docInformator maturalny od 2005 roku z języka
download 
Denúncia Transcrição
Informator maturalny od 2005 roku z języka
Informator maturalny od 2005 roku z języka portugalskiego Warszawa 2003 Informator opracowała Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie w porozumieniu z Centralną Komisją Egzaminacyjną w Warszawie. ISBN 83-88564-16-1 SPIS TREŚCI I. Wstęp ..................................................................................... 5 II. Podstawy prawne egzaminu ....................................................... 7 III. Matura 2005 w pytaniach uczniów ............................................... 9 IV. Struktura i forma egzaminu.......................................................15 V. Wymagania egzaminacyjne .......................................................33 VI. Przykładowe zestawy na egzamin ustny ......................................43 a) poziom podstawowy ...........................................................44 b) poziom rozszerzony ............................................................48 VII. Przykładowe arkusze i schematy oceniania ..................................53 a) Arkusz I ...........................................................................55 b) Arkusz II ..........................................................................69 c) Arkusz III.........................................................................81 VIII. Informacje - terminy ................................................................85 Aneks – przykłady ocenionych prac pisemnych...............................87 Wykaz informatorów maturalnych obowiązujących od 2005 r. ..........95 3 4 I. WSTĘP Oddajemy do rąk Państwa Informator w nadziei, że pomoże on przygotować się do egzaminu maturalnego w roku 2005 i następnych sesjach egzaminacyjnych. Znajdą w nim Państwo informacje o podstawowych aktach prawnych regulujących zasady przeprowadzania egzaminów, tekst Standardów wymagań egzaminacyjnych dla wybranego przedmiotu, opis struktury i formy egzaminu z przedmiotu, którego dotyczy Informator, szczegółowy opis wymagań egzaminacyjnych, przykładowe zadania egzaminacyjne oraz ich uczniowskie rozwiązania. W rozdziałach „Matura 2005 w pytaniach uczniów” i „Informacje...” znajdą Państwo odpowiedzi na większość pytań zadawanych w związku z nową maturą. Dalsze pytania można kierować do Centralnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych, których adresy zamieszczamy. W maju 2005 r. po raz pierwszy „Nowa Matura” stanie się egzaminem powszechnym dla absolwentów nowych liceów ogólnokształcących i profilowanych, a w latach następnych, sukcesywnie, dla absolwentów pozostałych szkół ponadgimnazjalnych. Będzie ona zatem swoistym testem sprawności i rzetelności systemu egzaminów zewnętrznych. O zasadach tego egzaminu informujemy dwa lata przed jego przeprowadzeniem. Chcemy bowiem przekazać Państwu rzetelną informację, licząc na wszelkie uwagi i komentarze, które być może wskażą na konieczność pewnych usprawnień w zasadach matury. Sugerujemy zatem uważne zapoznanie się z Informatorem. Jest to ważne zarówno dla Państwa, jak i dla nas. Państwo dowiedzą się, jak będzie wyglądał egzamin, natomiast ewentualne uwagi i komentarze będą przydatne do poprawy jakości i rzetelności egzaminu oraz sposobów informowania o nim. Państwa sukces podczas egzaminu to również nasza satysfakcja. Życzymy zatem sukcesu! Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej 5 6 II. PODSTAWY PRAWNE Podstawowym aktem prawnym, wprowadzającym zewnętrzny system oceniania, jest Ustawa o systemie oświaty z 1991r., wraz z późniejszymi zmianami. Aktami prawnymi regulującymi przeprowadzanie egzaminów maturalnych są: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (DzU z 2003r. Nr 26, poz. 225), 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 kwietnia 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (DzU z 2003 r. Nr 90, poz. 846). 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 października 1999 r. w sprawie wymagań, jakim powinni odpowiadać egzaminatorzy okręgowych komisji egzaminacyjnych oraz warunków wpisywania i skreślania egzaminatorów z ewidencji egzaminatorów (DzU Nr 93, poz. 1071). 7 8 III. MATURA 2005 W PYTANIACH UCZNIÓW 1. Po co jest wprowadzana „Nowa Matura”? 2. Czy nowy egzamin maturalny będzie trudniejszy od starego egzaminu dojrzałości? Nowy egzamin maturalny jest wprowadzany, aby zapewnić: a) jednolitość zadań i kryteriów oceniania w całym kraju, b) porównywalność wyników, c) obiektywizm oceniania (kodowane prace maturalne, oceniane przez zewnętrznych egzaminatorów), d) konieczność zdawania tylko raz egzaminu z danego przedmiotu, zamiast odrębnie w szkole i odrębnie na uczelni. Nie, egzamin maturalny nie będzie trudniejszy od starego egzaminu dojrzałości, będzie inny. Otrzymane dwa lata przed egzaminem informatory pozwolą dokładnie poznać jego specyfikę. 3. Jakie są 1. Egzamin maturalny sprawdza wiadomości i umiejętności podstawowe zasady określone w Standardach wymagań egzaminacyjnych. egzaminu 2. Egzamin jest przeprowadzany dla absolwentów: maturalnego a) liceów ogólnokształcących od 2005 roku, od roku 2005? b) liceów profilowanych od 2005 roku, c) techników od 2006 roku, d) uzupełniających liceów ogólnokształcących od 2006 roku, e) techników uzupełniających od 2007 roku. 3. Egzamin jest przeprowadzany dwa razy w roku: w sesji zimowej i wiosennej. 4. Egzamin składa się z części ustnej, ocenianej przez nauczycieli w szkole i części pisemnej, ocenianej przez egzaminatorów zewnętrznych. 5. Wybór przedmiotu zdawanego na egzaminie nie jest zależny od typu szkoły, do której uczęszczał zdający, ani od przedmiotów nauczanych w tej szkole. 6. Harmonogram przebiegu egzaminów ustala dyrektor CKE i ogłasza go na stronie internetowej CKE, nie później niż 4 miesiące przed terminem egzaminu. 4. Jakie egzaminy trzeba obowiązkowo zdawać na maturze? 1. Obowiązkowe są trzy egzaminy z: a) języka polskiego – w części ustnej i pisemnej, b) języka obcego nowożytnego – w części ustnej i pisemnej, c) przedmiotu wybranego przez zdającego (zdawanego tylko w części pisemnej) spośród następujących przedmiotów: biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia, historia, historia muzyki, historia sztuki, matematyka, wiedza o społeczeństwie, wiedza o tańcu. 2. Absolwenci szkół i oddziałów z nauczaniem języka danej mniejszości narodowej, oprócz obowiązkowych egzaminów wymienionych w punkcie 1., zdają dodatkowo egzamin z języka ojczystego w części ustnej i pisemnej. 9 5. Z jakich Absolwent może zdawać egzamin maturalny z jednego, przedmiotów dwóch lub trzech przedmiotów dodatkowych: dodatkowych można a) języka obcego nowożytnego, innego niż zdawać maturę? obowiązkowy – w części ustnej i pisemnej, b) języka grupy etnicznej – tylko w części ustnej lub tylko w części pisemnej lub w obu częściach, c) w części pisemnej z przedmiotów wymienionych w odpowiedzi 1c na pytanie 4., jeżeli nie wybrał ich jako przedmiotów obowiązkowych, a także z informatyki, języka greckiego i kultury antycznej, języka łacińskiego i kultury antycznej. 