhard»
Biktonna
5 20
11 Goftonina 5 59 6 16 > *
syma, 19. Hdy bh kschnd
24 wut. Gabriela
Eimeona
5 56 6 17
5 36 wjetr a ßnjeh byl trciv§ a
I2Theofona
25 ßreda
5 54 6 19 ( f T kh. pop. ' deschcjikom, ßakrowanje
13 Nizefora
£ iü d i;,.h '
26 schtw. Kajtula
Ludgera
14 Benedikta 5 52 6 21 sr. 7 25 20. a 21. riabin?rj; dha
njechközt»27 pjatk. Ruperta
Ruperta
5 50 6 23
8 58 veschcjika fy»
15 Agarita
liz
sapscbah
28 ßobota Angeliki
Guntrama
10 33 ma.popoinju
16 Sabina
* 5 47 6 2 4 '
mjel.
pak budze ßo
swetscheho
43>. ty d ie ft. D op.: I an. 16, 1 6 — 22. P op.: Je f. 53, « - 5 .
nebjowujaßV -i
i'. - 'j
j i 7 .". : - r ]
5 45 6 26
kh. dop.
Nusa ßo
leezahaez dc
30 pöndz. Guida
jtwifłna
118 Cyrilla wulk 5 43 6 28
0 5 könza wedro vschelko Hufs.
31 tt«f. Detlava
Balbine
j 19 Josefa
5 40 6 29 • «
1 28 nestajne.
Tydzenje
Poredjena protyka
Star» julianSka-
c)
3»
I
/8 S 7 »
Tpdzenje
a
dny.
M
jeß
aczko
w
e Aerm
anfi a
em
ien
ftije. !
H a p e r l e j a , ju tro w n ik , ma 30 dnjow. U'stłW
edr». | skotne w
lkl.
Poredzena protyka
Siar^ulianska.
D
O
Is
H Prjen, 1 9?f§irnfji*
slhabz. I kh°w, 3-2; skh.khow. bjertl. 1 hap.
bio. *
ö
?
M
e
r
z
.
t)cb.m.
m.
evangelj7a. j katholska.
hobz.niii,.
pop. 2 hodj. 2 Jřanifńj.
23 ntin. ma 3Stnra
2 34
120 Jana Scr. 5 38 6 31 " W
Hugona
1 tzreda iTfeeodory
D
arbn,i *
ncftaine we4Buvdschii,.'
3 19
Francza Pawl. 21 Jakuba B. 5 36 6 33 m
2 schlw. h‘Äcfamu.ifci;
dro.
4 Jrfbn!jf.ł
3 51
122 'Safilta
5 33 6 34
Richard»
3 pjalk Daria
0
Pokny kGosty». *
4
13
4 tzubota^ Ambrosia
Jsidora
|2S Nikodema 5 3116 35 m
m,etz. 9.hap. 6 Ä 11I 01P. *
dop. 10 hodz 6 Wikow."
i Ł ty d Z e N . Dop.: Marh 21, 1 — 9. Pop.: Jes. 53, 11— 12.
18min.pschi- 7 Barschcj *
^owourzk«
2 4 5 *.»5^4
4 28 neße rjane
5 29J6 38 & '
5 n«;i.
9 Shorelz.*
4 42 naljetne wed. 14 Schjera»
6 pöndz. •3reuäa
Wilhelm«
25 Dkagowj.
5 26 6 39 &
chow*
Potzl.
4 52 (f
Herrn. Josefa 26 JEortul«
5 24*6 41 r i
7 UHlt. Laisp
fejcrt.
17hap.
»
4
©
iłriłft*
5
1
8 tzreda Cölestina
6
13
Mansweta
27 Ruperta
5 22
pschipokn. 12 1 8 € u )a
skh.pop
5 20 6 45 ^
9 schrm. Eci.schiw.
28 Hilaria
30. jchnvörtk
t)0Dj.49mirt.|
Darbna."
8 23 pokaze na iSOPozlowo.lOpjalk Si-chi pjatk ' r ' ::On!kipätk
29M arka
5 18 6 46 i f g
9 37
11 ßebvla'Julia
3 0 Jana Klim. 5 16 6 4 7 .S E
Leon« wulk.
dcschciik. ;2 0 © ć fw f.*
4 5 . ty.d Ze n.
12 .A-r ;.
13 pöndz.
14 mut.
1 5 ßretzg
16 schtw.
17 pjatk
'S
1
,L
00
1l.ßwedj. jutrow
|-j ßwedr. jutrow
Tifeurza
Patern«
Aarona
Rudclfa /CTv
Khrysostsml^^
4 6 . l y d z r ü.
19 nedj.
20 pöndz.
2 1 tout.
22 tzreda
23 fd'tro.
2 4 pjatk
25 ßodota
1 ńfbj. pejutr.
Severiana
Anselma
Sotera
Jurija
Fidel«
Mark«
-
Mlsiric. T rm w t
Tertulliana
Nitalia
S ibyllje'
Eutropia
L.ncdj.posntr.
Anthima
Vital«
Petra
.
Khate Sien.
5
5
5
5
7
5
3
1
6
6
6
6
54.
56
58
59 t k
1 6
1 58
2 36
3 3
Pop.: Jan. 14, 1-— 5.
7 l.ßto.tutr.
8 2 , 4», j»itr.
9 Ellsycha
10 Terenza
11 Antirasa
12Dasilia
13 Artemona
D o p .: Jan. 2 1 ,1 5 — 17.
j2
0
.(U
)c
c
5
<
fc
u
(i.*
© M
lody>22R
adebrrz*
mjctz.24.hap. SÜ Drjfewk.'
10 50 rano 8 hodz. 27Nowvs.,lz.
5 14{6 49
itut. mal28'JBroDD *
5 12 6 51
skh.pop!
rjanealewje- 2^ Damna.'
0 2;
5 9 6 52 H lsikojtedny.
Pop.: Luc. 24, 1 — 9.
1. flb. ;.fń jtitr. 31« W aji
1 Haperleje
r.sw.dzenjutr.
Tiburcz»
2 Tita
Patern«
3 Jos. a Reh..
4 Niketaßa
Rarona
Rudolfa
5 Theodula
Eleuthera
6 Enrycha
Dop.: Jan. 20. 24 — 29.
ö iiiiiiw p ffQ fiiit
Sulpizia
Adolara
Sotera
Jurija
A lb e rta ^ M
Mark«
17. ty dZen.
26 u-r;.
27 pöndz.
28w ut.
29 tzreda
30 schtw.
Dop.: Mark. 16, 1 — 3.
4
4
4
4
4
4
4
5 9 ;7 1
57 7 3
54 7 4
53 7 5
51 7 7
49 7 9
47 7 10
*8> 3 24
>«$► 3 41
<gs<
>#>
4iSs<i 3 54
4 7
S
^
4 19
M
kho.pop
2 « ř l 9 31
P op.: M att. 18, 1 0 - -1 4 .
14 Quastmod.
15Aristarcha
16Achazija
17 Eimeona
18 Jana Dez.
4
4
4
4
4
45
43
41
39
37
7
7
7
7
7
12
13
14 m
16
18 m
11- 4
kh. dop
0 21
1 16
1 54
Stoljetna
prokyka:
Bnrske
prawidta 0
Sapoczatk
pschifitowa.
hap.masdzjelom deschcz, |
dzjelom rjant;
czatz;4.tznjeh,
hacz do 14.
jara nejłajnc
wedro; wci
15. hacz do
22. rjanewe>ro; harz do
könza deschcjif, ßnjet),
wjetrp a mersnmje,30pak
tzo nebjo wujatzni a c|0*
ptotatzojapoczne.
Skupy ßyjer,
Khudy znyjek.
Közdy ptatjfr,
tijwlewa.neie
tzylobik.
3ma khojza
ne|t hischcjrn
zadyn Ijetz.
Hnady
hladak/. rjrka
husio, nufn
iradarj.
18L7.
Tpdzenje
st
dny.
M
jeß
aczko
w
e Henna nkt a
p
s
c
k
e
m
je
n
c
n
je
.
ftotne wiki.
W
edro.
Meja, rözomnik, ma 31 dnjöw.
Poredjena protyka
evangelsta.
4 pjsttk j g>! jaf.ü)
2 ßobta |S igm uitb.'
!
Stara julianska.
katholska.
| Ail. hst Jak.
jAthanasia
19
20
1 8 . t y d z e n : Dop.: Luk. 2-4, 4 6 — 49»
21
3.: - ‘q, p»
3 w oj. j Jubil ar
Moniki
4 pöndz. Floriana
22
23
P ia pat.
5 wut. Gotharda
Jana Pfort.
24
6 ßreda Jana Pfort.
Staniswawa
25
7 schtw. Bohuwjera
Michawa zjew. 26
8 pjatk Ditricha
27
Ju rija Naz.
9 ßobota Benigny
1 Bart.»
D
0
H Prjeni 3Lipsk.
ifkh.kbow.
ffhads. klww. 1
6jm l. l.mcje 4Rakezy.*
M eja»
hov. m. hod.m. p-F
rano 1 hodj 4 Rame»
Hermogen. j4 36 j 7 19] ^ ‘J 2 18 7 min. pschinjoti'.*
Antonia
]4 3 4 j 7 21 j
| 2 36 neße rjany c 4Lubnjom.'
czopty cz'aß.
4Aahan *
pop. Jan. 4 2, 2 4 — 27.
& Poiny 5 Sty Ko»
2 50 mjeß. 9. mejc
D 4 32 7 23 k
liierest'.*
3 1 rano 3 hodz 6Nkßwakzi«
Paraklyta 4 30 7 25 &
efo.*
3 10 0 min. ma
Jurija
4 28 7 26 A
11
©rajbja»
ptödne
nozy
3
Salveßa
20
4 26 7 27
ll!}.
Mark« Ev. 4 24 7 29 u śk 3 30 a rjane dny. 11 Wojerqy*
Basilia
3 43
4 23 7 30 M
1
Poßl.41 Lukow.*
Jasona
skh.pop. 6jerL17.mejcii2@ iftn6crg*
4 21 7 32 m
19. t y d je t'U Dop.: Jan. 16, 5 — 15. Pop. Jan. 5, 28 — 28.
4 19 7 34
4.ä«dj- po jui 2 8 J.4'i!aie
^ 0 stkdj. Cantat«
29 9 mart.
4 18 7 35
1 i pöndz. Akdolfa
Florentina
Pankracza
30 Jak. Jap. 4 16 7 37
12 wut. Pankraza
1 Meje
13 ßreda -Servaza
Servacza
4 15 7 38
2 Athanasia 4 13 7 40 &
Pachonia
14 schtw. Krystiny
3 Thimoteja. 4 12 7 41
Sofije
15 pjatk Sosije
Jana Nepom.
4 Pelagia
4 10 7 43 f k
16 ßobota Sary
rano 0 hodj.!t2HendricheOmin.skhowa]
zy *
9 51 to ßamo rja « 4 5 Ä a I(i» a .*
newedro. iisžufeij.*
10 4b
l l 54
skh.dop
0 3k
1 7
1 2c
« w -w U S S Ä '
mie|.23.meiej18®ubin.*
popok. 3hodz. i8P,-chj^jeg
37 min. ma^zg Rukew.*
deschcjikojteaizoZ^r,.
mofre w edro.jzl s ctci.
2 0 . t y d j e ü : Dop.: Jan. 16, 2 3 - 2 8 . pop. M a l. 7, 7— 11.
H «Brjem|a2®t6fon!-*
5
(f.anuit
4
9
7
44
1
45
's
"
,
V.
pe
jun
9i
* 1 UfOL
f :
v ■; Felira '
6 Hioba
4 8 7 45
18 pöndz. Venairza
2 0 popol. 2hodz.]2^ ^ ° .
lntin.m stne,23®.fom
7
Kschi^nam.
Petra Cölest.
4 6 7 47
19 wut. Pvtenziana
2 12
wobstajne
Basilije
8 Jan.Theob. 4 5 7 48
20 ßreda Theresy
2 25
c> kcza 9 Jesaiaßa
4 4 7 49
2 t schtw.
2 38
yo|c itptqjt
2SHrörk.*
~ Bozoh czewa 10 Schtm.Sal. 4 2 7 50 F #
22 pjatk Hcl.ny
2 56
D
26 Barsche;. *
Stoljetna
Desideria
11 Mazia
23 ßobota Desideria
4 1 7 51
th. pop. protyka. 27Rareburg*
2 1 . ty d ^ e ü . Dop. Jan. 15, 26 — 6. pop. Jan. 4, 1 2 — 17.
Wot l. do7.'---------------4 0 7 52
6. ńłtš DO!UH 12
24 ,.vtH
(Stv.Kfc:
9 55 Ostnemetto;; d u rs te
25 pöndz. Hurbana
Hurbana
13 3 1 8wötzow 4 59 7 54
.. .
11 2 i.hnmanze ai
»stto
deschejik
p
ra
w
td
ja a
Bedy
26 wut. Bedy
14 Jsivora
4 85 7 55
11 49
pschjfiiowa.
h.do
17.,wot
27 ßreda Florenza
Wylema
15 Pachona
4 57 7 57 m
lh. dop.
l7.-22.wjetr
djieta.
16 ’j? - i<
28 schtw. Wylema
Germana
4 56 7 58 m
0 20 aezoplediiy, Dyrbi
........_
cjeć
na
sdu
Manilra
29 pjatk
Marimiliana
17 Andronika 4 55 7 59
0 40 wot23 29.]c^a{afj ( t atl,a
*?
3 0 ßobota Wiganda
Ferdinanda
18 Tbeodota 4 J 4 8 0
0 57
a w;e-tkj radyna ß»
'lioyednp;
kzakarj.
2 2 . t y d z e ü . Dop. Jap. st. 2, 1— 13. pop. Jan. 14, 2 3 — 27.
pschi konzu .
31 n rtj. [ 1. ßwedj. ßivjaifl l.djiN swatkouf Eraubi
j 3 53 j 8 1 | ^
1 8 saßo renje. j
»
KE
*1 8 3 7 .
Tydzenje
a
dny.
Star« julianska.
? s
D
OPokny
3 3»
»
sth. khow. mjeß. 7. jun.
fTfatj. khow.
| katholska.
M eja.
hod. m. hod. m. # 5 hodz.miu. weczor 61) ob.
12 m. pokaze
? ■>. waikoiv 20 Thellaleja 3 52 8 2
1 19 nadeschczik.
1 28
Eraöma
21 P . P . S . 3 52 8 3 s h
d Poßl.
Suche dno
1 38
22 Basilisk« 3 51 8 4
bjert. 15.jun.
1 50 ranoShodz.O
Karpasia
23 S a p .P i.P . 3 50 8 5 m
2 5 min. ma qo*
Bonifacza 6, 24 Eimeona 3 49 8 6 «
Norbert«
2 23 ple a rjane
25 Hlow.Jan. 3 49 8 7 S t
wedro.
c
Poredzena protyka
evangelska.
1 pöndz. 2 ßw yrojiitr
2 wut.
Marzellina
uem
bii
3 ßreda
S Ä e n je . !H/rmanli a
W edro. j ffotne twh.
Junij, ß m azn ik, ma 30 dnjöw.
4 schtw. Karpafla
5 pjatk Bonifaza
6 ßobota Benigna
2 3 ty d z e n . Dop. Jan. 3, 1 — 15. Pop. Luk. 4,
’.i'v ßw7 »■ 3t
5v... trojitj«
2 6 " vn’: trsjiie
27 2 ßw. rro>i,r
8 pöndz. Medarda A i / Medarda
9 wut. Prima
Prima
28 Nizetaßa
10 ßreda Onofria
Onofria
29
11 schtw. Barnabaßa
30 Jsaaka
12 pjatk Bafiliva
Dafilida
31 Herminy
13 ßobota Tobiaßa
Antonia Pad. 1 Junija
1 2 - 16.
3
3
3
4
3
3
3
4818
48 8
47 8
47 8
47 8
47 8
46 8
8 a t skh.pop.
9 ZL
10 35
11 a >
11
11 A
11 34
12
11 52
skh.dop.
1 3 f3 K
2 4 ty d z e n . Dop. Luk. 15, 19— 31 , Pop. 17, 20 — 21 .
i aed-. i' - ir 7 -cd. po tfc- ■> 2«lchük.ßw. 3 46 i 8 14
14
15 pöndz. V ita
:
V ita
'
3 46 8 14
3 Luzilana
16 wut. Engelbettid—^
Rainer«
4 Meirosona 3 46 8 14
17 ßreda Lawry
* Mark«
5 Dorotheje 3 4 5 iö 15
18 schtw. Arnolfa
Juliane
6 Robert«
3 46 8 16
19 pjatk Gervasia
Gervasia
7 Theodata 3 46 8 16
20 ßobota Sylveria
Sylveria
8 Bozidara 3 46 8 16
m
2 5 tydzen. Dop. Luk. 14, 1 6 — 24.
21 " <6*‘ 2 - !■ /. -p 3 r-vi-.?:- -watl.
22 pöndz. Pomhajb.
23
24
25
26
27
wut.
hreba
schtw.
pjatk
ßobota
Basilia
Elogia
Jeremiaßa
7 spanzow
9 49
10 Z L
Pop. Jan. 5, 23-- 2 4 .
g< n. pvßwj. 3 46 8 16
•4 E
Pawlina
10 Thimolheja 3 47 8 17
Agripine
(1 Bartromja 3 47 8 17
2-ar:! f-c jfr/» 1 2 Onofria
3 47 8 17 ■ßß
Prospera
13 Akwiliny
3 47 8 17 ߧ
Jana ha'Paw. 14 Eliseja
3 47 8 171
Kresczenqia
15 Amoßa
3 47 8 17
Dop. Luk. 15, 1 — 10. Pop. Jan. 5, 3 9 — 44.
3 : , V«) f n- irr, 4
1 6 3r>
Stet 13 4 9 |8 16! f a
P c ", h. Paw .
20 pöndz. 1>| CUii 'v i (
17 Emanuela 3 50 8 16
30 tcut. Pak. wop. Paw.wopomn. 18 Leonzia
|3 5 0 (8 16
9
0
7
0 19
0 30
0 44
0 58
1 19
1 47
kh. pvp.
9 39
10 17
10 43
11 1
11 15
11 25
26 ty d z e n .
s<b|.
11 35
11 46
11 56
üitloro.*
LZybalin.
3 Neßwac^i»
d ko /
8 B ifto p izy/
8 P izn /
8 Ruhland.
I2 S ta ra
D arbn»/
1 3 Lubin /
15 Shorelz/
15Rychwakd*
@ Mlody 15 G rabin/
mjeß.21.jun. 15 @u6im*
rceejor 10 hd. 15Lubnjow /
53 min. je 17 Krvßyn.
deschqikojty. 22 Halsch«
ir o t r /
Z P rjeni 22<>ucjina.
bjert!. 29,jun. i22 l!ub an.*
rano5hodz,S,22 »Muzakow*
m. pschineße '22 B ro d y /
rjane a czople 24 Weleczln/
wedro.
24Woßli»k*
29 D rjv w k /
protyka.
.2
29Liibnjo>o/
Mjeßaz junij 29Rosbörk.E
mapschisa» 29 3»rpiR*
poqatku rja­ 30 B a n /
ne a czvpie 30 S ly Äo»
morow.
dny;wot. 21.
pak druhdy
hrimanje a
Burskr
deschqiki prawidta 0
pschineße, a
na to hacz do pschißtowa.
könza zane Schtözsawot»
prawjekhma- sjjen pschlma,
ne ßynowe niczowhorsch»
wedro nebu« qi nima.
dze.
Hdjezjeblada,
tarn 1* hust»
swab«.
Radschop«»
karej haq ljx.
k«rej.
1857«
Mjeßaczkowe | Hermanki *
Z u l i j , p ra z n ik , ma 31 dnjöw.
tsf c
r
i! n « " ' » i« .
Stara julianska-
1 Neßwaczii>
(3
D
Pokny
1 3.
blo*
sHodz.
kliow.
skh. khow
J u n ij
evangelsk«. j katholska.'
beb. in. hob. m. A D hobz.mi». nHß. 7.julij. 2 Huska.*
rano 7 hodj. 2 Dubz.*
3 5 0 '8 16 ^W^kh. dop. 33min.budze 3 Jřalama?*
19 Judascha
1 ßreda Theodoricha
Theodoricha
20 Methodist 3 5 1 8 16 m \ o io czopü-arjany 4 tiubin,*
2 sch tw.
Mast. domap.
6 Nowosalz*
Euloga
Kornelia
21 Jnlianst m. 3 52 8 16 M
3pjalk
0 27 4
Poßl. öBernaczi23 Eusebia
3 5 318 15 # 1 0 50 6jert.14.iuUj.
Prokopa
4 ßobota Hoivricha
popot. Ihodz. 6 Dzjezjo.'
27. ty d i e ü. Tert dop : Luk. 6, 3 6 - - 4 2 . Jan. 6 4 7 - - 5 1 .
46min.pschi- GStoiviijo.*
23 t d p ßw 3 53 8 15
5 c f> i. 4.n.po.ßw.tr. S.n.po. st».
1 23 neße ezopty 6 Lrebulje.*
6 JtiiUitDo,
deschczik.
6 pöndz. Esaiaßa
Dominiki
24 Jana ksch. 5 54 8 14
2 8
7 Barsche;.*
7 wutora Wilibalva
Wilibalda
8
14
fth.pop.
25 Febronije
3 55
© Modv 11 Rukow.*
8 ßreda Kiliana
Kiliana
8
13
26 Davida
3 56
9 38
mjeß.21. jul. i3SchjeraCyrilla
9 schtw. Cyrilla
27 Könz. P j. p. 3 57 8 13 Ł
9 58 rano 7 hodz.j
chow?
10 pjalk Bohukhwala
Feliczite
28 Cyrilla
j 3 58 8 12 ■4&< 10 14 2 in in. pokaze istRukow.
11 ßobota Pia
Marcziana'
29 P je trP a w .! 3 59 8 111
10 27 na rjany a 2 0 Lubij.
czopty czaß. LOPolczniza*
-sx m - • 2 l P°ichüza.
2 8 . t y d ^ e ü . Tert dop.: Luk. 5, 1 — 11. Pop.: Jan. 8, 3 1 — 36.
Tydzenje
a
tmy.
12 «cdj.
1 3 pöndz.
14 wut.
15 ßreda
16 schtw.
17 pjatk
16 ßobota
Poredjena protyka.
S.it ve.ptr.tr.
Margarethy
6. ü. po. ih.
30^5 n p, 6toi.
Anakleta
1 Julijst
B ona vcn tiM -x Bonaventure
2 Ssuknj. M .
Japoscht. d M r Hendricha JI.
3 Hyazintha
Rafaela
M arije Karm. 4 Handrija
Alerist
Alerist
5 Athayasta
Euczenia
Ka nullst
6 Sifraßa
4
4
4
4
4
4
4
0
1
2
4
5
6
7
28. ty d z e l'l. Tert dop.: Matth. 5, 1 — 12. P op.: Jan.
19 »cdz. 6 n.po ßwj. tr. 7 u. vo. jtii
7 0 po ßwj.
4 8
20 pöndz. Eliaßa
^
Marthe
4 9
8 Prokopa
21 wut. Prareda
Prarada
9 Pankraza 4 11
2 2 ßreda M ar. Madleny M arj. Madl. 1 0 45 wart.
4 12
23 schtw. Apollinara
Apollinara
4 13
11 Eufemije
24 pjatk Khrystiny
Khristine
4 14
12 Prokla
25 ßobota
13 Gabriela
4 16
8 10 m 11 10 40
8 9
10 51
8 8 G ? 11 4
8 7
11 22
8
11 46
8 6 m skh. dop.
8 5| H
0 19
6, 23 — 30.
8 3 HE 1 9
8 2 HE 2 19
8 0
kh. Pop.
7 59
9 4
7 58 &
9 12
7 57
9 42
7 55
9 39
m
m
30. tydzen. Tert dop.: Mark. 8, 1 — 9. Pop.: Matth. 16, 15 —-18.
;>b
{4 7 o 's*
26 *«*!• « w xo ßw tr. 8
4 17 7 54
9 53
27 pöndz. Marthy ^
Pantaleona
15 Kwirina
4 18 7 53
10 6
28 wutor Pantaleo.
Nazaria
16 Atheniogen. 4 20 7 51 M
10 10
2 9 ßreda Beatriry
Beatriczi
17 M ar.M adl. 4 21' 1 50 M
10 31
30 schtw. Ruthy
'
31 pjatk Florentiny
Julittö
18 Hyazintha
ÄgnaczaBolog. 19 Makriny
4 23 7 48 S t
4 24 7 47
St
10 52
10 19
3
Prienl^iGrozisch-
bjert. 28. ju(.
cjo.
mecj.10 hodz. 27 Wösoork.*
3 min. wedro 27 ötowy
s deschezikom
Gersdorf.
skasy.
30K
am
enz.*^j
Stoljetna
protyka.
Bürste
Pschi sapo- prawidta a
czatku nestaj- pschißioma.
ne wedro; 4.
Dljcschidzena
mröS; popoi. krötsa nöz!
hrinianje; na
to renje; 11 Pösnemu hodeschczik haez spodarcj ßo sa
do 15.; 16. a dzeßacj ljct
17. rjane we­ junu radzi.
dro; 18. do
26.deschcz; Wupozczi ßo
28., 29., 30. skere haczsaßo
hrimanje,31. dom bete.
renje.
W brozni nesßuzanetawki.
j
1837.
Tydzenje
a
dny.
August, znenz, ma 31 dnjow.
S ^ a julianska.
I Hermanki «
* äBebro. ' | skotne toifk
?3
Polny I Bubhschin*
3 S>
a.5; skh.kho. mreß. 5. aug. 3 Äuloto. *
J u lij.
evangelska.
I katholfka.
^cbj.mui. weczor 7 hod. 3 EistnberK*
18 min. ma 5 Neßwaczi«
1 ßobota IPi'etrawrccz.
|'13jetra reczaz. | 2 l Elißa pr. [4 2 6 17 4 5 1A - [11 59 wjetsikojte a
bis.*
deschczikojte 8Lubin?
3 1 . ty d z e n . Dop.: M ach. 7, 1 5 - 2 3 .
Pop.: Match. 9. 9 - 1 3 .
10 Sslank^
dny.
4 4 [|§ > kh. dop.
8,n. p.Kwj
27
2 tKt.y 6. tt.popir. tr. k),Lpo fy .
not».
Poßl
0 55 $
10 Gubin.*
42 ~
29
22 M ar. Mad.
Schczepana
3 pöndz. Augusta
bjert.12. aug
2
5 weczor 6 hod. lOJimSbotl-*
41
30
23 Trofina
4 iuut. 2)onunif.iZ!> \ Dorninika
I I Bart.»
39
32
24 Khrystiny
I'kh.pop. 3 i ».in.laue
Afre
5 ßreda OSwalva v V
11 Dobroküg*
8 21 ljcpsche we- 11 S ty K».
37
34
Khrysta pzekr. 25 Hany
6 schtw. lllr ifi
35 43X 8 34 dro docza26 Herrnolana
35
Kajetana
7 pjalk Donata
moroiu.*
kaczne da. >7Shorelz.*
27 Pantaleona
Cyriaka
36 7 33 -4X 8 47
8 ßobota Zevera
D Mkodp 17G rabim '
32. t ydzen. Dop..- Luk. 15, 1 — 9. Pop..- Luk. 12, 4 2 — 48.
>njeß.l9.aug l7Gachn.*
9 Nl ch. 9. . peßw.lr. 10. li. po sw.
28 S .».p.ß». 4 3817 3 1 ( £ f 8 58 weczor 5 hod 17 Zahan.*
39
Wawrencza
29 Kallinika
10 pöndz. Lawrenza
30 f a ř 9 11 15 min. po- l7W jetoscho».
9 27 kaze na ßu41
30 Siliaßa
Susane
28
1 1 rout. Hermana
18 Grabin.
chotu
a
wjetr.
43
9 48
31 Eudozia
2 6 !^
12 ßreda Klary
Z T ^ Kassiana
18Pschibrj»g.
10 17
44
13 schtw. Aurory
V ^y’ Hippolita,
1 Augusta
D Prjeni 19Radeberg*
1 bjert.27 aug. 24Wöspork.
45
2Schczjepana
Eusebia
14 pjalk ,6ufebta
23 M 11
skh.ldop. P0P0l.3hodz^24Halsch.
47
21
15 ßobota M ar. k nebsu stp. M a r,'.; ■■n. -P* 3 Jsaaka
54 min. na
tto».
D ov.: Luk. 19, 4 1 — 48. P op.: Luk. 13, 3 1 — 35.
nestajne we- 24 Golischyu.
33.
n.po ßw.tr» 11 ü.'po filmt.
4 lÜn.p.ßr». 4 48 7 19
0
1 dropokaze. 24Lubaü.*
16 y t -i24Lukolv.*
Liberata
5
Eusigna
4
50
Liherata
1
18
17 pöndz.
7 17 0
24 Hrödk.*
Augustiny
2
44
Helenö
6
S
irta
4
51
S to lje tn a
18 wut.
7 15 0
25 Hendrich»Julia
7 Daniziana 4 53 7 13
19 ßreda Sebaida
kh. pop- protyka
Bernarda
8 Emiliona
4 54 7 12 &
7 38 Wot 1. do 9 28 Star»
20 schtw. Bernhard«
Darbna.*
Francziski
9 Matthiaßa 4 55 7 10
50 destczik; 10.
21 pjatk Anastasia
rjanydzen: 31 Ram—
Symforiana
10 Lawrenza 4 57 7 8 f 4!
22 ßobota Alfonsa
nloto.*
ll.b o 15. fa
Dop.: Luk. 19, 9 — 15. P op.: Luk. 13, 23 — 25.
ßodcschcziki 31 Lubnjow.»
jjm.tr. 12 tt'.tt f>»at. 11 'J f.n p ßw. 4 5 8 ,7 5 1 ^
23 U^r. 1
8 9 16 do 26. 31 Brovy.*
Bauroma
Banrouüa
24 pöndz.
5 0 ,7 3 'jk W
8 20 rjany czopiy 3lTrebulj».
czaß; na to
13 Marima
5 2 .7
ljG K
25 wut. Ludwika
Ludwika
8 35
hacz do könza Burske
Zefirina
14 Könz. posz. 5 4 16 59 k W
26 ßreda Samuela ^
8 54 lutydeschcziprawidla a
27 schtw. Gebharda s S ' Gebharda
15 M r.k n.st. 5 5 6 56 &
9 17 kojty czaß.
pschißtowa.
Hawztena
16 Pötn. ruba 5 7 6 54
28 Pjatk Pelagia
9 51
Wjazy hrima«
29 ßobota Jan. ßmer.
Janowa smercz. 17 Flora, Law. 5 9 6 52 s . 10 40
njow a plöd»
nische ljeto.
Luk. 15, 11— 32.
35. t u d l e y . D ov.: Math. 13, 24 — 30.
nesz. , l L.n.po.ßw
,
'*■ '5 1 0 |6 50
18
Reimunda
11 44
30 " I
Prösny mjech
31 pöndz.lJosuy
19 Handr. m j5 11>6 4 8 l| ^ kh. d»p.
nest-ö.
Poredjena protyka
O
schadj. chow.
hob. m. hod. m.
1837.
Tydzenje
a
dny.
September, pöznenz, ma 20 dnjöw.
Poredzena protyka
Stara julianska.
Mjeßaczkowe
pschemjenenje.
W t b r o.
Hermanki a
skotne wiki.
?S3
D
3L
Pokny 1 Damna.
fffj.Pero.
1
aiseß.
4
septb. 1 Barschcj. *
Meja.
'S-? hodz.min.
evangelska. | katholska.
rctito 5 hodz 2 Neßwaezi»
dto.*
ma rjane a
5 1516 46
Egivia 1
20 Samuela
1 o
Egivia
1 wut.
cjople wedro. 5 Rukow*
21 Thadea
2 23
5 15*6 44
Rahcle
2 ßreva -lb:a!oma
Poßl üZiiawa?
5 1 6 !6 41 >48* 3 49 EijcVt. 10 fept. 7 «lolpnjo *
22 Agathy
Mansueta
3 schtw. Mansucta
7 Pözkomv.*
23 Lupa
skh.pop. wcczor
5 18 6 39
Rosalije
4 pjatk
hd.
;
.fon. -•
7 KhoczebuS*
24 Eusebi'a
5 20 6 37 4 T
Lawr. Just.
7 6 40 m. pokazc
5 pjatk Rathana \
7 PfchibuS.na dcschczik.
8Wolbra>
3 6 t y d j e n : Dop.: Luk. 10, 25 — 37. Pop.: Luk. 9, 5 7 - 6 2 .
G Mlody
mozp."
mjeß.
18.sept 8Muzakow*
7
18
5
21
14.st.p.
stix
6 rtiTj.! 1 3 . p. .n j.tr
I25 tb.n.p.ßw.
rano 6 hodz I > J t i i l a i r a *
32 M
7 35
! 2 6 Adrian«
5 23
7 pöndz. !Reginy
Reginy
23 min. s ne- I I Nowosalz*
30 '
7 54 widomnym
5 25
$ roul. |3)řar. nar.
M a rj naredj. 127 Pojmcna
14 Kalawa.
28
8 19 fatjmicjont
28 Möjßasa
5 26
Gorgvnia
9 ßreda -Sivonije
14 j^arctiV
| 8 58 gionqfa ma 16iłiat'e6urg*
10 schtw. .Pulcherije / ^ r \ Mikwawsch T :29 Jana ßm. 5 27 6 26
130 Älcrandra 5 29 6 24
Prota
! 9 52. dcschczikojte 19 Drjöwk.*
1 1 pjatk Abrama
wedro.
21 Kamenz.*
131 Marje paß. 5 30 6 21
Juvenczia
4
12 ßobota lBohumila
|H
H Prjeni 21 Bar,.*
djertl. 26.spt.j21 Rychbach
19.
3 7 . ty d z e n : Dop.: Luk. 17, 11 — 19. Pop.: Matth. 11, 17
dop. 9 hodz. 21 Stanknow
5
32
6
19
skh.
dop.
49min.pschi21 Gubin."
13
14,n pc jhiv
15. n.p fivnt,
neße saßo 21 Lubin.
5 34 6 17
K,iza powösch. 2
0 26
14 pöndz Pow. kschiza
5 3 5 16. 14
Nikodema
3 Anthima
15 wut. Frideriki
1 49 rjane wedro. 23Poicjniza*
,28Biskopizv.'
5 37 6 12 &
4 Babyla
16 ßreda jM ’ufcnibtr
3 10
Suche d ri.
Stoljetna 28 Wojerezy*
5 Zachariaßa 5 38 6 9
FrancziSka
17 schtw. Lamberta
4 29
protyka: 28Lrebutje/
6 Michala
5 40 6 7 j Ć I kh- Pop.
Joses« Kup.
18 pjatk Tita
Wot spoczat- 29Weleczin.*
7 Sozona
i
19 ßobota Renata
Jinuaria
51
6 18 kahaczdoll. 29 Wößlink*
rjane wedro; 29B oroj.
38. ty d z e ü : Dop.: Match. 5, 2 4 — 26. Match. 11, 25 — 30.
17. bo 25. f 30Grozisch!cj°5 43 6 2 1jf a
6 28 wetscheho 30Huska.*
15. r. trftr.fr 16 ü p. Yvflf.
ymne a mo9 JoachlLj^ 5 45 6 0 ^
21 pöndz:
6 41 kre dny; wot 30 Kroßyn.
10 Menodory 5 47 5 58
6 57 26.haczdo
22 wut. Ä s e t 1' “ •
Burske
23 ßreda Theklje
11 Theodory 5 4 8 (5 55
Polirene
7 18 könza budze
prawidta
a
12Authonoma 5 50:5 53
Gerarda
7 48 saßo renje.
2 4 schtw. Jana pod.
Seit
na
pschifikowa.
5 52 5 51
Kleofaßa
13 Kornelia
8 29
25 Pjatk Kleofaßa
Egidia reit» Padliza, s ko1 4 t r c w ö ic h . 5 53l5 4 8 ^
26 ßobota Cypriana
9 26
Cypriana
je, budze
trejz ßo najschtyri
.
. . ne fböle lrora, je
39. tydzen. D op.: Luk. 7, 11 — 17. P op.: Jan. 9, 1 - 5 .
dzelje sa ßobu najßwjrtlische.
27
ttrtj
lö .n .p . sw. 1r« ,17.«. p, 4 te t 15 lO.n.p s.Ä.5 55 5 46 3 b 1 0 3 6 rjanewedro.
5 57 T U f h 11 55
Ljepejedocza.
2 8 pöndz. Wjazßkawa
Waczswawa
16 Eufewtja
kacj hacz po.
5
58
5
41
29 wut. Michala
17
Sofije
.'h.
dop.
Michawa
khwatarl.
30 ßreda Hieronyma
Hieronyma
13 ji:v>uinnt-vi 6 0 5 39 «4IK 1 19
s -4
O
skhadz. I khow.
hok. m. hod. m.
ll
dz&fr-
18S7.
Oktober, w in o w z , nta 31 dnjow.
StaDjulianska.
Mjeßaczkowe
Hermanki st
| ffotne
£= Poinyj 4 8ipft.
mjeß. 3. oklb. SHuczina.
' c .....
September.
dopotnja 3 h. SRatezy.
evangelska. | katholska.
58 min. möze 5 Schjera» '
chow.
'1 9 Trofina
|6 215 37 j Jg; I 2 43 hischcze rjane
1 schtw. IRemigia
>Remigia
5 Bernaczi»
dnymjecz.
20 Eustachia j6 3 5 3 4 | $ f 4 7
2 pjatk. Rahelje
m ö te
3 ßvbotajMcirimil. ^T-^Kandida
:21 jtobratst
|6 5 |5 3 2 l^ lf f t ) . p c i) .
C Poßl 5 D u b j'
bjcrtl.10.oft. LGrabin-*
12, 5 4 - 5 7 .
■11.
rano 6 hodz. 5 Gaßyn?
22 17 n.fc, ß« .6 7 5 30
5 38 43 m. wjeszje 5 2u6ora8.*
4 »«dj.! 1? n.p.ß vj.tr. 18. n. p. f»v
rjane fern; 6 Aorow."
5 57
Placida
5 pöndz. Plazida
23 Jan. podj. 6 8 5 27
pschineße.
6Hröi>k.*
6 21
24 Theklje
Bruna
6 10 5 25
6 wut. Fidy
6 56 @ Mlodp 7 NeßwacziMark»
7 ßreda Esthery
25 Euftosiny 6 12 5 23
d lo .'
7 46 mjeß. 17. oft. lO S u b tth *
Brigite
8 schtw. Efraima
26 Jana Th. 6 14 5 21
Dionysia
8 54 weczor 10 hd. 1 2 L u b ij.'
9 pjatk Dionysia .
27 Kalistrata 6 15 5 18
28 m. pokaz'e
12 Kulow.*
10 ßobota Athanasta
Francziska B . 28 Charitana 6 17 5 16
10 13
na deschcz a 12 JlinSbört*
wjetr.
ILZybalin.
41, ty d ^ e n . Tert dop.: Match. 22, 3 4 — 40. Pop.: Match.-lO, 1 6 — 22.
13'Larschcz.*
D
Prjeni
11 36
11 s rtj. 18N.P0 ßw. tr. 1 9. ü. p. fibstl 29 1 8 n .jj.fi» 6 19 5 14
bjertl.20.oft. 13 S ly Ko«
12 pöndz. Marimiliana
6 21 5 12
skh. dop.
Marimiliana
30 Rehor B.
morom.*
rano 2 hodz.
13 wut. Kolomana
Eduarda
6 22 5 9
0 59 55min.pscht- 19H alsch.
1 Oktobra
troto*
Kalirta
14 ßreda Burkharda
2 16 neße jaßne •
2 Cypriana 6 24 5 7
15 schtw. Hedwiki
Theresije
3 Dionysia
6 26 5 5 A
3 32 ’nebjo smer-- 19Rychbach.'
19 Äolischi».
16 pjatk Hawla
chawwa
4 Hierothea 6 27 5 3
4 45 snenjom w
IgAahaN.'
nozach.
17 ßobota JnnozenzaW , Hedwiki
5 Charitiny 6 28 5 1 i h kh. Pop
22Wikow.*
22 Budyschi»*
42.
— 42. P op.: Mark. 9, 83 — 41.
26 8u6njom.*
Stoljetna
18« 4
iS .n .p .ß w .tr. 20. n. p.swal.
6 lO .n.p'ß tv 6 30 4 59
egg 4 49 protyka. 26Wjeta>
schow.
19 pöndz. Ferdinanda
Petra Alk.
7 Sergia
6 32 4 57
5 9
1. a 2,renfe; 27Pschibrjez*
2 0 wut. Wendelina
Wendelina
8 Pelagia
6 34 4 55
5 23
3.hrimanjese 28 Zasonza.
21 ßreda Wurschlje
Wurschle
9 Jak Als.
6 35 4 54
5 49
ßylnym
22 schtw. Kordulje
Kordule
10 Eulampia 6 37 4 52 H .
6 26 deschcjikvm;
23 pjatk Severina
Severina
11 Filippa
6 38 4 50
7 16 wot 10. hacz Burske
24 ßobota Salomy
Rafaela
12 Prob«
6 40 4 48
8 20 do29. rjane prawidta a
wedro; 30. st
31.ßnjch. pschißtowa.
Mattb 1 9 ,3 — 8.
in.p,ßt»4 6 42 4 46
Po kwaßu
9 34
masch
zonu.po
26 pöndz. Hioba
Evarista
14 Nazaretha 6 43 4 44
t k 11 54
sczisnach masch
27 wut.
15 Euthimia 6 45 4 42
kh. dop.
vzjeczo,poker.
A S 'Z M
28 ßreda
16 Longia
6 46 4 41
0 14
muschi masch
29 schtw. Narzissa
Rarczissa
17 Hoseaßa pr. 6 48 4 39
1 36
masane szjeny
30 pjatk Klaudia
Klaudia
a niczo bäte.
18 Luk. Ew. 6 50 4 37
3
1
31 ßobota Löw. nfcrmał. Wolfganga
19Joelapr. 6 52 4 34
4 29
Tydzenje
a
dny.
Poredjena protyka
O
, g 3.
skhadz. I khow. j 3 -2 ;
hod.m. hod. m.
il»
3
__
|
1 S S 7 #
Tydzenje
n
dny.
N o v e m
b e r,
PoredZena protyka
n a s y m n i k , m a 3 0 d n jö w .j
Stara julianSka.
2Jt jfjjv lC jfu lü U
I
tj
| !?*>»« wio.
D
■ Poln!)
!how.
skh. kho. mW. 2 not),
m.
evangelfka.
| katholska.
O ktober.' hob. r n . 'i
boDj.min. rano 1 hovz.
(47 mi». ma
ty d z e n .
Dop.: Match. 25, 1 — 13. Pop.: Match. 12, 46 — 50.
(rjane ajapnei
^
»
k
A
I
»»
».
Ä.—
ł
r
f\
iS
±
_
/.*
.
_
_
•
.
>
.
..
.
n
M
O
£
l
.
I
Z
"
1 «cdz. f 2 i. n . y r (iro. tr. 22 ti. pe.fi», 2 0 r i S.V-H«vl6 56 4 34
6 0
wcdro.
2 pöiidz. Wsckjcch d. / 1 > Wschesch vuich 21 Hilaria
skh.pop.
6 55 4 32
3 rout. Hubert«
x ^ z | Hubert«
4 51 . . £
22 Albcrta
6 57 4 30
Poßl4 ßreda Korlje
4
28
5
35 lbjert. 8 nov.
Korl. Bor.
23 Jak. jap.
6 59
iroeqor 5hod.
5 schtw. Blandiny
Zacharia
24 Arechaßa
7 0 4 27 M ! 6 38
4 nun. na
6 pjaif. Leonharda
25 Marziana
7 2 4 25 H E ! 7 57 , deschcztk a
Leonharda
7 ßobota Erdmana
26 Demetria
7 4 4 23 M i 9 23 !ßnjeh pokaze.
Engelbert«
' ö
y*\ J r i | i 1 ] 1f I
2 5itiU.'0|uljr
L k u to w .'
LBrovy."
LHrovk.'
2 Ruhlanv.
11D
razvzany.*
3 S a ri* a I.
luifi.
4Neßw«czi-
bfo*
4 [Rabeberg
6 Siatu
Darbna."
7 ürebulje.*
Q m im
9@U3ill*
10 47 mjeß. 16nov. 9 Subnioin.
8 «dj. l r2.n .p ß - b " l 23.ü.p.süe
27 22 a.p.ß-v
6 4 21
!weczor6hodi.. 9
„ Stoźbřrf.
........... *
skh.dop.
4
20
9 pöndj.^Bozwara
Urftna
7
2 8 Terenza
&
44min.pscht-i10Damna.
0
6
10 rout. Marczina Luth?,Tiberia
9 |4 18
29 Anastasia
«ße ßnjel) «41 Poiechiza*
1
2
t 'rojetr.
11 ßreda Marcz. bist.
4
17
>M«rcz bist.
11
31 Zenobia
j leStotpnio.
ĕ?
12 schtw. Modest«
2 35
13 4 16 ä
lORpä-bach.
Evagria
30 Stachißa
D Prjeni^ tk Pizn?
13 pjalk. VIrfabia
3 47
15 4 14 ř i
1 Novembra
Staniswawa
4 59 bjerr. 24.no». 17 2awnza.
17 4 13
14 ßobota lLevina
’ Klementina
2 Azindina
wcczor6hodz. 23Wösvork.*
22
nun. ma 23 2ubi».
44.
4 6 ty d ze n . D op.: Match. 22, 15 - 2 2 . Pop.: Mark. 12, 11 —
te ßame ne- 24Dobrotug*
15 « d (. 123-n.poßwj.tr., 24.Ü. p.stv.
6 10 stajne desch- 24 Stp S l v
3 23 n.p. yi» 7 19 4 11 M
16 pönbi,ßDmunbd
pöndz/Evmunda
!Rchora
4
10
kh.
pop. , czikojte a
11101011’.*
4 Jana jap. 7 20
17 rout. Huga
3
53 lßnjehojte nie­ 25Radebuig*
4
8
mI P ^Olhmara
7 22
5 Galazeta
#
28§itan.’a.’
dre.
4 26
18 ßreda Hesychia
7 23 4 7
6 Parooka
,'Hesychia
>30Biskopizp*
Ĕ
5 12
19 schtw. Hilchety
jHiljbcty
7 Hieronyma 7 25 4 6
30 Boroj.
&
20 pjalk. I Pakulny psatk. Benigna
6 11 Stoljetna 30Gaßyn.'
8 Spyt.Mich. 7 27 4 5
protyka. 3vPschibur.*
s7 21
21 ßobota^Mar. wop.
!Mar.wopruw.
9 Onesifa
' 7 28 4 4
>root 1. do. 6
Burske
4 7 . ty d z e n . Dop.: Matth. 25, 3 1 — 46. Pop.: Matth. 20, 20 — 23.
rojetr a po.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
vrawidta
v
22 »edt.
' ‘ i 2‘ l.n.p.ßw . tr. 25 h. pofröa
8 37 mroczene ne10 2 4 n.p.(im, 7 30 4 3 f k'
bjo; 7.renje; pschißtowa.
23 pvndz. Klemcnzä.
9 57
w- i r.....
. r* ...
Kkemencza
7 32 4 2
11 Viktora
9.dol7.sym^ Schtöz uccha
24 iput. Khrysog. z M . Khrysogena
11 14 !nedeschczikoj- wo.ji roSbze12 Jana jatm. 7 33 4 1
25 ßreda Katrzinp \Jsf' Katrzine
kh. dop.
tewedro; racz, tön bp:bi
13 Jana Chr. 7 35 3 59
26 schtw. Konrada
7 37 3 59 t ä t 0 35 wot 18.pane.moschnjuwotKonrada
14 Filipa
czinecz
27 pjalk. Hunczerja
1 58 ßnjeh, klzhacj
Basilea
15 Sap. posz. 7 38, 3 58 ^
'do höd lez'i a
28 ßobota Rufa
Sosthena
16 Matth. Ev. 7 39 -3 5 7 1 ^ Schtomi
roulfu symu
poncha wulki
pschineße.
4 8 . t y d j e n . Dop.: Romsk. 13, 11 — 14. Zan. 15, 1 — 15.
hröd. hdyz t
29 vtdz. (l.neds. advrnta 11.ń.abfrnt» (17 25n,p.$».|7 41(3 5 7 |^ > ( 4 55
nmSkach Imy
30 pöndz.jH andlija
(Handrisa
j 18 Platonam.j7 42J3 58j D j 6 29
hlöd. •
45. t y d z e ü .
Dop.: Matth. 18, 21 — 35.
P op.: Maklh. 21, 28 — 31.
m
1.857« Dezember.
Tydzenje
a
bin;.
P oredjen a
protyka
i f u m 01
hs 1
© t®
1 o
f s
D
JV Point) 1 Bart ((.tv.)
mftff. 1. dezb. LNeßwaczi»
| katholska.
cvangelska.
pschipoln. 11
blo*
47 minutow 7Dj,ezje?
Eligia
j 19 Adediaßa
7 43 3 55
1 wut. Longina
sih.pop. rjane dny
7 Drjöwk.'
4 16 pschineß«.
2 ßreda Aurclije
Pauline
! 2 0 Reh. D .
7 45 3 55
7 Brody?
8 Pschjbrjeg.
5 31 r: f
Francza $at>. 21 M ir . wop. 7 46 3 54
3 schtw. Franza Lav.
Poßl.
4 pjatk Borbory
7 47 3 53 m
Borborö
22 Filemona
6 59 bMl.8.dezb. 9Kroßpn.
9 Eisenberz'
f * : Sabbasa
23 Amfilocha 7 49 3 53 m
5 ßobota Amoßa
8 27 rano7hodz.
11 Stara
27 min.jaßne
Darbn«?
nebjo a mer.
4Ü tydZen. Dop.: Jap. sk. 3, 2 2 ^ 2 5 . Pop. Matth. 5, 17 — 19.
14 Luborat.
7 50 3 5 2 I M
9 50 snenje ma. >4Hrödk.
6
2 :
;
' ■■■ ■' • • 24 76
G Mtody >5 Barschkj.*
11
9
Ambrosia
25 Klemenza 7 51 3 52
7 pöndz. Markwerda
mjeß. 16.dez. 16 Ruland.
26 Jurija
7 52 3 52
skh. dop. pschipoln. 11
8 Wut. Mar.podz.
19Wojerezv.'
Scofstbije ‘ """ 27 Jakuba m. 7 54 3 52 f * ł
0 24 hvdz. 51 mm.
9 ßreda Agrippiny
I9 $ rf6 iilji.*
ßu- 21 Kulow.'
p
Melchiada
28 Schczjcp.m. 7 55 3 52
1 36 pokazena
10 schtw. Judithy
29 Parana m. 7 56 3 51
2 48 che mersnenje 2 1 Muzakvw'
Damasa
11 pjatk Damasa
1 2 ßobota Epimacha
Dionpsia
30 Handr. jap. 7 57 3 51 m
4
1 pschi jaßnym
nebju.
Stare
,Jj) Pn'eni pschjfison».
SO t y d z e n . Dop.: Koloss. 1, 1 2 — 15. Pop.: Matth. 11, 2 — 10.
bjert. 24. dez. Dwanaczen je
58
5 13
51
13 5-ri-J 3. "rd: ntrcrjta
rano 7 hodj.> phßkow, jibM it? ” “
2 ^abakuk
59
51
6 27 26min. nato naczenjehwjr»
3 4 pöndz. Jsidora
3 Sofrona
0
51
7 38 ßamo jaßne fbetr, djeßaej
Kristine
1 5 wut. Jgnaza
4
Borbory
1
51
kh.
pop. webropokaze. bvzich kasnjo»
16 ßreda Äwatemb.
,^uche dnö.
