4. - Serbski

r
o
t
y
k
za Serbow
na pschestupne leto
18 8 4
.
---------------------- ----------------------------------
Z n a k ła d o m M adicy S erb sk eje.
W Kommißiji 3. E. Smolerja.
Czischcz S m o l e r j e z knihiczischczernje w maczicznym domje w Budyschinje.
W tutyrn 1884. leeze Po Khrystrchu, kotrez je pschestupne leto a
366 -njow wopfchija, liezi ßo:
wot
w ot
wot
wot
stworjenja ß w e t a ........................ .... . 5 8 3 3 ,
w ustajenja julianskeje protyki . . . .
1 929,
czerpjenja a horjestacza Khrystußoweho . 1851,
spoczatka kschesczijanstwa w S serbach . 864,
wot
wot
w ot
w ot
sakozenja Budyskeho tachantstw a
spoczatka reform azije . . . .
n arod a krala A lberta . . . .
sakozenja M aczizy Sserbskeje .
. . .
. . .
. . .
. . .
664,
367,
56,
37.
Zyrkwinske leine snamjenja.
W porjedzenej HrjehoW starej julianskej
rjowej p ro ty z y :..............
protyzy:
4
skota lic z b a .................
4.
17 .
wobwöd ßkönza
17.
12 .
romske danske czißko
12.
F. E. .
pißmik njedzelski .
A . Gr.
III. .
X IV .
ep ak ty .................
13. h a p rle je .
jutrow niczka. . . .
8. haprl.
30. novem bra
1. njedzela adventa
14. dezbr.
Kruschwow budze wjazy hacz jabkukow, pak wjele
wischnjow, ßlöwkow a worjechow; tez möhko ßo wino
radzicz.
S a zyke leto najböle ßuschaty ranschi a njepködny
pöknözny w etr duje a njew jedra s krupam i pölnym
pkodam s wobschkodzenjom hroza. W jele rybow Nje­
budze.
W symje njech ßo közdy psched nasym njenjom na
kedzbu bjerje, hewak straschne khoroscze nastanu.
Saezmieze tzlönza a meßaczka.
W lecze 1 8 8 4 ßo ßkönzo tsi kröcz, meßaczk pak
dwöjzy saczmi a budze jenoz druhe saczmicze meßaczka
pola naß widzecz. — P ren je saczmicze ßkönza smeje
ßo 27. merza ran o 6 hodz. 6 m in. hacz do 7 hodz.
4 8 m in.; druhe 25. haprleje popotdnju 1 hodz. 5 5 m in.
hacz do 5 hodz. 27 m in.; tsecze 18. oktobra wjeczor
11 hodz. 15 m in. hacz do 19. oktobra rano 3 hodz.
11 m in. — P ren je saczmicze meßaczka stanje ßo
10. haprleje dop. 10 hodz. 4 7 m in. hacz do 2 hodz.
3 6 m in. pop.; druhe 4. oktobra wjeczor 9 hodz. 10 m in.
hacz do 12 hodz. 4 4 m in. P oß lenje je totalne a
budze pola naß w E uropje kaz w A siji, w A frizy
a w ranschej Amerizy widzene.
Sapoczatk
-
W leeze 1884 knjezi tzlönzo. ©
S to le tn a protyka praji, so ßu te leta, w kotrychz
ßkönzo knjezi, ja ra ßuche a so m amy w nich mako
mokroty a ßrenju czoptotu.
N aleto je pschi sapoczatku, woßebje w haprleji,
khetro mvkre; m eja Pak je rja n a a ßucha a m a pschi
könzu a hacz do junija ßylne m rösy a mjersnjenje.
W lecze smejemy wulku ßuchotu; wo dnjo budze
jara horzo, w nozy pak jara syma.
N asym a budze rja n a a ßucha; tu symje wjele
ßneha njebudze, tola Pak syma hacz do m erza traje.
N aletny ßyw dyrbi ßo ßuchoty d la sahe wvbstaracz. W ot wow ßa a jec^mjenja wjele köp njebudze,
tola budzetej rjanej w sornach. Jahky sahe woßyte
möza ßo radzicz. Lenu, ßyna, katu a runklizy budze
m atv. Roz a pschenza budzetej rjanej w sornach, niz
pak bohatej w kopach. Nasym u ßo se ßyw om ja ra
khwatacz njetrjeba, dokelz semja sahe njesamjersnje.
Schtyri leine ezatzy.
nalecza: 20. m erza rano 6 hodz.
lecza:
21. junija rano 2 hodz.
nasym y: 22. septembra popotdnju 4 hodz.
sym y:
21. dezembra dopokdnja 10 hodz.
Schtyri kwatembry.
W porjedzenej HrjehoW starej julianskej
rjowej protyzy:
protyzy:
5. merza
Reminiscere j 29. februara.
4. junija
ßwj. T rojizy | 30. meje.
19. septembra.
17. septembra
kschiza
19. dezembra.
17. dezembra
Luzije
Jutrow na tabella.
1 8 8 9 : 21. haprleje.
1 8 8 5 : 5. haprleje.
1 8 8 6 : 25. haprleje.
1 8 9 0 : 6. haprleje.
1 8 9 1 : 29. m erza.
1 8 8 7 ; 10. haprleje.
1 8 8 8 : 1. h aprl. (psch. l.) >1 8 9 2 : 17. h ap rl. (psch. l.)
H
H
12 njebjeske snamjenja.
boran,
^ law ,
tselnik,
byk,
i f knjezna,
S Z kosorözk,
dwöjnikaj,
w aha,
wödny muz,
ras,
’J b schkorpion, «
rybje.
Abbreviatury abo pschikrötschenja tzlowow.
© ßkönzo, 2 ) meßaczk, © pokny m e ß a c z k ,^ Poßleni bertlik, D mkody meßaczk, Z preni bertlik,
skh. p. skhadzenje popokdnju, skh. d. skhadzenje dopokdnja,
kh. P. khowanje popokdnju, kh. d. khowanje dopokdnja,
h. hodzina, m . m inuta.
Maczicznych spißow czo. 75.
3
1884.
Kermanki a skötne
wiki.
Januar,
»ulH rözk,
ma 31 dnjow.
Snamjeschko * reka
skötne wiki; snamj. f Pak
hermank a skötne wiki.
Hdzez niczv stajene njeje,
tarn je jenoz hermank.
Stara
i
D
Porjedzena protyka.
Tydzenje a
NB. Dokelz ßo herjulianska protyka. skhadz. khow.
skh. a kh.
dny.
Evangelska. j Katholska.
Dezember. h. m. | h. m.
h. m. manki druhdy pschepokoza»
dha ßn smylki mözne.
1. tydzen. Text dop.: Mat. 16, 24—26; Ps. 102, 26—29; Hebr. 10, 35—86; pop.: Jan. 4, 34—36.
2. Lipsk. Njeßwaczidko.*
20 Ignacija 8 5 4 2
kh. p. 4. Ruhland.*
1 wutora
21 Domaša 8 5 4 3
Match arja
8 53 7. ffinloro.*'
Match arja
2 ßrjeda
3 schtwörtk Kaschpra
22
Anastasija
8
4
5
4
10
6 28. Kinsbörk.* Luban.
Anthera
«
O
2. tydzen.
6
7
8
9
10
11
12
Bakzarja
Simeona
o
ßÄ
23 10 m artr. 8
24 H ad.a Jĕv.j8
Tita
H Simeona
A
44
44
5 A 11 19 Wetzaczkowe psche6 Ha» kh. d. wenzenje a wjedro.
Text dop.: Jan. 1, 4 - 5 ; Jes. 55, 3 - 5; Rom. 10, 14—18; pop.: Luk. 2, 25—32.
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwürtk
pjatk
ßobota
3. tydzen.
w
K
4 pjatk
5 ßobota
Ä
e
E
4**
81
3 kralow
Swj 3kral
25 B o ž i (1Ž. 8
Lliziana
Erharda
Czesczimera
Zachariaßa
Aloysije
Reinholda < I
Bozidara
Severina
Juliana
Agathona
Theodosija
Arkadija
26
27
28
29
30
31
2 -d ź.lio d .
Šćĕpana
2000 mrt.
JNjew. dź.
D avita ■
Sylvestra
8
8
8
8
8
8
44
44
44
34
34
34
24
8
0 34
9
1 50
10
3 6
11 nNř 4 19
12 imř 5 26
14 n
6 25
15 n skh. P.
Text dop.: 1 Möjs. 28, 10— 17; Ps. 139, 7—12; Koloß. 2, 18; pop.: Mat. 3, 1 3 — 17.
13 njedzela
14 pöndzela
1* wutora
I m ßrjeda
17 schtwörtk
18 pjatk
19 ßobota
1 n. p. 3 tv. 1. n. p. 3 kr
l ja n . 1884
2 Meianije
Hilarija
3 Malachija
Pawola
4
70 japošt.
Marcella
5 Theofanta
Antonija
Pet. stok w R. 6 3 k r a lo w
7 Jan.křćen.
Kanuta .
Felixa
Bohumera
Erdmuthy
Antonija
Felizity
Priski
8
8
8
7
7
7
7
14
14
04
59 4
58 4
57 4
57 4
17
18
19
21
23
24
25
5 52
7 5
8
16
WC
wc 9 24
WC 10 30
£ 11 35
$ skh. d.
4. tydzen. Text dop.: 1 Möjs.SO, 15—21; Pschißt.Sal.3, 5 — 7; Jak.3 ,1 7 - 1 8 ; pop.: Mat. 4, 1— 12.
20
21
22
23
24
25
26
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
5. tydzen.
27
28
29
30
31
2. p. 3 kr C 2. n. p 3 tv.
Hanze
Vinzenzija
Charity
Timotheja
Paw. wobr.
Polykarpa
8
9
Hanze
10
Vincenca
Marije slub. 11
12
Timotheja
Paw. wobr. 13
14
Polykarpa
1 n. p. 3 k. 7
56 4
Poiymuth. 7 55 4
Hrjeh. JN. 7 54 4
Theodosij. 7 53 4
Fastiana 7 51 4
Hermila 7 50 4
Zacheja 7 49 4
27 £
29 s h
31 r6!
32 ’M o
34 ‘M o
36
38 Jfcf
0
1
2
3
4
5
6
39
41
41
40
34
24
9
Text dop.: 2 Möjs. 34, 4 —10; Jes. 3, 10— 11; Hebr. 3, 5 — 6; pop.: Jan. 1, 3 5 — 43.
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
3 tt. p . 3 tv. 3. n .
Karoliny
Theobalda
Adelgundy
Virgilija
G
p.
3 kr
Cyrilla
Franca Sal.
Marcziny
Petra z Nole
15
16
17
18
19
2 n p 3k. 7
Antonija 7
P etra w rj. 7
Athanasij. 7
M akarija 7
48
47
46
44
43
4
4
4
4
4
40
41
42
44
46
A
A
6 47
kh. d.
6 40
7 54
9 8
D Prĕni börtlik 5. jan.
wjeczvr 10 hodz. 33 tnitt.
hotujc ßo na jaßne njebjo
s mjersnjcnjom.
© Pokny meß. 12. jan.
pop. 4 hodz. 25 min. pokaze na symne dny.
Poßleni bĕrtlik 20.
jan. rano 6 hodz. 21 min.
pschinjeße ßneh.
W Mkvdy meß. 28. jan.
rano 5 hodz. 59 min. nta
wĕtr a ßneh.
Stoletkla protyka.
Januar ßo je symnym
wjedrom sapocznje a nta
lute mjersnjenje; 16. hacz
do 18. jara ftjrrta; 20. do
26. dze ßneh; wot 27.
do könza pöndze ßneh a
deschcz.
Leto ma dokhi pysk. —
Schtöz skomdzi czaß, tön
skomdzi kwaß. — Druha
hkowa, drnha myßl. —
Do blöta panycz njeje najhörsche, ale w bköczc lezo
wostacz. — Hdyz spytasch»
dha shonisch. — Hdzez je
blada, tam je swada. —
Wutroba je male Polo»
ale wscho na nim roscze.
— Slotu ruku wschudzom
witaja. — Bohatp ziwi
khudcho, khudy bohateho.
— Druhdy kuli ßo sboze
pod nohi; jcdyn je njewidzi, druhi je podtepzr
a ledma tscczi je sbchnjc.
— Wupozczi ßo skerje»
hacz saßo dom bjcrje.
1*
'
4
1884.
malt) iö;f,
ma 29 dnjow.
Tydzenje a
dny.
1 pjatk
2 ßobota
6. tydzen.
3
4
5
6
7
8
9
Porjedzen a protyka.
Evangelska. Katholska.
Brigitty
Jgnaca
Kermanki a sirötne
wiki.
Februar,
Stara
julianska protyka.
Januar.
c)
4. Kulow.* Zarow.f
6. Njeßwaczidlo.*
Radeberg.*
8. Ruhland*
11. Shorjclz.f Lukow.*
16. Budyschin.*
skh.akh.
h. m. 23. Kalawa.*
Damno.*
10 23 25. Kalawa.
Wojerezy.f Brody.f
,2 e
S# 3
Š1
48 He»
skhadz. khow.
h. m. h. m.
20 Euthymij. 7 41 4
Maxima 7 40 4 50
Mar. wucz. Sw. Marije 21
He»
11 39
Text dop.: Jos. 1, 7— 9; Ps. 12, 2— 6; 1 Theß. 5, 6 — 9; pop.: Jan. 1, 47— 51.
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
4. n. p 3 kr 4. n. p 3 kr. 22
3 . n.p.3 k.
Rlemensa
Xenije
Hrjeh. th.
Xenofona
Jan a K hr.
Efraim a
7
7
7
7
7
7
7
38 4
36 4
35 4
33 4
31 4
30 5
28 5
52
54
56
57
59
0
2
kh. d.
0 54
urtP 2 6
nrtř 3 13
uns 4 14
5 6
5 50
Weßaczkowe pschemenjenje a wjedro.
H
Preni bertlik 4. febr.
rano 6 hodz. 55 min. ma
deschcz a wetry.
Potny meß. 11. febr.
rano 5 hodz. 46 min. pokaze na fenkk ßnehofte a
deschczikojte wjedro.
Pvßleni bertlik 19.
febr. rano 4 hodz. 10 min.
pschinjeße wulkn symu.
7. tydzen. Text dop.: 1 Krön. 1 8 ,1 5 —20; Jer. 9, 23—24; 1 Petr. 5, 6— 7; pop.: Jan. 2, 23—25.
Mlody meß. 27. febr.
wjeczor 7 hodz. 33 min.
10 njedzela
29 4 . n . p . 3 k. 7 27 5 4
6 27 njecha zane rjensche wjedro
pschinjescz.
30 Basila W. 7 25 5 6
11 pöndzela Eufrosiny (g) Benedikta
Veroniki D Jsidora
Agathy
Agathy
Dorotheje
Dorotheje
Romualda
Richarda
Jana martr.
Honorata
Apolonije
Apolonije
23
24
25
26
27
28
©
^
W
Septuages. Septuages.
12
13
14
15
16
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
8. tydzen.
Jordana
Eulalije
Valentin«
Faustina
Onesima
Eulalije
Benigna
Valenüna
Faustina
Juliany
31
1
2
3
4
5
6
Simeona
18 pöndzela Konkordije
7
19 wutora Susanny C Mansueta
8
Eucharija
Leberechta
20 ßrjeda
9
Eleonory
21 schtwörtk Eleonory
10
Petra stol
22 pjatk
Petra stol
Petra Dam. 11
23 ßobota Lazara
24
25
26
27
28
29
7
7
7
7
7
23
21
19
17
15
5
5
5
5
5
8
10
12
14
15
Text dop.: 2 Sam . 12, 1— 7; Ezech. 18, 20; 1 Kor. 6 ,1 9 — 20; pop.: Jan. 4, 5 — 15.
17 njedzela Sexagefim. Sexagesim.
9. tydzen.
Cyriaka
fe b r u a r a
Mar. wuč.
Błažija
Isidora
HE
fit sth. P.
fit 7 4
fit 8 12
r 9 19
if 10 23
if 11 26
Septuag.
Bukola
P arthena
Theodora
Xikefora
Charalam.
Melecija
7 13 5 17 r
7 12 5 18
7 10 5 20
7 8 5 22
7 6 5 24 'Jb
7 4 5 26 Jf
7 2 5 28 Je?
skh. d.
0 28
1 27
2 21
3 13
4 0
4 42
Text dop.: 1 Kral. 2, 1— 4; Pred. S a l. 7, 3—5; Hebr. 13, 7; pop.: Jan. 4 ,1 9 —30.
njedzela Estomihi Quinguag. 12
13
Nestors
pöndzela Mathiaßa
wutora Pöstnizy
Pöftnicy 14
ßrjeda
Popj.tzrj.G Popj. srjeda 15
16
Leandra
schtwörtk Leandra
17
Romana
pjatk
Makarija
Mjasopösta 7
M arciana 6
Auksencij. 6
V alentina 6
Pamfila
6
Theodora 6
05
58 5
56 5
54 5
52 5
50 5
29
30
32
34
36
38
02
.02
He»
4H
HB»
5 19
5 51
6 20
kh. p.
8 7
9 25
Stoketna protyka.
Februar ma pschi sapoczatku czoply a deschczikojty czaß; wot 14. 6
18. wetr a ßneh; wot 1!
hacz do könza khetro wulk
syma a ßneh.
W ßwojim czaßn pröz^
maka je wulke dzeko flutowala. — Njeletaj, hdyz
kschidka nimafch. — Pröza
a horjo czehnjetej ßovu
pfches morjo. — S matej
lzizu dleje ßkodzi. — S a
horami ludzo tez khleb
jedza. — Kranjene kubto
a njedzelfke dzeto jenak
wjele tyjetej. — Kawka je
kawka, njech tez na hrodze
lehnjena. — S pröfneje
schkliczki njeßlodzi, byrnjez
fkota byta. — Ssneh je
dobre poßleschczo. — Na
twjerdy pjenk twjerdy klin.
— Wschitke czrije na jene
kopyto njendu. — Schtoz
stari fhromadza, to mkodzi
rosbroja. — Leta ßylneho
muza stuleja. — Sslubicz
a dacz je wjele.
5
1884.
KermanKi a skötne
wiki.
Mĕrc9
n a le tn ik ,
1. Drjowk.* Trebule t
a lane wiki.
ma 31 dnjow.
Porjedzena protyka.
Evangelska. | Katholska.
Tydzenje a
dny.
1 ßobota
Albina
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
11. tydzen.
9
10
11
12
13
14
15
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
12. tydzen.
Februar.
18 Orthodox. 6 47 5 40
J n v o c a v it
Kunigundy
Adriana H
Kwalember
Fridolina
Perpetuy
Filemona
!♦ n . p östa
Kunigundy
Lucije
Suche dny
Fridolina
Dom. Akw.
Filemona
19
20
21
22
23
24
25
13. tydzen.
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
14. tydzen.
D
skh.akh.
h. m.
10 41
Syropösta 6
Zap. pösta 6
P ö s tn ie y 6
P o p j.s r j . 6
Polykarpa 6
Nam. s. k. 6
Tarasija 6
45
43
41
39
37
35
32
5
5
5
5
5
5
5
42
11 56
43
kh. d.
45 urtP 1 6
46 irtř 2 8
48 H
3 2
50
3 48
51
4 27
Text dop.: Ezech. 33, 7— 9; Ic h 58, 6—9; 2 Petr. 1 ,1 9 —21; pop.: Luk. 9, 51— 56.
R em in ise. 2 . n . p ö sta
Franciski
Alexandra
Rosiny
(g) Sofronije
Hrjehorja
Hrjeh. wulk.
Salomona
Nikefora
P o k . pjatk Mathildy
Khrystofa
Longina
26 l . n . pösta 6 30 5 53 HE
4 59
27 Porfyra
6 28 5 55 EC 5 27
28 Prokopa 6 25 5 57 »C sth. P.
7 3
29 Kwatfor. 6 23 5 59
l mĕrca 6 21 6 1 j f 8 8
2 Theodata 6 19 6 2
9 12
3 B utropija 6 17 6 3 £ 10 14
3. Biskopizy* Kulow.*
tzuboras.f
Hrödk.f
Zemr.f Grozischczo.*
4. Bart.* Barschcz.f
5. Njeßwaczidko.*
8. Ortrand* Wetoschow*
10. Nowosalz. Stokpnjo.f
Rosbörk.f^Dobrokug*
Gubin.* Zahan.f
12. Radeburg.* Zarow*
13. Kamjenz.* Pschibus.f
Radeburg.
15. Zitawa. Rukow*
Lubin*
17. Halschtrow.f Zitawa.*
Rychwatd.f Sskanknoto-t
18. L as.f Ruhland.*
19. Wöspork* Drazd^any*
Ruhland.
20. Wikow*
21. Czerwjena Woda.f
22. Sky Komorow*
24. Biskopizy* Dubz.f
Rychbach.f Grabin.*
25. Bjernaczizy.*
26. Jasonza* Zemr.f
29. Lubnjow *
Text dop.: Nehem. 9, 30—31; Ps. 77, 8 —14; 1 Petr. 1, 13—16; pop.: Jan. 1 1 ,1 — 16. 31. Lubij.* Pokczniza.*
Bjernaczizy. Muza-
.6 njedzela O e u li
3 . tt. p ö sta 4
5
17 pöndzela Herty
Patricija
6
L8 wutora Anselma
Lucilla
7
19 ßrjeda
Josefa
Jozefa
8
20 schtwörtk!Joachima C Joachims
9
21 pjatk
Benedikta
Benedikta
22 ßobota Kasimira
Viktors IV. 10
23
24
25
26
27
28
29
c)
skhadz. khow.
h. m. h. m.
Text dop.: 1 Kral. 3, 5—15; Ps. 85, 8— 14; Rom. 12, 7-- 8 ; pop.: Jan. 5, 5-- 1 8 .
10. tydzen.
2
3
4
5
6
7
8
Albina
Stara
julianska protyka.
Äe
2. n. pösta 6
Konona
42 m artr.
K apita
Theofila
Sebastian.
K odrata
15 6 5
11 14
foro.t
6 12 6 7 rht skh. d.
Metzaczkowe psche0 11
6 10 6 9
menjenje a wjedro.
6 8 6 10
1 3
D Preni bertlik 4. merza
6 5 6 12 j r 1 51 pop. 2 hodz. 31 min. ma
6 3 6 14
2 35 mokre wjedro.
E)Poinym eß. 11.merza
6 1 6 15 Je* 3 13 wjeczor
8 hodz. 38 min.
Text dop.: Hiob. 22, 21— 30; Ps. 23; 2 Kor. 5, 19—21; pop.: Jan. 11, 32— 46.
4 . n . p ö sta
L ä ta r e
Gabriela
Gabriela
Mar.pschip. M a r . psch.
Kastula
Olympije
Ruperta D Ruperta
Angeliki
Hanze z B.
Eustachija
Eustachija
11
12
13
14
15
16
17
8. n . pösta 5
Theofana 5
Nikefora 5
Benedikta 5
A gapi ja 5
Sabina
5
Alexija
5
58 6
56 6
54 6
52 6
50 6
47 6
45 6
17
3 47
19
4 17
21
4 47
22 jfi. 5 15
23 ■«*< kh. P.
25
8 25
26 tHf 9 39
Text dop.: Jes. 53, 4 — 5; Ps. 73, 2 3 — 26; 1 Jan. 3, 5 — 6; pop.: Jan. 11, 47— 57.
30 njedzela J u d ic a
31 pöndzela Detlawa
15. n . p ö sta 18 4 .n .p ö s ta 5 43 6 28 W f 10 53
19 K hrysant. 5 40 6 30
!Guida
12 0
ma njewobstajne wjedro.
Poßleni bertlik 20.
merza rano 0 h. 11 min.
pokaze na ßlöncznc dny.
Mkody meß. 27.
merza rano 6 h. 45 min.
pschinjeße wetr a deschcz.
S
Stoketna protyka.
Merz ßo se symnhm
wjedrom sapocznje; rano
a wjeczor budze tacz; 8.
a 9. ßneh a deschcz; 10.
do 21. mjersnjcnje; hacz
do könza jaßne njebjo.
6
1884.
KerrnanKi a ssiotnc
Haprleja,
iviki.
jutrownik,
1. Köstkow. Pizn.f
2. Njeßwaczidlo.*
ma 30 dnjow.
Stara
Porjedzen a protyka.
julianska protyka.
Katholska.
Evangelska.
Merz.
20 Sabasa
Huga
1 wutora Theodora
21 Jak u b a
2 ßrjeda Rosamund.) Franca p.
22 Basilija
Tugendreichi
Richarda
3 schtwörtk
23 N ikona
Ambrosija
Jsidora
4 pjatk
. Vincenca Fer. 24 Zacharias.
5 ßobota Maxima
Tydzenje a
dny.
15. tydzen.
6
7
8
9
10
11
12
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
Pjatk
ßobota
16. tydzen.
13
14
15
16
17
18
19
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
17. tydzen.
20
21
22
23
24
25
26
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
(Sdroto-t
c)
#s
skhadz. khow.
h. m. h. m.
5
5
5
5
5
38
36
33
31
29
6
6
6
6
6
3
skh. a kh.
h. m.
#1
32 ^ kh. d.
34
0 58
35 ** 1 4 7
37 HEi 2 28
38
3 2
Text dop.: Jes. 5 3 ,1 1 — 12; Ps. 1 1 8 ,1 6 —22; Hebr. 5, 7—9; pop.: Jan. 1 2 ,1 - 1 3 .
Palmar.
Bowonczka 25 5.n.pösta 5
26
27
28
Sel. scht. © Zeleny scht. 29
Czichi pjatk Walk. pjatk 30
31
Eustorgija
Julija I.
Luisy
Cölestina
Prochora
Hermana
Perpetua
Mar. Kleof.
l.ß. jutrow l.s.dz. jutr. l hap. 6. p. 5
2.tz.jutrow L.s.dz.jutr. 2 T ita th. 5
3
4
5
6
7
JNiketasa
Jozefa
Theodula
Eutychija
Ju rija
5
5
5
5
4
11 6
96
76
56
36
16
59 7
52
53
54
56
58
59
1
J?