6. Na jakim poziomie 1. Egzamin z przedmiotów obowiązkowych może być zdawany na poziomie podstawowym lub rozszerzonym z wyjątkiem części ustnej języka polskiego, języka mniejszości narodowej, które są zdawane na jednym poziomie, określonym w standardach wymagań egzaminacyjnych. 2. Egzamin z przedmiotów dodatkowych jest zdawany na poziomie rozszerzonym, z wyjątkiem języka grupy etnicznej zdawanego w części ustnej na jednym poziomie. 3. Wyboru poziomu egzaminu w części ustnej z danego języka obcego zdający dokonuje w pisemnej deklaracji składanej przewodniczącemu szkolnego zespołu egzaminacyjnego na początku nauki w klasie maturalnej, a w części pisemnej ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych w czasie trwania egzaminu. 4. Zdawanie egzaminu w części pisemnej na poziomie rozszerzonym wymaga rozwiązania zadań egzaminacyjnych zawartych w arkuszu egzaminacyjnym dla poziomu podstawowego oraz zadań egzaminacyjnych zawartych w arkuszu egzaminacyjnym dla poziomu rozszerzonego. 7. Gdzie można 1. Maturę zdaje się we własnej szkole, chyba że dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej wyznaczy inne miejsce. 2. W szczególnych wypadkach może zaistnieć konieczność zdawania części ustnej egzaminu z języków obcych poza własną szkołą (np. z powodu braku nauczycieli danego języka). 3. Zdający, którzy ukończyli szkołę w latach poprzednich lub wyrazili wolę zdawania egzaminu w innej szkole niż ukończona, są kierowani do szkoły lub ośrodka egzaminacyjnego wyznaczonego przez komisję okręgową. 8. Kiedy można Maturę można zdawać dwa razy w roku: w maju lub styczniu, według harmonogramu ustalonego przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. będzie można zdawać poszczególne egzaminy? zdawać maturę? zdawać maturę? 10 9. Jakie warunki 1. Sala, w której jest przeprowadzany egzamin, musi spełniać warunki określone w przepisach bhp i przepisach ppoż. 2. Przy stoliku może siedzieć wyłącznie jeden zdający. 3. Na stolikach w trakcie pisania mogą znajdować się jedynie arkusze egzaminacyjne, przybory pomocnicze i pomoce dopuszczone przez dyrektora CKE. 4. Zdający chory lub niepełnosprawny w trakcie egzaminu może mieć na stoliku leki i inne pomoce medyczne przepisane przez lekarza lub konieczne ze względu na chorobę lub niepełnosprawność. 5. Posiłki dla zdających i egzaminatorów mogą być dostępne jedynie na zewnątrz sali egzaminacyjnej poza czasem przeznaczonym na egzamin, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w pkt 4. 10. Jak powinien być 1. W skład zespołu nadzorującego przebieg egzaminu w danej sali wchodzi co najmniej trzech nauczycieli, z tym że co najmniej jeden nauczyciel powinien być zatrudniony w innej szkole. W skład zespołu nie mogą wchodzić nauczyciele danego przedmiotu oraz wychowawca zdających. 2. Egzamin pisemny przebiega zgodnie z harmonogramem określonym przez CKE. Szczegóły egzaminu z poszczególnych przedmiotów określa każdorazowo informacja zawarta w arkuszu egzaminacyjnym. Czas egzaminu liczy się od przekazania zdającym arkuszy egzaminacyjnych. 3. W czasie egzaminu pisemnego w sali egzaminacyjnej przebywają co najmniej trzej członkowie zespołu nadzorującego. 4. W czasie egzaminu zdający nie powinni opuszczać sali egzaminacyjnej. Przewodniczący zespołu może zezwolić na opuszczenie sali tylko w szczególnie uzasadnionej sytuacji, po zapewnieniu warunków wykluczających możliwość kontaktowania się zdającego z innymi osobami, z wyjątkiem osób udzielających pomocy medycznej. 5. Członkowie zespołu nadzorującego przebieg egzaminu nie mogą udzielać wyjaśnień dotyczących zadań egzaminacyjnych ani ich komentować. 6. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnego rozwiązywania zadań egzaminacyjnych przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przerywa egzamin danej osoby i prosi o opuszczenie sali egzaminacyjnej. 7. Arkusze egzaminacyjne są zbierane po zakończeniu każdej części egzaminu. muszą być zapewnione w sali egzaminacyjnej? zorganizowany egzamin? 11. Ile czasu będzie trwała matura? Egzamin pisemny z jednego przedmiotu będzie trwał – w zależności od przedmiotu – nie dłużej niż 3 godziny dla poziomu podstawowego i nie dłużej niż 3 godziny dla poziomu rozszerzonego. Cała sesja egzaminacyjna będzie trwała od początku maja do końca czerwca i odpowiednio od początku stycznia do końca lutego. Sesja będzie się kończyć rozdaniem świadectw dojrzałości. 11 12. Jak sprawdzane są 1. Poszczególne arkusze egzaminacyjne z każdej części egzaminu z danego przedmiotu są sprawdzane i oceniane przez egzaminatorów zewnętrznych, przeszkolonych przez okręgowe komisje egzaminacyjne i wpisanych do ewidencji egzaminatorów. 2. Wynik egzaminu jest wyrażony w procentach. 3. Wynik egzaminu z dodatkowego przedmiotu, o którym mowa w pytaniu 5. pkt c, nie ma wpływu na zdanie egzaminu, ale odnotowuje się go na świadectwie dojrzałości. 4. Komisja okręgowa sporządza listę osób, zawierającą uzyskane przez te osoby wyniki, i przesyła ją do szkoły w celu ogłoszenia. 13. Kiedy egzamin Egzamin jest zdany, jeżeli zdający z każdego z trzech obowiązkowych egzaminów (w przypadku języków zarówno w części ustnej, jak i pisemnej), uzyskał minimum 30% punktów możliwych do uzyskania za dany egzamin na poziomie podstawowym. Warunek zdania egzaminu maturalnego dla osób zdających poziom rozszerzony jest ten sam, ponieważ każdy musi najpierw zdać egzamin na poziomie podstawowym. prace i ogłaszane wyniki matury? maturalny uznawany jest za zdany? 14. Kiedy egzamin maturalny uznawany jest za niezdany? 15. Czy niezdanie ustnej części jednego ze zdawanych języków przerywa zdawanie dalszej części egzaminu? Egzamin uważa się za niezdany jeżeli: a) zdający z któregokolwiek egzaminu obowiązkowego, lub jego części ustnej lub pisemnej otrzymał mniej niż 30% punktów możliwych do uzyskania, b) w trakcie egzaminu stwierdzono, że zdający pracuje niesamodzielnie i jego egzamin został przerwany, c) w trakcie sprawdzania egzaminator stwierdził niesamodzielność rozwiązywania zadań egzaminacyjnych. Nie przerywa. Zdający przystępuje do kolejnych egzaminów we wcześniej ogłoszonych terminach, natomiast niezdaną część ustną danego egzaminu zdaje w wybranej sesji egzaminacyjnej. 16. Czy prace maturalne Na wniosek zdającego komisja okręgowa udostępnia po sprawdzeniu będą do wglądu dla zdającego? 17. Czy można powtarzać niezdany egzamin? 12 do wglądu sprawdzone arkusze, w miejscu i czasie określonym przez dyrektora OKE. 1. Absolwent, który nie zdał egzaminu z określonego przedmiotu, może przystąpić ponownie do egzaminu z tego przedmiotu w kolejnych sesjach egzaminacyjnych przez 5 lat. 2. Po upływie 5 lat od daty pierwszego egzaminu absolwent, o którym mowa w pkt 1., zdaje powtórny egzamin w pełnym zakresie. 3. Przy powtórnym egzaminie z przedmiotu wybranego absolwent może wybrać inne przedmioty. 18. Czy można Absolwent, który chce podwyższyć wynik egzaminu w części pisemnej z jednego lub kilku przedmiotów, ma prawo przystąpić ponownie do egzaminu w kolejnych sesjach. 19. Kiedy można Absolwent, który nie przystąpił do egzaminu lub przerwał egzamin, ma prawo przystąpić do egzaminu w kolejnych sesjach egzaminacyjnych w styczniu lub maju każdego roku. poprawiać wynik uzyskany na egzaminie? powtórnie przystąpić do egzaminu, jeśli został on przerwany? 