. Polny c je" m e r "j Je pvr
Lazara
1
4 5
5 Sawy
51
1 7 schtw. Jsaaka
d
$
.3 0 .b e j. ja n b je lo w ,
Theotima
5 12
51
6 Miklawscha^L 2
18 pjatk Wunibalda
wcczorlOhd. w ö ß v m V v z lc h
Zosima
19 ßobota Reinhard«
7 Ambrosia is 3
51
6 28 23 min. ma iiiik o s z jo w ,
ßnjehawjetr. ß y d o m B e z ie h
61. t y d j e n . Dop.: 1 Jan. 1, 1 — 4. Pop.: Jan. 1, 1 9 — 27.
h a r o r o , schjesj
8 4 3 52
7 45 Stoljetna b je k a r a n v w w
20 aedj. 4.nrdj a^venta 4 it. odventr
9 M iw . ^ d j. 8 4 3 52
9 3 pratyka. ih m k w a ß n y m
21 pöndz. £ viiu |d ;a
D^riaich., t
Flora
10 Menaßa
8 5 3 53 >$86“ 10 20 1. a 2. syma, d o m i w K a n ,
22 wut. Beaty
23
24
25
26
ßreda
schtw.
Pjatk
ßobta
skhadj. khow.
hod. in hod. m.
Dagoberta
Pnior:. ;» z m
Heben- f’Uvapz
Echeziepana
Viktorije
Patenikt»
Habennilzka
Echeicpaua
i 1
12
13
14
Daniela
Spiridia
Eustraza
Thyosa
8
8
8
8
5
6
6
6
5 2 . l y d j e n . Dop.: Jak. 4, 13 — 15. Pop.: Matth. 25,
8 6
27 * r t|. Ncdz.po hcdj.
Ncd.pehldj.
15 3.n.ttttu
New. dzj.
28 pöndz. Ncwin. dzjeczi.
16 Aggasa
8 6
Domaschabisk.
17 Star. wökz. 8 6
29 wut. Jonathana
Honoria
30 ßrada Davida
8 7
8 7
31 schtw. Sylvestra v j Syloestra
3
3
3
3
1&
P
skh. 6)01».
hcbz.inm.
n a k o tr u z
. w G a lile js k im i
53 _
11 39
ß n je h pschm-?«! >'
r> w i
>ki rej „ow; scht yn
54
kh. dop. if»Jř j 9 b 0 l 5 .
1
1
54 f ä f
» U l f e f v m s t j | rfi t l l
55
2 25 16 f a f e ' n ^ j cj , Bj o , b i r a i j l a l
w y ßnjeh p a - j s , , h „ a j a « » 1 4 — 30.
ne, ktz nowu
h^nenaj;
3 58
3 54 symupschine- jebyn Je tön
3 57
5 28 neße,- 23. dze wjerny Böh
deschcz amer- na wyßokim
3 58
6 57
snenje sastane
«tijn.
3 59
pcp. haczdokönza
4 0
4 22
©
©
300
400
100
200
009
©
0001
0 0 0 0
06
1«««
• i n © © © “) © * « © ■
<» © (C
1®»
I Mltöjf
70
80
|S9
O
O
O
CO
-U 5 - iO r t Q O « O J » i5
j
j
04 04 CO CO
O
1
1
O
40
04
co
—
50 l > O) O
N
I
‘ I 0i
1
-« *0
•=■1
1
I N
=
1
lj,:
1
1
I I
"
-toi
*
--
CS S4
—
1
1
1
©
©
©
©
|
• |r iu
j
M
•(t'
i
•läu
101
|
©
1
1
1
1
1
1
1
1
1
©
©
©
|
I I
1°
•1 °
'ivr
1
1
1
1
1
1
M
#
j
«
1
©
©
©
M
1
i
1
©
©
,
©
©
1^ - ist
j
—
33 M
m
«
©
©
©
®
ff ł W
M
3
M
I I
I I
1
1 «
1 "i
1 ^
1
1
1
»o © *st
h h
I I
1
1
1
O
04
CO eo
0
0
1
1
1
1 2
A
1
1 *■* i” 1
1
I I
1
I
©
I
40
40
CO ^ ' t f . 0
1
— 04
t
»
O
CO
04 04 CO
©
10
1
1
1
'
1
1
1
1
I
1
1
1
1
1
1
a
j i O ‘0
(-
— o» 10 - * >0 ®
ab" o»- 5
jcoooo oaoooaoaooo ao®
<0 Ol 04 tO l >
| CO 40 X
1
|
04 üo.
«
^
f j Ci
** **
—
04 04 04 04 04
3
r-»
<3
«
03 ®< Ifl b .
1
|
CO lO 00 -1
— C 4 r t ^ ^ C O N » S > 0
CO (O CO CO <0 CO CO CO co t »
^ j a i 04 t o
|
O
5. | Š . | ® ® t ' t ' r ' ° 00000 00 »
| co 40 x
r-. -V
|
,•7; I c ? T f t f - i - 4
« »o >0 0 ^ co
- | h <n h h ^ ^ h ^ n n
1
S -£
1
I
1
40
I
1
1
1
lO
.jä jo iu s b '
.5 S
KE
' * to
— Ol 10 "tf1>0 <o t ' c ° ®
©
=
. | Ä | "4 t '
£o E
*. 5
eo*«c O '-
S l ä l ^ ^ - ' « » * 9 1 9 , M W M
Ä | s l —
— — •* —
^ —
o
L> <3
|
j
10 *A 00 "
®
®
“ l ^ j a o o o o i ® ® ® ® ® ® ®
i
«cn
Z
io c o c o c o co fo co ro c o ^
• | » j t '
| C0 -0 » « ' T ® ® < N
1
40
m
1-
jS5 .,
1'S ** N
Ä—
t' .
,
1
“
u j «. | ®
2 E
1
«
- C 4 « ^ 4 f lt O ^ 0 Q O 5
ä-5
40
1
^
1 3?
4s}
f
»0 04
| x 40
40
04
uo CS CO l'»
CO CO
04
1
1
1
.0
40 04
<>•
r > CO 40 CO
S
04
04 't f
1 1
1
1
-5
i
M
,
1
a
1
Ö
>£ř
»
1
®
1 I
|
I
0
1
| -1
M a !
= 1= 1
s
t'* ř'« «
0
CO GO
CC? 04 1
120 1 i
1
1
04 l — 04
ao 04 CO O
04 04 04 CO CO
04 §
0
©
tt o iW a o tM i^ '^ '-O
II
1
1
1 1 04 T ř
^
—« r -
1
1
—
M
"H ' 1 4 '
Z
1
1 I
1
1 1
1
"V © <C t>» X 01 O O
04
1
r i4 ‘
Cti
10
1 5?
I
01 i n t>.
(N 1 « h
O* ©
gj to
— iO O 40
<0 —I C O 0 4
— 04 Ol
—'
04
I
M
I
I
M
" ~
|
cc
©
1
i
o
|
1 --- ------------------
1
©
©
1
ü
1
X
CC CO i>»
co
* 0 O i CO 04
| r-t f » 04 04 CO CO co ^ ^ tO N l > X
1
•i tl
SS
1
X
—«04
1
©
cc
©
40 40
04
04
03 CO X
---------------------
1
1
5
r
I
|
1
•(tu
i
©
1” " ' 1
¥
~
|
14'
L
<v
N -
1
»"
-s
o
r-.
I
*
Z
1
04 40 40
04 40
04
04 CO 40
04
04 04
$
CO
** **
04 04 04 CO CO TT
f
® ® ®
» ł i «
Š I'M O tO tO lC O C O tO 't't'l'
1
04
Ol
« —
^ »0 »st
c 4 •jtzu
3
X
H ‘ )01 1 ! 1 I I | 1 I 1
1 1 1 1 1 1 1 1
o
© © ©
©
©
•( t u ^
A
^ 1^
5? | 2Š
1 iO I 40 I 1 1 I 1 1 I
N «O
M l > il) «
1 ' if l 51
40
40
^ X — 40
O N ' f
1
1
1
I • l ä u H Ü P—J 04O 04h W h
1
h }J 1
1
4
3
2
3
3
4
u l i c z b o w a n j e banse.
ž ^ : £ iF : 1
•(tu
i
40
04
o c o e o o o ©
•s
1
I 1
»a *a
« « «
«
^ C łr t ^ 'f lC O t * Q 0 3 iO
5 1 0 1 0 ) 3 ) 0 3 03 03 0 ) 5 ) 0
2
ifM
1
I
£ 1 s?
■(tu
♦CO 0>
0» »O »O .O
^ © c o o 4 X 4 0 —'t^ c o
J :I
O 04 40
04 40
| | r< - « » M ’ s >a »0 CO *- X 0
•'*
04
04
= 4 1*1“
04
£
•131 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
\ t ) tQ
| O
| lO J ‘0
|
1 1 1
a
*° 1 1 1 1 1 1
-* r» 4O 04 1 h if lW I !>. 40 | 2 1 40 1 1 1 1 1
•ia
— 04 1
— 04 I
o
40 O 40 O
I
04 04 CO CO "-k
04 Ä
•jo 1 1 1 1 - " - ~ 01
K
S. 1(š. i t
l “ l «
»O
1
1
V» O <o
(.4
*
S. | i a j >0 »
CC ®
®
t ' t ' t ' t ' 00
<3
J
- i s i n t i o o N
« 11 11 11 H « «
| P
. | ä. | | C0 >0 ®
» ® ®
1» 51 M
—• ' t ' C ® 01 >O
S | . " ś | t o o ł t o i O ' # " » ' ř ' # > a ‘*
1
1
1
1
r
O * o * * CO 04
1 1
1 1
1
1 1
04
— — 04
e t 04 04 CO es Ol 04 * 0
" ' ,r 1
M *0
”ö *
S b « ^ 2 # ? ® « 0 S 8 Ö 0 | 0
rN O
— O JCO -'fkO CO t^OO O)®
1
i Ä i c o > o ® - ' ' » ® f f l e t ia » '
= 1
5. S | | j | h « « >« 1) N «
=‘
n
I
— O t t O ' ^ ' s t © * ' « ® ©
P f c h i d a w k.
Njekotre europiske werchi.
J a n , kral sakski, rodz. 12. dez. 1801; zeneny W m a l i u
A u g u s tu , bajerskej prynzeßynu, rodz. 13. nov-1801.
Dzjeczi: 1 ) M a r j a A u g u s t a , rodz. 22. januara
1827; 2) B e d r i c h A u g u s t A l b e r t , rodz. 23.
6aV. 1828; zeneny s prynzeßynu K a r o l a s W a s a ,
m j . 5. augusta 1833; 3) M a r j a Hi l z b e t a , rodz.
4. februara 1830, wudowa nebo genuesiskehv wöj»
wody F e r d i n a n d s ; 4) Be d r i c h August J u r i j ,
rodz. 8. aug. 1832; 5) M a r j a S i d o n i a , rodz.
16. aug. 1834; 6) H a n a M a r j a , rodz. 4. jan.
1836; zenena s töskanskim herbjkim welwöjwodu
F e r d i n a n d o m ; 7) M a r g a r e t s , rodz. 24. meje
1840, zenena f rakuskim arzywöjwodu K o r l u
L u d w i g o m ; 8) S o f i a , rodz. 15. mjcrza 1845.
Be d r i c h W y l e m IV., kral pruski, rodz. 15. oft. 1795.
F r a n z Z v s e f , khjezor rakuski, rodz. 18. aug. 1830.
A I er a nder 11., khjezor rufst, rodz. 29. haperl. 1818.
" ....
i.
N a p o l e o n W ., khjezor franzowski, rodz. 20. hap. 1808.
A b d u l Me d z i d , khjezor turkowski, rodz. 23. hap. 1823.
M a x i m i l i a n II., kral bajerski, rodz. 28. nov. 1811.
L e o p o l d , kral belgiski, rodz. 16. dez. 1790.
Be d r i c h V II., kral danski, rodz. 6. okt. 1808.
O ta I., kral grichiski, rodz. 1. jun. 1815.
J u r i j V., kral hanvverski, rodz 27. meje 1819.
V i k t o r i a , kralowa jendzelska, rodz. 24. meje 1819.
W y l e m III., kral niederlandski, rodz. 19. febr. 1817.
D o n P e d r o V., kral portugalski a algarliski, rodz. 16.
septembra 1837.
P i u S IX ., bamz römfki, rodz. 13. meje 1792.
V i k t o r E m a n u e l , kral fardinsli, rodz. 14 mjcrza 1820.
5 s n B e l l a , kralowa schpaniska, rodz 1. vkiobra 1830.
O s k a r , kral schwedski, rodz. 4. jul. 1799.
F e r d i n a n d II-, kral sizilsli, rodz. 12. jan. 1810.
'
W y l e m , kral würltembergski. rodz. 27. sept. 1782.
Schtö chzyk te ßylsy liczicz, kotrez ßo pschi savoczatku a we prjenej polojzy sandzeneho ljeta ßu pscheliwaie? schtö rachnowaez te sdychnenje khndych ludzi,
Khwal teho Knesa, moja duscha,
kiz we jich stysknych wukrobach ßu ßo hibale? schtö wu^
Ja chzu teho Knesa khwalicz, tak dotho, hacz ziwy ßym,
mjericz tu mifu a starosz, s kocrejz ßu ßo wschjedneje
8l mojcm» Bohu spjewaez, dokelz tu ßym.
ziwnoszje a potrjebnoszje dla wschitzy, najböle khndzi, bjeNejspusehezejcze ßo na fjerschtow, ant na e'zlowske dzjeczi, dzili? W tych prjenich schjeszich mjeßazach hje to wschjedWem wschak pomhacz nemöza!
■
nje nascha stysknosz a starosz: s wotkal wosmemy khljeb?
Jich dnch wunvze a woni ßo saßo wröcza do femje,
Nusa a trada knezescktej wschudzom. Njekotry by rady
Tehdom ßu shubene ^oschilke jich myßlje!
kusk khljeba sjjedl, hdy by jön mjef a hdyz jön mseTerje temu, kotrehvz pomoz tön Bch Jakubowy je,
jesche a ßebi s nusu bje tak wele warbowak, so ßebi
Kolrehoz nadzija steji na tym Knesu, jeho Doch.
pokruta bje kupil, dha wön ßo neswazi, hinboko s nözom
Kiz nebjo a semju, morjo a wschitko, schtoz we »ich
do ncje kracz, dokelz 'ßo hnydom minesche kaz szien.
je, sczinit je,
Drohe bje wscho, a közdu ßobciu ßo wschitzy praKiz rrjent dzerzi wjecznje,
schachu, schtö je w mjeszi zito piaezilo, a hdyz bje kusk
Kiz prawo wovokachie tvm, kiz kschlwdu czerpja,
delje bifo, weßelichu ßo wschitzy, hdyz Pak bje horje
Kiz biödnym khljeb dawa.
schio, skorz'esche közdy. Czezki a srudny czaß bje pschi
Tön Knes rootewri woezi ßlepym. Tön Knes posbje- sapoczatku sandzeneho ljeta, a wutrobnischo sdychowasche
buje porazcnych.
ßo la prestwa: nasch wschjedny khljeb daj nam dzenßa!
Ton Knes lubuje prawvch.
.
Tola pak mann; ßo pschi tym te; na to dopomnicz,
Tön Knes sakhowa zusomnikow. ßvrotam a wudowam
kak hnadnje je Böh we tej nusy ßwoju pomoz sjewit.
wön pomba.
K prjenemu: pschedzeno, lo warba khudeho luda we
Tön Knes wobroczi puez besböznvch.
ßerbskim kraiu, hdyz syma ßo blizi, plaezesche wjazy,
Tön Knes je f kralom wieqnje, twcst Boh, Zion,
dyzli wele Ijet predy. Nebje to wulka pomoz? K druWor naroda do naroda.
.
hemu: Böh tön knes prajesche k tym fjerschtam, kiz tu
Hallelujah!
zatoßnje krawnu wöjnu we ranischim kraju wrdzichu:
S
lutymi ßlowami 146. psalma praji pschedzenakwono je dosz teje zatoszje, so woni mjer c'zinjachu. Nebje
to tez wulka pomoz, so ßo ta newjestosz a czjemnosz
chvostm hibnm Sserbam na to nowe ljeto 1857 -. pomhaj
K tseczemu: we naljeezu
Bob. S weßelschnn duchom dyzlr loni ßo tute postrowenje teho c^aßa rosßwjetli?
stawa a ßtnschi, pscketoz rnnje to sandzene ljeto, kotrehoz wuhvtowa tön Knes, kiz je nebjo a semju, morjo
a wschitko, schtoz we nich je, sczinit, pola o sahony se
bjel) ,e dokonjany, je möznje prjedowato, so Böh pomha!
P o m h aj Böh W a m !
ßwojim zohnowanjom. Ssywv ßo na najrenscho se«
lenjachu a roszichu a lubzachu bohate znje. Nebje to
wulka pomoz, hdyz jedvn wonka wscho widzische na
najrensche stejecz a ßo radzicz, schtoz qlcroffa rufst bje
wußywala Nst nadjiju, so ßo wutrobst ßmjejesche st
nowe dowjerenje czcrpasche s teho widomneho Bozcho
prjedowcnja, fotrez pschipowcdasche: cjufaj fhwilfu
na Boha, lon q i s nufv wupomha! K schtwcrtemu:
te rjane bohare znje, kiz ßu ßo do broznjow born fhowate,
fotie'z Boh psches ßwoju hnavu bje wobarnowot pschede
wschilfej schkodu, kolrej qmjavtju, so ßo sa jebyn tydzen
pokruta khljcba wo polojza wetscha a tunischa mözesche
pschcdawacz, pomhachu se wscheje nusy! Ncje, hdyz
my to wopomnimy, faf ßu ßo te vruhe schjesz mjeßazy
sandzeneho Ijcta we spokojneszi a weßeto zi mtnyfe,
hedne st nusne, so my saspjewamy: Boh pomha.
9řcBt;tbdi my wiiiiilzeni s nusy, wofschewcni psches
Bozu vobrotu, wobarnowani psched welschim nesbozom,
s weßelym duchom a f weseloiHu, d;af3 polncj ßwjcdzic;:
derje temu, folrchoz pomoz Boh je, fvirchvz nabjija
steil na lym knesu, jeho Bvsy, fl; wjeru dzerzi, kiz
htednym khljcb dawa, posbjehuje porazenych, ßprotam
st wuvowam pomhst. Nedyrbcli tq my SSerbjo dzafcnmje sawvsfacz: tfn Knes je s kralom wjecznje,
twöj Böh, Zion, wot naroba do narodst. Hallelujah!
Pomhat
Böh; s tstjfim weßotym ßwjedzenjom
teje wjery steiimy wschitzy na prosy noweho ljeto,
pohladojv na to sandzene a na jeho nusu, fotrstj je
pschjetratst st na jeho stysknoszje, fotrez ßu pschewinene.
A f temu my ßo s nowa we dowjcrenju a we nadziji
poßylneni ßo postrowjamy s tym dobrym pscheczom:
Poinhaj Böh. M y s tstjfim ßtowom ßebi bcs ßobu
wutrobnje pschejemy; so by Boh, tön wötz naschcho
knesst Jesom Khrysta na to lube nowe ljeto, fotrez
wön »am spozczi, chzyi bycz nascha nadzija, nasch
ttoscht, naschst radosz, nascha pomoz, nasche sbozje, nasch
fhjerlusch. M y wuprajamy s tajfim postrowcnjom,
„Poinhaj Böh" pschi sapoczatfu tcho noweho ijcta,
so by wo» tön hnadny a ßmilny fncS »am wschilfim
strowosz czjela a mjer duschje bat a pschede wschitknn
nesbozom na czjeli a na fubli a ita duschi wotzowszy
nasch wschilkich wobarnowat. Pomh.ij Böh wam, rekne
pschedzenaf f buram a fublerjam, so byschcze we pofoju
a mjeri te bohaczje sficzene dary Boze wuziwali, a
f czeszi teho dobrocziweho dawarja nalozili a ßmilni a
»obrocziwi byli pschecziwo nusnym, potrebnym, fhuvym
a khorym. Poinhaj Böh wam, ryczi wön f tym, kiz
f khudvbu st s nusu ßo bjedza, hacz runje ljcpschi czaß
je pschischot, so bychu wopommli: w ulfi dobytf je,
schtoz bohabojasny je st ma dosz na tym, schtoz jemu
Böh da. Poinhaj Böh wam, pscheje wön tym, ftj
tot fhoroszi a braschnoszi to nowe ljeto sapoczinajst abo
tot bjehu teho ßameho na fhore iozo pschindu, so bychu
we ftzerpliwoszi a we poddaczu do Bozeje wolje ßwöj
fschiz »oßyli st wopomnili .-tyschnosz pschineße sczerpliwesz,
sczerpliwosz shonenje, sonenje^paf nadztju, nadzija pak
nesahanibt! Poinhaj Böh ! wota pschedzenaf do wschjech
fscheszijanskich domow ßerbsfeho fraja, so by ßo we
nich ton fncs czeszit psches pobozne st bohabojasne
ziwenje, so bychu ßo dzjeczi we »ich wotczahnyle we
wschjem napomlnanju f temu knesej, so byschtej
dobrotst a ßwjernosz sto we nich setkaiej, prawdosj
st mjer ßo wofoschaiej, so by ßwjernosz na semi rostla
st prawdosz s nebja hladata.
Poinhaj Böh wam,
praji wön tej wschilfim, foisiz to ljeto budzat s czaßneho
hubenstiva wotwolani, so bychu sböznu hodzinu ßmerczje
mjeli a dostali wjecznu sböznosz psches nascheho fnesa
Jesom Khrysta.
To spozcz Böh!
2.
Knihi sa domjazu knihownju.
Chzyidi schtö czitacz nabözne abo modlersfe fnihi,
dha ßo jemu poruczeja, hdch je evangelsfeho wjeruwusnacza, szjehowaze pißma:
Mißionsfi pößol, spißany wot f. d.Rychtarja w Klufschu,
kiz mjeßacznje wufhadza a fvtrehoz jcnvtliwe czißlo
jenoz 5 np. placzi;
Jana Arndta paradissahrodfa, salozena a wudata
wot Blochmanna we Trazvzanach, pscheiozena wot
3. Bartfa »v Khwaczizach;
Czlowecza wutroba, tempel Bozi abo ßydko teho steho
we dzeßaejich siramenjach prjödkstajcna (w Lubiju).
Powedanczfo a rönczka sa dzjeczi «
Nedzelu dopoinja a popolnju, dwoje knizki pschekozene
wot f. Kruschwizy, buch. w Borschczi;
Epochi trajaza bibliska protyka sa wschitke dny na zyle
ljeto wot Gutmana, pscheiozena wot I . Bartfa w
Khwacjizach.
E li st jcho ßynaj abo Boze ßudy na siych starschich a
dzjeczoch, prjedowanje wot nebo Jafuba, buch. w
Budyschini.
Prjevowanje na nedzelu Miserifordias Domini, dzerzaue we porschisktm Bozim domi wot f. d. Krügarja w Porschizach.
S a katholiskich hodzi ßo f pjeknemu czitanju:
Dobre seino na pwödnu semu wot I . Kuczanfa a
Wosobne bar za Kzesczijanow, möltzkich ha wotroscze-nech wot fanonlkußst Bukst.
KnihHdruheho wopschijecza, fotrez ßu wuzitne a
hödne f czltaniu, ßu:
Bohumit aby Boze rukowanje na ßyrotach, powedancjfo
s JOljetneje wöjny wot Kulmana;
Wustojny pczolař, wot Kulmana. Tuta fnijfa ßo
woßebje wschitkim Herbskim pc'zotarjam k czitanju po­
e ntqa, bokcl'z we nej we rjanej ßerbskej ryczi je
rosestajcne, kak maja ßo pczoly s wuzitkom plahowacz
■a kublacz.
_
Kluczje k hudanczkam.
Pschedjenak wje, lubi Sserbjo a Cserbowki, so
mjcfotst ivot waß fut ßebi prözu batvafi, wuhubacz,
sckto ßo w tych schtuczkach khowa, kotrcz maja we
pschibawku k protyzy na I. 1856 to napißmo:
hubanczko, a so ßu des wann miibre hkowy, fij ßu
•borst; a na mjeszi te prawe kluczje namakali, s ko«
trymiz ßu potajnu myßl tych ßlowvw wolankali.
Ale wön ßoboji, so ßo to wschilkim na jenajke waschnje
ncje poradziio a so je tön abo tamny newjesty, schto
je byto mjenene. Teho bla wön sa nufne bzerzi,
prebv hacz nowe hubanczka hvrje bawa, te sture wutozicz.
To schtoz po prjenim hubanczku wscho zere a spopada
c jenoz psches wobu ßo haczicz möze, je: wohen!
We bruhim hubanczku je mjenena: rabliza.
Renje wonjaza, jako khorosz jara bolaza wjez we
tscczim hubanczku je: röza.
Schtwörte hubanczko poka'ze na pkuh; prjebku sköt,
'sabku rvlnif, ßrebza brcu'o, felefo, a pöbla wröny lecza,
waczki s brösbow sbjerajo.
Pjate hubanciko je: kafchcz; tyscher, kiz jön d'zjeka
netreba jön, noscherjo pschi pschewobzenjach s wetscha
iftroroi a ßylni muzvja, nerobza wo njöu; a morwy
nemje, so we Hirn lezi. e
S syli pak wuhubak, luby czitarjo, schto; ßo we
ßlcwach schesteho hudanczka khowa, bha ßy mubra
chiowa. Ta mersaza wjez , kotcaz jeneho hrebe, hbyz
ju ma, kotruz zabyn pak roby neshubi, a kotraz, hdyz
ijx dobyta, je tez shubena, je skörzba, abo Prozeß.
4.
S c h tw ö rta käsn.
Psched ntmalje tsitseczimi Ijetami pschinbze stary
imu'zik bo mjefta. Wön mjejesche ßnjch bjeku hkowu,
seperasche ßo na bubowy kij a wibzicz bjc na nim, so
khobzenje jemu jara cjejfo paba.
Jako wön s wrota mt.be mjefta bzjesche, wuhlaba
jeho wrötnik, kiz mjejesche tam akzisy bla wobkebzbowanje
a wotasche na teho schjebziweho m ujifa: swotkel bha,
bzjebo: — S Hatow wotmolwi tön schjebziwz. —
Hbzeha chzecze? praschesche ßo wrötnik bäte: — Do
>mjestw! sbychowasche tön muzik! A schto bha w mjeszi
ahzecze? — J q chzyl ßwojcho najstarscheho ßyna
wobskorzicz!-------- Sc h t o ß wo j c h o ßvna? Cjoh»
d la ? -------- Ja ßym ßo rscheb njekotrymi Ijetami na
wumenk ßynyl a ßym ßwojim scheszjom ßynam ßwoje
burske kubko bat. Tön najstarschi beresche ßebi pola
a lufu a ba ßwojim bratram közbcmu 300 tl. a ßlubt
so chze me hacz bo ßmerrzje s nusnej potrebnoszu
wobstaracs! Wön pak to necha bljcje cz'inicz, ßwari
a klije na nute, so »ejßym bawno wumrel a ja byrbjn'
w ßwojtch starych ljetach hlöbny bycz a lutu nusu czerpicz.,
M o ji brusy ßvnojo mt tez nechabza pomhacz a i
teho bla chzu ja njetk bo mjefta, so bych ßo pola
wyschnoszje wobczezowat a wo bobru rnbtt praschal!
Pschi tym ronjachu ßo jemu ßylsy s woczow a wön
stonasche stysknje se srubobu. — To je slje a jara
nebzakomnje, prajesche tön wrötnik — ale prajcze mt
tola , kak stary wy sze? — M öj Bozo l wotmolwi tön
muzik, ja ßym njetk 83 ljet stary! — Jeli temu tak,
praji tön wrötnik, bha mözu ja wam bobru rabu
bcicj, a so netrcbacze k wyschnoszi hicz. Wy tola wjesze,
so we ßwjatym pißmi steji: nasche ziwenje traje ßybom
bzeßecz ljet, a hbyz wyßoko pschinbze, tvößom bzeßacz
ljet Neje wjerne? Njelk pak sze wy 83 ljet stary,
bha sze wy tsi ljeta psches tu mjeru ziwy a nebubzeci«
tu boiho czakacz mjecz, so Böh waß wuvschehne.—
Noströzany psches tajke ßtowo, pohlabny tön schjebziwz
na teho wrötnika a prajesche : wy macze prawje; wono
bubje najljepe, so saßo bom bu; moj Böh bubje me
■borst; f ßcbi bracz; schto chzu ßo hischczen jara wo to
czaßne jiwenje staracz a mojich ßyiiPv bo haniby
pschinesz a wobskorzicz pola wyschnoszje. — Rech Böh
jim woba ! —
Na to ßynu ßö na kamen pschi wrotach, so by
■khwilku woipoczowak a bzjekche saßo bom. Dotho
nelrajesche, so Böh jeho k ßcbi wsa.
Njetk pak ßebzi na tym ßamyn kamenju jeho naj*
starschi ßyn wo bnjo a proßy tych, kiz nimo bzeja, w»
ßmilny bar, pschetoz won je proscheř.
Czesz nana a maczcř, so ßo tebi berje pönbze a ty
Loth» ziwy bubzesch na semi. —
ö.
HndancZko 1.
ESiojetke traft, toksche aby czeissche,
ESwjetle tra fi, welsche aby mensche
Bjeza wijo po semi
Puczik sich je hkubokl.
Neß» tru jitf, ezinja wele schkoby,
Wolke rostn s deschczoweje wody,
Sbioria jene fiwvrenja,
Drohe w bruschi seziwjg.
S hoch bjezo fi'jba f;-uu cziiil,
N'.ema tultcje ßo vo ruiiiui;
$ana »ihr!) liifomu
S sucja zmuje s bejof$iu.
,
6.
J a n a pschedzenak ßo wo protyzy
roSryczujetaj.
Pschedz. Dobry ire q o r! Tu ßym ja saßo,
toujo! Ja lebt ludy tu nowowudatu protyku na
Ijeto 1857 pschineßu. Wuziwaj ju strowy a duz
doze mje!
J a » . Mafch dha tak tarn mtfne, so saßo precz
khwalasdi? Rechasch ßo ßynycz, so bychmoj trochu
hromadzje bledziloj?
Pschedz. Dolho ßo nemvzu sadzerzecz! Ja tnam
daloko dom a mjejjacjf ßo borst; khowa.
I a n. Wschak mözesch psches nöz pola naß wo»
stacz. M oja zona tebi rjane mjechke tozo we Hornes
stwi shomje a k weczeri bcbru kotbaßu na blido staji,
so zanu nufu czerpicz »ebudzesch.
Psd)edz. Moje dla! Hdyz mi tajfe prudla leezesd), dha ßo rady da,» popanycz. Hdyz nie chzelas
rady hospodowacz, dha chzn tu westacz. Ja wivzu,
so iy »jesd)lo na mulrobi masch a so mum wotmol»
wenje dacz na twoje praschenja. Te'z nejßym tajki ne»
bolaf, so buch dobru kotbaßu sazpit a schklenczku c'zi»
steho pödlal
Jan.
Ja bych wschak rady njeschto wo protyzy
wedzil. H la j! ja ßym ju njctk dwje Ijeczi ßwjeru
c'ziial, a tvla mi to a tamne we ncs czjemne wostane,
fa czirnz nemözn pschincz.
P sch e d z. Ty pak toka pschezo nseschto masch!
Ne,'e dha dosz, so tebi tu protyku we nasches lubej
ßerbskes ryc'zi spißam? so do neje wschitke snate hermanfi a wiki stajam, so mjeßaczkowe a wedro pschemjenenje, mjeßaczka a ßiönza skhadzenje a khowanje
a wschelake druhe nufne wjezv s ivulkej prözu we nej
wosjewjain? A tola Iy zenje s nej spokojom nejßy!
J a n . Rehnjewaj ßo, luby wujo! J a wschak
myßtje nimam, na tebe a na twojn protyku ßwaricz,
alc ja chzych ßo lebe jenoz to a tamne praschecz, schtvz
tremözu wußljedzicz a srosemicz!
.
Pschedz. Schto dha to je?
Jan.
H la /l we kwo/es protyzy na pr/enej stronipschi sapoczalku steji to napißmo: zyrkwinske ljetn«
snamenja a pod nim: skota liczba, wobwöd ßiönza,
epakty, römske danske czißlo, pißmik nedzelski a. t. d., a
közde lube lieto je hinascha liczba pschistajena. Ja ßym
(tebi hizom wele kröcz myßlit, schto to na ßebi ma a
nejßym to zenje wuhudacz mohk! P raj mi tola, k czomu
to we közvej protyzy steji?
Pschedz. 'Twoja kokbaßa je woprawdzse dobral
Twoja zona wje tuczne ßwinje kormicz! jenoz so-------Jan.
Wujo, ja necham wedzicz, kak tebi kokbaßa
ßkodzi, alc fa tym ßym ja ßo praschak, schto je: [Iota
liczba, wobwöd ßiönza, epakty a t. v.
Pschedz. To chzesch wedzicz? Hdyz dyrbju wot
tajlich wjezow pcwevacz, dha rumuj s blida kotbaßu
a shromadz wschitke twoje myßliczki a naloz dobru
kedzbliwosz!
J a » . Je dha to tak cze'zke srosemicz?
Pschedz. To ßo »v^e! M y chzemy najprjödzy
wot epaktow ryczecz! Wjcjch ty, schto to je?
J a n . Nje.' Wschak to neje zane ßerbske ani
njemske ßlowvz wjeszje je grichiske abo taczanske abo
hebrejske!
Pschedz. Möze bycz! Poßtuchaj dha! Ty tola
wjesch, so ßo mjeßaczk wokvlo nascheje semje werczi.!
K teinu trcba mjeßaczk 2 0 dnjow, 12 hodzinow, 44
minutvw 2 % sekunvow. Tutön czaß, kiz ßo liczbuje
wot jeneho mkodeho mjeßaczka k druhemu, menuje ßö:
synodiski mjeßaz. Njetk mamy my 12 tajkich mjeßazow a
po tajfim by Ijeto mjeio.- 354 dnjow, 8 hodzinow,
48 minutow, 33 sekundow. Dokelz pak julianske Ijeto,
kotrez ßo po ßlönzu wobliczbnje, 365 dnjow, 6 ho»
dzinow wopschima, dha by Ijeto, po mjeßazu woblicz»
bowane, wo 10 dnjow 21 hodz. 11 min. 27 sek,
krötse bylo, dyzli to, kotrez ßo po ßlönzu wobliczbnje,
Hdy by ßo to njetk tak trechilo, so by ßo julianske
Ijeto runje s mkodym mjeßaczkom sapoczato, dha bychu
ßo pschi jpoczatku druheho Ijcta hizom 10 dnjow, 21
hodz. 11 min. 27 sek. minyle, pfthi sapoczalku tseczeho:
21 dnjow 18 hodz. 22 min. 5 4 sek., pschi savo»
czalku^itwörteho: 32 dnjow 15 hodz. 34 min. 21 sek,
Tutöndczaß, kiz je ßo na tajfe waschnje minyk, me­
nuje ßo: staroba mjeßaczka abo astronomiska epaktä.
Dokelz pak tajfe liczbowanjö fa astronomow a M ty»
3---
karjow iara wobczezne t>ie, dha postajichu woni czaß,
wo,kotrymz ho mjeßaczk wokoto scmje werczi na poine
30 dny a epaktu na 11 dny a pomenowachu ju :
zvrkwinsku epaktu. Na tajfe waschnje je zyrkwinska
rpakta prjeNeho ljeta: 11 dnjow, druheho M la : 22
dnjow, tseczeho ljeta: 33 dnjow, aby dokelz jedyn jow
synodiski mjeßaz wot 30 dnjow wonka wostajicj möze,
3 dny, schtwvrteho ljeta: 14 dnjow, pjateho ljeta:
25 dnjow, schesteho ljeta 36, abo mene 30 dnjow a t. d.
H vp/ jedyn tak dale liczbuje a közde Ijeto 11 dnjow
pjchistaji, dha fa 19 ljet epakta saßo je 29 dnjow a
fa dwazyte Ijeto saßo 10 dnjow doiha, na koirychz
mjesto jedyn 11 dnjow staji, Po tajkim pokaze ßo,
so hdyz ßo 19 ljet ßu minyke, saßo ta ßama epakta
pschindze, kotraj je predy byka. Tutön 19 ljet wopschijazy czaß menuje ßo: wobwöd mjeßaczka, a stota
liczba je nietf ta liczba, kotraz wobsnameni, kotre Ijeto
we wjeßaczkowym wobwödzi to njetzische je.
Pschedz. Tebi to miczo nepomha! Ty jenoz
trebasch do protyki pohladacz, hdy mlody a poiny
mjeßaczk pane, dha ßy ty hotowy!
Ale my, kiz protyku fa waß wudzjekamy, my dyrbimy fa tyni ßljevzicz,
hdy budze mkody mjeßaczk, so bychmy möhli wulic'zbowacz, na kotry dzen mjeßaczkowe pschemjenenje pane,
o k temu je nusne stotu liczbu a epakty snacz. To
pak hischczen wele waznische je teho dla, so bychmy
postajicz möhli, na kotry dzen jntry pann. A to wedzicz
je s noweho wazne a nusne, dokelz po tym, jako jutry
panu, ßo we protyzy te wschelake ßwjate a nedzelske
dny wot sapoczatka harz do könza ljeta postajeja.
J u n . Pomakku, wujo! Trochu ßo mi sda, so
to je czezka wjez bycz, protyku pißacz. P raj nü
pak, schto te drube zyrkwinske snamenja na ßebi maja
kaz: pißmik nedzelski, wobwöd ßlönza, romske danst«
czißlo?
Pschedz. We starych czaßach knezesche to waschnje,
so te ßydom dny tydzenja ßo wobsnamenjachu
s tymi pißmikami: A . ß . C. D. E. F. G , tak fa
1. januara pißmik A ., 2. jan. pißmik ß , a. t. d.;
7. jan. pißmik G , 8. jan. saßo A ., 9. saßo ß .
a. t. d. mjejesche. Ton pißmik pak, kiz pscheS zyke
Ijeto na közdu nedzelu trechesche, mestowasche ßo:
pißmik nedzelski. M y totem»', so közde Ijeto, kotrez
in» 365dajow, s tym ßamym dnjom ßo skoni, skotrymz
Pschedz. To riefat to 1857te Ijeto je to pjatßo je sapoczaio, so teho dla 1. januara a 31. d»nate Ijeto we tym 19 ljet wopschimazym wobwödzi
zembra na jedyn a tön ßamon dzen panytej abo na
mjeßaczka!
nedzelu, abo pöndzelu aby wutoru a. t. d. Po
tajkim ma dzen 31. dezembra tön ßamy pißmiz
Jan.
Schto dha to njetk prajicz chze, so ßy tu
kotryz 1. dzen januara. Hvyz njetk jene Ijeto ß»
fia jis! we Rehorjowej poredzenej protyzy je epakta: IV ,
s nedzelu sapoczne, to rjeka hdyz prjeni januara na
we ftarej jnlianskej pak: X V ?
Pschedz. To rjeka: we julianskej protyzy je nedzelu trechi, dha smjeje tu tön pißmik A a runje
mlody mjeßaczk 15 dnjow, we Rehorjowej 4 dnjow
tak tez budze poßleni dezembra nedzela a smjeje
stary. Tuta wschelakosz s teho nastane, so, kaz ßym saßo A . Na to ßo to druhe Ijeto s pöndzelu sa­
poczne a wobsankne a to ma pißmik A ., nedzelski
tebi w l. 1855 powedak, we nowej Rehorjowej pro­
pißmik pak budze: G. tsecze Ijeto ßo s wutoru
tyzy w l. 1582 ßu ßo 10 dnjow wonka wostajike,
sapoczne a wobsankne a to ma pißmik A . , duz
o so teho dla we bjehu tych stow ljet Wot l7 0 0 vo
ma pöndzela pißmik G a nedzela pißmik F. o. t. d.
18 0 0 we Rehorjowej protyzy epakta wo 11 dnjow
krötsa bycz dyrbesche, dyzli we starej julianskej. Skota
E teho ty wuknesch, so pißmik nedzelski közde Ijeto
wo jene mjesto do sady dze, a so, hdyz je prjene
liczba we wobimaj protykomaj, we starej kaz we po­
redzenej, jena a tafjama wostane, epakty Pak ßo ljeta pißmik nedzelski A , dha je wön druhe G , to
pschemjenja.
tsecze F., to schtwörte E. a. t. d. Jeli so pak jene
J a n . St czomu to jedyn wedzicz treba?
Ijeto pschestupne Ijeto je a 366 dnjow wopschima
^ J a n . To ßu jara wuczene wjezy, wujo, kotrez
iy tndy prjedujesch! To skoro fa bura niczo neje!
Pschedz. Nejßym tebi predy prajik, so to schwabyla ma s tymi protykowymi naleznoszemi? Ty pak
chzesch nöß do wscheho wkacz; teho dla neßwar njetk!
J a n . Nie, Boze dla niz! Ale njetk praj mi,
schto dha to rjeka, so pschi sapoczatku protyki steji:
w l. 1857 je stota liczba: X V ?
dha ta wjez ßo hinak ma. Tehdy staj menuizy dwaj
pißmikaj nedzelskaj; jjedyn root 1. januara hacz
do 24. sebruara, druhi ivot 25. sebruara harz do
3 1 . dezembra pkaczi. S teho pschindze, so to Ijeto,
kotrez na pschestupne szjehuje, pißmik nedzelski wo
brooje mjesto do sady stupa. K temu mam pschispom«
nicj, so poredzena Rehorjowa protyka hinajschi piß«
mit nedzelski mjecz dyrbi, dyzli stara julianska dokelz,
kaz ßym to w protyzy na Ijeto 1855 wukozit, wobei
protvzy pscheS jene nejstej.
J a n . Ljetßa je pißmik nedzelski we Rehorjowej
protyzy: D., a we julianskej: F.
Pschedz. Lonsche Ijeto, dokelz bje pschestupne,
mjejesche Rchorjowa protyka pißmikow nedzellkeju dwej
menujzy: F. a E .; a julianska: A. a G. Teje
winy dla ljetßa we Rehorjowej pißmik nedzelski je D.
<i we juljanskej: F. Klemu mam tebi prajicz. so,
hdyz ßu ßo 28 stet minvie, we 29. tym pißmik
nedzelski ton ßamy je, kajki; wön je prjene Ijeto byk.
Na taste waschnje wunamaka ßo saßo rjadomnja
wöt 28 ljet, a kotre Ijeto tajkeje 28 ljet trajazeje
rjadomnje to ljetusche je, to wupraji wobwöd ßkönza,
kiz we wobimaj protykamaj, Rehorjowej kaz Julianskej,
jenajki je.
J a n . Ljetßa steji tu we twojej protyzy pod
zyrkwinskimi snamenemi, so je wobwöd ßlönza X V l I I .
Echto to rjekacz dyrbi?
Pschedz. To rjeka: Ijeto 1857 je woßomnate
teje 28 ljet trajazeje rjadomnje, kotraz ßo po pißmiku
nedzelskim wuliczbuje.
Jan.
Praj mi pak w ujo, k czomu je dha to
treba?
Pschedz. Hdyz iedyn pißmik nedzelski a wobwöd
ßlönza wje, dha mö'ze jedyn wuliczbowacz, kajki
tydzenski dzeń je byk. na kotrymz je ßo to aba tamne
podako. M y wjemy, so je 4 2. oktobra 1492
Kolumbuß Ameriku wunamakak; pscheS stolu liczbu
a wobwöd ßkönza hodzi ßo njetk wuliczbowacz, so
je to pjatk bylo. Euate je, so je J u rij I I I . , kral
jendzelsli 29. januara 1820 wumret, pscheS skotu
jttjbu a wobwöd ßkönza mözesch wuliczbowacz, so
je tehdy ßobota byka. Hdyz ty mi prajicz chzesch,
kotry dzen ßy ßo narodzik dha chzu ja tebi
hnydom prajicz; hacz to je nedzelu, abo pöndzelu
abo druhi dzeü ßo stako. Teho drimja hodzi ßo tez
wuliczbowacz, na kajki tydjemki dzen budza wjeste
pschichodne dny, kaz 12. dezembra 1870 aby 1927
a. t. d. panycz. Chzesch ty wedzicz, kak jedyn to
rzini a wuliczbuje?
J a n . Boze dla! Ja cze preschu, wostaj ine
na pokoj se ßwojim liczbowanjom. Ja ßym ßebi wjecznje
wot nascheho st^ireho kuesa schrybarja puki krydnyl,
hdyz we schult tak menowanu „Rechenstundu" mjejachmy.
Ja we mojich mkodych ljetach s liczbowanjom niczo
nejßym dokonjak a njetk, hdyz mam pot sta ljet fa
khribetorn, je moja hkowa hischczen twerdsja, so ljedom
„E jn mal E jns" mözu.
Pschedz. Hcwak, hdyz chzesch, chzu tebi rady
to wschitko na drobne roSpowedacj!
J a n . Nje, «je, praj mi w ie böle, schto ma
tym na ßebi, schtoz ßo romske danske czißto menuje!
Pschedz. We czaßu khjezora Koniiantina du
wjesty czaß, pjatnacze ljet^rajazp, postajeny, najffere
tehodla, so bychu wjeste terrnije k wotedawanju dawkow
mjeli. Tutön czaß mjejesche ßwoj sapoczatk tsi lieta
do Khrystnßoweho naroda a menuje ßo romski wob.
wöd indikzionski. Römske danske czißto wupraji,
kotre Ijeto to njetzische we tamnym römskim wobwodzi je.
J a n . Hdyz tehodla we ljetuschej protyzy steii,
römske danske czißto je X V . , dha dyrbi to rjekacz:
Ijeto 1857 je to pjatnate we römskim wcbawdzi?
911c, ja ßo tebe prascham, kczomu je to treba wedzicz,
dokelz mi to tola niczo nepomha, hdyz jene Ijeto je
pjatnate aby dzeßate aby prjene k wotedawanju dawkow.
Römskcmu k hjczorej my ßerbszy burja tolv, Bohu bndz
dzak, zane dawanje wotcdacz netrebamy! Ja newjem
hacz römski khjezvr hiichczen je abo niz, ale tak wele
ja wjem, so ja közdzicz'ke Ijeto naschernu kralej na
schtyri rasy te postajene dawki saptaczicz mam a so
wot teho mi zadyn czlowek, tez twoja protyka niz, pomhac^
nemöze. K czomu tola tajke nenusne wjezy do protyki
stajejch, wujo?
3 an. Wjerno wasch, pscheczelko! Slot» liczbu
a römske danske czißto snacz, to zadyn wuziik
nepschiiDße! We predawschich czaßach bje to num
prawisnikow a rycznikow dla, so dyrbesche römske
danske czißko we protyzy ßo pomenowacz. Hdyz
menujzy czi poßleuju wolu aby testament wot ujekßh»
a nastajecz mjejachu, dha dyrbjachu woni
kozdy ras römske danske czißto pschistajirz. Hdyz
woni to neczinjachu, dha tajki testament zanu pirczisnu
ne njejesche. Njelk je to psches sakony horjesl^hnene,
a tehodla nein; to nitjo wakziio, hdy by to römske
danske czißto s prvlyli wupanylo, nie wschilka njemska
je kozdoljctnje pcrncnuje.
I a n. Ja bych rett, so bychu ßo wscbitke zyrkwinkke
Ijettie fnamenja precz wvstajicz nichte, pschetoz burej
wone niczo nemöza pomhacz!
Pschedz. Tebi drje to wele pomhacz nemöze,
eile, kaz to tebi predy ßym dopokasat, dha ßu wone
f dzjelom sa naß prolykaijew jara nusne, so möhii my
wuliczbowacz, hdy juiry panu!
Jan.
Je dha to tak czezke? W y jenoz trcbacze
czinicz, kaz ja a do jutroiviuje tabellje pohladacz,
koira'z na prjenej streut je ßvbu wotczischczana, dha
byschcze wy lubi piotykarjo, hnydvm wedzili, na
czimz sze!
Pschedz. Schtö dha Pak jutrownu tabellu
»vstaji? Tu my prolykaijo tola predy wuliczbujewy?
T» wjesch, so juiry ßo abo w mjerzu abo w haperleji
ßwecja, ale ty wjeszje newjesch, kak to pschindze?
J a n . N je , to ja ntn'jem, hdyz ty mi to
neprajisch!
P schedz. Duz poßt»chaj! W ljeczi 325, >v czaßu
khjezora Konstantina, kiz bje prjeni römski khjezor,
k iryz ßo wot pöhanskeje pschiwjery k wjeri do Jescm
Khrysta wobroczi, dzerzesche ßo we Nize'i wnlka
zyrkwinska shremadzisiia. Na tu ßamu bjechn wschiizy
wyschi a woßebni buchomni a biskopojo kscheszijanstwa
we naranfdbtm fraju powolani, so bychuj ariansku
swsdu, kotraz bje ßo we kscheszijanskej zyrkwi sbjehnyta,
wußudzili.
J a n . Kajka je to swada byka, ta arianffa?
Pschedz. Wjesty Anus, Presbyter abo starschi
kschesziianskejc gmejny we Stlerandrii, egyptowskeho
fraja, wuczensche, so Jesuß Khrystuß, ßyn bozi jenaj»
keho bycza s wötzom neje. Na jehc streut bjechu
biskcpojo a dnchemni we zytej Asiskej. Na druhej
stroni Pak -Ilerander biskop we Alcrandrii a weischi
dzjel wschitkich drnhich kscheszijanlkich duchomiiych a biffo.
pow stejichu, kiz wuczachu, so jeKhiystuß ßyn s Bohorn
wetzen, jenejkeho bycza. Psches' to nasta^ willst
Testers a wulka nefednota po zytym kscheszjanstlvl
tanmeho czaßa. Nizeniska zyrkwinska shromadjisna
mjejesche wuprajici, schtö prawje mal
3 an. S a koho dha ta ßama ßo wupraji.
Pschedz. Wona ariansku wuczbu saczißkasche
a s wetschtnu htößow sa Alerandra hteßowasche. Na
tutej prjencj ökumenijkej abo powschilkeiiinej zyrkivinskej
shromadzisni ßo pak tez ßobu jednasche wo czaß,
wo kottymj ßo jutry ßwcczicz maja. Pschetoz we
tym ßo we zvtym kscheszijanstwi wulka nejednota
a nerunota pokasowasche, so zenje na jemmi a turn
ßarnym dnju jutry ncßiveczachu, pak posvzische pak
sa'zo je dzerzachu. Po dethim wuradzenju bu wot
tych shromadzenych kscheszijanskich duchoinnych wobsanknene: juiry maja ßo kö'zdeljewje prjenju iu»
dzclu po prjenirn poinhm mjeßaczku kiz we naljec'zu
pane, ßwcczicj; jeli so pak tuten polny mjeßaczk
na nedzelu pane, dha dyrbja ßo jutry nedzelu posdzischo
djerzccz. K temu bu hischczcn wuczinene a poftajene:
jaso prjeni petny mjeßaczk we naljeczu ma ich
ptaczicz, kiz abo na 21. dzen mjerza, kiz bje sapoczalk
zyrkwinskehe naljecza, abo po tym dnju pane, a so
ßo tulön mjeßaczk psches Epakly wuliczbowacz ma.
Jew tehodla ßlyschisch, so ßu E pakty.jara nusne,
dokelz psches te ßame jutrewniczka ßo koche Ijeto
postaji. S teho pak tez wukneich, so jutrewniczka
predy hacz 22. mjerza a zenje posdzische hacz na
25. haperleje panycz nemöze. Tak wele mözu tebi
pschi tym prajicz, je sa sie ljet jene; jedyn fre i;
jutrewniczka na 25. hapeilcje trechi, schtö; ßo
w ljeczi 1886 staue, kaz je ßo tez we tuiym Ijcfjtemfu
jeniczki kröcz, menujzy 1 8 18, 22. mjerza ßwe»
czita!
J a n . Spodziwacj ßo tola dyrbju, kak to pro»
tyka wschiiko do pjekueho porjada jt a ji!
P sched z. Juiromniczka, hdv pane, dyrbimy
najprjödzy wedzicj! Hdyz tu wjemy, dha po nej
ßo hodzi wuliczbowacz, kak wele nedzelow po tsjöch
kralach buvze, na feint nedzelu ßwjatki trechja a kak
wele nedzel po ßwjatej irojizy ßu. H la j! Lonsche Ijeto
1856 bje jutrewniczka sabje, menujzy 23. »ijbrza,
a teho dla mjejachwy jenoz jenu nedzelu po tkjoch
kralach a 27 nedzelow vo ßwjatej lrcjizy. Liersa
1857 je juireivmcjfa 12. haperleje a teho dla smjejemy
4. iredjekje po tsjoch kralach, a ,'enoz 23
ttojizy.
po ßwjatej
8.
H udanczko 2.