Jf
10 3
10 56
11 46
skh. d.
0 31
1 10
1 45
Text dop.: Jan. 1 4 ,1 — 6; Rom. 1, 4; Kol. 3, 1— 4; pop.: Jan. 20, 19-- 3 0 .
Quasimod. 1. n. p jutr.
Adolara
Sothera
Jurija
Alberta
Marka
Kleta
Anselma
Kaja
Jurija
Fidela
D Marka
Kleta
8
9
10
11
12
13
14
7. Luboras.* Ortrand.
Lukow.* Kulow.f
8. Barschcz i
15. Scherachow. Dzeze.f
2i"Wöspork.* KinSböÄ.*
Pözkowy. Wostrowz.
Khoczebus.f v
23. Radeberg.* Zarow *
27 6 40
2 31 26. D r jo w k .f______
(Gabriela 5 25 6 4 1 |^ C 3 57 28 Brody.f M itoras-i
M atrony 5 23 6 43 ^
4 21 29. Krakow.f Damna.f
H ilarija
5 20 6 4 5 i £
4 45 Wetzaczkowe pscheM arka
5 18 6 4 6 £ skh. P. menjenjc a wjedro.
Jan a Kl. 5 16 6 48 £
8 3 H Preni bertlik 2. haprl.
10 hodz. 15 min.
llypacija 5 13 6 50
9 5 wjeczor
ma njewobstajne wjedro.
Text dop.: Luk. 24, 1—9; 2 Tim. 1, 9—10; Jan. 11, 25—26; pop.: Mat. 28, 1—10.
Rafaela
Paterna
Aarona
Anastasija
Rudolfa
Rudolfa
Valerrja <T Valerija
Hermogena Khrysostoma
3. Kamjenz * Shorjelz.*
Beskow.*
4. Ruhland.*
5. Budyschin.f Kalawa.*
Ortrand.* Trebulc*
a laue toifi.
1. s. jutr.
2. s. jutr.
Terenca
A ntipasa
A rtem ona
M artina
A ristarch.
4
4
4
4
4
4
4
57
55
53
51
49
47
45
7 3
7 4
7 5
7 7
7 9
7 10
7 12
A
A
HO»
2
2
3
3
4
16
45
12
39
9
© Potny meß. 10. haprl.
pop. 0 hodz. 42 min. mözc
lepsche wjedro pschinjesez. ;
i Poßlcni bertlik 18. j
haprl. pop. 4 hodz. 52 min. j
pokaze na wetr a dcschcz
S Mlody mcßaczk 25.
haprl. pop. 3 h. 55 min.
ma jenak njewobstajne
wjedro.
Stoletrra protyka.
Pjchi sapoczatku je haprleja symna;4. do 7. rjenje;
8. wetr a deschcz; 11. do
17. czopto; 18. hrimanje;
24. syma; 25. hacz do
könza pomröczene njebjo
a syma.
Kokoschka, kiz njehrjeba,
sornjeschka ßej njenamka.
Nusowana luboscz a
8 30 —
porjedzana rjanoscz njetyje. — Wysche stupisch,
18. tydzen. Text dop.: Mat. 1 8 ,1 0 —14; Pschißk. S al. 2 2 ,1 7 —19; Eph. 6 , 1 — 4 ; pop.: Mat. 1 8 ,1 — 7.
hole widzisch. — Myßlc
jebaja. — Hluboka
15 Q uasim . 4 43 7 14
9 44 ludzi
27 njedzela
brösda, dolhi kiöß. —
16 Simeona 4 41 7 16
10 48 Pjenjes je knjes. — Ryba
Vitala
28 pöndzela Vitala
17 Agapije 4 39 7 17
Antonije
11 43 kschidla njetrjeba. — Sa29 wutora Sibylle
schiwaj dzerki, dha njeEutropija
Khaty Sin. 18 Jan a Dec. 4 37 7 19
kh. d. smejesch d^ery.
30 ßrjeda
Mis. Dom. 2.it. p. jutr.
kh. t>.
uns
n
7
1884# iUejSB,
Kermanki a skötne
wiki.
1. B art.f
3. S ly Komorow.*
Wetoschow.*
5. Rakezy. Ramjenjowyf
Kulvw.* Zahan.f
Stara
D
)
Porjedzen a protyka.
Tydzenje a
7. Njeßwaczidko*
julianska protyka. skhadz. khow. 1 1 skh.akh. 8. Dobrokug.*
dny.
Evangelska.
Katholska.
Haprleja. h. m. h. m. E i- h. m. 10. Budyschin-*
1 schtwörtk Filippa a Jak. Filippa a Jak. 19 Pafnucija 4 35 7 21
0 27 12. Biskopizy. Wojerezy.f
Radmerizy.f Lubo2 pjatk
Sigismund H Sigismunda 20 Theodora 4 33 7 22
1 3
ras.f Lukow.*
3 ßobota Kschiz. namak. Kschiz. namak. 21 Januarija 4 32 7 23
1 34 13. Ruhland.*
14. Nowe Mesto vp. S t.
19. tydzen. Text dop.: Jan. 12, 2 4 — 26; 2 Kor. 4, 7—11; 1 Kor. 1 3 ,1 9 ; pop.: Jan. 21, 20—22.
Pokczniza* Zemr.f
15. Beskow.*
4 njedzela J t t b i l a t e
22
M
is.Dom
.
4
30
7
25
2
2
3 .n . p . ju tr .
RHf
16. Czerwjena SBoba.t
23 Ju rija
5 pöndzela Gottharda
Pia V.
4 28 7 26
2 27 17. Zitawa.* Kalawa.*
Lukow.
6 wutora Jana s Pf. Jana z Pf. 24 Sabasa
4 26 7 28 $
2 51
19.
Kamjenz.f Lubij.f
4 24 7 30
7 ßrjeda Bohumera
Stanislawa 25 M arka
3 14
©uBtn.f
8 schtwörtk Dietrich«
Mich. zjew. 26 Basilija
4 22 7 31
3 39 21. Rukow.* Wetenza.f
Grozischczo. Zemr.
9 pjatk
Hioba
Hrjehorj. Naz. 27 Simeona 4 21 7 33 r*i 4 6 23. Pschibus.f
28
Jasona
10 ßobota Mktorije A Antona
4 19 7 35 r h skh. P. 24._Wikow* Lubin*
___ Trebule.*
20. tydzen. Text dop.: Jan. 5, 28—29; 1 K or.15,40—44; S jew .Jan .21, 4; pop.: M at.2 8 ,1 8 —20.
26. Biskopizy* Wöspork.*
11 njedzela
4 17 7 36
29
4 .n . P .
8 52
Kinsbörk.* SskankHrödk.f
30 Donata
12 pöndzela Pankraza
4 16 7 37 a b 9 43 27. now.f
Pankraca
Barschcz.f
13 wutora Servaza
4 15 7 38 M> 10 29 28. Radeburg.*
Servaca
2 Athanasij. 4 13 7 40 J f 11 10 29. Khocz'ebus.*
14 ßrjeda Khrystiana
Bonifacija
r ö z o w n ik ,
ma 31 dnjow.
c
!
«£)
jutr.
Jubilate
l meje
3 Timotheja 4 12 7 41 J ?
4 Pelagije 4 10 7 43 «L
5 Ireny
4 9 7 45 a
21. tydzen. Text dop.: Mat. 7, 7—11; Jer. 5, 24; Jak. 5, 7— 8; pop.: Luk. li, l - -4.
18 njedzela Rogate C 5-n. p jtttr. 6 Cantate 4 7 7 46 A
[9 pöndzela Potenziana Petra Cölest. 7 Křiž. K hr. 4 5 7 48 A
8 Jan a
Ž0 wutora Theresije
4 3 7 49 A
Theresije
9 Jezaiasa 4 2 7 50 He»
Ž1 ßrjeda
Augustina
Prudencija
4 1 7 51 He»
12 schtwörtk Bozestpicze Bozestpieze 10 Simeona
11 Mocija
?3 pjatk
Desiderija
4 0 7 53 <rtf
Desiderija
12
Epifanta
?4 ßobota Hany
3 59 7 54 n
DM oniki
15 schtwörtk Sofije
16 pjatk
Sary
i7 ßobota Jodoka
22. tydzen.
Sofije
Jana z 9čep.
Benna
11 45 Meßaczkowe pscheskh. d. «renjenje a wjedro.
0 17 H Preni bertlik 2. meje
rano 7 hodz. 5 min. smeje
dcschczikojte dny.
© Potny meß. 10. meje
0 47 rano
5 hodz. 5 min. po1 14 kaze na rjane wjedro.
1 40 C Poßleni bertlik 18.
rano 5 hodz. 52 min.
2 7 meje
pschinjeße hrimanja.
2 37 W Mkody meß. 24. meje
11 hodz. 34 min.
3 10 wjeczvr
ma symne wjedro.
kh. P. D Preni bertlik 30. meje
Text dop.: Jan. 1 2 ,1 4 —17; 2 Petr. 1, 2 — 4; Hebr. 8 , 1 — 2; pop.: Jap. sk. 1, 15—26. pop. 5 hodz. 54 min. ma
njewobstajne wjedro.
3 58 7 55 ifMf 8 29
E x a ttd i
6 . n . p j t t t r 1 3 ß o g a te
Ž5 njedzela
26 pöndzela !Bedy
iFilippa
27 wutora Florenza
Hildeberta
28 ßrjeda
Wylema
Germana
29 schtwörtk Manilija
Maxima
Wiganda
iO pjatk
Wiganda
31 ßobota Petronelle DPetronelle
14
15
16
17
18
19
Isidora
Pachomija
Theodora
Bože stp.
Theodata
Potencian.
3
3
3
3
3
3
57
56
55
54
53
52
7 56 if&f
7 58 f i
7 59 n
8 0 HE
8 1
8 3 m
protyka.
9 31 Stoketna
1. a 2. meje je wetr a
10 22 syma; 4. do 15. czoplo a
20. do 22. hrima
11 3 rjenje;
ßo, nie ma!o deschczika;
11 37 24. rano lob; 27. rjenje;
a 29. deschcz a syma;
kh. d. 28.
30. mrös a mjersnjenje,
0 6 na to deschcz a ßneh.
8
1884.
Kermanki a skotne
rviki.
.Iniii.j,
tzmaznik,
3. Wotbramozy.f Kulow.f Sqbatm.t
4. Njeßwaczidlo *
6. Ruhland *
9. Grabin.*
Stara
D
Porjedzena protyka.
O
Tydzenje a
10. Pizn.sjulianska protyka. skhadz.! khow.
flh-akh. 12. Khoczebus.*
dny.
Evangelska. j Katholska.
M eja.
h. m. I h. m.
h. m. 13. Görow.*
23. tydzen. Text dop.: Jan. 14, 23 — 27; 1 Kor. 12, 3 —7; Hebr. 2, 2 — 4; pop.: Jap. sk. 2, 1— 13. 14. Lubnjow.*
Shorjelz f Gubin*
20 E x a u d i 3 52 8 4!
1 njedzela
0 32 16. Rychwatd.t
21 K onstant. 3 51 8 5
2 pöndzela
0 56 18. Radeberg.* Damna*
Muzakow.f Ortrand*
22
Basiliska
Klotildy
3 50 8 6
3 wutora Erasma
1 19 19. Khoczebus*
2 3 Michala b. 3 49 8 7
4 ßrjeda
1 43 21. Lubin.*
24 Simeona 3 49 8 7
5 schtwörtk Bonifazija
Bonifacija
2 9 23. Huczinaf Halschtrow*
Luban.
25 H 1. Jan. 3 49 8 8 r t 2 38 24. Kvstkow.*
6 pjatk
Benigna
Benigna
Wjeleczin. Brody.f
26 K arpa
7 ßobota Lukrezije
Lukrecije
3 48 8
3 11 25. Zarow.f
26. Khoczebus.*_____
24. tydzen. Text dop.: 1 Jan. 4, 12— 16; 1 Kor. 2, 10— 11; 2 Kor. 1 3 ,1 3 ; pop.: Jap. sk. 2, 38—39.
30. Drazdzany.
Rych8 njedzela S s . tr o j.< I 1. n . p. sw j. 27 1. sw jatk.!3 48 8 10 ’J b skh. P.
bach.f Rösbork.f
Drjowk.f Luboras.i
28 2 .sw jatk . 3 48 8 11
Feliciana
9 pöndzela Prima
8 28
ma 30 dnjow.
I ß ßwjatk 1. s. swjatk.
2-ß.ßwjatk. 2. s. swjatk.
fit
#
2
2
2
Kwatember Suche dny
9i*
Wh
10
11
12
13
14
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
25. tydzen.
15
16
17
18
19
20
21
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
26. tydzen.
22
23
24
25
26
27
28
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Onofrija
Barnabaßa
Getulija
Tobiaßa
Eliseja
29 Theodosij.
Onofrija
30 K w atbr.
Barnaby
B o z . ezeka 31 tierm ina
Tobiasa
l ju n ija
2 Nicefora
Eliseja
3
3
3
3
3
47
47
47
46
46
8
8
8
8
8
11
12
13
13
14
9
2? 9
jtr 10
LL 10
a 11
12 Weßaczkowe psche49 menjenje a wjedro.
22 © Potny meß. 8. jun.
51 wjeczor 8 hodz. 47 mir.
na rjane ßköncznc
18 pokaze
wjedro.
Text dop.: Luk. 17, 20— 21; Ps. 78, 1— 7; Hebr. 10, 2 3 - -25 ; pop.: Jap. sk. 2, 42— 47.
1 .n .p .ß .tv .
Engelberta ^
Lawry
Arnolfa
Gervasija
Sylverija
Filippiny
2. n . p. sw j.
Rainera
Volkmara
Marcella
Gervasija
Sylverija
Aloysija
3
4
5
6
7
8
9
Sw .s.troj.
M etrofana
Jüorotheje
N orberta
Theodata
(Jyrilla A.
A lexandra
3
3
3
3
3
3
3
46
46
46
46
46
46
46
8
8
8
8
8
8
8
14
11 43
15
sth. d.
15
0 9
16
0 37
16 m f 1 8
16 »Hf 1 43
17
2 26
Text dop.: Jan. 5, 23—24; Jer. 7, 25—28; 2 Kor. 13, 8; pop.: Jap. sk. 3, 1—10.
2.n.p. tz.tr. 3. n. p. swj.
10
11
Basilija DAgriPpiny
Jana kschcz. Jana kschcz. 12
13
Elogija
Elogija
14
Jana
Paw.
Jeremiaßa
15
Ladiskawa
7 spanzow
16
Lea II.
Lea
S u .p .sw j.
Theodora
Onofrija
Akwiliny
Eliseja
Amosa
Tychona
3
3
3
3
3
3
3
46
46
46
47
47
48
48
8
8
8
8
8
8
8
17
17
17
17
17
17
17
»W
4*
■Hits*
fit
fit
3 18
kh- P.
8 56
9 35
10 7
10 35
11 1
^ Poßleni bertlik 16.
jun. pop. 3 hodz. 32 nun.
>na dcschczikojte dny.
D Mkody meß. 23. jun.
rano 6 hodz. 31 min. böte
czoptc a rjane wjedro
pschinjeße.
H Preni bertlik 30. jun.
rano 7 hodz. 13 min. saßo
mokrijchi czaß.
Stoketna protyka.
2.
rjenje; 3. deschcz; 4.
do 8. syma; 9. rjany czopty
dzcn; lO.njewobstajne; 11.
do 14. syma; 15. deschcz;
20. rano syma; 22. a 23.
rjenje czoplo; 24. deschcz;
25. syma; 26. hacz do
könza deschcz.
S a kotrymz kerkom ßam
ßydasch, sa tym druheho
rady pytasch. — Wowzy
27. tydzen. Text dop.: Jan. 5, 39— 44; Mat. 5 ,1 3 —16; 2 Tim. 3 ,1 5 —17; pop.: Jap.sk.4 , 8 - 2 1 . s jenejc wowczernje ßo
17 3 n p sw j 3 49 8 17
11 25 snaja. — Scherscha reka,
29 njedzela
dlejschi möst. — Czerwa
18 Leoncija 3 49 8 16 2 11 49 kruschej je najprjedy srata.
30 pöndzela Paw. wop. H Paw. wop.
3.n.p.tz.tr. 4. tt. p swj.
fit
9
1884.
HerrnanKi a fliötne
iviki.
«Iiilijf
p v a p tif,
1- 33art.*
2. Njeßwaczidlo.* Huska.
Dubz.f Sty Komorow *
3. Khoczebus.* S ly KoStara
D
)
mororo.
Porjedzena protyka.
Tydzenje a
julianska protyka. skhadz. khow.
skh.akh. 5, Kalawa *
c dNy.
Evangelska.
Katholska.
h. m.
J u n ij.
h. m. h. m.
7. Biskopizy* Dzeze.f
M o to *
Trebule-i
1
9
J
u
d
.
ja
p
.
8
16
kh.
d.
3
51
1 routora Theodoricha Theobalda
£
Kalawa. Grozischczo.*
2
0
M
e
th
o
d
ija
8
15
0
14
3 51
2 ßrjeda
£
8. Barschcz.f
21 J u iia n a
3 52 8 15 i H 0 42 10. Khoczebus.*
3 schtwörtk Kornelija
Heliodora
2 2 E u s e b i j a 3 53 8 14 T&l 1 13 12. Lubin.* Rukow*
Ulrika
4 pjatk
Udalrika
14. Lubij * Pokczniza.*
14 W o 1 49
5 ßobota Cyrill.aMeth. Cyrill.aMeth. 2 3 A g r i p i n y 3 54
Lukow.*
28. tydzen. Text dop.: J a n .6, 47— 51; M at.7, 24—27; 1 Tim. 1, 18— 19; pop.: Jap.sk.5 .1 6 —21. 15. Pokczniza.
16. Padeburg *
6 njedzela 4 n p . t z . t r . 5 . n . p . i t v j . 24 4 n . p . s w j . 3 55' 8 13 W o 2 31 19. Zitawa.*
25 l ’ebronija 3 56 8 13 J e? 3 19 24. Svafom.*
7 pöndzela Wilibalda
Wilibalda
Zarow.*
26 Dav. Thes. 3 57 8 12 J e? sth. P. 25.
8 routora Kiliana
@ Kiliana
26. Lubin*___________
ma 31 dnjow.
c
II
Mar. domp. Mar. domp.
8
9
10
11
12
ßrjeda
schtwörtk
Pjatk
ßobota
29. tydzen.
13
14
15
16
17
18
19
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
30. tydzen.
20
21
22
23
24
25
26
Felicity
Zenona
Pia I.
Jana Gualb.
27
28
29
30
7 spancow
Cyrilla
E ĕt.aTaw.
12 japošt.
3 57 8 12
3 58 8 12
3 59 8 11
4 0 8 10
a*
A
8
8
9
9
25
56
24
50
Text dop.: Jan. 8, 31— 36; Mat. 6, 22—23; Hebr. 13, 9; pop.: Jap. st. 5, 34 - 42.
3 . n . p . tz. t r . 6
« . p . sw j.
l j u l .5 sw j. 4
1 8
28
38
58
68
78
88
9
8
7
6
5
4
2
10 8
12 7
13 7
15 7
16 7
18 7
0
59
58
57
55
54
A
10 16
10 42
11 10
11 43
skh. d.
0 21
1 6
28. Nowy Gersdorf.
Wöspork*
30. Görow.f
31. Kamjenz *
Weßaczkowe pschemenjenje a wjedro.
© Polny meß. 8. jul.
dop. 11 hodz. 8 min- smeje
czopte wjedro.
C Poßleni bertlik 15.
jul. wjeczor 10 h. 37 min.
ma böle symue wjedro.
fff
D Mkody meß. 22. jul.
pop. 1 hodz. 52 min. je
deschczikojty.
H Preni bertlik 30. jul.
Text dop.: Jan. 10, 23—30; Mat. 5, 44 — 48; 1 Jan. 1, 8 —10; pop.: Jap. sk. 6 ,1 —7.
wjeczor 10 hodz. 59 min.
4 98 1
2 2 pschinjeße rjany czaß.
8
7
Bonaventnry
Jap. dzel. E
Rafaela
Alexija
Engenija
Rnfina
njedzela 6. tt. to. tz tr
pöndzela Praxedy
routora Mar. M ad.D
ßrjeda
Apollinara
schtwörtk Khrystiny
pjatk
Jakuba
ßobota Hany
31. tydzen.
27
28
29
30
31
Cyrilla
Bohnkhroala
Pia
Hendricha
Bonaventnry
Jap. dzel.
Mar. Karm.
Alexija
Sosronija
Marthy
2
3
4
5
6
7
Gll.p.swj.
.«. p. m
Daniela
Mar. Madl.
Apollinara
Khrystiny
Jakuba
Hany
Suk. Mar. 4
H yacintha 4
H andrija 4
Athanasij. 4
Sisoasa
4
Cyriaka 4
9
10
11
12
13
14
Pankracij.
45 m artr.
Eufemije
P rokla
(labriela
Akwile
4
4
4
4
4
4
tt
tt
5«
3 6
kh- p.
8 5
8 35
9 2
9 28
Text dop.: Mat. 16, 15— 19; Mat. 6, 1 —8; Hebr. 13, 8; pop.: Jap. sk. 6, 8 - 1 5 .
njedzela 7.n.p. tz.tr.
pöndzela !Pantaleona
routora Beatrixy
ßrjeda
Ruthy
H
schtwörtk Florentiny
8. tt. p. swj
Narcissa
Beatricy
Jgnaca z Loy.
Abdona
15
16
17
18
19
7 n.p.swj. 4
Athenog.
M ariny
H yacintha
Dia
4
4
4
4
19
21
22
24
25
7
7
7
7
7
52
51
49
48
46
Ś?
£
9
10
10
11
11
52
17
44
15
49
Stoketna protyka.
1.
do 3. julija syma;
4 czopto; 6. jara syma;
7. do 18. rjenje czopto;
19. do 21. deschcz; 22. do
könza wulka czopiota a
ßuchota.
22.
julija sapoczatk pßowych dnjow.
Kiz möhk wschitkim wutrjcchicz, ma ßo hischcze
narodzicz. — Jena khöjza
njejc hischcze zadyn leß. —
Na jene praßnjenje wsche
svrnjatka njewuskocza.
2
10
m
m
( M
f ,
1 8 8 4 »
1 pjatk
2 ßobota
32. tydzen.
3
4
5
6
7
8
9
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Porjedzena protyka.
Evaugelska. | K atholsta.
Stara
julianska protyka.
Petra w rjecz. Petra w rjecz. 20 Eliasa
21 Simeona
Gustava
Schczepana
2. Budyschin.f
4. Suloro.t
6. SBiřoro.*
ma 31 dnjow.
Tydzenje a
dny.
KermanKi a flidtne
wiki.
A u g u s t ,
znjenz,
o
! |i
jkhadz. I khow. !>S §
h. m. i h. m. U L
6. Njeßwaczidlo * Wetenza.f
D
9. Sty Komorow *
jkh. a kh.
11. Stnžboti.* Gubin*
h. m.
Dobrolug* Zahan.-f
4 2617 45 Wh kh. d.
4 27 7 44 M
‘ o 0 27
Text dop.: Mat. 9, 9— 13; M at. 19, 6 —2 1 ; Rom. 8, 8—9; pop.: J a p. jt. 8, 14—25.
s.n.p.tz tr. 9 n . p. swj.
22
23
Dominika
Dominika
24
Oswalda
Marije fit.
25
Pschekr. Khr. Khr. pschekr.
26
Donata
(A Kajetana
27
Severa
Cyriaka
28
Erika
Romana
8 np sw j. 4
Fokasa
4
K hrystiny 4
H any
4
Hermola 4
Pantaleon. 4
Prochora 4
29
30
32
34
35
37
38
7
7
7
7
7
7
7
4 2 s Jb
40; Je*
38> Jsf
36 Q j
35 o jf
33
31
1 13
2 5
3 2
4 4
skh. P.
7 55
8 22
33. tydzen. Text dop.: Luk. 12,42—48; 1 Möjs.37, 4 —11; R om .6,16—18; pop.: Jap.sk.8 ,2 6 —38.
10
11
12
13
14
15
16
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
34. tydzen.
1*7 njedzela
18 pöndzela
19 wutora
20 ßrjeda
21 schtwörtk
22 pjatk
23 ßobota
g.n.p.tz tr 10.«. p. swj
Hermana
Hippolita
Klary
Klary
Aurory
Aurory
Eusebija A Eusebija
Mar. k n. ftp. Markn stp
Rocha
Rocha
29 9.11 p SWJ. 4
30 Kalinika 4
31 Silasa
4
l augusta 4
2 Šćĕpana 4
3 Isaaka
4
4 7 m artr. 4
40
41
42
44
46
47
49
7
7
7
7
7
7
2 9 !^
28 L
26 ^
24|?rf
22
20
7 18 |urt»
8 48
9 16
9 47
10 22 Weßaczkowe psche11 4 menjenje a wjedro.
11 54 © Potny meß. 7. aug.
0 hodz. 4 mi». poskh. d. rano
kaze na wetr.
Text dop.: Luk. 13, 31—35; 1 Sam . 1 9 ,1 —6; IP etr. 3 , 1b—16; pop.: Jap. jk. 9 ,1 —8.
lO.n.p. sz.tr. 11. n. p. swj.
5
6
Augustiny
Heleny
7
Sebalda
Magna
8
Bernharda D Bernarda
9
Anastasija
Franciska
Alsonsa
Symsrouija 10
Zacheja
Filippa bisk. 11
10. p. swj. 4
K hr. přek. 4
Pösta zap. 4
Matiasa
4
Emiliana 4
Ławrjeńca 4
Hermana 5
51
52
53
55
56
58
0
7
7
7
7
7
7
7
16ifrft
14 t i
12 HE
10 HE
8
6
4 if
0 52
1 58
3 9
kh.P.
7 3
7 30
7 55
35. tydzen. Text dop.: Luk. 13,23—25; 1 ©am.24,17—20; Rom. 14,17 —19; pop.: Jap.sk.9 ,1 9 —28.
24
25
26
27
28
29
30
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
36. tydzen.
