Aus der Stadtgeschichte Stettins Z kart historii Szczecina
Transcrição
Aus der Stadtgeschichte Stettins Z kart historii Szczecina
Stettin_neu 03.04.2006 9:21 Uhr Seite 42 Aus der Stadtgeschichte Stettins 40 Z kart historii Szczecina Szczecin ma wielonarodową i wielokulturową przeszłość. Początki historii miasta sięgają przełomu VII i VIII stulecia, kiedy to na dzisiejszym wzgórzu zamkowym istniała już osada słowiańska oraz gród obronny. W końcu X wieku Szczecin stał się posiadłością lenną księcia polskiego Mieszka I, ale już w 1005 r. Pomorzanie odzyskali pełną niezależność. Zamek Książąt Pomorskich | Schloss der Pommerschen Herzöge Stettin hat eine multinationale und multikulturelle Vergangenheit. Die Geschichte der Stadt beginnt um die Wende vom 7. zum 8. Jahrhundert mit einer slawischen Siedlung und einer Burg auf dem heutigen Schlosshügel. Ende des 10. Jahrhunderts wird Stettin Lehnsgut des polnischen Herzogs Mieszko I., aber schon im Jahr 1005 erhalten die Pommern wieder ihre volle Souveränität zurück. Zum zweiten Mal gelangt Stettin unter Bolesław III. Schiefmund unter polnischen Einfluss. In dieser Zeit verbreitet Bischof Otto von Bamberg in Pommern den christlichen Glauben: Seine Missionsreisen 1124/1125 und 1128 führen ihn auch nach Stettin. Die Lehnsherrschaft dauert 60 Jahre. Um die Mitte des 12. Jahrhunderts siedeln sich in der Stadt die ersten deutschen Bewohner an. Von 1184 bis 1227 steht Pommern unter dänischer Herrschaft. Das Stadtrecht erhält Stettin im Jahr 1243, die Burg wird zum herzoglichen Stammsitz. Seit dieser Zeit übernimmt die Stadt eine führende politische Stellung in Pommern. Im Jahr 1278 wird sie Mitglied der Hanse. In der Geschichte Pommerns spielt die Dynastie der Greifen eine bedeutende Rolle. Unter ihrer Herrschaft entwickelt sich die Stadt mit dem Hafen zu einem der wichtigsten Handelszentren an der Ostsee. Aufgrund seiner günstigen strategischen Lage wird Stettin im 17. Jahrhundert – nach dem Tod des letzten pommerschen Herzogs aus dem Greifengeschlecht – mehrfach das Ziel militärischer Angriffe seitens der Nachbarländer Dänemark, Schweden, Brandenburg und Deutschland. Nach dem Großen Nordischen Krieg, der 1720 mit dem Frieden von Stockholm endet, wird Stettin Preußen angeschlossen und Hauptstadt der Provinz Pommern. Während der napoleonischen Kriege ist die Stadt von 1806 bis 1813 eine wichtige französische Festung. Po raz drugi w orbicie wpływów polskich Szczecin znalazł się w czasach Bolesława Krzywoustego. W tym okresie biskup Otto z Bambergu prowadził na Pomorzu misje chrystianizacyjne (1124/1125 i 1128). Ten kolejny okres zwierzchnictwa lennego Polski nad Pomorzem Zachodnim i Szczecinem trwał przez 60 lat (1121-1181). W latach 1184-1127 Szczecin wraz z Pomorzem znalazł się pod panowaniem duńskim. Około połowy XII wieku w mieście zaczęli pojawiać się pierwsi Niemcy. Prawa miejskie Szczecin uzyskał w 1243 r., a gród szczeciński został stałą siedzi- 41 bą książęcą. Począwszy od tego momentu miasto zaczęło odgrywać dominującą rolę polityczną na Pomorzu. W 1278 r. Szczecin został członkiem Hanzy. W dziejach Pomorza wielką rolę odegrała dynastia Gryfitów. W tym czasie miasto było jednym z najpotężniejszych portów i ośrodków handlu nad Bałtykiem. W XVII wieku, po wygaśnięciu rodu książąt pomorskich, strategiczne położenie Szczecina stało się powodem licznych ingerencji zbrojnych państw ościennych – Danii, Szwecji, Brandenburgii i Niemiec. Po wielkiej wojnie północnej, zakończonej traktatem sztokholmskim w 1720 r., Szczecin został włączony do Prus i uzyskał status stolicy Prowincji Pomorskiej. W czasie wojen napoleońskich miasto przez kilka lat (1806-1813) było ważną twierdzą francuską. Młodzi żeglarze – Dni Morza 2005 | Seglernachwuchs – Ostseetage 2005 Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 42 Seite 44 Aus der Stadtgeschichte Stettins Z kart historii Szczecina Po powrocie do Prus odrodził się w Szczecinie przemysł stoczniowy. Uruchomienie linii kolejowej Szczecin – Berlin oraz dalsza rozbudowa portu uczyniły miasto jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych Prus. Po zburzeniu dawnych murów miejskich rozpoczyna się w 1873 r. okres rozbudowy i przebudowy miasta. Po przyłączeniu samodzielnych dotąd przedmieść powstaje w 1939 r. Wielki Szczecin (Groß-Stettin). Druga wojna światowa pozostawia za sobą w Szczecinie ogromne zniszczenia. Do odbudowy zrujnowanego miasta przystępują jego nowi mieszkańcy, którzy przybywają tutaj ze wszystkich regionów Polski. W 1970 r. wybucha w mieście pro- 43 test robotniczy, krwawo stłumiony przez władze. Obok Gdańska również w Szczecinie powstają pierwsze ogniwa „Solidarności“. Od 1999 r. Szczecin jest stolicą Województwa Zachodniopomorskiego. Licząc 415 tys. mieszkańców jest dzisiaj siódmym co do wielkości miastem Polski, a zarazem najważniejszą metropolią Euroregionu Pomerania. Położony po obu stronach rzeki Odry, w odległości 65 km od Morza Bałtyckiego, Szczecin tworzy wraz ze Świnoujściem prężnie działający port morski. Tu krzyżują się drogi tranzytowe łączące Europę Zachodnią z krajami bałtyckimi, a Skandynawię z południem Europy. Szczeciński port | Stettiner Hafengelände Wały Chrobrego | Hakenterrassen Nach der Rückkehr zu Preußen beginnt die Werftindustrie in Stettin wieder aufzuleben. Mit der Eröffnung der Eisenbahnlinie Stettin – Berlin und dem Hafenausbau entwickelt sich Stettin zu einem wichtigen Industriestandort in Preußen. Ab 1873 beginnt nach dem Abriss der alten Stadtmauern der Aus- und Umbau der Stadt. Durch Eingemeindung von Vorstädten entsteht 1939 Groß-Stettin. Der Zweite Weltkrieg hinterlässt in Stettin schwere Schäden. Den Wiederaufbau der zerstörten Stadt übernehmen die neuen Einwohner, die sich aus allen Teilen Polens in der Region ansiedeln. 1970 kommt es in der Stadt zu Arbeiterprotesten, die blutig niedergeschlagen werden. Neben Danzig wird Stettin zur Keimzelle von Solidarnosc. Seit 1999 ist Stettin Hauptstadt der Woiwodschaft Westpommern. Mit seinen 415.000 Einwohnern ist Stettin heute die siebtgrößte Stadt Polens und die bedeutendste Metropole der Euroregion Pomerania. Zu beiden Seiten der Oder gelegen, 65 Kilometer von Ostsee entfernt, bildet die Stadt mit Swinemünde einen gut funktionierenden Seehafen: Hier kreuzen sich die Wege, die Westeuropa mit den Ostseeländern und Skandinavien mit Südeuropa verbinden. Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr Seite 46 Spaziergang durch Stettin 44 Spacerem po Szczecinie Różne narody – Pomorzanie pochodzenia słowiańskiego, Szwedzi, Niemcy i Francuzi – kształtowały historię Szczecina, odciskając na niej swoje architektoniczne piętno. Charakterystycznym elementem wizerunku tego miasta jest woda. Od XIII wieku port szczeciński stanowi bramę na świat, wnosząc ożywczy powiew do życia miasta. Zamek Książąt Pomorskich | Schloss der Pommerschen Herzöge Verschiedene Nationen – slawische Pommern, Schweden, Deutsche und Franzosen – haben die Geschichte Stettins geprägt und hier ihre architektonischen Spuren hinterlassen. Wasser ist das charakteristische Element des Stadtbilds. Seit dem 13. Jahrhundert ist der Stettiner Hafen das Tor zur Welt und sorgt für ein lebhaftes Treiben in der Stadt. Bereits von weitem sichtbar ist das Schloss der Pommerschen Herzöge am Steilufer der Oder. Der mehrflügelige Renaissancebau ist heute das wichtigste Kultur- und Veranstaltungszentrum der Region und beherbergt ein Museum, eine Oper, ein Theater und ein Kino. Am Fuß des Schlosses erstreckt sich die Stettiner Altstadt, die nach fast vollständiger Zerstörung im Zweiten Weltkrieg aufwändig rekonstruiert wird. Seit 1996 wächst hier in einer gelungenen Mischung aus alter und neuer Architektur ein lebendiges Stadtviertel, das mit zahlreichen Cafés und Restaurants zum Verweilen einlädt. Sehenswert ist das Altstädtische Rathaus aus dem 15. Jahrhundert, in dem sich heute das Museum der Stadt Stettin befindet. Vom Wohlstand der Stettiner Kaufleute Mitte des 16. Jahrhunderts zeugt das Loitzenhaus in der Nähe des Rathauses, benannt nach der Kaufmanns- und Bankiersfamilie Loitz. Ältestes Gotteshaus Stettins ist die St. Peter-und-Pauls-Kirche: Der Holzbau – im 15. Jahrhundert durch einen Neubau ersetzt – entstand 1124 während der Christianisierung Pommerns durch Bischof Otto von Bamberg. Auf den Fundamenten einer romanischen Kirche steht der Dom St. Jakobi. Der dreischiffige spätgotische Backsteinbau gehört zu den größten Hallenkirchen in Pommern. Już z daleka widoczny jest Zamek Książąt Pomorskich wznoszący się na spadzistym brzegu Odry. Ta wieloskrzydłowa renesansowa budowla pełni obecnie rolę najważniejszego centrum kulturalnego na Pomorzu Zachodnim, skupiając pod swym dachem takie placówki jak muzeum, opera, teatr i kino. U podnóża zamku rozpościera się szczecińska Starówka, która po prawie całkowitym zniszczeniu podczas drugiej wojny światowej, odbudowywana jest z wielką pieczołowitością. Począwszy od 1996 r. powstaje tu udany pod względem architektonicznym konglo- 45 merat starej i nowej architektury, tworząc tętniący życiem zakątek miasta z atrakcyjnymi i zachęcającym do odwiedzenia kawiarniami i restauracjami. Na uwagę zasługuje przede wszystkim Ratusz Staromiejski z XV wieku, obecnie siedziba Muzeum Miasta Szczecina. O zamożności szczecińskich kupców z połowy XVI wieku świadczy do dziś stojąca w sąsiedztwie Ratusza kamienica Loitzów, której nazwa wywodzi się od nazwiska miejscowej rodziny kupiecko-bankierskiej. Najstarszym kościołem Szczecina jest kościół św. Piotra i Pawła, wzniesiony z drewna około 1124 roku w czasach chrystianizacji Pomorza przez biskupa Ottona z Bambergu i zastąpiony w XV wieku nową budowlą. Katedra św. Jakuba stoi na fundamentach starego kościoła romańskiego. Trójnawowy późnogotycki korpus kościoła, wzniesiony z wypalanej cegły, zaliczany jest do największych halowych obiektów sakralnych na Pomorzu. Katedra pw. św. Jakuba | Dom St. Jakobi Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 46 Seite 48 Spaziergang durch Stettin Spacerem po Szczecinie Z czasów panowania pruskiego zachowały się do dziś w Szczecinie oprócz Pałacu Stanów Pomorskich – obecnie siedziba Muzeum Narodowego – dwie bramy miejskie z XVIII wieku: Brama Portowa (dawniej Berlińska, 1724-1740 r.) oraz Brama Królewska (1725-1727r.). Wały Chrobrego | Hakenterrassen Aus der Zeit der preußischen Herrschaft über Stettin haben sich neben dem ehemaligen Pommerschen Ständepalast, in dem heute die Sammlungen des Nationalmuseums untergebracht sind, zwei Stadttore aus dem 18. Jahrhundert erhalten: das Hafentor (ehemals Berliner Tor, 1724-1740) und das Königstor (1725-1727). Eine große Freitreppe führt von der Oder zu den Hakenterrassen (Wały Chrobrego), Stettins repräsentativem Aussichtsboulevard. Die Terrassen wurden Anfang des 20. Jahrhunderts vom damaligen Bürgermeister Hermann Haken geplant und sind bis heute einer der beliebtesten Treffpunkte in der Stadt. Das Ensemble wird ergänzt durch repräsentative Gebäude im Stil des Historismus, beispielsweise die Seeakademie und das Woiwodschaftsamt. Ein einschneidendes Ereignis der Stadtentwicklung Stettins war die Umgestaltung der Stadt im späten 19. Jahrhundert: Damals entstanden die für Stettin typischen runden Plätze, auf die sternförmig breite Alleen zulaufen. Ein architektonisches Zeugnis dieser Zeit ist das Viertel rund um den Platz Grunwaldzki, wo sich einige Straßenzüge mit mehrstöckigen, reich verzierten Bürgerhäusern in Jugendstilformen erhalten haben. Am Platz Rodła, in der Nähe des Żeromski-Parks, wurde in den 1990er Jahren der Pazim-Komplex mit dem Vier-Sterne-Hotel Radisson SAS errichtet – ein charakteristisches Beispiel für die Architektur des späten 20. Jahrhunderts in der Stettiner Innenstadt. Vom Aussichtscafé in der 22. Etage bietet sich in 80 Metern Höhe ein eindrucksvoller Blick auf die Stadt und ihre Umgebung. Z nadbrzeża Odry szerokie schody prowadzą na Wały Chrobrego (Hakenterrassen), reprezentacyjny bulwar widokowy Szczecina. Bulwar ten zaplanował na początku XX wieku ówczesny burmistrz miasta, Hermann Haken. Dziś Wały Chrobrego są ulubionym miejscem spotkań mieszkańców i gości miasta. Kształtu tego zespołu architektonicznego dopełniają reprezentacyjne budynki utrzymane w stylu historycyzmu: gmach Akademii Morskiej oraz siedziba Urzędu Wojewódzkiego. 