J a n . Ja ßym ßebi predy husto mvßlil, czo«
hodla dha koche Ijeto nowa protyka wukhadza; to
tola nusne ncby bylo, hvy bychu jutry pschezo na
jedyn n tönßamon dzen trcchike, kaz hody.
Ach! lubl ludjjo najlubschi,
Kak dze ßo mi tu na ßwjeczi!
Me köchy eze>zi, potreba,
A tola tak me vscheszieyal
Pschedz. Hdyz nebychu zane pschestupne ljeta
byke, dha bychmy jenoz ßydom protykow trebali.
Dokelz je pak koche schtworte Ijeto pschestupne, dha
dyrbja scktyrnaezen protykow bycz, a dokelz sa tych
schtyrnaczen ljet jutrowniczka na wschelake nedzelje
panycz möze, dha dyrbi ßo ßydom dzeßacz protykow
wudzjelacz, predy hacz jena stej predawschej jenajke
dny a nedzelje mal
Husto ßo pak trechi, so je protyka ta ßama,
kotraz je jivnaczen ljet predy byla. Jeli so ziwl
ßmy a Boh sechze, budzemy
wschak »vidzicz, hacz
nasch» ßerbska protyka na 1865 taßama budzc, kajka'z
je 1855 byla, hdzez je prjeni kröcz wuschta.
Naipredy s domczka luuBit«
Ssyn, teplane a metane;
Me vale' polom ro-'metu,
Haj do ivody me cjiskaju.
J a n . H a j! jeli so ziwi ßmy a Böh sechzel
Njetk pak chzemy do loza hicz. Pschi naschim po«
wcdanju je ho weczor minyl a czaßnik pokasue na
dzeßacz. Dobru nöz.
Pschedz. Dobru nöz.
chischczen: 371, 2 :
Spjewajmy pak predy
Te hwjesoy ßwjecza renje ßo,
So tez ta nöz je jaßna,
Ach hisdczen wele reitisło
SSwjeczl ta ßwjeezka kraßna,
Kiz nihby nchaßne
A wjecznje westane,
M öj J-suß, mpjtl duschje troscht,
M ö j pomoznik a ßwjaly loscht. —
7.
K a kjed y n lu d Z o m w ufchi trje jc .
We zyrkwl duchomny na kljetzy widjische, so jedyn
wot jeho poßlucharjow po druhim ßo na woezi slehny
« soasche. Hnjewny na to chzvsche tron jich fbubjicj
o lansoh dwöjzy se ßylnym hloßom: wohen'! woher»!
Wschitzy woiuczichu a jedyn praschesche ßo naströzany: hdze
dha? — We hell, woiinolwi duchomny, e to sa tych,
l i j we zyrkwjech pschi prjedowrnju spjak —
Me na to tolku, waleja,
A tyschnej hjezy podadza,
A schloha dyrbisch moßlicj ßej?
To hischczen konz te; czwil;e nej!
»
Oljelf wötsju wötre zeleso
A krajo na mne dadza ßo.
Duz pschindu na niivn ko'zjany,
Kiz rosvjleta me neßmilny.
A sa tu czwilu zakoßnu
3a czinju vmilfu bolyotu.
Hiöd bljedy czchne do kraja,
Hvyz czwilowacz me nimajal
9.
Psched sto Ije ta n tt.
Hischczen sto ljet, kaz mi dzenß je, n hischczen ljeve
— jpjewaiche nevawno mioda towarschka, sa fubjtlfu
Hedzo a zivzane nilki wcß.Ije pschedzo. — Pjekne z I»
danje to, hdvz je jedyn mlodv a weßeie sbozje wokoko
jeneho kczjeje! Dovelnicz u >k ßo >vone nemöze. Pschetoz
ßwjate pißmp praji: naf.be ziwenje traje ßydom dze»
Hacz ljet a hdyz wvßoko pichtndz-' trönom dzeßacz het,
a hdyz je kraßnc bylo, dha je luta kschiwda a pröza
byla. — Druhdy rrje ßo pisch'e, so we Nnßow'kej,
we Amerizv a >v dmhich kraja ch ßn psches sto l ct start
czlowekojo wiimreli, aje to ßo kaz dziw Bezi poveda
a staue ßo rjedko, jara porjedko. Tez we Söerbach
je tajki pscheö sto ljet staru schjldziwz, kotrchoz ßym
w Plußnikeza ch widzii, hdpz tarn pschindzesch pichedjeno
kupowacz, start; Kowar s menom, kiz pak je njetk w
Hübet,tuSburgu w mjeri a pv'oju ziwy a na st re
dny pscheö kralowsku hnadn dobry wunienk wuzi »a.
— Ale sto lje t— to ßu hizcui ljeta ------ a f wetiita
duchomne dary a mozy loch czloivekoiv, kiz tak ir-b*
starnu, Gk woßlabnu, so ßo na »iczo, schtoz je ßo
we jich, mkodokzi stalo, prawje dopomnicz nemözr. Sa
sto ljet ßo we ßtvjeczi tez wulke pschemjenenja statut
A wuzitne j t pschezo, wopomnicz. schtö a kak je psch^
sto ljetami byko, dokelz s teho nastane pcßylneni'e wjerv
do ^ho ßamcho, wot kotrehoz steji pißane w psalmi
102: ty ßy predy semju saiozik a nebeß-i ßu dzjelo
twojejurukow, wone budza sahinycz, ale ty wostanesch;
n-one budza ßo wschje sestaricz, jako braftn: moue
bufja ßo pschewebrocjicz, jafo pl.it, hdyz ly Dpsche»
webroczicz budzcsch; ly pak ßy tcn ßumy, k:z ßy,
tivoie Ijeta n hdy ncpschest.mu!
W ol teho, schtoz je ßo psched ßo ll'etcuni stake,
chzu ja wam, lubi cjitarjo, njetk powedacz. M o pi»
bamy njelk, hdyz pjch.dzen.ik lo p'.sche, 1856 a protyka
ßo wurz.ela na 1857. Hdyz ßo pak je 1756 a 1757
pißato, je ßo ßydomljelna wejna sapvczata a wrdta
«
jara srudny czaß dyt,. w konymz nasch sakscnski
kraj j< wele czerpii a te'z nasch ßerbski luv jara do»
mapytanv ly l. W ljeczi 1758 budze runje sto Ijcf,
so je ßo nadpad »via Büke; mjek a wot lcho budu
ivam, jeli so ziwi ßmy a Böh sechze, k ljetu p.wedacz.
Licißa butu jeiuz wot sapoczaika a wcdzenja ßvdoi»lj-tneje wözny w ljctach 1756 a 1757 to nazwaznische
ßodudzjelicz — Man, p.k stareho wuja se ßnjehtjelcj
htowu. Teho nebo dzjed je we ßyromljilnej wöjnt fa
»voiaka ßluzik a woßedje w bittet pola Bukez ßobu
pedyk a po wöjni delhe Ijeta sa jchiybarja njehrze
we holi dyt. Tcn je ite ßwojich staiych Ijetach wsbiiko
ßwjetu napißak, schlez je wo tcj wöjni fhonik a widzik.
Tute pißmo ßym ßebi wot ßaojeho wuja wuproßyk
& s Nkho djjelu ßobu, schtoz ßo sva waz'ne bvcz, so
bvchmy najyonili, kak je ps.chcv sto ljetami w ßwje.zi
wonhladalo.-------Picht sapeczalku Ijeta 1756 wschudzom po ßwjeczi,
po dolholjetnej wöjni, fij j j e predy lyka, ikoiy mjer
kuezesche. Khumschty a wiedvuinvszje kczjejachu, kupo»vanie a wikowanje bet je kzjejche, bur ßwoje pola f
,veßelej nadziju werasche a wobßywasche, a wschilke
tudv ßo lajlcho zohnotvanja, loirez mjer »schineße a
pjchispcrja, wutrobnje sweßelachu. Nichtö niczo wo
lym newcdzische, so brS tym mozni semje na nowu
ivi'jn« myßla. W brambütffiin kraju bje tehdy s kralom Bedtich H., I pschimenom wulii. Wen bje mudty
u mözny welch, kiz bje ktölko predy dwcjaku wöjnu
wedl a we nej dobvt, kiz pak lrj wyßoke a kraßue
duchomne dary mj.je^che, so ßwoje kne'zerstwo wul»
zyschnje khwalobuje we czaßu mjera k sbo'zu ßwojich
peDDauoiv wedzesch^. 9ia lo bjechu druhe werchi we
njemskich a we ßußobnych krajach jara sie. W Rakußach knez,sche M aija Theresia, kolraz ßo na Bcdricha jara hnjewasche, so bje j.j we piedawschcj wöjni
schleiynili kra, woldolyt. To ju cjnti bole meisasche,
cjim to.e wona widzeiche, so luion Bedtich wschu
wcznu pcözw na lo w. zesche, so by s niudiym wasch,
yjem tutDii rjany fctlef»nfli ftaj pedper.il a k hwcjemu wuzilkej nalez trat. H ilzb.la, tußvwjka khje-
lorka, bje tes fta na Dedrkcha, bofelj bje jej k iru»
schomaj pschiichto, so bje wön jcje nepözcziweho ziwenja dla, kvlrez wona wedzesche, ßmjeschne ßlowa
na nju rpczak. We Saksonskej pak knezeche khurfjerschta
August 111., kiz tez s kralom dje w Pölskej. Tön Bediichej dobry nebje, dokelz bje wön hiz'om predy >cbyn
ras tret neho | Drazdjan wuhnaly a dekelz by tuen
ßwöj kraj rad psches njekotre kruchi bramboeskeho kraja
powelschik. S zvka bjechu wschilke europiske ro a .ti
sawißne na Bedricha, dekelz bje wön we wschitrich
predawschich wöjnach dobyl, a ßwoj predy mölczki a
newazny kraj s mozu a s mudroszju pewetschik a wusbjehnyl. — BeS tym, so wschudzom czichi mjer luvy
a fraje wcbsbozvwasche, tute tft predy pomenowane
werchi, menujzy M arja Theresia, rakuska khjezorka,
Hilzbeta, rußowska khjezorka a August, khursjcrschta
fafsonjfi skradzu tabu sktadowachu a deS ßobu ßlub
czinjachn, so chzedza nowu wöznu pschecziwv Bedrichej
sapocjecz. Tön wot teho niczo nejhoni, pschetoz wön
mjejesche wobcj ruzv peinej dzjeka, so by le raup, fe»
trez bjechu jeho krajej pscheS predawschu wöjnu n«K
bitr, sahejit a so by we ßwojim kralcstwt dobry porjad
k sbozu ßwojeho luda sawedt. Wön tez wol lazkeho
nepscheczelskehoskuikowanja ßwojich dobiych ßußodewniczo
nebudzische shonit, hdyz nebudzische jemu to pscheradzene
byko. Menujzy we Trazdz..nach stejesche we kurfjerschczinskej ßluzbi sa kanzlistu abo sekietara wjesty Menzel.
Temu bjechu te pißma, kiz ßo dla ßluba lych lsjoch
werchow pichecziwo brambvrskcmu kralei Bevrichej wedjichu, dowjerene. Ton pak ßludi» hdyz by wjeste
peneiy dcstat, so chze Bedrichewemu pößtanzej w Draz»
dzanach wscho pscheradjicz a ijewicz, schioz bje jeist«
dewjcr-ne. Bedrich ßo lez nekomdzesche, tutemu Men«
zelej pozadane penesy w uxlaczicz a tat sheni wön hny»
dvi», schtö te druhe w-rchi psch.cjiwo nemu khariuja,
Wön teho dla khwaiasche, so by na wobaranje a wobröiicnje myßlii, shiomadji we kröikim czaßu trtilft
wejsko a nadpany s nim sakiki kraj. W mjeßazu au»
gustu 1756 stupi wön se 60,000 wojakami pscheS
fafife mesy a bje s nimi predy, hacz bje ßo schtö dohladat, w Wilteiibeig», Torgawi a w Lipsku. Wön
ßam zaneho wttch.i uemjejesche, kiz by zcmu pomhat
abo ßo jemu pschijansuyl, khiba jenoz jendzelikebo frata
Ju rja , kiz tehdy baueverjlt kraj wobß.dzesche, koltyz
pak bychu je um Franzcw ojo najrakscho ivlali. AI«
predy hacz mözesche ton Jendzclczan jemu k pomozy
stkjicz, miny ßo czaß a teho dla vzerzcsche Bedrich fa
najljepsche, se ßwojiai wöjjkom ßwojim mpscheezebam
napschecziwo czahitvcz, so nebychu czi jeho we jede
kraju pepauyli. Bedrich drje sakskemu khursjerschczi
Augustej prazicj da, so chze jene; pscheS jeho kraj
do Czjesleje cz»:hiiycz, ale wön mjejesche irjcszje melczo
myßlje, radscho we zusym kraju, dyzli w ßwojim trejn«
wesz n nasch luby sakski kraj je pschezo so sbozi'e abo
wele böte nefboüie mfei, so me wschitkich wöjnach ßo
nepscheczelske wöhka do neho walachu a jön wupuszjachu.
Mözno tes, so chzyscke Bedrich Augusta, sakskeho khur»
fjerschiu pscheS to nuforoaq, so by wot ßluba s tymaj
khjezvrkomaj wolstupii a neutralny wostai. Tak trete
je wjeste, so w Sakskej wulka hrosa nasta, jako ßo ta
powesz rosschjeresche, so je Bedrich se ßwojim wöjskom
mesy pschekroczii. W Drazozanach bje tehdy s mi«
nistrom hrabja s Brüht, muz, kiz zane dobre meno po
ßebi neje sawostijii, doketz roon frajne penesy na ne«
rosomne waschn jepscheczinesche a kurfjerschtn flje wob»
radowasche. Juten minister bje ßam bohatv dosz; wön
pak na sbozje fr.ija nemyßtesche, ate na to, so by we
kraßnoszi giiv» bps. Wön nowe a kraßne hrody w
Drazdjanach twaresche a te ßame pornjo zanemu kralej
s woßebnej pychu wuhotowasche. We tutych ßwojich
hrodach wön kratowske hosziny ßwojim pschecjetam ho«
towasche a közde ranje wön najböle na to ßwoju starosz
siozowasche, kajke ßuknje by ßo swoblekai a pschev
Kivjetom ßo hördzii. Wön mjejesche we ßwojim wulkim
doini trulfe stwy a senior» f femu postajene, so by
we kraßnych khainorach a kschinjach ßwoje ßljcborne
a fiele wjezy, ßwoje zidzane ßuknje khotowy a czrije
hromadzowai a tych wön wjazy mjejesche, dyzli khurfjerichta wojakow. Zuknik s Franzowskeje, kotremuz
bjechu ßo tüte bohastwa hdy pokasowaie, praji: pokazcze
mi te dobre poczinki wascheho ininistra, niz Pak jeho
khotowy a stupnje. Juten minister, hrabja abo grofa
} Brüht, hidzesche Bedricha, krala bramborskeho, hizom
teho bin, dokel'z ton frajne peneiy muvrje lutowasche
<1 na fralotuffu pychu ßwojeho doma male wazesche.
Wön bje teho bin ßwojeho khurfjerschiu k temu trabif,
so bje do sjenoczenstwa s Rakußami pschecziwo Bedrichej
stupii, nebje pak se zanej myßticzku na to spomnii,
so bv wöjsko hromadzii abo na wöjnu ßo pschihotowai.
Jako njelk ßtyschesche, so bje Bedrich se ß.vojimi wo»
jakami ßo do Lipska watii, bje wön pschikasai, so
bv ßo 17,000 wojakow nahromadjiio, a so bychu cfi
blisko Pirny ljehwo wobczahnyti. Sa wojakow a fa
sich rooboru, sa kanony a brönje, pallisady a drewo
bje wön drje ßo starai, ate sa zanu zyrobu sa tejko
kudzi niz. Bedrich bje straschny a ßurowv nepschecjet,
öle ßurowischi a straschnischi nepscheczel wöjska je hiöd
a tön sakske wojsko poln Pirny möznje c'zwitowasche.
Dz'en 10. septembra 1756 czehnesche Bedrich ) Lipska
do Drazdzan a zadvn wojak jentu to newobarasche.
Echtöj wojerske brönje neßesche, stejesche pola Pirny.
Bedrich, harz runje ßo wudawasche, so s nepschecjeiskej
myßln do Sakskeje nepschindze a kiz bje ßwojim wo«
jakam sakafak. so neßmjedja anirubicj ani wupuszicz,
wobarasche tötn, so ßo s Drazdzan a s wokolnosze sakskemu
wöjsku zana zyroba neby. Pschipößkaio a woblehny s
5$0,000 mujemi sakske ljehwo pola PKny, jako khur»
fjerschta na jeho zadanse do teho frooltq nechasche, so
by ßo to wöjsko roSpuschcziio. Khurfjerschta August to
teho dta czinicz nechasche, doketz bje jemu se strony
khjezorki Marje jherestje ßlubene, so budze ßo jemu
70.000 mu'zi ßytne wöjsko do Czech k pomozy pößiacz.
W Rakußach pak taste ßtudenje nemözachu dzerzccz.
Khjezorszy nebjachu menujzy, jako Bedrich nahtje se
ßwojim wöjskom do Sakskeje czehnische, doczakali, so
ßo wöjna tak ruczje sapoczne. Woni nemjejachu ant
wojakow, ani konjow sa »ich, ani peneS, so bychu
ßo wobronicz niöhti, a hdyz bje wöjsko hromadzje, ne­
mözachu ßo woni we tym fienorjiq, schtö by to ßamo
nawedowak. Napoßtedk jako bje ßo wschitto do po«
rjada staiiio, bje posdzje. Bedrich ßam pscbekroczi se
ßwojim wöjskom czjeske mesy a jeho gtntral Schwerin
ßo tu in se Schtesvnikeje s 32,000 muzemi poda. Khje­
zorszy, kiz bjechu ßo blisko Lowosiz shromadziti, buchn
ta in wot Bedricha nadpaneni n tön doby tain 1. ok»
tobra 1756 prjenu krawnu bitirti, so khjezorszy zofacz
dvrbjachu. PscheS to sakske wöjsko do wetscheho stracha
pschindje, dyzli predy. Eakszy nebjechu shoniti, so
bjechu khjezorszy wot Bedricha pota Lowosiz fbicjf, a
chzychu teho dta jenu nöz pscheS Löbjo hicz a do Czje»
skeje czjekacz, so bychu ßiBtam s khjezorskimi sjenocziti.
Ate bramborske wöjsko jich saßo do horow sahna saßo
a jich kanony pfcheizjehachu.
Hiöd, kiz we sak,kim Ijehwi knezesche, bje zakoßnje
wutki, so wojazy sa ist dny niczo k jjedzi nemjejachu;
k temu djjechu ßytne deschcziki, so bjechu wschitke rjeki
w dvtinach napjate, wschitke schczezki a puczje na horach
ßmokie a petske. Jak bje wscho sakske wöjsko do horow
a skaiow sauf neue, kiz ßo wot Pirny hacz k czjeskim
mesam pschjeszeraja; a nihdzen ßo zane wumözenje a
zana pomoz ncpvkasowasche. Khurfjerschta bje na troee*
dzisnu Königstein czeknyi a luta nusa, hiöd, deschczik,
tsjetenje bramborskich kanonow, khorosz a stysknosz sakske
wöjsko wobdawasche. Jehdy 14. oktobra poda ßo zyie,
14.000 muzow ßytne wöjsko Bedrichej na hnadu a
nehnadu. Juten djen 14. oktobra 1756 je srudny
dzen byi sa fakskich wojakow, kiz tehdy ßiuzachu, doketz
bjechu tak wopuschczeni, so beS pschelecza krepki krwje
do ruft nepscheczeta padzechu. Ate, kaz möj wuj we
ßwojim sawostajenym pißmi wot teho dnja pische, dha
je to to najsrudnische byio, kak Sakszy Bramborskim
ßu napschee ziwoschti a tsjetby a meczje a wschitku brotr
wot ßo cziskati a Boze dta jenoz wo jeniczku ßrjödk»
khtjeba proßyti. Bramborszy ßo tez nad nimi ßmitichu
a jich naßycjichu, a s nimi se wschej pscheczelniwoszju
wobkhadzachu.
August, traf pötski a khurfjerschta sakski, b«
pscheDtajki podawk hiuboko ponizeny. Wön shubi,
schtoz ßo hischcjen zanemu werchej nebje podako, ßwoje
zyie wöjsko a poda ßo 18. oktobra do Pölskeje. Be«
brich pak roSpuschczowasche wyschich jateho «öjska
'
4
^alo tjcifru jemu s -schißahu ßlubili, so nebudza rojazy
pch.cziroo nemu ßluzicz. Wojakoro pak rosa roon bo
prosit je ßiu'chy. Ütiont dyrbjachu ßv jemu pschißahacz
a na lo bu jim fafion,fa roojerska ßuknje roublecjena
« bramborska roobleczena. Tez to bje hluboke ponizeiije,
fotrej saksty roojazy | tym sapkacjichu, so plchOprjeiiej
ljepschej skladnoszju s bramborskeho roösska czjekachn
abo do ftamoroffeie abo vo czjeskeje ßinzby stupachu.
S iy m bje roojna fa ljeto 1756 skönczena. Bedrich
pak roosta zyku symu roe Drazdzanach a sadjerzesche
ßo joro, kaz by s ftaloin byl. Wön sarjadoroasche krajne
poktadnizy, jako bychu jeho byka, ale tola se wschej
mubrofuu a siutnirooszju, tak so roon kraloroskim ßiuzomnikam a radziczelam, kiz husto pscheS mjeru royßoku
fbu dostachu, mjesto 12,000 a 15,000.ll., kotrez husto
jedyn mjejesche, jenoz 2000 ll. daroasche, ale tez khur»
sjerlchtoroej, kiz ßebi mjeßacznje 174,000 tl. ßama fa
ßo zadasche, jenoz 7800 tl. pschisrooli. To roschak bv
ßo roschilko ßivschecz dato, hdyz nebudzische tez dmhe
roustajenja postajit, kotrez bjechu fcaief k schkodzi st
hdyz nebudzische ßo nad ministcom Brühlom s tym
roeczit, so jeho kraßne hrody wupuszicz a sahubicz st
jeho samözenje nutSczahnycz dasche.
Walke a woßebne bjechu te pschihotowanja, kotrez
w symt root 1756 do 1757 Bedrichvwi nepscheezeljo
czinjachu, so bychu roe naljecju roöjnu pschecziroo nemu
f notvej iiiozu roedli. Rakuska khjezorka M aria Tderesia
fhromadzoroasche tsi wöjska a wobroni je ßylnje. Wona
stupt s sranzoroskim kralom do sjenoczenstroa'' a na«
trabt teho, so (Hubt, 100,000 wojakow pschecziroo
Bedrichej pößtacz. Schroedski fral da ßo naryczecz,
so chzyi s roulfim roöjskoi» do Pomorskeje sapanycj.
Rußoroska khjezorka bje 1%0,000 muzi ßylne wöjsko
pschihvtvroaka a jemu pschikasata, so dyrbi ßo do Bram»
borskeje roalicz. We ßamym njemskim kraju ßo roschilke
roerchi pschecziroo Bedrichej ronprajichir a w januara
1757 roupraji njemski krajny ßejm w RegenSburz,u,
so dyrbi ßo Bedrich I I . wot neho rousanknycj a wöjsko
ßo shromadjicz- kotrez by pschecziroo nemu wojowato.
S jenym ßiorovm: roschilke werchi roe roschjech krajach
Europiskeje ßo na to hotoivachu, Bedricha st jeho kraj
f roöjnu roobcz'ahnycz a jeho saniczicz. Njemzy a Franzorosojo, Schwedojo a Wiöszy, Wnherjo a Khroroatojo,
Rußojo, Kosakojo a Kalmukojo bjechu ßo sjenoczili a
roötijachu ßrooje meczje, so tychu ßo na teho jeniczkeho
dramborskeho krala doli. We roschjech krajach ßo skhabzoroachn a shcomadzoroachu ludy a narody, kiz
pak mene na to myßlachu, so bychu roöjnu roedli «
ro bilwach ßo b ili, hacz wele bete na to, so bychu
tubili, mordoroali a wupuszelt.
Best tym. so ßo roschön ßrojet ro Europi pschecziroo
Bedrichej sbjehasche, newosta tön prösny. Wön lezesche
pscheS symu se ßwojim wöjskom w Sakskej a pschihoßowasche ßo tarn na to, so by ßwojim nepfchecjelam,
kiz jemu se skazenjom hrozachn, möznse napschecziwo
stejecz möhi. Picht tym mjejesche roon tez s potajnym
nepscheczelemi, kiz jemu fa ziroenjom stejachn, c'zinicz.
We jeho ßtuzbi stejesche jedyn kemornik s nunout Glasau,
kotremuz roon roulke dowjerenje roopokasowasche, a fjj
s nim ro jenej a tej ßamej komerzv spasche. Temu
bjechu rode peneS ßlubili, hdv by roon to na ßo rofal,
so by ßroojeho krala skönzoroat a roon bje ßo k temu
swölniroy roopokasal. Hischcjen roe prawym czaßu bje
Bedrich fa iym pschischot, so ma jeho komornik nie»
kajke sie wotpohladanje a sie ßrojedomnje. Jedyn roeczor,
jako roon s tutym ßroojim ßkiizomnikom ßamlutki roe
sparnej komorzy spasche, prajesche fral jemu to do
woczow: ty chzesch me moricz; ja roschilko rojem, ale
ßo lebe neboju. Na to padze Glasau kralej k nohomaj
st roufna ßo roscheho, proschesche roo ßwoje ziroenje a
wo hnadu. Kral pak farooła rooiaforo, kiz roe bliskoszi
na roaschi stejachn a poda jim teho neßrojerneho ßkuzomnika, kiz bu do Schpandaroa roedzeny a tarn roe
jastroi srudny könz rosa. S teho podaroka je widjicz,
so bje fral Bedrich root lutych nepscheczeloro koto roo»
solo roobdaty a so czi na niczo nemyßlachu hacz na
to, so bychu jeho njekak s pucza rourumoroali. Won
dyrbesche ßo leho dla na kedzbu bracz.
Wön shromadzi tsi roöjika a to s lohkes prözu.
Penesy, kotrez jeho nepscheczelam, rooßebje Rakuschanam,
pobrachoroachu, mjejesche roon, a schtöz roon nemjejesche,
to roon ro Sakskej, hdzez roon knezesche, kaz by s kra»
lom byk, beresche. Wön roupißowasche zcz tudy rekrutjeroroanje a rode sakskeho ludst stupi k nemu do
roöjnskeje ßluzby. Duz nebje zadyn dziw, so bje Be»
brich rookoio jutroro 1757 derje pschihotoroany a wo«
broneny na norou roöjnu, bes tym, so roe roschjech
druhich krajach halle pschihot czinjachu a peiiezneje
trady dla jenoz pomatu roe tym pokraczoivasche. Wön
tez teho dla to sa najljcpsche sxösna, so by ßam tu
roöjnu sapoezal a neczakat, hacz bychu ßo roschjtzy jeho
mözni nepscheezeljo sjenoczili a ßo na roschjech stronach
na neho dali. Pscht könzu hapeileje 1757 czehnische
Bedrich se ßroojim wojskom fc Saksleje na czjeske mesy a
bje pschikasai, so by hrabja Schwerin s druhim roöjskoin
se Schlesynsleje tarn pschiczahnyk. Njekotre mensch«
rakuske roöjska, kotrez ßo jimstj na mesach napschecjlwo
stajichu, buchn hnydom sbite a o^achu hacz do Prahi,
hdzez bje ßo zyie roulke khjezorske wöjsko pod generalomaj
Broronom a Lothringenom shromadzito. Bedrichl a
jeho general Schwerin ßo tarn tez podaschtaj a 6. mej«
1757 pola Prahi roul'u fraronu btlrou sapoczeschtaj,
we kotrejs wobej roojszy, bramborske 64,000 muzi, ra«
kuske 76,000 muzi ßylne, mufzv roojoroaschtej. Khje«
Zvrszp stejachn na horach, kiz rookoko Prahi leza, Bramborszy pak tarn pschikhad nemjejachu, khiba so pscheS
moste iuki, luzje, jjesory a haty, kiz bjechu s bfotom
nstpelnene a se szinu rovbroszene, na rouskich haczenjstch
a pelskich schczezkach je n o tlM bzjechu. Khjezorszy, kis
ßebi nebjechn m yßlili, so Bramborszy wot teho böka
na nich pschinvn, ßebi runie ßwaczinu warjachu, jako
buchn na jene dobo pkcheßlapneni. Kcawna bje bitwa,
kotra) ßo na to saporzinasche. Bramborske regimenly,
fotret hubenych puczow dla jenoz jednoiliwe ßo pschiblizicz a &ic| mö'zachu, buch» wot khjezorskich kanonow
fahubene, a pschezo nowc na sich misste stupachu a f
nowej mozu wojowachu. General Schwerin stupi na»
poßlcbk ßam do prjedka, savichimnv khorhoj a wotasche: joro, moje dzseczi, pöjcze sa nm u! a bu hny»
born wot schiyrjoch kulow lrccheny a raneny. Bram»
borszy dowjerenje ncshubichu, alt kaz lawy ßo do Khje­
zorskich walichn, harz czi napoßledku zofachu a bo
twerbeho mjesta Prahl czjekachu Krawna bje ra bitwa,
pschetoz Khjezorszy shublchu na 19,000 wojalow a jich
general Brown bje na ßmcrcz raneny, a wot Bramborskich bje na 16,500 panyio, a beS nimi ßlawny
general Schwerin. Dobyta pak bje wot frasa Bebricha
tn bitwa. Khjezorszy buch» wot neho w Prasy woblchneni a czerpjachu wulki hlöb a zatoßnu nusu a tez
tuto mjesto bubzische ßo pobbacz byrbjalo, hbyz ßo ne»
bubzische njeschlo pobaio, pschiczimz kral Bebrich wulki
smölk wobestvze. S Morawskeje menujzy pschiblizo»
wasche ßo druhe khjezorske wöjsko pob nawedowanjom
generala Danna, so by Khjezorskim wokoto Prahi k
pomozy pschischto. Bebrich, kiz to shoni, poßta temu
morawskemu wöjsku menschi bzjel ßwojcho wöjska na»
pschecziwo, ale sa njekotre bny ßo ßam ft ßwojim zp«
tym wöjskom, s kotrymz Prahu wobljehasche, sbjeze, so
by teho noweho nepscherzela, gencrala Dauna, fbil.
Pola Kolina we Czjeskcj a we bliskoszi morawskich
mesow, hbzez bje ßebi Daun twerbe tjehwo fakozit,
pschinvze Bebrich s nim 18. junija 1757 bo twerbeje
bitwy. SSybom kröcz schtörmowachu Bramborszy to
ljehwo a ßvbom kröcz buch» woibicji. Na wobimaj
stronomaj bu s mozu a s wulkej wobstajnoszju wojowane, ale sköncznje byrbjachu Bramborszy czjekacz.
Bitw a bje sa nich shubena. Khjezorszy bjechu bobyli.
Prjeni kröcz mjejesche kral Bebrich ncsbozje a ta schkoba,
kotraz pscheS to sa neho mifta, bje woprawbzje wulka.
E wulkim khwatom byrbesche wön se ßwojim wöjskom,
kotrez bje ßo pscheS tu bwojaku bitwu pola Prahi a
pola Kolina, jara pomenschilo, s Czech zofacz a ßo
saßo bo Sakskeje wröczicj. To wöjsko pak, kotrez bje
hrabja Schwerin nawebowal, ßwöj pucz f Czech pscheS
naschu ßerbsku Luzizu beresche <t bu möznje pscheS ge«
nerala Dauna pscheszjehane. Pola czjeskeho Jablonza
(Gabel) bu bramborski general Putkammer, kiz ßo se
schtyrjomi bataillonami pschecziwo 20,000 Khjezorskim
Ist bny wobarakche, sbity a na to ßo Daun na Zitawu
wobroczi a basch: na tute mjesto, kotrez ßo newoba»asche, f kancnämt tsjelecz, so zakoßny wohen we nim
wubyri, pscht kotrymz na 300 mjeschczanow srubny
könz wsa a wsazy harz sa 10 millionow taleř wjezow
a tworow ßo ßobu spali. Jako Bebrich to ßtyschesche,
so Khjezorszy wokoto Zitawy tat ßurowjachu a wscho
wupttszjachu a spalachu, khwatasche won k pomozy a
sjenoczi ßo pola Bubyschina se sbytknym schlesynskim
wöjskom, nemözesche pak nepscheczelow sahnacz ani s
nimi bo bitwy pschincz, bokelz bje ßlaby a woni ßo
tez s nim bo bitwy nebachu. Najhörschi czaß njeik
nasta sa wschitke ßerbske wßy wokoto Subito a Bubyschina. General Saubon mennjzy s 2000 Khrowatow
na rubenje a wüpuszenje s horow bo runiny czehnische.
Czi ntkoho, tez niz SSerbow, nepschepuschczichu. W oni
rubjachu, hbzez njeschlo namakachu a salozichu wohen,
hbzez mözachu. Woni ßu tehbv hacz bo Barta, H ucziny a Klnkscha w nozy belje pschischli a wele wowßa,
rozki a skotu ßobu brali, zony a bzjecji sabili a zyku
Luzizu bo wulkeho stracha psckincßli.
Kolinska bitwa, kotruz bje kral Bebrich shubit, bje
sa neho wulke nesbozse. Wön bje f Czech zofacz
byrbjal a nepscheczeljo bjechu nowe bowjerenje bo ßcbe
a nowu möz bostali. K temu na wschjech stronach
wulki strach hrozesche. Franzowsojo ßo wol weczora
s wulkim wöjskom k sakskii» mesam pschiblizowachu a
wschnbzom bobywachu. R»ßojo bjechu wot ranja bram»
borske inest? pschekroczili a gcnerala Sewalba, kiz jim
to wobaracz chzvscke, fbili. Schwebojo bjechu pschemorjo pschischli a Pomorsku wobßabzili. Koio wo»
kolo Bebricha a jeho kraja mözni nepscheczeljo ßo po»
kasowachu. Közby ßebi myßlesche, so je wön shubeny
a so sa neho neje zana pomoz a zane wumözenje.
Wön pak neshubi hkowu ani bowjerenje ani nabziju.
Wön bje pschi ßebi wobsanknyt, so ßo s bobrym ne»
pobba, ale so chze bobycz abo wumrecz. To jene Pak
wön spösna, so ßo neßmje kombzicz. Pscheioz Fran­
zowsojo a jene wöjsko, kotrez bje njemski ßejm w RegenSburgu wobrönit, stejachu hizom w Thüringskej wo»
koto Merkeburga a Erfurta. Nahlje wopuschczi wön
teho via Saksku se ßwojimi 20,000 wojakami, kotrychz
hischczen mjejesche a bzjesche Franzowsam napscheeziwo,
kiz 60,000 muzi ßylni wokoto Merseburqa stejachu.
Tej wöjszy pschinbzeschtej 5. novembra 1757 pola Röß«
bacha bo bitwy a Bebrich bje we nej s bobywarjom.
Jeho wojazy tak muszy wojowachu, so M?te sranzowske wöjsko roSczjeka, kaz by wjeir bo ptuwow buk.
— BeS iym bje khjezorski general Habbik harz bo'
Barlina czahnyt a wobyblerjow htowneho brambor»
skeho mjesta bo hrosy stajit a generalej Dann a Sotb*
ringen bjeschtaj zyku Schlesynsku wobßabziloj, twerbzisnu Schwibnizu a Wrötßtaw bobytoj a brambor«
skeho aenerala Beverna, kiz ckzysche ßo jimaj napsche»
cziwo U ijicz, sajakoj a jeho wöjsko rosehnatoj. Jako
njetf kral Bebrich wibzische, so je jemu schlesynski kraj
saßo wotbobyiy, sebra wön ßwoje wöjsko, kotrez bje
jemu pola Roßbacha hischczen wysche wostalo a & fa
bowych horach, hbzez ma khuby malo warby, je khofej
jeni^ka zyroba ludzi. Rano k ßnjedanju maja tarn
khofej, pschipotnju k wobedu khofej, weczor k weczeri
khofej. Hdyz tez ta juschka, kaz ßo wot khudych ludzi
wart, zanu möz nedawa, dha wona tola ziwenjeTdzer'zi.
Tel?o dla dyrbimy ßo Bohu sa khofej porzaklMacz a
tym, pscheS kotrychz je k nam pschischot.
Ale f woikal dha je khofej k nam pschischok? pra«
schesche ßo czeta a nalinu ßebi pjatu schalku.
To chzu ja tebi wupowedacz!
Sastarsku czehnichu arabiszy pastyrjo pscheS puszinu
A l D z e s iru se ßwojimi stadtami, so bychu je na
selcnych honach a tukach paßli, kiz ßo ßredza we pjesku,
kaz kupy we morju, maja. Jedyn weczor ßyzechu ßo
woni pod rjany wulki schtom, kiz na tej selenej kupt
teje pusziny stejesche, a sapalichu ßebi wohen, so bychu
ßebi weczor warili a dziwe swjerjata wottraschili, pschetoz
te ßo wöhnja boja. Jako woni tak ßedzichu a to a
tamne ßebi powedachu, padowachu s teho schtoma fräse
pkody abo buny do wöhnja. Po khwtli ßo te speczecku
o rinne wonenje wot ßo dachu, kiz pastyrjam do noßa
stupi. Jedyn wot nich shrabny te peczene pkody, tykny
je bo huby a sjje je roskußnywschi, a hlaj, te hrosnje
neßtodzicbu. Wön to tym bruhim prajt a wschitzy
sapoczachu te peczene pkody sbjeracz a jjesz. Börsy po
tym woni saczuchu, so ßo jim, hacz runje bjechu khjetro
sprözni, nechasche spacj a so bjechu wokscheweni, jako
nebychu zenje wustali. W inu teho woni hnydom pytnvchu a ju tym bunam Pschipißachu.
Nasajtra tscbaßechu woni tön schtom, kiz mjejesche
wele rjanych a sraiych plodow, kotrez woni ßobu wsachu.
Weczor woni je kaz predy^o wöhnja ßypachu a peczichu a ta wjez jim saßo nanasrenicho ßkodzische. Jako
woni sa njekotry czaß se ßwojimi stadkami born pschindzechu, dha woni ßwojim ßobukrajanam wol tych pkodow
powedachu. Dokelz pak Po zytym arabtsktm kraju tajke
schtomy ßo namakachu, na kotrych; tajke pkody ro^echu,
dha iudzjo je tschaßechu a peczene jjedzichu. Dokho
netrajesche, dha njechtö (ja wetuju, so je to zona byta)
ßebi wumyßli, te peczene buny s kamenemi tokz a czoptu
wodu na ne lecz abo je waricz. T a juschka, kotraz
s teho nasta, hischczen ljepe ßlodzesche, dyzli te hoke
buny, kotrez ßo se subaml roSkußacz dyrbjachu. Na
tajke waschnje bje ta bruna juschka, ta lubosz wschitkich
ludzi, tych kralow, knezich, proscherjow wunamkana,
kotrejz we njetzischim czaßu khofej rjekrkmy. Tön nowy
khumscht, roStoiczene buny we wodZi waricz, ßo börjy
po zylym kraju rosschjeresche. SSußod ßußodej, zona
zoni, muz muzej powedasche, kak renje to ßkodzi. Mlöko
pak abo ßmetanu woni zanu k khofejej neberechu a
hischczen dzenßnischi dzeri we ranischich krajach wön
ßo beS zokora a czorny pije a ludjjo jön runje tak rady
a lubje, kaz my tutkaja.
Wokoko ljeta 6SS po Khrystußu wustupi w Arabiskej
Mohamed, kiz ßo sa wetscheho pro seht wudawasche,
dvzli je Khrystuß a turkowsku abo takmenowanu mu*
hamedansku wjeru salozi. We kora ni abo bibltji, ko»
truz bje wön sapißak a we kotrejz bje wuczby ßwo«
jeje noweje wjerv, abo to, schtoz maja czi, kiz k nemu
dzerza, wjericz a q'inttj, rosestajik, bje beS druhim sakasane, so neßmje nichtö zaneho wina picz. To czi»
Nische, so be wschitkimi naranschimi ludami, kiz bo
Mohameda wjecjachu, khofej wsazy a wjazy lubowarjow
dvby. Pschetoz njeschlo chze czlowek, nech je arabiski
abo grichiski, picz a dokelz bje wino twerdzje sakasane
a ta palenzowa juschka ßo hischczen newaresche, dha
dosta khofej wschudzom knejstwo. Wön ßwöj dobywarski
bjeh s Arabiskeje do Persis'eje a s Persiskeje do Tue»
kowskeje dzersesche. We pjatnatynr ljeistotetku Pak we
Konstantinopli, kotrez mjesto bje hkowne we turkowskim
kraju, korczmy wobstejachu, do kotrychz ludjjo na schalku
khofeja bzjechu, kaz njetk na schklenzu piwa abo wina
abo na palenz. W ljecz'i 1554 khofej we Konstantinopli schwarnu wjezku naczini. We tulym czaßu me»
nujzy turkowszy muzojo zykic/kl dz'en wot ranja hacz
bo weczora we korczmach lezachu, khofej pijachu a jenu
trubku po druhej kurjachu. Pschi tym woni zylje czaß
modlitwy we moschejach (tak menuja ßo turkowske zyrwje)
skomdzichu a druhdy ßo sta, so ßo tez z'ana duscha k
modlitwi a k Bozej ßluzbi nutsnenamaka. Na to ßo
duchomni pola sultana abo turkowskeho khjezor akruczje,
wobskorzowachu, so ßo pscheS tu czornu jufchku mu»
hamedanska wjera zyk/e skasy. Sultan to hecje spösna,
so maja buchomni praw/e a ßlubi, so chze tajkemu
nekhmanstwu wotpoiiihac/. Schto wön pak sczini?
Wön napoiozi tym khosesowym korczmam cz'ezki a wyßoki dawk. PscheS to pomhasche wön ßebi ßamemu;
pschetoz te khofejowe dawki rjany peneS sa ljeto wot«
czißnychu, kotryz wön weßelje do fasst tykny; ale khofej«
piczje zadyn könz nemjejesche. Ludzjo ßo wele böle bo
korczmow walachu a horje Pljachu, dyzli hdy predy.
Mono je to wot sapoczatka ßwjeta hacz bo dzenßni«
schcho dnja we wschjech czaßach a krajach tak byko,
so to, schtoz je sakasane, wele ljere ßkedzi, dyzli schto
brühe. Spornn pschi tym na Jjevu, kiz wot sakasaneho
schtoma jjedzische a -------- na ßaineho ßo!
S Konstantinopla ßo khofej a khofcjowa juschka bo
jendzelskeho, franzowskeho a njemskeho kraja rosschjeresche.
Kscheszijenjo ßo nehanibowachu, njeschto wot Turkow
na ßo wsacz. Wokoto ljeta 1591 bje w italskim mjeszi
Benedigu snaty. Pschi prjedku wön ßo kam jenoz jako
ljekarska pomozna wjez nakozowasche a ludjjo te perzene buny newarjachu ale wjesty khofejowy thej wot
liszjow khofejoweho schtoma. Dolho pak netrajesche,
so ßo tez ta bruna juschka waresche a ludzom kraßnj«
ßlodzesche. Wokoko ljeta 1690 we wokolnoszi Rheina
khofej domowinu namaka. Schpaniszy jön, hdvz pod
dziwym Spinolu pfalziski kraj wupuszjachu, f Nieder«
btootmcjm dni'ow Po khwatnym czahu w Schlcsvnskej.
Kbjezorizv ßebi nthdy nemyßlachu, so budze Bedrich
tat khröblv, a se ßmojimi 30,000 wojakami ßo s ntmt,
kiz na 90,000 muzow ßylne wöjsko mjeiachu, do bitwy
docz. Woni mjejachu teho dla ßwoje zorty a na Jane
waschnje ßo na roobaranjei nchotowachu- Ale Bedrich
dzerzesche ßwojim wojakam frutu rycz a sahori sich k
horllwemu weßelemu prjödkwsaczu, so chzedza abo
Khjezorskich se Scklesynskeje wuhnacz abo wschikzy wumtvq. Jako njelk nn-bfj wösszv, bramborffe a khje«
jorffe, 5. dezcmbra 1757 pola Leulhena hromadu tct»
chischtaj, wojowachu Dramborszy tat mufzv a horliwi,
so bjechu predy hacz ßo ßlönczko lhowasche, Khjezorszy
na wschjech stronach sbiczi. PscheS tuto nowe dobyczje,
kvtrez Bedrich tudv sczini, doby wön saßo Schlesynsku,
kotruz Khjezorszy wopuschczicz a do Czech cjjefatj nu*
sowani bjechu. K temu Rußojo bramborskt kraj wo*
puschczichu a ßo do Pölskqe sczahnychu. Schwedojo
pak buch» wot generala Lewalda s Pomorskeje harz
k morju wuhnaczi. Tak pschi könzu ljeta 1757 wschilko
saßo derje stejesche sa krala Bedricha! Wschitkich ßwojich
nepscheczelow, kolsiz jeniu na wschjech bokach se ffa*
zenjom hrozachu, bje wön plchewinyt. Kolinska schkoda
bje PscheS rößbachske a leuthenske dobycza saßo faru»
nana. Dokelz ßo fpma pschiblizowasche, bje fa tuto
ljeto s wojnu.könz. Wot mjerczincnje pak zana rycz
riebje, ale svmski czaß bu böte f temu natozeny, so
bychu ßo nowe pschihotowauja k nowej wöjni fa pschi«
chodne ljeto czinile!
Tak je plched sto ljetami we ßwjeczi wonhladalo!
^aloßnje srudnv cza ßje byt, hdyz je ßo 1757 pißato.
Wöjnska zaloiz je fa zyka ljeto naschich wötzow ty«
schita a luba nufa nasch sakski a ßcrbski kraj doma«
pytaka. Cpjcwajmy dha khjeilusch 409 we Naschich
srjewarskich o dzakujmy ßo temu ncbeskemu wötzej, so
je nam srzerzak mjerny cozaß; homy pak tez fa tym
uijerom, kiz wyschi je dyzli wschilkön czlowski rosom.
10.
Schtoz ßo czchne, to ßo sjje.
Bobakez Jank bje we Hußymzach pola lubeho hm ja
na kermuschi bot. Jako won dvmoj pschindze, mjejesche
wön se ßwojim nanom szjehowaze rosryczowanje:
Janko, ßy tu? Kaha dha bjesche na kermuschi?
Renje!
Schto dha sze wobedowali?
Sswinjazu peczen!
To bje njeschto fa tebe, dha ßy wjeszje prawje jjedk!
Nje!
Czoho dla pak niz, wfchak ty ßwinjazu peczen rady
jjesch?
Wona bje jara tuczna; my nemözachmy ju jjesz!
Schto dha sze s nej czmili?
M y ßmy ju tola sjjcdli!
11.
H u d a n c z k o 3.
Naßadzane na hrjadkach
Duschnje srostu w sahrodkach;
Rostn w femi kulojta,
Wysche neje selena;
Hdyz ßym feframita ja,
Tehdy pschindze kucharka,
Bere jenu po druhej,^
Do jjedjie ju rjesa ßej;
Jeje wöczko ßylsuje,
Hdyz nu wona könzuje.
12.
Khofej.
Nedawno pschiüdzech do Tuchorja, hdzez mam lubu
czetu, kiz je me w mojich dzje«azych ljetach pjestonita.
Tak husto hacz tarn pschiridu, sastupju ja k nej, so bych
jej „Pomhaj Böh" prajit, a ßo praschak, kak ßo jej
khodzi a hacz je strowa. Strowu ja ju tez ton kröez
namakach a möj ßebi wschelko powedachmoj. Na jene
dobo sapocza wona wulzyschnje jara khofejowy fpjem
khwalicz, kiz je ßo we tonschej protyzy wotczischcjat.
Po matej khwili shrabny wona ßwöj khosejowy mlpit
a melesche pilnje a nawari pjekny hornczk. Khosej nebje
bljedy ant czeńkuschki, jako bje nawareny, ale ßwjedzesche se ßwojim ßylnym woncnjom, so je moja luba
czeta we wschjech hospodarslich wcdzeüstwach derje jnata.
Jako bje horowy, sawota wona ßwojeho muza s brö'znjc,
hdzez s czeladnikami pscheuzu mlöczesche, so by dzjel
mjel na tej dobrvczi czopteho khofeja, pschetoz syma
bje wonka a lodowe rözje ßo bjelachu na woknach.
Tak ßo my tsjo ßyzcchmy k blidu, na kotcymz ßo bruna
khana a bjele schalki ßwjeczachu a pödla hornczk ßmetany a mözne dulje zokora a schkliczka dobreho tykanza,
kiz bje wot kermuschje hischczen wysche wostak!
Kraßua dobrota je tola khosej, sdnchowaschtaj czeta
a jejny muz, jako bjechmy prjcnju schaltn wupili. H aj !
wjeszje wjerno, pschistajich ja, a niz jenoz fa naß je
wön tajka dobrota, ale woßebje fa khudy lud. Schto
by khudy sapoczecz ch,yt, hdyz neby we drohim czaßu,
kaz saüdzene ljeto bje, khosej mjet. Khljeb bje droht,
bjerny bjechu zadne, a druhe warenja nemözesche ßebi
nichtö kuMvacz. S czim ßo khudy chzyt seziwicz, hdyz
neby tu brunu juschku, zychorijowu ßotru, mjet. We
naschich ßerbskich burskich wßach ßo hischczen stere
cziui, ale we tkalskich wßach horneje Lnzizy a na ru»
lanbskeje tarn ßobu vschineßechu. Jtaliszy kupzy, kiz
tehby fc ßwojimi töbjemi po wschjech morjach jjesbzachu
<1 fe Gschjemi snatymi ludamt semje wikowachu, kho»
fejowe ploby s ranischeho kraja wschubjom pschiwozo»
wachu, hdjez ßo lubzom po nich chzysche. Tez we Jenbjelffej 1620 bohaczi lubjjo khofej pijachu a 16>W) bu
w Lipfku prjenja khofejowa korczma pob menom „kho»
fejowy kchtom" fnfojctm, kiz tarn hischcjen njetfo wob»
steji. Hby je ßo khofej des Sserbami saßyblit, to ßo
ucba wußljebjicj Start lubjjo beS SSerbamt webja
ßo na to berje bopomnicj, so, jako młobji bjechu, we
jich starschiskim domi wot zaneho khofeja nichiö nicjo
nepomni.
Kaz SSerbjo wot Njemzow wschelake
bobre a nedobre, buschne a nebuschne waschnja na«
wuknvchu, tos ßu tez schaltn khofeja picj wot ßwojich
njemskich ßußobow nawuklt. Wuczinene o wjeste pak
je, so je, kaz pscheS prjenju zonu hrjech bo ßwjeta, tak
tez khofejowe piczje pscheS zony bo bomow pschischlo.
Muzvjo wo tu mjehku juschku nerobzacbu, nie piwo,
wino a palenz ßebi khwalachu. Tez naresche ßo pscht
fapoczatku luby khofej jenoz we kuchinach dohateho
luba a pschinbje we kne'zich hrobach na dlibo. Khuby
rnuz ßebi zaneho pol bjertlika kupicz nemözesche, pschcto^
wön bje pscheS mjeru brohi. Hischcjen we poßlenej
wöjni, jako Napoleon s Jenbjelczanamt nepschecjelstwo
tnjejesche n Njemzam sakasowasche, s nimi wikowanje
tnjecz, placzesche punt khofeja 1 toler a 10 nßl. Tehby
rjekasche: wsmi tsi buny a nawar bobry khofej. Tehdv
bohaczi lubjjo jenoz pscht woßcbnych sklabnojzjach: na
kschczisnach a pscht kwaßach a na ßwjatych a nebjelskich
bnjach khanku nawarichu. A wone neje k ßlyschenju
bpko, so je schtö teho bin könz wsal. Wjesch tv Pak,
luba czeta, kak wele khofeja D njetk pschetreba? 5Bu«
kiczbowane je, so je ßo w ljecji 1817 w Europiskej
60 Millionow puntow, w ljeeji 1827 njehbze 185
millionow puntow, 1885 na 210 millionow puntow
n 1850 pscheS 300 millionow puntow lubeho khofeja
jeniczzy w Europt trebalo. Wot tejko puntow je ßo
ujekotra kraßne schalka nawarila a wupika. Pomyßlt
f.ebi jebyn pak, kak wele puntow zychorija, morchwje,
reift, jecjmenja a bruhich wjezow ßo bo neho smjescha!