11 n.p.tz tr. 12.n. p. swj. l2
Ludwika
Zesyrina
Samuel«
Severina
Gebharda
Gebharda
Pelagija H Hawschtyna
Jana ßm.
Jana sm.
Ernsta
Rozy
13
14
15
16
17
18
11. P- swj. 5 2 7
Maxima 5 3|6
Michy
5 56
M ar.kn.st. 5 6 6
Mandecija 5 8 6
Myrona
5 96
Flora
5 11 6
2 £
8 20
59 2
8 47
57 a
9 16
55 i h 9 48
53 i h 10 25
51 ’Š o 11 8
49 ‘M o 11 56
Text dop.: Luk. 15, 11—32; 2 Sam. 18, 31—33; Jak. 2, 10; pop.: Jap. jk. 9 ,1 9 —28.
31 njedzela >12 N.p
tz tr
>13 N p
swj >19
©gfanfnoro.t
12. Bart.* Dobrokug.
L as.f
13. Zemr.*
16. Ruhland* Wetoschow*
18. Shorjelz.f Polczniza*
Ruhland.
19. Grabin.
20. Radeberg.*
21. Beskow*
22. Czerwjena Woda.f
23. Lubnjow*________
25. SBöfporit Halschtrowf
Luban. Brody.f Lukow* Hrödk.p
27. Jasonza*
29. Trebule'.*
30. Barschcz.* Rukow*
Ortrand.*
12 p swj.|5 12|6 47> Jfc* { kh. d.
Poßleni bertlik 14.
aug. rano 4 hodz. 6 min.
pschinjeße rjane wjedro.
® M ody meß. 20. aug.
wjeczor 10 hodz. 52 min.
pokaze na czoplotu.
D Preni bertlik 28. aug.
pop. 4 hodz. 40 min. ma
njewobstajne wjedro.
Stoketna protyka.
1.
do 6. augusta rjenje
czoplo; 8.zyly dzen dejchcz;
9. do 11. pomröczene njebjo
a dejchcz; 13. rjenje; 15.
w nozy mrös; 16. a 17.
dejchcz; 18. do 25. rjenje;
26. do 28. hrimanja; 30.
a 31. dejchcz.
22. augusta könz pßowych dnjow.
S a merzn pjenjes wißy
kürz starvsczow. — Sboze
ma wjerczate nohi.
11
1 8 8 4 .
S e p t e m
P oznjenz,
nta 3 0 dnjow.
Tydzenje a
dny.
Porjedzen a protyka.
Evangelska.
Katholska.
Egidija
1 pöndzela Egidija
Absaloma
Mansueta
2 wutora
Schczep. kral.
3 ßrjeda
Mansueta
4 schtwörtk Möjsaßa
Rozalije
5 pjatk
Nathanael. © Lawr. Just.
Onesifora
6 ßobota Magna
Stara
juliauska protyka.
August.
2 0 S a m u e la
2 1 T h a d d e ja
2 2 A g a th o n .
23 Lupa
2 4 E u ty c h a
2 5 B a r tr o m ja
o
§j
81
6 45 J?
6 42 jsr
6 40 &
6 38 qM
6 35 A
6 33 A
skhadz. >khow.
h. m. h. m.
5
5
5
5
5
5
14
15
17
19
20
22
Kermanki a skötne
wiki.
b e r ,
1. Ramjenjowyf Kulvw*
Ortrand. Rukow.
Khoczcbus.t
3. Njeßwaczidto.*
Damna.f
4. Muzakowf Khoc^ebus
2>
skh.akh.
woim. W. '
5. Ruhland.*
.
h. m.
6. Kinsbörk.* Zitawa.
0 50
Kalawa.*
1 51 8. Biskvpizy.* Wvlbrarnozyj Köstkow*
2 55
Pschibusj
4 3 10 Zitawa*
Drazdzany.* Rade­
skh. p.
burg.* Z eiurj
6 51
37. tydzen. Text dop.: Luk. 9, 5 7 - 6 2 ; 1 Möjs. 43, 26—30; 1 Kor. 7, 24; pop.: Jap. sk. 12, 1— 11.
7
8
9
10
11
12
13
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
13 rr p.tz.tr
Marje nur.
Sidonije
Pulcherije
Abrahama
Bohuluba
Amata
14. n . P swj. 26 13 p. SWj. 5
5
M a r . tun?» 2 7 P i m o n a
2 8 M ö jz a sa
5
Sidonije
Mikkawscha t. 2 9 J a n a s m . 5
3 0 A le x a n d r a 5
Hyacinth«
Macedonija 3 1 M a r . p a s . 5
Materna
1 sep tem b . 5
24
25
26
28
30
31
33
6
6
6
6
6
6
6
7 20
31 >-*»
«*<
7 50
29
8 25
27 n
9 5
25 n
22 jihp 9 51
10 47
20
18
11 48
n
15 n skh. d. Meßaczkowe psche13 n 0 56 inenjenje a wjedro.
2 7
10
38. tydzen. Text dop.: Mat. 11, 16—19; 1 S a m .3 ,11—13; J a k .l, 5—6; pop.: Jap. sk. 1 3 ,4 2 —49.
14
15
16
17
18
19
20
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
39. tydzen.
21
22
23
24
25
26
27
14 Ii.p.tz tr 15.it. p sw j
Friederiki
Nikotasa
Eufemije
Ludmile
35
36
38
39
40
42
44
6
6
6
6
6
6
6
5
5
5
5
50
52
53
55
5
5
5
5
© Polny meß. 5. sept.
dop. 11 hodz. 54 min. ma
ßkönczne czopte wjedro.
Tita
Tita
c Poßleni bertlik 12.
Renata
D Januarija
sept. dop 9 hodz. 14 min.
po hrimanju rjenje.
Kalixta
Eustachija
D Mtody meß. 19. septText dop.: Mat. 11, 25— 30; Dan. 5, 13— 17; Luk. 17, 10; pop.: Jap. sk. 14, 11— 18. dop. 10 hodz. 35 min. pona deschcz.
6 48 kaze
15 « p tz.tr. 16. n. p sw j 9 15. p. swj. 5 45 6 0
H Preni bertlik 27. sept.
1 0 M e n o d o r y 5 47 5 57 £
Maurizija
Moritza
7 16 dop. 11 hodz. 19 min. pschi1 1 T h e o d o r y 5 48 5 55
Thekle
7 47 njeße rjane wjedro.
Lina bisk.
Kwalember Suche dny
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
Jana podj.
schtwörtk !Kleofaßa
Cypriana
pjatk
ßobota iFlorentina H
40. tydzen.
2 14 p. sw j. 5
3 A n th im a
5
4 B a b y la
5
5 Z a c h a r ia s . 5
6 M i c h a l a j. ,5
7 Sozona
5
8 M ar. n ar. 5
15. Kamjenz.f Nowosalz.
Wostrowz..Rychbach.t
D zezej Z arow j
17. Radeberg.*
19. Trebule.f
20. Drjowkj Lubin*
22. Bart.f Biskopizy.
Wvjerezyd SÄanknow.tGubin.tLubin.
Mikoras.f
24. Potczniza*
25. Khoczebus.* Gro^ischczo.*
29. Rakezy. Wjeleczin.
30. Huska. Hrödk*
Jana podj.
Kleofasa
Cypriana
Kos. a Dam.
1 2 A n to n ija
1 3 N ik e ta s a
1 4 K ř iž . p o w .
1 5 E u fe m ije
8 »C 3 18
4 30
7
4
kh.P.
2 r
6 21
53
8 22 Stoketua protyka.
50 Wr> 9 2 Wvt 1. do 4. ezopio
s hrimanjom; 5. do 9.
48 Wv 9 48 jaßne;
18. do 25. njewob10 39 stajne; 27. czopto; wot 28.
45
Text dop.: Jan. 9 ,1 —5; 2 ©am. 1 2 ,1 8 —23; Jak. 4, 7— 16; pop.: Jap. sk. 14, 19—29.
28 njedzela 16 n p.tz tr 17. N . p. swj.
29 pöndzela Michala
Michala
30 wutora Hieronyma Ota bisk.
16
17
18
16. p. swj 5 57 5 43
S o fije
5 58 5 41
E um ena
5 59 5 40
11 36
kh.d.
0 37
do könza deschcz.
Psches wyschschich ludzi
prohi njestajej rad nohi.
— Skiadnoscz je sawjedniza. — Njerjad ßo najböle ßymjeni.
2*
12
1884.
KermanKi a skötne
iviki.
Oktober,
w in o w z ,
1. Njeßwaczidlo.*
2. Krakow.f Khoczebus*
3. Ruhland.*_________
ma 31 dnjow.
6. Huczina.-j Scherachow.
Dubz.f K ulowfal.w .
Grabin.* Luboras.f
sxhadz. khow.
fth. a kh.
Sky KoSeptember, h. m. h. m. # i h. m. 8. Wetenza.f
mororo.*
19 K w a tb r. 16 1 5 37 LL 1 43 11. Lubin.*____________
20 Eustachij. 6 3 5 35 A
2 52 13. Biskopizy* Subij.t
Kinsbörk.* ZybalinJ
21 K odrata 6 4 5 33 A
4 4 14. Barschcz.f Köstkow.
22 Fokasa
|ß 6 5 30 Hß» skh. p. 16. Khoczebus.* Wikow *
17. Czerwjena Woda.f
41. lydzcn. Text dop.: L u k .1 2 ,5 4 -5 7 ;2 M ö js.2 ,16—20; ITHeß.4,11— 12; pop.: Jap.sk. 15,16—23.
20. Drazdzany. Wöspork.*
Halschtrow.* Radin e5 njedzela 17.n p. tz.tr. 18 rr. p. swj. 23 17. p. SWj. 6 8 5 28 >*» 5 49
rizy.i Zahan.f
24 Thekle
6 pöndzela Fidy
Bruna
6 10 5 25 H 6 22 22. Gorow.f Radeberg.*
25 Eufrosiny 6 11 5 23 n
7 wutora Esthery
Justiny
7 1 23. Khoczebus.* Ortrand *
25. Drjowk.* Wetoschvw *
Efraima
26 Jan a th. 6 13 5 21
8 ßrjeda
Brigitty
7 48 27. Bjernaczizy.fBrody.h
9 schtwörtk Dionysija
Franca Borr. 27 K alistrata 6 14 5 19Ijr* 8 42 28. Pizn.t
28 Charitona 6 15 5 17
10 pjatk
Burkharda
Athanasija
9 42 30. Beskow*Khoczebus.*
Tydzenje a
dny.
Porjedzeiia protyka.
Katholska.
Evangelska.
1 ßrjeda
Remigija
Remigija
2 schtwörtk Rahele
Rahele
3 pjatk
Maximians Gerharda
4 ßobota Franziska (v Franciska
Stara
julianska protyka.
'
(_D
D
mt
11 ßobota
Gereona I. E Maximiliana 29 Cyriaka
6 17 5 15
n 10 49
43. tydzen.
19
20
21
22
23
24
25
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
19 n .p swj.
Kolomana
Kolomana
Eduarda
Burkharda
Hedwiki
Theresije
Hawla
Hawla
Margarethy
Jnnozenza
Lukascha ev. Lukascha
k
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
30
l
2
3
4
5
6
18. p. swj.
oktofora
Cypriana
Dionysija
Charitiny
Hierothej.
Dom. jap.
6
6
6
6
6
6
6
19 5 13 iMr 11 58
21 5 10 HE skh. d.
23 5 8 As 1 9
24 5 6 m
2 19
26 5 4 As 3 27
28 5 2
4 36
29 5 0 £
5 42
9
10
11
12
13
Jak. Als.
Eulampija
Filippa
Proba
Karpa
6
6
6
6
6
34 4
36 4
38 4
40 4
41 4
© Potuy meß. 4. oft.
wjeczor 10 hodz. 58 min.
se saczmiczom meßaczka
pschinjeße wetr.
4 Poßkeni bertlik 11.
oft. pop. 3 hodz. 27 min.
ma jtjrnnc wjedro.
® MIody meß. 19. oft.
rano 1 hodz. 29 min. se
saczmiczom ßkönza pokaze
Text dop.: Mat. 9, 38—41; 1 Mojs. 33. 9— 11; Jak. 3, 5 --1 0 ; pop.: Jap. sk. 1 9 ,1 - 1 1 . na wetr.
tz Preni bertlik 27. oft.
1 9.p .tz.tr.G 2 0 .n .p .s w j. 7 19. p. sw j. 6 31 4 58 X kh. p. rano 5 hodz. 52 min. möze
8 Pelagije 6 32 4 56 r*i 5 47 rjaue wjedro pschinjescz.
Jreneja
Wurschle
Kordule
Severina
Salomy
Wyleminy
Wurschle
Kordule
Severina
Rafaela
Khrysantha
54
52
50
48
46
6
Wo 6
Wr> 7
Je? 8
9
sH
21
58
42
30
24
44. tydzen. Text dop.: Mat. 1 9 ,3 — 8; 1 Möjs. 13, 8 - 9 ; Mat. 5, 2 7 - 30; pop.: Jap. sk. 19, 23—40.
26
27
28
29
30
31
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
piatt
Meßaczkowe pschemenjenje a wjedro.
irr
er
ł—
s
»
12
13
14
15
16
17
18
ce
F
-e
42. tydzen. Text dop.: M at.10,1 6 - 2 1 ; 1M öjs.18,2 0 - 3 2 ; M a t.5 ,3 3 - 3 7 ; pop.: Jap.sk. 16,17—28.
2 1 .n .p .s w j.! l4
15
Luciana
Sym. Jud. 16
17
Eusebije
18
Klaudija
19
Wolfgauga
Ss. vefovm.
20.n .p .tz.tr.
Sabiny
H
Schim. Jud.
Narzissa
Klaudija
20. p. swj.
Luciana
Longina
Hozeasa
Luk. ev.
Joela pr.
6
6
6
6
6
6
43 4
45 4
46 4
48 4
50 4
51 4
44 X 10 22
42
11 25
41 aX : kh. d.
39 A 0 31
37 A 1 40
35
2 52
Slokelna protyka.
1. do 6. rjenje a jaßnje
a s dzela mjersnjcnje; wot
8.do 13.pomroczene njebjo
a symne bttLj; wot 15. do
19. wetsikojte a hacz do
könza njewobstajne wjedro.
Spuschczisch ßywa, nimasch mlewa. — Czeri
woßrjedk kupki, wotanka
schtom pupki. — Haj, wot
wowßa konik pcknje kolßa.
— Schtoz ßo boji, teho
wschudzom toji. — Hdy
by köczka kschidta mcka,
bychu möble zadne btjle
13
KermanKi a skötne
wiki.
1884. November,
«asymnik,
ma 30 dnjow.
Stara
O
| i | 2)
Porjedzena protyka.
julianska protyka. skhadz. I khow. A Z lsk h .°k h .
Evangelska.
Katholska.
Oktober.
h. m. | h. m.
h. m.
4 7
1 ßobota Wsch. ßwjat. W sch.sw jat. 20 A rtem ija |6 53 4 33
45. tydzen. Text dop.: Mat. 12, 46—50; Ruth. 1, 15— 17; Eph. 5, 25; Pop.: Jap. jf. 20, 17— 38.
2 njedzela 2 1 .« p t z .t r 22. n . h». fw j. 2 1 21. p. swj. 6 55 4 31 >4» 5 24
2 2 Albercija 6 57 4 29 irtf sth. P.
3 pöndzela Hubert« © Huberta
6 58 4 28
5 38
4 wutora Khorle
Khorle Borr. 23 Jak u b a
24 A rethasa 7 0 4 26 wt 6 30
5 ßrjeda Blandiny
Zacharija
25 M arciana 7 2 4 25 itHf 7 31
6 schtwörtk Leonharda
Leonharda
26 Dem etrija 7 3 4 23 n
7 pjatk
8 37
Erdmana
Engelberts
27 N estora
8 ßobota Emericha
7 5 4 21 t* 9 47
Godofreda
Tydzenje a
dny.
1. Hrödk.t Ruhland*
3. Rychwakd.f Kulow *
Lukow.* Ruhland.
4. Bart.*
5. Njeßwaczidko*
Damna.f
6. Kamjenz.*
Khoczebus.*
8. Budyschin.f Rnkow.*
Lubnjow* Trebule.f
10. Rychbach.f Gubin.f
Grozischczo*
11. Pokczniza.* Las.f
15. Zitawa. S ty Komorow.*
17. Zitawa.* Stolpnjo.f
Rosbörk.f
22. Lubin.*___________ _
24. Wöspork.f Dobrokug.*
M ikorasj
.
26. Radeburg.* Zemr.f
46. tydzen. Text dop.: M at.21, 28—31; 1 Möjs.39, 2—5; M at.23, 27-- 2 8 ; pop.: Jap.sk.2 1 ,8 —14. 29. Kalawa*
9
10
11
12
13
14
15
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
22.«.p .tz.tr.
M. Luther« ^
Menaßa
Modesta
Arkadija
Levina
Leopolds
23.«.p.fwj. 28
Proba
Marczina bist.
Levina
Stanistawa
Klementiny
Leopold«
22. p. sw j. 7 7 4
29 Anastasija 7 9 4
30 Zenobija 7 11 4
31 Stachysa 7 12 4
l novemt). 7 14 4
2 Kosm. aD . 7 15 4
3 A cyndina 7 17 4
20 HE 10 59
Meßaczkowe psche18 SHt sth. d.
menjeuje a wjedro.
0 10
16
© Polny meß. 3. tioti.
15
1 19 dop. 9 hodz. 35 min. ma
13 £ 2 27 njewobstajne wjedro.
Poßleni bertlik 10.
12 £ 3 33 not), rano
0 hodz. 10 min.
11 £ 4 38 pokaze na wetr.
47. tydzen. Text dop.: Mark. 12, 41—44; 2 Möjs. 5, 1— 4; Jak. 4, 2 — 3; pop.: Jap.sk.2 4 ,1 0 - 1 6 .
--- V ' <--- .1II---- 1—»
16 njedzela 23 « p.tz. t v .
17 pöndzela Huga
S
18 wutora Hesychija
19 ßrjeda
Hitze
20 schtwörtk Emilije
21 pjatk
Pok. pjatk
22 ßobota Cäcilije
.----- . 57 ,---- .
24.
« . p. swj. 4
Hrjehorj.zW. 5
6
Lukascha ev.
7
Hilzbjety
8
Benigna
9
Mar. wopr.
10
Cäcilije
-—i n —7 7
7 19
23---p. swj.
G alakta
7 20
Pawoia
7 22
Lazara
7 24
M ichała
7 26
Onesifora 7 27
E rasta
7 29
. .
4 10 r*i
4 9
4 7 fflo
4 6 Wk>
4 5 "Mo
4 4
4 2 jf
^—n
5 42
kh. p.
4 56
5 38
6 25
7 16
8 13
48. tydzen. Text dop.: Mat. 20, 20—23; Jes. 55, 8 —9; Phil. 1, 20— 21; pop.: Jap. sk. 24, 24—27.
23
24
25
26
27
28
29
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
49. tydzen.
24. tzw. fern 25 « . p swj. 11 24 p swj. 7
Khrysogena
Khatrziny H
Konrada
Hunczerja
Ruffa
Waltarja
Jana Kap.
Khatrziny
Konrada
Virgilija
Sosthena
Saturnina
12
13
14
15
16
17
M la
Jan a K hr.
Filippa
Zap. pösta
M ateja ev.
Hrjeh. th.
7
7
7
7
7
7
31 4
32 4
34 3
35 3
36 3
38 3
40 3
1 j f 9 13
0 QJt 10 16
11 22
59
59
kh. d.
0 31
58
1 42
57
57 >*» 2 55
Text dop.: Jan. 15, 1— 15; pop.: Jer. 31, 31— 34; Ps. 100; Jan. 17, 3.__________
30 njedzela 11.«. a
b b e n t l l . i t . 25. p. swj.|7
41|3 56j
| 4 12
O Mkody meß. 17. nov.
wjeczor 7 h. 9 min. pschinjeße njewobstajne wjedro.
) Preni bertlik 25. nov.
wjeczor 11 hodz. 14 min.
ma jaßne dny a symne
nozy.
Sloketna protyka.
1. hacz do 14. deschcz
a syma; 16. dze ßneh;
17. hacz do 20. deschcz;
21. hacz do 26. czoplo a
rjenje kaz w lecze.
Njeprawe kubto prawe
ßobu sezerje. — E so njeßmcsch dale pschesczeracz,
hacz ßo mözesch pschikrywacz. — S peskom ßo
reka hubjenje haczi. —
Schtöz stare njeptata a
nowe na kedzbu njebjerje,
daloko njepschindze. — Ska
huba dobre mjeno sezerje.
— Na tuzy ßwernoscze
roscze seliczko mernoscje.
14
Kermanki a skötne
wiki.
December 9
1884.
hodownik,
3. Njeßwaczidto.*
Pschibus.f
5. Ruhland.*
6. Budyschin*
ma 31 dnjow.
Porjedzen i protyka.
Evangelska.
Katholska.
Songina
1 pöndzela Songina
Aurelije © Bibiany
2 wutora
Franza Xav. Franca 3£aö.
3 ßrjeda
4 schtwörtk Borbory
Borbory
5 pjatk
Amoßa
Sabasa
6 ßobota Miklawscha Miklawscha
Tydzenje a
dny.
50. tydzen.
7
8
9
10
11
12
13
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
51. tydzen.
14
15
16
17
18
19
20
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
52. tydzen.
21
22
23
24
25
26
27
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota '
53. tydzen.
28
29
30
31
@tara
julianska protyka.
November.
19 Obadja
20 Hrjeh. X.
21 Mar.wopr.
22 Filemona
23 Amfilocha
24 Klemensa
c)
#s
skhadz. khow.
h. m. h. m.
7
7
7
7
7
7
42
44
45
47
48
49
3
3
3
3
3
3
r|
8. Nowosalz, Dzeze.f
D
Brody.f Drjowk.
skh.akh.
h. m. 13. Wojerezy.
E .I
55 fff 5 30 15. Muzakow. Luboras.f
16. Barschcz.
54
skh. p. 17. Ruhland.
54 flFfr 5 10 20. Trebule t a latte wiki.
53
6 15 22. Kulow.f
53 n
7 28 Meßaczkowe pscheH
it'*
53
8 42 menjenje a wjedro.
Text dop.: Mat. 5, 17—19; pop.: Jes. 40, 1— 5; M al. 4, 1—2; 1 Tim. 1 ,1 5 .
2.n.advent. S.n.advent. 25
Mar. podj. Mae podj. 26
Agrippiny C Seokadije
Judithy
Judithy
Damaßa
Damasa
Epimacha
Maxencija
Luzije
Sucije
27
28
29
30
26 p sw j.
K lim anta
Jak u b a j.
Sćĕpana
H abakuka
H andrija
l deceinb.
7
7
7
7
7
7
7
50
51
52
53
54
55
56
3
3
3
3
3
3
3
53
53
52
52
52
52
52
HE 9 56
m 11 7
skh. d.
0 17
1 25
2
30
£
3
34
$
Text dop.: Mat. 11, 2—10; pop.: Hagg. 2, 7— 10; 1 Möjs. 40, 18; 1 Tim. 2, 4 — 5.
3.n. advent. 3. n. advent.
Jgnazija
Ananiaßa
Kwatbr.
Wunibalda
Reinhard a
Amona
Eusebija
Sazara
G
Suche dny
Wunibalda
Siberata
Krysche
2
3
4
5
6
7
8
1. n. adv.
Sofronija
Borbory
Sabasa
Mikławša
Ambrozija
Patapija
7 57 3 52 r6! 4 36
7 58 3 52 rht 5 36
7 59 3 52
6 33
8 0 3 52 m kh. P.
8 1 3 53 Jes 5 10
6 5
8 1 3 53
7 4
8 2 3 54
Text dop.: Jan. 1, 1 9 - 2 7 ; pop.: Jes. 12, 2—6; 5 Möjs. 18, 1!8—19; 1 Jan. 4, 9.
4. n. advent. 4. n. advent.
2. n. adv.
Beaty
Dagoberts
Patorziza
Menasa
Daniela
Spiridiona
Eustracija
Thyrsa
Eleuthera
9
10
11
12
Bozi dz. l.sw.hodott» 13
2. tz. hodow 2.s. hodow 14
Jana evang. Jana evang. 15
Floriana
Viktorije
Patorziea
8
8
8
8
8
8
8
2
3
4
4
5
5
5
3
3
3
3
3
3
3
54 Qj 8 6
54 «L 9 11
10 17
55
56
11 25
56 >*» kh. d.
57 ♦< 0 35
58
1 48
Text dop.: Mat. 25, 1 4 — 36; pop.: Jes. 40, 27— 31; Ps. 103, 8 - 1 8 ; Jud. 24, 25.
njedzela N Po hodz. N. Po hodz.
pöndzela Jonathana
Jonathana
wutora Davita
Davita
Sylvestra
ßrjeda
Sylvestra
16
17
18
19
3. n. adv.
Swj. wötc.
Sebastian.
Bonifacija
8
8
8
8
5 3 59 jrtf 3 3
5 4 0 ifff? 4 18
5 4 1 jfwf 5 32
5 4 2 Jirtp 6 39
© Polny meß. 2. dez.
wjeczor 7 hodz. 57 min.
na mite wjedro pokaze.
^ Poßlcni Berti. 9. dez.
pop. 0 hodz. 28 min. ma
symny tvetr a ßneh.
® Mkody meß. 17. dez.
pop. 2 hodz. 22 min. pschinjeße jenajke symne dny.
K Preni bertlik 25. dez.
pop. 2 hodz. 19 min. pschinjeße symn a ßneh.
Stoketwa protyka.
1.
a 2. ßneh; 3. do 8.
njewobstajne wjedro; 10.
roulfi ßneh a wutka syma;
13. a 14. ßneh; 16. do
20. jaßne njebjo a jara
syma; 21. hacz do könza
symne wjedro.