47 Przełomowym wydarzeniem w urbanistycznym rozwoju miasta były zmiany architektoniczne, jakich dokonano u schyłku XIX wieku: wtedy to właśnie powstały tak charakterystyczne dla Szczecina okrągłe place, z których promieniście rozchodzą się szerokie aleje. Najlepsze architektoniczne świadectwo tego okresu daje Plac Grunwaldzki, przy którym do dziś zachowały się niektóre ciągi wielopiętrowych, bogato zdobionych kamienic mieszczańskich w stylu secesji. Przy Placu Rodła, w pobliżu Parku Żeromskiego, czyli w samym śródmieściu Szczecina, powstał w latach dziewięćdziesiątych Kompleks Pazim z czterogwiazdkowym hotelem Radisson SAS, stanowiący charakterystyczny przykład architektury schyłku XX wieku. Z wysokości 80 metrów, ze znajdującej się na 22 piętrze kawiarni, roztacza się imponująca panorama miasta i jego okolic. Plac Grunwaldzki | Grunwaldzki-Platz Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 48 Seite 50 Kultur und Freizeit in Stettin Kultura, wypoczynek i rekreacja w Szczecinie Bliskość Bałtyku ma decydujący wpływ na ofertę rekreacyjno-wypoczynkową Szczecina. Miasto posiada wiele terenów zielonych, słynąc zarazem ze swej specyficznej atmosfery miasta portowego. Rozległe akweny wodne, w tym między innymi Odra ze swymi dopływami oraz liczne jeziora zajmują jedną czwartą powierzchni miasta. Parki i zespoły leśne, jak stanowiący część Puszczy Wkrzańskiej Park Leśny Arkoński, a także liczący 160 hektarów Cmentarz Centralny czy Park Kasprowicza, zajmują ponad 20 procent powierzchni Szczecina. Nie ma chyba w Polsce innego miasta, mogącego zaoferować tak optymalne warunki do uprawiania sportu, rekreacji i turystyki. Położenie Szczecina nad jeziorem Dąbie oraz w sąsiedztwie Zalewu Szczecińskiego czyni to miasto największym w regionie centrum 49 żeglarstwa, surfingu i innych sportów wodnych. W odległości zaledwie godziny jazdy samochodem znajdują się znane miejscowości nadmorskie, takie jak Międzyzdroje, Dziwnów i Rewal, a przede wszystkim Świnoujście, posiadające połączenia promowe z Danią i Szwecją. Rokrocznie w czerwcu odbywają się w Szczecinie Dni Morza, obfitujące w wydarzenia kulturalne i sportowe. Są one jedną z największych imprez plenerowych w Polsce. W sierpniu 2007 r. Szczecin będzie gospodarzem finału „The Tall Ships’ Races“, regat z udziałem wielkich żaglowców szkolnych, w których weźmie udział ponad 100 wielkich statków żaglowych z całego świata. W związku z tym wielkim wydarzeniem oczekuje się przybycia ponad 1,5 miliona gości z kraju i zagranicy. Międzynarodowy Festiwal Artystów Ulicy | Internationales Festival der Straßenkünstler Wyścig łodzi na Odrze | Bootsrennen auf der Oder Die Nähe zur Ostsee prägt das Freizeitangebot Stettins. Die Stadt verfügt über ein reiches Naturangebot und ist für ihr maritimes Flair bekannt: Große Wassergebiete, darunter die Oder und ihre Flussarme sowie zahlreiche Seen, machen rund ein Viertel des Stadtgebiets aus. Grünanlagen und Wälder wie der Waldpark Arkonski, der zur Ueckermünder Heide gehört, sowie der 160 Hektar große Zentralfriedhof und der Kasprowicz-Park nehmen über 20 Prozent der Stadtfläche ein. Kaum eine andere polnische Stadt bietet damit so günstige Bedingungen für Sport, Freizeit und Tourismus. Die Lage Stettins am Dabie-See und in der Nähe des Stettiner Haffs macht die Stadt zum größten Zentrum für Segelsport, Windsurfing und Kanusport in der Region. Nur rund eine Autostunde entfernt liegen die bekannten Ostseebäder Swinemünde – mit Fährverbindung nach Dänemark und Schweden – sowie Miedzyzdroje, Dziwnów und Rewal. Jedes Jahr im Juni finden in Stettin die Ostseetage mit zahlreichen Kulturund Sportevents statt. Sie sind eine der größten Freilichtveranstaltungen in Polen. Im August 2007 ist Stettin Gastgeber des Finales von „The Tall Ships’ Races“, einer Regatta großer Segelschulschiffe, an der über 100 Großsegler aus aller Welt teilnehmen. Mehr als 1,5 Millionen Gäste aus dem In- und Ausland werden zu dem Großereignis erwartet. Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 50 Seite 52 Kultur und Freizeit in Stettin Kultura, wypoczynek i rekreacja w Szczecinie 51 Międzynarodowy Festiwal Artystów Ulicy | Internationales Festival der Straßenkünstler Dni Morza 2005 | Ostseetage 2005 Mit zahlreichen Theatern, Museen und Kunstgalerien, einer Philharmonie und einem Opernhaus bildet Stettin das kulturelle Zentrum der Region. Das größte städtische Kulturzentrum ist das Schloss der Pommerschen Herzöge. Hier finden jährlich rund 30 Ausstellungen sowie zahlreiche Konzerte, Theater- und Kinoaufführungen statt. Für die vielen Straßenfeste und OpenAir-Veranstaltungen im Sommer bilden der Innenhof des Schlosses, die Hakenterrasse oder das Amphitheater im Kasprowicz-Park eine einzigartige Kulisse. Der „Jazz Struggle“ mit Musikern aus aller Welt lockt jährlich Scharen von Besuchern in die Stadt. Weitere beliebte Veranstaltungen sind die Konzerte anlässlich des Pommerschen Musiksommers, das Festival für Polnische Moderne Malerei, das Theater-Festival „Kontrapunkt“ oder das Tanzfest „Euro Dance“. In der wiederaufgebauten Stettiner Altstadt sowie am Ufer der Oder befinden sich zahlreiche Restaurants, Bars und Cafés. Mit 47 Hotels unterschiedlichster Kategorien gibt es in der Odermetropole eine große Auswahl an Übernachtungsmöglichkeiten. Touristisch gehört die Woiwodschaft mit der Hauptstadt Stettin zu den attraktivsten Urlaubsregionen Polens. Etwa die Hälfte der knapp 600.000 Touristen, die Stettin jährlich besuchen, kommen aus dem Ausland, darunter sind zahlreiche Tagesgäste aus Deutschland, Schweden und Dänemark. Szczecin jest centrum życia kulturalnego całego regionu. Znajdują się tu liczne teatry, muzea, galerie sztuki, filharmonia i opera. Najważniejszym spośród miejskich ośrodków kultury jest Zamek Książąt Pomorskich. Każdego roku prezentowanych jest tu około 30 różnych wystaw, organizowane są liczne koncerty, spektakle teatralne i pokazy filmowe. Dla wielu organizowanych latem festynów i imprez niepowtarzalne kulisy tworzą Wały Chrobrego, dziedziniec zamkowy oraz amfiteatr w Parku Kasprowicza. Festiwal „Jazz Struggle“ z udziałem muzyków z całego świata przyciąga corocznie rzesze słuchaczy. Do dalszych popularnych imprez zaliczyć można np. koncerty organizowane w ramach Pomorskiego Lata Muzycznego, Festiwal Współczesnego Malarstwa Polskiego, Festiwal Teatralny „Kontrapunkt“ oraz Festiwal Tańca „Euro Dance“. Na odbudowanej szczecińskiej Starówce oraz wzdłuż Odry znajdują się liczne restauracje, bary i kawiarnie. 47 hoteli różnej kategorii daje bogaty wybór możliwości noclegowych. Zarówno województwo zachodniopomorskie, jak i jego stolica zaliczają się do najatrakcyjniejszych regionów turystycznych i urlopowych w Polsce. Około połowa z odwiedzających co roku Szczecin 600 tys. turystów to goście zagraniczni. Wśród nich znajdują się liczni turyści z Niemiec, Szwecji i Danii, którzy przyjeżdżają do miasta na jednodniowy pobyt. Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 52 Seite 54 Wirtschaft in Stettin Plac Hołdu Pruskiego | Hołdu-Pruskiego-Platz Ihre günstige geografische Lage macht die Oderstadt Stettin zu einem wichtigen Zentrum der politischen, wirtschaftlichen und kulturellen Zusammenarbeit zwischen Polen, Deutschland und den skandinavischen Ländern. Als größte Stadt im Nordwesten Polens ist Stettin ein wichtiger Verkehrsknoten im transeuropäischen Korridor Nord-Süd, der von Skandinavien über die Oderregion, Tschechien und Österreich bis zu den Mittelmeerhäfen führt. Mit der Ostsee ist die Stadt durch das Stettiner Haff, mit Berlin durch eine modern ausgebaute Autobahn und den Oder-HavelKanal, mit Kopenhagen und Südschweden durch Fährlinien verbunden. 45 Kilometer von Stettin entfernt liegt der Flughafen Stettin-Goleniów, auf dem internationale und inländische Linienflüge bedient werden. Zentrum der maritimen Wirtschaft Die Wirtschaft Stettins ist eng mit dem Meer verbunden. In den Stettiner Hafen, der durch eine befahrbare Wasserstraße mit der Pommerschen Bucht verbunden ist, können Schiffe mit einem Tiefgang bis zu neun Metern einlaufen. Der Hafenkomplex Stettin-Swinemünde ist mit seiner Umschlagskapazität von bis zu 20 Millionen Tonnen jährlich eine der größten derartigen Strukturen an der Ostsee und bietet Dienstleistungen für Reedereien weltweit an.Werften und Seeschifffahrtsunternehmen spielen in der Wirtschaftsstruktur der Stadt eine wichtige Rolle. Die Stettiner Werft gehört zu den vier führenden Werften Europas. Neben den beiden großen Schifffahrtsgesellschaften Polska Żegluga Morska PP und Euroafrica Linie Żeglugowe Sp. z o.o. sowie den Reparaturwerften Gryfia und Parnica haben sich in Stettin zahlreiche branchennahe Unternehmen und Dienstleister angesiedelt, die mit dem Hafen oder den Werften in Verbindung stehen. Die natürlichen Verbindungen Stettins zum Meer, lange maritime Traditionen und die wachsende Rolle der Ostsee machen Stettin zu einem dynamischen und attraktiven Wirtschaftsstandort, der auf Management, Ausbau und Erhaltung der Hafeninfrastruktur orientiert ist. Gospodarka w Szczecinie 53 Korzystne położenie geograficzne sprawiło, że nadodrzański Szczecin stał się ważnym ośrodkiem współpracy politycznej, gospodarczej i kulturalnej pomiędzy Polską, Niemcami i krajami skandynawskimi. Jako największa aglomeracja na północnym zachodzie Polski, Szczecin jest ważnym węzłem komunikacyjnym, położonym w transeuropejskim korytarzu północ-południe, łączącym Skandynawię poprzez region nadodrzański, Czechy i Austrię z portami Morza Śródziemnego. Z Bałtykiem miasto połączone jest Zalewem Szczecińskim, z Berlinem nowoczesną autostradą i kanałem Odra-Hawela, zaś z Kopenhagą i południową Szwecją liniami promowymi. W odległości 45 kilometrów od Szczecina znajduje się port lotniczy Szczecin-Goleniów, obsługujący krajowe i zagraniczne loty liniowe. Ośrodek gospodarki morskiej. Gospodarka Szczecina jest ściśle związana z morzem. Do portu szczecińskiego, połączonego z Zatoką Pomorską żeglownym szlakiem wod- nym, mogą zawijać statki o zanurzeniu do 9 metrów. Zespół portowy Szczecin-Świnoujście, którego zdolność przeładunkowa sięga 20 milionów ton rocznie, jest jednym z największych na Bałtyku, oferując swe usługi armatorom z całego świata. Stocznie i przedsiębiorstwa żeglugowe odgrywają ważną rolę w strukturze gospodarczej miasta. Stocznia Szczecińska zaliczana jest do czterech czołowych stoczni w Europie. Oprócz obu najważniejszych przedsiębiorstw żeglugowych, jakimi są Polska Żegluga Morska PP oraz Euroafrica Linie Żeglugowe Sp. z o.o., oraz stoczni remontowych Gryfia i Parnica, posiada tu swe siedziby wiele spokrewnionych z tą branżą przedsiębiorstw i firm usługowych powiązanych gospodarczo z portem lub stoczniami. Naturalne związki Szczecina z morzem, wielowiekowe tradycje morskie, jak i rosnące znaczenie Bałtyku czynią ze Szczecina dynamiczny i atrakcyjny dla inwestorów region gospodarczy, ukierunkowany na zarządzanie, rozbudowę i utrzymanie infrastruktury portowej. Statki wycieczkowe na Odrze | Ausflugsschiffe auf der Oder Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 54 Handel und Dienstleistungen In den vergangenen Jahren verzeichnete vor allem der kommerzielle Dienstleistungssektor in Stettin einen Aufschwung und trug erheblich zur Schaffung neuer Arbeitsplätze bei. Der Handelssektor wird sowohl von kleineren Läden und vom Großhandel als auch von internationalen Handelsketten bestimmt: Dazu gehören neben Społem, Domar und Otex, die seit vielen Jahren in der Stadt ansässig sind, auch die dänische Supermarktkette Netto, die französischen Supermärkte Carrefour und Géant, der einheimische Konzern Berti sowie Metro und Real, die sich in großen, modernen Einkaufszentren angesiedelt haben. Mit PKN Orlen, Shell, Aral, BP und Statoil entstand darüber hinaus ein Netz moderner Tankstellen polnischer und ausländischer