20. Kto może być zwolniony z egzaminu z danego przedmiotu? 1. Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych są zwolnieni z egzaminu z danego przedmiotu. 2. Laureatom i finalistom olimpiad uprawnienie wymienione w pkt 1. przysługuje także wtedy, gdy przedmiot nie był objęty szkolnym planem nauczania danej szkoły. 3. Osoba zwolniona z egzaminu będzie miała na świadectwie dojrzałości w rubryce danego przedmiotu wpisaną informację o uzyskanym na olimpiadzie tytule. 21. Czy – oprócz Nic, poza wynikami z olimpiady, nie będzie mogło być podstawą do zwolnienia z egzaminu maturalnego. 22. Jaki wpływ Oceny uzyskane w szkole ponadgimnazjalnej znajdą się na świadectwie ukończenia szkoły, natomiast na świadectwie dojrzałości będą zamieszczone tylko wyniki egzaminów maturalnych i wyniki olimpiady, o ile będą podstawą zwolnienia z danego egzaminu. olimpiad – istnieją inne podstawy do zwolnień z egzaminu lub jego części? na świadectwo maturalne będą miały oceny uzyskane w szkole ponadgimnazjalnej? 23. Czy zdawanie matury będzie konieczne, aby ukończyć szkołę? 24. Na jakich zasadach zdają egzamin absolwenci niepełnosprawni? Można nie przystąpić do matury, ponieważ nie jest ona egzaminem obowiązkowym. Jedynie te osoby, które będą chciały kontynuować naukę w wyższej uczelni, muszą zdać egzamin maturalny. Podobnie do niektórych szkół policealnych nie wystarczy świadectwo ukończenia szkoły, ale będzie wymagane świadectwo dojrzałości (np. szkoły dla pielęgniarek). 1. Absolwenci niepełnosprawni lub niesprawni czasowo przystępują do egzaminu w powszechnie obowiązujących terminach i według obowiązujących wymagań egzaminacyjnych, przy kryteriach i w formie dostosowanych do rodzaju niesprawności. 2. Za zapewnienie warunków i formy przeprowadzania egzaminu odpowiednich do możliwości zdających o specjalnych potrzebach edukacyjnych odpowiada dyrektor szkoły. 13 25. Czy osoby Na poziomie maturalnym nie przewiduje się różnicowania arkuszy dla osób dyslektycznych. Możliwe będzie zastosowanie odrębnych kryteriów oceniania, stosownie do opinii z odpowiedniej poradni. 26. W jakich sytuacjach 1. Jeżeli w trakcie egzaminu w części ustnej lub pisemnej nie były przestrzegane przepisy dotyczące jego przeprowadzenia, absolwent może w terminie 2 dni od daty egzaminu zgłosić zastrzeżenia do dyrektora komisji okręgowej. 2. Dyrektor komisji okręgowej rozpatruje zgłoszone zastrzeżenia w terminie 7 dni od daty ich otrzymania. 3. Rozstrzygnięcia dyrektora komisji okręgowej są ostateczne. z dysleksją rozwojową będą rozwiązywać inne zadania niż pozostali zdający? można złożyć odwołanie od egzaminu? 27. Jaka będzie matura absolwentów szkół z ojczystym językiem mniejszości narodowych i uczniów szkół dwujęzycznych? Absolwenci szkół lub oddziałów z językiem nauczania mniejszości narodowych oraz absolwenci szkół dwujęzycznych mogą zdawać na egzaminie przedmiot lub przedmioty w języku polskim lub odpowiednio w języku danej mniejszości narodowej, albo w danym języku obcym. Wyboru języka, w którym będzie zdawany przedmiot, absolwent dokonuje wraz z deklaracją wyboru przedmiotu, o którym mowa w pytaniu 4. 28. Czy absolwenci Absolwenci szkół z językiem wykładowym mniejszości szkół mniejszości narodowych, którzy zdecydują się pisać maturę w języku narodowych, ojczystym, otrzymają te same arkusze egzaminacyjne co wybierając egzamin pozostali uczniowie, przetłumaczone na ich język ojczysty. z przedmiotów Nie dotyczy to historii Polski i geografii Polski, które muszą w języku ojczystym, być zdawane w języku polskim. będą rozwiązywać te same zadania co piszący maturę w języku polskim? 