Ssmjercz njehlada na
leta. — Schtöz ßo wody
boji, njetwar ßo k rezy. —
Dobra raba je k wschemu
trebna. — Rjenschi ptaczk
a drözscha kletka. — <5vtara
kosa tez ßöl lize. — Zane
czelo, kiz by ßwoju frurou
njesnako. — Wjeßoka nöz
a sywate ranje. — Morjo
njeje bjes kupow a czlowjek
niz bjes porokow. — Do
woczow mözesch czlowjekej
pohladacz, do wntroby
niz. — Da-li ßo hußyczka
lischzy htadkowacz, dha je
ßo wo nju stato. — Kaz
ßo mkody natozisch, tat ßo
start) sadzcrzisch. — Se
ßwojeho hornyczka ßiodzi
najlepje.
15
•HiCOiCOiCOiCOiCOOOOOQOQOOOOO
. HH(^WC0C0^^i0C0l>C005OOOOOOOO
*ts
hcicc^ i o o o o
E
hioo
T
—
f
•Ä -ci
Onm«0^>OiOcot>COfl>
G
* -^Kist t- *«# t-, «4ł t>. -4< h^CDOOOfM^COOOOiOOJCCNWCOiOCDXOW^
1C
HHHHHWWNCOCO^OOCQO
HX^
~ ĕ i
Z K L 11
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1^ = ^ § 3
L o g. lOiCOlO l i COl O I iOO I O I O I | I 1 1 1 1 1
(MiOI> 1 (MiOI> 1 (MO 1 iO 1 »O 1 1 1 1 1 1 1 1
| 1 I I H H H WI N N N c n c O ' - J l ^ i O O i O O i O O O O
1111
1—
t T-l COCOIOIst O
COlO
s
OO&cot-oooe^N
es co >ft m
co ist
ist
ist
—
§- ^HCQict[>CiHeOiOcDX<McOOCO^iO^Ol>iOiOO
HHHHH( M^COCOCOI >H iQXI > [ > iO
« J51*S
1
M
11
1 M
11
11
1 1 1H H H W S S
ist ist
ist
Ist
ist
ist
ist^ONiO^OfNiOOiOOiOO IO IO | | 1
Ä- ^ W
CI^CDOiH^istQO
(NC*HO
iO 1 iO 1 lO 1 1 I
± 4-
Wuliezbowanje danje.
1 11
’ss
ocowioioO
« ’e
Ss 1 I1 1I 1I 1 I H H r H H c q i N i N n j m ^ ^ o i crH
th co
co io
<70
s
O t- "d< b- -■# b- ««ł<- b» •«# b» ^ 00 ^ C
OC
O __
.Ä
ä- HH COiÄOCCO^HCOiCOOCOOOCOO I COco co COo
»
C Jts
^
HHHHH(N(M(MCOCO© 1 COO COo co
f i l
1 .‘tř4~
_u
1 1 1 1 1 1 1 II
1 1 1 1 1 1 1 I ^ ^ S S ?
Ttł O O O O 1 O O O O I O O O O I 1 I I I I I I
(M^tOOO IlM'jlCOüCl | rf»<Mffl 1 1 1 1 1 1 1 !
J=ł
+3
c$
co
C<f
Ö
e
.Ö'
sC*
v^o
JÖ
i i i i
irtrtrtrtw sjN isiacO 'tccsioooO Q
11111
H H (M^ o O
<70-7h
o Ist
ist
ist
Nb WC O ' f t ' O ^ r t N ^ WN O S b ^ C '
th-t
-h m^ < o t » 0 3 0 T - < c O' i < i > o mc D®x i > ®i OHX®
'E 's m
HHHHrt(M(M<M<MiO®H' #OiiOH
§
ÄÖ
£ ?
£
M II M 1 1 II 1 II II II
O
§ 1
tSCist ist
ist
ist
ist
ist
rL
| Oio | l 1 a
« « COt>iCoaOl>iOC<lOD-iCOiCOiCO
H COiO t> 00 CN^iOI>HTfiQOHiO list liO 1 1 1
-S
W -8 1 1 1 | I | HHHHH(M(MCMCOCOI>0^t>lstlOO
.
T—
f 1—
iT
—
<CO£"■*tO
I t 1 1 1 1 1
■
T—
1CO o
wi
.
'S
1
co
O est ist oO estistco
eo ist
ist
Ist
.21 Ä
WCOiO0t ^XOH(Mi CI>O(Mi OOi O | i st OÖ 1
HHHHH(MC3(MlOI> 1 (MistiO 1
~ «O
*:
>§. ti
S *"
o
L 8 8 I I 1 1 1 1 1 1 1 1 1 I I 1 1 1 1 1 ^ ^ °* 2 &
inoiooiooiooioooooo i i i i i i i i
Ö» c oHCOTf®l>05
COC0 lO 00 -M-# p- 1 1 1 ] | 1 | 1
«5
>s ’S | I | | | | I h h h h h (M(M^ c0 0 0 5 ( N iO O O Q
HHCQiOO
« 1 l l l l l l l
T—
1CO
ö «
es
iH iO O iO O iO O iO O lO O O O O O O O O O O O O O
r-lrtW<NW«il'il®®t«®0!OOOOOOOO
^
W N M - ^ iO O O Q
E
/
■B
s
^5
P u n t p sch ezo ta k w je le «p- P k a c z i, kaz z e n t n a r markow.
A na wopak:
Z e n t n a r pschezo ta k w je le rnarkow p ta c z i , kaz p u n t np.
'-»-’d
Gä
@
S
...................
©coco~ao2Cri t£"03t ®i - "
1 1 1 1 1 II
™
„
š
ti
! 1 1 1
™
—
3
021^Ö1l 00
£*(9#*O03
) 03jfkCOfc©«*O
-
řtI
*3*
j= —
>
SS: 8
~z
rř
>eC
B
"
.a
E
~ES
8S:
-tr^S I
II
Z
J*
rv
K
" S
«■- A
£"<eo
tOHO
O CesJ
ooOteC O
oł ^ O C
if»Oco^ -m
2»
ö»
1-
1 1 1 1 1 1 1 1 II
E
«
^
-e°*'
8 T=p
II
1 II
II
1 1
«r
o
S
rv
1
8
H-Ł-M1 H-4 f—1k M1
O iÜ i^W tO K O cO G C ^O i^^W U JH *
i I I
1 1 I I
II
1 1 1 I I
1 1
«*<
- I f
O < D Q 0 ^ l 0 5 C n ^ WCOH1
1 1 1 II
S ^l
»2|
•« «es?
HZ
8
S
1 1 ;
3
tOt^tOtNSCsSł-^l—
C 0U0 N
1 ^ W tH
0 i| t^>t O
0O
i 00:9K ;
(9
9 lC^ O
H I<9j H
5 CG00H<Ul Ü
OT
'
W
•• Ä
1 1 1 1 1 1 1 ł i 1 1 1 1 1 1 1
ł e
O5O505b3b5bStOb3tNSbObOb0bOI-,‘ H*k^ 3 • • - S !
HZ
W K O CO CX^O IO ^^W M M OCOO O ^ «
1 1
O5DObSbÖb3tNÖb5b0b0l>5 3
OcOOO<iOiCn^W KiK
1 1 I I
I I
1 1 1 1
OO-^IOiaiO'Ü^^OOOOCO
(ř. Csi M 05
CO 10 05
3
77Z
E S
's
L 1 «
— - 8
3 «->
t * ** g
«Ö»
1
A
5 s "S. ° * #
r I f
0D- 3- <i a 2O2mcn> | 2- ^03
O O 'O O ’ O O ’ O O 'O O ' ĕ
1 1 M
M
1 1 i 1 1
I 1 1 1 1
1
1I1 1
I I
I I
11 I1 C
0O>C
oD 00
cn
s f
|
1 I | I
I
1 1 1 1 1 1
3 1ST
?
S
is «*<
~ » -ä
~ 'S: 8
3 "S
1 8 s *
_ _ ■“ E
E ' S:
roo'O io< O ~3 tf2- I-1 V " o 1
1 II
II
•fiř
o
rr
#*»
>sr
Ss
«*<
»
<*
>S"
»
1 M
1 I I I
1 1 I I
1 1
1
! 1
3
6 » ;
ütU' UxÖx#" . #‘ #‘ £:‘. £ 1"l E03 03 03 03 03 03 §
^ 0 3 Mt s' C| ^0 S< Ji O
t )^^ O
t N5SCO00H
0 ^91i vÜ»
030►
-" o
C0JT2-^J
O 'H
<C
'
............... 1 1
.....
3
8
.....................
# * £ * # . # * # . # * # * # * # * 0 3 03 03 03 03 03 03
00Mffi O>lfi 0 3 K ) H O f f i C 0 < l 0 5 O ' t f " 0 3 E
1 1 I I
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
S
Q0(»00«j-5*a-]-a<iOifflO:O2O2O5ü>
E
£*03l- C*I^Ot»5£| -fbk00O5C« 00~^3M
C®
n 0C30l — OOO
-O
t 9‘0®i O
09
■
M
1 1 I I
1 1 1 1 1 1
f
3
8
-5!
H«'
-.er
HZ
8
i !
1*
•• *
Se>
- -L H
oo-a^iosffiO ’O 'O 'üiüiO 'üiO 'O 'O 'if"
O O ' O Ü l O ® ® « ] 0 3 0 ' # " 0 3 D 0 l - ‘ OlIl *
HZ
h-1 h
3
Ä
Lt—1Lh—kl—ŁH-L l 1 l 1 1 1 1 ! 1 » ;
OO tsS K
t£>c0tOCOcOCOGOOO
l- "ts S0 3 £* O 1 # * MO 0 0- 3 O> 0 3 l - "O ( 5C0 2 , p
t9
05 co «9
05 o H tu a 00
w & • " n».
Z
»
<*
<n
-<S
»
«*
sS “
<-S
1 1 M
S
-e
ES.
rfä.rf^l4^O0Ü5O5WfcOlNSbC 3 rr ~
C0C^t0?0 0 5 W O - a ^ H E
g
1 1 i I I 1 - 1 [ 1
»
o
S
E
«*>
oqv
1 1 1 1 1 1 II
<W
*»4
<r
o
5
Z
%
1
#*>
S
«■
|
1
1
1
3
8
H«>
& «*
I 1 tjl #. >£ 03 03 M M M M
1 CO CD CD - " L H
ES
1 1 O O i O O i O O i O C O O i 1 OIOOI E
Ü'OOtOtOl^tObOtOWt^MWHKHH
33
5.
bSCn020x#^03K) tOi- "
© CD -3 02 Ut Ux
C 0Vx0 2CO
# - 0 2fc-®3 tf»
G. COC
M ' 0 3M
# *If.U x05a 2N- a«9
C 0HO
t C
-^1O40
•
U i q li ' v r p m
l
» AR
;«
•• Ä
u lM
i
» r - v , l t a . t v m i i.H )(| c tu I p i r n
s
N
17
A s c h i d a r v k .
Statistiske a genealogiske powjeseze.
Po poßlenim ludliczenju w lecze 1880 ma:
N em ski k r a j: 5 3 9 ,8 1 6 D fm . (t. r. kwadratnych
kilometrow a 1 Ü m ila m a 5 5 ,063 D fm .) a 4 5 ,1 9 4 ,1 7 7
wobydlerjow; khezor W ylem , rodz. 2 2 . m erza 1 79 7,
zenjeny s Augustu, wajmarskej prynzeßynu. Khezorski
krönprynz Bjedrich W ylem , rodz. 18. oktobra 1831.
S a k s k a : 14,993 D fm . a 2 ,9 7 2 ,8 0 5 w obydl.;
kral Bjedrich A lbert, rodz. 23. haprleje 1 8 2 8 ; ze­
njeny s prynzeßynu K arolu s W as«, rodz. 5. au=
gusta 1833. K rönprynz Bjedrich August J u r ij, rodz.
8. augusta 1 8 3 2 ; zenjeny s portugalskej prynzeßynu
H anu M a rju , rodz. 21. julija 1843.
P r u s k a : 3 4 7 ,5 0 9 D fm . a 2 7 ,2 5 1 ,0 6 7 w obydl.;
kral W ylem 1., rodz. 22. m erza 1797.
B a j e r s k a : 7 5,8 63 D fm . a 5 ,2 7 1 ,5 1 6 w obydl.;
kral Ludwik I I ., rodz. 25. augusta 1 845.
W ü r te m b e r g s k a : 19,5 03 D k m ..a 1 ,9 7 0 ,1 3 2
wobydlerjow; kral K horla I ., rodz. 6. m erza 1823.
B a d e n s k a : 1 5,0 83 D fm . a 1 ,5 7 0,18 9 w obydl.;
wulkowöjwoda Bjedrich, rodz. 6. septembra 1826.
A w s tr i j a : 6 2 2 ,8 3 7 D fm . a 3 8 ,2 1 4 ,7 0 8 wo­
bydlerjow; khezor F ra n z Josef, rodz. 2 8. augusta 1830.
J t a l s k a : 2 9 6 ,3 2 3 D fm . a 2 8 ,2 0 9 ,6 2 0 wo­
bydlerjow; kral H um bert I-, rodz. 14. m erza 1844.
F r a n z o w s k a : 5 2 8 ,5 7 7 D fm . a 3 6 ,9 0 5 ,7 8 8
wobydlerjow; Präsident republiki J u le s Grevy, rodz.
15. augusta 1813.
J e n d z e ls k a : 3 1 4 ,9 6 1 D fu t. a 3 4 ,5 0 5 ,0 4 3
w obydlerjow ; kralowa V iktorija, rodz. 2 4. meje 1819.
S c h p a n is k a : 5 0 8 ,0 6 6 D fm . a 1 6 ,6 2 3 ,4 0 0 wo­
bydlerjow ; kral A lfons X I I ., rodz. 28. nov. 1 857.
P o r t u g a l s k a : 8 9 ,6 8 5 D fm . a 4 ,3 4 8 ,5 5 1
wobydlerjow; tr a t Ludwik I ., rodz. 3 1 . oktobra 1838.
R u s k a : 5 ,0 3 6 ,5 1 0 D fm . a 7 2 ,3 9 2 ,9 0 0 wobydl.;
khezor A lexander I I I ., rodz. 10. m erza 1 845.
T u r k o w s k a : 1 79 ,47 5 D fm . a 4 ,7 9 0 ,0 0 0 wo­
bydl. ; khezor A bdul H am id I I . , rodz. 9. febr. 1 830.
G ric h isk a : 5 1 ,8 6 0 D fm . a 1 ,6 7 9 ,7 7 5 wo­
bydlerjow ; kral J u r ij I., rodz. 24. dezembra 1 845.
R u m u n s k a : 129 ,94 7 D fm . a 5 ,3 7 6 ,0 0 0 wo­
bydlerjow ; kral K horla L , rodz. 20. haprleje 1 839.
S s e r b i j a : 4 8 ,6 5 7 D fm . a 1 ,5 8 9 ,6 5 0 w obydl.;
tra t M ila n I . Obrenowicz, rodz. 18. septembra 1 850.
B ö lh a r s k a : 6 3 ,8 5 6 D fm . a 1 ,9 6 5,50 0 w obydl.;
wjerch A lexander I-, rodz. 5. haprleje 1857.
C z o r n o h ö r s k a : 9 4 7 5 D fm . a 2 6 8 ,0 0 0 wo­
bydlerjow ; wjerch N ikita (Miklawsch) I., rodz. 25.
septembra 1841.
P o l n ö z n a A m e r ik a : 9 ,2 7 2 ,4 4 2 D kilom . a
5 0 ,1 5 2 ,5 5 9 w obydlerjow ; Präsident republiki A rthu r.
B r a s i l i s k a : 8 ,3 3 7 ,2 1 8 D fm . a 1 1 ,7 8 0 ,0 0 0
w obydl.; khezor D on P ed ro I I . , rodz. 2. dez. 1825.
Po skötliczenju, kotrez ßo 10. januara 1883 wotdzerza,
je byko w Sakskej, kotraz ma 2,972,805 wobydlerjow, w o b ß e d z e r jo w skotu 176,720 a to
A. w B u d y sk im wokrjeßnym hetmanstwje s 351,326 wobydlerjemi: 34,137;
B. w D r a z d z a n s k im wokrjeßnym hetmanstwje s 808,512
wobydlerjemi: 47,627;
C. w L ip se z a n s k im wokrjeßnym hetmanstwje je 707,826
wobydlerjemi: 41,997;
D. w Z w ik a w sk im wokrjeßnym hetmanstwje s 1,105,141
wobydlerjemi: 52,958, kotsiz flöt wobßedzachu.
Cst ßu meli:
I. k on i do hromady 126,886 a to
a) w B u d ysk im wokrjeßnym hetmanstwje . . 14,721,
b) w D razd zan sk im wokrjeßnym hetmanstwje 40,930,
c) w L ipsezanskim
43,593,
d) w Z w ikaw skim
27,642.
Bjes nimi je Pak byko:
s r e b z o w , mködschich l e t a ..........................
1850,
1 leto starych.................................
3061,
2 lĕeze s t a r y c h ...........................
4024,
k o n i, psches 3 leta sta r y c h ..............................117,951.
Dale je tu byko
II. h o w ja s e h o sk o tu dv hromady 651,329 a to
a) w B udyskim wokrjeßnym hetmanstwje . .
b) w D razd zan sk im wokrjeßnym hetmanstwje
c) w L ip sezan sk im
«
d) w Z w ikaw skim
Bjes nimi je byko:
e z e l a t o w ............................................................
ja to jz o w , haez 2 lĕeze starych
. . . .
3
102,830,
191,744,
163,512,
193,243.
55,988,
118,703,
18
cze lz o w , psches 2 lecze starych . . . .
4903,
r o o t o r o ............................................................29,685,
k r u w o w ............................................................ 442,050.
III. W ow zow a jeh n jato w je byko 149,037 a to
a) w B udyskim wokrjeßnym hetmanstwje . . 16,337,
b) w D razd zan sk im wokrjeßnym hetmanstwje 38,181,
c) w L ipsczanskim
74,174,
d) w Z w ikaw skim
20,345.
II.
W rudnych a wuhlowych podkopkach, w fabrikach, pschi
twarbach:
542,250 muskich,
182,265 zönskich,
724,513 do hromady.
III.
IV. S s w i n i a p ro ß a to w do hromady 355,550 a to
a)
b)
c)
d)
V.
V I.
w
w
w
w
B udyskim wokrjeßnym hetmanstwje . . 37,325,
D razd zan sk im wokrjeßnym hetmanstwje 110,212,
L ipsczanskim
142,308,
Z w ikaw skim
65,705.
K osow a köskow do hromady 116,547 a to
a) w B udyskim wokrjeßnym hetmanstwje . .
b) w D razd zan sk im wokrjeßnym hetmanstwje
c) w L ipsczanskim
d) w Z w ikaw skim
-
130,894 do hromady.
IV .
Tajkich, kotsiz w domjazej ßkuzbje steja:
12,040 muskich,
13,100 zönskich,
25,140 do hromady.
38,720,
33,568,
17,695,
26,564.
Pczoknych kokczow do hromady 53,736 a to
a) w B udyskim wokrjeßnym hetmanstwje . . 11,344,
b) w D razd zan sk im wokrjeßnym hetmanstwje 15,657,
c) w L ipsczanskim
14,783,
d) w Z w ikaw skim
11,972.
Bjes nimi je jich byko w Dzerzonowych kotczach do hromady
21,870 a to
a) w B udyskim wokrjeßnym hetmanstwje . .
5375,
b) w D razd zan sk im wokrjeßnym hetmanstwje
4300,
c) w L ipsczanskim
6304,
d) w Z w ikaw skim
5891.
Schtoz wvßebje naschn Luzizu nastupa, dha je tudy byko:
1. w Z itaw sk im ham tskim hetm anstw je:
5877 skötwobßedzerjow, 3723 fönt, 14,786 kruwow, 4993 ßwini,
5247 kosow, 2163 pczoknych kokczow.
2. W L ubijskim ham tskim hetm anstw je:
9310 skötwobßedzerjow, 3684 koni, 16,735 kruwow, 6278 ßwini,
12,269 kosow, 2302 pczoknych kokczow.
3. W B u d ysk im ham tskim hetm anstw je:
11,805 skötwobßedzerjow, 4466 koni, 23,631 kruwow, 13,431 ßwini,
15,085 kosow, 3361 pczoknych kokczow.
4. W K am jenczanskim ham tskim hetm anstw je:
7135 skötwobßedzerjow, 2848 koni, 15,976 kruwow, 12,623 ßwini,
6119 kosow, 3518 pczoknych kokczow.
Po liczenju, kotrez ßo 2. januara 1882 mejesche, besche
w Sakskej:
Tajkich, kotsiz ßwoje powokanje maju
I . w ratarstwje, sahrodnistwje, hajuistwje a rybarstwje:
180,837 muskich,
112,051 zönskich,
292,888 do hromady.
W wikowanju a pschekupstwje:
102,103 muskich,
28,791 zönskich,
V. Tajkich, kotsiz ßu w kralowskich, wojerskich, zyrkwinskich,
schulskich a gmejnskich sastojnstwach:
60,104 muskich,
,
7 213 zönskich,
67,317 do hromady.
V I. Tajkich, kotsiz ant zaneho westeho powokanja ani zaneho
sastojnstwa nimaju:
49,030 muskich,
44,696 zönskich,
'
93,726 do hromady.
V II. Tajkich, kotsiz ßu w domjazych hospodarstwach pomozni:
1 638 muskich,
65,276 zönskich,
66,914 do hromady.
Pornhaj Böh!
Sezerpliwvscze je w am trjeba. T a l pische japoschtol w liscze n a Hebrejskich. T o je ßtowo, wulzy
wazne a w opom njenja hödne, hdyz ßo nowe leto saJp o c p ie . j Czaß, w kotrymz ßm y ziwi, je sty, a my
njewem y, schto w pschichodze n a naß czaka. Nasch
pucz je do czemnoscze sawaleny a ßweza, kotruz ßebi
' ßam i saßweczimy, nam m a b pom ha.j M u d ri ßm y
~ brje w ßwetnym a ßm y daloko do predka kroczili,
ale najmudrischemu a najkhroblischemu ßo hischcze
njeje radziko to wußledzicz a wuhödacz, kajke smejemy
leto, dobre abo czezke. S e shonjenjow sandzenoscze
wemy, so ßmilnoscz nascheho B o ha w njebjeßach njepschestawa, so jeho ßwernoscz a dobrota je wulka a
közde ranje now a. Ale wön n aß tez s prutom ßwojeje ßurowoscze schwika. Wschelko ßo podendze w behv
leta, schtoz ßebi prjedy njebechmy m yßlili. S stö n zo
19
stajnje njeßweczi a njebjo njeje jenak jaßne. Hdy
bychmy najbohacz'ischi a najmöznischi ludzo byli, kajzyz
njejßmy, dha tola wobczeznoscze ßo n a n aß lehnn,
kotrez w ot ßo stschascz njesamözemy. H ory, wyßoke
hory ßo pschi naschim puczow anju napschecziwo stajeja, kotrez pschekroczicz budze nam wostudne a czezke.
Sadzewki ßo pokaza, kotrez se ßwojej mudrosczu wotstronicz nam njeje mözno. W etry ßo sbehnu, kotrez
!ödz nascheho ziw jenja jow a turn m otaju a ju powaliez P ytaju, so do bojoscze a hrosy sapanjem y.
W jedro nastanje, kotrez wschitke nasche dobre pschedewsacza njepscheczelszy skasy a powröczi, so njewemy,
schto prajicz a czinicz. H aj, wjedro! T o ßlow o n aß
n a mescze n a te srudne shonjenja dopom ina, kotrez
ßmy, mözemy rjez, dwe lecze sa ßobu czinili. W ot
w jedra wotw ißuje najböle pow olanje ßerdskeho a köz,deho bura, a w jedro hrosnische a njewobstajnische
' njeje bycz möhlo, kaz to loni besche. W lecze 1 882,
hdyz ßo pschedzenak se ßwojej protyku n a pucz da,
je wön w wulkim blöcze tasycz a stajnje ßw öj pschedeschcznik pschi ßebi mecz d y rb jal. Deschcz, luty deschcz
dzesche, sliwk n a sliwk dzen a nöz pola a pucze pschemaczesche a rjane zne kazesche. Khleb khudeho, neple
abo berniczka, n a woßrjedkach a w rynczkach hnijesche
a hdyz be czaß, ju se semje wudypacz, dha be khora,
so m alo wuzitka dawasche. W ulke a zatoßne powodzenja pola R hem a a w Schlesynskej po zylych
krajinach straschnu schkodn nahotowachu. Tez pola
naß w naschej ßerbskej Luzizy L u b ata a S p re w ja
psches brjohi stupischtej. N asym u mejesche ra ta r ßw oju
lubu nusu. D o mokreje brösdy dyrbjesche wön ßw öj
ßyw w obstaracz a tu a tarn ßw oje Polo njewobßyte
lezaze wostajicz, dokelz mözno njebe se skotom a gratom
ßo n a nje dacz. Pschi wschem tym be placzisna zita
niska. Rozka a pschenza beschtej n a po! w urostlej.
Schtöz mejesche neschto n a pschedan, njemözesche jo
wotbycz, khiba sa m aty pjenjes. Möschen be löhka
a w u tro b a czezka. Löscht nad ratarstw o m ßo pomjenschesche a njespokojnoscz rosczesche. Nekotry, teho
ßyty a na czezki czaß sty, pscheda ßwoje lezomnstwa,
saw ali ßwoje smachi do bremjeschka a poda ßo s tym i
ßw ojim i po tödzi do Ameriki. H aj! do Ameriki ßo
hotowachu a hotuja, kotrymz ßo tu pola naß wjazy
njelubi. T a m ßo jim sesda dobry a skoty czaß bycz.
Ale tam m aja runje tak njewobstajne wjedro, kaz
p ola naß.
Hdyz Pak bjes itam i tak steji, schto dha chzemy
k temu p rajicz? Pschedzenak rjeknje: Sczerpliwoscze
je nam trjeba. Sczerpliwoscz je to jene a jeniczke
selo, kotrez möze n aß wuhojicz. Sczerpliwoscz je to
jene nusne, bjes czehoz jedyn n a tutym ßwecze nihdy
njemöze wobstacz. D obre je w oboje, wotczakowacz
n a pomoz teho Knjesa a sczerpliwy bycz, p ra ji ßw jate
pißm o. W em drje, so nekotryzkuliz s hkowu tschaße,
hdyz to czita, a p ra ji: Hdyz niczo lepscheho njewesch,
pschedzenako, dha wsmi ßw öj mech a dzi s pucza.