Ölkonzerne.Weitere wichtige Industriezweige in Stettin sind die Lebensmittelbranche, die chemische, die Papier- und die Textilindustrie, der Maschinenbau, das Transportwesen, das Baugewerbe und die Telekommunikation. Investorenfreundlicher Standort Stettin ist ein optimaler Standort für die Expansion auf die Märkte Ost- und Westeuropas und für polnische und ausländische Investoren gleichermaßen attraktiv. Die Stadt verfügt traditionell über vielfältige und enge Verflechtungen mit dem Ausland, eine Vielzahl hoch qualifizierter Arbeitskräfte, eine moderne Infrastruktur und günstige Verkehrsverbindungen sowie eine gut strukturierte und entwicklungsfähige Forschungs- und Hochschullandschaft. Die Anzahl der Unternehmen mit ausländischem Kapital wächst in Stettin kontinuierlich. In den Jahren 1998-2003 wurden in Stettin rund 500 neue Gesellschaften mit ausländischer Beteiligung Seite 56 Wirtschaft in Stettin gegründet. Insgesamt sind hier knapp 1.500 ausländische Unternehmen vertreten, davon kommt fast ein Viertel aus Deutschland. Investitionen in die Zukunft In den vergangenen Jahren wurde eine Reihe von Vorhaben umgesetzt, die verkehrstechnische Probleme beseitigt und neue attraktive Gewerbegebiete verkehrlich erschlossen haben. Das EUgeförderte Programm zur Verbesserung der Wasserqualität in Stettin ist landesweit das umfangreichste Investitionsprojekt im Umweltbereich. Mit dem neuen Postverteilerzentrum Stettin entsteht bis Anfang 2007 das größte und modernste Logistikzentrum der Polnischen Post in Westpommmern. Ein wichtiges Projekt zur Verbesserung der städtischen Lebensqualität ist die komplex angelegte Sanierung und Modernisierung von Stadtquartieren durch das Sanierungszentrum Stettin. Historische Bürgerhäuser in zentralen Stadtvierteln werden dabei in moderne Büro-, Wohn- und Gewerbekomplexe umgewandelt. Um Stettin als attraktiven Standort für Wassertourismus zu fördern, plant die Stadtverwaltung, das Gebiet rund um den Dabie-See zukünftig stärker auf Erholung und Sport auszurichten. Vorgesehen sind unter anderem Marinas am südlichen Teil des Sees, segel- und wassersportorientierte Angebote sowie hochwertige Hotelund Wohngebäude am Wasser. Gleichzeitig soll der kleine Sportflugplatz im Stadtteil Dabie modernisiert ausgebaut werden. Gospodarka w Szczecinie Handel i usługi Ostatnie lata charakteryzował w Szczecinie przede wszystkim rozkwit sektora usługowego, przyczyniając się w znaczącej mierze do powstania nowych miejsc pracy. Sektor handlowy obejmuje zarówno szereg mniejszych placówek sklepowych, jak i handel hurtowy, a także obiekty dużych międzynarodowych sieci handlowych: obok Społem, Domaru i Otexu, obecnych w mieście już od wielu lat, napotkać można w dużych, nowoczesnych centrach handlowych zarówno duńską sieć supermarketów Netto, francuskie Carrefour i Géant, jak i sklepy takich znanych niemieckich koncernów, jak Berti, Metro i Real. Nowoczesną sieć paliwową tworzą stacje benzynowe polskich i zagranicznych koncernów naftowych, jak PKN Orlen, Shell, Aral, oraz BP. Dalsze liczące się branże w Szczecinie to branża artykułów spożywczych, przemysł chemiczny, papierniczy i włókienniczy, maszynowy, transport, budownictwo i telekomunikacja. Region przyjazny inwestorom Szczecin stwarza optymalne warunki ekspansji na rynki Europy Wschodniej i Zachodniej i jest atrakcyjny dla inwestorów z kraju i zagranicy. Miasto utrzymuje liczne bliskie kontakty z zagranicą, posiada wysoko wykwalifikowanych pracowników, nowoczesną infrastrukturę, korzystne połączenia komunikacyjne oraz efektywny pod względem strukturalnym potencjał naukowo-badawczy i akademicki. Stale też rośnie liczba przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego. W latach 1998-2003 powstało w Szczecinie 500 nowych spółek z udziałem kapitału obcego. Łącznie działa tu prawie 1.500 firm zagranicznych, z tego prawie jedna czwarta to firmy niemieckie. 55 Inwestycje z przyszłością W latach ubiegłych zrealizowano cały szereg przedsięwzięć, które pozwoliły zlikwidować techniczne problemy komunikacyjne miasta oraz poprawić połączenia z nowymi atrakcyjnymi terenami, na których żywo rozwija się działalność gospodarcza. Finansowany ze środków Unii Europejskiej program, mający na celu poprawę jakości wody w Szczecinie, jest największym w skali całego kraju projektem inwestycyjnym w zakresie ochrony środowiska. Na początek 2007 r. zaplanowano w Szczecinie uruchomienie nowego centrum dystrybucji pocztowej. Będzie to największe i najnowocześniejsze centrum logistyczne, jakim Poczta Polska dysponować będzie na Pomorzu Zachodnim. Ważnym przedsięwzięciem, przyczyniającym się do poprawy jakości życia w mieście, są prowadzone przez Szczecińskie Centrum Renowacyjne kompleksowe remonty i modernizacja całych osiedli mieszkaniowych. Projekt ten zakłada przekształcenie położonych w śródmieściu historycznych kamienic mieszczańskich w nowoczesne kompleksy mieszkalne i biurowe. Aby podnieść atrakcyjność Szczecina jako ośrodka turystyki wodnej, władze miasta planują w przyszłości przystosowanie terenów wokół jeziora Dąbie do lepszego wykorzystania dla celów rekreacyjno-sportowych. Na południowym brzegu jeziora przewiduje się m.in. wybudowanie przystani jachtowych, przygotowanie wszechstronnej oferty dla żeglarzy i miłośników sportów wodnych, wzniesienie eleganckiego hotelu i budynków mieszkalnych bezpośrednio nad wodą. Towarzyszyć temu będzie prowadzona równolegle modernizacja małego lotniska sportowego w dzielnicy Dąbie. Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 56 Investoren haben in Stettin Zugang zu einem dichten Netz von Förder- und Beratungseinrichtungen, die eng zusammenarbeiten und Rat suchenden Unternehmen ein umfangreiches Serviceangebot zur Verfügung stellen. Zu den Aufgaben der Stadtverwaltung Stettin gehören die Stärkung des Wirtschaftsstandortes und die Ansiedlung von neuen Unternehmen. Firmen erhalten hier Informationen über den Standort und Investitionsprojekte, Beratung zu EU-Förderinstrumenten, Recht und Steuern. Als Regionalpartner der Polnischen Agentur für Information und ausländische Investitionen unterstützt auch das Westpommersche Marschallamt Firmen mit Interesse an einem Engagement in Westpommern bei ihren Investitionsvorhaben. Umfassende Serviceleistungen für inund ausländische Unternehmen bieten die regionalen Wirtschaftskammern: Die Wirtschaftskammer Nord gehört mit 500 Mitgliedsfirmen zu den größten Kammern Polens. Sie organisiert Wirtschaftsveranstaltungen und unterstützt bei der Suche nach Geschäftspartnern im In- und Ausland. Die Handwerkskammer der kleinen und mittelständischen Unternehmen vertritt die Interessen von Handwerksunternehmen in der Region. Als Mitglied des Polnischen Handwerksverbandes arbeitet sie eng mit anderen Kammern zusammen. Die offizielle EU-Beratungsstelle für Unternehmen ist seit 1999 das Euro Info Centre Stettin. Es unterstützt bei der Suche nach Kooperationspartnern, informiert über EU-Wirtschaftsbereiche und hilft bei der Bearbeitung von Antragsformularen.Trägerorganisation ist der Westpommersche Verein für Wirtschaftsentwicklung – Stettiner Unternehmerzentrum, der seit 1995 Firmen bei der Gründung und Weiterent- Seite 58 Investieren in Stettin wicklung unterstützt. Junge Unternehmen erhalten im Gründerzentrum kostengünstige Büroflächen und eine moderne Infrastruktur. Mit Konferenzen, Schulungen und Kooperationsbörsen fördert darüber hinaus die Westpommersche Agentur für Regionalentwicklung ZARR S.A. Innovationen in der Region. Ihre Leistungen richten sich vorrangig an kleine und mittelständische Unternehmen. Eine enge Zusammenarbeit zwischen Unternehmen und Forschungseinrichtungen ist auch das Ziel der regionalen Kontaktstelle für EU-Forschungsprogramme, die an der Technischen Universität Stettin angesiedelt ist. Die Vermittlungsstelle bietet neben Workshops vor allem Beratung bei EU-Fördermitteln. Ausländische Kooperationspartner vermittelt weiterhin das Innovation Relay Centre Stettin, das zu dem von der Europäischen Kommission initiierten Netzwerk von 230 EUVerbindungsbüros für Forschung und Technologie gehört. Ansprechpartner für kleine und mittelständische Unternehmen aus der Woiwodschaft Westpommern und dem Bundesland MecklenburgVorpommern ist das Haus der Wirtschaft. Es fördert die wirtschaftliche Zusammenarbeit zwischen polnischen und deutschen Unternehmen durch die Organisation von branchenbezogenen Veranstaltungen, Kooperationsbörsen sowie Messen und vermittelt Kontakte zu Behörden und Institutionen. Weitere Informationen: www.szczecin.pl www.um-zachodniopomorskie.pl www.izba.info | www.euroinfo.org.pl www.rzemioslo.neostrada.pl www.zsrg.szczecin.pl | www.bpm.ps.pl www.zarr.com.pl www.neubrandenburg.ihk.de Warto inwestować w Szczecinie Inwestorzy mają w Szczecinie dostęp do szeregu placówek wspierającodoradczych, które ściśle ze sobą współpracują, a poszukującym rady przedsiębiorstwom zapewniają obszerną obsługę serwisową. Również do zadań Zarządu Miasta Szczecina należy umacnianie miasta jako ośrodka gospodarczego oraz pozyskiwanie nowych przedsiębiorstw. Firmy otrzymują tu informacje o walorach lokalizacyjnych, planowanych inwestycjach, dostępnych środkach pomocowych UE oraz w zakresie prawa i podatków. Jako regionalny partner Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych także Zachodniopomorski Urząd Marszałkowski wspiera firmy zainteresowane podjęciem działalności lub inwestycjami na terenie Pomorza Zachodniego. Szeroki zakres usług serwisowych dla firm krajowych i zagranicznych oferują regionalne izby gospodarcze: Północna Izba Gospodarcza, licząca 500 członków, należy do największych w Polsce. Organizuje ona konferencje gospodarcze i udziela pomocy w poszukiwaniu partnerów biznesowych w kraju i zagranicą. Izba Rzemieślnicza Małej i Średniej Przedsiębiorczości reprezentuje interesy lokalnego rzemiosła. Ściśle współpracuje ona z innymi izbami członkowskimi Związku Rzemiosła Polskiego. Rolę oficjalnego biura doradczego dla przedsiębiorstw pełni od 1999 r. Euro Info Centre Szczecin. Wspiera ono firmy w znalezieniu partnerów do kooperacji, informuje o strukturach gospodarczych w ramach UE oraz świadczy pomoc przy opracowywaniu dokumentacji wnioskowej. Organizacją macierzystą Biura jest Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Rozwoju Gospodarczego – Szczecińskie Centrum Przedsiębiorczości, które od swego powstania w 1995 r. dopoma- 57 ga firmom zarówno w fazie powstawania, jak i rozwoju. Młode przedsiębiorstwa korzystają w inkubatorze przedsiębiorczości z tanich powierzchni biurowych i nowoczesnej infrastruktury. Działania innowacyjne w regionie wspiera ponadto Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regionalnego ZARR S.A., czyniąc to w formie konferencji, szkoleń i giełd kooperacyjnych. Swą ofertę kieruje ona przede wszystkim do małych i średnich przedsiębiorstw. Ścisła współpraca pomiędzy firmami a placówkami naukowo-badawczymi jest celem regionalnego punktu kontaktowego ds. programów naukowo-badawczych UE, mającego swą siedzibę w Politechnice Szczecińskiej. Punkt ten, obok organizowania warsztatów, zapewnia przede wszystkim doradztwo w zakresie środków pomocowych UE. Kontakty z zagranicznymi partnerami, zainteresowanymi podjęciem kooperacji, umożliwia ponadto Innovation Relay Centre Szczecin, wchodzący w skład liczącej 230 partnerów sieci biur łącznikowych UE ds. badań i technologii. Rozmówcą dla małych i średnich przedsiębiorstw z terenu województwa zachodniopomorskiego oraz Meklemburgii-Pomorza Przedniego jest Dom Gospodarki. Wspiera on współpracę gospodarczą pomiędzy polskimi i niemieckimi przedsiębiorstwami, organizując spotkania branżowe, giełdy kooperacyjne i targi oraz pośrednicząc w kontaktach z urzędami i instytucjami. Dalsze informacje: www.szczecin.pl www.um-zachodniopomorskie.pl www.izba.info | www.euroinfo.org.pl www.rzemioslo.neostrada.pl www.zsrg.szczecin.pl www.bpm.ps.pl |www.zarr.com.pl www.neubrandenburg.ihk.de Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 58 Seite 60 Stettin – Universitätsstadt Uniwersytet Szczeciński, WZiEU | Universität Stettin, Fak. f. Management- u. Dienstleistungsökonomie Stettin ist ein wichtiges Zentrum für Wissenschaft und Ausbildung im nordwestlichen Polen. In der Stadt sind nicht nur 19 öffentliche und private Hochschulen ansässig, wie die Universität Stettin, die Technische Universität, die Pommersche Medizinische Akademie und die Seeakademie, hier finden auch regelmäßig wissenschaftliche Tagungen, Symposien und Kongresse statt. An den Stettiner Hochschulen und Akademien sind rund 75.000 Studierende eingeschrieben. Die größte Hochschule ist die Stettiner Universität. Sie entstand im Jahr 1985 aus der Stettiner Hochschule für Pädagogik. Seit ihrer Gründung hat sich die Anzahl der Studenten fast versiebenfacht: Gegenwärtig erhalten hier 34.000 junge Menschen in 26 Fachrichtungen eine fundierte wissenschaftliche Ausbildung. Mehr als 2.000 Mitarbeiter, darunter 250 Professoren, lehren und forschen an den sieben Fakultäten. Die naturwissenschaftlich-technischen Studiengänge der Technischen Universität Stettin besuchen derzeit über 10.500 Studenten. Die Technische Universität wurde 1946 als eine Fachhochschule gegründet und 1955 in eine Universität umgewandelt. Zur Verbesserung der Forschungsund Bildungsqualität arbeiten die meisten Schulen und Hochschulen eng mit Partnereinrichtungen im Ausland zusammen. Besonders viele Kooperationsvereinbarungen bestehen mit Hochschulen in Deutschland. Darüber hinaus beteiligen sich die einzelnen wissenschaftlichen Fakultäten aktiv an Vorhaben und Projekten, die zur Lösung von Problemen in der Region beitragen. In diesem Zusammenhang organisiert unter anderem der Bereich Wirtschaftswissenschaften und Management der Stettiner Universität jährlich mehrere Konferenzen und Tagungen. Dazu gehört auch das Westpommersche Wirtschaftsforum, das in der Ostseeregion Vertretern aus Wissenschaft und Wirtschaft eine Plattform zum gegenseitigen Austausch und zur Diskussion bietet. Ein Beispiel für die Bedeutung Stettins als Universitäts- und Wissenschaftszentrum ist das weltweit einmalige, breit angelegte Programm zur Krebsfrüherkennung, das von Stettiner Wissenschaftlern entwickelt wurde. Hierbei wurden über eine Million Einwohner aus der Woiwodschaft genetisch untersucht. Eine enge Zusammenarbeit zwischen den lokalen Wissenschaftszentren und innovativen Unternehmen ermöglicht der Wissenschafts- und Technologiepark Stettin, der auf Initiative der Stadtbehörden gegründet wurde. Ziel ist dabei, wissenschaftliche Errungenschaften und neueste Forschungsergebnisse schneller wirtschaftlich nutzen zu können und in konkrete Projekte umzusetzen. Weitere Informationen: www.us.szc.pl www.tuniv.szczecin.pl www.spnt.pl Szczecin – miasto uniwersyteckie 59 Widok z Wałów Chrobrego | Blick von der Hakenterrasse Szczecin jest ważnym ośrodkiem naukowym i dydaktycznym północnozachodniej Polski. Ma tu swe siedziby 19 uczelni publicznych i prywatnych, a wśród nich m.in. Uniwersytet Szczeciński, Politechnika Szczecińska, Pomorska Akademia Medyczna oraz Akademia Morska. W mieście odbywają się rozliczne sesje naukowe, kongresy i sympozja. Ponad 75 tys. studentów kształci się w wyższych uczelniach Szczecina. Największą z nich jest Uniwersytet Szczeciński, powstały w 1985 r. na bazie ówczesnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Od chwili założenia tej placówki liczba jej studentów wzrosła niemal siedmiokrotnie. Obecnie 34 tys. młodzieży zdobywa tu ugruntowaną wiedzę na 26 kierunkach studiów. Ponad 2 tys. pracowników, w tym 250 z tytułami profesora, uczy i prowadzi badania naukowe na siedmiu wydziałach uczelni. Na kierunkach przyrodniczo-technicznych studiuje obecnie w Politechnice Szczecińskiej ponad 10,5 tys. osób. Uczelnia ta wywodzi się z założonej w 1946 r. Szkoły Inżynierskiej, która w 1955 r. przekształcona została w Politechnikę. Dążąc do podniesienia jakości pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej większość wyższych uczelni Szczecina ściśle współpracuje z partnerskimi placówkami spoza granic kraju. Szczególnie wiele porozumień o kooperacji podpisano z wyższymi uczelniami z Niemiec. Ponadto poszczególne wydziały naukowe partycypują w przedsięwzięciach i projektach, które przyczyniają się do rozwiązania problemów własnego regionu. W tym zakresie Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego organizuje rokrocznie cały szereg konferencji i posiedzeń. Zaliczają się do nich m.in. obrady Zachodniopomorskiego Forum Gospodarczego, które przedstawicielom nauki i gospodarki Pomorza zapewnia interesującą platformę wzajemnej wymiany i dyskusji. Przykładem znaczenia Szczecina jako ośrodka uniwersyteckiego i naukowego jest unikatowy w skali światowej, szeroko zakrojony program wczesnego wykrywania schorzeń nowotworowych. Został on opracowany przez szczecińskich naukowców, zaś prowadzonymi w jego ramach badaniami genetycznymi objęto już ponad milion mieszkańców województwa. Ścisłą współpracę pomiędzy lokalnymi ośrodkami naukowymi oraz innowacyjnymi przedsiębiorstwami umożliwia Szczeciński Park NaukowoTechnologiczny, powstały z inicjatywy władz miasta. Placówka ta działa na rzecz szybszego wdrażania do praktyki najnowszych wyników prac naukowo-badawczych, jak również podejmuje się realizacji konkretnych projektów. Dalsze informacje: www.us.szc.pl www.tuniv.szczecin.pl www.spnt.pl Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 60 Stettiner Kulturkalender Szczecińskie kalendarium imprez kulturalnych APRIL KWIECIEŃ Baumesse Bud-Gryf Bud–Gryf Targi Budowlane Internationale Messe Szczecin Międzynarodowe Targi Szczecińskie www.mts.pl Messe Energia Targi Energia Internationale Messe Szczecin Międzynarodowe Targi Szczecińskie Euro Dance Festival Diverse Veranstaltungsorte Imprezy w wielu obiektach Seite 62 Stettiner Kulturkalender Picknick an der Oder Piknik nad Odrą Familienfest,Tourismusmesse MARKET TOUR, Regionale Tourismuspräsentationen POMERANIA TOUR,Wassersport-Messe EXPONAUTICA, Festival der Regionalen Küche Wiosenny Festyn Rodzinny, Targi Turystyczne MARKET TOUR, Regionalne Prezentacje Turystyczne POMERANIA TOUR, Targi Sportów Wodnych EXPONAUTICA, Festiwal Kuchni Regionalnych Oderufer an den Hakenterrassen Nabrzeże Odry przy Wałach Chrobrego www.zart.com.pl www.mts.pl Ostermarkt Jarmark Wielkanocny Orła-Białego-Platz Plac Orła Białego www.mts.pl JUNI CZERWIEC POMERANIA NOSTRA Internationales Chorfestival Schloss der Pommerschen Herzöge Międzynarodowy Festiwal Chóralny Zamek Książąt Pomorskich www.zamek.szczecin.pl Kontrapunkt 2006 Festival des Kleinformtheaters Ogólnopolski Przegląd Teatrów Małych Form Diverse Veranstaltungsorte Imprezy w wielu obiektach www.kontrapunkt.pl Ostseetage 2006 Dni Morza 2006 Hakenterrassen Wały Chrobrego www.mts.pl, www.szczecin.pl MAI MAJ Stettiner Maifest Szczecińska Majówka Hakenterrassen Wały Chrobrego www.szczecin.pl Internationale Rassenhundeausstellung Międzynarodowa Wystawa Psów Rasowych Stadion des SC „Arkonia“ Stadion Klubu Sportowego „Arkonia“ www.szczecin.zkwp.pl Weitere Informationen im Internet unter www.szpak.szczecin.pl Terminy dalszych imprez w Internecie, na stronie www.szpak.szczecin.pl Szczecińskie kalendarium imprez kulturalnych Stettiner Kulturkalender Szczecińskie kalendarium imprez kulturalnych JULI LIPIEC Tag der Oder. Finale im Oderflößen Dzień Rzeki Odry. Finał Flisu Odrzańskiego Oderufer an den Hakenterrassen Nabrzeże Odry przy Wałach Chrobrego www.flisodrzanski.pl Internationales Festival der Straßenkünstler Międzynarodowy Festiwal Artystów Ulicy Diverse Veranstaltungsorte Imprezy w wielu miejscach www.kana.art.pl AUGUST SIERPIEŃ Kultursommer am Schloss Zamkowe Lato Artystyczne Schloss der Pommerschen Herzöge Zamek Książąt Pomorskich www.zamek.szczecin.pl 61 SEPTEMBER WRZESIEŃ Internationales Tennisturnier der Herren ATP Pekao Open 2006 Międzynarodowy Turniej Tenisa Ziemnego Mężczyzn ATP Pekao Open 2006 www.promasters.pl OKTOBER PAŹDZIERNIK „Jazz Struggle“ – Abschlussgala „Zmagania jazzowe“ – gala finałowa Oper am Schloss Opera na Zamku www.jazz.szczecin.pl NOVEMBER LISTOPAD Festival der Polnischen Modernen Malerei Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego Schloss der Pommerschen Herzöge Zamek Książąt Pomorskich www.zamek.szczecin.pl DEZEMBER GRUDZIEŃ Weihnachtsmarkt Jarmark Bożonarodzeniowy Orła-Białego-Platz Plac Orła Białego www.mts.pl Międzynarodowy Festiwal Artystów Ulicy | Internationales Festival der Straßenkünstler Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr Seite 64 Stettin Zentrum | Centrum Szczecina Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr Seite 66 Wirtschaftsadressen Berlin 64 Wirtschaftsadressen,Verbände, Institutionen Adresy przedstawicieli sektora gospodarki, stowarzyszeń i instytucji Botschaft der Republik Polen Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej Lassenstraße 19-21, 14193 Berlin Tel.: +49 30 22313-0, Fax: -155 www.botschaft-polen.de Wirtschafts- und Handelsabteilung der Botschaft der Republik Polen Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady RP Glinkastraße 5-7, 10117 Berlin Tel.: +49 30 2202551 Fax: +49 30 2292451 www.wirtschaft-polen.de Berlin Partner GmbH Ludwig Erhard Haus Fasanenstraße 85, 10623 Berlin Tel.: +49 30 39980-0, Fax: -239 www.berlin-partner.de IHK Berlin – Service-Center Centrum Serwisowe Izby Przemysłowo-Handlowej w Berlinie Ludwig Erhard Haus Fasanenstraße 85, 10623 Berlin Tel.: +49 30 31510-0, Fax: -166 www.berlin.ihk24.de Handwerkskammer Berlin Berlińska Izba Rzemieślnicza Blücherstraße 68, 10961 Berlin Tel.: +49 30 2590301 Fax: +49 30 25903235 www.hwk-berlin.de ZAK Zentrale Anlauf- und Koordinierungsstelle für Unternehmen ZAK Centralna Placówka KontaktowoKoordynacyjna dla Przedsiębiorstw Senatsverwaltung für Wirtschaft, Arbeit und Frauen Martin-Luther-Straße 105, 10825 Berlin Tel.: +49 30 9013-7601, Fax: -8253 www.berlin.de/zak Investitionsbank Berlin (IBB) Berliński Bank Inwestycyjny Bundesallee 210, 10719 Berlin Tel.: +49 30 2125-0, 2125-4747 Fax: -2020 www.ibb.de ZukunftsAgentur Brandenburg ZAB Steinstraße 104-106, 14480 Potsdam Tel.: +49 331 66038-30, Fax: -40 www.zab-brandenburg.de BERPOL Verein der polnischen Kaufleute und Industriellen in Berlin e.V. Stowarzyszenie Polskich Handlowców i Przemysłowców w Berlinie Kaiser-Friedrich-Straße 19, 10585 Berlin Tel.: +49 30 3424126 Fax: +49 30 3422472 Investitionsbank Berlin (IBB) | Berliński Bank Inwestycyjny Adresy przedstawicieli sektora gospodarki w Berlinie Wirtschaftsadressen,Verbände, Institutionen Adresy przedstawicieli sektora gospodarki, stowarzyszeń i instytucji Internationales Gründerzentrum Berlin-Adlershof OWZ Międzynarodowe Centrum Założycielskie Rudower Chaussee 29, 12489 Berlin Tel.: +49 30 639260-00, Fax: -10 www.owz.izbm.de Deutsch-Polnische Juristenvereinigung e.V. Niemiecko-Polskie Stowarzyszenie Prawników Littenstraße 11, 10179 Berlin Tel. /Fax: +49 30 25471-0 www.dpjv.de Ost-West-Contact Wirtschaftsmagazin für Ost-West-Kooperation Ost-West-Contact Magazyn Gospodarczy Współpracy Wschód-Zachód Ritterstraße 2b, 10969 Berlin Tel.: +49 30 615089-0, Fax: -29 www.owc.de Polnisches Institut Berlin Instytut Polski w Berlinie Burgstraße 27, 10178 Berlin Tel.: +49 30 247581-0, Fax: -30 www.polnischekultur.de 65 Deutsch-Polnische Gesellschaft Bundesverband e.V. Federalny Związek Towarzystw Niemiecko-Polskich Rauchstraße 17-18, 10787 Berlin Tel.: +49 30 265516-30, Fax: -31 www.deutsch-polnischegesellschaft.de Deutsch-Polnische Gesellschaft Landesverband Towarzystwo Niemiecko-Polskie w Berlinie Schillerstraße 59, 10627 Berlin Tel.: +49 30 713892-13, Fax: -01 www.dpgberlin.de Polnisches Fremdenverkehrsamt Deutschland Polskie Centrum Informacji Turystycznej w Niemczech Kurfürstendamm 71, 10709 Berlin Tel.: +49 30 210092-0, Fax: -14 www.polen-info.de PAP Polnische Presseagentur Polska Agencja Prasowa PAP Wilhelmstraße 74, 10117 Berlin Tel. /Fax: +49 30 2290901 www.pap.pl Polnischer Sozialrat e.V. Polska Rada Społeczna Oranienstraße 34, 10999 Berlin Tel.: +49 30 6151717 Fax: +49 30 61659288 www.polskarada.de Im Polnischen Institut | W Polskim Instytucie w