Hby by schtö wschilkön khofej, kiz ßo jenoz sa jebyn
jeniczki djen po zylym snatym ßwjcczi nawari, na
semju wulat, bha by nowe arabiske morjo nastalo, we
kotrymz bychmy ßo wschitzy tepicz möhli. O h! kajka
by to ßlvbka ßmercj byla, ßo we khofejowym morju
tepicz!-------- Tepicz ja ßo nebych chzyta, praji na
to moja czeta, ale kaczka bych ja tehby rab byla, so
bych tak zyliczki bjen we khofejvwej juschzy pluwacz a
ßo jeho prawje napicz möhla.
Schkoba je, so khofejowy schtom pola naß nerosze.
Mjksto ßabowych schtomow bychu lubjjo lute khofejowe
ßabzeli a plahcwali. W Arabiskej wön bziwje rofze.
We^wschjech czcplych krajach, woßebje w polonschej
Amerlzy wön ßo nsetk möznje pkahuje a ßo rjany
p-nes f nun warbuje. Liszje je kulojte a hbjej to
ßamo pschi wobnohach pschiwißuje, tarn ßo ßnjehbjele
kczenje namaka, s kotrehoz ptody nasianu. Bruny
khofej pscbistbje s Asiskeje, seleny f Amerikt. S ntm
Pak kupzy wschelake schibalstwo cjierja. Woni jön barbja
a pscheS to wön strowoszt schkobji. Tebo bla ma ßo
wön, preby hacz ßo pali, w cjoplcj wobji wumycz.
Pola arabiskeho luba ßo: plobv abo buny, kahuah,
pola Persiskich: kahwe, pola Tnrkow kahvah me«
nuje, s czohoz je to ßlowo khofej pola naß nastalo.
Echto me mcno stara, prajisch ty, hbyj jenoz mam,
schtoz wone praji. Duz pij jön, hbyz jön m af*;
ljcpschi a strowiscdi wön je, byzli palenzowa juschka,
kotruz je satan wunamkak, so by buschje flacht a bo
satamanstwa ponurit. Wjerna je ta schtuczka:
Woprawbjje, na tiitn nejßu pili
SSo lubzio löhzy bauferot,
SSo nejßu pschi nim pjeni bili
51' walcli ßo, kaz tön sköt.
Na piwi, wtni, palenzu
Pak nichiözkuliz s hanibu
®5o khory p il, haj k proschelstw«!
13.
Sslowo neje galtst hcja.
W mjeszi bje hermank, k temu bjechu ty zitne «
skötne w iti. Burio bjechu wele skotu boivebli a ftniny
deschcj sc ßnjehvm bzjesche. so kezby ßwöj sköt to ßncheje
hrödzje stajicz pytasche. Holanski bur butzische ßwojeju
wokow, kotrejz bje na trift pschiwedj, rath pod ßuche
pschineßk a nemözesche nihtjen zane mjestaschko trechicz,
Vokelj bjechu wschitke hrödzje polne. Duz psch>üdze wön
tez k woßebnemu hoszenzarej a proschefche jeho, hacz
neby jemu wotpuschczil, so by ßwojeju woiow do jeho
hrödzte stajicj möht. Tön Pak jeho hnjewnje wotxokaze,
prajizy: bo mojeho dwora zenje zadyn wot nepschindze!
Na to holanski burik roSmersany rtfn p : jebyn kröcz je
ßo to tola stalo, menujzy tehby, hbyz sze ßo tvy bo
neho sczahnyli!
Huda nc Zk o. 4,
W keöczku steji muzatko,
@ czornej czapku tryjk ß»,
W czerwenym je manteli,
SQ pumpelku ma kamuschki!
17.
16.
Közdy ßwoje lubuje.
Baßen wot wedra.
W ljecji »jehdze pokdra sto
(Po lijenzy to bjesche)
Wj<z dziwna je ßo podaka.
So Böh po ßwjeczi dzjesche
A zytej stworbi polubi,
So ljetßa wedro dowoli,
Kaz közdy luiki sechze.
Duz hör» deschezik proschachu,
Wo ßkönczko tön czaß Loiy;
Schtom ßadowy chze czischinu,
Ließ mlciii: wjetr je strowy;
A ludzjo häkle —<to bje slje —
Kak wele hlowow — pröstwow bj»
Wo wedro wobroczenje.
Böh wschjem, kaz mözno, czinische,
A to häkle bu hara,
^
Emseschk, sbjezk, baj wöjna postaze,
Schtöz necjkpl, tön schkara,
A s knesom bje najßylniichi
Döjz druhi jeho nepobi —
Wscho prjeki podlu dzjesche.
Duz Böh ßam saßo wobsankny,
Po ßwojej woll wodzicz
Wjetr, mrocjelje a ßlönczne d»ly,
So möhko semja pkodzicj.
A ludzom pißacz dowoli,
Kaz chzerza, jenoz prolyki
A dale niczo wjazy.
To pomhasche a jednota
Saß' kne'zesche na senil,
Sa nobre közdy wuvüsna,
So Böh wschjech wol» slemi;
A tak je to tez wostako.
So Böh ßo stara sa wedro,
A hospodarstwo wedze.
16.
To je ßlowo, kaZ worech.
Bohata, woßebna kneni vraschesche njehvy duchomneho
a dzesche k neniu: wy sze muz Bozi a wjesze, kak je pola
Boha; prajeze dha mi, hacz ßu we nebeßach sa bohalych
e czeßnych ludji, kaz ja ßym, wrßebne taw 'i? Duchomny
wotmolwi: haj! ja ßym muz Bozi a siiaju Boze ßtcwo
e wjeni s neho, so ßu tarn tatst mjesta sa tajkich ludji,
elt wone ßu jara sakurene a sapröschxne, kaz wy czilacj
mözeeze w 1. liszi na Korin hiskich we 1. stawi a 26.
schuiczzy 4 saßo we szenju Maltheja 19, 24.
Pekarcz kmötr a schewzez wuj ßo »edawno swadzischtaj,
so közdy ßwojeju rukow dzjeko jako najnusuische a naj«
czeßni'che khwalesche. Nebudz tola tak hkupy, sawola
napoßledk Pekarez kmötr: Közvy tola wje, so je Pekar
woßebnischi, dyzli schewz, dokelz ßo khljeb a zakta »a
blido stajilaj, schkörnje a stupnje pak pod blido.
""
'
18.
H u d a n c z k 0 5.
WöS na schtyrjoch koleßach
Dwje a pol sta zonow na nim,
Snajomne ßu wschitkich wßach.
Je wön nimo, dha ßo sa nim
Newohladuj. Wön ßo wröczi,
Pschindze wjeszje saßo k nam,
Tzjazy newostane w blöczi;
Je tez wulk« tu a kam.
Hdyz ty jenu tutvch zonow
Widjisch, dha wMech swonow
Lubosny hlöß wola cje:
Wuhotuj wschak, ciloweeze,
Twoju duschu jara ßwjeru
S poniznoszju, s prawej wjeru.
19.
Lipa des vzaka wonja.
Holankez Jan bje k wojakam pschischot a jedyn wojerski wyschi die jeho ßebi sa hkuzomiiika pschistajtl» We
tutej ßkujbi mjejesche Jan wscho ezinicz, a tez rano ßwojemu knesej khofej waricz. Sijekotre dny sa hob» neßtodzische temu knesej ranischi khoftj; wön bje samuczeny.
Wön sawola teho dla Jana a praschesche ßo jeho, czoho
dla khofej tak hrosnje a hubenje ßtodzi a schtö pschi wa>
renju czini, so ljepschi neje. Jan woimolwi: „a tym je
wjeszje khofejowy mjeschk wina. Kak to! prascha ßo dale
jeho kneS. Na to Jan saßo dzesche: ja wjcm, so sze
khudy a lutowacz niacze; stary mjeschk bje roStoihany.
dha ßym ja schtrympu wsal a khofej psches njön las!
Wyschi doßaz'e ß-bi kij a peresche Jana spjeschnje. Tön
Pak ßo samolwi a sawola: luby knez'e, ja wschak nejßyni
za»u waschu noiru schtrynipu wsal, ale jenu moju star»!
20.
^Kuklezanskl podawk.
Wjesta zona w Kukezach bje s tym »esbozom sbita. so
mjejesche wopiteho mu'za. Wona wobsantny, so jeho wjazy»
do khjezje nutS puschczicj necha, hcyz pak saßo w »ozy
posvzje pjany bomoi pschiftdze. Hi^om nasajtra vo
tut^mlbobfanfncniu pschiwlecze ßo tön muz motajo posvzje
born a bijesche ßo nuts. Wön perische, wön ßwaresche,
wön ßakrowasche — alt to wscho niczo nepomhasche,
zona wotmolwi sady sanknenych durjow: ja ßym Di 10
predv prajila, so cje wjazy nu 8 »epuschczu. ,,Ach, lußa,
najlul'scha zona, pocza muz „jciko proßycz, ßmjel ßo na
mni ou'OCjiń! Schto? rjelny zona, ja ßo na tebi ßmjelicz?
5y 69 hödny byt! „Ju, fu, moja siota zona, ßmjel ßo
jeno ßuijel, dzesche muz, nejßy ty halle sandzenu nevzelu
w kemschach ßt^schaka, kak popoz kne8 renje prjedowasche:
P r a w y h mj el i ßo na ß w o j i m skoczi— ! Duz
tooqilt, a ßmjel ßo, moja maczje. Wot tajkeje wjernoszje
hnuta puschczi zona jeho napoßledk nuts. —
23.
K h u d a S s y ro tk a .
(Hodownal powjesz.)
Boza nöz ßo pschibliza,
Dzjeczi poln« wcßela
Ssedza st ßo sraduju,
Dozoh' dzjescza czakaju.
Starschi ßo tez prözuja,
Dzjelawschi ßo staraja,
Chzedza wschitkich sweßelicj,
S darami sich wobdaricj.
Nst feint pschi kschesz'janach,
W mjestach a tez wschitkich wßach
Boze» dzjeczo ßweczene
Budze a tez khwstlene. —
Ale wboha ßyrotka,
Kiz ty ßedzisch srudzena;
Nan st mslcj tu wjazy nej,
Kiz ßo lubje staraschtej.
Schtu b'dze lebe sweßelicz,
S darami cze wobdaricz?
Ach, tu nichtö neje mi,
Kiz by njeschto darik czi!
Kak, so wuja wutroba
Dzenßa njeschto wobradza,
dyz ty tola pschi nim ßy? —
je, ach nje! — tön neßmilny l —
M ö h l drje, wön je bohaty,
Ale pschi tym jstra sly!
So by wjazy shromadzal,
Newje, kak by lutowat.
21.
Ssmjeschk.
Wö wßy bje tulenje. A kaz to las je, dha pschezo
wjazy kulow nimo kehelow bjezesche harz do nich, pschi
iuti)in fuleniu pak nemözesLe nichtö zaneho powalicz
Jako njetk Jank domoj pschindze, powedasche wön maczeri,
kak ßu wonkach kchelje kuleli a dzesche: wschjtzy nimo »
nasch nan pschi ßamym! —
22 .
H u d e n je je höl z ow mjec^.
Hvyz möjcja trvchu ryczecj, da pschindu pod wuczerja
knejstmo; hdyz je wuczer puschczi, pschindu pod wojerske
knejstwv; hvyz ßu s wojakoiv tont, wozenja ßo a eyrbja
z<nu poßtuchacz! Talkes skorzesche nevawno Piskarcz wuj
Hußlerez wujej.
Tez ta wboha ßyrotka,
Kiz je pschi mm sawrena,
D yrbi tolej saßluzicz,
S c'ziuiz ju dyrbi sez'iwicz.
Wona nintst nedzelje/
Pschezo buvze dzjetane, "
A hdyz tsttto saßwilst,
Budze k dzjelu wotana.
D yrbi do pol nozy pschascz;
Hewak pschindze czezka pjasez,
Kiz tu hrosnje postorka,
Hdyz doscz neje napschadla.
Tak tez dzenßa ßedjiwschi
Pschi Hwjecjzy a plakawschi,
Werczi ßwoje kolesko
Tuto wbohe kurjatko.
Pschi tym wona myßli ßej^
Kak je derje bylo jej,
Hdyz je byla we domi
Pschi nani a maczeri.
A hdyj na tst spomina,
Roößwjetli ßo komorka,
Jandzel knej tu pschiftupr,
A ju taklej postrowi:
Jesuß tön me pöszele, _
Mjecz njet dyrbisch weßekje,
W ön je ßylsy rachnowat,
Na wschitko je kedzbowak.
Predy hacz b'dze saßwitarj,
Budze wön cze powitacz,
Könz teez smjeje srudoba,
Kiz je tu cze jimala.
A ty budzesch f baramt,
S rjanymi st kraßnymi
Wobdarena bohaczje,
Kiz czi nichtö newosme.
Taklej dzesche jandzel k nej
A ßo shubi potent jej.
Sßoita ßebzl strozena,
Newje kak st schto ßo sta.
Tvla jeje wutroba
Wschilke ßiowst wobkh^wa,
Kiz ji poßot prajesche,
A tez jemu wjeresche.
Cz'stkajo na dzjeczatko,
Stykny ruczzy, lehnt) ßo
Nst lawlu tarn pschi blieji;
Ju tarn niczo jneczischczt.
Ran je poeza saßwitacj,
W uj ju dzjesche sawolacz. —
Won« niczo neßlyschi,
W uj« ßwar ju nesbudzi.
Tak, kaz bje ßo lehnyla,
Tak lez djesche wußiivla
K rojecitiem’ sböznem' ziwenj«,
St nebeskemu weßelu.
A tak bjesche doststka
Kraßne dary dzjeczatka
Tam pschi Jesvm Khrvstußu,
Hdzez te wjeczne hody ßu.
Ejischczane pol« K. B. H i k i w Budyschinń
ž.-T
I
^ ^ « h e b je « ^
U /v J
P r s la k s
0
3
%
sa Sserbow
M w *
J
j e
S » a k l a d o m m a c j i z y ßer bskej o.
Sif ^ Q
W fpmmifflł w Ssmolerjowej Lriharui.
W tutym 1858^m ljeczi Po Khrystußu, kotreZ 36.5 dnjöw wopschija, liczi ßo
wot
wot
wot
wot
stworenja ß w je ta .........................s.
wustajenja julianskeje protyki . . G
czerpenja a horjeftacza Khrystußoweho
spoczatka kscheszijanstwa we Söerbach
. 5807, wot sakozenja budyskeho tachantstwa. . . .
. 1903, wot spoczatka reform azije...............................
. 1825, wot naroda krala Jana
. . . . . . .
.
893» wot satozenja maczizy ßerbskeje.....................
Zyrkwinske ljetne snamenja.
W poredzenej Rehorjowej
W starej julianskej
protyzy
proiyzy.
XVI
siota liczba
XVI
XV
epakty
XXVI
X IX
wobwöd ßkonza
X IX
I
römske danske czißlo
I
C
pißmik nedzelskt
E
3
nedzclje po 3 kralow
1
4. haperleje jutrowniczka 23. mjerza
25. nedz. Po ßwj. trojizy do 1. adv. 28.
Saczmiczje ßtönczka a mjeßaczka.
.
W 1. 1858 budzetej ßo floncvfo a mjeßaczk dwöjzy
saczmicz. Prjme saczmiczje mjeßaczka budze ßo stacz
27. februara weczor 9 hodz. 57 min. a budze pola
naß w Europiskej kaz w Asrizy k widzenju hacz do
12 hodz. 7 min.
, Prjene saczmiczie ßkönczka smjcje ßo 15. mjerza.
Kruch ßlonc'zka budze ßo tudy saczmity widzicz pola
yaß 12 hodz. 37 min. hacz do 3 hodz. min. a tez w
Amerizy, w Asrizy a Ov Asiskej.
^ Truhe saczmiczie mjeßaczka smjeje ßo 24. augusta
pöpolnju, a!e budze jeno'z widzene w Auftraliskej, we
polonschej Asiskej a we polonschej Amerizy.
Truhe saezmiczje ßlenczka 7. septbr. popolnju budze
jenoz we ßrcdznej a polonschej Ameriskej k widzenju.
* W ljeczi 1853 knezi M e rk u r.
' ' Stoljctna protyka praji, so ßu te ljeta, we kotrychj
Merkur knezi, bvle ßuche a symne, dyzli czople a teho dla böle neplödne, dyzli plödne.
^
Naljeto budze czople a ßuche pschi sapoczatk»;
w meji Pak smjejemp wele mrosow a mersncnjow.
W ljeczu budse wele desckczikow, koirej Pak ßuchu
semju prawje wokschewicz nemoza. Ssyno a zito budzetej
ßo renje domkhowacz.
_
Sapoczatk nasymy dyrbi deschczikojty, könz Pak ßuchi
bycz. — Po rjauej nasymi pschindze syma pschi spoczatka
dezembra s wele ßnjehom, kjz hacz do sebruara lezi.
Naljetny ßyw, woßebje jeczmen, budze ßo derje
radzicz; tola dyrbi ßo wschitko sahje woßycz.
Hdyz je ljeto predy w ljeczi ßuche a czople byko,
dha rozka a pscheüza malo sornow, ale wele ßkömy
638,
340,
56,
10.
fmiejctej; jeli Pak predawsche ljeczo wötre byko, dha
budze wele sornow.
Prjeni a poßleni ßyw budzetej najljepschej. —
S blakami budze wele ßadu rosz, ranischi wjetr
budze ducz a maio hrimanjow sa zyle ljctol —
Schtyri ljetne czaßy.
Sapoczatk
*
. *
naljecza: 20 mjerza 10 hodz. 15 min. weczor.
ljccza: 21. junija 5 hodz. 55 miit. wccjor.
nasymy: 23. seplbr. 9 hodz. 5 nun. dopoln.
symy: 22. dezcmbra 2 horz 52 mht. rano.
Schtyri kwatembry.
W poredz. Rehorjowej a w starej
24. februara
i Reminiscere j
26. meje
J ßwj. trojizy '
15. septembra
j kschija
{
15. dezembra l Luzije
- J
julianskej protyzy.
12, februara.
29. meje.
17. scvtembra.
17. dezembra.
Jutrownn tabella
1859 24. haperleje.
1860 8 - pschest. t
1861 31. mjerza.
1862 20. haperleje.
1863 5.
,
4 ^
W
12
boran,
bvk,
dwöjnikaj,
rak,
1864 27. mjerza psch.l.
1865 16. haperleje. '
1866 1.
<
1867 21.
186812.
- Psch.l.
1869 23. mjerza.
1870 17. haperleje.
1871 9.
1872 31. mjerz. psch.l.
1873 13. haperleje.
ncbeske snamenja.
A
^
S§g
law,
J jf
knezna,
Z tz,
waha,
M.
schkorpion,
tsjelnik,
kosorözk,
wödny muz,
rybi.
Abbreviatury abo pschikrötsenja
ßlowow.
ßkönczko,
mjeßaczk,
D
polny mjeßaczk,
poßleni bjertlik,
mlody mjeßaczk,
prjeni bjertlik,
©
' skh. pop. skhadjenje
skh. dop. skhadzenje
kh. pop. khowanje
kh. dop. khowanje
hod. hodzina, min. minuta,
* ffćtne w ill.
Maczicz'nych spißow rzo. 33.
popolnju.
dopvsnja,
popolnju.
dopolnja.
llřie^acjto.ce ^ ermslnf( a
M rS § *
Tpdzenje I
a dny.
S ra tttu ir^ w ulki rözk, ma 31 dnjöw.
• PoredZena protyka.
evangeljka. I katho.'ska.
Stara julianffa
D ezem ber
1857.
' t i t r -
n
- »«.
O
|# f
2)
1 Lipsk.
skhabz. I kh°w. 5 | fit), ihow C Poßleni 5 Bart (Iane
i)o». m.|l)ob. in. I ^ L Ujobi min bjertlik7.jan
ro ifi)
rano 1 hodz.
. Lerl dopoln: Romsk. 8, 24 — 2 8 ; popoln: Luk. 12, 15 — 19.
38 «litt. po> 6 Neßwatzi»
1 pjatk >N-wc ij'-io
K*!o
j20Jgnazia
|8 7 )4 0)W )skh.pop. kaze na |i;mu.
Ho.*
11 Rakezy.
@ Mksdy !2Halsch. _
2 , 3 3 -- 4 0
troro.*
8 47 ijep.15.jan. t8K inSbörk?
7 4 3
rano
6
hod.
10
7
7 4 4 &
23 Biidyschin?
22min.pschi6 4 5 Ć I 11 22 neße deschcz
skh.dop. o ßnjeh.
6 4 6
Serbske
0 30
5 4 7
pschißlowa.
D
Prjeni
1 49
5 4 9
3 2 bjcrtlik 22. Stary ma
4 4 10
mercz psched
52.
2 . tydlen. Tert dopoln: Gal. 3, 2 3 — 29; popoln: Luk. 2, 41
hodz. 47 mtn. wobliczom,
.
- v f» . nedr.
^ . .po o3 #_
t
A.WS
«
.
)
»
.
nn
*»
to
n
LrtVlf
r»
A
A
A
4
4 16 poftize na
4 11 ä t
fr, 1 .i'iedz. po 3 frJ29 ».Po hod;.
10
mlodysakhri5 28
4
13
30
Anysije
symu.
Hygma
11 pöndz. Aloysije
fr
betom.
414
6 33
31 Melanije
Slrkadia
12 rollt. Reinholda
_
© Pokny
1 9 U ,i8 5 8 ,
4 16
7 29
Leontia
13 ßreda Hilakka
q 4 < mjeß. 29.jan. Schtöz chze
4 17 L K
2 Sylvestra
Hilaria
14 schtro. Felira
Dop. 10 hod. njeschto dokh. pop.
3 70japoscht.
4 18 A
Paworoa
15 pjatk Bohuro.
1 min. ma stacz, dyrbt
4 20
5 33 symu se njeschto rou4 Theofanta
Marczella_____________________
16 ßobota Erdmuthy
stacj.
ßirjehom.
11.
3. tl)bgen. Tert dopoln: Romsk. 12, 1 — 6 ; popokn: Jana 2, 1
5
n.
po
n
.lj.
2.
nedz.
po
3
kr
6
52
7
59
|
4
22
2,nedz.po3
kr
17 8eb|
f&
8 10
Schtöz sa
Petr. {lotn. R. 6 Tt'joch kral. 7 5814 23
18pönPj. Felizich
>*
7
Jan
kczeu.
wotszjen
9 29 Stoljetna
4
25
7
57
Kanuta
19 rout. Priski
pschima,
nU
10
4
26
49
20 ßreda Fab. Sebast. Fabiana Boscz. 8 Jurija Kr. 7 56
protyka: cjo w horschkh.
dop.
9 Polymutha 7 55 4 28
Haii;e
21 schtw. Hache
czi nima.
10 Rehorja N. 7 54 4 29 pSSf 0 10 Nowe ljeto
22 pjatk Linzenza \ j ! ' Dtnczencza
fapoqne ßo
Marije slubeńe 11 Theodosia 7 52 4 31 ■ P ř 1 36
23 ßobota Chariiy
1 . lyd Jesl. Tert dopoln: T u . 3, 4 — 7 ; popoln: Luk.
8
3 «erz. po noro, ljeczi 1po now. lec;. 22 4. ebnen
23
Dagoberte
8
Tita
4 pöndz. Bakzarja •
24Had.aJjev. 8
Teleöfora
žimeona
5 rout.
25 Bozi dzen. 8
Sw
.
3
kral.
6 ßreda Tt'joch kr
26
Bsz. marz. 8
Bo'zidara
7 schtro. Jultany
27
Schczjep.m 8
Severina
8 pjatk Erharda
28 20 ,0 0 0 m. 8
Juliana
9 ßobota Czeszjomjera
4 . tyd^eü. T eil dopoln: Romsk. 12, 1 4 — 2 1 ; popoln: Match. 8, 5 — 13. pane ßnjeh,c,J \ i st
Ł
r
?$|.
3,nePj.
po
3
tt
3.
nedz.
p
o
3
kr
)12
Triodium.
7
51
4
33)
M
3
6
^
0^
15,
;
^
skomd'zi
33|g§
24 tv o i
4■ 24*--*•
troc^faftane
"
'
...............................f- " " "
kwaß. J
Paw.
roobr.
7 50 4 35 «
H■»
13Hermyla
25 pöndz. Paw. roobi
ale ßnjeh a
,,vup^
h
7
48
5
53
14Zacheja
4
37
M
Polykarpa
26 wut. Polykarpa
deschczik dze
6 56 atrajetohaezNimasch nrn
Jana Kresost. 15 Paro.Th. 7 47 4 3 9 , M
27 ßreda I . Khrysost.
7
45
7 38 do könza. közde ljeto
4 41' 0
16 Marzella
28 schtro. Karoliny / 'D u «Czerilla
7 44 4 4 3
skh-pop.
miode.
W > F irancza Sal. 17 Antona
29 pjatk Theob.
6 17
18Achanajije 7 43 4 4 g ^
Martine
30 ßobota Adelgundy
5. tyd^en. Tert dopotn: l.Korinch. 9, 2 4 — 27; popokn: Match 20,, 1 — 16.
31 t & l | Ceptuagesill.«j Septuagesim« j 1 9 Sextukg, |7 4 1 |4 4 7 |
| 7 40
1838. Februar, rnaLy rözk, ma 28 dnjöw.
G
Tydzenje |
o dny.
Poredzena protyka.
evangelska.
katholska.
Stara julianska
J a n u a r.
O
| t 'ś |
'• S I w
Mjeßaczkowe
H erm anki a
pschemjenenje
skotne w ill.
W edro.
C Poßleni
1 8 u 6 a tv *
1 Lukow.*
1 Rumburg.
sih.pop. 10 hodz. 6 m. 3 Raveberg*
10 16nahrosnewe- 3^iiroro.*
dro pokaze. 3 Sleßwaczi111 31
dlo."
!skh. dop. G> Mlody 8 Shorelz.*
0 46 mirß. 13. fe 8 Gaßyn.*
2 0 bruar. weezor 8 PschibuS.*
l l hodz. 2 m. 9H..l,chma mokre
trow?
6 . tydzeü. Tert dopoln: 2. Korinth. 11, 21 — 3 1 ; popokn r Luk. 8, 4 — 15
wedro.
ILKalawa. *
Seragesima
■2 tzMjaßopusta 7 31 4 58
7 nebz. Seragesima
3
&
"D Prjeni ILLiskopizy*
0
Jana
mark.
'
5
4
27 JanaKrys. 7 29
8 pöndz. Honorata
2'4 bjertlik21.se- 15 Nowosalz.
f
l5Wojerezy.*
Hapke
2
Apollonije
28 Eusr. S .
7 28 5
bruara rano
9 wut.
& 5
I5B rovp.*
Scholastiki
29Jgnaza
7 26 5 3 a >
6 10 1 hodz. 48 in. 17Bernardzi«
10 ßreda Scholastikr
30 Kreos.
Desiderta
7 25 5 5 M
6 44 pschineße '
11 schtw. Eusrosiny
» •*
ljepiche
Eulalije
31 Cyriaka
2VTrebulje.*
7 23 5 7 sik 7 10
12 pjatk. Jordan»
wedro.
22Dra;djany
1 sebruara
Juliane
7 21 5 9 M skh-pop.
13 ßobota Eulalije
l I Pokny 22 LuboraS. '
mjeß. 27. fe.2 2Hrövk.'
43.
7 . tydzeü. Tert dopoin: 1. Korinth. 1 3 ; popoin: Luk. 18, 31
bruar. weczor 23 Barschcz. *
\ Aj
Estohimi
Quinquages.
14 nedz.
2SSyropusta 7 19
l u -ex 5 55 10hvd.54m. 24Zasonza*
Faustina
3 Bkazija
7 17 5 12 -sx
7 16 pokaze na ne
15 pöndz. Faustina •
stajne wedro. Sserbske
stosnieB
4Jsivora
7 15 5 13
8 36
1 k wut. Vößnizy
pfchißkowa.
5 Agathy
7 14 5 15
9 58
17 ßreda sSasna ßreda >opelna ßreda
S to lje liia PczoMw sy5 Dorotheje 7 12 5 17
Konkordije
11 24
18 schtw. Konkordije
protyka: mi nenoscha.
Gabina
7 Parthenija 7 9 5 19
kh. dop.
19 pjatk Susanny
l. — 4. mröEucharia
8 Theofila
7 7 5 2 l i m .| 0 51 cziie, 5. rjany Paduschne
20 ßobota Lebrechta
vzen,9 wulka penesy ne8 . tydZen. Tert dopoln; 2 Korinth. 6, 1 — 1 0 ; pop'okn: Jana 10, 1 2 — 16. syma, 10. sy- pljeßniroja.
10 »wp djen, kaz Kaz für k q t
21 nedz. I Jnvocav.,
1. nedz. pösta
9Quadragef.l7 5 !5 231
sa rode ljet po wjetsiku,
Petr
ftoro.
10 Charelamp. 7 3 5 25
22 pöndz. Pjetr. fV
neje zadyn tak paduchej
7 1 5 27
Romane
11 Eusrosiny
23 wut. L§zara
48 bt;f. l l. a 12. woczi po
zKwatember
jßuHe-dve
jarasyma,14. branju.
5 35
12Kwatember 6 59 5 28
24 ßreda ,Mat.hiaßa
czopio sdesch
Matthias»
6 57 5 30
13 Eulalije
6 g czikom, na ko- Ncprawy
Porfira
25 schtw. 'Viktorkna
tryz roulka krosch dzeßacz
6 55 5 32 . . .
14 Aurenzia
Nestor«
26 pjatk. Ncstoria
6 31 woba szjehur praroych
6 53 5 34
15 Onesima
skh.pop. je, hacz do
Leandra .
27 ßobota Volbrecht!
feiere.
1 pöndz.
2 Wut.
3 ßreda
4 schtw.
5 pjatk.
6 ßobota
Jgnarza
20 Euthymia
Briaitty
Marije wuczisz. Swetjs. M ar. 21 Triodionia
Bwazija
Bkazlja
22 Timotheja
Handr. Kors. 23Klemensa
Veronikt
Agathe
Agathy
24 Temje
Dorotheje
Dorotheje
25 Jurja Th..
7
7
7
7
7
7
40,4
40U
38, 4
37 j4
35 4
33 i 4
48
49
51 Ä
52
5 4 j5 § §
56| S -
könza wjetst- Weczornepu9 . tydzeü. Tert dopoln: Hebr. 12, 1— 6 ; popoln: Math. 15, 2 1 — 28. kojte „a K..,.ßnje ezikl roschelake
2 8 nedz. jRcminiscere
^.nedz.pösta [ 162 .ł>0fł.ncbi. J6 5 i ]5 36] ^ | 6 34 hojte^wedro
shonja.
1858,
M je r Z , na lje tn ik, nta 31 dnjöw.
o
M je ß a c zk o w e H erm anki a
pschemjenenje.
Wedro.
skotne w ill.
eg" Poßleni I Stolonjo.*
1 ^ahan?
W liE 7.
evangelska. I katholska.
| hod. m . [ t)ob, nt. ■ .5- i hod. miii mjerzaweczor 2 itiiirt* a
lane wiki.
skh.pop.!? hodz.Omin.
Ipönvz. Albma
Albina
17 Konstanzije 6 4 8 I5 37
2
Dobrvluh*
9
8
>
e
wicisikojty
2 wut. Amalije
Eimpltqtd f
18 Orthodora 6 4 ö15 39
3 Nkßwaczi5 41 M
10 25 « hr°sny.
3 ßreda Kunigundy
19 Archippa
Kunigundö t
dko>*
11 40 © Mlodi) 3 Radeburg*
5 43
Adriana
4 schtw. Hadriana
20Lea s Cat.
skh.dop mjeß. 15.
5 44
5 pjatk. Pokutnh pjatk. Bedrich«
8 Drazvza»
21 Timotheja
0 56
Pschiny.*
5 4 6 j^
6 ßobota Fridolina
22 Eugena
Fridolina
potniu 1 hod. 8Halsch2 min. pokaze
trow.*
10. tydjeü. Tert dopoln: 1. Pjetra 2, 21 — 2 5 ; popoln: Luk. 20, 9 — 20.
na jaßne
8Rychwald*
7 nedz. jö fu ii
3. nedz. pösta 233.pvst.nedj. 6 34 5 47
nebjo.
8Lubin.
Filemona
8pöndj. Filemona
24 Pvlykarpa 6 33
Z Prjeni 8 Sžtanf»
9 wut. ! Siebest
25 Hlow. Jan. 6 31
Francziöki
now.
bjertlik 22.
Kaja
26 Teresije
6 28
10 ßreda ! Alexandra
mjerzadopol- lOKhroßno.
11 schtw. >Rosiny _
27 Porfyra
6 26
Rosine
nja 8 hob;. lORuhland.
lORukow.*
12 pjatk. ^Rehora
Rehora
28 Prokopa
6 24
15 Poiczniza*
6 2 2 ,5 58
13 ßobota iLalomona
Niczefora
1 mjerza
l5Rychbach.
15 Dubz?
1 1 . tydjen.* Text bcpcln: Romsk. 5, 1 — 6 ; popoln: Jana 15, 18 — 25.
15 Grabin.*
6 3 © Potny 15 Golischpii.
24.post.nedj. ^6 1 9 :5 59
14 nedz. Lätare
14. nedz. pösta
3 Eutropia
6 17~ 6- 0{[). pcp. mjeß. 29. 21 Briwald.
15pöndz. Krystofa
Longina
7 39 lNierza Pschi-zgKulow.
16 wut. Henrietty
Heriberta
4 Gerasiina
6 15 6 2
poln. 12 hod. 2 9 L u b o r a S .
17 ßreda Herty
9 6
5 Konona
6 13 6 4
jPalriezia
ä8 min.pschi- 3 0 B a rs c h e ;. *
Czerilla
6 42. wart. 16 1 1 6 6 ^ | 1 0 35 neße spinne
18 schtw. ! Anselma
kh. pop
19 Pjatk. ^Joses«
Jozefa
7 Basilia
16 8,6 8
wedro.
Archippa
20 ßobota Joachim«
8 Theofilakta (6 6,6 9j D j 0 5
Sserbske
Tydzcnje
a bny.
Poredjena protyka.
Stara julianska
F e b ru a r.
skhadz,! fsjotö.
g S M .n m
12. tydjeü. Text dopoln.: Romsk, 8 , 3 1 — 3 9 ; popokn: Jana 16, 1 6 — 22.
2 l»edz. Judika
22 pöndz. Kosimira
23 wut.
24 ßreda
25 schtw.
26 pjatk.
27 ßobota
Eberhard«
Gabriela
Marije pschjp.
Kastula
Ruperta
5. mebz. pösta
Oktaviana
Viktorina
Simeona
Marije pzipow.
Ludgera
Ruperta
9.5.pöst.nedz,
10 Kodrata
11 Sofronia
12 Theofona
13 Nizefora
14 Benedikta
15 Agapita
6
6
5
5
5
5
5
3 [6 1 1 [ D
1 6 1 3 |* fg
59 6 15 H E
57 6 17
54 6 18
52)6 20
50 6 21
Stoljetna pschißtowa.
protyka.'
Hdy; bohaty
1 31 Mjerz je wot wumre a
2 43 lpoczatk. hacz khudy ßwinso
3 36 ob 22. s we- sarjeze, dha je
tscha symny, wulfe powe«
4 10
22. pschindze
danje.
4 35 cjopkydeschcz,
54 nebjo ßo wu- Wot wowßa
8 jaßni a na konik pjeknje
tv rjane
koißa.
13. ty d jm . Tert dopoln: Philip. 2, 5 — 11; popoln: Math. 21, 1— 9. j cjopke dny
Kaj ßo mkody
28utbj. teatmar
Bowdntzka
466.pöfi.nkdz. 5 48 6 2 3 , ^ skh.pop.
nakozisch,
5 46 6 2 4 *
29pöndz. )Eustachi . ® ' Eustachia
17 Alerra
6 48 paksaßosyma tak ßo stary
30 wut. Guida
Kwirina
18 Cyrilla w. 5 44 6 2 6 ] ^
8 4 sastupi.
sadzechsch.
Balbine
19 Josefa
5 41 6 28
31 ßreda )Detlava
9 20
1838.
« H a p e r L e M , ju t r o w n ik , ma 30 dnjöw.
M je ß a c z k o w e
H erm anki q
'scheiiijenenjc.
ffotne w iki.
Wedro.
O
£--h 1 D
Poßleni 6 SLjerachow.
%
1
!sihkh°w
bjertlik
6. 1)»=
cvangelska. j katholsk».
cr>,H.lllcO. inin pcrlejepopol- KDziezje.'
1 schtw.
jlh.pop. nju 2hod. 33 7Neßwaczi»
3t>r. schtN'örtk
&
dko.
11 50 min. pschi-- .
2 pjatk Ezichi pjark
Wuiki park
10 Star»
3 ßobota Darka
skh.dop. neße ncstajne
Richard»
Darbna.*
‘ wedro.
12Wöspork.*
1 4 . tyd^eü. Tertdopoln: 1. Pjetr» 1, 3 — 9 ; popeln: Mark. 16, 1 — 8.
© Mkody ILPozkowY.*
5
g
mjeß.!4.hap.
12Khocze»
4
1. ßwcdz. jutr. 1. sw. dz. jutr. 23 1 ßw.sntr.
33
34
rano 12 hobt,
6u8*
5 pöndz. 2 . ßwdzi
2 . sii). fcj. ju:r. 24 2 ßw. jutr.
30
35 L L
^ 5 min. Pokaje 14 Neßwac'zi«
6 wut. Jrenäa 13-.-" Wilhelm»
28
37 Ž &
40 na rjane
25 Blagowj.
dko.'
7 ßreda Luisy
Herm. Joses» 26 Kortula
26
39
11
wedro.
14 Radeberg*
8 schtw. Cölestina
Mansweta
24
41 e k
36 H Prieni 17Drjöwk?
27Nuperta
9 pjatk Theofila
Mar. Kleop.
54 bjertlik 20. 19 Nowosalz.
28H ilaria
21
42 f h
10 ßobota Daniela
Mechthilve
29 Mark»
2 hap popol- 19Brody.*
19
44 1
nju3hod;,16 20DL,m,a.
min. ma 26Rakezy.
1 5 . tydZen. Tert dopokn: 1. Kor. 15, 5 0 — 5 7 ; popoln: Jan» 20, 24 — 29.
deschczik. 26 RameQuasimodog. 1. uedz.po jutr. 30 Cuaum.
njow.*
11 Si-tM
17
4 21
Polny 26W jelo42 pöndz. Eustorgra
Julia
31 Hygaza
15
4 33
mjeßj28.hap.
schow.
13 wut. Justin, i l i HermogenL
1 haperleje
12
4 45 rano 3 ho?z.
27 S ly KoTiburcza
14 ßreda Tiburza
2 Tita
10
kh. Pop. 45min.pokarnorow.
Patern»
e
Patern»
3Jos.
»Reh.
15schtw.
7
9 41 je na czoply a
11 I 2 piödny czaß.
Aarona
16 Pjatk Aarona
5
4.Niketaß»
Sserbske
Rudolf»
17 ßobota jRudolfa
3
5 Theodul»
kh. dop.
pschisstowa.
Stoljetna
1 6 . tydZen. Tert dopoin: Romsk. 10, 8 — 14. popoln: Jana 21, 15— 17. protyka: Holiczka des
lena, nima
5 1 6 58 * E
18 n tlj. Miserik. Dom. 2 .nedz.po juir 6 Miserik.
0 31 Hacz d. 15. zanoh rnena.
haperleje je
19 pöndz. Hermogen»
Timona
7 Jurija
4 59 6 59 H E
l 32
spinne» ßuche
20 wut. Sulpizi»
Severiana
8 Domascha 4 57 7 1
2 13 wedro. 16 »
9 Eusycha
4 55 7 3 M
21 ßreda Avolara v P Anselma
2 41 17. w nozy kbttycj st»Sotera
4 53 7 5 k
22 schtw. Sotera
10 Terenza
3
1 mersnenje, so nenja Dia.
Jurija
23 pjatk. Jurija
1 1 Antirasa
4 5t 7 5 k
3 17 rözjewsahroHdyz ßwj«Fidel»
24 ßobota Albert»
4 49 7 7
12 Basilia
3 28 dachsmersnu; domje wo*
wot 24. j)fld
tuczi, pschi17 . tyd^eü. Tert dopoln: 1. Pjetra 2, 1 1 — 17. popoln: Luk. 24, 46 — 49.
djesaßoczop bjehne czert
25 tł$bi- Jubllate
4 47 7 8
3.nedz.po jtzkr 13 3utfc.it.
3 3 9 Mische. — 25. je kolebacz.
Tydzenje
a dny.
Poredzena proiyka.
Star» julianska!
M je r z .
Ohadj^kh°w.
1
!heb r.i.'T)ob. in.
20 Jana Scr. 5 39 6 29
21 Jakuba B . 5 37 6 31
5 34 6 33
22 Basilia
St
st
St
26 pöndz.
27 wut.
28 ßreda
29 schtw.
30 pjatk
Kleta
Tcrtull.
Vital»
W
Sibillje
Eutropia
Kleta
Anthima
Vital»
Petra
Khate Sien.
14 Martina
15 Aristarcha
16 A.chazij»,
17 Simeona
18 Jana Dez.
4
4
4
4
4
45
43
41
39
37
7
7
7
7
7
10
3 50 budze ßo hri12 A?
4 l]mac$ ale po Schtöz ßo
hrimanju
wody boji,
14 k
skh.pop. cjoplo
netwai ßo
15
9 35
wostacj.
k rjezy.
16
10 45
%
L8ZG .
Lydzenje
a dny.
M e ja , röZomnik, ma
dnjöw.
f l '
Starajulianska
o
1 B art?
'S
E
;
ffs).
fsjofr, 4 Poßleni
skhadz.!
khow
.
H a p e r le ja .
| katholska.
lieb m 1lio». m. ^ L >lwd. in in. bjertl. 6. meje SDrazdzany
rano 7 Ijobj. 3 Wojerezy?
1F!l. ha
! 19 Hermogenajl 35)7 t 9 j J H fth .p o p
30 mitt. ma 3LuboraS?
dopoln: Jak. 1, 13 — 18. popoln: Sana 16, 5 — 15. rjane czople 3?ufo».*
3 Radmeri-!
dny.
4.nedz. po jutr. 20 ßantott
4 33 7 21 L K sih.dop.!
zy.*
4 31 7 23 ~~
0 36
Mlvdy 5 Neßwaczi«
Kziz. namaf. 2 1 Januana
1 11 mjef.13.mei.
Moniki
22 Paraklyta 4 29 7 24
dlo.*
P la pal.
23 Jurija
4 28 7 26
1 38 rano 8 hodz. 7 Kalawa?
37 min. wob- lO Lubij?
Jana Pfort.
24 Salvaßa
4 26 7 27
1 58
chowa rjane
Staniswawa
25 Marka Ev. 4 24 7 29
2 12 a czople 10 Kamen;?
10 Zahan?
Michala zjew. 26 Basilia
4 22 7 31 X#6
wedro.
12 Neßtoaczi«
-8« 2 27
Poredzena protyka.
evangelska.
Ip o b c ta lp . Jakuba
1 8 . tl)bjen.
2 nedz.
3 pöndz.
4 tout.
5 ßreda
6 schtw.
7 pjatk
8 ßobota
31
Mjeßaczkowe
H erm anki a
pschemjenenje
skotne mist.
3B e b r 0.
Tert
1Cantate
iKschiza nam.
Floriana
Golhard. Ä
Satr. P f. k L
Bohumjera
Dietricha
1 9 . tydzen. Tert dopoln: 2 Korinlh. 9, 8 — 11. popoln: Jana 16, 23
5. ncvz. po |u tr]2 7 Rogate
4 20 7 32
9 nedj. ) Shgak
28Jasona
10 pöndz. Viktorije
Antonia
4 19 7 33 I ł f
29 9 mart.
11 wut. Adolfa
Florentina
4 18 7 34 e30 Jak.jap.
12 ßreda Pankraz. M
Pankracza
4 16 7 36 3 * ř
1 meje D.stp. 4 14 7 38
13 fdihv. Dvze ftp?
Dozoh ftpecza
Pachomia
2 Athanasia 4 13 7 39
1 i pi’atf Krystiana
3 Timolheja 4 11 7 41
Sofije
15 pobcta Sofije
2 0 . tydzett. Tert. dopoln: Ephes. 2 , 4 — 7 ; popoln: Jana 15, 264 10 7 42
6. üedz. pojmr, 4 Ciraybl
Eraudi
Bruna
.
5 Jreny
4 8 7 44
Jodoka
Felira
Benanza
6 Hioba
7 46 E
Petra Cölest.
7 Kschiz. nam.
7 47 M
Potenz.
8 Jan. Theob.
Basilije
Theresije
7 49
9 Jesaiaßa
Donata
Prudenza
7 50
10 Schim.Sal.
Helene .
Heleny
7 52
16 nedz.
17 pvndz.
18 tont.
19 ßreda
20 schtw.
21 pjatk.
22 ßobota
m
dlo.*
— 28.
H Prjeni
12 öu>il fier4’v
2 38 t’ierti.iy.me«
ILRukow.*
2 50 >e Pczor 11
l4Beskow.
f)ofe* 9 min.
3 3
14Pschibus.*
smjeje pschl
3 19 stajnej czo- 17 Gaßyn*
kh. dop. ptcqi Ijrima», 17Ki»Sbörk."
17SSlank.
nje.
10 8
now.
11 20 W Poknp!7Hrödk?
16, 4. mj;efi.27.meje 18Barschcj.
weczor 6hod 25 Wvlbra»
kh. dop
54rnin.pschO
mozy.*
0 10 nepe czoply 25 Kulow.
0 44 deschczik. 25Zybalin.
3lBiSkopizY*
1 7
31 Ruhland.
1 22
1 36 S to lje tn a
l 48' protyka:
Sserbske
Rjane wedro
21. tydzen. Tert dopoln: Ephes. 1, 9 — 1 4 ; p o p o ln J a p . Sk. 2, 1
* .r.o traje hacz do pschißlowa.
23 mdj. 1. ßw. ßwjatk. 1. fm. fmatforol 11 l.ß w . ßwj 4 1 7 53
1
7. rojetr, Mkodernu
24 pöndz. 2. ßw. ßwjatk 2. fto. swatkow 12 2.ßto. Kwj 4 0 7 55
2 y tont 8.do 18. vubejdyrbisch
13 318wötz. 3 59 7 56
25 tout. Hurbana
Hurbanq
2 23 budze jara
s c'zaßom
14 KwateNb. 3 57 7 58
26 ßreda Äwatem./ S & Söuche dni
2 38 czople,Wot25 hlöwu cjej,
Welema
27 schtw. Florenza
15 Pachona 3 56 7 59
slh-pop do Lv.pöndze
plodny
Gerrnana
3 55 3 0
28pjatk Wylema
16 Sery
9 38
Kury ßlyscha
deschcz; wot
najradsjo ka«
17 Andronika 3 54 8 M1 , 10 34
Antottia
29
ßobota M anilia
_____________________________________________________
29. do könza
po«« spje22. tydzeü. Tert dspoln: Romsk. 1 t , £3— 33 popoln: 3stiS 3, 1— 6. jara plodny
tosttj.
czaß.
30 «es», 1Esw.ßwj. lrojj Cw.ftv.hvjitjj 13
' p i3 5 3 J8
31 pöndz.jP»ttvnüje
jPrttvM e
jlOPotenziana |3 52[8
2 jZ A .> ll 10
3 | | ^ j l l 40
1838.
Tydzenje
a dny.
fflfjrjiKjfotue H e rm anki a
Junij, ß ^ a Z n ik , ma £0 dnjöw.
Poredzena protyka.
evangelska. | katholska.
v fc lic m jc iu n jc
Wkbro.
skotne w iki.
o Stl 2
j Staraiulianska
ffsjabj. i stiele.
M c je .
j
t)o». m.'tio». in.
20 Thcllaleja 3 5 l | 8 4
21 P. F. 8l. . 3 50 8 5
22 Basilisk«
3 49 8
23S ap. P i. p. 3 48 8 7
24 Simeona
3 4 7 ,8 8
2 Neßwaczi.
Z 1 sih. fOote (.Poßleni
dio.
k* •—:lieb. min, bi'ertlik4.jun.
4<Btnra.
wecjordhodz.
Fonunata
fi|> lskh-dop.
1 wut. Nikodema
Darbna.
11 min.pokaEraöma
0 2
2 ßreda Marzelina
ze na desch- 5 S u 6 in .*
0 18
7 S h o re lz.*
3 schtw. Erasma äSF' Bo'z. czeiva
*!X
cjifu
0 32 D ) Mlody 7 L u b n jo w .
4 pjatk. KarpasianL-- Karpasia
10 O rtra n v .
Bonifacza
0 43
5 ßobota Bonifaza
I4 R i,'c h w a lv *
mje§. ll.ju n .
23. tydjen. Tert popoln: 1. Jana 4, 16 — 21$ popoln: Luk. 16, 19 — 31. pop. 3 hodz. 14 R u m b u rg .'
14 G ra b t» *
6 nedz. 1 .neb. popto.tr. 2 .ned. posw. 25 2. n. po ßw.^3 47 8 9 [ ^ f f 0 55 36 inin. ma 14 ß hito n .*
nestajne
26Karpa
Lukrezii'e
7 ponbi. Lukrezije
3 46 8 1 0 \ $ f \ 1 8
I 4 Laban.*
toeDro.
M tiro r -Ü .*
2 7 Jana P .
Medard«
8 tont. Medarda
3 46i'8 11
1 22
21 Hatsch28 Nizetaßa
Prima
9 ßroda Prima
3 4 5 !8 11 p *
1 41
Prjeni
tt'O lD *
Onofria
10 schtw. Onofria
29Theodssije 3 4518 12 H '
7jb icrt. 18. jun 21
30 Jsaaka
Anlonia
11 pjatk.
3 45 8 13 f |
2 47 dopoln.Obod,.^ M..;ak»w
.
/< n u n
_
J
Basilida
42 ßobota!Basilid«
31 Herminy
3 45 8 1 4 ; ^ kh. pop. 4 nun. ma 22 P s c h ib r j e g "
rjane aczople 24W 4erjtn.*
wedro.
24 Wößtink. *
2 4 . tyd^eü. Tert dopoln: Jak. 1, 21 — 2 5 ; popoln: Luk. 14, 1 6 — 24.
28Rychbach.
3.ned.ps
sw
>
1 junija
13 nedz. 2 .ned.pohw.tr.
3 4 5 18 1 4 'H g g 'lO 40 © Polny 28 Drjewk.
2 Nizcfor«
14 pöndz. Cliseja
Äasilia
3 45 8 15 M
11 8 mjeß.26.jun. 28LuboraS.*
#
Vita
15 reut. V ita
3 Luziliana
3 44 8 15 A
11 28 dop. 10 hodz. 28RoSbork."
16 streb« Engelbert«
4 Metrofona 3 4418 16
Rainer«
111 43 8 min- wob. 28^aro>p.*
17 schtw. Lawry
Mark«
5 Dorotheje 3 44 8 16 " ' 11 5 3 ^" " «.............
morom,
6 Robert«
18 Pjatk. Arnolfa v j§ / Juliane
3 44 a n ^
kh. dop.
toe r0,
29 Bart.'
Gervasia
19 fio b o ta Gervasia
7 Theodata
3 44 8 1 7 | ^ j | 0 6
6
G
tydzeü.
Tert dopoln: 1 Thimoth. 6 , 6 — 1 0 ; popoln: Luk.
g4. n. po ßw. 3 44 8 18
20 nedz. Z.ned.poßw.tt. 4.ned.ps sw.
Aloysi«
9 Cyrill. Aler. 3 44 8 18
21 pöndz. Filipiny
2 2 tont. Pomhajbsha Pawlina
lOTHimothej« 3 45 8 18
Agripin«
11 Bartromja 3 45 8 19
23 streb« Bafilia
24 schtw. Jan. kschczenika Jan« kzczenika 12 Onofria
3 45 8 19
Prospera
13 Akiviliny
25ujatf. Elogia
3 46 8 19
Jana ha Paw. 14Eliseja
26 ßobota Jerem.
3 46 8 19
25.
26.
27neb|:
1 5 ,1 — 10.
0
0
s t
#
&>
1
1
2
2
Stoljetna
Sserbske
protyka:
Junii ßojrjn pschißtowa.