Sczerpliwoscz! saw ola tön a d ru hi s hanjerskej myßlu»
schto ßebi sa tu kupju, a khwata nim o, jako by jemu
wulzy ja ra wohidne by!o, neschto wo njej ßlyschecz.
T o la pak, luby czitarjo, njebudz w obuzny, ja czi
pom hacz njem özu: sczerpliwoscze je tebi trjeba. P o ßlnchaj sczerpliwje jenoz m a!u khwilku n a m nje, so
m öh! tebi rosestajecz, so to tak w ölbr a hkupe njeje,
schtoz ßo tebi jako pomozna wez pschecziwo wschej njespokojnosczi twojeje w utroby s poklada lubeho Bozeho
ßkowa poruczi.
J e to nim ale dwanacze let, dha bech jenu njedzelu w D razdzanach. W e ßo, so tam ke mschi dzech.
T a m ßtyschach mözne predow anje. Franzowska wöjna
be skönczena, sjednoczenje nemskeho khezorstwa twjerdze
satozene. Sdasche ßo, jako m öh! lud netto w pokoju
a w dobrym m erje ziwy bycz. D h a tam ny predar
tola sa nusne dzerzesche, ludej to japoschto!ske ß!owo
k w utrobje po!ozicz: Sczerpliwoscze je w am trjeba.
W o sczerpliwosczi, prajesche wön, chzu ja predowacz
a to k prenjem u: schto je sczerpliwoscz a hd^e je
w ona. K druhem u: sczerpliwoscz je neschto dobreho,
wulkeho a czezkeho; hdyz tez h tu pi w ßwojich myßlach
p raja, so niczo s njej njeje. K tseczemu: sczerpliwoscz
je w am trjeba, a pschi tym s porstom pokasowasche
ko!o wokolo ßo n a woßebnych muzow tak derje kaz
n a niskich, kotsiz tu a tam w kucziku stejachu, n a te
knjenje w zidzanych ßuknjach a n a ponizne ß!uzobne
holzy a pestoncze, kotrez te tawki pjelnjachu. K schtwörtem u: sczerpliwoscz je w am trjeba, rjekny w ön pschistajo: wschelake, schtoz wy trjebacze, je po praw ym
njewüschne a wschelake, schtoz ßebi myßlicze, so parowacz njemözecze, to wy njetrjebacze. Ale sczerpliwoscz
3*
20
je w am trjeba, je-li so chzecze spokojne a sbozowne
ziwjenje mecz. T u to predow anje ßo m t o, kaz ßo
m i sdasche, wschitkim poßlucharjam wubjernje lubjesche.
W one njebe s kraßnym i woßebitymi ßlow am i wuhototomte a niz jenoz sa Nemzow dzerzane, ale s njeho
mözachu ßo S se ro ja tak derje kaz Franzow sojo a Je n dzelczenjo, haj ludzo wschitkich naroboro, rjenje natwaricz. W itim ßo duch B ozi möznje horjesche a
tön duschn pschimasche. W ernoscz a praw da, poniznoscz a kschesczijanska luboscz ßo w nim n a praktiske
waschnje wosnamjenjowachu.
T em u jenemu w y, lubi czitarjo, dacze praw o
bycz, so bjes sczerpliwoscze nasche ziwjenje tu spokojne
a sbozowne bycz njemöze, a to wopom nm y woßebje
pschi spoczatku noweho leta. M y do njeho pod pschikryczom dobreho ludoweho m era, B öh baj, strow i a
czerstwi sastupimy o to la zadyn njewemy, schto w tym
ßam ym na naß czaka. Njech je nasch khöd tajki abo
hinajki, njech schto s m yrtow ym wenzom w njewjesczinskej ßukni psched B ozim woktarjom ßwöj m andzelski ßlub sczini, njech schto zelo w zarowanskej
drascze k row u stupi, bo kotrehoz ßo jedyn jeho najlubschich khowa, njech schto ßwoje pola pilnje w ora
a wlöczi a dobre ßym jo bo brösby ßyje abo jako
znjenz sesrawjene zito s w ötrej koßu ßycze; njech schto
w ßwojej stwiczzy ßedzo pkat abo kozu schije abo
w ßwojej kowarni zelesny g rat dzela; njech je, schtöz
chze, njech je wuczer abo hospodar, b ur abo rjemjeßinik, wyßoki sastojnik abo niski ßtuzobnik, wojak
abo merny meschczan, sczerpliwoscze je közdemn wescze
trjeba. Njech je tw öj rosumczk ja ra wötsjeny, tw oja
ruka ja ra wnschikna, tw oja noha doscz speschna, tw oja
w utroba praw je pobozna a bobrocziwa — sczerpli­
woscze ty parow acz njemözesch. Közby bzen a na
közdym mescze byrbisch ju mecz. Hbyz ju sazpisch,
bha zaneho praw eho sboza a pokoja njesmejesch a
f twojim i ßobuczlowjekami ßo njebudzesch snjescz möz.
T y ßam bubzesch njesbozowny czlowjek a bruhich,
s kotrymiz ßy ziwy, njesbozownych sczinisch! — Hdze
pak tuto seliczko, kotrez Boze ßkowo nam bla nascheje
strowoscze poruczi, roscze? M özemy drje rjez, so je
tu ta sczerpliwoscz nekajki pschiröbny abo ratarski bar.
Nekotryzkuliz je w ot pschirody ja ra dobrocziwy a
sczerpliwy. S s e rb a Nem z, w obaj skerje neschto
czerpitaj a snjeßetaj. W onaj ßebi wjele lubicz dataj,
prjedy hacz ßo roshnew ataj a m örczitaj, bjes tym so
F ranzow sa a Jtalsk i, hbyz jim aj neschto n a wopak
bze, w hrosnym hnewje ßo h oritaj. Tez p raji ßo, so
ß u zony böle sczerpliwe. byzli muzojo. Hacz to temu
tak je, to njech közby po ßwojim shonjenju w ußudzi.
Schtöz pak wernoscz lubuje, tön byrbi pschibacz, so
ßebi w tajkim n apohladanju muzojo a zony bjes ßobu
zadyn Porök czinicz njemöza. Hnew a slobjenje ßo
tak derje pola zonow kaz pola muzow pokasujetej.
B öh sw arnuj, so bych tudy nekomu zaneje kschiwdy
czinik, pschetoz wem, so tak derje muzojo kaz zony
m oju protyku kupuja a czitaju. W erno Pak je, so ßu
czlowjekojo, kotsiz jenak sczerpliwi w ostann. W jele
dyrbi ßo nahrom adzicz, prjedy hacz ßo roshnew aju
a hrosnje czinja. W oni m aju bar, so m erni, bobro*
cziwi, njekhablaczi wostann, hbyz runje wschitzy wokolv nich ßo wohenpluwazym horam ru n aju . T o
w krwi lezi. T ajzy ßu kaz hlu pi a bje-wscheho czucza.
W oni ßo tym ru n aju , kotsiz zehliwe wühle s Porstam i
pschimaju a w horschczi noscha, jako bychu to tute
jabkuczka abo berniczki byke. T o Pak s teho pschikhadza, so je jich koza tajka tolsta, so zaneho czucza
w njej nim aju. S tacz ßo tajkim möze, schtöz chze,
woni ßo njenaströza. T y mözesch jich ßw aricz, storkacz,
s nohom aj teptacz, w oni ßo njehibaju. Jich sczerpli­
woscz je po sdaczu jenak wulka a njehnuta. Ale zana
p raw a w ona nihdy a na nihdy njeje. N a khwilkn
drje w ona wudzerzi, ale hbyz byrbi tw jerdn pruhu
wobstacz, dha ßo w ona minje kaz wösk w wöhnju«
S s u wschak tez tajzy, kotsiz ßo sdadza bycz kaz njew inow ate jehnjatka, a n a dobo ßu kaz dziwje lawy.
S ta n je ßo, so najsczerpliwischi czlowjekojo ßebi ßam ym
ziwjenje wosmu, hbyz w oba starosczow jim hacz k schiji
stupa. Hiob be wescze bohabojasny muz a snamjv
dobreje sczerpliwoscze a dasche ßebi wjele lubicz. Ale
tez wön n a wschech bokach tyscheny a w ot czertowskich
mozow nadbehany, twjerdze njestejesche, ale morkotaschc
a n a B oha teho Knjesa ßwarjesche.
W erna sczerpliwoscz jenoz s wery, s kschesczijauskeje wery naroscze. P r a ja nam , hdyz ßo nam neschto
stanje, schtöz schkodu, boloscz a staroscz naczini, snjeß
to s m erom a s poddaczom a budz s pokojom, so tebje
njeje hörsche potrjechito. Kak pak mözu poddaty bycz.
21
hdyz do zaneho B oha a W ötza w njebjeßach njeroerju. Hdyz ßebi w czaßn, hdzez m am ja ra nnsne
dzelo, nohu abo ruku fiam am , njech ßo to psches
moju njekedzbliwoscz abo psches w inu druheho czlowjeka ftcmje, a dyrbju wößom njedzel n a jenym blakn
lezecz abo s mervm ßedzecz, so niczo dzekacz njemözu,
k temu wulku boloscz wustaez, kak dha budu sczerpliwy
bjes wery? H la j' tu je ßw erna macz a hosposa, ta
ma ßydom dzeczi a je doscz czezko, wschu ziwnoscz
a potrjebnoscz dowarbowacz, muz pak, kiz je prjedy
pekny a dzelawy by!, da ßo n a dobo do picza a do
hracza a ßwoje kroschki s njerodu pscheczinja — njedyrbjaka ßo w ona na to roshnew acz? M öze roona
tajkemu sadzerzenju s mevom pschihladowacz, hdyz
zaneje wery n im a? T y masch n a ßw ojim poln najrjensche zne stejaze, a luty deschcz ßo s mröczelow lije.
R ano, hdyz je trochu sastako, sa koßn pschimasch a
ßo stnpisch, ßw oju dosraw jenu rozku abo pschenzn
poßyz. Ale ßrjedz dopoldnja nowy sliwk panje, so
dyrbisch czeknycz, a to niz jedyn dzen ale dleje dyzli
tydzen sa ßobu, a widzisch, so zito na stwjelzu wurostuje, njebudzesch ty tehdy mörczecz a ßw aricz, je-li
so zaneho dowerjenja w w utrobje nim asch? T y , luba
hosposa, ßo rano w obuzna se ßwojeho toza sbehnjesch.
H low a cze boli a njejßy ßo w uspala, dokelz ßy zykn
nöz wulke subybolenje m ela. T y chzesch ßebi ßwezu
saßweczicz a twoje schwabliczki ßo njepala, a hizo
psches to ßy khetro sia a njelubosna. N a dobo s kuchnje
wulki wrjeskot saßlyschisch, jako bychn ßo talerje a
schkle rosrasyle, a pödla schkreczenje najmlvdscheho
lnbowaneho ßynka. D uz rosm jersana s komory wuskoczisch a na ßtuzobnu dzvwkn a pestonczu sakhadzesch
a ßwarisch kaz stary Husar. J e tebi uwzno sezerpliwoscz wobkhowacz, hdyz njejßy swuczena, ßo ßam a
saprecz a ßwöj hnew skludzicz? T y , möj luby czeßny
b uro, masch njerodneho wotroczka. S s y jem u tyßaz
kröcz sakasat, so njeßme sköt drecz, abo jem n schtyri
abo w jazy kröez pschikasal, so dyrbi ru n u brösdu
woracz a wön tola njepoßlncha. Njebudzesch napoßledk rosm jersany sa kschudom pschimacz a jem u
nekvtre n a khribjet napraskacz? M asch-li sawistneho
swadniweho ßnßoda, kiz tebi wschudzom klnbu czini.
W ön mesniki pschestaja, po tw ojim poln jesdzi, psches
tw oju !nku ßebi schczezku czini, ßw öj sköt w twojich
kerkach paße, tebi s pschißkodzenjom twoje dobre mjeno
kasy a cze n a wsche boki tyschi a hani. Budzesch ty
kaz wowza ßebi wschv lubicz dacz? Proscherjo po
zylych czrjödach po naschich wßach wokolo d un daja.
T y by közdemn neschto da!, hdy bychu ßo n a dobo
wschitzy k tw ojim durjam stupili. Ne! najprjedy
jedyn wo tw oje durje klapa a ty jem u tw öj pjenjezk
darisch. S a pjecz m inutow d ru h i pschindze, n a to
tseezl, schtwörty, haj ßam ön pjaty. T y a tw oja zona
m ataj runje nusne dze!o a widzitaj ßo w tym hrosnje
sadzewanaj. P r a j m i, hacz ßo ty ßurow je n a nich
njedasch a hdyz czi tajki ßlepz hischcze hrosnje wotm olw i, hacz budzesch ßo möz sdzerzecz, jeho wußw aricz? W opom ncze, schtöz je jenoz w ßwetnym
ziwy a jenoz n a ßwetne hlada, tön ßebi hinak pomhacz
njemöze, tön ßo pschi közdej maliczkosczi, kotraz ßo
jem n do pncza staji, rosstobi. W ön jenoz n a to
m yßli, so w ßwojej w arbje a w ßw ojim samözenju
njeby pschikrötscheny byk. T o najmjensche, schtoz möh!o
jemu nekajkn schkodu pschinjescz, to najßnadnische, schtoz
jeho w jeho prjödkwsaczu m oli, to w ön hidzi. Njech
ß u to njelube napschecziwne podendzenja, njech ßu
to czlowjekojo, kotsiz nam kschiwdu czinja, my to
sczerpliwje snjescz njemözemy. Njebudz wowza, schepta
nam czert do wnschow. Nasche lakomstwo, nascha
pjenjezna lnbosez a nascha ßw etna m yßl zyleho snntskowneho czlowjeka naschcznwajn, so ßo hnew hori a
w hrosnych ßlowach a reczach w uplunje.
Ne! m y dyrbim y ßo wysche stnpacz! W e wschem,
schtoz ßo n am napschecziwneho n a ßwecze stanje, we
wschitkich tych wschelakich spytowanjach nascheho ziw jenja m am y ßebi prajicz, so to wot B oha pschindze.
W ericz dyrbim y, so m a w ön dobre w otpohladanja
s nam i, hdyz naß tndy khosta. K raß n a wez je, schtöz
je sczerpliwy, p ra ji Boze ßkowo, a czaka n a teho
Knjesa pomoz. T o pak reka ta t wjele kaz: budz teje
myßle, jako tön K njes je, dower ßo jemn, wön m a
s tobn wulku sczerpliwoscz, teho dla njedaj ßo w ot
twojeje zadoscze pschewinycz, ale poczakaj, dokelz se
wscheho steho sa tebje lute sboze naroscze!
Schtöz weri, tön je ponizny a schtöz je ponizny,
tön je tez sczerpliwy. Közdy w ot n aß je teje wopaczneje m yßle, jako ßo jemu njedyrbjako niczo wohidneho
stacz. M y ßebje to nareczimy, so schczezka ziwjenja
22
dyrbi jenak hkadka bycz, a so njeßme zadyn kamuschk
ßo nam n a pucz walicz. S tan je-li ßo to, dha ßo
roshnew am y a skorzimy, jako by ßo nam wulka njep raw d a staka. Közdy by najradscho chzyk na H eliaßowym wosu do njebjeß jecz. Je d y n a d ru hi ßo
khwali, so m a tajki wulki a ßwetky rosom , so wschitke
wezy sapschimnje. Schtoz s nim njemöze dowußledzicz,
to w ön sa lu tu hkuposcz dzerzi. S e wscheho tetio nastanje to , so nU) B ozim wodzenjam njerosum im y u so
s njespokojnosczu mörczimy a ßw arim y, je-li ßo neschto
poda, schtoz njejßm y prjedy widzeli a czehoz ßo njejßm y nadzijeli. M y zyle sapom nim y, so Boze myßle
njejßu nasche myßle a jeho pucze njejßu nasche. M y
wschak ßmy hreschni ludzo, B o hu ßo niczo teho lubicz
njemöze, schtoz czinimy. T o la pak ßm y ziwi, dokelz
m a w ön s nam i sczerpliwoscz. Budzm y teho dla tez
m y sczerpliwi a ponizujmy ßo pod B ozu wschehom öznu ruku. Njech je dobry abo sty czaß, njech je
m er abo w öjna, njech ßkönzo ßweczi abo deschcz dze,
spewajmy wjeßele: Ach porucz B o hn ßw eru twöj pucz
a srndobu! T o naß wokschewi, so w erim y, so sle
s nam i njem eni, so m a s n am i, hdyz naß khosta,
m yßle m era a niz njesboza, so, hdyz runje n a khwilu
ßw oje wvbliczo psched n am i Pvtaji, ßo nam to la to
ßam e ßweczi jako ramsche serja a jako ßkönzo wokoko
pokodnja. Schtöz je ponizny a dobreje wjeßekeje nadzije psches w eru do
B oha, tön wescze tez
w wobkhadze s czlowjekami
sczerpli­
woscz pokaze. T ö n
nikoho
njeßm ilnje
njeßudzi, n a nikoho
ßurow je njeßw ari,
nikoho sa shubjeneho
njedzerzi. S sam eho
ßo w ön sa hreschnika
psched B ohom snaje,
kiz jeho sczerpliwje
ajeße, a je k wodaczu
hotowy tym , kotsiz
ßo pschecziwo njemu
pschehrescha. Schtöz
ßam eho ßo sapreje,
ßameho ßo ponizuje, schtöz hordy njeje, so by woczi
k horam posbehnyk, wot kotrychz jemu pomoz pschindze,
tön shoni, so je kraßna wez, schtöz je sczerpliwy.
Sczerpliwoscz je wo prawdze neschto, hacz runje
ju ßwet mako wazi. Nichtö pak, kiz ßo sa werjazeho
w udaw a a dzerzi, njech ßebi njem yßli, > so m a ju
s jenym dobom a n a weczne czaßy. T o bychmy ßo
ja ra m olili. Nichtö njeje tak praw y a dokonjany,
njem öhl panycz. Schtöz ßebi m yßli, so steji, tön ßo
hladaj, so njepanje. M y m amy pjecz smyßkow, kotrez
pschezo klubu czinja, a w naschim czele tejko zadosczow,
kotrez ßo s löhkim skludzicz njedadza. Najpoboznischi
njecha niz jenoz wericz, ale tez widzecz, niz jenoz pola
B oha hnadu, ale tez pola czlowjekow czescz mecz, niz
jenoz w njebjeßach sböznoscz, ale tez na tntym ßwecze
tak wjele dobreho kaz jenoz mözno wuziwacz a bjes
bolosczow a sadzewkow wostacz. T o la bjes bedzenja
ßo to njeczini, so by jedyn sczerpliwoscz dobyk. Schtöz
je ju pak ßebi dobyk, tön m a neschto, s czimz psched
B ohom a psched czlowjekami wulku czescz wuziwa.
T u ta sczerpliwoscz ßo s knihow njewuknje ani
s katechismußa ani s druhich natwarjazych p ißm ou.
S s y m westy, so s teho, schtoz ßym tebi jako „pom huj
B öh" sa to lube nowe leto tudy sapißak,' böle sczerpliwb
njebudzesch. N e! sczerpliwoscz pschindze se shonjenja.
S tym dyrbi ßo w maliczkosczach sapoczatk czinic^
a to sahe! K czemuz
ßo jako mkody czlowjek swuczujesch, to
budzesch jako stary
möz. P ow jeda ßo,
so mazedoniski mkodzenz pschi olympiskich hrach, kotrez
ßo w Grichiskej wotdzerzachu, ßo wusnamjeni. W ön mjenujzy ziweho wulkeho
czelza n a ßw ojim aj
ram jenjom aj njeßesche. Wschitzy pschihladow arjo ßo nad
tym spodziwachu a
ßo teho mlodzenza
23
praschachu, schto je czinil, so möze to dokoujecz. N a to
rodn wotm olroi: J a ßym tuteho czelza w ot jeho n arod a
koz'dy dzen na ßwoje ram jo ßadzit a wokoko u oß yl;
to skoczo je derje roftfo, ale m oja möz a ßyluoscz
je w jenajkej merje ßobu roftia a pschibjerala. Njech
je to roerno abo wot nekoho wum yßlene, jene Pak
- mozemy tola s teho powjedanczka uawukuycz, mjenujzy
to, so kmanoscz ! sczerpliwosczi a möz k snjeßm ju
wobczeznosczow ßo jenoz s tym dobudze, hdyz jedyn
ßo sahe swuczuje, te molczke a ßnadne pschecziwnoscze
pschewinycz. Hdyz potom w behu czaßa wjetsche
spytow anja pschmdu, dha budzesch hizo ßylny doscz,
je snjescz. Je -li so Pak tajke ujepschindu, czim lepje.
=W one pak pschmdu, wer to. N ow e leto peknje fapocziuasch a w dalschim lecze moze ßo tebi wjele wohidnoscze stacz; teho dla budze tebi sczerpliwoscze trjeba.
Netko pak sastanu, so ujebyschcze wy, lubi czitarjo, sczerptiwoscz shubili, kotruz ßym hizo doscz
spytow al. W uhotujcze ßo s njej kaz tam ny muz, kiz
na ra n ju noweho leta se zonu a s dzeczimi ßo B ozej
hnadze poruczi, spewajo: W ostan, duscha, sczerpliwa,
junu budzesch schczipacz roze! B oh je lu ta dobrota,
psches kschiz pyta twoje sboze. Schtoz ßo jemu doweri, teho rodn njewopuschczi.
Boza nöz w Amerizy.
M odlaw a je mesto w polnozuej Amerizy. W yßoko na horach w Koloradze mono lezi. Ludzo, kotsiz
sa skotom ryja, ßo tarn saßydlichu. Powjescz, so ßo
tarn w klinje semje sloto nam aka, be ßo tez w K aliform ji a po wschem kraju rosnjeßka. P o tajkim
bechu ßo ludzo s wulkimi czrjodam i seschli a podkopki
satozili, so bychu bohatstwo a samozenje nadobyli.
Dzeü wote dnja ßo sich tarn wjazy czischczesche, so
sa nich doscz wobydlenjow njebe. Hdzez pak ßo stotoryjerjo hrvm adzeja, tarn ßo jim hnydom spekulantojo
pschisanknu. Czi kheze tw arja, hosczenzy, khlam arnje,
pjekarnje a wschitko speschnje nahotuja, schtoz k wschednej
ziwnosczi a potrjebnosczi ßtuscha. Nasch jedyn ßebi
to myßlicz njemoze, sa kak krotki czaß tajke nowe
mesto w Amerizy kaz se semje wuroscze. Hdzez pschi
sapoczatku m eßaza nekotre m ale hety stejachu, tont ß u
do jeho konza zyle haßy s khezemi nastale. Tez
w M odlaw je ßo tak mejesche. T o Pak je ja ra symny
kruch kraja, hdzez be ßo sa nekotre meßazy wjele lud«
nahrom adzilo. S jeneho boka wyßokich hör ßo pucz
do K alifornije po dokach a skakach roije, wobczezny
a straschny doscz, s druheho boka Pak do wulkeje
runiny pschmdzesch, kotrejz p rä riju rekaju, hdzez ßo
wyßoka, zenje njepoßyczena tra w a s hustymi kerkami
a moznym i schtomami scheri a dziwje sw erjata se
wschelakimi ptaczkami ßw oje wukhowanje m aju. Lecze
w Koloradze je ja ra krotke. Häkle w m eji ßneh rostaje a hizo w septembru ßo saßo s wulkim i w etram i
wroczi, hory a runiny do beleje plachty saw alejo.
T o pak tych muzow njew ottraschi, kotsiz w ßwojej
horzej zadosczi po skotn letni a symski czaß s njew nstatej sprozniwosczn w snntskomnosczi lnbeje m aczerje semje hrjebaja a ryja.
T a m w M odlaw je be ßo tez westy H alka saßydlil. Njewem, hacz S se rb abo Nemz, s Luzizy
pak je ßo jako m lody czlowjek do Ameriki podak a
ßo tam daloko a scheroko po kraju ro sh lad al. Nihdze
ßo jemu praw je njeje lubilo an i ßo jem u radzilo,
to sboze namakacz, kotrez pytasche. Napoßledk ßo n a
wulkej pazifikskej zelesnizy do Kaliforniskeje pschewjese,
so by tam sa slotom ry l. Dokelz pak tu wjele njewusbytkowa, dha ßo tym pschisankny, kotsiz do Kolorad a, teho nowowunam akaneho paradisa, khwatachu.
B e to w meßazu meji, so do M od law y pschmdze.
Dokelz ßo jemu jow derje lubjesche, dha ßebi sa tuuje
pjenjesy wulki kruch kraja kupi, s tym w otpohladanjom ,
ßebi tam khezu natw aricz. Psches to be ßo s nekajkim twarskim mischtrom sesnal a ßo s jeho m lodej
pekuej dzöwku wozenil. Jeh o pschichodny n an drje
wjele farm ow (ziwnosczow) a khezow wobßedzesche, ale
te bechu wschitke na druhich pschenajate, so be H alka
nusow any, n a natw arjenje ßwojeje kheze myßlicz.
W septembru be sapoczal a w dezembru delni schoß
stejesche. Je m u n a hrjadach a deskach pobrachowasche
a chzysche rady k nowem u letu wscho hotowe merz,
so by se ßwojej lubow anej m lodej zonku, s kotrejz be
krotko prjedy kwaß mel, do noweje kheze saczahnycz
m ohl. P o tajkim rodn wobsaukny, ßo do P e ru n a
s nekotrymi wosam i podacz, hdzez bechu w wulkim
resaku deski a h rjady we wschech dolhosczach n a pschedari.
Besche to 22. dezem bra, so ßo n a pucz da. T si
wulke wosy besche ßebi n ajat a do közdeho schescz
24
wotow sapschahnyt. D o P e ru n a be dwazeczi jendzelskich m it, to je tak wjele kaz nim ale schescz hodzin.