Berlinie Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 66 Wirtschaftsadressen,Verbände, Institutionen Adresy przedstawicieli sektora gospodarki, stowarzyszeń i instytucji Honorarkonsul der Bundesrepublik Deutschland für den Amtsbezirk Woiwodschaft Westpommern Konsulat Honorowy Republiki Federalnej Niemiec Honorarkonsul | Konsul Honorowy: Bartłomiej Sochański pl. Hołdu Pruskiego 9 70-550 Szczecin Tel.: +48 91 4850657 Fax: +48 91 4850660 Stadtverwaltung Szczecin Urząd Miasta Szczecin pl. Armii Krajowej 1 70-456 Szczecin Tel.: +48 91 4245819 Fax: +48 91 4245820 www.szczecin.pl Marschallamt der Woiwodschaft Westpommern Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego ul. Korsarzy 34 70-540 Szczecin Tel.: +48 91 4807243 Fax: +48 91 4893968 www.um-zachodniopomorskie.pl Westpommersches Woiwodschaftsamt Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki ul. Wały Chrobrego 4 70-502 Szczecin Tel.: +48 91 4303441 Fax: +48 91 4303431 www.szczecin.uw.gov.pl Seite 68 Wirtschaftsadressen Stettin Seeamt Urząd Morski pl. Batorego 4 70-207 Szczecin Tel.: +48 91 4339598, 4339614 Fax: +48 91 4344656 www.ums.gov.pl Amt für Statistik Urząd Statystyczny ul. Matejki 22 70-530 Szczecin Tel.: +48 91 4347238 Fax: +48 91 4340595 www.stat.gov.pl Zollkammer | Izba Celna ul. Energetyków 55 70-952 Szczecin Tel.: +48 91 4805500 Fax: +48 91 4805801 www.ic-szczecin.pl Bezirksgericht Szczecin XII Abteilung für Grundbücher Sąd Rejonowy w Szczecinie XII Wydział Ksiąg Wieczystych pl. Żołnierza Polskiego 16 70-551 Szczecin Tel.: +48 91 4400523 Fax: +48 91 4400509 www.msn.gov.pl Bezirksgericht Szczecin XVII Wirtschaftsabteilung des Landesgerichtsregisters Sąd Rejonowy w Szczecinie XVII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego ul. Królowej Korony Polskiej 31 70-485 Szczecin Tel.: +48 91 4210260 Fax: +48 91 4225081 www.ms.gov.pl Adresy przedstawicieli sektora gospodarki w Szczecinie Wirtschaftsadressen,Verbände, Institutionen Adresy przedstawicieli sektora gospodarki, stowarzyszeń i instytucji Haus der Wirtschaft Dom Gospodarki al. Wojska Polskiego 164 71-335 Szczecin Tel.: +48 91 4860773 Fax: +48 91 4874744 www.neubrandenburg.ihk.de/hdw Wirtschaftskammer Nord Północna Izba Gospodarcza al. Wojska Polskiego 164 71-335 Szczecin Tel.: +48 91 4860765 Fax: +48 91 4860768 www.izba.info Verband der Kaufleute Szczecin Szczecińskie Zrzeszenie Kupców ul. Wieniawskiego 10 70-035 Szczecin Tel.:+48 91 4876708 www.zrzeszeniekupcow.org.pl Wirtschaftskammer der Kaufleute in Westpommern Kupiecka Izba Gospodarcza Pomorza Zachodniego ul. Boh. Warszawy 42/43 70-342 Szczecin Tel.: +48 91 4842243 Handwerkskammer des kleinen und mittelständischen Unternehmertums Stettin Izba Rzemieślnicza Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Szczecinie al. Wojska Polskiego 78 70-482 Szczecin Tel.: +48 91 4222278 Fax: +48 91 4222238 www.izbarzemszczecin.wirma.pl 67 Wissenschafts- und Technologiepark Szczecin GmbH | Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny Sp. z o.o. ul. Kolumba 86-89 70-035 Szczecin Tel.: +48 91 4892050 Fax:+48 91 4336053 www.spnt.pl Verband der Polnischen Gemeinden der Euroregion Pomerania Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania al. Wojska Polskiego 164 71-335 Szczecin Tel.: +48 91 4860738 Fax: +48 91 4860825 www.pomerania.org.pl Internationale Messegesellschaft mbH Szczecin Międzynarodowe Targi Szczecińskie Sp. z o.o. ul. Struga 6-8 70-784 Szczecin Tel.: +48 91 4644401 Fax: +48 91 4644402 www.mts.pl Westpommerscher Verein für Wirtschaftsentwicklung – Stettiner Unternehmenszentrum Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Rozwoju Gospodarczego – Szczecińskie Centrum Przedsiębiorczości ul. Kolumba 86 70-035 Szczecin Tel.: +48 91 4892274 Fax: +48 91 4892051 www.zsrg.szczecin.pl Euro Info Centre ul. Kolumba 86 70-035 Szczecin Tel.: +48 91 4330220 Fax: +48 91 4330266 www.zsrg.szczecin.pl www.euroinfo.org.pl Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 68 Notruf- und Servicenummern in Berlin Numery alarmowe i usługowe w Berlinie Polizei / Notruf Policja 110 Feuerwehr / Notfall-Rettung Straż pożarna 112 Berliner Polizei / Bürgertelefon Policja Berlina (030) 46644664 Ärztlicher Bereitschaftsdienst Pogotowie ratunkowe (030) 310031 Zahnärztlicher Notfalldienst Pogotowie stomatologiczne (030) 89004333 Giftnotruf Środki toksyczne – numer alarmowy (030) 19240 Apothekennotdienst Pogotowie aptekarskie 11880 (mind. min. 1,19 Euro) Call a doc e.V. (01804) 22552362 (0,24 Euro/Anruf poł.) www.calladoc.com Telefonauskunft Informacja telefoniczna 11833 Seite 70 Notruf und Servicenummern in Berlin Fundbüro Biuro Rzeczy Znalezionych (030) 75603101 www.berlin.de/ba-tempelhofschoeneberg Touristeninformation und Hotelreservierung Informacja turystyczna i rezerwacja hoteli (030) 250025 www.berlin-tourist-information.de Info-Hotline der Berliner Museen Infolinia Muzeów Berlińskich (030) 902699444 www.mdberlin.de Berliner Verkehrsbetriebe BVG Berlińskie Zakłady Komunikacyjne BVG (030) 19449 www.bvg.de S-Bahn Berlin Kolej miejska S-Bahn Berlin (030) 29743333 www.s-bahn-berlin.de Auskunft Deutsche Bahn Informacja kolejowa Deutsche Bahn 11861 (0,03 Euro/Sek.) www.bahn.de Auskunft Berliner Flughäfen Informacja – Berlińskie Porty Lotnicze (0180) 5000186 (0,12 Euro/Min.) www.berlin-airport.de Oberbaumbrücke | Most Oberbaum Numery alarmowe i usługowe w Berlinie Notruf- und Servicenummern in Berlin Numery alarmowe i usługowe w Berlinie ADAC Pannenhilfe ADAC pomoc drogowa (0180) 2222222 (0,062 Euro/Anruf poł.) www.adac.de Autovermietungen (Auswahl) Wynajem samochodów (wybrane numery) AVIS (01805) 21 77 02 (0,12 Euro/Min.) www.avis.de Europcar (0180) 58000 (0,12 Euro/Min.) www.europcar.de Sixt (0180) 5252525 (0,12 Euro/Min.) www.sixt.de Taxiruf (Auswahl) Taksówki (wybrane numery) Würfelfunk (0800) 2222255 TaxiFunk (030) 443322 Funk Taxi Berlin (030) 261026 City-Funk (030) 210202 EC-/ Kreditkartenverlust W przypadku utraty karty bankomatowej/kredytowej American Express (069) 97971000 EC-Karte (01805) 021021 Visacard/Mastercard (069) 79331910 Barclaycard (089) 89099877 69 Deutsche Post Poczta Deutsche Post Kundentelefon Telefon obsługi klienta (01802) 3333 (0,06 Euro/Anruf poł.) Spätschalter (Auswahl) Okienko nocne (wybrane numery): Joachimstaler Straße 7 (Nähe Bahnhof Zoologischer Garten niedaleko dworca Zoologischer Garten) täglichdziennie 8.00 - 24.00 Uhr Georgenstraße 12 (Nähe S-Bahnhof Friedrichstraße werktags 6.00-22.00 Uhr, samstags/sonntags 8.00-22.00 Uhr Georgenstraße 12 (w pobliżu dworca S-Bahn Friedrichstraße) w dni robocze 6.00-22.00, w soboty i niedziele 8.00-22.00 DHL Packstation Poczta kurierska DHL, placówka zbiorcza Bahnhof Zoologischer Garten Hardenbergplatz 9-15, 10623 Berlin www.dhl.de Botschaft der Republik Polen Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej (030) 223130 www.botschaft-polen.de Vorwahl aus Polen nach Berlin Numer kierunkowy z Polski do Berlina +49 30 Olympiastadion | Stadion Olimpijski Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr Seite 72 Numery alarmowe i usługowe w Szczecinie Notruf- und Servicenummern in Stettin Numery alarmowe i usługowe w Szczecinie Notrufnummer Numer alarmowy 112 • polityka Politik • gospodarka Wirtschaft • kultura Kultur • turystyka Touristik • sport Sport Medizinischer Rettungsdienst Pogotowie ratunkowe 999 Feuerwehr Straż pożarna 998 Feuerwehr – Straßenrettungsdienst Straż pożarna – ratownictwo drogowe 9444 Polizei Policja 997 Stadtwache Straż Miejska 986 Auto-Pannenhilfe Pomoc drogowa 9637, 9281, 9631, 0801 122 222 Abholdienst Autoholowanie (091) 4847641 Autovermietung (Auswahl) Wynajem samochodów (wybrane numery) National Car Rental (091) 4883883 www.nationalcar.com Avis Poland (091) 3595127 www.avis.de Polizeiliches Vertrauenstelefon Policyjny Telefon Zaufania 0800 156032 71 Telefonauskunft Biuro Numerów Inland | numery krajowe 118913 Ausland | numery zagraniczne 118912 Zugauskunft Informacja Kolejowa Inlandsverbindungen połączenia krajowe: 9436 Internationale Zugauskunft informacja międzynarodowa (091) 4715565 www.rozklad.pkp.pl www.bahn.de Fluginformation LOT Informacja lotnicza LOT 0801 300952, 0801 300953 www.lot.com.pl Zollauskunft Informacja celna (091) 4805512, (091) 4805513 Touristeninformation Informacja turystyczna (091) 4340440 www.szczecin.pl Taxiruf (Auswahl) Taksówki (wybrane numery) Auto Taxi (091) 9191, (091) 4558866 City Taxi (091) 8120012 Euro Taxi (091) 9626, 0800 400400 (gebührenfrei bezpłatnie) Halo Taxi (091) 9452 Maxi Taxi (091) 9667 Mercedes Taxi (091) 4509509 Radio Taxi (091) 9687 Szczecin Taxi (091) 9624 Vorwahl aus Deutschland nach Stettin Numer kierunkowy z Niemiec do Szczecina +48 91 Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 72 Seite 74 Hotels in Berlin Hotele w Berlinie 73 Hotel Adlon Kempinski ***** Unter den Linden 77 10117 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 2261-0, Fax: -22 22 www.hotel-adlon.de swissôtel Berlin ***** Augsburger Straße 44 10789 Berlin-Charlottenburg Tel.: +49 30 22010-0, Fax: -2222 www.swissotel.com Mövenpick Hotel Berlin **** Schöneberger Straße 3 10963 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 23006-0, Fax: -199 www.moevenpick-hotels.com Ibis Hotel Berlin Potsdamer Platz ** Anhalter Straße 4 10963 Berlin-Kreuzberg Tel.: +49 30 26105-0, Fax: -222 www.ibishotel.com Hotel Concorde ***** Augsburger Straße 41 10789 Berlin-Charlottenburg Tel.: +49 30 800999-0, Fax: -99 www.concorde-hotels.com The Westin Grand Berlin ***** Friedrichstraße 158-164 10117 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 2027-0, Fax: -3362 www.westin-grand.com Park Inn Berlin Alexanderplatz **** Alexanderplatz 10178 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 2389-0, Fax: -4305 www.parkinn.com Circus Hostel Weinbergsweg 1a 10119 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 283914-33, Fax: -84 www.circus-berlin.de InterContinental Berlin ***** Budapester Str. 2-3 10787 Berlin-Tiergarten Tel.: +49 30 2602-0, Fax: -26 00 www.berlin.intercontinental.com Best Western Hotel President **** An der Urania 16-18, 10787 Berlin Tel.: +49 30 219030 Fax: +49 30 2186120 www.president.bestwestern.de Astoria *** Fasanenstraße 2 10623 Berlin-Charlottenburg Tel.: +49 30 312-4067, Fax: -5027 www.hotelastoria.de East Seven Schwedter Straße 7 10119 Berlin-Prenzlauer Berg Tel.: +49 30 936222-40, Fax: -39 www.eastseven.de Grand Hyatt Berlin ***** Marlene-Dietrich-Platz 2 10785 Berlin-Tiergarten Tel.: +49 30 2553-1234, Fax: -12 35 www.berlin.hyatt.com Bleibtreu **** Bleibtreustraße 31 10707 Berlin-Charlottenburg Tel.: +49 30 88474-0, Fax: -444 www.bleibtreu.com Mercure Hotel Berlin Tegel Airport *** Gotthardstraße 96 13403 Berlin-Reinickendorf Tel.: +49 30 49884-0, Fax: -555 www.accorhotels.com Jugendgästehaus St.