30 nym toebrom Sswjet ßo
44 sapoczne, 9.a dziwnje wo»
4 10. deschcj, brocja, hdyj
31 hacz do 13. zona muza
kurjawa, na w mozy ma.
7
to deschczi56 kojte wedro Masanyneto«
pane harz do pyr ßo wo
Tert dopoln- 2 Korinth. 4, 1 3 - 1 8 ; popokn: Luk. 6, 3 6 - 4 2 . 2z.,njetkhacIdAwvnne.
5.ned.ps sw.
155. n. po ßw.
4uied.poHw.tt. ................................
Lea druh.
16Tychon«
28 pöndz. Lea
29 tout. äiietra Pawola Petra ha Paw. 17 Emanuela
30 streb« iPaw.wopomn. Paw.wopomn. 18Leonzia
3
3
3
3
47
47
48
48
8 19^ZL-skh.pop. 'do "könza
8 1 9 *1 1 0
7 .swreiemy
8 18 K ! l 0
wjeri.
2 5 ^ ° d r o . Prösny mfecB
8 1 8 | 3 £ jlO 38s
nefteji.
i M je ß a c zk o w e
H erm anki a
pscheuijenenje
18S 8. Julij, praznik, m« 31 dnjöw.
Tydzenje
a bny.
Poredjena protyka.
Stara julianska!
O
-.2.
I
D
Webro.
C Poßleni
skotne w iki.
2H»ska*
2 Lubz?
bjertl. 4. jul.
LKalawa.*
rano 7 hob.
Ich.pvp. 13 min. wo 3 Lubin.*
Theodoricha
119 3ubaV*aj. ;3 49,8 18
1 schtw. Theodoricha
5 Dzjezje?
3 50 8 18 *!► 11 2 staue cjoplo.
2 pjalk M ar. domap. M arj. bomap. !20 Meihobia
5 Stotpnjo.'
*11 12 S Mloby LBernardzi»
3 ßobota Kcrnelia
Euloga
I2 l Juliana j 3 5 1 ' 8 17
m)cß. 10 jul.
5b*
2 1 . tydjen. T e il bopoin: 1. Pjetra 3, 8 — -1 5 ; popoln: Luk. 5, 1 — 11
5 Trjebulje.
weczor 10
8
17
3
51
4 nt’bj. !5.n.p.
6. neb. po sw. 22 6.n. P. f,
f ä s H 26 hob;. 14min. 6 Barsche;.
3 52 8 16 PS? 11 42 poka'ze na
23 Agripiny
5 pöndz. Charlot. X & * Filomene
7 Nrßwaczi«
skh.dop. wjetsikojte a
Dominiki
6 wut. Esaiaßa
24 Jana ksch. 3 53 8 16
dko.*
0 4 beschczikojte lvRukow.*
Wilibalda
3 5418 15
25 Fcbronije
7 ßreda Wilibalda
12 Nowosakz.
webro.
26D aviva
3 5 5 [8 14 89 I o 36
Kiliana
8 schtw. Kiliana
lZHalsch23 D Prjeni
9pjatk. Cyrilla
Czerilla
27K ön; P i. p. 3 57 8 14
troro.
3 58 8 13
10 ßobota Bohukh.
33 bjertl. 17. jul. l3Grodjisch.
Feliczite
28 Cyrilla
weczor 9 hob.
rjo.
28. tydjen. Tert dopokn.- Romsk. 6, 3 — 6 ; popoln: Match. 5, 1— 12.
28 min. ma ISLublj?
1 lun’bj. 6. n. po ßw. tr. 7. lieb. po sw. 297. n. p. ß. 3 59 8 1 3 |J Ü kh. pop nefbobffajne 19 Schjerawebro.
12pönbz.!Henbricha
Jana Gualb.
30Wsch. jap. 4 0 8 12 M
9 30
chow.
4 1 8 11
13 wut. Maxgarethy
Anakleta
1 julija
9 47
Pokny I9Pokczniza*
14 ßreba Bonaventury
Bonaventure
2 SSukn j. M . 4 2 8 10
10 0 mjeß. 26. jul. 26 Wöfxork.*
15 schtw. Japoscht. bzjel. Hendricha II.
3 Hyaziiuha 4 3 8 9
10 12 rano 12 hob. 26 Storni?
53 min.
Gersvorf.
M ar. Karm.
4 Hanbrija
4 4 8 9 s h 10 23
16pjatk Rafaela
vschineße 29Kamenz.
17 ßobota Aleria
Aleria
5 Athanafia 4 5 8 8
10 36
rjank » L
29. tydjen. Tert dopotn: 1. Pjetra 2, 5 — 1 0 ; popoln : Marka 8 ,1 — 9.
6 6 . u. P. ß. 4 6 8 7 M > i o 51
18 neb). 7.n. po ßw. tr. S. neb. po sw.
19pönbz. Rufina
Binezenza
11 8 Stolietna
7 Dom. Akw. 4 7 8 6
Sserbske
Marthe
4 8 8 5
8 Prokopa
11 33 protyka: pschißsowa.
20 wut.
Eltaßa
4 9 8 3 &
Prareba
9 Pankraza
21 ßreba Prareba
kh. bop. J u lij saZonu preby
4 10 8 2 O M ar. Mabl.
0 5 poczne ßo s nepösnajesch,
22 schtw. M ar. Mabl.
10 45 wart.
4 12 8 0 a a
23 pjatk. Apollinara
Apollinara
0 50 wulkejhorzo- harz s nej
11 Eufemije
4 13 7 59 a a
1 48 tu; 5.beschcz, körz ßelje
24 ßodotaiKhrystiny
Khristine
12 Prokla
kizhacjbo21. nesjjesch.
3 0 . tydjen. Tert dovoln: Romsk. 8, 12 — 1 7 : popokn: Match. 7 ,1 5 — 23. s newobstaj«
nym wedrom Hköb nehla9. neb. po sw.
8.V.P0
2 57 traje; na to da na schklu,
4 15 7 57
139.ü.p.ß>
25 «evz. Jahrba
Jakuba
nehjo ßo wu» ale schtoz je
14 Aktvilje
Hane
4 16 7 56
26 pönd,. Hany
skh.pop. jaßniakjopty rve schkli.
15 Kwirina
Pantaleona
4 18 7 54
8 47 csaß haH bo
27 wut. Marthy
Razaria
IbAthemog. 4 19 7 53
28 ßreda. Vantaleona
9 ,0 könza wofta- Wysche klösk
ne.
hkowu sbjeha
Beatrieze
17 M ar.M ad. 4 21 7 G
9 10
29 schtw. Beattiry
prosnischi
J u litti
18Hyazintha 4 22 7 50 « »
9 21
30 pjark. Ruthy
wön je.
JgnaczaBotog. 19Makriny
4 24 ’ - ts Itn P 9 34
31 ßobota Florentiny
evangclska.
|
katholska.
« lu itif.
skh. khow.
skhadz.j khow.
' 1,0t». m.lßct. in. K . I hod min.
m
jt
6
1838.
August, znenz, ma 31 dnjöw.
SKic^iujřonjt j^ermanft q
p,che»>lencii,e. £
Üßebri). > skotne wlkt.
£ .§
D
Poßleni 2 Jtulom?
Starajulianska!
O
§
1
skli.
fiu'iv.Uijcrt.
2. aug. 3 Eisenberg?
3
»
l
i
f
.
|
fthadz.!
kl,ow.
evangclska. I katholska.
i l)0 d . n i . 11)06. m .
.Ei 1)06. mln.Blł>,ptn.3bPl). 4Neßwaczid lo /
31. tyd^en. T e rtd o p o ln l.K o rin th 10, 1 2 — 1 3 ; popoin: Luk. 1 ö, i — 9. lOmin.pschi9 Gubi»?
neße
ßylne
20
i
f
l
,
;
W
skh.pop.
4 25 7 47
1 .
94tinSbörk.*
10 6 deschcjiki. lOLart."
^ i eira recja'z. 21 Srmeöna ' 4 27 7 45 '
2 pöndz. Gustav«
Schczepana
10 32 D Mtody Iv E ly Äo«
2 2 M a r.M a d l 4 28 7 43
3 wut. A u g u s t «
23
Trefina
mororo.*
Dominika
11 12 mjeß. 9. aug.
4 29 7 42
4 ßreda Dominika
ran» 5 hodj. ,gHgl,-ch
Afre
skh.dop.
24Khrystiny 4 30 7 41
5 schtw. Oswald«
43min.jaßno
trow?
Khresta pzekr. 25 Hany
0 9 a deschcziki.
4 32 7 39
6 pjatk. Ulriki
I3Beskow.
Kaietana
1 27
26 Hermolana 4 34 7 3 7 | * H
7 ßobota Donata
H Prjeni IKSHorelz?
3 2 . tyd^en. Tert dopoln: Romjk. 2, 1 — 1 1 ; popotn: Luk. 19, 4 1 — 48. bjert.16.aug. Ik^ahan?
2 58 pschipol. 12 l6 Sölank«
's. ß 4 36 7 35
J !. š r o srv. 27 11.
b
now.
Romana
28Prochora
Ericha
4 31 hod. 32 min.
4 37 7 33
9 ponbj.
I8Radeburg*
Wawrencza
29 Kalinika
kh. pop poka'ze na 23 Rame4 39 7 31
10 wut. Lawrenza
wulfu
30 Siliasi«
Susane
11 ßreda Hermana
8 18 czoplotu.
4 41 7 29
lljOto.*
Kassiana
31 Eudozina
23Grabin *
12 schtw. Klary
8 30
4 43 7 27 U
Polny 23Gaßyn.*
1 augusta
Hippolita
13 pjatk. Aurory
8 42
4 44 7 25
mjeß.24.aug 23Ruhland.
Eusebia
14 ßobota Ensebia
2Schczjepqna 4 46 7 24;
8 55 popotn. 3 hov
23 Wjeto«
33. tydjen. Tert dopoln: Romsk. 11, 16 — 20 ; popoin: Luk. 18, 9 — 14. 1 min. in»
schow.
wjelsikojle a 24 Halsch«
12.
».
po
fro.
'15-.
9 12« veschcjikojte
3 i 2. k , p. ß 4 47 7 22
i i . II. pv
trow?
Mar. d.n.stp.
och«
,
4 8 mart.
9 33
nu'br0- 24Hrövk?
16 pöndz. Rocha
4 4 8 17 20
27 <Srara.V
Liberata
5 Eusigna
17 wut. Liberata
4 4 9 17 18: g £ 10 4 1 Poßleni
Darbna.
,
n
bjert.31
aug
6 S irta
Helene
18 ßreda Augustiny
4 5 £ ] 7 16
28
Ortrand.
tU 4d|ircqor 9 fyob.
,
7 Domizia
J u lia
19 schtw. Sebalda
4 53 7 14 I
11 37 g min. pschr-3vWo,'p°rk
Bernarda
8 Emilian«
kh. pop ineße deschczk. ^oPozkowyi
20-pjatk. Bernhard«
4 54 7 12 _
0 44®
30?ubait.
F r a n c z is k i
2 1 ßobota Anastasta
9 Matthiaßa 4 56 7 l l M
ZULubnjow.
34. tydzen. Tert dopoln: l.K o rin th . 4 ,1 — 5 ; popotn: Match. 1 3 ,2 4 — 30. Stoljetna 30£ufom?
22
protyka: 30Brody?
V
/
t . i f .
ZVTrebulje.*
2 3 pöndz.
iÜtp« Šetila. 11 Matthe/a
Pschi sapo12Fozia
24 wut.
czatk.jewulka Sserbske
Santoma
Luvwtka
13 M arimq
25 ßreda
c z o p k o ta ; 5 . p s c h i ß t o w a .
Plchindze
Nqjpredy
14 Könzposz.
Zeferina
26 schtw. Samuel«
wulki defchcz, twaricj, a
Gebharda
Gebharda
15 M ar. kn. st.
27 pjatk
kiz träfe harz potom ßwa«
28 ßobota Pelagia
Hawztena
16 Pötn. ruba
vo 19.; na to
ricz.
35. tydjen. Tert dopoln: Romsk. 7, 18— 25; popokn: Luk. 10, 25— 37. 20. a 21. Löze masch,
0 1 . rjane wedro: löze dasch.
k...
1 * i 4 ä. s. j>, 5 8 6 54
a "
wot22.do Czma ludst
R ° .i
30 pöndz. Ernsta'
18Nykona ‘ 5 10 6 51
ö d0 könza newob- nejje, ale spo«
31 wut. Josuy V-a».- Raimund«
19 Handr. m. 5 1 2 j6 49
9 9
stajnje. 1 walt.
Tydzenje
a dny.
Poredzena protyka.
I
^
1838.
Tydzenje
a dny.
,
1 M,ehaczkowe
a
September, pöZnenz, ma so dnjöw. pf^mNmje. Hermanki
skotne wiki.
Poredjena protyka.
evangclska.
I
katholska.
Slara julianska
O
August.
skhadz, i khow.
.,L>
rg
@ Mlody , 1 Barsches."
5 | ff6- khow mjeß. 7. sept? 1 Neßwac;ihod. m. llioh m. ^
il» .
nun. popo!n.3t)O b.
46 M skh.pop.z 4 min. ma 4^itatoa.*
newobstajne 4tJtufouj.*
44
6 Stvlpnjo.*
wedro.
42 H E skb.dop.
OKhocse4
!
0 30! Z
- W eni
büs?
biert.15.fept. 7 W 6 u 0 > .
3 ti. tydjen. Tert dopoln: P hil. 3, 12 — 1 6 ; popoin: Luk. 17, 11 — 19. rono 6 ^ 6. 6 ; 7 Damna.
nun. pvkaze 8 Älolbra»
5 !-<», 14 rt.p; jsiu.ir. 1 '1. i4 p 3 fp2 4 ' ' K ^ ^ 5 20 6 37
2 0
na renischi
zzBartromi»
mozy.'
6 pöndz. Magna
Onesifara
5 22 6 35
3 31 f czaß.
8Muzakow*
Regmy
7 wut.
26 Adrians
Regine
5 23(6 33
4 58
■ Pokny 8 Zemr.*
8 ßreda M ar. nar.
27 Pojmena
5 2516 31
fkh.pop. -nieß.LI.fept. 9Kalawa. *
9 schtw. Sidonije
Gorgonia
28 Möjfaßa
5 2 7 :6 29 *
6 48 rm to 4 h o d j. l3 D r a z d ja - ^
mj.
iO pjart. Pntchrnie
MilwawfchTh. 2 9 Jans |m . 5 27 6 27
7
1 9 mm. "Au je13 Kalawa»
11 ßobota Abrama
Prota
30 Alerandra 5 29 6 24
7 16 nak rjatte
13 )arow.*
wedro.
13 SJloujofaTj.
37. tydjen. Tcrt dopoin: Gal. 5, 2 6 - 6, 5 ; popoin: Match. 6, 2 4 — 34.
Poßleni 14Halschl l € . n P ß. 5 31 6 2 2 ]GIF 7 35
35 biertl.30.fept
12 ’ i t *. . s ßw.tr. t 6 f t?jn.'
trorn.*
18pöndj. Amata
Amata
2 septembra
5 33 6 20
8 3 rano 2 hod. 15 Radeberg*
.
18 Drjewk.
14 wut. I w . kfch .^M Kzija powösch. 3 Mamerta
5 35 6 17
8 38
'howa rjane 2 0 Jtanteńj.*
15 ßreda
4 Anthima
5 36 6 15
9 26
wedro.
20 Rychbach.
Kornelia
16 schtw. Eufemi'i'e
5 Babyla
5 3 8 16 12
10 28
20 (Subin.*
17 pjatk. Lamberta
Joses« Kup.
6 Zachariaßa 5 39 6 11 ^
11 37 Stoljetna 20 Subin.*
18 ßobota Tita
Januaria
7 Michaka
5 40 6 9 gfet !kb. dop. protyka: 20M iioraS.'
Hacz do 4. 21 B a rt.'
38. tydjen. Tert dopoln: Eph. 3, 14— 16; popokn: Luk. 7, 11 — 17. rjane wedro 22 Pvlczniza*
na to budzc 27BiSkopizy*
;; >'9 i :j.)
» . t . $...............
s e . tr, i
7 .
p ß.
19 '
' 5 42 6 6
0 52 hrimacz a Po 27 Wvjerezy.*
g
M
«r.
n«r.
20 pöndz. Kalirta
Priski
5 43 6 4
2 9 hrimanju 27 SÄank.
. .U
21rout.
ItOtD.
9 Joachim«
5 45 6 1
3 26 bndze desch
27Trebii(j{.*
2 2 ßreda Moritza f ® ,| Mawriczia t
4
44
czikojte;
wol
10 Menodory 5 47 5 59
29Weleczin.*
23 schtw. Thellje 'x -ł -/ Polirene
11 Theodory 5 4 9 !5 57
skh.dop. 20; do 29. 29W ößlm k.'
budze stajne
24pjatf. Jana pod.
Gerarda
42Antonia'
5 5 0 5 54 4 f / 6 2
wedro. 30. 29 Bvroj.
25 ßobotasKleofaßa
Kleofaßa
13 Kornelia
5 5 2 |5 52
6 19 pöndze desch 29 Kroßyn.
29Grodzifch.
cjif
39. tydjen. Tert dopoln: Eph. 4, 1— 6; popoin: Luk. 14, 1 — 11.
rzo.
ZOHufka.'
1 , 14 ' ' " ^ lL - 5 5315 49sM §,
Sserdske
26 '
6 39
27 pöndz. Kos. a Dam.
Kosme a Dam. 15 Riketaßa
5 55 5 47 | |
7 1 0 pschißlowa ä,efi a pich
Das pokoj, je pol ziwe«
28 wut. Wjazßlawa
Waczswawa
16Eusemija
5 57 # 4 5 s
7 54
dha
masch nja, tu heil
‘
'
"
29ßreda
17
'
5 58 5 42 HE 8 56
pokoj.
lejecjjpte.
30 scht». Hieron. "
Hieronyma
18 Emenia
6 0 5 41 ► E 10 15
1 ßreda Cgidia
2 schtw. Absalona
3 pjatk. Mansueta
4ßobota
r
Egidia
Rahele
Mansueta
Nvsalije
20 Samuel«
21 Thaddeja
22 Agathp
;23 Lupa
5
5
5
5
14 6
15 6
17 6
1 8 16
►feil 7
m
4
Ś
"
m
1838. Lktober, winowz, ma 31 dnjöw.
Mjeßaczkowe Hermanki a
pschemjenenje.
skotne w ifi.
W e d ro .
D
Miody 3 Lipsk.
O
Star« julianska
£ f
skhadz.i khow. | l
skh. khow. mjaß. 7. olt. 4 Rakezy.
S
e
p
te
m
b
e
r.
evangelsfa. | katholsfa.
.B hob. min.
hod m ificto. m.
rano 2 hod. 4 Schjera«
19Trofina
|6
1|5
3
9
|
^
f | l l 43 57min.pschichow,
jRemigia
1 Pjatk. Remigia
4
Bernardneße
kurjawu
20Eustachia
|6
2>5
3
6
j
M
jskh.dop.
|Dle
2 ßobota Rahelje
a na to
r>ry.*
40. tydjeü. Text dopotn: Hehr. 1 0 ,3 8 — 11, 6 ; popotn: sJÄottfy. 2 2 ,3 4 — 4 0 .
4Dubz.*
deschcz.
4 5 34
1
9
3 «b|. 18. n.p.ßw.tr. 19. ned. po sw. 2 1 1 9 . n. p.ß
4Huczina.*
Francza
22 Fokaßa
2 35 D Prjeni 4 Ärabin.*
6 5 32 *
4 pöndz. Franziska
bjert. 15. oft. 4 Gaßyn.*
Placzida
3 38
23 Jan. podj.
7 5 30 &
5wut. Plazida
rano 1 hod.
Bruna
24 TheNje
5 19 32 min. po- 4 LuboraS.*
9 5 27 ł l
6 ßreda Fidy
5 Hrödk?
25 Eufrosiny
Marka
11 5 25 ł l kh. pop. kaze na ja 6 Neßwaczi«
7 schtw. Esthery
5 2 t ßne nebjo a
Brigite
26 Jana Th.
13 5 24
8 pjatk Efraima
dko.'
ßiönczko
Dionysia
2
7
Kalistrata
9 «u&in.*
Dionysia
5
21
5 38
14
9 ßobota
ßwjeczenje 11 Lubij.*
41. tydjen. Tert dopotn: Eph. 4, 2 2 — 2 8 ; popotn: Luk. 10, 38 - 4 2 .
Pokny 11 Jtitlom*
19
6
3
10 "edj. t9.tLp.fito.tr. 20, ned. po sw. 28 20, n. p. ß 6 15
mjeß. 22. oft. 11 Zybalin.
Plazidije
16
6 35 pop. 4 hodi. >2Halsch
29 Cyriaka
6 17
11 pöndz. Gereon«
14
trow.
Marimiliana
30 Rehorja
6 19
M arimiliana
12w ut.
7 t 8 g min. pschi..
8 1 4»neße symnea lL Barschcj. ,
Eduarda
12
1 Oktobra
6 21
13 ßreda Kolomana
12 StyKo»
Burkharda
2 Cypriana
9
9 2 l^hrosnewedro.
6 23
14 schtw. Burkh.
moroto.
7 &
10
Kalista
3 Dionysia
6 24
15 pjatk Hedwiki
Poßteni 18 Rumburg.*
Hawwa
4 Hierothia
5 A
11 48 bjert. 29. oft. I8Ki»Sbörk.*
16ßobota Hawka
6 26
dopotn. 9 18Radmeri^ 4 2 . tydjen. T erf dopotn: Koloss. 3, 14 ■17; popotn: Luk. 13, 6 — 9
hod.
23.min.
.
17 i.
.
N.ned. po sw 5 21.
‘
n.p. (j 6 28 5 3
kh. dop.
ma newob 18 Zahan.*
18 pöndz. Luk. Ev.
Lukascha
6 Dom. jap. 6 30 5 1 Hex 1 4
2lWikow.*
7 Sergia
19 wut.
Ferdinanda
Petra
6 32 4 59
2 21
25Drazdzany
25Halsch8 Pelagia
20 ßreda Wendelina
Wendelina
6 33 4 57
3 37
trow.*
9 Jak. Als.
21 schtw. Wurscht.
Wurschle
6 35 4 55
4 58 Stoljetna
2SRychwakv*
22 pjatk Kordulje
nÄorbule
10 Eulampia 6 37 4 52
6 21 protyka:
25 Wjeto«
23 ßobota Severina
| Severina
11 Filippa
6 39 4 50
sfh.pop. Oktober ßo
schoto.
sdeschczifom 26Pschibrjeg.
3asonza.
24 4'sdz. 2 1 .n.p.ßw.tr. 22; ned. po s w li2 L 2 .n . p. ß 6 41 4 48
5 11 sapoczne;
. . . . . 28 m
6
hacz do!3. a 2SBeSkow.
Krysantha
25 pöndz. Wyleminy
13Kampa
6 42 4 46
14. wostane^oBudyschin
Evarista
26 Wut. Hioba
14 Nazaretha 6 44 4 44 HE 6 48
nebjo poSabine
27 ßreda Sabiny
15 Euthimia
6 46 4 43 H E 8 3 mröczene;15.
Schiim Jud.' 16Longinq
2 8 schtw.
6 48 4 41
9 30 a 16. renje; Serbske
pschißtowa.
29 pjatk Narziffa v ä * Rarczissa
17Hoseasa
6 49 4 39
10 57 wot 17. do
24.
deschczi
Hdzez
je zona
Klaudia
18 Luk. ev.
3 0 ßobota Klaudia
6 51 4 37 m
sfh.dop.
fojlte, wot 29. w kholowach,
tydzen, Tert dopotn; Phil. 1, 3— 11; popotn: Matth. 18,21— 35. do 31.jsymne tam je czert
dny.
hospodar.
3 1 1U^ j i€6to.rtfor»it.J
po
«' *' ^ 6 5 3 | i 3d| & | 0 22
Tydzenje
a dny.
44,
Poredzena protyka.
1838.
Tydz'enje
a dny.
1Mjeßaczkowe
H erm anki a
Novemvev, n a s y m n ik , nta 30 dnjöw. pw*«ien«nje
skotne w iki.
Wedro.
Poredjena protyka.
Stara julianska
O k to b e r.
O
I
I
1 Lutow.*
G Mkody 1 Brody.*
evangelska. | katholska.
mjeß. 5. no- 1 Ruhland.
1 Hrödk.*
1 pöndz. Wschjech ßwj. Wschech ßw.
20 Arthenia
6 54 4 33 1 * skh. dop. ocmbra we2 Bart* a
L 4 3
2 Wut.
Wschjech dusch. Wschech dusch 21 Hilariona 6 55 4 32 *
Jane wiki.
4 20 mokry czaß. 3 Radeberg*
3 ßreda Huberta
6 57 4 3 l | ^
22 Alberta
Huberta
3 Neßwaezi»
5 40
4 schtw. Korlie M , Korl. Bor.
6 59 3 29
23 Jak. jap.
blo.*J
I
Prjeni
6 57
5 pjatk Blandin. HWp Zacharia
7 1 4 27
24 Arethaßa
5 Star«
bjertl.
13.
6 ßobota Leonharda
Leonharda i
25 Marziana 7 3 4 2 5 1 5 1 g fth.pop.
Darbn».
noi. weczor
STrebulje.*
9
hod.
32.
4 5 . tydjeü. Tertdopoin: P h il. 3 ,1 7 — 21. popoin: Match. 22 1 5 - -2 2 .
nin. pokase 8 Drazdjany.
23, n.p. ßw. tf. 24. »ed. po sw. 26 24. n. p. ß. 7 5 4 23
7-"
S t 4 34 na newvb« 8 Nowosalz.
8®u6in.*
8 pöndz. Emericha
5 13
7 7 4 21
27 Restora
Godofreda
8Lubnjow.
9 wut.
6 5
Urstna
7 9 4 20
Bozivara
28 Terenza
8Ro-börk.*
Polny
7 7
10 ßreda Marczina Luth. Tiberia
7 10 4 19
29 Anastafia
9Halsch11 schtw. Marcz. bist.
Marcz. bisk.
7 12 4 17 &
8 16
30Zenobia
trow.*
12 piatf Modesta
7 14 4 1 6 I Ä
9 30
11 Pokczniza*
Evagria
31 Stachißa
13 ßobota Arkadia x j p ' Staniswawa
1 Novembra 7 15 4 13 f h 10 45 pschiweße iSStokpnjo*
pschi jaßnym ILRychbach.
nebju symu. 15 Pizn.*
46. tyd^en. Tert dopoln: Galat. 6,7 -9. popokn: Match. 2 5 ,3 1 — 46.
lkZasoiiza.*
14nedz. 24. n.p.ßw. tr. 15. ned. po sw. 225. n, p. ß. 7 17 4 13 46K 11 58
22Wöspörk."
C Poßleni
22 Lubin.
15 pöndz. Leopold«
7 18 4 12
kh. dop.
Leopold«
3 Acepsima
bsertl.27 nov.
16 wut.
1 13 weczor 6 hod. 23 Dobrokuh*
Edmunda
4 Jana jap. 7 20 4 10 ( ř f
Edmund«
23 Sly Ko17 ßreda Huga
7 22 4 8
5 Galazeta
Othmara
2 30$24. min. po
morotte3 50 kazenawjetr. 24 Radeburg*
7 24 4 6
18 schtw. Hesychia
Hesychia
6 Pawota
19>pjatk Pokutny pjatk. Hilzbety
7 Hieronyma 7 25 4 5 P K
5 16
24 ^emr.*
e9Gaßyn*
20 ßobota Konrada
Benigna
8Spyt.M ich. 7 26 4 4 Fc> 6 47
skhadz.! khow. ’S s
hod. m. shod. m.
skh. khow
hod. min.
Stoljetna 30 Boroj.
4 7 . tydjen. Tert dopoln; 2 K v r.5 ,1 — 10. popoln: M a tth .2 5 ,1 5 — 22.
protyka: 3vPschibuS.*
>6.
ned.
po
sw.
9^6.
n.
p.
ß.
2ir»edz.
7 28 4 3 | ! skh.pop. Pschi sapo25. il P -^P k
Sserbske
22 pöndz. Cäzilise ^ ' Czäczilije
10 Ernst«
7 30s 4 2 #
4 35 czatku renje;
pschißkowa.
23 wut.
Klemenza
Klemencza
11 Viktor«
7 32 4 i HE 5 46 5. a 6. wulki
rojetr; 7. a Hdzez ß«
24 ßreda Krysogena
Khrysogena
12 Jana jakm. 7 34 4 O j f f g
7 12 8. deschczikz9. wyßoke hory,
25 schtw. Katrziny
Katrzine
13,Jana Chr. 7 35 3 5 9 ' M
8 42 dö 16. rjane tam'ßu hku26 pjatk
Konrada £■.
Konrada
7 37 3 58 M
14 Filipa
10 10 wedro; 17. a boke doch.
27 ßobota Hunczersa>2e< Basilea
1*5 Sap. posz. 7 39 3 5 7 | ^ H 33 18. deschczi- Pschekhwakojte asym ne^k^ m .
48. tydjen. Tert dopoln: Luk. 1,67 — 75. popokn: Romsk. 13,11— 14. bn.^ .?!a.
dowanka.
sdeschcjlk hacz
—
1. ni adventa , i . i. »dvant« 1627. « > >. 7 4013 5§|
LMkdj.
! skh. dop
do könza. Piwo rady
29 pöndz. Walter»
7 41 3 55
0 53
17 Rehorja
Satumkna
sa piczoiku
Handrisa
Handrlj«
I S Platona m. 7 41 [3 5 5 | ^ l 2 10
30 wut.
tvonja.
1 8 3 8 .
D e z e m b e r,^ o d o w n ik , ma
j PoredZena protyka.
J evangelska. j katholska.
31
Starajulianskst
o
N o v e m b e r . skhadz.! klivw.
lirb. m-lln-b. m.
Eligtst
19 Slbebiiiga
1 ßredst Lenginst
7 42 13 55
Paulinö
2schtw., Aurelije
20 Sieh. D .
7 44 3 54
Francza $stp. 21 M ar. wop. 7 4 6 j 3 54
3 pjatk. IFranza Tav.
4 gebotst Borbory
. Borbore
22 Filemona
7 48 3 53
d n jö w .
Mjegaczkewe
Hermanki a
vschemjeiicnie
ffotne wiki.
Wedro.
2>
_
'S i skl,. lh°w. b Mlody
s . | fiob. miuimieß. 5. bez.
sch-dop- bopoknja 11
LW 4 44 hvdz. 2 min.
pschin. ßnjeh
m
6
1 st nterfnenje.
M7 16
1 Neßwaezi«
blo.*
6 Djskovizy*
«Dsjezje.'
ODrjowk?
OMiloraS.
6 35robp.*
7 Bar! (laue
trift.)
4 9 . ly d M . Tert popotn: Match. 3, 1 — 10. popotn: Jap. sk. 3, 22 — 25
bjert. 13. dez. 8Kroßpn.
23
‘ ' 7 49 3 53 % sth.pop. wec;oe4heb. 8 Eisenbcrg*
5
' 2. st. er
■
'
•
#>,>;
24Kattziny
Miklaws?
3 58 ISmin.pofsts I0@tara
7 51 3 52
6 pönbz.
Darbna?
Ambrosia
25
Kletnenza
4
58 ze na spinne
7 52 3 52 Z A
7 rout. Markmarba
13Lut'oraS.
bny.
26
Jurija
6
5
7 5 3 i3 5 2 ^
8 fireba Mar.pobj.
13Hröi>k.'
Leokadije
27 Jakubam. 7 54 3 511 &
7 17
9 schtw. Agrippiny
Polnp 14 Halsch«
Melchiaba
28 SchcZjep.m. 7 5 6 3 50
8 31
I Opiats. Jubithy
trotr.*
mjeß. 20. dez.
Damasa
29 Paranst m. 7 57 3 5 0 1 ^ :
I I gebotst Dstmasa
14
Barsches.
* ;
£ _ _ - | popotnj» 1
14 Pschibrj»g'
hvbz.
56
nun.
5U. tydZkN. Text bopotn: Luk. 3, 1 5 — 17. popotn: Koloss. 1, 1 2 — 15.
nist spurn st 15 Nuhlanv.
18Wojerezy.*
1Ž -''-1: 3. ft. stfvi.'.tJ. •5. * . eVjfstfß 30 L v <**• 7 58 3 50
10 56!
ßnjeh.
I8Trebulje.'
Otilise
1 bezembra
7 59 3 50
kh. b0v. _
13 pönbz. Luzije
20
Kulow.
0
9i
Posiseni
Agnalla
Jsibora
2 Habstkuka 8 0 3 50 &
1 4 v v u t.
21 Mitzakow.
(
f
i*i>e
fctve
ÄipatemBn1
1
24fficrtl.27.b-z.
3 Sofrona
3 50
15 greba
Ensebia
2 46 rano 6 W 4 Borbory
3 50
16 schtw. Ananiaßik
\ 4 qf28mm.pf4)U
Lazara
5 Sabasst
3 50 M
8
17 pjatk. Jsaaka
4
y | neße jslgne Sserbske
Theolima
6 Miktstwscha 8
3 5 0 1U
18 gebotst Wunibakba
5 40z webro.
pschifilowa.
Tybzente
st bnp.
Tert bopotn: Jan«. 1, 1 3 - - 1 8 . popotn:
■i. _:•
7 '
s-: '1 8
19"'
z
Amona ’ v * 7 Amona
8 Patapia
8
i
E
lc
h
a
-Tsmasch»:
9
M
a
r.
pobj.
8
21 wut.
Flora
Beaty
10
Menstßa
8
22 greba
Viktorije
11 Daniela
23 schtw. Dagoberta
8
srrjiq d '
12S piribia
8
24pjatf. '*• -.<■ th-'1
13 Eustraza
25 gebotst Hsbotviiitzls H o L o w E a .
8
m
5 1 . tydzen.
1
O
-N
Wscho butra
riete, schloz
51 1
7 8| Stoljetna ßo wstze.
51 HE % pop- protyka:
51 HE 4 411
Wysche steg | 3 l.bcä.rjslnp jifch, hlube
52 m
7 a7
wot r. pstiiesch.
53
I ? y i 5 . t r jetfn
53
® 1 °|foite; wot 16. Wschilko ma
54
10 40|bo 20. fpmne ßwöj konz,
Iroebro; na lo keibaßa
5 2 . tM e n . Tert bopotn: Luk. 2, 1 5 — 20. bopotn:
harz bo könza
btostj.
j .
v
y
2
.
ß
i
v
.
h
E
14.
8
713
5
4
!
^
11
5
9
N
ti6Śef nM
26 ' i
fq.
15 Eleutheria 8 713 55 ^
27 pönbz. I -r.a
p.
4
16 Aggaja
8
28 wut. Newin. bjiecji. New. dZ.
3 56
tuje.
t
17
"
Domascha
bist.
8
29 greba Jonathana
3 57
2 36
Honona
18 6 tb . m.
30 schtw. Daviba
8
'ß 58 m
3 52
Gylrestra
19 Bonisaza
3 i Pjatk. Sylvestra
8
3 59
5 7
6P K 3
3
3
3
3
3
3
m
&
• ^ i a«e ~i f W
) ONt f Bi eM> 5' fo>lAf io0 e9 o
| , ej } ») jeo ec o
o 8e 9s ( »5 aa
•j p i
2
« w n
g w ao iii - I» w 1 co g» ist 4>.
's o o o
n ,
oo“ö -
w .i) i» o «
"■ — ©ł
*©
I I M
O s” j§ii
|€
r •J«J
2 A I ^ 2
- B - e « » B a
]§*]
—
d a n je
•ctu
! 2 I 2 ! |
o o
.«
© ©
— CY © I co co ■<? * 0
4 © "ss l>
~
© ©
to i- oo
________
•]01
I
^
^ I ^
I
©
■« chb
Ci
—
e*
1 ~t .s> <o
~- *— <N
I
"
C 0 “»© S© V I -74
«—' V# V» V)
, ^
« - C0 00
I I
2?_ir ^ fri |> Ȁ N
»^ »© * »© 1 *©
"
•jHu
| T4 x—h ifl
I 4© | *© | I
_____ —10» ©4 «—
'
*MI
—
4| — | _ | |
I I
| 1 |« « « " ( M W W C O f i O ^ ^ f t W Q O « » « ^
!„f
,1 1J _
W r r lic Z b o w a n je
*au - ' S
I'S
_
_
I -»'■-| ' S " |
'S
| [
j
| |
| |
1
I N
•au
I
^
co eo *>. — e©
ji
j . w >i —
au
■» >« O
o
N
«c
O
1
« «
^ <N -•
«
_______________ N
© ©
o
I 3FSSJ
t * "> s
»
84 <0
« N > D
^ I ^
84
» • >A
I
— — !-------------------------------- -------------------------------------------
•Ctu] O)
*0
|
CO iQ OD r-» 's»
_i^r
^ k© so h CGOi ©
CO
l © k© l© l©
k© l'-
k© I© k© so
| CO k©
co
^ SO"
— ©I ©ł ©> ©) COCOco
5 4IS S S
2
c I
tNk 1'©ł «o| ^co *o4© ccso rrN ^00 O^l O
Tp •łt ^
"Jf
n
•» O Ol
Ś ® cc oi e> e> e» e e e o
’S «
L s
JT'S
ikk e» M
<3 g
S-js-i 'S SO so SO
>e to r *
co o
« co co » es co co co
|
CO k© GO - •
SO h *
o
-^TsocT ©r
h t* h »
H Cl) N
'Ś?
<3
B
#i "f >a o 1^ 05 01 O
4 1 - s j - et
S J - ®» N IN 84 04 84 84 84 84 CO
I
•S1
l» ll
eo eo eo
I i i
-- —
I
ist
>A
I I — --84©4eoeoeO'*isteD co >- ^ e* I
M
SO so SO so SO 1^
t© © |t"» © le © C © T f» ^ f« i©
^ — ©4 ©4 ^
— ^©1
~
^
-»N i^«N ei«N e5W bo^h^»o
° Ö © ©
a « t s t l^
Jb
i'* >a >o
1
©4
(ß «
=Mls so co «
# 1 18
I.» I.„ I M I I I I
■w
•Jt
c
©
Ie I ©I 1 ©I I ©I I I M I I I I
c e
•s"
£ -•
ä f— / — © ł
l i - M k©
©
__ __
© I ©» V» V»
w « ^ »st ©
co & o
k'» h ř* t"^ ^ l'. h 30
•S 2
WN ^
^ **W N C 0 W C 0 ^ » s t© |'» r*C O h > « ß » i5 rtl> .|> *
•ctu
lßu
cc i .
a E. » ® o o o o
oo oo
i « rtn m -e iw tirtM ^a iffittö o s
i
~
^ S
|ttU
I co »O 00°
5. |E V d ^ ^ ^ » © » O » 0 k©SSSS
^ a s s i cs 5 ; i a r s i i i i n i
©©
CO 05 ©4
lii* r
liiin
«
R
® « 10 1» j » 4 03 H
«ö- **
* r
« 2 Ai \ I —
ee » p- h h* ® CO 00 X oo
es—
d
©ł eo ^ k© so QO 05 O
T * •"** *■* €0 SO
I I
© © © ©
o
©
CO 's ^
ä l^ lg f g g g S 5 g e#
v i v i V#
d i „ i „ ©I CO ^ W) so »>. cc o o
Ł I — I co CO X CO ao 50 CO 00 CO C?)
e*s
| ', I
I I I
o o o o o o o o
•'S?
's
|
*" ©* I
•104
Iß"
«->«©*
H « ® I W W W 1 ' ^ ^ t C h a 0 Ö»OO
W |
j » | — <» eo es“ in ' 'S
A.-J
©I ©J k©
©
I ! I I I l I I I I I I
^
VI
II | | |
I
-
o o o e e e e c ?
ä l - = l z ; S ! 2 2 2 ‘S ,- o«~Qoe;o
; o » © ö » e a a o ia io
o)
js
(N
I | | - ~ <n n
I I
•itu
= |ĕ "|co" " ' # t a e ic , ‘f l , '‘ ! M
A
jtA 1
|’O
’ f*'S2* 'OO«t O
i)Jioi?<t eg>uC4
P io
-- L=
^ or ,- ł^
T,
— W
I
.« -o
~
eo >e «o ««
**
^Ir|li9>9
—
I I I I I | | I | | | | | | | I ^ - w2
l ^ l ^ n i l l M l l l l
(O 01 84 1(>
I | |
lßu, I ’ł a ” 5 g ^ " ' g 2 ^ g « « s I I I I
[01 I I I I I | | " " - " - « « « « e s e j f l o o
• to t — * S 0 ^ 0 ^ 5 0 « 5 ° > 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 * 0 0
‘ ł
f'« e » « » « '» 'ł> o ia t'® o io o o 6 o a o
•tctoy 2
n « « 'jn )c o
ist eo h ® a o
i 84 eo
k© X
g l*j”
-1 *1 1
=UI
i\ * r
I
|
— —
84
* *
so
a 0 »st h
H
H
— 84 84 84
e4eO' »i st «et ' i x) »»
1*»
»
P f ch i d a w k.
Njedotre europiske werchi.
J a n , kral sakski, rodz. 12. dez 1801; zenenp s A m a l iu A b d u l M e d z i d, khjezor turkowski, rodz. 23. hap. 1823.
Augus t », bajerskejprynzeßynu, rodz. I3.nov. 1801. M a r i m i l i a n !>., kral bajerstt, rodz. 28. nov. 1811.
Dzjeezi: 1) Bedr i ch August A l b e r t , rodz. 23. L e o p o l d , kral belgiski, rodz. 16. dez. 1790.
hup. 1828: zeueny sprvnzeßynu K a r o l u s Was«, Bedr i ch VII., kral danski, rodz. 6. oft. 1808.
rodz 5.august« 1833; 2) M a r i a H i lz b eta, rodz. O t a 1., kral grichiski, rodz. l . jun. 1815.
4. februara 1830, wudowa nebo genucstskeho wöj- 3 u r i j V., kral hanoveiski, rodz. 27. meje 1819.
wody F e r d i n «n v «. 3) G ebr ich A ug ust I u r i j, B i k t o r i a , kralowa ienbjelffa, rodz. 24. meje 1819,
rodz 8 aug 1832; 4 ) M a r j a © i b o n i a , rodz. 353 V I em 111., lr >l niederlandski, rodz. 19. febr. 1817.
16. aug. 1834; 5) H a u « M a r j a , rodz 4. jan. 3)0 m P e d r o V , sral portugalski a algarbiski, rodj.
16. septembra 1837.
1836; jenena f tbjranjfini herbskjm meliro'jinotu
F e r d i u a u d o i n ; 6) M a r g a r e t s , rodz. 24. $ iu 8 IX ., bamz römski, rodz. 13. meje 1792.
'
meje 1840, jenen« srakuskim arzywöjwvdu Ä o r l u V i k t o r E m a n u el , kralsardinski, rodz. 14.mjerza 1820.
L u d w i g o m ; 7) S o f i a , rodz. 15. mjerza 1845. J s a b e l l a , kralowa schpanisk«, rodz. 1. oktobra 1830.
Be d r i c h W y l e m IV., kral vruski, rodz. 15. oft. 1795. Os k a r , kral schwedski, rodz. 4. jul. 1799
F r a n z Josef , lhjezor rakuski, rodz. 18. aug. 1830. F e r d i n a n d 11., kral sizilski, rodz. 12. jan. 1810.
A l e r a n d er II., khjezor ruski, rodz 29. haperl. 1818. W y l em» kral württembergski, rodz. 27. sept. 1 7 8 1 .
N a p o l e o n lll., khjezor franzvwskt, rodz. 20.hap> 1808.
1.
P om haj Böh W am !
<5e ßwojim postrowenjom: „pomhaj Böh" postrowja
pschebzenak na to lüde nowe ljeto ßwojich lubych snatych a pscheczelow we ßerbskich wßach a mjestach a
nabjtja ßo ßlyschecz je ßerbskeho erta weßele a wutrobne: werschpomasy a k nam w itaj! Hby by po
ryczach a baßniezkach schlo, kotrez jonsche ljeto bes
lubom rosschjerene bjechu, po kotrychz ßo fernja
13. junija 1857 sahubicz dyrbesche, dha woprawdzi
ßo wjazy ncbychmy wohlabali.
Zelt ßo tu a tarn
jaita ßerbska duscha psches tajke ryczje a baßmczki wot
sahubenja ßwjeta molicz a bo hrosy stajicz bata, dha
pak s zpia je ßo to weßele shonenje scziniio, so ßo
nichtö wot naß bo tajkeje vewjery a sazwyflowanja
ncje pschinesz bat, ka'z je to j bruhich krajow ßlyschecz
byto. Weßele je to shonenje teho b(a, dokelz je wazne
ßwjebzenje sa to, so je ßebi nasch ßerbski luh strowu
a ztwu wjeru bo wschehomözneho stworiczela a sdzer«
zerja nebeßow a semje a bo Bozeho ßkowa sakhowak.
M y ßmy po Bozej woli hischczen ziwi a duz chzemy
ßo witacz apostrowicz s naschim starym postrowenjom:
pomhaj Böh nam ba(e k sbozomnemu a strowemu
ziwenju po czjeU a po duscht a wön sdjerj naß wschit«
kich we ßwojej hnabzt Jesom Khrysta bla.
Tajkeje pomozy a hnaby Bozeje ßmy my jara
potrebliwi. Pschetoz nasch kraj je pscheS tu stajnu
ßuchotu, kotraz we meji a juniju ljeta 1857 knezesche,
srubnje domapytany. Psches nju je ßo wulka schkoba
na polach a lukach ftala, naljetne ßywy ßu ßo skasyke
a tez nabzije na bobre znje ßu ßo sazuczowale. T lr
a tarn ßu ßo zita na pjeskojtach polach a hörkach wuhoriie, a s lukow je ßo malo ßyna born khowato.
M y ßo nebojimy, so s teho wulka drohota nastan«^
bokelz we bruhich wokolnoszjach a krajach ßuchota
liefe tak wele schkoby naczinika, kaz pola naß we
SSerbach. Ale jene je k wobzarowanju, menujzy to,
so ßo len neje radzik. To bubze wina, so ßerbske
pschelczje w symi nesmjeja zaneho. dobreho bzjela a so
s teho sa khuby lud jow a tam naljeto wschelaka
nusa a starosz wo wschjebny khljeh nastacz möze. Tola
Pak nabzije ßo pschebzenak, so chubze btrektorij khubjinskich towarstwow ßo sa bzjeto se Schiesynskeje starac^
kaz je ßo to brühe ljeta stalo, a so w Hucztni, Barczt,
Bubyschmku a Robezach bzjelowe skkaby bale wobsteja,
so ßebi tam khubzt bubza bzjelo k pschasy kupowacz
möz. S zyla mamy-»ßo na teho spuschczecj, wot fetrehoz ßo spjewa;
Ty dobre puczje wschudzje
A pomoz wudjjelisch,
T y pozohnujesch ludzi,
3im ßwjetlo saßwjecjisch;
Cze niczo nesamoli,
Two'j ffutf ßo dhrbi stacj,
Wscho dze po twojej woli,
Ttz mozesch sbozje dacz.
kiz do nich panu, morja, druhe stworenja pak, kaz
ryby a t. d. we ßwojim bruschi seziivja.
_ To, schtoz ßo we druhim hudanczku wopische, je:
zi tne sorno. Wone rosze we ßwojim domczku, to
rjeka we ktösku, wnmloczi ßo s teho ßameho, mljeje a
Pecze ßo a pschindze jako khljeb abo tykanz na koszjany
miyn tych subow! —
So je we tseczim hudanczku z ybl a mjenen«, to
drje ßu mudre hlowy wuhudake!
Te muzatka we schüvörtym hudanczku s czornej czapku
a we czerwenym manteli ßu: schipki.
We pjatym hudanczku je ton weS na schtyrjoch
koleßach: ljeto se schtyrjomi naljetnymi czaßami. Tych
dwje a pot sta zonow na nim ßu te 52 nedzelje abo
tydzenje, a ta najlubosnischa zona wot nich, kotraz ßo
se swonenjam wschitkich swonow na zyrkwjach czeszi, je:
nedzela.
S tajkcj schtuczku pscheje pschedzenak wschitkim sU'O*
jim lubi;nt ßerbskim bratram a ßotram na to lube
nowe ljeto 'ziwe dowjerenje k Bohu. SBćtt proßy teho
lubeho SBoba, so by wön woßebje to domjaze ziweNl'e
bes SSerbami chzyl bohaczje pozohnowacz. Pschetoz
hdzez we kscheszijanskich domach berje steji, tam ßo sez
czi ßami, kiz' we nich bydla, derje maju. ^ Wot domjazeho sboza wotwißuje sbozje a derjehiczje luda w
gmejnach a w krajach. Nech teho dla we közdym
ßerbskim domi, we domi bohatych kaz khudych dobrota
a ßwjernosz ßo setknjetej, prawdosz a mjer ßo woköschujetaj, so by ßwjernosz na semi rostka a prawdosz
f nebeß hladaka. Nech Böh wschitkim kscheszijanskim
mandzelskim ßwoju hnadu spozczi, so bychu ßo bes
ßobu lubowali a czcszili. Nech wön starym dzjedam
3.
a wowkam weßely ßwjatok wobradzi, so bychu we
mjeri wotczakowacz möhli na teho Knesa htöß, kiz jich
w ß w vM Vg&1m wWschftfnr a ) ich- iM'-e-frwa ■«#»*
wedze do nebeskeje kraßnoszje. Nech wön ßerbskich hospodarjow a hosposow pilnosz a prözu zohnuje, so
Ssljeborny Wiczas, mkynk w Halschkezach, bje na
woni wschjedny khljeb s dzakowanjom k ßebi der». pokonje ßwojich ludzi k wobedu wotat. Wschitzy, mlynk
Nech wön ßerhskim starschim dawa möz a mudrosz k a mlynkowa a jeju dzjeczi, kaz tez wotroczzy a ßiuwotczehncnju ßwojich dzjeczi we pözcziwoszi a w na- zomne holzy wokolo blida stejachu a blidowe paczerje
pominanju k temu Knesej. Nech wön ßerbskej mlo- po starym waschnju spjewachu. Jako woni runje tu
dzinr, hölzam a holzam, ßynam a dzowkam ßerbskcho schtuczku spjewachu: pöj, Jesom Khryschcze, budz nasch
lnda ßwojeho ßwjateho ducha dawa, so woni w pöz­ hösz « pozohnuj, schtoz irain wobradzit ßy, dha ßo
cziwoszi a newinoszi, we dobrych poczinkach a pobo- möznje wo stwine durje saklapa, so ßo wschitzy wöznym waschnju psched tym Knesom ßo sjewja jako jstwi strozichu a ßo modltcz sastachu. Po inakej khwili
ziwe haiosy leho winoweho penka. Nech Kbrystuß ßo pak durje schjeroko wotczinjachu a psches ne stupl
we közdym ßerbskim domi bydli se ßwojim ßkowom a start) invalid«, kiz jenoz jenn »ohn mjejesche. Tön sczeze
dnchom, dha budze spokojnosz a mjer wschudzom ludzi ßwoju czapku a prajesche: wele dobreho wot teho knesa
zohnowacz a sbozje wot Boha we wschjech duschach Jesußa a won dzenßa nemöze wasch hösz bycz; wön
kczjecz. Ř temu
•
teho dla me pöszele, so bych jeho mjesto sastupik. .
pomhaj Böh wam! —
_ Mkynkej ßo tuto ßiowo teho leßneho stareho wo«
jaka lubcsche a wön kasasche jemu, ßo sa blido ßynycz
a ßobu wobedowecz.
Po wobedzi pak da wön
2.
temu wokhudnenemu czlowekej, kiz bje jemu rospowedak,
kak bje we krawnej bttwi wokoio Worzyna w l. 1813
ßwoju ientt nohu^ shubit, muku a zyrobu ßobu na
Dokelz je we pschiwdawku k protyzy na ljeto 1857 pucz tak wele hacz tön nesz mözesche. Mlynk pak ßo
pschedjenak ßwojim snatym a pscheczelam pecz hudan« dopomni na to, schtoz pißane steji pola M atih. 2 5 ,40.
czkow horjedai, dha wön sa nusne dzerzi, tudy te
kluczje k nim pschipokozicz.
Te ßwjetle waki, wot kotrychj prjene hudanczko w
rosryczujetaj.
protyzy na ljeto 1857 ryczi, ßu: w o d o w e r j e k i .