2 3. dezembra chzysche potrjebne deski a hrjady swubjeracz a n a wosy sktascz a 2 4 . ßo n a dompucz
dacz, so by se ßwojej lubow anej knjenju B ozn nöz
möhk dom a ßwjeczicz. T a besche jem u zyrobn a
w otm jane ruby a pkachty ßobu n a pucz data, jeho
lubosnje napom inajo, so by ßo peknje n a kedzbu b rat
a ßo wscheje schkody hladat. W bozemje, w bozernje, lub a stota Hilziczka, prajesche wön a w ona jemu
ptakajo s wokoschenjom wokoto schije padze. W obem aj
be ja ra styskno, jej, dokelz be preni kröcz, so dyrbjesche
ß am a tutka dom a wostacz, jem u, dokelz ju s w utroby
lubo mejesche.
D rö h a s M odlaw y do P e ru n a be hewak dobra
doscz, jenoz s wulkim ßnehom poßypana, so ßo ja ra
pom alu do predka jedzesche. Psched wjeczorom ßo
do teho resaka w Perunskej wokotnosczi pschiwjesechu
a chzychu tarn psches nöz wostacz. Loza s poßleschczemi
tu zane njebechu. W starej kölni, psches kokrejez hubjene
sczeny symny w etr dujesche, ßo do nekajkeho kuczika lehnychu. H alzy, kiz be poßleni czaß swuczeny, w mjehkim
tozu ßw öj nözny wotpoczink dzerzecz, ßo to m ato lubjesche. W jele hodzin ßo m iny, prjedy hacz mözesche
wußnycz. Hdyz ßo n a schpundowanju jow a tarn
Walesche, jem u wschelke m yßle Po htowje tazachu. W o
ßne ßo jem u wo w jeßelu dzijesche, kotrez smeje, hdyz
n a B ozn nöz se schmrekowym schtomom, kiz be ßebi
hizo w kerkach w uresat a s kradzu se ßweczkami a
druhim i wezkami w udebit, ßw oju lubu Hilziczku swjeßeli. W utroba ßo jem u horjesche spom inajo, so budze
to Po dothim czaßu w ubjernje rjane Boze dzeczo,
kajkez be junu w starschiskim domje se ßw ojim i lubymi met.
N a druhe ranje, hdyz be po krötkim spanju wotuczit a s dobrej kapku palenza n a pot smjersnjene
stawy woziwit, chzysche ßo wön se ßw ojim i tow arschemi do w ubjeranja tych drjewow dacz, kotrez derje
pschiresane a wotczeßane s wulkimi hrom adam i wo­
koto resaka pod ßnehom lezachu. Ale bow ß kowß!
n a dobo ßo pokasa, so be Halka tu papjeru dom a
lezazu w ostajit, n a kotrnz be twarski mischtr napißat,
kak wjele hrjadow a deskow a kak dothe ßo trjebaju.
Schto dha nett sapoczecz? Niczo wysche njewosta,
hacz so mejesche tü tn papjeru ßem wobstaracz dacz.
Je d y n jeho ludzi be drje swölniwy, ßo do M odlaw y
wröczicz a ju ßem pschinjescz. H alzy ßo Pak sdasche
to najlepsche bycz, hdy by ßo ßam n a pucz bat.
W ön chzysche jechacz, ale tam zadyn kön, ani dobry
ani hubjeny, k dostaczu njebe. Wschitke bechu dzen
prjedy druhdze s drjew om pößtane. Jem u po tajkim
niczo wysche njewosta, hacz peschi hicz. S a pjecz
hodzin besche w M odlaw je, hdzez jeho luba Hilziczka
w wulkim styskanju w ßwojej jstwiczzy ßedzesche.
M ona be ßebi satepita a nikoho wokoto ßebje njemejesche hacz ßw oju köczku. D h a ßo njemato radostnje strözi, hdyz jeje muz nahte sastupi. Ale jeje
wjeßele dotho njetrajesche. Hdyz be Halka ßw oju
papjeru do saka tyknyt, dzelesche ßo s westym ßlubjenjom , so ßo jutsje wjeczor saßo wröczi.
S p rö z n y a muczny wön posdze wjeczor saßo do
Perunskeho resaka pschindze. Pschi ßwezy tu w nozy
te potrjebne drjew a w um eri, w ubra a n a wosy sktadze.
N asajtra ja ra sahe bu sapschehnjene a Halka ßo
s tym i tsjöm i wosam i wjeßeteje nadzije n a dompucz
poda. M ono be drje pschi jaßnym njebju ja ra syma,
tola zyty czah peknje do predka pschindze, hacz runje
pom atu dzesche, dokelz kota czezkich wosow do ßneha
sapadowachu. W okoto dzeßaczich ßo Pak n a dobo
totste mröczele po horach walecz poczinachu a po
khwili ßo s nich ßneh ßypasche, najprjedy s m atym i
wökrymi krupkam i, n a to pak s wulkimi kulemi.
S chum jaty wekr ßo posbeze a wscho do hrom ady
mjetasche, so be pucz po krötkim czaßu sawety. M jeczele ta t mözne nastachu, so zane tsi kroczele do
predka widzecz njebe. Tak dotho hacz Po runinje
dzesche, w oty te wosy pom atu dale czehnjechu; hdyz
Pak poczinasche pucz hörkata bycz, wone sprözne sastachu a zane koto ßo wjazy njewjerczesche. Ludzo
bechu nusow ani, sköt wupschahnycz a hladacz, kak
bychu s nim bjes wosow domoj trjechili.
H odzinu drje bechu ßo w tutym najhrosnischim
w jedrje wschikzy po drösy dale schmatali. Halka, kiz
poßleni dzesche, n a dobo saczu, so jeho mozy wopuschczeja. Nekajka w om ora jeho nadpadnje. S a sp a rnoscz ßo jeho mozuje a jemu je, jako by ßo na khwilu
ßynycz a wotpoczowacz dyrbjat. Jeh o towarschojo,
kotsiz m aju ßam i se ßobu doscz czinicz, ßo sa nim
25
njew ohladuja. W ön ßo ßyny a w ußny. Jako sa
neschto czaßa wotuezi, lezi rodn se ßnehom saßypany
a ro nim kaz pohrjebany. S mozn ßo shrabawschi
na nosy Postoczi a ßo bäte schmata, po pomoz rookajo.
H w isdanje toetro jemu w otm olw i. Prjedaw scha room ora jeho s now a tyschi, f now a ßo rodn ßynje,
s now a stanje. T otsta czma jeho wobdaw a. W on
ßebi praji, so je puez sm olit a ßo ro horach sabkudzik.
S sm jerez je jem u toefta. S e styskom to w opom ui,
so budze roonfa smjersnyez dyrbjeez a to runje ro Bozej
nozy, hdzez chzysche dom a byez a ßroojej lubow anej
Hilzzy preni schmrekowy schtomik f B ozem u dzesezu
daez. Scheroko woezi wotewriroschi niezo njewidzi,
khiba noz wokoko ßebje a beth ßneh, kiz wokoko njeho
teta, a nĕfotre schtomy a fetfi, kotrez kaz hrosbne
scherjenja psched nim steja. S y m n y pot jem u po
zylym ziwoeze roustupuje a ruzy wupschestrewschi rodn
pol m orw y snak panje. Njedokho po tym Pak je
jem u derje a ezopto. Jem u ßo fba, jako by dom a
byt a jako by ßkyschak s m itym i dzeezazymi hkoßami
saujeßeny hodorony spero: Czicha noz, ß w jata noz.
S sh lsy ßo jemu s woezow ro n ja. W on jej wotezini;
wo prawdze to ßo jemu njeje dzako. Ne wschak!
ezikych ezlowjekoro, zonu a ezrjodku dzeezi, widzi wokoko btiba stejo, n a kotrymz ßo jaßue ßroezy sybola
a poprjanzy a druhe wezki kolebaja. P o pomozy,
rodn s moznym hloßom stona, Hilzka poj a roumoz
mje! W on horje skoeziez spyta, ale ßyluej ruzy
muza jeho dzerzitej. S y m a jeho tschaße a rodn ßo
ro mjehkich poßleschezach jow a tarn to ata, jenak
stysknje ptakajo a zakosezo. P o dolhim ezaßu jemu
nechto schklenezku pieza podaw a a rodn laezny jenu
kapku po druhej ßreba. Netko krej ezoplischa po zikach
bezi, so rodn s koza skoeziez spyta, to kotrymz lezi.
S now a rodn koko rookolo ßo pohladawschi ßo dohlada, so je ro ezoplej jstroiezzy, ro kotrejz ßo B oza
noz ßwjeezi. Zyle zusy ludzo tu ßu, kotrychz ro ßw ojim zirojenju njeje widzat, a jeho Hilzka tu njeje. N a
wopraschenje ton muz, kiz pschi jeho kozu ßedzi, jem u
p raji, so je bo M odlaroy k najmjeüschemu dzeßaez m il
a dzeußa zaua m dznota njeje, tarn bouez, so Pak jeho
jutsje lubjerab tarn dowjebu. Kak dha pak ßym jow
pschischok a schtd bha roy seze? prascha ßo H alka.
J a ßym, jemu ton zusy muz wotm olw i, s nemskeho
kraja nim ale Psched pjeezimi letam i ßem pschiezahuy!
a ßo se zonu a bzeezimi jow saßyblil. Kozdu patorzizu
m ojim lubym , kaz je to wotznym krajn pschistojne
waschnje, boze-dzesezowe wjeßele w uhotuju. Tez dzenßa
je ßo to stako a my bechmy ßo runje wokoko hodowneho blida sestupali, dha m oje pßy roonfa moznje
harowaez sapoezachu. J a ßw oju tselbu, kotraz stajnje
n a sezenje wißy, shrabnych a psched khezu khroatam
pohladaez, schto m a to n a ßebi. D h a roy s bliskich
kerkoro rouskoezieze a kaz m orw y m i k nohom aj panjeeze.
N a to ßym m aß rosa! a n u ts bo toza donjeßl, n a
kotrymz lezieze. M oze ßebi kozdy myßliez, s kajkimi
w utrobnym i ßkowami ßo wbohi H alka ßw ojem u roumozerjej dzakoroasche a s kajkim hnnezom rodn ßam
netk wupowjeda, schto rodn je a kak je ßo jem u seschko. M ika zonka jemu schalku ezopkeho theja porjedzi a keuch schtryzla pschinjeße, so by ßo wokschewil.
Dzeezi s tym , schtoz be jim Boze dzeezo wobradziko,
k jeho kozu stupja a rodn je majka, lubosnje s nim i
reezo. T o la pschi tym ßo stysknje pschi ßebi prascha,
schto pak budze jeho lub a mkoda zonka sapoezeez, dokelz
ßo njeje k njej domoj wroezik. W ona budze pkakaez a
zakoseziez zyliezkn noz a s woknom zadoscziwje ßo roshladoroaez, swotkal ja pschmdu. Jeh o sezerpliroosez je
n a ezezku p ru hu stajeua. T o la pak ßam ßebi p raji, so
tu niezo njepom ha, khiba s m erom wotezakowaez. Jak o
be n utrnje Paezerje wuspewak a ßo ßwojem u B o hu sa
hnadne roukhowanje podzakowak, rodn twjerdze w ußny.
Jako H alka n a druhe ran je w otuezi, be hizo
ßroetky dzeii. Speschnje rodn s koza rouskoezi, haez
run je wschitke stawy ßo sdachu kaz nakam ane byez.
Hdyz be ßo rueze swoblekak, dyrbjesche s tym i lubym i
ludzim i, kotsiz bĕchu jeho Bozu noz hospodow ali,
ßnedaez, a nekotre schalki ezorneho khofeja jem u notou
moz wubudzichu. Netko pak zaneho m era wjazy njemejesche. K hw atnje wschitkim ro bozemje prajiwschi
lubjesche rodn, jich tak rueze haez mozno se ßroojej
mkodej knjenju roopytaez. T o n muz s nim dzesche,
so by jeho n a praw y puez Pokasak. Hieze po hkubokim
ßnesy besche dosez wobezezne, ale napoßledk to la prarou
ezer routrjechischtaj. T u jim aj po khroili zyka ezrjoda
ludzi napscheeziroo jechasche. P re n ja roschitkich be
H ilza, kotraz s mozu do prĕdka ezerjesche. H ilza to
be, H alkow a mkoda knjeni, kotraz be rouezahnyka,
4
26
w otem rjete czelo ßwojeho luboroaneho m nza pytaez.
Kajke be to saßomibzenje! S konja bete skocziwschi
w ona teho saßonam akaneho koschesche, ßylsy wjeßela
pscheliwajo. P o m a tu ßo tez czi brüst) blizachu. Bechn
to jeho towarschojo s wezerawscheho bnja. S kajkej
rabosezn w oni ßwojeho mlobeho knjesa postrowichu!
Kak rjenje ßo toschitzy temu muzej bzakvwachu, kiz be
ßo Po tym sabknbzenym s bratrowskej lubosezu horjeb ra t! Kak möznje ßo na ran ju Bozeho bnja ßrjebza
ßnehojtych horow synki hobowneho kherlnscha': Dzenß
khwaleze B o ha, kschesez'jenjo, kotryz wschitzy pob naw jedow anjom miteho htoßa Hilzineho spewachu, k njebju
posbezechu! W jeczor teho ßameho bnja pak häkle ßo
schmrekowy schtomik nanajrjenscho to Halkez jstroiezzy
ßwee^esche, rjenschi byzli zabyn b ru hi na ßweeze, kaz
ßo Halzy sbasche. S s w ö j nowy born Pak mejesche
H alka hakte ro merzn botw arjeny.
Hodmiezko.
.
S ch ty ri nohi vrvscze steja,
Nichtö njeroibzi, so bzeja,
Dokelz njejßu k khobzenju;
N a nich khribjet wotpoezuje,
T ö n ßo nihby njeshlbuje,
Dokelz njeje k shib'w anju.
J e tön khribjet wobczezeny,
D h a jön közby swjeßeleny
W ßw ojim ezaßu polöza;
S a tym haez je samözenje,
S a tym je tam wobezezenje,
S a tym grat, kiz pobatoa.
(-aqi)®)
Posdze.
Runakez M atej, nahlabny bur, m a mlobeho w uja,
kotryz chze ßo wozeniez, a temu je toön kmötr byl.
S s a m o ßo toe, so je toön n a lvujvwy kmaß pscheproscheny. Dokelz je tu wjeß, w kotrejz lnby m loby
w nj bybli, khetro baloko a pschi zelesnizy lezaza, a
M atej ßtoojejn m lobejn konjoto ja ra lubo m a, bha
wobsankny, se ßwojej lnbej knjenju s parow osom jeez.
J e ju jeniezki ßynk, m aly Zank, byrbi ßo tez n a tym
zabnym ßnijebzenju wobbzeliez. D o p o lb n ja kwaßneho
bnja ßebi m yßla, to praw ym czaßn n a bliskim sastanischezu byez a se snatym ezahom ßo pschewjesez.
M a te j brje je hotolvy a m a ßwöj nowy ro p r toobleczeny. Lejna Pak, jeho pschistojna manbzelska hosposa,
m a hischeze b u tru bzelacz a to a mono ezelebzi roskasowacz, prjeby harz k tem u pschinbze ßo myez,
toloßy sezeßaez a ßo ßwoju najnvrvschn ßuknjn woblez.
A prjeby hacz je ma!y wobnzny Zank rjebzeny a
swoblekany, to bokho bosez traje. S nusu k temu
pschinbze, so ßw ojem n bomej ro bozemje p ra ja a ßo
n a pucz babza. J e hizom könz novem bra a nekajki
ßnezk je w nozy panyl. M atej ßebi prajiwschi, so je
rvnlki ezaß, bo prebka stupa, zonje a Jankej pschikiwajo, so byschtaj sa nim khwataloj. „Lejna, Jan ko ,
beztaj!" roota toön a poezi ßo a stona kaz jebyn,
kiz ßwoje njesboze pscheb woezomaj roibzi. „ P ö jta j,
khw atajtaj!" M atej s notoa sawola, n a zelesnizn pokasnjo, n a kotrejz ßo hizo knr parow osa s baloka
smahnje. Hischeze tsi sta kroezel ß u w ot sastanischeza
sbaleni, bha sahtoisbajo ezah pschijebze a njeezakajo
na tych tsjoch ezeßnych kwaßnych hosezow s wjeßelym
hw isbanjom bale jebze. M atej ßw ari, Lejna mörezi,
Zank plaeze, ale tu njeje zana hnaba a zana rab a,
tooni byrbja haez bo popolbnja sezerpliwje ezakaez.
Tak ßo stanje, so häkle wjeezor po ezmje k wujej
pschinbn. W erow anje je barono nim o a kwaßarjo sa
blibom ßebza.^. Braschka ßo ßmejo jich to khezi w ita
a p ra ji: ^Schtöz skombzi ezaß, tön skombzi kroaß.
fSBuiit közby s teho, so m a ßlowezko „posbze" tojele
h ta ß e b i .------' '" T y khory lezisch, robohe njebozatko, abo troöj ßyn
abo trooja bzöwka abo tw öj n an abo trooja maez.
S snß ob zin y pschinbn hlabaez, schto ezi je a jich m ubre
hlojezki to a brühe rabza, schtoz je hby jenemn khorem n pom halo. M ono ßo k selowej zonje abo k nekajkemu ronwolanem n m ubrem u muzikej segele, so by
neschto bak. T o wschitko ßo jene po bruhim nalozuje,
ale khorosez pschibjera, bzen toote bnja ßo bolosez
powjetschnje. D h a ßo w ßwojej wulkej nusy bopomnisch, so je ro bliskosezi ronstojny lekar. D o teho
ezaßa ßy prajik, so je tön ja ra b ro hi, a ßy ßo
kombzil, jeho ßebi skasaez. Netk tön pschijebze a
khoreho pschepyta. Ale toön s hkown tschaße a rjeknje:
Czeho b la njejseze prjeby ke m ni pößkali? W ön nekajke lekarstwo wnkaze, khory jo bjerje — ale sa m alo
bnjvto ronmrje. H laj, wono be „posbze". — —
Starschej m ataj bzeezo, brje ßam o jeniezke. Jem u
ßo to bzeezazych letach wscha toota toostaji. Lnby
27
ßynk wscho lösystwo wobendze, ludzom klubu czini, khosta. Netk nan a macz dom a ßedzitaj a hörke
schuln skomdzi, lzi a ßakrnje. N an ßo k temu ßmeje, ßylsy plakataj — ale mono je „ p o sd z e " .------maczerka zaN apoleon I .,
neho ßtowczka
jako be ßw öj
k tem u njelud a kraj,
p raji. P r u t
haj zyky ßwet
ßo tez njenadoscz czwilokozuje. Jako
w at, bu w l.
m lody holz ßo
181 4 w bitwje
roott wschemn
pola W aternjekmanstwu
looa
sbity.
poddawa. W
W ön bu nusoBozim domje
w any n a kupu
njeje widzecz,
E lbu ßo poalewschudzom
dacz, ale sa
n a rejwanskich
krötki
czaß
lubjach. W
w ot tarn saßo
korczmach, n a
bo P a risa ßo
hermankach a
wröcziwschi
pschi kermulutedobreßluschach
wön
bjenja czinjewulkehoknjesa
sche, so bychu
czini. W on
ßo jemu
pije, hraje a
s itoroa doweje w lutej njerili. Wschitzy,
pözcziwosczi
kotsiz bechu
ziwy. N an to
s nim rjensche
toe, ale wön
a sbozowniHebi njeroeti,
sche dny witem u lubow adzelßjehow oitemu ßynej
puschczichu a
neschto prajicz
ßam i
jeho
a maczerka,
stari wojazy,
ta stara, je
kotsiz bechu
druhdy potna
pod nim neß w ara, ale so
kotru sakraßby jeho w arnu bitw u donow ata a nab y li, jemu
pominaka, to
poßluschnoscz
ßo w ona njesapowjedzichu.
skhrobli. N aM ono besche
Posdz'e.
poßledk wön
„posdze".
bo rukow ßudniskeje wyschnoscze panje a ta jeho J a ty bu wön n a kupu „H elenu" wotwjedzeuy, hdzez
wopaczneje pschißahi d la s wjeleletnym jastwom po- Po dolhej czelnej a duchownej hubjenosczi wum rje. —
4*
28
L ouis F ilip p 1 , franzowski kral, w lecze 1 8 3 0 ßwojetrnt ludej wschelake zadanja sapowjedzi. Jeh o ministrjo jemu hubjenu radu dawachu. N a to ßo lud
posbeze a revoluzija w P a ris u w udyri. Netk chzysche
kral dowolicz, schtoz besche dotal sapowjedzi!. M ono
pak be „posdze". W on se ßwojej kralowskej ßw öjbu
do Jendzelskeje czekasche, swotkal ßo zenje n a ßw öj
trö n njeje wröczik. — N apoleon I I I ., kaz je w am
wedom ne, w lecze 187 0 s Nem zam i w öjnu saplecze.
Jak o be we wschech bitwach pschehrat a pola S e d a n a
na wschech stronach tyscheny a zadyn wukhöd njewidzesche, chzysche wön m er sczinicz. Ale mono besche
„posdze". W ön a jeho zyke wöjsko bu jäte wotwjedzene. Tak je w sandzenych a w netczischich
czaßach, kaz stawisny wobßwedczeja, ßkowczko „posdze"
ßw oju waznoscz pokasalo.
M y ßmy ziwi a khroble hreschimy, jako bychmy
zaneho Bozeho sakonja a zaneho ßw edom nja njem eli.
N a könz Pak nichtö njespom ina. W jele je mlodych
a starych, wyßokich a niskich, kotsiz ziwjenja a ßw eta
sboze w polnej merje w uziw aju a ßw ojim löschtam a
zadosczam we wschej njepözcziwosczi ßtuza. Hdyz bubu
stary, dha ßo wobroczu; jutsje, jenoz dzenßa niz, w oni
p ra ja, hdyz jim Boze ßtow o abo jich srudne shonjenje
preduje, so dyrbja wote wscheje njeprawdoscze wotstupicz. J e n u nöz abo jedyn dzen tön K njes k nim
stupi a ßebi jich duschn zada. D h a netk zaloscza a
s dobrym i pschißlubjenjemi proscha: Ach, Knjeze, jene
jeniczke leto daj m i hischcze ziwemu bycz, ja chzu
.prjedy m öj dom wobstaracz a ßo polepschicz. M ono
pak je „posdze". Dzenß ziwy ßy, dzenß wobrocz ßo,
ßnadz wumrjesch do dnja jutsischoh'!
Hizo netto?
B ohaty muz, kiz be ßebi ßwoje wulke samözenje
s njepraw du nahrom adzil, skhori. „Ach, pomhajcze
m i", p ra ji wön k lekarjej, kotrehoz be k ßebi sawolacz
da!, „ja helske boloscze czerpju!" „S ch to ?" w otm olw i
tön, „hizo n etto ?"
Tfjo selharni hontwjerjo.
Tsjo knjeza bechu na hontw u schli. W oni njebechu zaneho sboza meli a sprözni w ot w okolodundanja
ßo w kerkach seßydachu. S n a te je, so tehdy, hdyz
ßo hontw jerjo nehdze trjechja, w oni wezki a kuski powjedacz wjedza, kotrez psche wschön czlowski rosum
du. W oni ßo wulzy czinja a ßo podendzenjow khwala,
kotrez ß u n a !ze podobne, kaz jejko jejku. Tez naschi
tsjo knjeza, tu w hrom adze ßedzo, jako bechu trochu
poßw aczili a ßebi ßw oju trubka sazehlili, ßebi to a
wono powjedachu. T ajki poß, kajkiz möj K aro je,
po wschem ßwecze zadyn njeje, rjekny knjes hrabja N .
N jedaw no s nim pola hosczenza nim o du a wön pola
durjow stejo wostanje a nucha a nucha a njeda ßo
n a zane waschnje prjecz hnucz. N a to ja durje
wotczinju a möj K aro do kuchnje skoczi. T a m ßo
s prenim aj nohom aj na blido lehny a schto tam be?
N a blidze knihi wotczinjene leza, w kotrychz ßo to
wopißuje, kak m aja ßo kurwoty w aricz a pjez! W eritaj
wöj to ? —
H m , hm! czinitaj taj druhej dw aj, ßo ßmejkotajo,
jako byschtaj s tym prajicz chzykoj: to je bjesbözna
hoiitwjerska !za! D ru h i, knjes b aren M ., na to rjekny:
J a chzu pak w am aj powjedacz, kak je ßo m i junu
w Pölskej seschko. Bech ßo s knjesom P . sesnat, kiz
tam wulke kubko s wulkej holu wobßedzi, a jemu
ßlubi!, w symje k njem u na hontw u pschincz. Tseczi
dzen üovem bra, kiz je ßw jatem u Hubertej w protyzy
poßwjeczeny, ßo na zelesnizu ßynu a ßo do W ar-
29
schawy o wot tarn po wosu bo Jurobenskeho wjesu.
N a druhi dzen moj mkody pscheczel P . hontw u na
wjelki postaji, kotrez bechu ßo njedaloko jeho kubka
pokasale. W ulki ßneh be nascho! o zy!a czrödziczka
hontwjerjow ßo do hole poda, hdzez bu közdemu jehc>
mesto pschipokasane. J a bech w kerkach pschi starej
wjerbje stajeny. T u steju a czakam, ale hodzina ßc>
juinje a zane jeniczke swerjo ßo njepokaze, so bych ßc>
na nje mericz m öhl. P o tajkim ßw oju tselbu k wjerbje
postaju a ßebi trubku sazehlu. W tym ßam ym woko--'
miku njedaloko wote mnje mözne schumjenje saßtyschu.
H dyz ßo wobroczu, widzu muffet)o wjelka, kiz skök
na mnje bezi, klamu m a Icheroko rosdajen u a cger==
wjeny jasyk jemu s njeje wißy p woczi jem u w hlowje
bkyskotatej, so ßo ßylnje strözu. Schto czinicz? Tselbu
schimnycz njemözu, ! temu zadyn czaß wjazy njeje.