-Michaels-Heim Bismarckallee 23 14193 Berlin Tel.: +49 30 89688-0, Fax Fax: -185 www.st-michaels-heim.de Hilton Berlin ***** Mohrenstraße 30 10117 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 2023-0, Fax: -4269 www.hilton.com Estrel Hotel & Convention Center **** Sonnenallee 225, 12057 Berlin-Neukölln Tel.: +49 30 6831-2252 Fax: -2345 www.estrel.com Ibis Hotel Berlin Messe ** Messedamm 10 14057 Berlin-Charlottenburg Tel.: +49 30 30393-0 Fax: +49 30 3019536 www.ibishotel.com Mitte’s Backpacker Hostel Chausseestraße 102 10115 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 283909-65, Fax: -35 www.backpacker.de Marriott Hotel ***** Inge-Beisheim-Platz 1 10785 Berlin-Tiergarten Tel.: +49 30 22000-0, Fax: -100 www.marriotthotels.com Maritim Hotel Berlin **** Stauffenbergstraße 26 10785 Berlin-Tiergarten Tel.: +49 30 2065-0, Fax: -1000 www.maritim.de Radisson SAS Hotel Berlin ***** Karl-Liebknecht-Straße 3 10178 Berlin Tel.: +49 30 23828-0, Fax: -10 www.radissonsas.com Maritim proArte Hotel Berlin **** Friedrichstraße 151 10117 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 2033-5, Fax: -4209 www.maritim.de The Ritz-Carlton Berlin ***** Potsdamer Platz 3 10785 Berlin Tel.: +49 30 33777-7, Fax: -5555 www.ritzcarlton.com Mercure Hotel Checkpoint Charlie **** Schützenstraße 11 10117 Berlin-Mitte Tel.: +49 30 20632-0, Fax: -111 www.mercure.com Informationen und Reservierung unter +49 30 250025 oder www.berlin-tourist-information.de Informacje i rezerwacja pod +49 30 250025 lub www.berlin-tourist-information.de The Westin Grand Berlin Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 74 Hotels in Stettin Hotele w Szczecinie Park ***** ul. Plantowa 1 70-527 Szczecin Tel.: +48 91 4343603 Fax: +48 91 4344503 www.parkhotel.szczecin.pl Atrium **** ul. Wojska Polskiego 75 70-481 Szczecin Tel.: +48 91 4243532 Fax: +48 91 4221096 www.hotel-atrium.pl Radisson SAS **** Pl. Rodła 10 70-419 Szczecin Tel.: +48 91 3595595 Fax: +48 91 3594594 www.szczecin.radissonsas.com Neptun *** ul. Jana Matejki 18 70-530 Szczecin Tel.: +48 91 4883883 Fax: +48 91 4884117 www.orbis.pl Novotel *** ul. 3 Maja 31 70-215 Szczecin Tel.: +48 91 4801400 Fax: +48 91 4801444 www.orbis.pl Seite 76 Hotels in Stettin Panorama *** ul. Radosna 60, 70-752 Szczecin Tel.: +48 91 4607607, +48 91 4607473 Fax: +48 91 460 76 00 www.hotelpanorama.szin.pl Rycerski *** ul. Potulicka 1a 70-230 Szczecin Tel.: +48 91 81466019 Fax: +48 91 4888164 www.hotelrycerski.pl Ibis ** ul. Dworcowa 16 70-206 Szczecin Tel.: +48 91 4801800 Fax: +48 91 4801888 www.orbis.pl Campanile ** ul. Wyszyńskiego 30 70-203 Szczecin Tel.: +48 91 4817700 Fax: +48 91 4817701 www.campanile.com.pl Arkona ** ul. Panieńska 10 70-535 Szczecin Tel.: +48 91 4880261 Fax: +48 91 4880260 www.orbis.pl Jugendherberge CUMA Schronisko Młodzieżowe CUMA ul. Monte Cassino 19a 70-467 Szczecin Tel.: +48 91 4224761 Fax: +48 91 4235696 www.ptsm.home.pl Radisson SAS Szczecin Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr Seite 78 Gemeinsam in der Oderregion 76 Brückenfest in Frankfurt/Oder | Święto na moście we Frankfurcie nad Odrą Gemeinsamer Wirtschaftsraum Mit dem EU-Beitritt Polens im Mai 2004 wurden die Voraussetzungen für einen grenzüberschreitenden Wirtschaftsraum in der Oderregion geschaffen, der sowohl die direkt an der Oder liegenden urbanen Zentren als auch die zum Einzugsbereich der Oder gehörenden Gebiete umfasst. Die Zusammenarbeit zwischen den Bundesländern Berlin und Brandenburg sowie den grenznahen Woiwodschaften Westpommern, Großpolen, Lebuser Land und Niederschlesien hat sich in den vergangenen Jahren dynamisch entwickelt. Gemeinsame Konferenzen, Messebeteiligungen oder regelmäßige Branchentreffen tragen ebenso wie gegenseitige Besuche von Vertretern aus Politik und Verwaltung dazu bei, die Partner diesseits und jenseits der Oder stärker zu vernetzen und den Wirtschaftsraum wettbewerbsfähig zu machen. Zur Stärkung der regionalen Wirtschaft bieten sich aus Berliner Sicht vor allem Kooperationen mit Stettin, Breslau und Posen an – Städte, die über wirtschaftliche Dynamik und ein hohes wissenschaftliches Potenzial verfügen. Umgekehrt genießt Berlin in Mittel- und Osteuropa als Wirtschaftsmetropole ein hohes Ansehen. Mit dem Ziel, grenzüberschreitende Infrastrukturprojekte enger aufeinander abzustimmen und die wirtschaftliche Zusammenarbeit zu verbessern, tagt seit 2004 regelmäßig der Arbeitskreis „Wirtschaft und Verkehr“, in dem die Länder Berlin und Brandenburg, das Marschallamt Westpommern und die Stadt Stettin vertreten sind. Erste Verbesserungen wurden bereits im Bahnverkehr zwischen beiden Metropolen erreicht. Wichtige Impulse dafür gaben die Veranstaltungen zum 160. Jubiläum der Bahnstrecke Berlin – Stettin im Jahr 2003. Ein weiteres Beispiel für eine grenzüberschreitende Zusammenarbeit ist die 1995 gegründete Euroregion Pomerania mit der Hauptstadt Stettin. Ihr gehören Kreise und Gemeinden aus Deutschland, Polen und Schweden an, darunter auch der Berliner Bezirk Pankow. Wspólnie w regionie nadodrzańskim Wspólny obszar gospodarczy Przystąpienie Polski do UE w maju 2004 r. stworzyło przesłanki dla ukształtowania w regionie nadodrzańskim transgranicznego obszaru gospodarczego, obejmującego zarówno położone bezpośrednio nad Odrą ośrodki miejskie, jak i tereny położone w dorzeczu Odry. Współpraca pomiędzy krajami związkowymi Berlinem i Brandenburgią oraz położonymi przy lub niedaleko granicy województwami Zachodniopomorskim, Wielkopolskim, Lubuskim oraz Dolnośląskim rozwijała się w ostatnich latach dynamicznie. Wspólne konferencje, udziały w imprezach targowych czy też regularne spotkania branżowe przyczyniają się na równi z wzajemnymi wizytami przedstawicieli władz politycznych i administracyjnych do budowania coraz ściślejszych kontaktów pomiędzy partnerami z obu stron Odry i do podnoszenia konkurencyjności całego obszaru gospodarczego. Z berlińskiego punktu widzenia umocnieniu gospodarki regionu służyć może przede wszystkim kooperacja z Wrocławiem, Poznaniem i Szczecinem, jako ośrodkami o wysokiej dynamice gospodarczej 77 i znaczącym potencjale naukowym. Z drugiej strony Berlin jako metropolia gospodarcza cieszy się wysokim uznaniem w Europie Środkowej i Wschodniej. W dążeniu do ściślejszego wzajemnego uzgodnienia transgranicznych przedsięwzięć w zakresie infrastruktury oraz udoskonalenia współpracy gospodarczej, od 2004 r. regularnie obraduje zespół roboczy „Gospodarka i komunikacja“, w którym zasiadają przedstawiciele krajów związkowych Berlin i Brandenburgia, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego oraz miasta Szczecina. Pierwsze postępy osiągnięto już w komunikacji kolejowej pomiędzy obu metropoliami. Źródłem ważnych impulsów były tutaj obchody z okazji 160-lecia istnienia linii kolejowej Berlin – Szczecin w 2003 r. Kolejnym przykładem transgranicznej współpracy jest powstały w 1995 r. Euroregion Pomerania, na którego stolicę obrano Szczecin. W jego skład wchodzą powiaty i gminy z Niemiec, Polski i Szwecji, w tym również dzielnica Berlina Pankow. MitOst-Festival Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 78 Seite 80 Gemeinsam in der Oderregion TEICO-Net Workshop Stettin – eine Stadt in der deutschpolnischen Grenzregion Stettin, die größte Stadt im deutschpolnischen Grenzraum und nur 12 Kilometer von der Grenze entfernt, ist gleichzeitig Barometer und „Versuchsfeld“ der deutsch-polnischen Nachbarschaft und für die Gestaltung und Qualität der bilateralen Beziehungen besonders wichtig – in politischer und wirtschaftlicher, aber auch in mentaler Hinsicht. Stettin ist heute eine offene, europäische Stadt, die – inzwischen grenzübergreifend – ihre Rolle als regionale Metropole zurückerlangt hat und großen Wert auf internationale Kontakte legt. Seine besondere Aufgabe sieht Stettin in der aktiven und kreativen Rolle bei der Weiterentwicklung der deutsch-polnischen Beziehungen: Die Stadt engagiert sich gern und auf allen Ebenen für sämtliche Formen der deutsch-polnischen Kooperation und kann heute, nach mehreren Jahren Arbeit, auf ein dichtes und weiter wachsendes Netz bilateraler Kontakte verweisen. Gleichzeitig ist sich die Stadt bewusst, dass sich die hierbei gesammelten Erfahrungen auch auf die deutschpolnischen Beziehungen im Allgemeinen auswirken. Auf den Straßen Stettins fahren Autos mit deutschen Kennzeichen, überall ist Deutsch zu hören, es gibt zahlreiche zweisprachige Schilder, Informationstafeln und Speisekarten – das sind die visuellen Zeichen dieser Nähe. Viele deutsche Kulturbegeisterte besuchen die Konzerte der Stettiner Philharmonie und das Schloss der Pommerschen Herzöge. Deutsche Soldaten in den Uniformen des Internationalen Corps Nord-Ost bummeln nach ihrem Dienst über Stettiner Obst- und Gemüsemärkte, und fast alle Stettiner Institutionen und Organisationen, Schulen, Theater und Klubs arbeiten mit deutschen Partnern zusammen. Es gibt unzählige deutschpolnische Begegnungen, Jugendveranstaltungen, Konferenzen und Kulturereignisse: Das Thema Nachbarschaft ist in den Stettiner Medien stets präsent – all dies spiegelt die Normalität, den vertrauten Umgang Stettins mit der Nachbarschaft wider. Als einzige Stadt Polens hat Stettin vier Flughäfen in seiner Nähe: Szczecin-Goleniów, aber auch BerlinTegel, Tempelhof und Schönefeld. In Stettin sind mehrere kleine Transportfirmen tätig, die den Pendelverkehr zwischen Berlin und Stettin organisieren. Viele Stettiner besuchen regelmäßig Berliner Konzerte und Galerien und kaufen dort ein. Immer mehr junge Stettiner studieren in Berlin bzw. Frankfurt/Oder oder besuchen das deutsch-polnische Gymnasium in Löcknitz oder Schwedt. Die Deutsche Bahn AG nahm Stettin in ihr preisgünstigeres Tarifnetz auf, und die Bahntickets haben auch im Stettiner ÖPNV Gültigkeit. Wspólnie w regionie nadodrzańskim Szczecin – miasto na pograniczu polsko-niemieckim Szczecin leży 12 kilometrów od granicy i jest największym miastem pogranicza polsko-niemieckiego, więc na nim spoczywa szczególna odpowiedzialność za kształt i jakość dwustronnych stosunków. W szczególny sposób jest też barometrem i swoistym „poligonem doświadczalnym“ polsko-niemieckiego sąsiedztwa. A sąsiedztwo to ma szczególne znaczenie dla miasta i jego mieszkańców, tak w sferze politycznej i gospodarczej, jak mentalnej. Dziś jest miastem otwartym, powracającym do roli regionalnej metropolii, obecnie już o ponadgranicznym znaczeniu, przywiązującym wielką wagę do swoich międzynarodowych związków. Za swoją szczególną misję, odpowiedzialność i zarazem kompetencję, i to zarówno wobec niemieckich sąsiadów, jak i na polskiej mapie politycznej, Szczecin od lat uważa aktywną i kreatywną rolę w rozwoju polsko-niemieckich stosunków. Chętnie i na wszystkich szczeblach angażuje się we wszelkie formy polsko-niemieckiej kooperacji i w chwili obecnej, po kilkunastu latach pracy, może poszczycić się gęstą i stale rosnącą siatką bilateralnych powiązań. Ma zarazem świadomość, że zdobywane tu doświadczenia mają duży wpływ na trwałość i głębokość stosunków polsko-niemieckich w skali makro. Powszechny na ulicach Szczecina język i rejestracje samochodowe niemieckich gości, liczne dwujęzyczne szyldy i informacje, karty dań 79 w restauracjach, publikacje w księgarniach – to pierwszy, wizualny znak tej bliskości. Liczni niemiecky melomani w salach koncertowych szczecińskiej filharmonii czy Zamku Książąt Pomorskich, mundury niemieckich żołnierzy Wielonarodowego Korpusu Północ-Wschód robiących po służbie zakupy na szczecińskich rynkach warzywnych, fakt że niemal wszystkie szczecińskie instytucje czy organizacje, szkoły, teatry i kluby współpracują z niemieckimi partnerami, a także niezliczone polskoniemieckie spotkania, imprezy młodzieżowe, konferencje, wydarzenia kulturalne, powszednia obecność sąsiedzkiej problematyki w szczecińskich mediach, to już świadectwo normalnej w Szczecinie sąsiedzkiej codzienności, a wręcz zażyłości. Szczecin jest jedynym miastem w Polsce, które ma w pobliżu cztery międzynarodowe lotniska: SzczecinGoleniów oraz Tegel, Tempelhof i Schönefeld. Na tutejszym rynku utrzymuje się kilkanaście małych firm transportowych, utrzymujących wahadłowe połączenia z Berlinem. Wielu szczecinian bywa regularnie na berlińskich koncertach czy w galeriach, a już z pewnością na częstych zakupach. Coraz liczniej młodzi szczecinianie studiują w Berlinie i Frankfurcie nad Odrą, wielu młodszych uczy się w polsko-niemieckich gimnazjach w Löcknitz i Schwedt. Deutsche Bahn włączyła Szczecin do swej taryfy promocyjnej, a jej klienci, podobnie jak w Berlinie, mogą bezpłatnie korzystać ze szczecińskiej komunikacji publicznej. Ausstellungseröffnung im Ludwig Erhard Haus | Otwarcie wystawy w Ludwig Erhard Haus Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 80 Seite 82 Gemeinsam in der Oderregion Sekretarz Stanu V. Strauch i Marszalek Z. Meyer | Staatssekretär V. Strauch und Marschall Z. Meyer Nachbarschaft beschränkt sich in Stettin nicht nur auf gegenseitige Besuche offizieller politischer oder wirtschaftlicher Delegationen, sondern kommt vor allem im Alltag, im gemeinsamen Miteinander und in den täglichen Kontakten zum Ausdruck – genau dieses Ausmaß und die Normalität der alltäglichen Begegnungen zeichnen Stettin vor vielen anderen polnischen Städten aus. 10 Jahre Partnerschaft Stettin – Kreuzberg Die ersten offiziellen Kontakte zwischen Stettin und Kreuzberg (heute Friedrichshain-Kreuzberg) gab es im Jahr 1995. Die Stettiner interessierten sich damals vor allem für die Erfahrungen bei der Altbausanierung, für die Kommunalwirtschaft sowie für den Umwelt- und Denkmalschutz im Berliner Bezirk. Nach zahlreichen bilateralen Projekten, beispielsweise der Ausstellung „Stettin damals und heute“ im Kreuzberger Rathaus, sowie einer steigenden Anzahl von gemeinsamen Organisationen und Interessensgruppen wurde im Jahr 1996 eine Vereinbarung über die Zusammenarbeit unterzeichnet. Zu den gemeinsamen Projekten auf Verwaltungsebene gehörten unter anderem die Realisierung der EU-Projekte Agora und Seed, in deren Rahmen sich vor allem für die Stettiner Verwaltungsangestellten die Möglichkeit bot, die EU-Prozeduren zu erlernen. Inzwischen hat die gemeinsame Teilnahme an jährlichen Feierlichkeiten wie den Kreuzberger festlichen Tagen oder den Stettiner Ostseetagen Tradition. Mit dem Ziel, die Kontakte nach Stettin weiter auszubauen, wurde 1998 der Verein „Städtepartner Stettin e.V.