J a n . W ita j wujo! Ja ßo weßelu, lebe saßo
Te ßo po semi w hkubokich puczachwija, shory bjezo
haru czjerja, po runini pak njeme dzeja, stwvrmja, widzicz! Ja ßo bojach, so ßo saßo wohladacz nebudzemoj!
K a jk e z je p o m h a j B öh, ta jk e je
w je rs c h p v P a s y .
Kluczje k hudanczkam.
J a n a pschedZeirak ßo wo protyzy
Pschedz. Czohodla? Ssy ty khory pobyk? Abo
ßy do Australiskejc wuczahnycz chzyl? Abo ßy ßnadz
ßebi myßlik, so protyka daie wukhadZecz neMdze?
J a n . 9tje! Ja bjech ßo wele böle, kaz drusy
ludzjo, do hrosy dal, so ßo w ljeczi 1857 fernja sa­
hubi a so ljeto 1858 nedoczakamy a po tajkim
tez zanu protyku wjazy trcbacz nebudzemy!
Pschedz. Ach! teho dla, wujo, ßy ßo nabojak?
Ssy dha ly tez jebyn wot tych makowjerjazych kscheszijanow, kiz ßu ßo sandzene ljeto wot kleskow a pschiwjery nerosomnych ludst saßlepicz a do bososzie a hrosy
stajicz balt, so ßudny dzen pschindze a semja psches kometu
könz wosme? Ja bjech lebe sa rosomnischeho dzerzak,
w ujo! Schtö tuje, hacz ty uejßy czinit kaz burjo we
Pöiskej, Czjeskej a drubdzen, kiz nejßu woßyli, ale
ßwoje lez'omstwa pschcdali, penesy pschepili a pscheczin iti, dokelz ßu ßebi myßlili, so ßo drje tola wschitko
könzej blizi!
J a n . Nje! tat hlupy ja nejßym byk! Ja ßym
ßwoje pola wobdzjetak, bjerny wobkopowak, Im a jeczmen woßyl a wschitko wobstarat, kaz druhe ljeta,
ale bojoszje a hrosy ßo ja nejßym sminycz möhk, so
by tola mozno bylo, schtoz ßo powedasche, so kometa
pschindze a s naschej semju hromadu storczi a naß
wschitkich do skazenja ponurr.
Pschedz. Ja wjem, so bje bes ludzimi yowedane
a we wschelakich nowinach pißane, so 13. junija ko­
meta Pschindzc a so budzetaj wön a nascha semja hromadn storczicz a so
ta ßama sahubi.
Ale ja
zenje do teho nejßym wjcrit a hlaj! 13. dzen junija
je ßo mlnyk; zadyn kometa neje ßo widzicz dak; na-scha semja steji a my ßmy, Bohu budz dzak, wschitzy
ziwi. —
J a n . P raj mi pak tola, s czeho dha je tajka
baßniczka nastaez möhta, so kometa pschinvze a semja
ßo psches njon sahubi?
Pschedz. To chzu tebi prajicz! Wjesty prjedar
s menom Mathej Lähnsberg, kiz je w belgiskim mjeszi
Lüttichu ziwy, prjedowasche jenu nedzelu. Dokelz ßo
jara na te hriechi a te beöboznoszja hnjewasche, kotrez
ßo we Lüttichu wobenvzechu, dha wön lajkich hrosnoszjow a nekhmanstwow bia jara we ßwojim yrjedowanju ßwaresche a, kaz by stary proseta byk, ßwojim
poßlucharjam s Bozim hnjcwom hrozesche, yrajizy, so
budze Böh ton wschehvmozny czlowsku schlachtu kho-stacz a na nju ßwöj ßub dopuschczicz. So by wön
tajke ßwoje hrozenje wobtwerdzik, dha Pschipowedasche
wön, so po hwjesdarskich ponwszjach ßnadz ljeto 1857
wulki kometa pschindzc a so budze tön runje na semju
fiorezicz a ju zylje powalicj, tak, so ta hrjeschna czlowska
schlachta a zyky ßwjet könz wosme. K temu naponnnasche wön ßwojich poßiucharjow, so dyrbja pokutu
czinicz a ßo wobroczicz. To bjechu njekotsi nowinypißarjo ßtyschelt a börsy do Parisa pißali. Tam nowinkarjo to, dokelz runje niczo ljepscheho newedzich«,
do ßwojich nowinow stajicz dachu a tez dzen postajichu
a na tajke waschnje ta zakoßna powesz: 13. junija
wulki kometa pschindze a semju suhubi —, ßo po zykej
Europi roöneße. Tuta baßniczka ljetasche s wetschich
nowinow do mcnschich a dolho netrajesche, dha közdy
weßny bur a khjezkar wo nej wedzische. Wona pscheskoczi s wulkim khwatom wulke atlantiske morjo, so
we wschej Amerizy hnydom közdc dzjeczo wo tym blcdzesche: 13 junija wulki kometa pschindze a ßwjet sahinel
J a n : Hlej, hlej! Jedyn neby rekk, so je to mö->
zno! S wotkal pak je ton Lüttichskl to wedzik, so tak
s wjestoszju semske sahubenje predy prajicz mözesche?
A neje dha niczo na tcj wjezy wjerno?
Pschedz.
Njeschto je wjernc, wschitko druhe
pak je jenoz wumyßlene a pschistajene. Wjerne mcnujzy
je, so ßo wot hwjesdarjow jedyn kometa doc'zakuje,
kiz je ßo w l. 1264 a 1556 sjewik a wot kotrcho;
praja, so budze ßo, dokelz 300 ljet k ßwojemu puczowanju wokolo ßlönza treba, we tych ljetach wot 1856
do 1860 pola naß widzicz dacz. Ale zadyn hwjesvar
abo astronom, hdy by wön tez tön najmuvrischi czlowek byk, newje ani ljeto, ani mjeßaz am dzen wuliczbowacz, na kotrymz tutön kometa tak stejecz budze, so
my jön na naschej semi widzimy. Hkuposz teho bia
je, hdyz chze schtö wjesty dzen postajicz a prajicz, so
budze na tym ßamym na naschu semju storczicz!
J a n . Dha my ßo dale bojecz netrcbamy?
Pschedz. M öj wujo! Schtoz czlowekojo wo tajkich wjezach bledza, to je tola jenoz czlowske mudro,
wanje a wulka je to nemudrosz, hdy; kscheszijcnjo na
tajke ryczje a wumyßlene kleski ßo spuschczeja a pschi
nich teho zylje sabudu, kiz wschitke wjezy we nebeßach
a na semi wodzi po ßwojej wjecznej mudroszi.
J a n . Neje dha Pak zenje mözno, so by ßo semja
sahubicz möhka?
Pschedz. Mozno wschak to je! Kaz je semja
ßwöj sapoczalk mjeta, tak tez ßwöj könz smjeje a ßwjate
pißmo praji: nebeßa budza kaz kad sahinycz a semja
budze jako drasta sestaricz a czi, kiz na nej bydla,
budza sancz; (Jesaias 51, 6.) — a wospel: nebjo
a semja budzetcj sahinycz (Matth. 24, 35) a wospet:
njetzische nebeßa a semja budza psches jeho ßkowo wot«
kozene a k wohenju skhowane na tön dzen teho ßuda
a satamanstwa besboznych ludzi (2 Pjetr. 3, 7.) Wjeste
po tajkim je, so czaß pschindze, we kotrymz nebjo a
fernja sahi'nctes. Wone ßo jcno; prascha, Psches FajFu
toinu ßs to stacz moze. SSina teho pak möze dwojaka
bycz abo firenfonma abo fimtSFomna, to rjefa, femja
uiöze ßo fafjubicj a na Frucht hicz abo ‘so stvonkach
f ltjefajfej hwjcfdu hroinadu storczi abo so ßo wot
nutska rospukne.
J a n . Kah dha rnöze ßo scrnja roSpuknycz?
Pschedz- To möz» ßo stacz, dokelz je >ve snutSkoszi nascheje fernje lut» wohen.
J a n . Wohen dprbjat nutska we feint bycz? S
wotkal ty to wjesch?
Pschedz. To ßo s teho pokaze, so we rnedzo»
wych podkopfach, czirn hlubsche ßu, czirn horzyscho je.
Tez s teho mözesch to pösnacz, so w syrni pinzy, czirn
hlubsche wone leza, czirn czoplische ßu. Jadro nascheje
femje s wohn ja wobstawa. To je w jeste, kaz schto!
H la j! hdy by jedyn chzyl Fij pscheö naschn fcmj«
tyknycz, dha by tön 1700 mit abo 20 milltonow tochczi
dothi bycz dyrbjat. ©Fora femje je paF jenoz 8 mit
toista, a hdy by jedyn tat hluboko nuts do femje
pschiücz rnohk, dha b» tarn tajfa horzota byla, so by
ßo jetefo schkrjelo. Najhiubsche rnedzowe podkopfi ßu
jenoz 1500 löhczi hluboke, a cjim hkubscho jedyn
do nich pschindze, czirn horzyschi lost ßo tarn nainaFa,
so ßo jedyn na^oßledk poczi runje jaFo by we wutepenej pczy ßedzak. To wschitko tola sa to ßwjedzi, zo
we snutökoszi femje wohen bycz dyrbi. Wopornn t
lernn, so ßo husto fcmjerjenje stane a so ßu wjeste
wohen pluwaze hory, fotrez s czaßarni wohen, warjazu
fcmju a spalene Famenje wurnetuja!
J a n . Swotkal dha tajfe femjerjenje naftane, a
kccha dha pschindze, so taste hory druhdy wohen plutoaja?
Pschedz.
H laj! sako'zF abo sapoczatk senijerze»
njow, Faz pola wohen pluwazych horow, rnamy jenoz
w podsernsftni wöhnju pykacz! Pod seinju je wele
schwabla a zelesa, Fotraj; ßo sapalitaj, hdyz wova k
nimaj pschistnpi. Psches to nastawa wulFa para, Fotraz
wuFhod pyta. Je tut« para jara WulFa, dha chze
wona ßo rosschjericz, a se femje wustupicz a rostorhuje teho dla s roulfej rnvzu swerschinu femje. Prevy
hacz tuta para won inöze, ciini wona spody w senil
touIFt ropot a hrirnanjez femja rzi a ßo tjchaße; ßylne
storki ju hnuwaja; tu a tarn pane Fruch femje do
hromady, dokelz je ßo spody dudkawa sczinita; hörki a
hory ßypaja ßo da hkubiny a na druhich rnjestnach
posbjehuja ßo nowe hory! To je femjerjenje. Je Pak
ta para, we snutsFoszi femje nahromadzena, we bliskoszi
wohenpluwazych horow nastala, dha ßo wona psches
b « a psches te hluboke dzjery, fiz we nich do femje
nutSdz'eja, trimmfa a warjazu femjit, spalene Famenje
a wohen ßobu tmimeta.
Tak volho hac'z ßu wo«
henpluwaze hory tu, psches Fotrez snutskornna para
ßwöj wukhod namaFa, taF doiho zadyn strach fa seinju
neje. Hdyz bychu ßo njehdze te dzjery a schrnarv, Fotrez
Psches skoru femje do jeje snutskoszie du, saßypnyle, so ta
snutskornna para neby won niohla, tehdybyßozyiasernja
sahubicz inehia. To by runje takbyFo, jaFo by jedyn chzyt
zelesny abo foperowy Fotvi swodu napelnicz, jön wodzecz
a pod nun tepiczawschltke dzjery a schrnary twcrdzje satyFecz abo saljepicz. Psches wodu, hdyz ßo wona wart,
naftane para, Fotrez tajfu inöz dostaue, so, hdyz nihdzen
won nernoze, zvly, tez najtwerdschi Fotok rospukne.
Hdy by njetE femja taF satykana byla, dha by ta
snulskornna para ju tarn a ßern rosterhnyla, wfchitka
woda, Fiz we rjeFaeh a niorjach je, by ßo do snutsFoszje wulaia a tarn by napoßledk psches wohen tajFa
rnözna para nastacz dyrbjala, so by zyta femja do
wele Fruchow ßo rospuFnyia a rosljetala.
J a n . To by Pak zakoßna wjez byla!
Pschedz. H a j! zaloßnje by to byio. Hdyz jedyn
wopornnt, Fajfi wreskot a fajfu haru tu czint, hdyj
ßo jedyn rnaly Foto! roöpuFne t pscheö to zyle khjezje
ßo powalu, dha rnoze ßebi jedyn trochu inyßlicz, tajfe
wreskotanje a fajfi ropot by tehdy nastacz dyrbjal,
hdy by ßo femja rospukla, Fotraz je 1700 mit abo
20 rnillionow löhczi tolsta fula. To drje tez je ja«
poschtoi Pjetr prajicz chzy!, hdyz won we ßwojim
2. liszi, 3. stawi, 10. schtuczzy praji:
teho Knesa dzen pak bndze pschincz jaFo paduch
w nozy, na Fotryinz nebeßa sancz budja swulkim
ropotoinz heleinenty Pak budza ßo psched hjezu
roseschkrjecz a femja a te wjezy, Fiz na nej ßu,
budza ßo spalicz.
J a n . Po tajkiin ßwjate pißmo tez wot tcho ryczi,
so ßo femja psches wohen sahubi. Hdy dha pak ßo
to staue?
Pschedz.
WschaF ty ßkyschisch, so ßo praji:
„teho Knesa dzen bndze pschincz jaFo paduch w nozy"
a w 8. schtuczzy ßo pschistaji: „to jene nochzu, so by
potajene bylo; so jedyn dzen psched tyrn Knesorn je
jaFo tawsynt ljet a tawsynt Ijet jaFo jedyn dzen. Tön
Knes ßo se ßluborn nekonidzi, jaFo njefotft to sa Font»
dzenje majit, ale won ma czerpenje s naini a nochze,
so by schto shubeny byl, ale so by ßo Fözdy k pokuczi
wobroczik." Taf ßwjate pißrno wo sahubenju ßwjeta
wuczl a cz'aß a hodzinu ternu Knesej poruczi. Czlowek
Po tajkim B^>a spytuje a hani, hdyz chze prajicz, so
wo tyrn tr™ Sswjate pißrno pak je psches jene
s myßlu wuczenych muzow, kiz po wobFedzbowanju
3*
teho, schtoz ßo na semi a spody neje a wysche ncje tu zakoßnje wulku möz pvsnacz, s kotrejj kyschtaj wo»
stawa, wobtwerdzuja, so semja psches wohen, we jeje • baj hromadu storcziioj, a wono ßo prascha, hacz by nascha
semja, kiz ma czenku skoru, tajki stork wudzerzaia.
snutskoszi pschebywazy, junu ßwöj könz w M te !
.
Jan.
Po tajkim my ßo zaneho komety bojecz Wjeste je, so jedvn wot wobeju, abo kometa abo semja,
byschtaj na kruchi roSkeczecz dyrbjakoj a k najmenschemu
netrebamy?
Pschedz. Mo'zno tez to je, so nasch« semja na beS wokschkodzenja neby to wotbjezako. H la j! tak
ßwojim puczu, kotry'z wona wokoko ßkönza czini, njekak ßym tebi njetk po möznoszi na dröbne rvSpowedak, so
s jenym planet» hromadu storczi, abo so lometa k ßo semja a kak ßo wona möze sahubicz a könz wsacz.
nej tat blisko pschindze, so wona psches to schkodu Wina teho möze dwojaka bycz abo swonkomna abo
czerpi. Nemozno to neje. Hdy by ßo to pak stako, snutSkomna; to rjeka, wona möze s njekajkej hwjesdu
so by plancta aby kometa naschej feint blisko pfchischpk, o s kometu hromadu storczicz abo ßo wot snutöka
dha by ßo löst na nej a wokoko neje tat möznje hro- rospuknvcz.
J a n . Teho dla ta bojosz, kotru'z ßym dla teho
rnadu stkoczik, so by psches to ßo puknycz a na kruchi
rosljetacz möhla. A hdy by kometa aby planet« nje- pschikhadzazeho komety miek, neje newuschna byka? Abo
chdze na nju trechik, dha by psches to tajki steif nastak, schto dha mjenisch, kaha dha s tutym kometu steji?
so by ßo na semi wscho powalito, woda s morjow a
Pschedz. Wjesch dha, schto kometa je? .
s rjekow wulaka a wschitko ßo tepiko!
J a n . Tak wele wjem, so je hwjesda s rjanym
J a n . To by Pak tola zaioßire skazenje byko!
.bkychczatym'prutom!
Pschedz. Ja chzu tebi tu wjez hischczen wobPschedz. To masch prawje! Komety ßu hwjeschjernischo wopißacz. Hdyz jcdyn na wosu ßedzi a
konej nahlje sastanetaj abo wös ßo njehdze wo kamen sdy, kiz ßu planetam we tym podobne, so wokoko ßkön­
storczi, dha ßo jedyn do prjedka kiwne. Czim ruczische czka khodza; ale nepodobne ßu jim we tym, so s tak
'wös jjedze, czim möznischo jedyn do prjedka ljeta. To twerdych kruchow stwarene nejßu a so maja rjany
mözesch ßcbi trochu pomyßlicZ, hdyz parny wös, kiz biychczaty prut, a so je porjedko widzimy. Plancty
ruczischo bjczi dyzli khurejta, wobkedzbujesch. Hdyz tön my na jaßnym nebju közdy weczor widzimy, dvkelz
nahlje sastane abo na kamen abo na njekajki sadzjewk ßwoje wjeste mjesto maju a ßwöj wot Boha wotmje»
storczi, dha wschitzy, kiz we ltitn ßedza, ßo na tön reny pucz wokoko ßkönczka dzeja; komeiy pak ßo jara
bök pokhtla a kaschczje a druhe wjezy, kjz we nim daloko wot ßkönczka wotßala a ßu jenoz'tehdy widzecz,
leza, ßo tarn kuleja, hdzez je ßo tön steif stak. Nascha hdyz pö dokvnjanym bjehu ßo ßtvnczku saßo bliza,
semja je tez tajki wöS,Gia kotrymz my ßedzimy a wo­ schtoz husto wele ftow ljet traje. Komety tez nejßu
koko ßtönza jesdzimy a to las khjechje, so sa jenu jenajke. Pak ßu jaßne, pak bkuke, pak mensche, pak
hvdzinu 1700 mit daloko pschindzemy a 120 kröcz welsche, pak rözkate, pak kulojte. Njekotre ßu daloko
ruczischo leczimy, dyzli kula, kiz ßo s kanony wutsjeli. wot naß a tak mute, so je jenes hwjesdarjo pjcheS
Hdy by njetk tutön wös, menujzy nascha semja, we ßwoje toczene schklenzy wrdzecz möz'a; druhe zcnje
ßwojim jjesdzenju na kometu, kiz je s twerdeho krucha newidzimy, dolelz wo dnjo na nebju steja! Tez we
stworeny, stvrcziia, dha by ßo wschitko, schtoz na nej tym nejßu jenajke, so ßu pak s wctschich twerdych
je, jako woda, khjezje, skaly a t. d. na tön bök po- kruchow sestajene, pak jenoz s menschich, dokelz psches
khiliio a Panyko, na kotrymz je ßo tön stork stak. M orjo te ßame a sady nich ßu druhe hwjezli widzecz. Wu' by se ßwojich brjohow stupiko, ßo na ton bok waliko . cz'eni hwjesdarjo praja, so ßu wschitke planety predy
« na ßwojim puczu wschitke ziwe stworenja, czlowekow komety byie, a so tez nascha semja, predy hacz wona
,o sköt, zyle mjcsta a wßy, holje a skaly, hory a ßo je stwerdnyta, niczo druhe neje byia, dyzli tajki
kometa. Woni menujzy wucza, so komety, hdyz ßu
schtomy we ßwojich möznych zolmach tepiko.
wone doiho dosz, to rjeka wele tawsynt ljet we wul«
J a n . Zakoßnje by to byko!.
kim fchjerokim powjetsi ßwjeta wokoko czahake, ßo böle
Pschedz. H a j! to je wjerne! Wopomn jeno a böle stmerduja a ßo potom planetam runaja a so
. bäte! Hdy by ton kometa, s kotrymz nascha semja je po tajkim tez nascha semja we bjehu ljettawsyntow
möhia hromadu trechicz, runje taf twerdy abo twerdschi tak stwerdnyka, kajkaz njetko je. S wetscha maja
byk, dyzli wona,'dha by tola jedyn wot wobeju, abo komety biychczaty prut: tola pak niz wschitke, pschetor'
semja abo kometa na kruchi hic; dyrbjak. Hdyz k njekotre ßu jenoz s jaßnymi pruhami wobdate. Hdyz
. temu wopomnisch, so nascha semja, kaz prcdy prajach, pak maja prut, dha je tön stajnje na tym boku, kiz
sa jenu hodzinu 1700 mil abo 3400 hodzinow bjezi je wot ßkönczka wotwobroczeny. Teho dla hwjesdarjo
y kometa hustv wele ruczischo leczt, dha mozcsch steho praja, so tön ßamy jenoz pola tych lometow nastawa,
kiz hisckczen nejfjit vrawje stwerdnene a so dake niczo
neje, byzli ßwjelto ßloncznych pruhow, kotrez ßo PscheS
kometu blychcza.
Ja n . Kajki pak tön kometa je, kotryz ßo konsche
Ijeto boczakowasche, a wot kotrehoz ßebi wele lubzi
mrfkfty, so nasch» fernju fof)nbi ?
Pschebz. To je tön ßamy, kiz je ßo w 1. 1556
wibzecz bat, a kiz je ßo prjeni kröcz w 1.1264 sjewik,
a kiz po tajkim 292 ljet treba k ßwojemu puczowanju
wokoko ßkönczka. Wön by po tajkim w l. 1848 saßo
pschikhabzecz byrbjai a wschitzy hwjesdarjo bjechu wuticzili, so wön tehby saßo pschincz dvrbi. Dokelz wön
pok tehdy nepschinbze, dha ßu hischczen junkröcz liczjli
n wußljedzilj, so wön we Ijetach 1856 hacz bo 1860
pschinbze a so budze 2. augusta 1858 ßiönczku najblize stejecz.
J a n . Po tajkim jedynnewje, hacz nepschinbze a
ßo tez w l. 1858 saßo bojecz mamy, so möhka pscheS
njön seinja könz wsacz?
Pschebz. Bubj bobreje nabzije, wujo! Ja chzu
teil k dobremu troschtes praji'cz, so hwsesbarjo we tej
wjezy PscheS jene nejßu. Njekotsi wobtwerbzuja, so
tuton kometa pschinvze, njekotsi pak saßo praja, so je
hizom niiuo nascheje ftmje schok, newidzeny wot zancho
czlvwcka.
.
Jan.
Duz ßo pschch ntm bojecz netrebamy?
Pschebz. Eöy pak ty bojasny czlowek, wujo! Ja
tebr praju, so wuczeni hwjesvarjo a zabyn czlowek
niczo baie Newebja, hacz to, so btibje tuton kometa
to wulkeje blilkossie femje stupicz, nie wön hischczen
na wjazy byzli tsi sta tawsynt mit wot neje sbaleny
wostane. Wot tcho kometv, fotruj ßo njelk boczaka,
niczoho ßo bojecz nimamy. Ale w I. 1933 bpn 31.
bezembra ßo kometa boczakuje, kotryz je hwjesvar s
menom Bjela wunamakak. Tön mö;e abo tehby abo
w I. 2115 dzen 26. bezembra najbktze f feint stupicz
o ju wobschkobjicz.
J a n . To je wulki troscht, pschetoz tehby je tola
wjazy ziwy Nebubu!
Pschebz. To brje niz! Ale tez to wjeste neje,
so budze won tehby se semju hromabu storczicz. Won
je ßo w l. 1826 a w l. 1832 sjewit a ßu hizom
tehby lubzjo jeho bin we bojoszi byli, a neje ßo lernt
niczo stalo.^ S zyka je to prösna a nekscheszijanska
bojosz, hbyz ßo pscheb kometami bojimy! Wjesch bha
las wele kometow je?
J a n . Nje!
*
Pschebz. Hwjesvarjo ßu wuli'rzili, so je jich na
439 tawsynt!
•
c
J a n . Dozedka! Hdyz temu takje, dhawschak moze
tola közby dzen tajki kometa pschincz a naß wschitkich
o zyiu semju fkönzowacz.
Pschebz. Mözno to je, ale stacz ßo to nebubze,
bokelz Böh, tön wschehomözny kneg, wschitke wjezy a
tej fortist); wobst je ßwojej prawhu a je fojbej hwjesbji
jeje pucz wotmjeril! Dowjer ßo jemu, wujo, a wot«
stup wot twojeje pschiwjern a bojoszje, pschetoz: Böh
knezi na nebju! Wopomn wele böle we poniznoszi,
kak kraßne te skutki Baze ßu, kajki bziwny a wulki ßwjet
je , kiz je wot Boha stworeny a ßo wot neho sbzerzi.
J a n . Jene mam ßo pak lebe prafchecz, menujzy
to, hacz je to wjerno abo niz, so komely nesbozje
pschipowebaja? Wschak ßo praji, so wöjna abo semjerzenje, abo khorosz abo brohota abo ßuchota abo
njeschto teho runja n«staue, hbyz kometa na nebju ßo
pokaze? Neje bha to wjerno, wujo?
P s ch cd z. O h ! ty luba pschiwjera, hdy bha 6u«
bzesch ty sastacz knezicz! A ty ßwjata mubrosz Boza,
hby bha bubzesch ty w czlowskich q kscheszijanskich bu­
schach twoju möz sjewicz! Tak wele ljet ßo evangelion
Jesom Khrysta lubzom prjcbuje, a s wulkej prözu ßo
we schulach wuczi wjera bo Goha wschehomözneho
stworiezela a tola hischczen ßu lubzjo pschiwjeri pschikhileni a tak hlupi. Ja lebe proscku, luby wujo;
wopomn ßebi tu wjez ßn'jeru, hacz kometa mö'za
prcbybjezcr njekajkeho nefboza bycz a hacz wön möze
we wini bycz, so brvhom a ßuchota je byla. Khorosz,
scmjerzenje a wschelaki kschiz je czlowsku schlachtn bo»
mapytal a neje ßo zadyn fometn- preby wibzccz bat.
Kometa tola s tajkimi wjezami niczo czinicz nima!
Tön pschinbze a bze we ßwojim postajenym czaßu.
Druhby je ßo stalo, so je ßo we ljetach, hbzez je ko­
meta na nebju stejai, njekajke nesbozje pobalo, so je
skötny mör knezil, so je czezka khorosz tu a tam wele
lubzi moriia, so je semja rz'ala, so buchn wot krupow
ßywp na po/ach fh lm t Na to fiu Ijnytwm beS htbom
rnubvi wjeschejerjo a prosetojo wustupili a prajili: to
je kometa sawinowak. Ale neje ßo runje pobobne
nesbczje jow a kam stalo, a z'abyn jeniczki kometa
neje po zylym nebju wibzecz byl? Nerjeka to Boha
hanicz, hbyz jebyn na ncho nespomina a fabubze, so
wschilko ßo po jeho toolt staue. Neje to hrjech, hbyz
lud tajkim profetam a wjeschczerjam wjcri a ßo neboji teho ßameho, kiz naß bije ale naß saßo hoji,
kiz. naß rani ale naß saßo wobala? Schtvz wuscht
a wutrobu wjeschczenjam czlowskeje nemubroszje pobba,
tön sazpi Boha a pschestupi prjenju käsn, kotrez rjeka:
ty byrbisch ßo Boha wysche wscheho bojecz, jeho wy«
sche wschehWlubowacz a ßo jemu wysche wscheho bo»
wjericz! H aj tutemu ßwojemu Bvhu chzemy ßo tpe
",
-r
wschjem bcwjeticj, wujo, a nech komety pschindu abo fräs« na najljepe sarjadowasche ajeho meno i'ewestawk»
nepschindu, jemu ziwi bycz, jemu wumrecz, sa lubo snach bramborskeho kraja wyßoko czeszene.
wsacz se wscbjem, schtöz wön nam pöszele, nech je
Tön bje njehdy we ßwojich krajach pobyk, kiz pola
sbozje abo nesbozje a jemu poßkuchacz, kiz D p r a jil:
Rheina leza, abo wröczt wön ßo | wöjny dam, kotruz
ja ßym tön wschehomözny Böh, khodz pschcde bje s franzowskim kralom wedl — f wjestoszju ja to
mnu a budz fromny!
newjem prajicz — s krötkim ßkowom: wön czehnische
njehdy boinoj. a pschiwedze ßebi wuhloczorneho
5.
mura ßobu, kiz bje ßo w afriskich puszinach narovzik.
Murojo najrmichi czlowekojo nejßu a jich czorna barba
ßo nikomii nelubi, kiz ma bjele beSwoczo. W tam»
H udaj, schto ßym, hdys czi praju:
nvm czaßu ludzjo hischczen zaneho tajkcbo mura ne*
W le tju tne do knta staj»,
' '
bjechu widzeli a teho dla ßo burjo we bramborskich
W symt, hdyz wscho samersne,
wßach a mjeschczenjo w markskich mjestach zatoßnje
Pilna ruf« pyta nie. ,
dziwachu a woczi rosdzjerjachu, hdvz luteho mura na
Söc mjeszi me nerodza,
khurwerchowym wosu.ßedzo wohladachu. Woni hub»
Na wßach pak me lubuja.
roSdajachu n büle na teho czvrncho czlowcka, dyzlk
Schtöz me tepze, tön me hnuje,
na ßwojeho khurwercha hladachu, hdyz ßo tön pscheS
S o möj jasyk möznje rujc.
wßy a mjesta wesescbe. Zonam pak a dzeczom hoka
Khodzicz nemzu, tola bjezu,
'
bojosz na schlju ljesesche, hdyz jeho widzachu, pschetoz
Steju pschezo a nele-u.
jim ßo sdasche, so je to ziwy czert, kiz s khurwerchom
Na tsjoch nohach stein ja,
.
po kraju wokoto jjesbzi.
Dyrbju hdze, me noschuja.
Jedyn dzen ßo sta, so ßo khurwcrch PscheS fräs
S nohu, s porstom dzjciaja
wesesche. Jeho czorny mur na wosu poln pohoncza
Czi, kiz pschi mni ßydaia.
•
ßevzo, jeho pschewodzesche. Tön jara rady tnibku
Schjere je, schtöz wudzjcka
tobaka kuresche. Tobakkurenje pak bje we tamnvm
S o mnu ruka czloweczna,
'
czaßu hischczen mato snata wjez. Tehdom hischczen
Na ßiönczku pak bjcli ßo,
waschnje nebje, ka; njetf, so by közdy» kruwjazy hol;
Hdyz ty s wodu krepisch jo.
ßwoju zygaru w hubt mjet. H aj! na wßach hischczen
Hudaj, schto ßym, hdyz czi praju,
zadim czlowek niczo wo tobakkurenju newedzische. Jako
S o me Sscrbho derje snaju. —
khurwcrch pschi ßwojim wokoiojjcsdzenju na wßy a
do mjestow pschindzc, dha ßo wschudzom lud shroma«
6.
dzowasche, so by jeho wohladat a jemu ßwoju lubosz
wopokasat. Tak ruczje pak, hacz ßo wcßni burjo teho
czorneho mura na khurwerchowym wosu dohladachu,
Hanßez Marczin a Humpakez Handrij ßo junu sczinichu ist kschtzikt a wolachu: hlejcze, hlejcze —
wo tvm roSryczowaschtaj, so ßu wol yakruwy awschit» to je czert — ziwy czert; Böh swarnuj naß! Hacz
Ion howjasy skot njetf pscheS mjeru drohe. Hdyz to runje blisko k nemu nendzechu, dha tola s daloka sa
tak dale dze, prajesche Hanßcz Marczin, dha budza nim khodzachu, so bychu ßebi czerta prawje wobhla»
napoßledk woky tak zadne, so jedyn ßebi zane wjazy dalt. Temu murej ßo to derje spodobasche, a wön
nebudze kupicz möj. Ach! fmolfe, wotmolwi na to ßo ßmjejcsche, so ßo jemu jeho bjele suby f huby
Humpakez Handln; tak dolho hacz möj wobaj ziwaj ßwjeczachu a burow bojosz a tschepotctnje nadpany.
budzemoj, dha na woiach pobrachowacz nebudze!
Jako bje khurwcrch we jenes wßy s wosa wustupit,
so by ßebi zyrkej wobhladat, dha tön mur tez sa nim
dziesche. Teho pak löscht pschemo, tobak kuricz a wön
7sczeze ßwoju trubku se saka a sazehli ju. To bisch«
czcn zadyn wot tych ludzi nebje widzil a jako ßo njetf
schjery tobakowy für s huby mura sbjehasche, dha
wschitzy njekotre kroczelje do sady stupichu. Pschetojj
Khurwerch bramborski, Bcdrich Wylem, pomenv- ßylna bojosz jich nadpany a niczo jim wjeszischo
wany wulki, kiz bje 1658 ziwy, djesche mudry a nebje hacz to, so tön czorny kurer, kiz pachasche kaj
czcszje dostojny knezer. Wön te naleznoszje ßwojeho satepena pjez, nichts druhi bycj nemöze, dyzli ziwy
H u d a n c zk o . 1.
Schtöz je jara mudry, je pol nemdry.
Kuricz trubku todaka, to je kraßna
dobrota.
'
czert. Jen»; njekotsi wofiachu stejo, so bvchu Hebt tu
tvjcj blize wobhlavali. Na jene dobo stupi mur k
jenem» burikej a posktczi jemu ßwoju ttuH u, jako by
prajic; chzyt: pscheczelko, spytaj tola, hacz duschnjc
«eßlodzi. Tön Pak naströ'zany sczeze tjchepotajo khjelsje
ßwoje czapku, n hluboko ßo Pokhilejo rekny: nje!
hnadny kneS c'zercze, ja zadyn wohen nezeru.
Tak bje psched dwjemaj ljetstotetkomaj. Nichts
«erosemische tobak kuricz a psched murom ßo ludzjo
bojachu, kaz psched czertom. Njetk pak burjo pjeknje
ßvbotu, hdyz do mjesto pschindu, k snalemu pschekupzej
na ßerbjkej haßy dzeja a ßo teju murow neboja, kotrejuz um psched ßwojimi khlamami stejo, ale njckotru
kraßny punt tobaka kupja, so bychu pachacz möhli
wo8 ranja do weczora. Czaßy ßo pschemjeneja a
my ßs f nimi pschemjenjamy.
'
<?
wvkvlckhodzi po ßwjcczi, dokelz widzi, so palenz jemu
pomha wele tawsynt vuschow löwicz do jeho hclskcje
ßyczje? Prawje masch, kmölse, wotmolwju ja, so. je
palenz wele schkody naczinil a so bjerny na tym wtntt
maja, dokelz je leßny czlowek te ßame palicz nawuc'zil.
Ale prjecj ßo ncda, so ßu bjerny tez yscheS mjern
wulki wnzilk pschineßle. Hdyz nebychmy bjerny mjelj,
dha ja nebych wedzit, schto by khudy lud chzyt jjesz.
Humpakez kmötr pak na to dale rekne: schto dha
ßu khudzi ludzjo w predawschich czaßach k jjcdzt mjeli,
jako hischczen zane bjerny nesnajachu? Pschetoz to
tola közdy wje, so bjerny nejßu pschezo jako wschjedna
jjedz snate byie. Schto ßu woni tehdy jjcdli? Na
to wotmolwju: ludzjo ßu tehdy jahty, hejduschku,
hröch a teho runja böte ßyli, dyzli njetk. Woni ßebi
ßwoju jjedz böle wot rzancje a pschenczneje muki ho«
towachu a bjechu tez ziwi, hacz runjez ani bjernow anr
8.
khoseja nesnajachu. Ty by ßebi tu dobrotu, so bjerny
mamy, hischczen böle khwalit, hdy by ty druhdy, kaz
B j e r n y .
ja, stare knihi c'zital, we kotrychz steji: a bje tehdy a
Közde lube ljeto wokolo Jakuba sbjehne ßo beS tehdy wulki blöd a wulka drohota, so sköt a czlowekojo
lubotu to Wsljne praschenje, schto bjerny, na hrjadkach mrjejachu. Tehdy Pak bje na pol mene c'zlowekow,
polow stejo, czinja! Pschindzeschli w tym czaßu na dyzli njetk, a njetk, tak dolho, hikz bjerny mamy, wot
znenski hermank do mjesta, dha ßo mjeschczenjo naj- teho zana rycz wjazy neje, so bychu czlowekojo hlodn
naleznischo wvdhoneja, kak bjerny wonkach na kcaju mrjeli. Kaha dha by bylo, hdy bychmy bjerny nefitja , hacz bubj« ßo ljetßa radzicz abo niz. Dzeschli mjeli? Közdy wje ßo dopomnicz, kak srudne bje ljeto
bo Barta abo do Wösoorka na skötue wiki « 1847, hdzez ßo bjerny prjeni kröcz radziie nebjechu,
dwaj abo tsjo ßedza njchdze pola karana piroa- abo ale shnile, czorne a khore, jako wot mora jka'zene,
schkleüczki czisteho hromadzje, dha mözesch wjesty bycz, pod pcnlom ßo namakachu, Kajka nasta tehdy drohoso ßebi beS druhim tez wot teho powedaja, kajke ßu ra! A neje wona trala hacz do ljeta 1856, we to«
ljetßa bjerny, hacz je selo czorne abo hischczen selene, trymz bjechu saßo strowe a bebte?
hacz je wele khorych abo strowych pod penkom. Ja Dokelz ßu bjerny tajki wuzitny a wafny pköd
kubne bjerny ßu tchdom hizom scate a trochu hizom nascheje semje, dokelz wot nich tak wele wotwlßuje,
közdy wje prajicz, kak budza bjernowe znje wupadacz. dokelz my jich nihdy nechaniy a nemözemy parowacz,
To zadyn dziw neje, so temu tak je, n so lubzjo ale je nusnje ßami sa ßo a sa ßwöj sköt trebamy, dha
közdoljetnje tajiu ftarosj bla bjernoro maj a, rekne m» ßo sböbnje praschamy, swotkal ßu wone k nam
Humpakez kmötr, ßo ßmjejo. Nje wschak, wotmolwju pschilchle.
ja, ja ßo tez nedziwam. Bjerny ßu najljepschi dar
To pak chzu ja wam tudy roSpowedacz; duz po«
Bozi, kotryz je nam tön hnadny kneS we nebeßach ßkuchajcze!
wobradzik. Bjerny a khoscj stcj hnsto jenic'zka jjedz
D olhi czaß ßu ludzjo mjenili, so ßu bjerny s amerihiödneho khudeho luda. Hdyz ncbyschtaj kaj dwaj kanskeho kraja s menent Virginia k nam Pschischke.
bykaj, bjenm a khosej, dha by zaloßnje wulka nusa We tvm pak ßu ßo molili. Wele böle we Peruanpo zylym ßwjeczi knezita.
'
skej polonschcje Ameriki, tarn hdzez ßo guano, s kotrymz
Wjerno je, rekne Humpakez kmötr, ale tez niz. njetk ratarjo ßwoje pola hnoja, namaka, maja bjerny
PscheS bjerny je tez to palen; palcnje a palen; piczje ßwoju domowinu. Tamni wobydlecjo ßu ßebi bjerny
uastato, kotrez je tak rode nesbo'za a tut rode hrjecha w arili a s nich khljeb peklt wele czaßa predy, hacz
na ßwjeczi porodziko! Newjesch dha, so ßo s bjernow Schpaniszy k nim pschikhadzachu. Schpaniszy, kiz pod
ta helska jucha w art, kotruz ludzjo kaz ncmdri do ßo nawedowenjom wjesteho generala Pizarra peruanski
zlokaja? Neje tuton palen; czertowski jjcd, s kotrymz kraj wunamq^chu, ßu prjeni Europijzy bylt, kiz ßn
ßo czieko a duscha moritej? Newjeich dha, so wot bjerny jjedli. Woni je pak sa wazne nejßu djerzeli
teho czaßa, so ßo bjerny plahuja, czert wele weßrlscht a mal» ßo wo ne starali, czohoz dla tez zana powrsz
wot nich k nam pschischka neje. Djcsty John Haw­
king, irlanbski lobznik, je prjent bvt, kiz je bjerny
ßobu do Jenbzelskeje pichiwcsl. Tön bje Mienujzy do
pschistawa we Santa» fe we ncwej MeksiMskcj pschijjet a jafo bje tarn pschischok, jancje zyroby wjazy fa
ßwojich ludzi na lobzi nemicf. Na to bje roon ßwojim löbznikam pschikasat, so byrbja na fraj stupicz a
Ijlabacj, hbze bychu njeschto k jjcbzi bostali. Jnbianarjo pak jeho lubzom niczo nebjechu btuj möhli khiba
bjemy. Dokelz jenbzelszy lobznizy s tutymi' fulfami
newedzichu wobkhabzrcj, bl;a ßo woni pschi prjebku
na ne kinjewachu a ßebi njeschto bruheho zabachu.
Jako pak niczo nenamakachu .ant ncbvftacbu, bozlt
tajfe kulki, bha ßo wont na iöbz saßo wroczichu a je
pschi wohnsu pcczechu.
A hlaj! te nemaio berje
ßtobzachu. Tola Pak, bokelz bruhdzen ljepschu zyrobu
dostachu, bha toöni te bjentt; zylje sabuchu. Njeschto
malo bje jenoz we jenym kuczi lobzje lezo woftalo.
Jako ßo tn iöbz bvlnoj wrörzi, namakachn te
bjemy, kiz bjechu ßo renje bzer'zalc. John Hawking
je na to wfa a bokelz wbn ßam jene kubko mjejesche,
da toon je na polo naßabzecz. Nichtö pak dale fa
ntmt nchlabasche « buz buchn fabutc.
Häkle 20 ljet posbzischo pschiwcse abmiral Walter
Naleigh njeschto bjernow s Ameriki bo Jenbzelskeje.
W l. 1584 tobn, rttnje faj predy pomenowany Haw­
king, te ßame na ßwojim kubli plahowacz sapocza.
Jemu ßo Pak tez dzjesche faj tamnemu, nichlö fa
nim i nehlcibasche.
Won tehbomnischcj jenbzelskej
kralowej. Hilzi wo tußych bjecnach powedasche a jej
sich njeschto bau.
Kralowa Hilza na to hornz
nawaricz ba. Wone jej berje ßtobzachu. Tcho bla
ba toona ßwojcmu kralowskemu sahrobnikej pschtkasnju,
so dyrbt je toe kralowskej sahrobjt ßabzccZ a plahowacz.
Tön pak malo prözy na ne wazesche a ßebt wele s
ntch ncczinische. Na tajfe waschnje buch» saßo zylje
sabyte.
Njekotre ljela posbzischo pschiübze Franz Draka,
ßlawny lobznik bo Brasiliskeje a spösna tarn teufst
wu'zitk bjernow. Jako ßo bo Jenbzelskeje bomoj wrörzi, rosa tobn Wele korzow ßobu s tym wolpohlabanjom, so chzyl PYiacz, harz nebychu we jeho tvötznym
kraju rosite. Won wele prozy na ne wazi a wulki
kruch kraja s ntmt wobßabza. Hbyz bjechu sesraiite
o ho jata berje rabzile, wudzjeli tobn ßymjo root ntch
wetschim kublerjam a buram a napominasche sich, so
bychu kulki ßabzeli.
Won tuto ßymjo bo Jtalskese
c bo Njemzoto rospbßka, so bychu wschubzom s nimi
spyiali. Tuiön Franz Draka je po prawym tön muz,
kotrehoz newustawaiemu prözowanju my ßo dzakowacz
mamy, so lubzjo bjemy lohzy sesnachu. Dziwno pak
je, so ßebi lubzjo, woßebje burjo tehdy niczo sbjernow
ncczinjachu. Woni newedzichu s nimi wobkhabzecz a
je plahowacz; woni je, jako njeschto noweho, sazpijachu
a ßo na te kulki ßmjesachu. SSamo wuczeni muzojo
newebzichu, kak dyrbja tutu nowonamakanu zusu
rostlinu nakozicz. Tak ßo we starych kconikach ßmje«
schny pobawk poweba, kiz fa to ßwjebzi, so pschi prje«
nim spoczatku, jako bjcrny k nam pschiübzechu, nichib
sich kraßny wuz'itk nespbsna.
W l. 1621 bje we Herborni, nczffaüskeho kraja,
hbzez bje wyßoka schula, jebyn mu'z.s profeßarjom, s
menom Jan Matthej.
Won bje starb muzik, jara
wuc'zeuy ale nezeneny, lubowasche rözse a rostliny
pschcs mjeru jara a bje knihi wo sahojenskich inozach,
kiz wschclake rostliny maja, spißak.
Pschcö to bje
ßebi khwalobne mono bcbyl a siiajoinosz po zusych
krajoch. Tön mjejesche bobrcho pschcczela w O'Ssorbzi,
kiz bje proscssar na tamnischcj jenbzelskej univcrsiczi.
Wobaj broaj ßebi husto we nastupanju rostlinow a
tbjoto listy pißaschtaj a ßebi ßwoje shonenja we na­
stupanju natury ßobu bzjelischtaj. — Tehby bjechu
runje bjerny we Jenbzelskej njeschto, wo czimz ßo wele
ryczesche. Na kralowske blibo buchn ftajane a kralow»
ska ßwöjba je raby jjebzische. Ton okSforbski professar
dofta njekotre kulki root kralowskeho sahrobnika barene
a myßli pschi ßebi: ja chzu tola ßwojemu lubemu
pscheczelej w Herborni, kiz je lubowar'nowych rostli­
now, jenu pößkacz; to je njeschto noweho, na czimz
tobn ßo sweßeli. Won poloz'i jenu jeniczku bjernu
bo schwarneje makese tyski a poßka tu bo Herborna.
Ta tyska s tes bjernic'zku pschiübze we prawym czaßu
na Jana Mattheja a tön ßo wutrobnse na nej swe­
ßeli, so je jeho bobky pscheczel w Okssorbzi na neho
lubosnje spominak a rekne leßnje pschi ßebi: hlaj! to
je wjeszje jena nowa kwjetka s Ameriki. Won ßabzi
njetk hnydom tu bjernu bo rözoweho hornza a staji
ton psched wokno, hbzez ßkonczko mejoroe prawje renje
ßwjeczi a palt. Bjerniczka rosze renje a sakczjeje po
krblkim czaßu s rjanym mvbrym kczenjom. Proftssarej
Matthejej ßo ta mobra rjana tbjicjfa wubernje lubesche. Kozde lüde ranje, hbyz bje stanyl, wön na nju
pohlada. Wschiikim ßwojim bobrym snatym wön ju
pokasowasche n ßo pschi tym hordzesche, so ma tajku
norou, hischczen zenje newidzenu, zabnu kwjetku.
Pschetoz roona je f Ameriki, prajesche wbn, a je nje­
schto wubernje woßebneho. Runje we tych dnjach,
hbyz ta bjerniczka weßelje kczjejesche, byrbesche jeniczka
bzbwka nahlabneho muza we Herborni kwaß mjecz.
Wona bje pözcziwa, bohabojasna, pjekna knezna, luboroana a czeszena wol wschilkich po zykym mjeszi.
Jejny Hatt bje ßußob a bobry snaty s profcffarjom
'
Matthejom. Zadyn bziw teho dla nebje, so newesziny nan k tutemu ßwojemu ßußodej dzjcsche, jeho
na kwaß proßvcz. Newesta pak da psches nana
knesej profeffarej wele dobreho prajicz, so by wön
tola khröblje jej prawje rjane kwaßne woneschko ßobu
pvßlat. Tutu prostwu sjewl nan knesej Mcitlhejej.
Tön stupi ßmjejo k wokncj, hdzez rözowy hornz s kczjejazej bjerniezku stejesche, n wotkamajo to «obre fqcuje
prajesche: ja szelu tudy tej rjanej lubej neweszi naj-zadnischu a najrenischu kwjetku, kotruz ja wobßebzu.
A woprawbzje na tajfe waschnje je iuta newesta wot
prjeneje bjerny, kotraz bje bo nassauskeho kraja pschischka,
woneschko pschi wjerowanju mjeka a ßo s nej wulzy
jara hordzila. Nichts pak pschi kwaßu a pschi wjerowanju neje webzil, so je ta kulka, kolntz bjerniczka
we semi plodzi a porodzi, niz pak jejne ntobre kczenje,
to najwuziinische a najwaznische, czohoz ßo czlowek
weßelicz ma.
S teho pobawka mözesch wußljebzicz, faf malo lubji
pschi prjebku webzische, schio s bjernami sapoczecz.
Hbyz to wuczeni muzojo, kaz tutoit proftssar Matches
newedzichu, bha ßo jebyn spobziwacz nemöze, so burjo
na wßach wele ntene so tym pschindzechu, faf a k
cjomu ma ßo bjerna nalozicz a trebacz. Wjeste pak
je, so bjerny bcö lubcm qezki nutskhob namakachu.
Wokolo ljeta T590 buchn motte we njemskim fraju
snate. Jako ßu khurfjerschta Bjedrich V. w Pfalzy,
kiz bje posbzischo s kralom w Czjcskej, f jenes jenbzel­
skej prynzessynu wozeni, buch» bjerny s Jenbzelskeje
ßobu bn Heidelberg» pschiwescne a we ianmischej wo»
kolnoszi tarn a ßem plahowene. Ale tsizeczi ljet irajaza wöjna, wot l. 1618— 1648, sadzjewasche jara,
so ßo bjerny des lubzimi nemvzacdu rosschjericz. We
tmcj zaioßnej wöjnt, we kotrejz zyl» njemski fraj wele
czcrpirz mjejesche, burjo a ratarjo zane pola ncwobßywachu a hdyz to runje czinjachu, buchn jim husto
znje psches nepsckeczelske wöjska sahubene a skönzowane.
W l. 1648, hdzez ta wöjna ßwoj könz dosta, buchn
pak tola w barmftabtffim fraju bjerny plahowane,
bokelz je se starych poweszjow wibzicz, so ßu burjo
tehdy ßwojim duchomnym dzeßaik wot bjernow woiedacz byrbeli.
Jara dokho je trat», predy hacz ßebi bjerny w
pruskim fraju pscheczelstwo burow dobuchu. Sto ljet
je ßo ftoro minyla, so lubzjo sapoczachu srosemicz,
kajki Bozi bar je ßo jim s bjernami wobradzik. Bedrich
wulki, kiz bje psched sto Ijetami ziwy, ton ßamy, kiz
ßybomljetnu wöjnu webzesche, bawasche ßebi wschiiku
möznu prözu, so by tute bjerny w Schlesynskej sawedk.
Burjo a ryczerkublerjo ßo wobarachu a zane ßadzecz
nechachu. Na to wön krutu pschikasnju a twerdy
1Ö
wukas ba, so ma közdy bur a kubier wjesty kruch
kraja pschi khostanju s bjernami wobßabzecz a kralow»
szy sastojnizy w Schlesynskej mjejachu tu porucznosz,
na to hlabacz, so by ßo to wuweblo. Pschi >ym je
ßo ftalo, so ßu ßo njekotsi kublcrjo rabscho khvstacz
a bo jaftroa ßabzicj baii, hacz so bychu bjerny na
ßwojich polach ßabzeli.
We Saksonskim bjechu bjerny wokoco ljeta 1680
w Voigtlanbzi snate. . Ssyn bohateho bura w Wür»
schnizach pola Plauena bje sahrodnistwo wuknyt a bo
Jenozelskeje puczowak, hdzez bje dolho w sahrodach
kralowskich dzjetal. Jako ßo wön born wröczi, pschi»
neße wön bjerny ßobu a ßadzcsche je na nanowe
Polo na hrjadki. Jeho ßußodzjo ßo jemu besboznje
ßmjejachu, so wön Polo, kotrez by, hby by wowß abo
rözku abo brühe zito woßyk, wele wjazy neßto, s tajkim
newuziiitym pkobom wobßadzuje. Hacz jim runje bo»
pokasowasche, faf wuzitne wone ßu a faf berje wone
ßkobza, bha woni tola jemu newjcrjachu a zane ne»
ßabzachu. W l. 1715 pak wyschi hajnik s Bculwitz
«ab Schiettawvm a wyschi kutnmtt s Miikau w rubowych horach ßebi wschu prözu bawaschtaj, lud fa
bjcrnyßabzenje dobyq. Dokelz bje tehdy zito jara
drohe, dba khudzi borst? ßo nawuczichu, bjerny waricz
a jjcsz. Tak ßo böle, osc tola jara pomalu rosschjerjadnt. Bohaczi burjo wokolo Lipska a Mischnja 1730
hischczen niczo wo nich wcbzicz nechachu. Woni ßo
na te jenbzelska kulki, kaz woni jimrjekachu, ßmjejachu
a ßwoj zort f tymi muzemi czjerjachu, kiz jim spytachu
bowesz, kajki wnlki wuzitk wone maju.