T rubka m i s huby w npanje a ja khetsje wschitke ßwoje
mozy n apinajo n a wjerbu lesu. Ledma ßym horka
na njej, dha wjelk pschiskoczi, njemöze pak ke m ni
:orje doßahnycz a schczowka hnewnje kaz njem dry
>oß. J a ßo s czicha B o h u dzakuju, so ßym wunözeny. Ale hlaj! w jerba je s nutska shnila a hdyz
:o na jeje wjerschku trochu hibam , dha ßo do njeje
ßunu, kaz Jo n a ß do Kamt) mörskeje ryby. B e to
vak stary scheroki schtom a w jeho brjusche tak wjele
nestna, so mözach ßo w nim derje wobroczicz. N u
dobo nekajku boloscz saczuju a w uhladam , so m a skora
nekajku dzeru. Psches nju be wjelk ßw oju klamu tyknyl
i mje kußacz poczinasche. J a Pak jemu s pjasczu tak
na nöß dyru, so ßebi m yßli: jow niczo njedokonjesch,
a ßo wobroczi, so by ßw öj pucz dale schot. W tym
ßam ym wokomiku m aßnu s dzeru won, pschimnu s ruku
wopusch mojeho njepscheczela a wjerczu ju s mozu jow
a tarn , kaz zona ßwoje mokre schaty zim a, so tön
s zykej schiju skiwli. Hdyz ßebi m yßlu, so smeje doscz,
puschczu wopusch a möj wjelk do hole czeka, jako by
tseleny byk. N usu nett mejach ßo s brjucha wjerby
wudobycz a njewem, hacz budzische ßo m i to radzilo,
je-li so m oji hontwjerszy towarschojo njebudzichu pschibezeli a. m i p o m h a li.' M y n a to domoj dzechmy. Ale
n a druhi dzen ßo s now a na hontw u podachmy. J a
bech ßebi prjödkwsak, böle kedzbliwy bycz, dyzli wczera.
P o ! dnja be ßo minyko a. niczo ßo njebe polasako.
D h a wjelka w uhladam , kiz skök n a m nje czeri. J a
jeho n a mescze jako teho lubeho pscheczela sesnaju, kiz
be mje wczera pschi wjerbje tyschi!. B öh we, schto
be w ina, so tselicz njemözu, a bjes tym to swerjo
ke m ni skaka. S chto czinju? W osm u könczik ßwojeje
ßuknje a wjerczu jön s mozu jow a tarn, runje kaz
dzen prjedy wjelkowu wopusch. Hdyz to w uhlada,
dopom ni ßo, kak je ßo jem u wczera schko, pobörczi
trochu a czeka wote mnje. W eritaj to ?
O ! to Pak wscho niczo njeje pornjo temu, schtoz
je ßo mi w Schwedskej konsche leto stato, sawoka
tseczi tych knjesow hontw jerjow , kiz be hacz dotal
sczerpliwje pschipoßkucha!. Bech tarn sapuczowa! a
w ot jeneho knjesa, kiz kruch skakojteho kraja wobßedzesche, n a hontw u pscheproscheny, kotruz chzysche
n a mjedzwjedze (bary) wotdzerzecz. M i be to jara
w itane, pschetoz tastn hontw u hischcze njebech ßobu
czini!. D w a j wulkaj mjedzwjedzej beschtaj ßo pokasakoj a ta j dyrbjeschtaj ßo honicz. W ulki nöz a
dobra tselba ßo m i podaschtej, a ja buch pschi wulkej
skalnej hkubinje postajeny, bjes tym so czi drusy dale
dzechu. Psches hkubinu, pschi kotrejz stejach, be wulki
schtom pokozeny a runasche ßo mosczikej, kiz n a druhi
bök wjedzesche. Czakajo steju tu nim ale hodzinu, jako
n a dobo sady ßebje mözne rucze saßlyschü a ßo dohladam , so je ßo knjes mjedzwjedz, muffe tokste swerjo,
ke m ni pschiblizi!. N aströzany m yßlu ßebi: najlepsche
je, so ßo po schtomje n a druhi bök ßunjesch a w ot
tarn na njepscheczela tselisch. J a ßwöj nöz do huby
a tselbu do jeneje ru ft wosmu, ßuw am ßo a ßuw am ,
jako k ßwojem u wulkemu poströzenju w uhladam , so
na druhim boku ß urow a knjeni mjedzwjedziza hubu
rosdajo n a m nje czaka. M i be, jako by mje Boza
ruczka sajecz chzyla. T selba ßo mi s ruft w ußunje
a do hkubiny panje, nöz sa njej s huby wuleczi, dokelz
ju ro sd aju , so bych na pomoz wo!a!. Nichtö mje
njeßkyschi. P rjed y mje a sady mje stejitej dziwjej
swerjeczi, kotrymajz chze ßo czlowskeho m jaß a; spody
mje ta wulka hkubina a wysche mje njebjo, k kotremuz
ja sdychujo ßw oju khudu duschn poruczam . T o be
zakoßnje — sawoka hontw jer, kiz tak powjedasche, a
w dopom njenju n a tuto styskne a straschne podendzenje
pom aßnje do ßwojeje tosche a wuczehnje bleschku, so
by ßebi dzaßna nam acza!. A jako wön khwilu dale
niczo njeprajesche, ßo jedyn teju poßkucharjow prascha:
30
Kak dha pak ßo w am Potom dzesche? M i? haj,
ja, w otm olw i toott, ja buch wot teju mjedzwjedzow
_________
sezrany!
Schto je tzo w ßweeze Podalo.
S berka sa Jschiju! T o ßlow o, n a papjerku sapißane, be njedawno w tych wßach widzecz, w kotrychz
ß u pöstske agentury. J e to tola wulka nusa bycz
d y rb jala, hdyz je khezorski najwyschschi pöstmischtr,
knjes Schczepan w B arlinje, pschikasal, so m aja ßo
w zylym nemskim khezorstwje psches pöstske sastojnstwa, kotrez dyrbja ßo Po praw ym wo ßwoje naleznoscze staracz, ßm ilne d ary hromadzicz a sberacz.
Pschedzenak, kiz pschi ßw ojim roskhadze po wßy tu tu
papjeru n a pöstskim kaschczu w upojßnjenu czitasche,
ßo sdzerzecz njemözesche, ßebi pom yßlicz: sberka sa
Jschiju! schto dha m a to na ßebi? W on n a mescze
dom oj dzesche, so by ßo w nowinach wobhonik a je
ßo s nich pscheßwedczil, so je drje pschi tej wezy
kschesczijanska luboscz ßobu reczaka, ale tez nekajke
politiske w otpohladanje ßobu skutkowalo. N jech. poßlenje je, kaz chze, precz ßo njeda, so je ßo wulke
njesboze podako. Jsc h ija je mjenujzy rja n a m ala
kupiczka w italskim m orju njedaloko ßlaw neho mesta
N eapela. N ad njej a n a njej je strowy powetr a
czopla kupjel. Teho d la ßo közde leto wjele ludzi
w ustrow jenja dla tarn sendze. Tez 188 3 be ßo jich
tarn wjele s Jtalskeje, Franzowskeje, Jeudzelskeje, Awstrije a s Nem zow podalo. Czi tarn wjeczor 28. jnlija
w ßwojich wotnajatych domach a jstwach ßedzachu abo
bechu ßo k czichemu wotpoczinkej do ßwojich lozow
le h n y li.. D h a n a jene dobo mözne semjerzenje nasta.
Podsemski wohen skaly rospuka, m urje khezow spow ala a tyßazy mernych wobydlerjow do rospadankow
pohrjeba. M esto Kasam icciola, wßy F orio, Lacco,
L errara a F o n ta n a runachu ßo wulkim hrom adam
kamjenjow. Nekotsi muzojo, zony a d^eczi bechu na
mescze m orw i, drusy czezko abo löhko ranjeni. Toksty
fü r ßo po semi a po bliskolezazych hörkach walesche
o zotte wöhnjowe plöm jenja ßo se semje s wulkich a
malych schmarow ßuwachu. Zalosc^enje, w olanje a
srudne skiwlenje ßo wschudzom ßtyschesche. Czi, kotsiz
bechu s wonka khezow pschebywali, k brjoham m o rja
skoczichu a njewjedzo, schto czinja, ßo do schumjazych
zolmow czißnychu a ßo tarn tepichu abo do malych
czolmikow slesechu, s kotrymiz ßo do N eapela pschewjesechu. T u ßo börsy powjescz wo tym wulkim
njesbozu rosscheri. P a ru e lödze ßo hnydom s wjele
ludzim i na mesto w utupjenja podachu. Häkle n a
druhe ranje be ta zyka wulkoscz wupusczenja widzecz.
S N eapela a s druhich italskich mestow ludzo a woßebje wojazy n a kupu Jsc h iju k pomozy khwatachu.
S motykami a s lopaczemi woni rospadanki pscheryjo
saßypnjenych morwych a ranjenych wuczahowachu. B e
to, kaz möze ßebi közdy myßlicz, srudne a zaloßne
dzelo. Pschetoz s hlubiny dom ow, do hrom ady w alenych, besche pschezo nowe w olanje tajkich ßlyschecz,
kotsiz hischcze ziwi ale s roskam anym i stawam i spody
lezachu, a te m orwe czela poczinachu wulkeje horzoty
d la hrosne ßmjerdzenje wot ßo dawacz. Pokasa ßo,
so be wjazy dyzli 2 0 0 0 czlowjekow, ta t derje wo­
bydlerjow s mestow a wßow, kaz zusych hosczow, do
njesboza pschischko a so zana kheza n a tej zykej kupje
wjazy njestejesche. P o tajkim ßo wschudzom, a to tez
w nemskim khezorstwje, ßm ilne dary sberachu, so by
ßo tym wbohim ludzom pomoz poskiczila.
H laj, to je jene tych wulkich podendzenjow, kotrez
ßo lonsche leto psches podsemski woheü stachu. K tem u
m a ßo pschistajicz, so je ta ß am a möz pschirody abo
n atu ry w jendzelskich a druhich brunizowych a kamjentowuhlowych podkopkach wjele stow pilnych hewjerjow
a dzekaczerjow skönzowala. A teho ru n ja je ßo ta
ß am a wysche semje abo n a semi saniczowaza wopokasaka. S dynam itow ym i P atronam i, psches sköstnisku
ruku polozenymi, ßo w Londonje wulka krajej ßluschaza
kheza powali, so zyte wulke mesto do stracha pschindze.
W Ruskej ßu ßo wulke mesta a wßy a kruchi holow
w otpalile a je ßo psches to wulka schkoda stala. P r a ji
ßo, so nihilistojo to nahotow achu, kotsiz ß u n a to
sm yßleni, wschitke wobßedzenstwa bohatych saniczicz.
Hacz je to wecno, njehodzi ßo wußudzicz.
I*"*'1 W oheü je straschna möz — ale w oda, wulka
w oda je wjele straschnischa. Kajku schkodu a nusu,
kajke wupusczenje a skazenje möze ta pschihotowacz,
wo tym be tam ne leto doscz ßlyschecz. N a tu wulku
mokrotu, kotraz nasym u 188 2 besche, ßo wescze dopomnicze. P ucze, pola a luki w wodze pluwachu.
S azn y ßneh padze a rucze ro sta . S p rew ja , Lubata
sl Czorniza w Sserbach, M and aw a pola Z itaw y, N ißa
pola W ostrowza a druhe mjensche abo wjetsche reki
se ßwojich brjohow wustupowachn. Löbjo pola D razdzan w jazore kröcz wokolne pola a luki powodzowasche.
S le to 6e, ale mono be k snjeßenju. M y ßmy pak
ßlyscheli, so ßn ßo w druhich dzelach E nropy a woßebje w Amerizy tak ßurow e powodzenja mele, kaz
sa wjele let niz. W polnöznej Amerizy, tarn, hdzez
toulfa reka
M ißißipi
ßwoje zolle
zolmy w ala,
jekruchkraja,
wjetschi dyzli
zyla Sakska,
psches wulku
w odu zaloßnu schkodu
czerpit. N a
1 0 ,0 0 0 czlowjekow
je
bylo, kotsiz
njejßu wuczekacz m öhli
aschtö we,kak
wjele skotu je
ßo tarn tepilo. M esta,
ziwnoscze,
pola a luki
ßo n a zadkawe waschnje
wupusczichu.
W Tyrolskej
a w Schw ajPomoz
zarskej, schto
ßu tarn powodzenja schkody naczinike, to ßebi njemözemy myßlicz. N ajböle pak wokolnvscze R hem a
w P ruskej, Heßenskej a Bajerskej czerpjachu. A to
dw aj kröcz sa ßobu, pschi könzu novem bra a dezembra.
W oda reki R hem a tak möznje pschibywasche, so wschitzy
tamnischi wobydlerjo do wulkeho stracha pschindzechu.
W ona haczenja a brjvhi rostorhvwasche, hacz runje
czlowjekojo wschitke ßwoje mozy napinachu, je sdzerzecz.
D o mestow a sich haßow ßo w ona w ali, kaz dziwi
sm ij. P inzy a delnje schoßy w ona s m okrotn a s njerjadom napjelni. Schtöz mözesche, tön wschitko wostajiwschi w bojosczi, so ßo jeho kheza do hrom ady
ßypnje, czekasche. Schtöz to njemözesche a dyrbjesche
tarn s dzeczimi a s druhim i dom jazym i wostacz, tön
mejesche sym u a hlöd tradacz. N a wßach Pak, kak
tarn besche! Dziw je zolm y, bjes sadzewka po runinje
ßo wupschesczerajo,
merne wobydlenja wjeßnych ludzi
nadpadzechu.
Kajka zaloßn a nusa je
tych tyschila!
N a tsechi a
kryw yßum uzojo a zony,
wowki a dzedojo, hölzy a
holzy salesli
a tarn dzen
a nöz w symnymwetsikojtym wjedrje
wudzerzeli
abo napoßledk wschitzy
do hlubiny
panywschi
hubjeny könz
wsali. P o 'S
wjeda ßo, so
m nilsy.
ß u zyle wulke
wßy semi srunane byle, so zana kheza w nich wjazy
njeje stejala. S köt je ßo tepil, pola 'a winizy ß u
s peskom a s kamjenjemi sanjeßene byle, tak so ßo n a
wjele let wuziwacz njemöza. — Pschi tutym wodowym njesbozu, kotrez je ßo n a wjele tyßaz mernych
w obydlerjow dopuschczilo, je ßo kschesczijanska luboscz
w najbohatschej merje wopokasowala. Hdzez ludzo
w najwjetschej strachosczi ziwjenja tczachu, tarn ßo
82
s czokmami khwatasche, jich s nusy wumöz. Czi, kotsiz
bechu wschitke ßwoje wobßedzenstwo torhazym zolm am
pschewostajicz dyrbjeli, buchn hospodowani a s nusnej
zyrobu a potrjebu ziwjenja w obstarani. Khezor W ylem
ßam 6 0 0 ,0 0 0 hriw now bort a niz jenoz w Nemzach
a w Sserbach, ne n a wschitkich könzach semje ßo ßm ilne
dary skladowachu — se ßam ßneje Ameriki je psches
1 m illijon hriw now pschischlo — , so by ßo tej wulkej
nusy w otpom halo.
T ak je B öh tön K njes niz jenoz w zyrkwi n a
kletzy, ale psches srudne podendzenja tam ne leto predow anje dzerzal wo ßwojej wschehomozy a nam s nowa
s tym sjewil, so ßo jeho bojecz dyrbim y. Schtöz um
woczi k widzenju a wuschi k ßlyschenju, tön ßebi to
k w ntrobje bjer. Njesabudzm y, so je wön tez n a druhe
waschnje k nam reczat. S sm jercz je ßwoje zne dzerzala. W ona nikoho njepschepuschczi; hdyz je jeho czaß
pschischok, dha jeho bje-wscheho ßm ilenja poßycze. D o
wyßokich hrodow ßo w ona tak derje czischczi, kaz do
niskeje ßlöm janeje hety. Hacz je schtö s kralowskeje
ßwöjby abo s niskeho luda, sa tym ßo w ona njeprascha. S ta r y dyrbi wumrjecz, m lody möze. P r a wych wopomnjenje w zohnow anju wostanje, bjesböznych
mjeno sahinje. Naschi lubi pscheczeljo, kotsiz buchn
psches ßmjercz s nascheje ßrjedzisny wotwokani, njejßu
niz jenoz do zyrkwinych knihow, ale ßu tez do naschich
w utrobow sapißani. M jen a tych, kotsiz ß u skladnoscz
meli, neschto woßebnischeho bycz a wuwjescz, budza
do now inow a protykow stajene. S pom nm y n a nekotrych tajkich! — W B arlin je je wußnyk, psches
8 0 let stary, prynz K horla, b ra tr khezora W ylem a.
W Schw erinje je ßo m inyl Bjedrich F ran z I I ., wöjw oda meklenburgski, kiz be ßo w franzowskej wüjnje
jako wöjskowodzer wusnam jenil. W M einingenu je
w um rjel prjedawschi tamnischi w öjw oda B ern hard , wobuzny knjes, kiz ßo 1866 na pruskeho krala W ylem a
a jeho m inistra B ism arka d la awstriskeje wöjny tak
roshnew a, so ßwoje knjejstwo stozi a ßwöj kraj ßwojemu ßynej w otstupi. Franzow ska shubi psches hubjenu
ßmjercz ßwojeho G am bettn a nemske khezorstwo s nim
ßwojeho najhörscheho njepscheczela. Czescze lakomny
je wön jenoz w tym ßebi mjeno sczini! a dowerjenje
sranzowskeho saßlepjeneho luda dobyt, so je ßwoje dary
n a to stozit, kak by na Nemzach ßo teho dla wjeczil,
dokelz ßu ßo czi 1 8 7 0 skhroblili, we wschech bitwach
dobywarszy wojowacz a mesto P a r i s pschewinycz. W ot
khudych starschich narodzeny be ßebi we wschelakich sastojnstwach wulke samözenje nahrom adzil. Njezenjeny
wön poßlenje czaßy w kraßnym w jeßelu s mlodej
knjenju hospodarstwo wjedzesche. S njej be ßo wön
junkröcz swadzit a ta be na njeho pistoliju wutselila,
tak so dyrbjesche n a tu ra n n , kotruz be psches to
dostal, hnbjenje wumrjecz. — Teho run ja je d ru hi
muz ßw öj semski beh dokonjal, ruski wjerch Gorczakow,
m udry a nahladny knjes, kiz be Prjedy khezorej M iklawschej a na to tez Alexandrej I I . psches pol sta let
jako m inister swonkownych naleznosczow ßtuzil. Tez
wön njebe Nem zam dobry. — M y m öhli tu hischcze
wjele druhich muzow pom jenowacz, kotsiz ß u weste
dobre mjeno w ßwetnym a zyrkwinym ziwjenju po
ßebi saw ostajili.' N a dweju muzow Pak hischcze chzn
dopomnicz, kotrajz staj wobaj na ludow e sboze smyßlenaj bykoj, közdy Po ßw ojim woßebitym waschnju.
Jed y n je K h orla M arx , naw jedow ar sozialistow, revoluzionarszy smyßleny muz, kiz wschitke ßwoje mozy
a dary nalozowasche n a pißanje a wuczenje, so möze
sa lud, woßebje dzelawy lud, psches revoluziju a psches
gw altne postorczenje wscheho, schtoz je a wobsteji,
nowy lepschi czaß nastacz. W ön mejesche we wschech
krajach wjele pschiwißowarjow a w um rje w Londonje,
hdzez be, s nemskeho kraja w uhnaty, jako hlowny
wodzer wschitkich njespokojnych sbezkarjow psches wjele
let skutkowal. — D ru h i je pruski recznik S chulza
s Delicza. T u tö n m uz na druhim puczu sa sboze a
derjehicze dzelaczerjow a lud a skutkowasche a sozialistiskim pokhilenjam wotpomhacz pytasche. W ön sakozowasche pozczernje, nalutow arnje a kreditne tow arstw a,
psches kotrez by ßebi lud w sjenoczcnej bratrowskej
m yßli ßam pomhacz m öhl. P o d jeho naw jedow anjom
a psches jeho njewustawate prözow anja je ßo we wschech
krajach wjazy dyzli 100 0 tajkich tow arstw ow saloziko,
kotrez s kapitalom wot wjazy hacz 1 20 m illijonow
hriw now skutkuja. W yßozy czesczeny tez wot tych,
kotsiz f nim jenajkeho politiskeho sm yßlenja njejßu,
wön w B arlin je 75 let stary wum rje.
W otwobroczmy ßwoje m yßle w ot semrjetych a
morwych k tym , kotsiz ßu ziwi. S tu p m y do Ruskeje.
N ihilistow ßo bojecz njetrjebam y. Wyschnoscz jich
38
w wusdze dzerzi. Dokho ßo niczo wo nies) ßlyschako a könzow wulkeho ruskeho khezorstwa be ßo tarn wonjeje. Jich dynamitske patrony w merje wotpoczuja jerski, semjanski a burski lud seschol, ßwojemu zarjej
a jich nowiny
poddanoscz a
ßohustow jazy
poßluschnoscz
njeczischcza.
pschißlubicz.
P o tajkim je
T u pak je ßo
mözno bylo,
s now a pokaso je khezor
salo, so rufst
Alexander III.
lud njeje wot
ßwoje ßwjenihilistiskeho
dzenske krönojeda nazrany.
wanje
bjes
Wulke depuwscheho njetazije burow
skutka
wot
ßebi zadachu,
boka ßwojich
skhezorom ßanihilistiskich
mym w kreml­
njepscheczelow
skim hrodze
w M oskw jedo
w Moskwje
skutka stajicz
poreczecz a
möhk. Kajka
jemu ßwoju
pycha a kraßpschikhilnoscz
noscz je pschi
wuprajicz.
tym byka, to
Psches najßo tudy wobwyschscheho
schernje wodworskeho sapißacz njestojnika buchn
hodzi. Hdyz
tuczi b urja
shonimy, so je
k njem u doßo n a 6 m illiw jedzenianjejonow rublow
mözachu po­
(12m illijonow
tom doscz wuhriw now ) n a
khwalicz tu
tü tn ßwjatoczmiloscz, s konoscz waziko
trejzbeschejich
a so je wona
khezor pschinim ale dwe
jak. M y chzenjedzeli tra ta ,
my lubjerad
dha mözemy
wericz, so je
ßebi trochu
hischcze wjele
myßlicz, so je
tajkich wotDeputazija rnskich burow.
wschitko najczinskich wupschistojnischo wuhotowane bylo. S e wschech krajow trobow w ruskim kraju, a ßo nadzijecz, so ßo po czaßu
semje bechu ßo wjerchojo ßam i do Moskwy podali m udre w ustaw jenja w nim postaja, psches kotrez byschtej
abo ßwojich sastupjerjow pößkali. S e wschech stronow ßo w er a spokojnoscz w ludu pschisporjecz m öhloj.
tuucuft m atz ItslQitiß Suö.trtmt.tj ijli.tj.lslu) o mzjtzW .tslfilhj u jM M
34
S Ruskeje podajm y ßo do nemskeho khezorstwa.
T u sozialdemokratojo, runje kaz tarn nihilistojo, ßwoje
pasory pokasuja. Hewak je wschitko w dobrym rjedze,
hacz runje by to a wono lepsche bycz möhlo. Wöjsko
je drje jene tych najwoßebnischich po zylym ßwecze o
wojerske wezy ß u nanajlepje srjadowaue, ale nasche
möschnje to dawkow dla najböle czuja. Khezor W ylem,
86letny schedziwz, je po czele kaz po duscht strowy a
czerstwy. Közdu nasym u wön po kraju wokolo puczuje a ßo na wojerskich manövrach wobdzeli. L ont
be w Schlesynskej, hdzez awstriskeho krönprynza R u dolfa pola ßebje widzesche. W W rö tß law ju buschtaj
wobaj ja ra poczesczenaj; w onaj ßo taut Po Haßach
wjeseschtaj a lud jim aj pschiwyska. W lecze 1883 je
khezor n a druhej stronje Nemskeje p ola D ortm unda
a H om burga pobyl a wjele dnjow sa ßobu armeekorps, tarn sestajeny, inspizirow al. Jenoz s nemskim
ßejmom m a wön ßw oju lubu ttufu, dokelz tön do
wscheho njeswolß schtoz by khezor rad sa ludowe sboze
wuwjedzene m eł, prjedy hacz w um rje. B ism ark je
teje ßameje winy dla khekro rosnjem drjeny a je ßebi
wulku brodn naroscz dal. W ön je khorowaty a czaka
jenoz na ßwoje w ustrowjenje, so by potom do poßedzenjow ßejm a stupicz a tarn jenu abo druhu ßwojich wulkich reczow dzerzecz a tych njepoßtuschnych na
praw y pucz pokasacz m öhl. - Nusne je, so Nemzy ßw eru
hrom adu dzerza a wschitkej pschekorje bjes ßobu
m udrje w obaraju. Pschetoz nemske khezorstwo ma koto
wokoto ßebje lutych möznych njepscheczelow. Khezor
a B ism ark 'a ßam M oltka wo w öjnu njerodza. W oni
chzedza mer mec£ a do teho czaßa je ßo jim peknje
radzilo, jön sdzerzecz. Teho dla je ßo tez nemske
knjezerstwo s awstriskim a italskim sjenoczilo. Hdyz
ßo druhdy w nowinach pische abo hewak m jes ludom
powjeda, so budze w blizschim czaßu wöjna, dha njedajm y ßo do hrosy. Tak dolho hacz tön swjask bjes
tym i m öznarstw am i ßrjedzneje E uropy wobsteji, ßo
nichtö njeskhrobli, naß nadpanycz.
Löscht, wulki löscht k temu je drje w F ranzow skej. Schibaka Jendzelska njeby to njerad widzila, so
by nekajki zidowski Profit pschi tym sczinicz m öhla.
Ale lubi Franzow sojo ßu ßebi ßam i ruzy swjasali.