“ gegründet, der eng mit den Stettiner Wohnsiedlungsräten zusammenarbeitet, insbesondere mit dem Rat der Wohnsiedlung Turzyn. Ein Schwerpunkt liegt dabei auf der Einbindung der Einwohner in die Zusammenarbeit, beispielsweise durch die Aktion „Grüne Höfe in Turzyn“ – einer von Kreuzberg übernommenen Idee zur Begrünung von Hinterhöfen. Darüber hinaus sind auch die Kreuzberger Kulturtage in Stettin und die Stettiner Kulturtage in Kreuzberg auf das Engagement des Vereins zurückzuführen. Mit dem Zusammenschluss der Bezirke Friedrichshain und Kreuzberg infolge der Berliner Bezirksreform erweiterten sich die Möglichkeiten für die Suche nach neuen Partnern und Ideen: Beispiele für eine lebendige Partnerschaft sind unter anderem die Unternehmenspräsentationen von Stettiner Firmen in Friedrichshain-Kreuzberg und der Berlin-Stand beim Stettiner Oder-Picknick. Zusätzlich dienen Praktika und Schulungen von Verwaltungsmitarbeitern bei ihren Partnern über die berufliche Weiterbildung hinaus dazu, persönliche Kontakte aufzubauen und gemeinsam neue Ideen umzusetzen, die die Zusammenarbeit weiter verstärken. Wspólnie w regionie nadodrzańskim A ponieważ sąsiedztwo to praktykowane jest tutaj nie tylko przez elitarne delegacje obu stron – polityczne, intelektualne, gospodarcze czy artystyczne – ale przede wszystkim przez tysiące przeciętnych Kowalskich i Schmidtów, podczas tysięcy codziennych odwiedzin – właśnie społeczny wymiar praktyki sąsiedztwa wyróżnia Szczecin spośród wielu innych polskich miast. Szczecin – Kreuzberg: To już 10 lat! Pierwsze oficjalne kontakty Szczecina i Kreuzbergu (obecnie Friedrichshain-Kreuzberg) miały miejsce w 1995 roku. W centrum zainteresowania Szczecina były kreuzberskie doświadczenia w zakresie rewitalizacji starej substancji mieszkaniowej i gospodarce komunalnej oraz ochronie i konserwacji zabytków. Ze względu na podobny rodzaj zabudowy Kreuzbergu i niektórych dzielnic Szczecina szczecińscy urbaniści wykorzystywali niektóre rozwiązania berlińskie. Podpisanie porozumienia o współpracy, które nastąpiło w 1996 roku, było konsekwencją angażowania się w bilateralne projekty coraz większej ilości organizacji i grup zainteresowań. Przykładem tego była wystawa w kreuzberskim ratuszu „Szczecin dawniej i dziś“, której uroczyste otwarcie nastąpiło jeszcze przed podpisaniem porozumienia. Obydwa magistraty angażowały się w realizację projektów europejskich jak Agora czy Seed, co miało duże znaczenie dla szczecińskich urzędników, którzy szybko musieli przyswajać sobie europejskie procedury. Wzajemne prezentowanie się podczas dorocznych uroczystości jak Dni Kreuzbergu czy szczecińskie Dni Morza weszły na stałe do szczecińsko-berlińskich kalendarzy 81 imprez. W 1998 roku utworzone zostało Stowarzyszenie „Städtepartner Stettin e.V.“, które odpowiada za kontakty ze Szczecinem, a na co dzień współpracuje ze szczecińskimi radami osiedli. Z jedna z nich – Radą Osiedla Turzyn – podpisało nawet porozumienie o współpracy. Rezultatem działań Stowarzyszenia były m.in. Dni Kreuzberga w Szczecinie oraz Dni Szczecina w Kreuzbergu. Od początku przywiązywano ogromną wagę do włączenia we współpracę mieszkańców obydwu miast. Namacalnym tego przykładem są zielone podwórka Turzyna, czyli przeniesiony z Kreuzbergu pomysł na zazielenianie podwórek miejskich kamienic, realizowany przy wsparciu Städtepartner Stettin e.V. Reforma administracyjna Berlina i połączenie dzielnic Friedrichshain i Kreuzberg było okazją do poznania nowych partnerów i odkrywania nowych możliwości. Udział szczecińskich firm w prezentacjach gospodarczych organizowanych przez Friedrichshain-Kreuz-berg czy stoisko berlińskie podczas Pikniku nad Odrą mają przybliżyć mieszkańcom idee partnerstwa i wynikające z tego możliwości, także kooperacyjne. Staże i szkolenia pracowników administracji u swoich partnerów to nie tylko podnoszenie kwalifikacji, ale także kontakty osobiste, a wspólne aplikowanie o środki europejskie to szansa na realizacje nowych pomysłów i jeszcze bliższe zacieśnienie współpracy. Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr Seite 84 Gemeinsam in der Oderregion 82 Kunstprojekt von Berliner und Breslauer Schülern | Projekt artystyczny młodzieży z Berlina i Wroclawia Wirtschaftliche Zusammenarbeit Um die gemeinsamen Wirtschaftsinteressen von Unternehmen aus der Region länderübergreifend zu vertreten und Firmen und Institutionen aus Wirtschaft, Wissenschaft und Politik zusammenzubringen, haben sich über 30 Industrie- und Handelskammern aus Deutschland, Polen und Tschechien zur Kammerunion Elbe/Oder zusammengeschlossen. Die Kooperation besteht seit April 2000. Der inhaltliche Schwerpunkt liegt auf den Bereichen Verkehr, Umwelt und EUProjekte. Im Vordergrund steht dabei das Zusammenwachsen der Region – insbesondere durch den Ausbau der Verkehrsinfrastruktur oder die Unterstützung der polnischen Partner bei der Anpassung an EU-Richtlinien. Seit Frühjahr 2005 unterstützt TEICONet (Technology Enterprises Innovation Cooperation-Network) unter der Federführung der Investitionsbank Berlin (IBB) innovative kleine und mittlere Firmen aus der Ostseeregion bei der Erschließung neuer Märkte. Zu den teilnehmenden acht Regionen gehören neben Berlin-Brandenburg auch die Stadtregionen Stettin, Breslau und Posen. Das Netzwerk TEICO-Net versteht sich als Plattform für den grenzüberschreitenden Technologieund Wissensaustausch mit dem Ziel, die wirtschaftliche Entwicklung durch Kooperatiohn in der Region voranzutreiben und neue Arbeitsplätze zu schaffen.Themenspezifische Workshops und Kooperationsbörsen, unter anderem im Juni 2005 in Stettin, unterstützen bei der Aufnahme grenzüberschreitender Kooperationen. Partner des EU-geförderten Projektes sind neben der IBB auch die Berlin Partner GmbH, die Berliner Senatsverwaltung für Wirtschaft, Arbeit und Frauen und die Westpommersche Agentur für Regionalentwicklung ZARR S.A. Die wirtschaftliche Zusammenarbeit zwischen deutschen und polnischen Unternehmen fördert das „Haus der Wirtschaft“ in Stettin, das sich als Katalysator für den europäischen Integrationsprozess versteht. Unternehmern aus der Region bietet das Haus neben Informationen und individueller Beratung auch Unterstützung bei der Suche neuer Kooperationspartner. Veranstaltungen für Unternehmer aus beiden Ländern wie der DeutschPolnische Wirtschaftskreis, der einmal monatlich zu wechselnden Themen stattfindet, ergänzen das Angebot. Zur Förderung der wirtschaftlichen Zusammenarbeit und zum Aufbau wirtschaftlicher Kontakte organisiert auch die Stadtverwaltung Stettin regelmäßig Veranstaltungen und fachbezogene Präsentationen in Berlin, beispielsweise im Ludwig Erhard Haus. Auch die Stettiner Teilnahme an den Wirtschaftstagen Treptow-Köpenick hat bereits Tradition. Wspólnie w regionie nadodrzańskim Współpraca gospodarcza W dążeniu do zapewnienia transgranicznej reprezentacji wspólnych interesów gospodarczych przedsiębiorstw zlokalizowanych w tym regionie, jak również wzajemnego zbliżenia firm oraz instytucji ze sfery gospodarki, nauki i polityki, 30 izb przemysłowo-gospodarczych z Niemiec, Polski i Czech połączyło się w Unię Izb Łaba/Odra. Ta forma kooperacji istnieje od kwietnia 2000 r. Merytorycznie działania Unii Izb koncentrują się na transporcie, ochronie środowiska oraz na projektach UE. Na pierwszym planie postawiono dalsze jednoczenie się regionu w szczególności poprzez rozbudowę infrastruktury komunikacyjnej oraz pomoc dla partnerów polskich w dostosowaniu się do dyrektyw UE. Od wiosny 2005 r. TEICO-Net (Technology Enterprises Innovation Cooperation-Network), działający pod auspicjami Investitionsbank Berlin (IBB), wspiera proinnowacyjne małe i średnie firmy z krajów nadbałtyckich w otwieraniu dostępu na nowe rynki. Wśród ośmiu regionów, które partycypują w tej sieci, są obok Berlina i Brandenburgii również regiony miejskie Wrocławia, Poznania i Szczecina. TEICO-Net rozumie się jako platforma dla transgranicznej wymiany technologii i wiedzy, wspierając w ten sposób wzrost gospodarczy i tworząc nowe miejsca pracy w regionie. Pomocne w podejmowa- 83 niu współpracy transgranicznej są branżowe warsztaty i giełdy kooperacyjne (m.in. w czerwcu 2005 r. w Szczecinie). Partnerami w ramach tego wspieranego przez UE projektu są obok IBB również Berlin Partner GmbH, Zarząd Senatu Berlina ds. Gospodarki, Pracy i Kobiet oraz Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regionalnego ZARR S.A. Współpracę gospodarczą pomiędzy przedsiębiorstwami polskimi i niemieckimi wspiera „Dom Gospodarki“ w Szczecinie, który rozumie się jako katalizator procesów integracji europejskiej. Przedsiębiorstwom z własnego regionu instytucja ta, obok informacji i indywidualnego doradztwa, oferuje także pomoc w znalezieniu partnerów do kooperacji. Jej ofertę uzupełniają imprezy i spotkania, przeznaczone dla przedsiębiorstw z obu krajów, jak np. Polsko – Niemiecki Krąg Gospodarczy które raz w miesiącu omawia różne interesujące gospodarkę tematy. W celu wspierania współpracy gospodarczej oraz rozbudowy kontaktów gospodarczych także Urząd Miasta Szczecin organizuje regularnie imprezy i specjalistyczne prezentacje w Berlinie, w tym m.in. w Domu im. Ludwiga Erharda. Również udział Szczecina w Dniach Gospodarki, organizowanych przez berlińską dzielnicę Treptow-Köpenick stał się już tradycją. Euro Info Centre Szczecin Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 84 Bildung und Forschung Die Zusammenarbeit in Bildung und Forschung zwischen Berlin und Polen ist bereits seit Jahren etabliert. Kooperationen mit polnischen Hochschulen, gemeinsame Forschungsprojekte und der Ausbau eines grenzüberschreitenden wissenschaftlichen Netzwerks sind auch künftig ein Schwerpunkt der internationalen Arbeit Berlins. Mit ihrer Vielzahl wissenschaftlicher Einrichtungen und Forschungsstellen, die Wissenschaftlern aus dem In- und Ausland offen stehen, sowie international ausgerichteten Hochschulen und Studiengängen bietet die Hauptstadtregion dafür eine hervorragende Ausgangsposition. Um den Austausch zwischen jungen Polen und Deutschen zu fördern, unterhält Berlin zusätzlich über 60 partnerschaftliche Vereinbarungen mit Schulen in Polen. Ein Beispiel für die Berliner Osteuropakompetenz auf wissenschaftlicher Ebene ist das interdisziplinäre Osteuropa-Institut der Freien Universität Berlin mit seinen Kooperationen und akademischen Netzwerken in Berlin/ Brandenburg und Osteuropa. Das Lehrprogramm umfasst den Magisterstudiengang Osteuropastudien und die beiden weiterführenden Masterstudiengänge Osteuropastudien, East European Studies sowie den Studiengang Osteuropäische und Südosteuropäische Geschichte. Die Slawistik an der Humboldt-Universität zu Berlin blickt auf eine lange Tradition zurück. Neben Russistik und Slawistik bietet das Institut auch selbstständige Studiengänge unter anderem in der Polonistik an. Seite 86 Gemeinsam in der Oderregion Zwischen akademischen Einrichtungen in Berlin und Partnerhochschulen in Stettin bestehen vielfältige Kontake. Ein Beispiel hierfür ist der