Duchomni na wßach ßo prözvwachu bufero naryczecz, so
bychu bjerny ßabzeli, ale iajzy dostachu to zortne me«
no: kulkowi prjedarjo.. Wjesty buchomny Ungebauer
we Naunhofi pola Grimmy mjejesche ßo jara slje,
pschetvz jeho woßada, dokelz ju swozu k bjernyßavzenju
dzerzecz chzysche, jeho pscheszchaschc, so bubzische fforo
wo ßwöj hamt pschischvt. Tez bo Luzizy k Söerbam
ßo bjerny jara posdzie a czezkv pscheczischczachu. Knezja
je na ßwojich polach ßabzachu, ale burjo, kiz mjejachu
robotow dla wulku neborojeru k nun, runje to ncczinjachu, schtoz knezja chzychu a ßo dolho wobarachu,
predy hacz sbjmrami spytachu. To je njeschto noweho,
prajachu woni, my' chzcmy pschi starym wostacz. Wot
jeneho wobstarneho ßerbskeho schjedziwza ßym ja ßky»
schal powedacz, so jeho dzjeb je jemu prajit, s fajfej
newolu je na ßwojim polt bjerny ßadzat, so zanu
neje ßam jjedk, ale wschitke ßwinjom dak. Tön tez
pschistaji, so je we jeho wßy jebyn bur byl, kiz je
jene ljeta n # p u pecz mjechow wuryl a neje webzik,
schlo s nimi czmlcz. Jeho ßitßobzjo pak, jeho wttßmjc»
wajo, jemu t» meno: kulkowy mjech dachn, « wön
je czaß ziwenje to meno kulka sakhowak. Wot teho
pilneho bjernyplahvwanja pak ßnadz wschitzy wukhadzeja, kiz njetk hischczen to meno: Kulka rnaja.
Jeno'z tehdy, jako burjo na wßach ch'wschitzy lu­
dzjo spösnachu, so wulki wuzitk a wulku dobrotu wot
bjernvw maja, sapoczachu wem je pilnischo ßadzecz.
Pomaku, jara pomalu je to schko. Drohe ljeta, we
kotrychz zitne znje ßo nebjechu poradzike, ßu häkle bjernam k waznoszi a k temu pomhake, so ludzjo njeschto
do nich dzerzachu. Spodziwne pak je a wostane woprawdzje to, so ßu ßo ludzje tak dolho pschecziwo
bjernam wobarali. Skoro dwje szi ljet je tralo, predy
hacz je ßo wot luda spösnaio, kak dobre a wuzitne
bjerny ßu., A hdy bychmy je njetk dyrbeli parowacz,
kajke hawtowanje, kajka nusa by nastaia. Hdy by
njetk zadyn kral abo knes wustupil a w ßwojim kraju
sakasak, bjerny plahowacz, kajki ropot, kajka revoluzia
by wudyrika! Bohu budz dzak, so je mamy a jeho
chzemy proßycz we meni teho knesa Jesom Khrysta,
so bychu ßo közdoljetnje derje radzile a ta ska khorosz,
kiz je pscheszeha, wot nich precz wostala.
my nedamy ßwoje dzjeczi schczjepicz. Njetk — ßu wschitzy
mudri dosz, so temu wjazy newobaraju. Hdyz ßo zelesnizy twarjachu — dha mudre hlowy na wßach ßo
tschaßechu a huby mörezachu: to rjeka Boha spytowacz
-------- a njetk — woni ßo ßami na zelesnizach pjeknje woza. Hdyz ßo we schulach czitanje dzjeczom
po ljepschtm waschnju wuczicz sapocza, dha te mudrr
hlowy ßo wschudzom sbjehachu a bje ßlyschecz: nasch
pop a nasch schrybar staj btasnaj — wonaj pschine.
ßetaj nasche dzjeczi wo prawu wjeru, my chzemy stary
A B C s khaponom saßo mjecz — a njetk ßu pjeknjr
s pokojom, hdyz jich dzjeczi s menschej prözu a s wet.
schej wuschiknoszju cz'itacz nawukny, dyzlt woni ßami.
Wschitko nowe, schtoz je dobre, ma malo pscheczelow
a lubowarjow, ale to nowe, schtoz je wot steho, ludzjo
rad a s weßeljom sapschimnu. SSwjet je sty a wo­
stane sty. Teho dla neßudz nichtö da czaßa a poßluchaj közdy na tych, kiz jemu dobre radza. Sp y t a j c z e
wschi tko a to dobr e sdzerzcze. Boje mj el — —
9.
Hdyz pak na sawedzenje bjernow spomnisch, kaz
ßym je lebt njetk rospowedak, schto s teho nawukncsch,
kmötse? 3a czi praju, ty s teho nawuknesch, so je to
Bimbrechez ßlustelk, trochu nahly a lösy hölczik,
kniczomne waschnje, po kotrymz ßo wschitko, schtoz je
bjesche
wo jstwi wokoto bjehajo a haruwajo wulku
nowe, sazpi a we ratarstwi a burowstwi wschitko ßo
khwali a lubuje, .schtoz je stare. Schtoz to nowe sazpi, schklu a khofejowe schalki, kiz na blidzi'ste,achu, rosbit.
dvkelz je nowe, ton je tun je tajki blasen, kaz tön, fij Jeho nan, jako to pytny, bjesche ßo jara roshnjemal
to, schtoz stare je, chze skhowacz, dokelz je stare. Tez a f kijom na teho hölza dzjesche wotajo: beSbözny
jow hodzi ßo prajicz,* schtoz japoschtot praji: spytajcze hölcze, wjesch ty , schto wasch sa to dostacj? „Ach!
luby nano," wotmolwi maly Gustelk, „ivostajcze me
Wschitko, a to Vobre sdjerzeze.
na pokoj, ja wschak niczo mjecz necham!
Schtoz pak wasche ratarstwo a burowstwo nastupo,
kubiSSerbjo, dhawopomncze, sojetajkaryczjaranepschemyßlena, kotraz ßo jow a tam ßkyschi: dzjed je to a tamne
10.
cjinik; mejnanje joteztak czinil, tehodlajateztakczinju.
Dale pak je to jara nemudre, hdyz wy chzecze jenoz na te
mudre hlowy poßtuchacz, kiz ßo we waschej wßy naWön ma tsi, tez schtyri noht,
makaja a beS pschemyßlenja ßudza. Tutych mudrych
Nima brjuch a zane rohi,
hiowow je na dosz. Woni ßedza a bledza, hdyj je
Khribet ma, pak tebi k lubti
ßo njeschto noweho wunamakato: to neje k niczomu.
Nima hlowu ani hubu.
W y pak pola nich ßedzicze a hubu rosdajiwschi spjeSSylny je, so wele noßy,
wacze s nimi: to neje k niczomu.
Böh tön knes
Khodzicz wön pak nemöze,
wschudzom we wschjrch schtantach a we zusych krajach
Czrije nima a je boßy,
wschelake dobre na ßwjetlo czehne a pschineße, so by
HvYj jön storczisch, klepoze;
ßo wot ludji k jich ljepschemu natozito. Schtoz to
Hdyz ßy sprözny, trebasch jön,
bes spytanja sazpi a saczißne, tön czini hrjech a ßebi
Ravy neße tebe wön.
schkodu. To dobre pak, kotrez chze Böh sawesz, neda
ßo horjedzerzecz. Hdyz jjetra ßo sapoczachu schczjepicz,
S s y ry popek dzjecZom hoji.
Hudanc^ko 2.
dha weßni burjo morkatachu « prajachur to je hrjech,
BukicZanski nadpad
14. oktobra 1758.
sakhadzesche a krawna bitwa ßo bijesche. Psched sto
ljetami, praju ja, to bje w czaßu ßydomljetneje wöjny,
wot kotrejez ßym ja lonsche ljeto we protyzy wschelko
powedat.
Pöj so imtu, luby ßerbski cjitarjo, pöj, ja chzu
lebe wesz na mjesto we SSerbach, hdzez psched sto
Pöj teho dla so mnu, a pohladaj sto ljet sady ßo,
ljetami srudnje wonhladasche, hdzez je po wele krwje so by nashonik, kak je tehdy we Bukezach a wokoko
Pschelako a ßo wele tawsynt czloivekow moriko!
Bukez we blizschich ßerbskich wßach wöjna naschich
Pöj so mnu, praji pschedzenak, moj chzemoj hroma» wötzoiv zakoßnje domapytaka, a jim hiuboke rany
dz'je stupicz ßrevza do ßerbskeje krajiny a spjewacz Bohu bika. Pöj a poßkuchajt
temu knesej dzak a khwalbu, so je nam a naschej njetPschi sapoc'zatku ljeta 1758 bje menujzy Bedrich
zischej schlachczi zohnowaNje stoteho. mjera spozczik a nutlft twerdzisnu Schweidnitz dobyk, a ßo potom do
sdzerzak!
Morawskeje podat, so by tarn twerdzisnu Holomuz
Hdyz wokoko Budyschina abo w doli delneje Spre» dobyk. Tudy pak bje wön wulku schkovu mjek, a saßo
wje khodz'isch, wuhladasch na horach lezo zyrkej, kotrejez do Schlesynskeje zofacz dyrbjak. Rußojo bjechu ßo des
wjeza daloko ßo widzicz da po zykym ßerbskim kraju. tym wot poinozy do jeho ftaja w alili a pod nawedo»
Hdyz weczorne ßkönczko ßwoje poßlene jaßne pruhi wanjom generala Fermora mjesto Kralowz wobßadzili
na luto mjesto szele, dha ly tez wohladacz mözesch, so a ßo tarn twerdzje ßynvli. Wot tarn bjechu ßo woni
wokoto teje zyrkwje ßo weß wupscheszjera, s nowymi do Pomorskeje a do .Markt sczahnyli a rubili a pusczili.
a starymi khjezemi a bröznemi, jako bychu furjatfa Hrabja s Dvhna, kiz mjejesche w Pomorskej roSkaso.
ßedzate wokoto paty. Te twarenja ßu w nowischim wacz, jim wobaracz nemözesche, so Posnan^ Elbinc,
czaßu nowosestajane, dokelz je pkömjo s dzjela pozreio, a Torun wobßadzichu. Woni dale Dansk spalichu a
schkoz bje stare. A häkle psched krolkim je ßo ta stara twerdzisnu Küstrin woblehnychu a «vschudzom zakoßnje
zyrkej wonkach a nutskach na najrenscho ponowita, so sakhadzachu. Tutym ßwojim rnssowskim ncpscheczelam,
je te Boze weßelje, tarn nuls a wonkhodzicz, a we kiz niczo neczinjachu, dyz'li wßy a mjesta wupuszicz a
nej te rjane Boze' ßiuzby dzerzecz.
kraj wurubicz, czehnische Bedrich napschecziwo. Dzen
Snajesch ty tu weß, luby pscheczelo? Wona lezi 21. augusta pschindze wön do bliskoszje Küstrina; a
na khnbeczt kerkateje wyschiny. Psches nju czehne ßo 25. augusta da ßo wön s ; nimi do krawneje bitwy
ta stara droh«, ktz do Schlesynskeje a do ^ttawy wedze, po!a Zorndorfa, we kotrejz Russojo 19000, Bramborszy
na kotrejz w predawschich czaßach wulke, wot schjeszich, 10,000 morwych o ranenych mjejachu a czi prestschl
woßmich konjow czehnenc wosy wele milltonow zent- sbiczi zofacz dyrbjachu.
narjow drohich tworow jow o tarn nimo wozachu.
BeS tym, so ßo Bedrich pola Küstrina s Russami
Pod nej wedze njetk zelesniza nimo, na kotrejz parny bjedzesche, bje ßo rakuski gencral Dann se ßwojim wöjwös wele krocz so dzcn wcßelje sahwtsda, hdyz na skom se Schlesynskeje do Saksonskeje wobroczik, hdzez
bliskim pomorowskim sasianischczu wo minutu^ sastane. bje ßo tez wöjsko njemskchv ßcjma podako.
Darm
Redaloko wot neje posbjehuje wyßoka hora Czornoboh chzysche Drezdzany dobycz a s tym Bedrich« wot Lobj«
ßwoju schient hiown, s kotrejez mözesch ßo daloko ä wotczischczecz.
Dokelz Pak drazdzanski bramborski
schjeroko roshladowacz po ßerbskim kraju a widzicz kommandanta, hrabja se Schmettau, s tym hrozesche, so
ßerbske wßy a mjesta, ßerbske doliny a hörki.
chze zyie mjesto a kralowski hröd spalicz, a s pölverom
Pöj so mnu do Bukez, prajuja hischczen junkröcz: do löst« tsjclicz, dha Daun wot ßwojeho prjenscheho
to je ta weß, wo kotrejz ja ryczu. Hdyz njetk tarn prjödkwsacza wotstupi a twerde ljehwo wysche Biskopiz
pschindzesch, namakasch ly tarn dobry mjer knezicz. k Stolpnju wobczahny s tym wotmyßlenjom, so chzyk
Piödne sahony ßo wokoto neje wupscheszjeraja, wob» Bedrichej pucz do Schlesynskeje sadzjewacz. General
ßyte se zünymi sornami, worane wot pilnych burow, Saubon bje ßo bes tym se ßwojimi Khrowatami a
wobdate se selenymi kerkami a rjanymi schtvmowymi Pandurami psches Luzizu hacz k Wojerezam sczahuyk
alejami. Jenoz tu a tarn ßkyschisch nasymu tsjelenje. a wot tarn hacz do Khoczebusa dale po zykej holt
mjerneho hajnika, kiz s tsjelbu psches pola a ferst kho» mjesta a wßy wurubik, burow cz'wjelowak a zakoßnje
dzi, so by bojasneho sajaza s bjernjazeho fela abo s li» krawne skutkt wschudzom wuwedk. Wokoko Weleczina
ßkojtych runklizow a kakowych kerczkow wuhnal a stejesche wetschaMzjelba, we Lubiju prynz s Durlach a
lvrii. Hinak je tarn ljetßa, dyzlt psched sto ljetami. we shorelskej krajini gencral Wahl«. Dann mjenesche,
Lehdy tarn ßylna wojerska hara we mjeßazu oktobru so je wschitko na najljepe srjadowak a so Bedrichej
13
mözno nebubze, saßo do Schlesynskeje hicz a wön mjejcfche myßlje, ßwoje wobßadzene mjesta berje wobkhowacz,
bofel; je Zitawy a s Czech wschu wöjns^ zyrobu se
ßwojich magazinow s löhkim böstowacz mHesche.
Doiho nctrajesche, so Bebrich tez bo Saksonskeje
pschindze. Ssrebz septembra bje wön saßo tu. Wön
hnydom wobsankny, Dauna a zyte rakuske wöjsko f
jich twerbych ljehwow a bo Czech wuczischczecz. Dokelz
bjechu jeho wojazy wot stajneho wokotoczahanja rf
wot twerbych bitwow, kotrez bjechu mjeli, khjetro sprözni,
k lemu tez wedro jara hrosne a beschczikojte bjesche, bha
wobczahny Bebrich twerde ljehwo Daunej s napscheczcl
nize Biskopiz k Bubyschinej. Wot jow myßlische wöri
ßwojich nepscheczelow pscheszehacz, hacz nebubza ßyczi
a jich tak wodczahnycz, so wot Zitawy wotrjesneni
bubza, hbzez woni ßwoje magaziny mjejachu. Dann
ßo pak nehibasche. Weleczanska bzjelba sczeze ßo bt>
Lubija a bubyska bo Wösporka.
Bramborszy Pak
pod generalom Ratzom pschikhabzachu k Bubyschinej
a lezachu wot Krakez bo Tsjelan.
Jako njetk Dann spösna, so Bebrich blize k nennt
stupi a so je wo prawdzi strach wot zitawskich maga­
zinow wusankneny bycz, pschemjeni wön ßwoje
zyte wöjslo. Wahlowcj bzjelbi kasasche wön, ßo wo­
kolo Bukez stajicz, so by lubijsku brohu wobßabzlia.
Wen ßam ßo 5. oktodra se Stotpnja sbjehasche a
ßo psches Pözkowy, Jasonzu a nimo Khrostawy we
hubenym, beschczikojtym webri k lubijkej stroni sczeze,
tak so 7. oklobra bes Ketlizami a Lubijom twerbe ljehwo
wobczeze. Tam ßv lak ßyny, so prawe ramjo jeho
wöjska na wußmuzowu horu pola Zarkow, s kolrejez
bjechu Wahlvwi Khrowatojo bramborskich tsjelzow
wotehnali, ljewe wokschiblo pak hacz bo Lejna doßohasche a wön ßam s khribetom k Lubijej stejesche.
Jako bje Bebrich psches bescrtirow a wobhonerjotv
shonii, so ßo Dann se Stotpnja k ranju czehne, pschikasa wön Ratzowemu korpsej, ßo saby Wösporka k
Kschischowej stupicz a khwatasche ßam se ßwojim wöjstom na Budyschin. Wobhonerjo bjechu jemu prajili»
so Dann saby Lubija steji. Teho bla sa njekotre bny
psches Sprewju nimo Börka belje czehnische s wotmyßlenjom, so chze nepscheczelvrv bäte pscheszehacz a se
ßwojimi wojakami k Bukezam ßo blizicz. Wön teho
bla wöjsko bo schtyrjoch retomaßow bzselesche, so by
jskere'ljepe tam boczcchnyl. Dzen 11. oktodra ßo wön
wot Bubyschina sbjehasche a bje hizom khjetro balefo
bo prjebka, jako du czah wojnskich wosow, kiz ßo f4
poßlenim retomaßvm wesesche, wot khjezorskich pola
Jenkez nabpaneny. Zyte bopotnje, jako ßo tutön czah»
'otryz marschal Keith wot Bubyschina kryjesche a we
kotrymz ßo wscha wöjnska potreba namakasche, na
starej brösy wijesche a walesche, bje toksta kurjawa
sabzsewala, so Bramborszy baloko wokolo ßo wibzic;
nemözacha. Nahlje, jako we bolini pola Jenkez bjechu,
walt ßo s boka wot Rachlowa wulka bzjelba Khrowatow na tön czah a nemaia bitwa nasta. Jenkic'zenjo
naströzcni wot tsjelenja a wotanja, czjekachu se skotom
a wopuschczichu ßwoju weß. Kral pak, jako to tsjelenje s baloka pytny, pößka tam ßwojich tragunarjow
a Keith s Bubyschina lohkich husarow k pomozy, so
po krölkej bitwi khjezorszy saßo zofacz byrbjachu. W oni
bjechu Pak tola 18 wosow ßobu wsali a Jenkiczenjo,
bokelz bje wokolo pokonja wscho saßo s mjerom, wröczichu ßo pomaku saßo bomoj. Na to czah bale bzje«
sche! Jako pak prjeni Bramborszy bo Bukez stupachu,
poczinasche ßo kurjawa shubjowacz a ßkönczko ßwjeczicz.
Jow häkle naströzeni wibzichu, so bjechu ncpscheczelej
blize pschischli, hacz bobre bje; pschetoz wschilke höry
k potonju bjechu wot nepscheczelskich wojakow wobßabzene, kiz s brönju w horschczi na nich wotczakowach«.
Njetk häkle ßo Bebrich bohlaba, so je wot wob- 'honerjow srje wo'owtb'zeny a jo nepjcheczä rnz saby
bija ale preby neho steji. Schto pak czmicz? Do saby
hicz, ßo jemu nechasche. Riczo jemu wysche newosta,
hacz ßo wokoto Bukez ljehacz. 2lle ta krajina k zanemu
bobrcmu ljehwu ncbje khmana. Jeho wyschzy jemu
ßylnje wotrabzachu, so neßm,e tu wostacz. Wön pak
kasasche kruczje, so byrbi ßo ljehwo wottykacz a hacz
runje wyschi kwartirski knes s Marwitz ßo to czinicz
f mozu wobarasche, bha wön tola na ßwojej hlowi
sawvsta a wobsanlny, tu ßo ßynycz.
Jako bje to ljehwischczo wottykane a pschemjerene,
rjabowasche Bebrich ßwoje wöjsko takle.
W y­
sche a nize Bukez lezesche wulke wojsko. We Bukezach
bjechu wschitke khjezje a bwory s wojakami a wschilke
kölnje s konemi a wschitke bröznje s wosami pschepelnene. C ji byrbjachu wysche wßy k Zornoßykam a na
tym böku k Lejnu wulke naßypy sczinicz a batterije
twaricz, so bychu ljehwo wobrönili. To bje prawe
ramjo. Ljewe lezesche hacz k Worzynej a k Kotezam.
Nize Trebenz a wokoto Dro'zbzija lezachu njekotre
bataillony. We Njeczini a Koperzach bjechu ßo grenabirojo postajili. Do Luska a bo tuschczanskich naßypow tsjelzy boßahachu, s kotrymiz ßo we Kotasy a
Cz'ornjowi husarojo sjenocjichu. Wöjskowe czoto ste­
jesche wot Robez na nepscheczelske ljehwo wobrocjene.
Robezy a Wajizy bjeschtej s garbami wobßabzenej.
Zyka czezka artilleria die do prjebka stajena. K ral ßam
lezesche w Robezach na knezim bwori. Jako bje to
wschitko srjabowane, pschiczeze tam bo Robez tez stary
marschal s Keith, kiz bje do teho czaßa w Bubyschim
wostat. Temu pokasowasche fcol, jako bje pschischot,
zyie ljehwo. Tuton ftar» wöjnow shoneny schjedziwz,
jako bje ßebi wschilko wobhladat a sposnak, kajke straschne a hubene kralowe ljchwo je, tschaßesche htowu a
dzesche k kralej: jelt so naß Rakuszy tudy na pokoj
wostaja, dha Hu hövni, so ßo swobwjescheja. Kral
Pak ßo ßmjejo jemu wotmolwi: my dyrbimy ßo na«
dzijecz, so ßo woni naß böte boja, dvzli schibenzy.
Tola pak wobsankny wön tak ruqjc, hac'z bv nowy
Proviant, nakotryz wön cz'akasche, döstal, tutostraschne
mjesto wopuschczicz. We nou? wot 14. do 15. oktobra
chzysche won s Bukez ßo scjahnycz a ßo k Nychbachej
toubtoqiq, so by tarn prynza ( Durlach nadpanyl.
Jeho myßlje pak jeho sjebachu. Nöz wot 13. do
14. oktobra pschindje a saniczi wschitke prjödkwsacza
pschelhrobteho krala a pschi ßamym jeho ßobu. We
tei ßamej je ßo buki czanski n a d p a d stak.
Kral Bedrich bje teje wjcsteje nadzije, so khjezorszy
jemu niczo czinicz nebudza. Wön Dauna jako boja«
sneho a roShladniweho generala fnajcfdje, kiz jeho harz
do teho czaßa hischczen zenje nebje nadpanyt ant ßo
s nun do bitwy dai, khiba so by k temu nusywany
byt. Teho dla bje wön wjesty, so Daun jeho jow
pola Bukez na pokoj wostaji. We tutej myßli bu
wön pscheS wopaczne roSprawy dersertirow a wobhonerjow wobiwerdzeny. Jedyn tajki spion, kotremuz
bjechu khjezorszy wojazy wjazy peneS saptaczili, dy'zli
’bjc jemu Bedrick lubit, pschindze do Rodez, kralej powedajo, so ßo Daunowe wo'jsko wot Lubija do Czech
dale czehne. Tez poweda ßo, so je bes khjezorskimi
jedyn general obo rMchi byl, kiz je 'fc dobry peneS
Bevrichcj rode wot Muskeho wöjska pscheradzit, so je
Daun runje tebdy sa tym vstischot ü teho pscheradnika
nusowat, na Bedricha pißacz, so chze ßo khjezorske
wöjsko do Czech puschczicz.
S krötkim, Bedrich bje beS staroszje a wjesty, so ßo
jemu wot ßwojich nepscheczelow jow wokoio Bukez niczo
steho nestane. Hacz runje we nozy wele lohktch pjeschkow a woßebje Panduroso k bramborskim strazam,
kiz na naßypach wysche Bukez k Zornoßykam a t$Bu*
je'zku stejachu, blisko pschiljesechu a ßo s nimt do tsje«
lenja dachn, dha tola Bedrich niczo na to nedawasche.
Pschetoz Pandurojo saßo zofachu, hdyz ßo s kanouamt
na nid) tsjelesche. Hacz tez husarojo kralej a ßwojim
generalam prajicj dachn, so ßo nepscbeczcl blize czehne,
dha wön tola do teho newjeresche. Wön bje tat khröbty,
tat wjesty, so khjezorszy niczo pschecziwo nemu nefa»
pocznu, so hischczen w nozy wot 13. do 14. oktobra
pschikasa. so möza ßo wschelake brigady, kiz bjechu
pod luvn stupicz dyrbjate, k mjeru poh-cz.
BeS tym Pak, so Bedrich we tajkim khröbtym dowjerenju sawosta awsche bramborske wöjsko we dobrym
mjeri wotpoczowasche, bjesche Daun se ßwojimi wy- ,
schimi tabu skkadowat, so by Bedricha a jeho ljehw»
nadpanyt. We nozy wot 13. do 14. oktobra hotowasche
wön ßo to wuwesz a Bedrichej schiju slemicz. _
Hizom weczor 13. oktobra, jako bje ßo saczmiko,
bje ßo zyke khjezorske wöjsko pscheczahowacz sapoczato.
Saubon, kiz wokoto Wujezka, Meschiz, a Rachlowa
stejesche, czehnesche ßo k SSowrezam delje a blizesche
ßo k Trebenzam, so by Bramborskim do khribeta pschi«
schol a jim pucz do Budyschina saraczit. K ranju
kommandirowasche wöjwoda s Ahremberg a mjejesche '
porucznosz, ßo wot Zarkow a Czornjowa k Kotezain
a k Wichowam wobroczicz, so by tarn w prawym
czaßu ljewe wokschidto Bramborskich nadpanyt a jich
wot Ratzoweje dzjelby pola Wösporka dzjelit. Daun
pak s generalomaj Odonellom o Sinzerom sczeze ßo
we tej ßamej nozy pscheS hory,po wurubanych puczach
f jadrom ßwojeho wöjska k Zornoßykam, so by ßo
wysche Bukez na ßwojich nepscheczelow walit.
Daun a jeho generalojo bjechu ßebi tu wjez jara
derje wumyßlilt. S o bychu WGtt Bramborskich molili,
dha nebjechu ßwoje stany abo zelty, kiz we ßwojim
ljchwi wokoto Ketliz k Walowam a Schpikawam mjejachu, spotorhali, ale bjechu tarn njekotrych wojakow
s bubonami wostajili, kiz kaz hewak tot nozyLljehwowe
wöhnje tepicz a bubnowacz dyrbjachu. Tute wöhnje
tez bramborske strazje widzachu a ßebi teho dla niczo
steho nemyßlachu. Teho runja bjechu khjezorszy hiz'om
dwaj dnaj sa ßobu wele ßerbskich a njrmskich burow
| bliskich ßerbskich a njcmskich wßow hromadu honilt
a jich nusowali, schtomy na horach wokolo Lejna a
Blözan vuschczecz. We tutej nozy wot 13. do 14.
oktobra dyrbjachu tuczi ludzjo to ßamo czinicz, schtomy
puschczecz, spjewacz a haru hnacz, so neby ßo tön
ropot wot bramborskich ßtyschecz bat, kiz by PscheS
czahanje wojakow a jjesdzenje wosow nastacz möht.
Tez to bramborske strazje molesche, a hacz tez runje
druhdzen ßo tym sdasche, jako bychu njeschto wot teho
ßiyscheli, kaz bychu wosy jjesdzite abo brönje schczerkotate, dha woni tola niczo tajke nedoc'zakachu, pschetoj
mözny weczorny wjetstk schumesche a woni niczo ne«
widzachu, dokelz totsta czma semju kryjesche.
Na tych potonschich naßypach, kotrez ßo wysche
Bukez selenja, stejachu jich strazje. We Bukezach
nutSkach a we zytym ljehwt wscho we dobrym mjeri
spasche. Bukeczan weß bje s wojakami pschepelnena,
hrödzje a ^ ln je bjechu potne konjow, dwory potne
wosow. Bnkiczenjo bjechu ljedom ßami sa ßo a sa
tych ßwojich bleczk namakali, hdzez bychu ßwoju htowu
ř czichemu nojnemu spaniu VeloJtCj mohlk. Wot Bukez
fc tym bramborskim naßypam bjechu wöjnske stany
stajene. We twarenjach a we stanach pak drjemachu
wojazy a ludjjo s mjerom, pschetoz wsckitzy bjechu
sprvzni wo» teje dzestskeje harv! SSlepa nö^krywasch«
weß a ljehwo! Totste mröczelje ßo wot weqora wa«
lachu. Svmny weczorny wjetsik wujesche. Zana jeniczka
hwjesda neßwjeczesche. Niczo ßtyschecz nebje, dyzli
druhdy s daloka wotanje strazow abo schczerkot wojersktch
brönjow.
Jenu wot tych strazow, kiz bjechu wot bramborskich
najböle do prjedka stajene, mjejesche tu nöz Holanez
Pjetr, dobry SSerb. Wön bje f Pomorez rodzeny,
predy pola Eaksow ßtuzil, po tej bitw i pola Pirny
w l. 1757 pak k Bramborskim stupicz dyrbjat a ßo
tu we wschetakich bitwach jara khröbty wopokasowak.
Wön stejesche pola czezkeje artillerije a wuziwasche
dobre dowjerenj» pola ßwojich wyschich. Tön ßo nemato
sweßeli, jako bje saßo tu do ßwojeje ßerbskeje
wvtzneje krajiuy pschischot. Dokelz bje stajnje we wojerskej ßtuzbt stejecz dyrbjat, nebje hischczen ßwojich
starschich a bratrow to Pomorezach widzicz moht. Ale
wön bje weßety, so bje dzenß saßo Bukcczan kowarez
Hanzu wohladat, s kotrejz bje jako mtody towarsch
dobry byt, predy hacz bje d» wöjuy czahnyk. Wöu
vak tez s tej nebje doth» ßo roSryczowacz moht, dokelz
bu hnydom saßo na straz wotpößtany.
Tutön Holanez Pjetr stejesche w kerkach wysche
ßwojeje baterije tu ßamßnu nöz na strasi! Wön ßam
lu llt ma skoro najstraschnische mjesto! Totsta nöz jeho
wobdawa. Zanu kroczatku psched ßo wön widzecz ne«
möze. Mokry wjetfik na neho duje a syma jeho tschaße.
Jeho kön powischa srudnje htowu a ßmorczi s czaßa«
m i, dokelz je htödny! S hatoson» w kerkach spaduje
wozoltnene ltsziczko a sdoloka saßtyschuje wön Harn «■
htoßy ludzi, kiz schtomy puschczeja we nepscheczelskim
ljehwi a wotanje strazow s bramborskich batterijow,
kiz pak daloko wot neho ßu.
Jeho myßlje ßu pola kowarez Hanzje wBukezach a we
starschiskim domiw Pomorezach. Jutsje ßo nadzije, ßwo«
sich lubych saßo widzecz ajim radostnje „pomhaj B ö h "
prajicz! Tak ßcdzo na ßwojim konju saßtyschi wön
na jene dobo we ßwojej bliskoszi njekajke schröiowanje.
Wön ßwöj toßak twerdscho do tust bete a poßtucha —
sl hlaj wschitlo je s mjerom. Po khwili — schto to
je? dha ßo jemu sda, jako by saßo pscht nim k bohr
njeschto czischje kroqilo a we ßuchich liszjach blize k
nemu stupalo. Wön pak niczo newidzi, tat wele tez
woczi napina. Wön chze hizom tsjclicz a s meczo»
tam rubacz, s wotkal te potajne synki pschindu, dha
ßo k nemu maky schtalt czkschczi Iprajizy: Pjetre, Pjetre,
a bölkne ßo jeho tust a schcpne s czicha: ja ßym so«
warski hölz s Bukez, kowarez Haudrij. — Schto ty
jow chzesch, bcSbozny hölcze, ßwari Pjetr, a kaha dha
ßy ßo tu ke mni domaßat? Budz jenoz f mjerom,
rekne kowarez Haudrij, ja chzu tebi jutsje wschilko
wupowedacz. Njetk chzu tebi jenoz tak wele prajicz,
so je me kowarez Hastz'a pößkata. Wona ma wulke
zadanje po tebi a dawa lebe proßycz, so by ty jenoz
na jentczku hodzinku k nej pschischot; wona na lebe
czaka a twöj nan a twoja maczerka staj s Pomorez
do Bukez k nej pschischkoj a chzetaj lebe rady wohla»
dacz! — Kaha dha moht ja tudy ßwoje mjesto wo«
puschczicz, wotrnolwi Pjetr! dzi a praj mojim lubym,
so jutsje dopotnja, hdyz ßym se strazje, k nim pschin«
du! — Nje! dzenß dyrbisch hicz, rekne Handrij saßo,
schtö wje, schto ßo jutsje staue: Ja chzu tebi prajicz,
kak ßo to wuwesz hodzi; ja chzu na twoje mjesto
stupicj; hlaj ja ßo na twojeho konja ßynu; ty m i
twöj ktoduk, twöj mantyl a twöj teßak dasch a ja
chzu tudy straZowacz, kaz stary wojak; beS tvm mözesch
ty do wßy doncz, hdzez wschrtzy fpja a wokoto peczich
pschindzesch saßo.— Pjetr vschemyßli ßebi na khwilku
tu wjez. Lubosz k starschim a k ßwojej Hanzi jeho
jara wabi. Ale hnydom rekne wön: Je to hdy ßwjet
ßtyschat, so je zadyn SSerb ßwoju straz wcpuschczit!
To ßo nihdy stacz nemöz'e! Dzi, Handrijo, a praj
mojim lubym, so ßo jutsje wohladamy. Handrij ßo
wröczi a Petr je ßaßo ßam.
e
Wjetr hwisda a wuje a totsta tzma jeho wobdawa
a nöz nochze fa Pjetra zaneho könza dobvcz, hacz tola
sköncznje w Bukezach perz bicz ßtyschi. Wön svychne
a prajt pschi ßebi: Dzakowano Bohu! dzen skoro
pschindze. Ale schto to je? Jemu s napschecza ßo njeschto.
hiba. Wön chze tam runje wutsjelicz, — dha ßo ne«
daloko wot neho ßylnje tsyli, zyta czrjoda muzi jeho
wobdawa. Daunowi tsjelzy tu ßu a jimaja na wschjech
bokach bramborske strazje. Woni ßu je po krötkim'
pschrwinuli a batteriu dobyli. Pjetr.jeniczki ßo Nebe»
ruba a czjori k Bukezam. SSylne tsjelenje ßo sbjehne
wot Trebenz hacz k Zornoßykam, kanony sapocznu
rejicz, ale to bramborske, kotrez ßu khjezorszy dobyli
a je na bramborskich wobrocztli. Wokanza wschudzom,
wöjnska hara, tsjelenje a praßkanje ßo sapoczne; khjrzorszy ßu bramborske ljehwo nadpanyli! — Blize a
blize cjehne ßo to tsjelenje; wot boka Trebenz walcja
ßo Khrowatajo a Pandurojo; khjezorszy wschudzom ßre«
dja w« bramborskim ljehwi kaz^ je semje rostn. Ne«
pscheezel mori a könzuje, hdzez nepscheczela namaka.
O h ! kajke je to zaloßne wotuczenje byto w Bu«.
kezach we zytym bramborskim ljehwi. Wojazy a Bu-
kiczenjo wotucza häkle, hdvz ßo khjezorszy hizom do
wßy drieja. Wele stow we drjemanju lezi a newedzo,
schlo ßo staue, sabiczi, skönzowani ziwenje shubja. Wo­
jazy neswoblekani we koschlach hrabaja Po brönjach,
hdzez zane namakaja a wobaraja ßo, hacz ßo nemorja.
A toksteje czmy dla husto bramborszy na bramborskich
tsjeleja a kataja a ßo beS ßobu könzuja. Weßni wobydlerjo naströzeni a tschepolajo newedza, hdze ßo we
tej hart potajicz. Muzojo a zony a dzjeczi steja wo
jstwi abo leza kleczo na kolcnach abo taja ßo we kölyjach a bröznjach. Najbojasnischi czjekaju do pinzow.
Zatoszenje, plakanje, styskanje wschudzom. Kuliska
ryja ßo k mjernym ludzom do jstwy a ranja jow nana,
morja tam ßyna. Statt a khoct na ßwojich toz'ach
stonaja a spjewaja paczerje.
honi jich do sady, Daun pschezo nowe regimenty do
wßy wala a nowe rjady rjadujx, kiz chzedja ßo weczicz
nad bramborskimi sa wschelake bitwy.
NutSkach pak w Bukezach wokoto zyrkwje wojusa
bramborszy muznje. Ssyvom stow nepschewinitych muzi
tam steji. Woni nezofaja, hacz runjez khjezorske kuli­
ska jeneho po druhim porazuja.,
Nepscheczeljo jich hacz na pohrebnischczo czischcza,
ale woni ßo sady murje wobaraja, kaz lawy. Wöh»
njowe ptömenja dale zeru, wschitke twarenja koto
wokoto ßo pala, naströzany lud woła, wottorhneny
sköt stysknje skiwli a ruje^ kulje f hromadami na
bramborskich padaja, — ale woni ßo nepoddadza. Daun
roömersan» szele nowe regimenty pschecziwo nim, ta*
nonowe kulje rosrazuja zyrkwinu murju, so kruchi s
neje na nich padaja, ale woni steja twerdscho, dyzst
mutja. Pschemöz khjezorskich czifchczi jich na poßledk
dale — woni czjekaja do Bozeho domu. Khjezorske
kulje pschetsjeleja lotste zyrkwine durje a pscheryja ßo
hacz do snutSkomnych durjow, kaz dzenß hischczen widzicz
morsch. Jako njetk bramborszy niczo wjazy do tstelbow nimaja, sapoczne ßo modenje nutSkach we dockt
modlitwy, wön ßo fczini mordarska jama. Wokoto
wvtlarja, na tubsach, we delnych lawkach bija ßo
s bodakom a s teßakom. Krej lije ßo, hdzez ßo to
ßkowo prjeduje: kak kraßne ßu te nohl tych, kolsiz
mjer pschipowedaju. Jenoz mata czrjödka ßo s zyrkwje
'wubije a wetschi dzjel tych ßamych ßo hischczen wonkach mori a wostane lezo beS tymi towarfchami, kiz
tam na pohrebnischczu rowy kryja. Khjezorszy ßu Bukezy dobyli.
Bubony a trompety wokaja, kulki hwisdaja a wuja,
mrjejazy leza na dworach a sdychuja, rancni pytaja
rot khjezach wukhowanje. Toista czma sawala bttrot»
schczo da czorneho ruba a schjera kurjawa wobdawa
ßmercz sazpiwatvch bjedzerjow. A hlaj — schto to je?
Tam na könzu wßy k Trcbenzam, hdzez kowarnja steji,
ho na jene dobo ßapate.ptömjo ßwjeczi. Po krötkej
pot hodzint steji zyta weß we poinym wöhnju. Najpredy ßo hoxny könz pschi drösy pali. Schto Pak chze
haschccz? Dale a bale zcre ßapaty wohen a honi
wobydlerjow s khjezow wvn nepscheczelskim kulam na«
pscdecziwo. Maczerje s dzjeczatkami wotajo a ptakajo
wokoto btudza, muzojo s wujazvm skotom jow a tam
bjehaja, mtovzenzy starych noscha a wodza; a nichtö
newje, hdze ßo wobroczicz, hvje se wßy czjekacz! Wschitke
puczje ßu wot wojowarjow sahaczene, na wschjech
haßkach czaka ßmercz na nich; husarojo jjechaja do
Hischczen pschezo ßo toista kurjawa jhubita neje.
wßy, nowe regimeniy pschikhadzeja. Jtoid wokoto hro- Bramborszy pak nechadza czjekacz. Prynz Dess.iuski
zaza ßmercz a stobjaza wöjna. Zakoßne ranje sa tobe» werch Moritz a prynz Franz brunswiskt shromadzujetaj
hich Bukiczanow!
hischczen junkröcz infanleriju a spytataj khjezorskich f
palarych Bukez wuhnacz. Ale wuska je to haßka, po
K ral Bedrich bje w Rodezach, kaz jeho zyke woj-- kotrejz ßo do Bukez tamaja a thjezorska artjlleria nadsko» s mjerom spat. Jako ßo hlöß prjeneje kanony pane sich. Prynzej Franzej bu htowa wottsjelena, prynz
wysche Bukez ßtyschccz da, skoczi won se ßwojeho toza. Moritz na ßmercz raneny, zyta jeju dzjelba pak dvrbi
Po krötkim k nemu pvwesz pschindze, so ßu khjezorszy psched pschemozu zofacz.
ljehwo nadpanyli a so jeho wojazy zofaja. Na mjeszi
K poßlenemu ßo kral Bedrich ßam se schtyrjomi
pschikaze rodn brunswiskemu prynzej Franzej, so dyrbi
s tsjomi rcgimentami k pomozy khwatacz a te ßo bje* regimentami skhröbli, ßo do wßy czischczecz. Ale jjesni
ßo jim napschecznvo staja. Kral ßam do najwetscheho
dza, kaz lawy, ale podarmo.
. stracha pschinvze; dwaj mkodaj knesaj buschtaj jemu
Na boku k Trebenzam blizi ßo Laudon se ßwojimt pschi boku salsjelenaj; wön krarvt s jeneje rany; neKhrowatami a honi bramborskich tsjelzow do Bukez! pscheczeljo jeho wobvadza a chzedza jeho sajecz, husarojo
W ot Kotwasy jjecha marschal s Keich se ßwojim In* jeho wurubaja. — Duz czjekal
born do wßy» ale wön je nuiowany, ßo nize Bukez
SBotoIł djeßaczich ßo ßkönczko se ßwojimi pruhami
ßczahnycz a tam jeho nepscheczelska kula trechi, so morwy
( konja pany. Na budyskej ström rubaja bramborszy pscheS kurjawu cjischczi. Boze ßtönczko pak ßwjeczi
jjesni seßapalym hnjewom, ale pschemöz nepscheczelow te na krawnischczo a ßmertnischcjo, na mjesto tou«%
tupenja a ßmerineho skazenja. W Bukezach ßo hischc'zen
palj^a totsty kur ßo k nebju wala. Tez w Treben-zach a we Drozdziju ßu plömenja dörnfke a btöjnle
sezrale. Wot Koka kKotezam a wot Lusla a luschczan»
stich naßypow ßlyschi ßo ßylne tsjelenje. K Wosporkej
o roofoto Kschischowa ßo Ratzowy fotpd hischcPn bije.
Ty ßo tarn netrcbasch wobroczicz! Pohladaj jeno tu
na to mjejta, hdzez je bramborfke ljehwo fteialo, dha
smjejesch dosz. T u w Bukezcich wysche a w$e wßy lezi
dzewacz tawsynt rnorwych a ranenych s bramborskeho
wöjfka a wößom tawsynt khjezorskich, abjedzißo sdzjela
fe ßmertnym styfkom. Schtö jich pohreba? Schtö jim
na pschcworzmje pöndze?
Jene paf htschczm khjezorszy czißjachu, wonibjecha
Dukiczanam a ludzom f blifkich wßow pomozni, mor«
wych hrebacz.
Pschi tym woni marschalej Keithej,
ti$ bje pola Büke; panyl, wojersku czefz wopokasachu
a pschi jeho pohrebi s 12 kanonami tsjelachu. Keithowy
wopcmnit hischezen djenßa, ja woltarjom we bukiezan»
stej zyrkwi stejo, wot tamneho srudneho 14. oktobra
kemschazym ludzom poweda!
A kak je ßo Holanez Pjetrej seschko, kiz we taw.nej
nozy na strazi bjesche? Tön pschifankny ßo k tym bram«
borskim wojowarjam, kiz ßo nc pohrebnischczu na ßmerez
wobarachu. Wön bje jedyn wot tych, kiz ßo s zyrkwje
wubichu. Kanonowa fttla bje jemu prawu nohu wot«
rasyka. K kowarezam donegeny, wot ßwojeje Hanzje
wothladanv, staze toon saßo k strowoszi — ale kbromy
invalida wön wosta a ita wöjnu wön wjazy ncczehne«
sche. Wön je fa Ijeto s Haüzu kwaß mjel a roele
Ijet w Bukezach s nej we sdozomnym mandzelftwi byk
a tarn kowaril.
_________
Kral Bedrich, jako pytny, so je tu «schitko ita
könz, pschikasa zvkemu tvojffit, ßo kruczje srjadowacj
a czehne ßo, pscheszehany wot ßwojich nepscheczelow,
do sady. Pola Drozdzija, nimo Konez a Porfchiz»
pscheS Sieht Horu, pfcheS Pschiwczizy a Budyschink
sczehne ßo wön na SSrjenzu na krakeczanfkich horach.
Srudny czah bjr to, ale khröbly fral nefcje dowjerenje
stabil. Jako wön s generalom Gollzom po fum*
fchiskich tukach jjechasche, prajesche toon Etemu: möj
pschecjelo, khjezorfzy nejßu noß na zane pjeEne waschnje
fe fpanja wubudzili! Na to general Goltz wotmolwi:
to ßo taf staue, so jedyn tych fe fpanja roohi, s so«
Irymi'z jedyn ravy wo dnjo necyczi! W y maqe praroje,
wotmolwi na to trat, ale ja tutpm fnesam wo dnjo
pofafam, taf ttkpfchistojnje ßu ßo fadzerzcli. Na tajke
waschnje zortowasche kral. Jako won do Konez pjchindze,
chjysche ßo jemu puj. Wön sasta pola Konikez brocta
a zadasche ßebi schkleüczku wody. Jako bje Konikez
nan jemu fchklmzu po6at, refne wön k nemu: wy
macze tu czerstwu dobru wodu t ta mi wubernje ßlodzi, adari jcmu bramdorski tolet, kotrvz Konikez ßwöjba
yifchcze dzenßa k wopomnenju khowa. Piched weczoram bje ßo wetschi dzjel wöjfka na krakaezanskej SSrjenzy
shromadjik. Kral stupi k artilleriji a prascha ßo tych
wojakow: hdze macze wasche kanony? Czert je nam te
ßame we nozy rofat, wotmolwi khröbly wojak. Nö, rekny
Bedrich, dha chzemy je jemu wo dnjo saßo wotdobyczl
Tu na krakeczanfkej SSrjenzy hotowasche ßebi bram«
bmffe wöjfko ljehwo a wotczakowasche na khjesorskich,
so pschitldu a jich f noroa nabpanu. So bychu jich
pal wottraschili a ßwoju nufu t a jili, dha brambvrszy
tarn wyßoke naßypy czinjachu a »Ulfe studnjaze roly
polozichu, kiz fanottam pvdobne wonladachn. Laudon
drje tarn ßo blijische, — ale niezo bäte nesapocza.
Brambvrszy tu wostachu a sBudyschina drastu a nufnu
pctrebu dostachu a ßwojich khorych a ranenych tarn
do lajareta poßlachu, a Dann ßo 17. oktobra k Wor«
zynej sczeze, hdzez bje wulke ljehwo pschihotowak.
12.
Hudanczko 3.
SSama wot ßo ryezu ja,
Nech me dcufy fhudaja l
M oja rycz ßo spoczina!
Sakezfeju czt na schtomf,
Sweßelu cze wulzyfchnje,
Polubju jich roelc czi.
Wostacz tajka nemöju,
Rjanu barbu felenu
SSo ja potom wobleku.
Tajkeje me nezadasch
Hinajschu me w myßlach masch
A tez na to poezakasch!
Hdyz Pak barbu cserwenu
9ia liczku ja Postamt,
Dha ßo tebi polubju. .
ischczm ty me wostajisch
ojz me czornu newidzisch,
A ßo na to weßelisch.
Hdyz me tajfu doczakafch
E a mnu horje daßahasch
A me k strowej jjedzi masch! —
poczinasche stary a sprözny bycz, dha wön wobsankny,
ßo na wumenk ßynycz. Ju rij chzvsche ßo zenicz a Mi«
ktawsch mjejesche Hanschez Hanzu lubo, kotraz bje pjeN i c z o !
kna a pözcziwa holczka, ale ßmercz khuda. Horskez
Linakez Pjetr ßedzische na iawi pola blida a bje nan napschccziwo temu, so ju ßebi Mikkawsch brac;
ßo spodpotozenymaj rukomaj na woczi shlenyt. Won chzysche, niczo nemjejesche. Wön Hanschez kmötrowe
nespasche a nebje tez wotuczity. W tym wonom pschin-- dzjcczi snajesche, so bjechu pilne a ßwjerne, wot wudze Jurij, jeho ßnßod, t nennt ajako jeho na woczomaj troby dobre a czicheje myßlje. J u rij pak na tajke
lezo wuhlada, pocz'a jehowokacz: Kmötse, he! schtoha prjödkwsaczje ßwaresche. Wönbajkasche, so je ta holza
czinisch? Episch? Nje! Esy dha srudny? Nje! je khuda proscherka, so n!ma c'zerweneho penezka we saßo cji schto stako? Nje! Ach ! ty ßy ßej wjeszje jenu kuvit? mözenju, so Mikkawsch napoßledk, hoyz ju ßebi wokme,
ach! nje wschak! S s y li ßnadz wulkej staroszi? Nje! na proscherski kij pschindze a tajke a hinajke. Wön
S -y dha mersazy? Nje! Bola cze suby abo ßy khory? radzesche, so dyrbi Mikkawsch Hanzu wopuschczicz a
Nje! Nö! praj mi jenoz, schto czi je, sa czim myßlisch. radscho sa bohatej hladacz, so je dosz bohatych holzow
Cziszje sa niczim! Ty ßo mi svasch w htubokich my- w Bureschczan woßadzi, kiz bychu sa czesz dzerzeli, ßo
ßlach bycz? Nje! kmötsje, ja ßebi zylje niczo nemyßlu --.sa nim wudacz. Tajke ryczje Jurjowe Mikkawsch«
zakoßnje hrcbachu a Hnjewachu. Taj bratraj husto
a to je mt tat najljepe! —
twerdzje hromadu sjjedzeschtaj, a napoßledk ßo tak swa«
dzischtaj, so z'ane ßiowczko wjazy hromadzje neryczeschtaj.