K temu ßu w oni, so jedyn tak p raji, na dzeczaze
waschnje pschischli. W kraju je tajka njejednota a
,
;
’
:
35
czeri ßo tajka h ara, so jedyn njewe, schto ßebi wo
tym myßlicz. W nowinach a sjawnych shromadzisnach
ßwari a schczuwa ßo na präsidentu a n a m inistrow
republiki, na zyrkej a schuln a na B oha Knjesa sjawnje
a njepschistojnje, so to na niczo podobne njeje. M inisterstwo be hubjenje doscz s njekmanymi muzemi
wobßadzene, kotsiz shubjenu ludow u czescz s tym ponowicz pytaju, so, kaz tam ne leto s T un ißo m czinjachu,
loni s A nam om w öjnu wjedzechu. S teho pschindze,
so krajny doch s közdym letom wo wjele stow m illijonow pschirostuje a so w arba a wikowanje wotebjeratej a zych lud ßo dale a böle sanjerodzi. B öle
ßebi m yßla do Predka kroczicz, dale s nim i nasad dze.
Njech jenoz ßo na naß dadza, my chzemy jim pokasacz,
so lösa, törna huba niczo njesamöze, ale duch ßwerneje wötczinskeje myßle!
W e wschelakich druhich krajach E uropy tez sky
duch njespokojnoscze knjezi. W Jendzelskej ßo irlandszy
sbezkarjo jenak pschecziwjeja a s m ordow anjom njesastanu. W A w striji m jes tamnischimi ludam i praw a
jednota nastacz njecha. H dys a hdys sozialistojo a
njepscheczeljo zidow h aru sapocznu. W Jtalskej republikanarjo a radikalni knjezerstwu ziwjenje czezke
czinja. W Bölharskej wjerch a w S se rb iji kral pschi
najlepschej woli ludow ym zadanjam doscz czinicz njemözetaj. W Rumunskej a w Turkowskej je nekak
m erny czaß. W Egiptowskej je ska khoroscz kholera
wjele tyßaz wobydlerjow m o rita. Ü b e Ameriki pak
wjele lud a, tez se ßameho ßerbskeho kraja, wuczehnje,
jako by ßo tak wschemu horju, kotrez tu w Europje
tyschi, wuczeknycz möhlo. Njeje Pak w nowschim czaßu
ßchschecz byko, so tam pjeczene holbje ludzom do huby
letaju. — Hdyz pak ßebi to praw je wopom inam y,
schto ßo w ßwecze podaw a, dha ßmy nusow ani, sdychowacz: Spozcz nam , Knjeze, twöj ynadny m er w tutym czaßu, pschetoz zadyn d ru hi njeje, kiz by naß
möhk smerowacz, khiba ty, Knjeze, nasch Bozo, ßam .
D a j naschim knjezerstwam a wschej wyschnosczi pokoj a
dobre knjezenje, so bychmy pod nim i m erne a pokojne
ziwjenje wjedli, we wschej bohabojosczi a pözcziwosczi!
Pobozna zona.
Duchowny ßo staru knjenju, kotraz ßo ßwojeje
poboznoscze d la khwalesche, woprascha, hacz zaneje
biblije nim a. Dzerzicze mje wy sa pöhanku, knjeze?
w otm olw i w ona a da ßwojej ßkuzobnej holzy pschikasnju: T in a , pschinjeß m i s kham ora m oju bibliju.
Jako be ßo to stalo, w ona, strony ßwjateho pißm a
wobroczejo, n a dobo sawoka: T o be derje, so mje sa
bibliju prascheschcze, ja w njej m oju dobru brylu namakach, kotruz ßym hizo pjecz let podarm o pytaka.
Közdy hwoje lubuje.
Hdze dha dzesch? praschesche ßo jene ranje P o nichez P e tr B etnarjez M a te ja , kiz pola jeho dom a
nim o dzesche, kij w ruzy, trubku w hubje, njedzelszy
swoblekany. J a do mesta k lekarjej du, w otm olwi
M atej, m oja zona hizo nekotre njedzele khora lezi a
w ona ßo m i njelubi. Poczakaj khwilku, saw ola n a
to P e tr, ja ßo swoblekam a ßobu pöndu, m oja ßo
m i hizo dawno njelubi.
Styfkny tzön.
„S am özity wudowz w najlepschich letach ziwjenja,
kiz zanych dzeczi a zanych blizschich pscheczelow nim a,
chze ßo s now a wozenicz a pyta n a tutym puczu
zonu, kotraz by ßo sa njeho hodzika. T a dyrbi bycz
snjeßliwa, pobozna a niz ja ra stara. N a rjanoscz a
n a wulke samözenje ßo njehlada, tola by peknje byko,
hdy by zyle khuda njebyta. Holzy abo mkode wudowy, kotrez chzyke do teho hicz, njech to psches pißm o
w u p raja, kotrez w w udaw arni now in wotedadza, a,
jeli m özno, njech ßw oju fotografiju pschipotoza."
T ön le naweschtk be njedawno w jenych nowinach wotczischczany. T ö n wudowz Pak, kiz zonu Pytasche, be
bohaty knjes, kiz be ßebi wulke samözenje nahromadzik
a by Po praw ym möhk bjes starosczow ziwy bycz.
Ale kaz wschitkim wudowzam , tak ßo tez jemu dzesche;
wön doczakacz njemözesche, skerje lepje spschah m andzelstwa ßebi s now a n a schiju pojßnycz. Hdyz besche
papjeru s naweschtkom, prjedy spom njenym , do czischczernje now in donjeßk a tam wschitko peknje wotreczak,
so bychu ßo jemu te samokwjenja, kotrez ßo n a jeho
sjawne braschczenje wotedadza, rucze pschipößkake, poda
ßo wön dom oj, ja ra spokojeny, so je tajku m udru
wez sapletk, a lehny ßo do koza. Posdze wön w ußny
a njemerne besche jeho spanje. Hrosne ßony jeho myßle
scherjachu. Wokoko ran ja pak ßo jem u wo ßnje dwe
5*
zönskej sjewischtej. W ßwojej czichej mernej komorzy
jej wysche ßwojeho toza widzesche, kak wonej ßo jeho
d la swadzitej. M kodej njejstej, tez niz rjanej. Ale
jeho chzetej sa m uza mecz, budze kaz budze. W opißacz jej njetrjebam , w tutym w obrasu stej posnamjenjenej. — W wulkej stysknosczi ßo nasch luby
wudowz poczi.
Blize a blize
ho t njem u ßuw atej a wön
czuje ßo njem özny,
ßo
psched nim aj
wobaracz.
Hdyz wotuczi,
dha ßo khetsje
rucze s poßleschczom pschikry, jako by
ßo psched tym aj
scherjenjomaj
potajicz chzyk.
Jako Pak pomaku sa tym
pschindze, so je
ßo jem n to jenoz dzalo, dha
s loza skoczi a
ßo
hnydom
swobleka. N a
to w ön do now inarnje bezi
a tarn krutu
pschikasnju
daw a,sozanych
listow , kotrez
möhke ßo na
jeho naweschtk
wotedacz, n a njeho ßkacz njeßmedza. H ola bojoscz be
ßo na njeho daka a wön wobsankny, njezenjeny wostac^.
Weste tez je, so hischcze dzenßa n a ........ skej haßy
w Budyschinje jako czeßny wudowz merne a spokojne
ziwjenje wjedze a löscht Po now ej zentwje je ßo jem n
zyle shubil.
____
Sserbska s;wernoscj.
W ßerbskej wßy M . uiejesche kowarjez macz jeniczkeho ßyna, kotrehoz w ona w utrobnje lubowasche.
B e to tez rjan y czlowjek, dobry ßyn a ßwojeho pekneho pschistojneho waschnja dla wote wschitkich wo wßy
lubow any. N ajböle pak mejesche jeho H anza lubo,
jeniczka dzöwka
bohateho b u ra
Kolicha. T ö n
wschak, kiz be
nekotre
leta
s wudowzom,
by najradscho
widzal, hdy by
ßo jeho dzöwka
s bohatschim
hölzom zenita.
Ale wön besche
tola do zentwy
s khudym ko­
warjez Ju rjo m
sw olil, dokelz
ßw oju jeniczkn
peknu dzöwku
lubo mejesche
a ßo jemn tutön pschichodny
ßyn lubjesche,
kiz wschudzom
dobru khwalbu
wuziwasche a
ßo na wschech
bokach jako pekny a sprawny
hölz pokasowasche. Wschitzy
wjeßni, mlodzi
kaz stari ludzo,
J u rje j a H anzi to sboze pschejachu. K w aß dyrbjesche
ßo wschelakich winow dla häkle po nowym lecze mecz.
Kermuscha besche, ton rjany wjeßny ßwjedzen.
S wjeßekosczu ßo w ona ßwjeczesche tak derje pola
kowarjez maczerje, kaz w Kolichez domje. W jeczor
J u r i j a H anza s druhim mkodyai ludom na kermuschne
reje dzeschtaj. Wscho ßo tudy w peknej pschistojnosczi
mejesche. — D o wßy be Pak na kermuschu m lody pachok
s mesta pschischol, worakaw y, njeduschny, swadniwy
hordy czlowjek, kiz na rejach wjeßele kazesche. W on
m lodym holzam klubu czinjesche a hdyz H au zu, Ju rjo w u
njewjestu, w ohlada, ßo k njej czischczesche a s njej njepschistojne zorty czerjesche. J u r ij jem u to najprjedy
s dobrym sakasowasche, potom Pak, hdyz to niczo njepomhasche, ßurowischo n a njeho sakhadzesche a ßebi
zadasche, so by tön njemernik rejwansku lubju wopuschczil. Dokelz ßebi tön to lubicz dacz njechasche
a ßo wobarasche, dha jeho J u r ij pschimnywschi wuczischcza hacz k kamjentnemu skhodej, po kotrymz ßo
njemernik dele w ali. Delka Pak wön kaz m orw y lezo
wosta. Krej ßo jemu s noßa a s huby lijesche. Ruka
be ßo jemu skamala, hlow a be rosbita a ßmjerczbledy
wön wjazy njedychasche. Wschitzy bechu naströzeni,
najböle J u r ij, kiz po praw ym njebe chzyt, ßo n a tajke
waschnje na ßw ojim pschecziwniku wjeczicz. Czekaj,
potaj ßo, ta wez sa tebje sie wupanje, prajachu jeho
towarschojo. Ne, prajesche J u r ij, to ja njeczinju; ja
k rychtarjej pöndu, ßo tarn wusnacz, schto ßym czinil,
njech wyschnoscz wußudzi, hacz ßym w inow aty. B jes
tym , so czi drusy m lodzi a stari ludzo teho po sdaczu
morweho pachota wothladachu a jeho saßo k ziwjenju
sbudzicz pytachu, J u r ij skök k ßwojej m atzeri bezesche.
T a w wjeßelej vjeßadze se ßw ojim i hosczemi ßedzesche,
jako wön s durjem i n u ts skocziwschi k jeje nohom aj
padze a s krötka rjekny, schto je ßo psches njeho stako.
W odajcze m i, luba skota maczerka, proschesche wön,
a w ona ruzy lam ajo plakasche a zatosczesche a wericz
njechasche, so dyrbjal jeje lubow any pekny ßyn m ordar
bycz. B jes tym pak zandarm a dö jstwy stupi a J u r ja
pschepytanja dla do jastw a wotwjedze.
Meßaczk be w poknej jaßnosczi seskhadzal a se
ßw ojim i bledymi pruham i na kermuschnu wjeß ßweczesche. Ale w njej besche lute zarow anje a rudzenje.
T ö n ranjeny mlodzenz lezesche, ßo s czezkimi bolosczemi
bedzo. Lekar, Po kotrehoz bechu Pößkali, jeho drje
s womory wubudzi, ale wjele nadzije njemejesche, so
budze jeho pschi ziwjenju sdzerzecz. W ßw ojej komorzy
H anza w ßylsach ptuwasche. N a kolenach kleczo ßo
w ona k B ohu wolasche. Jeje nun be, hdyz be domoj
pschischla, p ra jii: Puschcz J u r ja s m yßlow ; tajki, kiz
je w jastwje ßedzal, psches pröh nascheho dom a dale
wjazy stupicz njeßme. — J e dha mözno, so je J u r i j
m o rd a r? Njeje ßo to wschitko moje dla stalo?
D y rb ja! tön pschecziwnik w um rjecz, schto s J u rjo m
budze? B udze wön k ßmjerczi wotßudzeny abo na
czaß ziwjenja do khostarnje tyknjeny? J a d yrbjala
jeho wopuschczicz, jeho, kiz je mje tak ßw ernje lubowak a tak czinit, so by m oju czescz sastupik? S tajkimi stysknymi praschenjemi ßo w ona bedzesche a to la
mejesche w ßwojej w utrobje jenoz to jene w otm olw jenje:
J a jemu ßw erna wostanu hacz do ßmjercze!
W okolo noweho leta, runje w tych dnjach, hdyz
by jeju kwaß bycz dyrbjal, bu ßud dzerzany a J u r ij
k jenoletnem u jastw u wotßudzeny. T ö n bjesböznik,
kotrehoz d la ßo to wschitko sta, be saßo wulekowany,
ale khrom u ruku skhowat. K owarjez macz be ßwoje
lezom nstwa pschedacz d y rb jala, so by jemu wschu
schkodu n aru n ata, a wot rudzenja tyschena kaz pobita
wokolo khodzesche. Wschak be ßo jej to uajhörsche
stalo, schtoz möze ßo spraw nej maczeri stacz; jeje
ßyn, na kotrehoz be ßw oju zyku nadziju salozila, be
jej rubjeny a do njeczescze a njesboza n a czaß ßwojeho ziwjenja sapanyl. H anza ßo teho ru n ja troschtowacz njewjedzesche. Hdyz be J u r ij do jastw a wotwjedzeny, be jej n an saßo
wobkruczit: Puschcz jeho
s m yßlow ; tajkemu, kiz je
ßedzal, m oju dzöwku njedam . M eßazy ßo w lutej
srudobje minychu a leto
na könz bezesche. H anza
be Pak w nanow ym domje
se ßwernosczu a poßkuschnosczu ßwoje pschißtuschnoscze dopjelnila.
•\
1,
K-.
;~ .,y
- ........
zen po now ym lecze listnik na durje kowarjez m aczerje klapasche a list n a
nju pschinjeße. S bledym
wobliczom w ona te rynczki
czitasche, kotrez be J u r ij
n a n ju p ißal. W one rekachu: „Luba maczerka,
□
w wa1
LL
J
schej srudobje. Czaß tu je,
38
so budu s jastw a puschczeny. D om oj Pak ja nett njepschindu. J a do ßw eta poczahnu, ßebi dzelo pytacz.
J e -li so nekajke wobstajne mesto n am akam , dha po
w aß pschindu, so byschcze ke m ni czahnyla. N ajwjetschu srudobu w mojej w utrobje biet mojeje lubowaneje Hanze noschu. H dy bych ja wjedzil, so je
m i w ona ßw erna w ostala a hischcze wo m nje rodzi,
dha bych ja rad wscho, schtoz je mje potrjechiko a
tyschilo, sabycz chzyl. J e -li ßo m i radzi, druhdze
trajaze dzelo namakacz, w am to powjedzu. Hacz do
teho czaßa sw arnuj w aß luby B ö h !"
T u tö n list be kowarjez macz se ßylsam i m aczala
a tez H anzi pokasala. „ J a tebi ßw erna w ostanu,
J u r jo " , be to sdychowala, „a hdyz po maczer pschindzesch, wsmi tez mje ßobu, ja s tobn du a tebje njepuschczu." — N jedaw no besche jej n an prajik: H anza,
Wiczasez w uj je ßo mje praschal, hacz njechasch jeho
ßyna M ichala sa m uza mecz; tez nasch nemski m lody
ßußod dawno sa tobn h lada a by tebje rady mel.
N ano, luby nano, be n a to H anza w otm olw ila, ja
w aß Boze dla proschu, njenusujcze mje k zanej zentwje,
ja chzu lubjerad pola w aß wostacz a w am hospodarstwo wjescz kaz dotal, tak dolho hacz budzecze ziwy,
pschetoz druheho khiba J u r ja ßebi ja njewosmu.
S sn a d z jemu hischcze wodacze, pschistaji w ona jeho
ru fu pschimajo, wschak je wön jenoz moje d la do
teho njesboza pschischol. M jelcz, be nan Prajik, ty
njewesch, schto reczisch. J a chzu mecz pschichodneho
ßyna, kiz ßw oju poknu ßw etnu czescz wobßedzi. Hdyz
am wo Wiczasez M ichala ant wo nascheho nemskeho
ßußoda njerodzisch, dha ja nasche burske kublo, kotrez
ßym sa tebje khowal, tw ojem u b ratrej baut pschipißacz, kiz je w Nemzach zenjeny a kotremuz ßo tarn
njelubi. R udzenja p olna be H anzina w utroba, jako
to ßlyschesche. Schto to rekasche, tajke rjane kublo
puschczicz, n a kotrymz be ßo narodzila, w otrostla a
tejko let jako hosposa roskasow ala, kublo, hdzez w ona
közdy kuczik snajesche a lubo mejesche a besche ßo nadzijala, se ßwojim J u rjo m dny luteho sboza wuzicz,
— to möze ßebi közdy myßlicz.
Jak o be jedyn dzen do sahrody stupila, pola
plota kowarjez macz stejesche, kiz ju k ßebi kiwasche.
H anza, jej w ona rjekny, J u r i j je m i Pißal, so mje
w blizschim czaßu wopytacz pschindze. W ön je w jenym
mescze dobru skladnoscz trjechil a dobre, trajaze dzelo
nam akal. W ön chze mje k ßebi wsacz a na stare dny
sastaracz. J a közdy dzen hladam , swotkal wön jow
Pschindze. — N iz Pak jenoz kowarjez macz, ale tez
H anza nekotrezkuliz popoldnjo w sahrodzy stejeschtej
a n a dröhn w on shladowaschtej, hacz lubow any ßyn
a wot ßwojeje lubeje a ßwerneje holzy njesapomnity
nawozenja pschindze.
A hlaj! jedyn dzen wokolo wjeczora be wön
pschischol a bu wot maczerje w utrobnje powitany a
wokoschany. Pschi czmiczzy Pak ßo s H anzu pola
p lo ta trjechischtaj a be to srudne, tola Pak tez wjeßole
saßowidzenje. W ona jemu ßw oju zylu w utrobu wuß yp a a wscho wupowjeda, ta t ßo jej dze, so nan
njecha wotpuschczicz, so by ßo wön s njej n a kublo
w ozenil, so Pak jej tez njecha w obaracz, ßebi teho
lubowaneho bracz, je-li ßebi m yßli druhdze s nim
ziwa bycz. J a Pak ßym swölniwa, wschitko to mojc
39
tüdy wostajicz, pschistaji rooita, je-li so hischcze wo
mnje rodzisch. O ! ty lub a stota H anza, ty ßw erna
duscha, ja chzu sa tebje dzekacz a cze n a rukom aj
noßycz; zana burska holza njeßme ßo lepje mecz hacz
ty a zana wo wßy lepscheho m uza dostacz, dyzli
m oja H anza!
Pschi wschem tym J u r ij wobsankny, Kolichez
nanej hischcze dobre ßtow o dacz a jem u wotproßycz.
D o jeho dom a hicz ßo wön njeskhrobli, ale poda ßo
k njem u, hdyz tön rano na ßwoje Polo dzesche. N ano,
jem u J u r ij rjekny, nano, wodajcze mi tez wy a njebudzcze n a mnje dale sty. J a wem, so ßym neschto
wobeschot, czehoz dla ßym do khostanja pschischol.
S dobrej wolu ja to njejßym sczinil, ale jenoz s pschekhwatanjom . S sw o su saw inow anu schtrasu sa to ßym
pscheczerpil, B öh m i w oda a psched czlowjekami chzu
v |o psches czeßne a pobozne ziwjenje dopokasacz jako
kotrehoz dyrbja czesczicz. Dajcze m i k temu
ßw oju dzöwku sa pom oznizu, dowolcze, so so m nu
czehnje jako m oja zona; ja chzu wschak stajnje n a to
smyßleny bycz, jej ziwjenje porjenschicz. M o je dla,
w otm olw i na to Kolichez nan, je-li H anza sechze, dha
njecham jej to w obaracz, zadyn kwaß Pak w am aj
njew uhotuju. M oje burske kubko ßym m ojem u ßynej
H andrijej pschipißacz b at; sa tydzen tu wön pschiczehnje — w bozemje! S tym i ßlow am i wön jem u
khribjet pschiwobrocziwschi dale dresche a ßo wjazy
njew ohladnu.
S a nekotre njedzele J u r i j a H anza psched B ozim
w o ttarjo m stejeschtaj a zyrkwine werowanje ßwjeczeschtaj. Ssw edkow zanych ßobu njemejeschtaj. J e n a
jeniczka w law zy ßedzesche, be to w obstarna kowarjez
macz, kotraz s nutrnosczu n a ßtow a duchowneho poßtuchasche, kiz tym aj m todym aj mandzelskimaj hnucza
potnu recz dzerzesche. W ona s czichim modlenjom
k B ohu sdychowasche, so by tej ßw ernej w utrobje chzyt
pozohnowacz. J e jn a pröstw a ßo dopjelni. W poniznej khezi psched w rotam i mesta wschitzy tsjo w lutym
sbozu, w merje a lubosczi w hromadze bydlachu.
K nim ßo börsy lubosna holczka a m aty ßynk pschitowarschischtaj a domjaze wjeßele pschisporjecz pom haschtaj.
Netk Pak, kak dha netk je? Kolichez n an ßedzi
na tawzy psched durjem i Ju rjow eje kheze a zortuje
s m atym H anßom , jeho na kolenomaj kolebajo. T rubka
jem u nanajlepje ßtodzi a tute spokojne wjeßele ßo po
40
jeho wobliczu blyschczi. — Jeh o ßyn H an drij se ßwojej
nemskej zonu n a nanow ym fubte niczo ttjebe dokonjecz
m öhl, a dokelz ßo jej w S serbach njebe lubilo, be
ßo saßo tarn do Nemzow wröczik, hdzez ßo jej ja
jejnym i ludzim i chzysche. N a n ßam Pak be ßw oje
kublo saßo n a ßo wsak a to ßame n a westy czaß
pschenajal. Ju rjo w y a H anziny m äh) H anß dyrbjesche
jo ju n u jako herbstwo dostacz. H anzi Pak a J u rje j
be s w utroby w odal. Pschetoz S alom onow e pschißlow a, rjeknu wön, wernoscz p ra ja : Psches ßwernoscz
a dobrotu budze pschestupjenje sjednane; tym , kotsiz
n a dobre m yßla, budze ßo dobrota a ßwernoscz dostacz.
Tsjo wjetzeli hantwjerszy.
P re n i: N ö, dha ßm y ßo saßo trjechili, bratsja
/ a\$v ü n iiu S fä i. S ? j\?
AM?
S Bukez hacz do hole bete ßym polschtwörta nörtu
nawikowal!
'5
D ru h i: J a Pak m am tsi scheßnaki mjenje pjecz
pjenjezkow w mojej moschni!
Tseczi: M i dzeßacznowar pobrachuje k tsjoni
hriw nam . H u ra! to ßu pekni a dobrocziwi b u rja ct
ludzo, woßebje czi ßerbszy, kotsiz w dolinje L ubath
a S prew je bydla. Z yly dzen ßo w pocze ßwojeho
woblicza prözuja, a ja njew erju, so jedyn w ot nich
tak wjele w arbuje, kaz my. H u ra! to je tola kraßmziwjenje, taste ziwjenje czeßneho hantwjerskehv, kiz
wokolodundajo bje-wscheje prözy ßebi ßw öj khleb sa^
ßkuzi. H u ra! —
P re n i: Schto Pak netk sapocznjem y? S slö n zr,
chze ßo khowacz, syma n aß tschaße; widzu tarnte rja n u
korczmiczku. Pöjcze, swohrjewajmy ßo a popschejmh
ßebi czoplu dobru wjeczer!
D ru h i: T arn psched durjem i n a ßw ojim konju
ßedzo polizaj n a n aß laka; jeho srebz s tolstyni
korczmarjom sabawu dzerzi!
Tseczi: Ach, schto! T ö n nam niczo njeczini u
je s Pokojorn, hdyz jemu nasche w vpißm a, kotrez ßu
w dobrym rjedze, pokasamy. D o dzery n aß njetyknje,
pschetoz m a pschikasnju, n aß pschepuschczicz, hdyz niczc,
druhe njeczinimy, hacz jenoz po proschenju khodzimy.
Pöjcze, bratsja, do korczmy! —
A h laj! w oni dzechu, czi tsjo czeßni dundakojo,
a polizaj jim to njewobarasche. Korczmarjez J u r ij
sich wjeßele witasche. W oni ßebi dachu poßku^ecz c
pijachu ßwoje schczipaki, ßebi wjeßete hrönczka spew ajo. P o wjeczeri pak s nutrnosczu kharty hrajachu
a napoßledk ßo na tubi do mjehkeho ßyna lehnychu,
so bychu ßo n a druhe ranje wokschewjeni a poßylnjew
s now a do ßwojeho dzela, wokolo dundacz a po pro­
schenju khodzicz, podali. H u ra! njeje to kraßne zi­
wjenje, to tajkeho lum paka? —
Jich n a 2 0 ,0 0 0 közdy dzen w naschim nemskim
khezorstwje wokolo czaha a czi w behu leta na 2 0 0
m illijonow hriw now pilnym a sprözniwym ludzom
s möschnjow bjeru. M y Pak k tem u pschihladujemy
a ludzo to czerpja! H u ra! to ßu pekne czaßy!
Wröt do Sseebow.
H ory mödre, ja w aß snaju:
J a ßym saßo w ßerbskim kraju,
Hdzez m i bydli w utroba.
M tödnoselena ty strona,
Wokschewjaze ßerbske hona,
W y scze m oja domisna!
O , ja hizo ßkyschu s now a
Sslebroklinczne ßerbske ßkowa,
S stöd ku recz mi m aczernu;
Kotrychz jenak w m yßli nvschu,
W e buchn w aß wschitkich koschu,
S se rb ja s rjanej Luzizu!
D zenßa röziczka m i kczewa,
D zenßa sboze mi ßo ßmewa,
Kaz dzen bely naletni!
Kajke ziwe pukotanje,
Kajke sbözne saczuwanje,
S o ßym saßo bjes wam i!
Pruski pokutiiy Vze«: tzrjedu 7. meje.