rege Austausch von Studierenden und Lehrenden im Rahmen von Sokrates- oder Erasmus-Programmen zwischen der Universität Stettin sowie der Humboldt- und der Freien Universität in Berlin.Weiterhin arbeitet die Technische Universität Stettin eng mit der Technischen Universität Berlin zusammen und auch die Berliner Fachhochschule für Verwaltung und Rechtspflege unterhält eine Studienkooperation mit einer Stettiner Partnerhochschule. Weitere Kooperationsfelder Ein Schwerpunkt der bilateralen Beziehungen zwischen Brandenburg und den westpolnischen Woiwodschaften liegt in der polizeilichen Zusammenarbeit sowie im Brand- und Katastrophenschutz. Die grenzüberschreitende Zusammenarbeit wird darüber hinaus durch Projekte der Euroregionen Pro Europa Viadrina, Spree-Neiße-Bober und Pomerania gefördert. Im Rahmen des 1995 geschlossenen Abkommens zwischen den Regierungen der Bundesrepublik Deutschland und der Republik Polen kooperieren die Polizeipräsidien in Cottbus, Frankfurt/Oder und Eberswalde eng mit den grenznahen polnischen Polizeibehörden. Bestandteile dieser Zusammenarbeit sind ein intensiver Informationsaustausch, die Durchführung gemeinsamer Übungen sowie Maßnahmen der Aus- und Fortbildung. Eine enge Kooperation besteht darüber hinaus zwischen den Polizeibehörden in Stettin bzw. Westpommern und Berlin. Wspólnie w regionie nadodrzańskim Szkolnictwo wyższe i badania naukowe Współpraca w zakresie kształcenia i badań naukowych pomiędzy Berlinem a Polską prowadzona jest już od lat. Kooperacja z polskimi uczelniami, wspólne projekty badawcze oraz rozbudowa transgranicznej sieci kontaktów naukowych pozostają nadal w centrum międzynarodowych działań podejmowanych w Berlinie. Region stołeczny zapewnia w tej mierze doskonałe warunki wyjściowe, mając do zaoferowania liczne placówki naukowe i badawcze, stojące otworem dla naukowców z kraju i zagranicy, jak również nastawione na współpracę międzynarodową wyższe uczelnie i kierunki studiów. Dążąc do wspierania wymiany między młodymi Polakami i Niemcami berlińskie szkoły zawarły ponad 60 porozumień o partnerskiej współpracy ze szkołami w Polsce. Przykładem naukowych kompetencji Berlina w sprawach Europy Wschodniej jest działający na Wolnym Uniwersytecie w Berlinie interdyscyplinarny Instytut Europy Wschodniej, współpracujący z partnerami z Berlina i Brandenburgii oraz z krajów Europy Wschodniej. Program nauczania tego instytutu obejmuje studia magisterskie na kierunku Europa Wschodnia, jak również studia stopnia Masters: East European Studies oraz Historia Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej. Wieloletnimi tradycjami szczyci się slawistyka na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie. Obok rusycystyki i slawistyki uczelnia ta proponuje m.in. odrębne studia na wydziale polonistyki. 85 Różnorakie kontakty łączą placówki akademickie Berlina z patnerskimi wyższymi uczelniami Szczecina. Za przykład może tu posłużyć wymiana studentów i pracowników dydaktycznych w ramach unijnych programów Sokrates lub Erasmus, prowadzona pomiędzy Uniwersytetem Szczecińskim a Uniwersytetem Humboldta i Wolnym Uniwersytetem w Berlinie. Również Politechnika Szczecińska ściśle współpracuje z Uniwersytetem Technicznym w Berlinie, zaś berlińska Wyższa Szkoła Zawodowa Administracji i Nauk Prawniczych kooperuje z uczelnią szczecińską o podobnym profilu. Dalsze pola kooperacji Węzłowym tematem w dwustronnych stosunkach pomiędzy Brandenburgią a województwami Polski Zachodniej jest współpraca organów policyjnych, jak również służb odpowiedzialnych za ochronę przed pożarami i katastrofami. Współpracę transgraniczną wspierają ponadto projekty realizowane przez Euroregiony Pro Europa Viadrina, Sprewa-NysaBóbr oraz Pomerania. W ramach umowy, podpisanej w 1995 r. przez rządy Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Federalnej Niemiec, prezydia policji niemieckiej z Cottbus, Frankfurtu n. Odrą i Eberswalde ściśle kooperują z polskimi organami policji z regionu przygranicznego. Współpraca ta obejmuje m.in. intensywną wymianę informacji, prowadzenie wspólnych ćwiczeń oraz szkolenia i podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Ścisła kooperacja istnieje ponadto pomiędzy strukturami policyjnymi Szczecina i Pomorza Zachodniego oraz Berlina. Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr 86 Seite 88 Gemeinsam in der Oderregion Euro Info Centre Szczecin Weitere Möglichkeiten der Zusammenarbeit ergeben sich in den Bereichen Verkehr und Tourismus:Touristikunternehmen und Reisebüros wie die Stern und Kreisschiffahrt oder das Büro Stattreisen Berlin bieten kombinierte Schiffs- und Busreisen bzw. eintägige Bahnausflüge nach Stettin an. Im Stettiner Nahverkehr sind zudem auch Tickets der Deutschen Bahn AG gültig. Ausblick: Gemeinsame Zukunft in der Oderregion Um die Region beiderseits der Oder in den nächsten Jahren zu einem eng miteinander verflochtenen Wirtschaftsraum umzugestalten, steht künftig die Förderung grenzüberschreitender Kooperationen zwischen den Bundesländern Berlin, Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern und Sachsen sowie den Woiwodschaften Westpommern, Großpolen, Lebuser Land und Niederschlesien im Vordergrund: Als Inhalte bieten sich dabei vor allem die Themen Innovation und Technologietransfer, Zusammenarbeit von kleinen und mittleren Unternehmen, Investitionsförderung sowie Tourismus an. Ein weiterer zentraler Aspekt ist die Entwicklung der Verkehrsinfrastruktur, der sich bereits der Arbeitskreis „Wirtschaft und Verkehr“ widmet. Ein Ausbau der Verkehrswege sowohl im Straßen- als auch im Bahnverkehr und eine Verbesserung der Verbindungen zwischen der Hauptstadtregion und den grenznahen Woiwodschaften sind dabei entscheidend für das wirtschaftliche Wachstum der Region. Eine erste Maßnahme auf dem Weg zu einem Wirtschaftsraum mit europäischer Perspektive ist die OderregionKonferenz vom 5. April 2006 in Berlin, unter Beteiligung aller grenznahen Bundesländer und Woiwodschaften. Die Konferenz soll Impulse für die zukünftige Gestaltung eines modernen und wettbewerbsfähigen Wirtschaftsraums beiderseits der Oder setzen und über Wirtschafts- und Verkehrsthemen hinaus weitere multilaterale Projekte anstoßen. Weitere Informationen: www.berlin.de | www.szczecin.pl www.staedtepartner-stettin.org www.kammerunion.de www.ecce-keo.org www.teico-net.net | www.zarr.com.pl www.neubrandenburg.ihk.de www.wirtschaftstage.de.be www.fu-berlin.de | www.hu-berlin.de www.us.szc.pl | www.fhvr-berlin.de www.tuniv.szczecin.pl Wspólnie w regionie nadodrzańskim Dalsze możliwości współpracy otwierają się także w zakresie przewozów osobowych i turystyki: firmy turystyczne oraz biura podróży, jak np. firma żeglugi śródlądowej Stern und Kreisschiffahrt czy też Biuro Turystyki Miejskiej z Berlina, oferują łaczone (statek/autokar) lub jednodniowe wycieczki koleją do Szczecina. W szczecińskiej komunikacji miejskiej uznawane są ponadto bilety kolejowe, zakupione w kasach Deutsche Bahn AG. Perspektywy: wspólna przyszłość w regionie nadodrzańskim Wśród podejmowanych w następnych latach wysiłków na rzecz przekształcenia regionu po obu stronach Odry w jeden ściśle ze sobą powiązany obszar gospodarczy, również w przyszłości pierwszoplanową rolę odgrywać będzie wspieranie transgranicznej kooperacji pomiędzy krajami związkowymi Berlinem, Brandenburgią, Meklemburgią-Pomorzem Przednim i Saksonią z jednej strony a polskimi województwami Zachodniopomorskim, Wielkopolskim, Lubuskim i Dolnośląskim z drugiej. Jej treść stanowić będą przede wszystkim takie tematy, jak innowacje i transfer technologii, współpraca małych i średnich przedsiębiorstw, wspieranie inwestycji oraz turystyka. Dalszym centralnym aspektem jest rozwój infrastruktury komunikacji i transportu, któremu to zagadnieniu poświęca się już Zespół Roboczy Gospodarka i komunikacja. 87 Rozbudowa dróg komunikacyjnych zarówno w transporcie drogowym, jak i kolejowym, a także poprawa połączeń pomiędzy regionem stolicy Niemiec a przygranicznymi województwami polskimi posiadają decydujące znaczenie dla rozwoju gospodarczego całego regionu. Jednym z pierwszych z działań, zmierzających do utworzenia z Nadodrza obszaru gospodarczego o europejskich perspektywach, jest pierwsza Konferencja Regionu Odrzańskiego w dniu 5 kwietnia 2006 r. w Berlinie, w której udział wezmą wszystkie przygraniczne kraje związkowe i województwa. Konferencja ta winna zrodzić nowe impulsy dla przyszłego ukształtowania nowoczesnego i konkurencyjnego obszaru gospodarczego po obu stronach Odry oraz, wykraczając poza tematy gospodarcze i komunikacyjne, zainicjować dalsze multilateralne projekty. Dalsze informacje: www.berlin.de | www.szczecin.pl www.staedtepartner-stettin.org www.kammerunion.de www.ecce-keo.org www.teico-net.net | www.zarr.com.pl www.neubrandenburg.ihk.de www.wirtschaftstage.de.be www.fu-berlin.de | www.hu-berlin.de www.us.szc.pl | www.fhvr-berlin.de www.tuniv.szczecin.pl MitOst-Festival Stettin_neu 03.04.2006 9:22 Uhr Seite 90 88 Fotonachweis | Zdjęcia · Berlin Partner GmbH: Seite | strona 22, 76, 79, 80 · Berlin Partner GmbH/FTB-Werbefotografie: Titel | tytuł, Seite | strona 3, 7, 8, 9, 12, 13, 16, 18, 21, 24, 29, 68, 69 · Berlin Partner GmbH/Melanie Skrowronek: Seite | strona 14 · diephotodesigner: Seite | strona 20 · Stephanie Endter: Seite | strona 87 · Euro Info Centre Szczecin: Seite | strona 83, 86 · Matthias Fischer: Seite | strona 23, 25 · Reiner Fischer: Seite | strona 40, 43, 45, 59, 74 · Sascha Götz: Seite | strona 77 · Kai-Uwe Heinrich: Seite | strona 35 · Investitionsbank Berlin: Seite | strona 64 · Land Berlin/Thie: Seite | strona 10, 11, 26 · Landesarchiv Berlin: Seite | strona 6 · Thomas Oberländer, HELIOS Klinikum: Seite | strona 27 · Polnisches Institut Berlin: Seite | strona 65 · Presse- und Informationsamt des Landes Berlin: Seite | strona 2 · Presse- und Informationsamt des Landes Berlin/G. Schneider: Seite | strona 17 · Presse- und Informationsamt des Landes Berlin/Thie: Seite | strona 31 · Daniel Rühmkorf: Seite | strona 14 · Schering AG: Seite | strona 28 · Silvester in Berlin GmbH: Seite | strona 15 · Christian Trautsch: Seite | strona 82 · TEICO-Net: Seite | strona 78 · typoly: Seite | strona 36–39 · Teatr Kana w Szczecinie: Seite | strona 49, 51, 61 · Uniwersytet Szczeciński – Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług: Seite | strona 58 · Urząd Miasta Szczecin: Titel | tytuł, Seite | strona 5, 41, 42, 44, 46, 47, 48, 50, 52, 53, 62, 63 · The Westin Grand Berlin/Matthias Hamel: Seite | strona 73 Berlin – Stettin Szczecin – Berlin Stettin_neu 03.04.2006 9:23 Uhr Seite 91 Impressum | Impressum Herausgeber | Wydawca Berlin Partner GmbH Ludwig Erhard Haus Fasanenstraße 85 10623 Berlin Tel.: +49 30 399 80-0 | Fax: +49 30 399 80-239 [email protected] | www.berlin-partner.de Im Auftrag der Senatsverwaltung für Wirtschaft, Arbeit und Frauen, Berlin. Na zlecenie Zarządu Senatu ds. Gospodarki, Pracy i Kobiet w Berlinie. www.berlin.de/wirtschaftssenat Mit freundlicher Unterstützung der Investitionsbank Berlin. Wydano dzięki uprzejmemu wsparciu Investitionsbank Berlin. www.ibb.de Eine gemeinsame Publikation der Berlin Partner GmbH und der Stadtverwaltung Stettin. Wspólna publikacja spółki Berlin Partner GmbH oraz Urzędu Miasta Szczecin. Redaktion | Redakcja:Tina Becker Realisation | Realizacja: eye-solution GmbH Übersetzung | Przekład: Eva-Maria Steiger Unser Dank gilt der Stadtverwaltung Stettin, der Investitionsbank Berlin, der Berliner Senatsverwaltung für Wirtschaft, Arbeit und Frauen, der Berliner Senatsverwaltung für Stadtentwicklung, dem Polnischen Institut Berlin, der Gabriele-von-Bülow-Oberschule Berlin, dem MitOst e.V. für die freundliche Überlassung von Bildern. Wyrażamy podziękowanie Urzędowi Miasta Szczecin, Bankowi Inwestycyjnemu w Berlinie, Zarządowi Senatu Berlina ds. Gospodarki, Pracy i Kobiet, Zarządowi Senatu Berlina ds. Rozwoju Miasta, Instytutowi Polskiemu w Berlinie, Szkole im. Gabriele von Bülow w Berlinie, Stowarzyszeniu MitOst e.V. za udostępnienie materiałów zdjęciowych. © März 2006 | marzec 2006