Podarmo bje, so nan jeju napominasche a na Boze
ßkowo dopomnesche, kotrez praji w Ps. 133.: hlaj kak
pjekne « lubosne je to, hdyz bratsja we jenej myßlt
hromadzje bydla: pscheioz tarn wudzjeli ton KneS joWe Burastezach, hdzez Sprewja pluskotajo nimo hnowanje a ziwenjc na wjeczne. Ta bratrowska nekhwata, mjkjcsche psched nimalje dwazezy abo tsizeczi pschcczelniwosz bje ßo hkuboko sakoreniia a pschenza
ljetami Horskez wuj rjane burske kubko. Zona bje jemu bratrowskeje luboszje bje svuschena. Sbozje bje teho
wumr/ka, ivön Pak mjejesche wot neje dweju ßynow, dla, so Jurij na to myßlesche, hdze by ßo wozenit a
kotrymajz J u rij a Mikkawsch rjekachu. Taj pachokaj so druhdzen na zentwu khodzesche.
bjeschtaj derje sroszenaj, k temu pilnaj, dzjeiawaj a spröWe Ljewaldzi bje wudowa, kotrejz ludzjo „stara kuntzniwaj.
toora"
rjekachu, dokelz wona közdemu, kiz s nej njeschto cziW ot jeju mkodoszje ßem bje Horskez wuj wobeju
nicj
mjejesche,
krej wuzyza, to rjeka, közdeho wujeba a wot
s naporninanjom a s dobrym pschikiadom na to hnak,
so dyrbeschtaj jemu we hospodarftwi pomoznaj a ßtu- közdeho, kiz ßebi pola neje penesy pozczowasche, jibowsku
zomnaj bycz. Taj hölzaj pak we ßwojich myßlach hro­ dan beresche. Bohata wona bje, ale tak nahradna a
madzje nepschahaschtaj. Ju rij bje gramny, nahramny, lakomna, so ßebi ßamej jjedZ nepopschejesche a ßo neskupy c'zlowek. Wön rady zadyn czerweny penezk s mö- woblekasche, kaz drusy ludzjo. Rostorhana a sapkaschnje newsa, hdyz bje jon do neje tyknyk. Ssmilenje tana, kaz proscherka, iazesche wona po ßwojim domi
a lubosz k ludzom wön nösnajesche; lakomstwo a pe« wokoto a bje neczista a neschwarna kaz zyganka. Wona
nezna lubosz w jeho duscht knezeschtej. Mikkawsch bje wobßedzesche rjanu ziwnosz a mjejesche na nej khlamarhinaschi. Wön nebje lochzy ßmyßleny, so by penesy nju. Jeje waha st mjera bje neprawa a schtoz wona
roscziskai abo pscheczinik, ale wön lubowasche khudych pschedawasche, bje wscho na jebanje pschihotowane.
a daresche jim rady; wön nikoho neczischczesche a ni- Wona drjejesche a drapasche a schkrabasche wscho hro­
madu, so bje to hrjech a haniba. Jejny nebo muz bje
komu s dobrej wolu zanu kschiwdu neczinische.
sprawna duscha byt. Wona bje jeho pak tak czwiloHorskez wuj nebje zadyn bohaty muz; wele böle wala a hnjewaka, so wön börsy wumre. Tuta stara
mjejesche wön kruch dokha na ßwojim kubli. Jeho pola kuntwora mjejesche jeniczku dzöwku. Za ßama bje na
a lukt jemu Pak renje neßechu, so mözesche we dobrych pohladanje duschna dosz, ale we wschjem na ßwoju
ljetach dan derje wotwesz a hischczen njeschto sa hubene macz poM6na; skupa, nahrabna, neczista holza, so ju
ljeta na bok kkasz.
nichtö i« S mit daloko nerodzesche. Macz a dzöwka
Dokelz pak jeho ßynaj bjeschtaj wotrostkaj, jeho ßmerdzeschtej wot nedobreje khwalby, so sadyn rosomny
zona, ta dornjaza ßwjerna hosposa wumreia, wön pak a pjekny holz jimaj blisko nepschindje a sa by ßo közd^
13.
14.
Horskez khuda ßyrota s Burestez.
hanibowak, bdy by wot neho rjekalo, so won do Sie«
Mkda k mtodej kuntworzy na zeniwu khüdzi.
,
Jurij, kiz zanu czesz we ziwoczi nemjesche, pak dobrej woczi sa kulojte penesy, dzjesche tarn na zestiwu.
Dokelz közdy ßwojeho runja lubuje, bje ta Mez börsy
na cziste. Stary Horskez nan neprajesche k temu nje
a wobsankny, ßo na wumenk ßynycz. Miktawsch dosta
kublo a dyrbesche ßwojemu bratraj Jurjej 800 toter
wön dacz. Dokelz ßebi tön pak tute penesy na mjeszt
zadasche, dha ßebi Mikkawsch wukki dökh nacz'ini a mjcjesche jara czezki sapoc'zatk.
Ale sa to wön tez ßwoju Hanzu sa zonu do­
sta, kotraz jemu drje zane kubla ßobu nepschineße, sa
to pak pilnu ruku a pjeknu bohabojasnu wutrobu.
Wona porödzi jemu sa pokdra ljeta lubosnudzowcziczku.
Wot tuteho poroda ßem pak wosta wona khorowaia,
a hdyz bje ßo Ijeto mmylo, lezesche wona na marach.
To bje sa Miktawsch» wulke nesbozje. Közdy jeho wutrobnje wvbzarowasche, pscheto'z wonaj bjeschtaj jako
dobraj mandzelskaj ziwaj bylaj, to riefst, we luboszi, we
jednoczi a w injert. Miktawsch ßam bje psches tuto
wotemreczje ßwojeje manvzelskeje htuboko raneny; weßclje a spokojnosz nechaschtej wjazy do jeho wutrob»
pschincz. Wön ßebi staru czetu sa hosposu pschistaji,
kiz jemu ßwjeru ßtuzesche. Ale wön pschezo hiubscho
do nesboza sal>ese. Njekotre ljeta sa ßobu bjechu jara
hubene znje; krupy jeho pola trechichu a sta hrosna
khorosz jemu kruwy we hrödzi mori. Psches to wschtlko
nastachu Miklawschej czezke starolzje, so jemu ziwenje
lubo nebje. Wön mhdzest na zadyn palenz nekhobzesche,
ßwjeru a pilnje dzjekaschx, zadyn kroschik menusnje precz
necziskasche a tola jeho wjez do prjedka hicz nechasche.
Jeho jemczke weßelje bje jeho lubosna dzowcziczka, >eho
Marka, to jeniczke kublo, kotrez bje jemu jeho sahje
semrjeta mandzelska sawostajita. Tutu ßwoju lubu
Marku wön s wuirobu lubowasche a czehmsche ,u horje
We wschjem napominanju k temu Knesej. Ta pak sakizjewasche, kaz rjana röziczka. BeS woczi bje wona
hischczen renischa, dyzli jeje macz a jeje wutrobiczka
bje czicha, weßeta a pjekna, so közdy, kiz ju widzesche,
ju lubowasche. Jeje mödrej, newinowatej woczzy ßo
lubosnje a we sprawaej newinoszi ßmjekotaschtej, so
közdy jej dobry bycz dyrbesche.
S nikim Miktawsch zane towarstwo nemjejesche,
khiba jenoz sBureschczan mlynkez czlowekomaj. M ly n kvwa a Mikkawschowa nebo zona bjeschtej wot mlodoszje ßem dobrej snatej bylej, a teho dla tez taj muzaj
ßo sesnaschtaj a hromadu dzerzeschtaj. Tucz'i mlynkez
ludzjo bjechu tez sprözniwi czlowekojo. W ot wschitkich
wo «ßy bjechu lubowant. Woni bjechu drje jara bo-
haczi, ale Pschi tym nebjcchu oni hordzi ant lakomni
a woni se wickjemi, kiz pola nid) mljccz dochu, derje
cztnjachu. Mlynkez mjejachu jeneho jmiczkeho ßyna,
kiz bje pol dra Ijet storschi, dyzli Markn. Mlynkez
Pjetrk a Horskez Marka teho dla husto hromadzje
hrajeschtaj, hromadzje do schulje khodzeschtaj a ffoto
közdy dzen hromadzje bjeschtaj. Wonaj bjeschtaj ßebi
dobraj a to trajesche tak doiho, hacz hromadzje na paczerje khodzischtaj.
Jako bje Marka se schulje wustupika, ßo jene newebro po druhtm na Horskez dom walesche. Sia khorosz knezesche wo wßy, kotraz wele czlowekow mori.
Najprjödzy Horskez dzjed wumre.
3Bon bje ljedom
woczi sanknyt, dha pschibjeza J u rij s Ljewalva. Tön
zyly czaß, so bje zenenp, nebje wön ßo pola nana a
bralra pokasai. Tak ruczje pak, harz bje ßtyschat, so
bje nan wumrel, dha wön khwatasche, so by ßwöj
poßleni dzjel wot nanoweho sawostajenstwa bral. M iklawsch ßo s^nim wavzicz nechasche, doniz lubv nan
na marach lezesche a pschiswolt po tajkim k wschemu,
schtoz ßebi jeho bratr zadasche. Tön pak pscheda wschitko,
schioz na neho pschindze, prcdy hischczen hacz bje na«
noroc czjeko Vv femje pohrebane, dzjesche ßobu k pschewodZeinu a wot pschewovzenja dom do Ljcwalda. Tajke
nepschistojne a nelubosne savzcrzenje Jurjowe mrrsasche
Mtklawscha zaloßnje. Wön bje wele nozow pschi khorym lozu nana wachowal; k temu ßo njetk to mer«
sanje a rudzenje pschiwda. Teho dla dolho nctrajesche,
so wön na khorym lozu lezesche. D»bri ßußydzjo,
woßebje mlynkez lu fjjo , jeho wothladachu a dzen a
nöz pschi nim^wostachu. Ale Miktawsch wumre a Marka
bje ßyrota.
Wschitkim ludjom wo wßy tut« ßmercz t«ho spraw«
ncho Miktawscha f wutrobi dzjesche, najdvle jim pak
to pjekna a lubosna woßyroczena Marka zel czinische.
Miktawsch bu s czeszju pohrebany a wulka ßyta ludzi
dzjesche jemu na pschewodzenje. Schtöz je sprawny a
bohabojasny byl we ßwojim ziwenju, ton ßo hischcze
we ßmerczi czeszi wot luboszje. — Dokelz bu po wobstejazym sakonju wschitko we Horskez domt sosyglowane,
dha wsachu mlynkez Marku k ßebi. Woni ju troschtowachu tak derje, hacz mözachu. Pjetc, jejny towarsch,
s nej pkakasche — a hnydom bje ta . prjenja wulka
srudoba pschewinena. Schto dha tez schtyrnacje ljet
fiare dzjecjo wje, schto je shubrko, hdyz nan a macj
jemu wumretaj! Marka, kiz wot mlynkez ßo lubowana
wtdzische, newedzische, schto to rjeka: ßyrota bycz, a k
temu khuda ßyrota. Börsy ßo menujzy pokasowasche,
so bje Mikkawsch wjazy dokha sawostajil, hacz samozenja. S a njekotry czaß mjejesche ßo to rjane burske
kublo, « wschitko, schtoz bje Miktawsch mjrt a wob«
frbjtf, pschedacz, so Marzy Niczo wysche newosta, hac'z
schtoz na z'twocji mjejesche. K temu bu Juris wot
ßudnistwa fa jeje formtnbu postajeny a wön na tym
wobstejesche, so dyrbesche k nemu do Ljewalda czahnycz.
Mipnkez' wschak bychu ju ludjeraby pschi ßebi skho.
walt, ale J u rij to na zane waschnje pschidacz nechasche.
Wön mjejescke dobru winu k temu.
Juris mjejesche ßo menujzy roe Ljewalvzi derje. Wön
bje se ßwojej pschichodncj maczerju a je ßwojej zonu
jena toutrobn a jena duscha. Ta stara kuntwora schkrabasche a vrapasche a ßo drjejejche a wön se ßwojej
^ouu jej we tym pomhasche. Wön bje sapoczat se
zitom wikowocz. Lakomnstwo a skupojz djeschlei sich
wulrobow twerdy swjask a mammon sich pschiböh, kotremuz ßo woni doivjerjachu. Hbzez mözachu, dha
tooni ludzi jebachu a hdyz mözc schlö dvpokasacz, so
ßu woni, to rjeka J u rij aöo jebo zona ado jeho pschichodna macz. khudemu wo wßy czerweny penezk abo
keuch khlj-ba da rill, Dha chzu ßo ja we Sprewi, hdzez
je najhlubscha, lcptcz dacz. Ssmjech a hnniba bje
to, kak tuczi ludzjo ßo sadzerzachu. K temu bje J u rij
hordv a nabutti fuj zaba we klukschanskrch hatach.
Wlchubjom, hvzez wön pschinbze, wön ßo ßwojeho bohastwa khwalesche a se zanym czlowekom zane ßiowczko neryczcschk, khiba so by myßlje mjet, jeho wujedacz
« wobschudzicz.
We jich borni nebych morwy bycz chzys. Do tuteho
bcma pschindze paf Markn, ta wboha ßycvta. Jurijez ludzjo ju nahnidy nebudzichu k ßebi brali, hdyz
neblzdzlchu leßne wokvohladanje s nej mjelt. Woni
menujzy ßebi myßlachu: mamyli tu ßyroiu, dha neircbümy ßebi jiinu ßiuzomnu dzowku dzerzecz, a se ßwojej
czeledzu woni hcwak zane sbozje nemjejechu, dokelz
zana pola nich pscheS zyle ljero newudzerza. Pschetoz
jierzse wona nebofta a dzjeiacz dyrbesche pschcs mozy.
Ta stara a młoba kuntwora Marku hnydvm, dokelz
bje hizom ßylna holza, bo ßluzby stajischtej. Wot
tun ja harz bo nozy dyrbesche wona dzjeiacz. Zyliczkt
dzen woiaschtej na nju: M arja, pöj jow, dzi tarn,
dzjetaj to, czin tamne a pschi tym wonej jej hischczeN
wumetowaschlrj, so je s luteje hnaby we ßwojeho wuja
domi.
'
Pschi prjedku Marka njekotru ßylsu piakasche, a
bje jara srurna. Jej ßo styskasche po nanowym domi,
hdzez bje ßo jej derje schio, a po miynkez ludjoch, ktz
bjechu ju kaz ßwoje dzjeczo dzerzrlt. Ale to styskanje
a rubzenje jej niczo nepomhasche, a hdyz hinak nemoze
bycz, dha rzlowek to najczeze snesz nawukne. Wona
ßo do ßwojeho hubenstwa podva, a pschi wschjem trabaniu
o czezkim bzjeli roszesche wona kaz czerftwa jjedlenka.
Rjana hvlc'zka a lubosna wona bje, so közdy ßo nad
nej dziwasche. Dziw Pak bje to, so wot teho, schtoz
wschjednje widzesche, nebu skazena. — Stara kuntwora
ttmmpe, a közdv ßebi myßlesche, so ßo Marzy njetk
ljepe^ pbndze, alt wschitko wosta pschi starym. Tez
Jurjowa zona toumtc, ale wschitko wosta, kaz predy.
Pschetoz J u rij mjejesche jeniczku dzowku, runje tak
ftaru, kaz Marka bje, kötrejz Khrysta rjekachu. Wol
teho paf, na czoz.to.meno spomina, wona niczo nenijejesche,- pschetoz sky buch maczerje a wowki we nej
tzesche. K temu bje tołfta, kulojta a mölczka ka;
Pampuch a mjejesche wocziz kaz stara köczka. S jenyin ßtowom, wona bje hrosna, kaz nv; we dzjeri.—
fSutsl luba Khrystlka Markn nihdy snelz nemözescheDokelz bje m sroszena kaz miova jjedlenka a liczzy
mjejesche kaz kcej a mloko a rjanej mobrci woczzy a
wioßy nazolcz» kaz Ireny len, dha ßo we Khrystijynej
wutrobi sawisz a nepopscheczje möznje horeschies. Ta
ßyrota ßo teho bla wot boka ßwojeje mtodeje czety
jara slje mjejesche. Ta kulojta Kbrystlka bjehafche
zyliczki dzen we domi wokolo, po skhodzi hvrje n btije,
s pinzy na lubju a s iubje d^pinzy, jako by nusneho
bji da bla ßo roStorhacz dyrbiala. Wona ßama paf
niczo ncbzjeiasche, ale ßwaresche a kußasche,' kaz stara
hosposa a Marka dyrbesche ßo wo dnjo a w nozy brjcq
n wscho bzjekacz. Jeli so ßo schio nsehvze rösia-na,
dha pschinvze wina teho na tu ßvroiu; jeli so ßo
njeschto wopaki bje scziniio, dha tez Ju ri; na nju ßa»
krowasche. Najhudcnischej a neßwjernischej holzy ßo
tak slje hicz nemozesche, kaz ßo Marzy bZjesche we domi
jeje wuja a sormindy! Ta paf bje bohabojasna
wot wrnroby, neßesche fcjerpllroje wschiiku kschtwvu a
troschiowasche ßo pschcs nuinut moblitmu a poruqi ßwoje
puczie ßwojemu Bohu s tej nadziju, so budze wschitko
derje czinicz.
Nech dha wona njetk je; my chzemy ßo trochu
roShladowacz, kak pola mlynkez we Burestezach dzjefche.
Miynkez nan bje dziwna dusch«. Wön drje ßwoje
bohästwo lubowasche, ale penezna lubosz jeho newobknezesche. Wön bje rosomny a bohabojasnv muz a
wuziwasche dowjerenje wschitkich, kolstz jeho snajachu.
Jeho zona Pak bje prawje kscheszijanska wutroba, kolraz
s kozdym derje mjcnesche a khudym rady pomhasche.
Dobra hosvosa a sprawna mandzclska wona bje, ki;
ßo se ßwojim muzom renje sneßesch« a jcho leßnje
wedzische swesz, hdyz bje ßebi druhdy njeschto wumyßlit, schtoz ßo j«i nclubesche.
Jeju ßWi Djetr bje wotröstk a pola nana mlvnstwo wuknyk. Jako bje woßomnacze Ijet stary, prajesche
mkynke; nan: moj ßyno, czaß je, so r« zusy kh.'jeb
woptasch, so wjrsch, kak tön ßtodzi. Tn byrbisch rou,
knycz, zusym ludzom poßluchacz, so ty tym ßwojim blido, a jako wschitzy tsjo we wutrobnej weßeloszi hrojunu rosomnje roSkasowacz wjesch; ty dyrbisch pola madzje ßedzachu, ncmözesche Pjelr dosz powedacz wot
z u M ludzi do dzjeta stupicz, so wjesch, kak wele jedyn wscheho, schtoz bje we zusbi iiashoiül a widzit a nan
dzjeiacz mö>e, a jo junu wol ßwojich ludzi ßebi wjazy st macz' ßö nemözeschtaj napoßluchacz na wschjem, schtoz
dzjeta nezadajch, hacz je dokonecz mözno. Ty dyrbisch . ßyn ryczesche, hacz wön napoßledk moschen, polnu bramna wdndrowanje hicz. Macz je lebt tu do brjWeschka bvrskich tolerjow se saka sczeze a na blivo polozi prasawalita, schtoz w i zusbi trebasch. Ja tebi tudy mö- jizy: nano! to ßym t * ßebi we zusbi saßiuzii a na
schniczku s njeschto penesamt podäm. S tymi dyrbisch sprawne waschnje warbowak. Lakomny a skupy ja
ist ljeta doßahnycz. Drastu a czriie dyrbisch ßebi s nejßym byt, kranyl ja tez nejßym ani nerodu czjerik,
dzjekom saßkuzicz. Ja chzu pschihladowacz, harz ty nenusnje pak ja zadyn kroschik neßjym pscheczinik.
jako pjekny a srjadny hölz sa tsi ljeta saßo domoj
_ Na to mkynkez nan ßo s nowa ßmjejkotasche a
pschindzesch. Pjßaj namaj husto, so wjemoj, hdze ßy dzesche: moj ßyno, njetk ja ßo twoje dla neboju. Ty
a kak' ßo tebi W . Pschede wschitkim pak mjej Boha ßv nawuknyl, ßwoje penesy mudrje nekozicj a wjesch,
psched woczomaj a we wutrobi, a hladaj, so do zaneho kak ßo mlynskim a czeledzi we zusej ßiuzbi dje. Dobry
hrjecha neswolischs Nesapomn, ßo rano a weczor mo- hospodai dyrbi to wedzicz, so by ßo wön pschecziwo
dlicz, wobhon ßo we ßwjatym pißmi, khodz ßwjeru ßwojim ßtuzomnym kscheszijanszy sadzerzat a jich luboke mschi. Hladaj ßo stych towarschow, pschetoz woni wat, pschetoz to wjazy pomha, dvzlt wulka a wyßoka
dobre poczinki skaza. Redowjer ßo közdemu, ktz chze sda, hdyz s luboszje dzjelaja. Jeli so Böh luby kneS
twöj dobry pschcczel bycz, pschetoz to je bköto, schtoz tebe s nesbozom doma nepyta, dha mam ja nadziju k
ßo jcnemu na puc^u na czrije powischa. Newalej ßo tebi, so budjesch dobry hospodar. Rech Bvh czi hnadu
we korczmach, nehraj zane kharty n bei ßo na kedzbu, dawa!
x
so tebe löse holzy nesawedu. .To pisch ßebi do wutroby
Wot teho czaßa wosta Pjetr domach pola starschich
a dzi we Bojim meni. Tön KneS budz s tobn!
a bje jimaj pomozny a ßtuzomny. W mlyni pak
Hizom s iutych napominanjow möze jedyn pösnacz, .wschitko kraßnje dzjesche.
kajki rosomny a dobry mjeschtyr mkynkez nan bje. P jrrr
Nan mjejesche ßyna, kiz jemu k cscszi a k weßelju
jeho tez wutrobnje lubowasche a derje wedztsche, so wön ßluzesche a macz ßo wutrobnje nad nim sradowasche.
s nun derje mjent. Wön teho dla ßwoje brjemeschko, Dzjetacz bje dosz a husto p.schewele, ale wschitko dzjeko
kotrez jemu macz bje pschihotowaka, a kis wsa, so by sta ßo we wschej luboszi. Zane kleczje ani ßakrowanje
ßwoje puczowanje do zusby nastupik. Nanej da wön ant ßwarenje nebje w mkynkez dwvri k.ßlyschenjn.
ruku a koschesche pschi roSzohnowanju ßwoju lubu Czeledj a mlynskt a dzjekawy lud a wschitzy wo wßy
maczerku, kotraz ßo f hörkymi ßylsymt wot neho dzje- khwalachu pschistojne a kscheszijanske waschnje, kotrez
lesche. Tak prajesche wörz. lubemu nanowemn domej Pola mlynkez knezesche, prajizy: Pjetr je htschczeN böle
Boze mje a czehnesche da chwjeta. Jow ßo jemu pak dobrocziwy, dyzlt jeho nan a to ma wön wot ßwojeje
wschuvzom derje dzjesche. Napominanja ßwojeho lubeho maczerje.
nana wön s myßlow nepuschczt. Wön sadzerza ßo pjeLjcto bje ßo tak minyko. Pjetr bje dwaj a dwa»
knje, pißasche husto born a wosta dobry. Po tsjoch
ljetach, jako bje daloko po ßwjeczi wokoio puczowak a zezy ljet stary. Mkynk bje dwje szi toter sapkacztl,
jow a tarn f dobrej khwakbu we mtynach fa mkynskeho so jeho ßy» k wojakam netrcbasche.
dzjekat, wröczi wön ßo saßo born, czerstwy ja strowy
Tehdy jenu nedzelu popolnju mkynkez nan a macz
po czjelt, mudry a poboz'ny po duscht.
hromadzje pschi khofeju sa blidom ßedzeschtaj. Psetr
Mkynkez nan, jako ßwojeho ßyna saßo Wohlada, bje njehdze saschok a wobaj bjeschtaj ßanmj kutkaj do»
ßmjejesche ßo weßelje a lubosnje a witasche jeho s tym M a c h . Na jene dobo sapocza nan: maczje, ja newjem,
ßkowom: tön KneS zohnuj twöj wohnkhöd a nutSkhöd kak to je, so mi druhdy dzjeko csezko P a s te ; kaha dha
harz do wjec'znoszje. Macz Pak, jako ßo teho lubeho by byko, hdy bychmoj ßo na wumenk ßynytoj?
.
jeniczkeho ßyna, po kotrymz bje ßo jej jara styskaka, Ja bych tez mkodu pomozntzu trebacz möhka, wotmolwi
wnhlada, padze jemu se ßylsami wutrobneje maczerneje miynkowaßoßmjejo, adopomnißo pschi tychßtowach na
weßeloszje wokolo schije a nemvzesche ßo dosz nahladacz Horskez Marku. Tu by wona najradscho sa pschicho»
na tym pjeknym rjanym czerstwym pacholom, kiz kczje- dnu dzöwku mjeia. Melczo pschi ßebi pak wona sdy»
resche kaz lilia tta polt. Po prjentm wttanju pak chowasche a neprajesche niczo, dokelz ßo bojesche, so
pschineße macz ßwojemu domwröczenemu ßynej to drje jesny muz do teho neswolr. >— Ja mjenju, so by
najljkpschr, schtoz w kuchini « w pinzy mjejesche, na ßebi Pjetr zonu pytai, ktz by njeschto w samozenj«,'
mjeka/ryczesche mkynk bale. — Je.bha to teeba, root«
'rootroi roona na t o s o dyrbi ra holzn, kotruz ßebi
Pjetr wosme, bohata bycz? Hdy by roon sprawnu,
bzjekarou a pözcziwu holzn namakai, dha po mojej
myßli nebychmoj ßo praschecz trebe'toj, hacz je khuda
obo bohata. — To je wscho bcbre/1dzesche mh;nf,,ale
hdy by roon ßebi khudu jonu rofaf a toele dzjeczi
mjet,
roon lochzy. mohk wokhudzicz."
„ 6 a to nech ßo Boh ftara, rekny wona, ja bjech
tez khuda. o ty nebjesche, hdyz ßo moj zenjachmoj, tak
bohaty kaz njetf; roopvmü tola, so je na Bozim zo«
hiiowanju wschilko lczane. --- Wscho rojerno, prajesche,
.roon, „ale tehdy bjechu ljepsche czaßy hacz njetf; njetf
je wschltko drozsche, wjazy daroanjoro je tez; a czezo
ßo njetf roatbuje, byzti pschcd,.tsitscczimi ljetami. Teho
dla wostanu ja pschi tym, so'mkodemu holzej, hdyz ßo
zenicz chze, treba je., so na lruch samozenja hlada. —
H aj! rootinolroi roona, jcli so ßo snesz a luboroacj
mojetaj, dha to ntcjo newadzi; hdyz pak pscki roschitkim roulftm bohastwi muz a zona ßo roadzttaj a \u
wenje roe nemjett a nejebnocjt roedzetaj, ho je. tola
Heia na semi; psched tym swarnuj nascheho Pjetr«
Bob!
Tak taj broaj ßo roSryczowaschtaj a tabu skkabowaschtaj, kak Iby jeju jeniczkemir ßynej k sbozu pomhane byko. Macz by f wuttobu rady Horskez Markn
ßwojemu Pjetrej braschezika, pschetoz roona tu holczku
luboroasche a ju jafo pilnu, pjcknu, bohabojasnu duschn
snajesche, hacz tunje bje najkhudscha roe zvlym ©der»
böwstwi. Nan pak bje toot bohatese Horskez Khrysty
w Ljeroakdzi ßkyschak, so ta toot nana roese tawsynt
toter ßobu krydne, hdvz ßo wozeni, a bje hizom mel*
c$o s jeje nanom na skotnvch wikach >v Wöspörku
ryczak a ßo pcaschak, hacz mou* Pjetr t nemu pschlücz
pohladacz. SSwojej zont roon pak wol teho ntcjo
nebje pcajit, pschetoz wön ßo bojesche, so drje by ta
jeho prjödkwsaczje skasyia.
Nedotho po tym, so mkynkez nan a macz ßo tak
bjeschtaj roe tym sjenoczikoj, so chyrbi ßy, jeju ßyn ze®
nicz, prajesche roon k Pjetrej: Horskez J u rij ro Ljeivakbjt ma hischczek roete pschenzy na fubt lezo, kaz ßym
ßkyschak. M y k kermuschj pscheüzu trebamy; duz bttbu
j» jemu lisztk'pißacz' a ty dzi jutfje tarn « ' yladaj,
hacz neby jemu tu pscheüzu wotkupicz möhk. Mkynkez
nan pißasche na Jürsa list, we kotrymz pak bje mene
toot pschenzy rycz ale ivot zeütwy ßwojeho ßyna s Horsiez Jurjowej dzoroku, — a Pjetr poda ßo nedzelu
rano na pucz do Ljewakda. Wokoko pokonja roon tarn
döüdze, ale predy do korczmy dzjesche, so by wobedo«
toflf. Jaks bjechu ludzjo k njeschporej wuschli, dzjesche
Pjetr k Horskezom. — Tam pak bje tunje dzenßa sbozomna nevzela. Horskez Ju rij bje rano sahje s Khrysty,
ßwojej lubej djowkv, do Nechorusa k jenemu roujej
jjek. Teho dla ßrosata cztschina po zylym dwori knezesche. Czeledz, kotraz bje narouqena, root ranja do
roccjoro tute flenje a ßwarenje ßkyschecz, mjejesche skoty
mjer. Eskuzomnt hölzy a holzy, ki; sahje stawacz dyrbsachu
a roecjor posdzje ljehaczs bjechu ßo spacz lehnyli. Wrota
bjechu drje rovtqmene, ,ale jana duschn nebje mhbzr
rotdzicz. Tez Marka bte'sbozomnu nedzelu mjeka. —
Wona bje rano fe mscht byio, schloz bje jej roulka
bobrota, dokelz jejny rouj to husto nedoroolk?'Po roo«
bedzt, jäko bjechu ßo drusy czeladntzy lehnycz seschlt,
bje ßo roona roo jstwi fa bltdo ßynyka a ro bibltj cjt*
tataTo kraßne ßlowo pola Mattheja w pjatvm
stawi root. ptakow' pod nebeßamt a root IKtoW na po­
lach, fotrej ton nebeffi wötzez sjziwi a wodzewa, bjechu
ju prawje möznje troschtoroake a tookschewtke. Wön
tez na mne nefabubje, prajk tvona potna rojerjazeho
borojerenja; roon budze ßo tez fa mne, tu khubu ßyrotu, staracz. Tak bje roona, spommajo na ßrooje
hubenstroo, na ßwojich starschrch, na ßwoju mkobosz,
Pschi ßebi spomtnaka a ßylsy srudoby a nadzije pka-'
kaka. Na to pak bje ju sprözniroosz pscheroinyia, so
roona ßama bo brjemanja sapadze, roe kotrymz^rjane
ßony wot dzjeczazych ljet, roe kotrychz s mlynkezj Pjetrom hrajesche a s ntm bo schulje khodzesche, ju wokscherojachu, so jeje roobleczo we^ spanju ßmjekotasche,
kaz by jandzelske byko.
Jako roona spinkasche, bje Pjetr czischje burje
tootcjtnif a Markn wuhlabat.
xßön ju na mjeszi
spösna. Husto bje ßo na tu lubosnu holczku bopomnii, s kotrejz bje roe starschisktm bontt roe nerotnchjsoszi
ßwojich dzjeczazych ljet sbozomue towarstwo mjet. Njetk
roona tu ßedzische,. jako bo jstroy^stupj. Ssyls», ktz
bje pka kaka, hischczr na jeje' czerjtwymaj Itcjfomaj
stejachu a lubosne ßmjekotanje roeßrkych ßonoro jeje
roobliczo pschekraßnesche.
S mjerom wosta rodn
pola burjow ftejo, newebzo, hacz ßo jemu nebzije.
Wöu bje ßkyschak, kak hubenje ßo jej roe bomi Jurjowvm khodzk o ßebi husto zadak, so by ju saßo roo®
hladacz möhk. Stara lubosz mkodostuych ljet ßo roe
jeho wutrobi horesche a jako by Böh jemu to nutöbaf,
praji roon pschi ßebi: ta a zana druha nebudze moja
neroesta; ja chzu ju wumo'z s helje a ju domoj boroesz
f m'ojtmai starschimai st ju ßebi wuswolicz fa zonu.
Po khwili wotuczi Marka se spanja, a dziroasche ßo
nemato, so zuseho czloweka wo jftrot wohtada. Jako
b j^ jeho M t bltze wobhlabaka, pösna roona jeho tez
a wttasche jeho s ruku Iubofnje a roeßelje ßo praschejo, schto jeho nan a macz qinitaj. W daltschtm
cza powebacz, schtoz bje todt tychlej ludzi ßkyschala.
To dohastroo, kotrez ßebi J u rij je nahromabzit, prajesche roona, je s lutom hrjechom hromabu brapane;
frei a ßylsq na chmt »enefamt Jurjowymi ro tp ja ;
tajke nipearoe kubto nihby netpje; jebyu jem'qfi kco.
schik, ktz je s neprarobu roarboroan», tawsynty sezere;
J u rij a jeho bjorofa ftaj najhörschej beSboznikaj roe
ßwojim borni; schlrafu Bczu ftaj ßebi hizom s tym
saßtuzitoi, jo ftaj ßo pschecziwo tej khndej ßyroczi s
kschiwdu ciintnjom a f hrosnym fmqomnpm pscheszjehanjom sabzerzaivj. Ta luba Hanschez fmoira s zyka
Niczo vobreho a khro'alobneho root Horskez Jurija a
jeho Khiyst» neroebzesche a s routrcbvpm berjemje*
nenjom root zeniro» s tajfej holzn wotrabzesche. M ipnkez maczerje routroba, jafo lasse poweszje ßkpfchesche,
ßo s lutcj staroizju pelnesche. Mona histezen zenjr
zona bttcj! ------- Doyomn ßo/ rootmolroi roona,na
to, so ßvm je khuba, kaz Hjob a ip bühaiy kaz Lalo- s Pjelrom root zentw'y nebje ryczata a njett ßo bojofj
ino; to naiu bzjeli; twojej starschej to miiby nepjchi- a hrosa na routtvbu ljehafche, so bubzische'' ßo ßnabz
bataj. Czm, schloz roonaj ßebi zadalaj,a b>r ßebi moju bzenßa njekak s Jurjez ludzcmi bo ßluba sapleti.
boftatu qetu. Böh froainuj, so bych ja na ipm roina
Nunje tak bje ßo mtpnkez nanej schlo. Won bje
dycz bprbjaia, so twojej starschej mc a lebe potliroaiaj, ßebi rookoto bweju mjezu slajit, nebzelski ropr ßo
— Na lo jej Pjetr poroedasche, faf Ittbc ja jeho ma« jrooblett a preez schol, nikomu paf nepraji!, kez niz
cjvrfa ma, a so nan jeho lubuje a jeho zenje k zanej ßroojej zoni, hbze pvnbze.^ Jemu la wjez s tej zenlwu
zeniroi nusowacz ifbubze. Wen jej s noroa weblwer- na wuttobi lezesche a roon bje ßo teho bla bo Djenbzesche, so Khlystu ßebl zenje fcraq nebubze, dofelz we rzez k lubemu loroarjchej pobak, kiz chicheczelstwo to
korczmi nicz» bvbreho wo nej ßiy'chat tu je. Po Po* Ljeroalbzt »ijejcsche, so b» ßo pota leho trochu napra»
t!::m rrsrpczoroanju napoßlebf M aria na to noroe schoroat, kajzy lubzjo Horskez tu Ljewaibzi ßu. Tam
praschenje Pjetrowe. Ijctj chze ßo jernu ßlubiez, .,Ha>" paf mczo buschneho nebje nashoNik.
Bjenczan rouj
prajesche a roonaj hljchcz'ett boiho ßedzischlaj, ßebi po- bje k miiiu p ra jil: Chzesch ly twojeho jemczkeho ßyna
to baje, a schto? — lo naß niczo nestara. Sticbaj bo hubenstwa a nesboza pomiricj? Newjesch bha, so
P a k ßebi ßlubiichtaj, so nechataj nifoniu zane ßkowczko Horskez J u rij ßtvoje roulke bchasttvo je s hrjechom
wol teho roscheho prajici, harz nebubze czaß, so je hconiabu brjet, so jeho bjorofa je hrosna fa; po czjelr ,
roschitzy lubzjo ftjonja. Pjelr roopuicbqt na toHorsfez tat lez po bujchi, so je pcjnn jjfba a faroifye, a so
born a broot, so nichiö jeho newidzesche. , Na weczvr lo je hrjech a haniba, faf ftaj lejko fje$ tu khubu ßy-'
pschinbze J u rij s Ahrvstu born a Mark« pschcpoda totu, dralrowu dzorofu, cjroiloroatoj? Nebojisch iy ßo
jernu tön lift, kolryz bje Pjelr root ßwojeho "tiana hrjecha, so chzejch lajku holzn, fa; Khrysta je, lwojemu
uschineßl. J u ri!, jafo bje jon pscheezirai, chnjewasche jentczfemu piefnemu ßynej draichczicz? S jenym ßloßo, so nehje boma byl a praschesche ßo, harz ton pa» roam, mtynk bje root brjencz'ansfeho rouja to ßarno
chok neje niczo ptojii, so a hby fafo pschinbze. ^ a rřa ßbyschak, schtoz mfpnforoa root Hanschez fmoft» bje
na to prajesche, so lo ncwj» a dzjesche bo hröbzje, nashvnita. Wschitko paf, schtoz bje ßlyschak, jemu k
kcuwy bejiq. 'Schtoz by paf ju rooljlabaf, ton by routtobi bzjesche, a bokelz ßwojeho ßyna luboroasche»
roibjtf, so ßo roona s weßeljom ßmjeje a wfchitku hrebasche to jeho zaloßnje, so bje jeho tam pofttaf, bo«
kschlrvbu root rouja a czety sabywasche.
felz ßo bojejche, so brje by ßo möhk bacz saßlepicz a
- We bureschczanskim miyni bje ßo tu ncdzelu roulke wo Ähryftu robzicz.
pschemjenenje ftoto. Popoinju menujzy, jafo bje mlynNeje Pjetr hischczen born? praschesche roon ßo roS«
kez lnischwr njehdze fafcbaf a mischlyrka ßama boma,
bje k nej Hanschez kmbtra na roopytanje pschi- mersany, jafo bje ßo wröczit; ja newjem, hbze bzenßa
schta. Tej zoni pschi schal;» khoseja ßebzo to a tamne - tak dolho rooslane.
blebzeschiej. Hanschez fmotra bje nashonika, so je
Schto bha tola masch? prajesche jeho zona, wschak
Pjetr k Horskezam bo Ljewaida schob a roona börsy ßy bzenßa tak siy a hlabasch tak hrösnje!
shuda, so ßo to zefitw» bla je ftaso. Duz roona poAch! niczo ntje, wotmolwi roon. Ty ßo tola
^jjöcjcw cnju nemözeschtaj ßo roonaj sdzerzecz, so nebt?*
scktaj na ßivoje bzjeczaze ljeta spominaloj, a Marka
sRcza sbychptvacz: Uch! kajke sbozomne czaßy lo ja
mne bjechu,' .Wone fcuřjt' ßo fa mne a fa lebe rote*
ezicz, Juba Marka, roctmolroi Pjetr, pöj a daj mt
rufu, dubz moja jona, cjelm so mnu bo SSSteftq, ja
ctju lebe lubotoaq a ezeszicz ßrooje ziwe bin;- — ;9ia
to strözi ßo Marka. Dokelz bje ßiyschata, so roon k
Khrystjinazentwupschinbze, refnyroona-.ach! rumjvj jo
tnnu ßroöj ßrnjech, Pjetre; ja rojtm, so jero iy moje
bla pschischot nejßy/ rouj a a cjtta paf bzenßa doma
nejstaj/ — M je r mt, dzesche na to Pieir, mt vo my^loro.tteje pfdiifdjio, ss by lwvju czctu rnjecz chzyt,
ja ju nejßy in roibjif, a njrtf, hdyz ßym lebe wvhladat,
wo nju nervbzu; t» a zana brühe holz« neßmje moja
prawje hkupa byka, so ßy Pjettcj dzenßa wotpuschcjila,
do Ljewotda hicj.
_
9hi tiijfe waschnje ßwarcscke miynk zvlicjkt weczor.
Jemu nebje niczo prawe. Won czinliche tak hro*
snje, fdj bemaf zenje a hbyz ckzysche jeho zona smje.
rowacj, sakhadz'esche won na nju, so ßebi ztweje ra-y
newedztsche a frnbna pfafacj sapocza. Niczo pak mivnk
mcne snesz nemözesche, hacz ßylsy ßwojeje zony. Wön
ju wutrobnie lubowasche, teho bta jafo jejite plakanje
wibjesche, bje jrmu wutrobnie zel, so bjesche tajfi hro»
snv pschecjiwo nej byk. Won jes dljeje samelczecj ne»
niöz'i'sche, schto jeho clwileroatoe >1 wiißypa njctf psched
nej tu zylu wulftt starosz ßwojeje wutrebn. Won ßo
jej wu'na, so je pred» lnz'om f Horskez Jurjom wo
tu ii;i::vu nu'jnb, so je nfetf f newa na n-ho pißak,
a Pjcira s listvm tont poßiak, so ta wjez f tej picheiizn
jenoj je wumyßlena wjez, so je Pak wot Srjenqnn
wiija lute nekhwalobne wjezy wo J in ju a jeho bjowzy
ßkyschat a so nemoze boqafarj, so by Pjetr born
schal a so ßo melqo pschi ßebi boji, so by ßo jemu
ta botjata Ahrysta möhka lubicj. K temu miynkowa
wschitko powebasche, schto; bje wot Hanschez kmötry
shoniia, a zylje fjebnana ßwojemu muzej spytowasche
»vukozicj, kak wele Ijepe by byko, hby by ßebi Pzetr
tu khubu ßyrb!u brat.
Wot teho miynk niq'o nechasche ßiyschecj. Wön
weczeresche a bvkelz Pjetr hischcje nepschinbje, bzjesche
wön bo toja. Miynkowa pak czakasche na ßyna.
Wokoko bjeßaczich pschinbze tön a stupi weßeky bo
jstwy, macjeri lnbosnje tufu skiczo a dobry weczor
prajo.
t
Ach! ty ßy tak sweßeleny, möj ßyno, prajesche
wona svychujo, jafo by ty s nawozenju byk. To ja
tez ßym, luba macjetfa, rekny Pjetr, ja ßym naroo»
zenja, hbyz wv k temu ßwvje pozohnowanje dacze!
Macj pschi tych ßiowach wobljebny a jeje ruka tschepotasche,
jafo jemu wotmolwi: tnoje bjjecjo, nezortuj, wot tajkeje wa'zneje krocjelje twojeho ziwenja sbozje wotwißuje.
Runje'teho dla ßym tat weßoky, dzesche Pjetr,
bokel'z ßo nabjijam, so bubu prawje sbozomny. Ra to
ßo pak. macj böle strozi a ßo praschesche: je bha wona
,haj„ prajiia? H a j. wotmolwi Pjetr, wona je moja
newesta! Je bha J u rij tez pschiswolil? sbychowasche
wona dale. SSo ßmjejo pohladny Pjetr na macj a
rtkny: tön? nje! teho ja hischcjen nesnajn a nejßym
jeho wibzik. Dha ßy ty f jeho bzowku Khrystn wscho
wottyczak? praschesche ß» wona. Nje nje, wotmolwi
wön, ta luba Marka je moja newesta, ta khuba ßy»
« ta , kotruz wy tat wutrobnie (ubujec|e{ E tej ßym
ßo ja bjenßa psched Bohom ßlubil.
Na so iiykny macj ßwojcj ruzy a sbjehnv ßylsoitej
woczi k nebeßam weßelje sdychujo: Kneze, trooje mraox
budz fijwaletie bo wjecznoszje.
;
Pjetr pak sapocza powevacz, kak bje ßy jemu roe
Ljewatdji schko a kak hubenje ßo hischczetr Marzy po!a
jeje muja bje, fo_ je ßo jemu ta holza wubernje
ludika a so necha zanu brühn sa jonu mjecj, harz
jenoj ju. Pschi tym pak ßo bojoszje sminycz nemozesche,
so brje nan bo teho neswoli. Macj jeho we tym
troschkowasche, prajizy: möj ßyno, bji bo iwoicjc so»
morst a porucz Hvoje pucjje we moblilwi temu Knesej;
ja pak chzu jutfje rano s nanom ryczecj.
Naiaskra, jafo mlynk se spanja wotucjf, bje jeho
prjene orafcbenje, hacz je Pjett Born pschjschok a schio
je we Ljewatbji wuczinik. Miynkowa wupomcBo wscho,
schtoj bje jej bomjettł, a so wön pschi tym wostaM^
so chze ßebi khubu Markn bracj abo ne'zeneny woftacj.
Khiviln miynk stonasche a ßo wobarasche. Na to ßo
wön ßwojeje zony woprascha, schto wona mjent. Jako
ta pak ßo wusna, so je hizom wtjeta ßwojemu ßynej
ßwoje matjerne pozohnowenje baia, rekny wön: schlo
by mi pomhaio, hby bych ja i,nje" prajtcj chzyk. Rech
ßo Bo'za wola staue I Ale ta ßyrota neßmje zabvn
bjett bljeje we bomi ßwojeho (jwilowarja woftacj.
Djenß hischcjest pojjebjemoj s Pjetrom bo Ljewasva a
ja chzu tu wjez s Jurjom na cziste pschinesz. '
Ljebom bje miynkowa tütn rycz saßiyschala, dha
wona s komory czakasche a Psetrej s weßelom powe­
basche, so nan bo zentw» s Markn swoli. Ton pak
khwatasche k nanej a pabje jemu s bjakowanjom wo*
koio schlje, so wön ßam ßo ßylsow fbjerjecj nemozesche.
Tez zyka domsaza cjelebj Wo tym shoni a wulfe weßelenje a sbozje pschecjje ßo po zyiym bomi sjewesche,
so jedyn wibjische, kak lubo wschitzy miynkez luvji
mjejachu.
Konjomaj 6u najljjepschi grat nakkadjeny a wo«
solo woßmich cjjeresche miynkez mischtyr se ßwojim
Pjetrom we ßwojim nowym wosu pscheS weß, so ßo
wschitzy djiwachu a ßo praschachu: schto pak tola
mtynke^bjenßa prjobk maja!
We jibnacjich hobjinach wustupischtaj w Horskez
dwori w Ljewakbji s wosa a buschtaj wot Jurija a
Khryfty renje wttanaj a do jstwy pjeknje nusowanaj.
Khrystka noschesche horje, schtoz mozesche a mjejesche a
po ßwaczini bzjesche wona bo horneje stwy q Pjetr
pytasche, hbje by Markn wußljebzii.
.Jaki^zurij a miynk ßamaj bseschtas, sapocza tön,
so chze M nßa ßwojemu jeniczkemu lubowanemu ßy­
nej zonu braschcjicj a so by jemu lubo byko, hdy by
Juris k temu „h a j" prajii. — O h! s weßeioszju praju
ja „ h a j, " sawoka tön s möznym hlößom, a dawam
lubje rady moje pozohnowanje.
Na to ßiowo woiasche miynk ßrooMo ßvna a
tön stupi do jstwv, sa rufu dzerz'o ßwoju luvn Markn,
kotraz ho czerwenische kaz rjana röziczka. M iynk stykny
jtju ruzy hromadu o zohnowasche jeju a Postrowi jeju
jako nawozenju a newestu.
Jako to J u rij widzesche, nechasche wön ßwojimaj woczomaj wjericz, a roödajiwschi hub» bje wön
k wohladanju, kaj by Lothowa zona byi, podobny na
ßclowy stokv. Schto dyrbi to rjekacz? sawoia wön
hnjewnje I Hm ! wotmolwi miynk, to chzu ja tebiwulozicz.
Ja wczera na tebc pißach, so chze möj ßyn hebt
twoju dzowku bracz. Ja ßebi myßlach so jprawny
wuj ßwojeho brarra sawostajenu dzowku jako ßwoju
dzowku dzerzi, a teho dla ja nemyßlach na Khrystu
ale na Mark». Wczera je möj ßyn ßam tudy podyk
a ßo s tej ßyrotu ßlubii, ty ßy predy ßwoje „h a j" k
temu wuprajit a duz to we Bvzim meni pschi tym
wvftane.
J u rij czinische beswoczi kaz kraholz, kiz je ßo we
prudtach popanyi. Pjetr pak bje na to Myßlit, so
neby ta keklija dotho trat« a bje do konenza khwatat
a konje sapschahnyl. Duz stupi wön do jstwy, rosa
Markn sa rufu, kiwasche nana, a po matej khwili ße«
bzichu wschitzy tsjo we wosu. Nechacze M arinu kschtnju ßobu bracz? prajesche Jurij. — Nje, wotmolwi
Pjetr, tu my wam varimv a czjerische s dwora, so
wös jenoz tak ljetasche. Konej pak bjezeschtaj, jako
byschtaj ßamaj wedzitzoj, kak wulki schaz wonaj ßwo*
j.-mu knesej born wesetaj.
Jako pak Khrysta wotjjesvzenje wosa saßlyscha,
pschiskoczi wona a praschesche ßo ßwojeho nana: ne*
bje bha niczo s tej zentwu? wschak ßo wonaj hizom
saß» precz wesetaj. J u rij da jej na to plistu, so jej
ftldy saschczerkotachu a sapraßny khjezne burje, so bje
we zyiym ßußobstwi k ßiyschenju.
Pjetr, jako ßwoju newestu na wosu mjejesche,
czjeresche na najblizschim puczu bo Burestez. Buresch*
czenjv pak, hdyz stareho miynkez nana a jeho ßyna
a ßobu na wosu mlobu holzu wahlabachu, tschaßechu
hiowu se spobziwanjom. Dolho nctrajesche, so wschitzy
chonichu, lad je ßebi miynkez Pjetr ßwoju newestu,
tu khubu Horskez ßyrotu pschiwest, a pschikhabzowachu
>. weßeljom, jemu wutrobne sbozje pschecz, Weczor bzjef htaj Pjetr a Mark« k knesej buchomnemu, so by jeju
s-.a pschichodnu nedzelu na kljctzzy pschipowedai. Sa
dwje nedzeli bje ßiawny kwaß we bureschcjansklm
ittlyni, na kotryz bjecku wschitzy dobrt pscheczeljo a
ßußvbzjo pscvepcoscheni, a pschi kolrymz mjejesche miynkez
macj nanajnusnischo, so by ßwojim lubym hoszjam
Pjeknjr horje ßlu'zi!» a ßwoju poßlenu hoszinu jak»
hosposa ßwjeru wobstaraia. Po kwaßu pak sapocza
ßo we mtodych miynkez bomi sbozomne a weßeie man«
djelske ziwenje. Kaz janbzel bje Marka bo domu stu*
pila, pschetoz zohnowanje Boze a lute sbozje kczjejesche
pscheS jeje pilnofz a lubosnosz tot ntm a staraj miyn«
kez czlowekaj ßo zenje nekajeschtaj, so bje ßebi jeju ßyn
tu khubu ßyrotu sa zonu wuswolii. Htschczen dzenßa
wonaj nemözetaj dosz wupowedacz, kajku lubofz wonaj
na ßwjatoku ßwojeho ziwenje wot ßyna a pschichodneje bzowki wuziwataj! H la j! tu je ßo to hlvwa
ßwjateho pißma wjerne wopakasako: tön KneS tou«
möze teho khubeho hbyz woka a tu ßyrotu, kiz saneho
pomoznika nemjejejche (Hiob 29, 12), wön napsche*
tjtroo steji horbym, ale poniznym wön hnabu dawa
(1. Pjetr. 5, 3.)
Wjernosz teho ßo 'bale böle wobßwjedzesche we
Jurijowym bomi. Tön prjeni czaß po tym pobawku
nepokasowasche wön ßo nihbze, pschetoz wön ßo hani«
bowasche pscheb lubzimi, kiz ßo jemu ßmjejachu. S a
njekotry czaß pak bje wön saßo jow a tarn wibzicj,
o khwalesche ßo f hordzeniom a naduwanjom ßwojeho
bohastwa a wujbjehowasche ßwoju Khrvsttu jako najbohaczischu newestu po zyiym kraju. Tola nichtö wo
nju nerodzesche, hacz napoßledk jedyn pachok s mjesta,
kotremu; ßo jeje penesy lubjachu, s nej kwaß hotowasche.
Tön bje pak runje prawy kntczomnik, lösy nerobny
czlowek. J u rij a Khrysta f nim bo mjesta rzehnlschtaj.
Jow ßo pak njetk jeju hubenstwo sapocza. Tön mtöby
pschichodny ßyn, bokelj bvhastwo ßwojeho pschichodneho
nana snajesche, nedz'jeiasche niczo, al« ßydasche we
korczmach pijo a hrajo. Hbyz wön weczor pjany born
pschinbze, bijesche wön zonu a jeje nana. Hbyz jemu
penesy nebawaschtaj, czinesche wön both, kotryz byr«
beschtaj sapkoczicz. J u rij, tön skupy a lakomny czlo*
wek ßo hnjewasche, so po krötkim skhori a wumre. Sa
bzeßacz tjet bje to zyie W ulfe sawozenje, kotrezj bje
Khrystla ßwojemu muzej ßobu pschineßka, pscheczinene
a wona a jeje muz ßo s khubobu a s nusu bjebzescdtaj.
Khrysta njetk se ßylsojtymaj woczomaj na ßwojeho
muza bjeba wolasche, hacz wön, bokelz bje we lutej
pjanoszi jiwy, napoßledk hubeny könz wsa a we schpi*
talnjach wumre. Wona njetk, zylje wokhubnena, ßo s
tym ziwt, so k iubzom na pkokanja khodzi a közdcho,
tez najnizscheho bjjeta raby hlada, so by njekotre kroschki
warbowacz mohka.
Wbvha Khrystla, ty naß wuczisch spösnacz, schtoz
ßwjate pißmo p raji: n e p ra w r kubtv n a t y j e ! —
«jisch«jane bei« H jt t w Budyschmi.