29. Czy matura zapewni dostanie się na wybrany kierunek studiów? 14 Matura nie daje gwarancji automatycznego dostania się na studia. Warunki rekrutacji na daną uczelnię ustala senat tej uczelni. Ustawa o szkolnictwie wyższym zastrzega, że uczelnie nie będą organizować egzaminów wstępnych dublujących maturę. To znaczy, jeżeli kandydat na studia zdał na maturze egzamin z wymaganego na dany wydział przedmiotu, to jego wynik z egzaminu maturalnego będzie brany pod uwagę w postępowaniu kwalifikacyjnym. IV. STRUKTURA I FORMA EGZAMINU 1. Egzamin maturalny z języka obcego nowożytnego, jako przedmiotu obowiązkowego, może być zdawany na poziomie podstawowym lub na poziomie rozszerzonym. 2. Egzamin składa się z dwóch części: a) egzaminu ustnego, zdawanego na poziomie podstawowym lub rozszerzonym, organizowanego w szkole, ocenianego przez przedmiotowy zespół egzaminacyjny. Zdający wykonują wyłącznie zadania odpowiadające wymaganiom dla wybranego poziomu, b) egzaminu pisemnego, zdawanego na poziomie podstawowym (obowiązkowym dla wszystkich) lub rozszerzonym (dla chętnych), ocenianego przez egzaminatorów okręgowej komisji egzaminacyjnej. Wszyscy zdający wykonują zadania odpowiadające wymaganiom dla poziomu podstawowego, a następnie ci, którzy przystępują do egzaminu na poziomie rozszerzonym, rozwiązują zadania przewidziane dla tego poziomu. 3. Egzamin ustny i pisemny nie musi być zdawany na tym samym poziomie. 4. Wyniki egzaminu wyrażane są w skali procentowej. 5. Warunkiem zdania egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego jest uzyskanie przez zdającego wymaganej liczby punktów zarówno w części ustnej, jak i pisemnej. Zdający zdał ustny egzamin maturalny z języka obcego nowożytnego, jeżeli uzyskał, co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania za wykonanie zadań z poziomu, do którego przystąpił. Zdający zdał pisemny egzamin maturalny z języka obcego nowożytnego, jeśli za wykonanie zadań odpowiadających wymaganiom dla poziomu podstawowego, uzyskał co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania na tym poziomie. Wynik pisemnego egzaminu maturalnego na poziomie rozszerzonym nie decyduje o zdaniu egzaminu. 6. Wynik egzaminu ustnego lub pisemnego nie ma wpływu na możliwość przystąpienia zdającego do kolejnej części egzaminu z danego języka obcego nowożytnego. 7. Na świadectwie dojrzałości wyniki egzaminu ustnego i pisemnego zapisywane są oddzielnie, z rozróżnieniem poziomu podstawowego i rozszerzonego. 8. Egzamin ustny może być zdawany na dwóch poziomach: podstawowym lub rozszerzonym – do wyboru przez zdającego: egzamin na poziomie podstawowym trwa 10 minut; zdający ma dodatkowo 5 minut na zapoznanie się z treścią zestawu zadań, egzamin na poziomie rozszerzonym trwa 15 minut; zdający ma dodatkowo 15 minut na zapoznanie się z treścią zestawu zadań i przygotowanie prezentacji. 9. Egzamin pisemny dla obu poziomów odbywa się jednego dnia i trwa: dla poziomu podstawowego – 120 minut, dla poziomu rozszerzonego – 300 minut. 15 10. Egzamin pisemny dla poziomu podstawowego zawiera jedną część, a dla poziomu rozszerzonego składa się z trzech części: część pierwsza egzaminu trwa 120 minut ( poziom podstawowy), część druga egzaminu trwa 70 minut (poziom rozszerzony), część trzecia egzaminu trwa 110 minut (poziom rozszerzony). 11. Poszczególne części egzaminu pisemnego oddzielone są przerwami. 12. W każdej części egzaminu pisemnego zdający otrzymuje jeden arkusz egzaminacyjny. Arkusz I zawiera zadania odpowiadające wymaganiom dla poziomu podstawowego. Arkusze II i III zawierają zadania odpowiadające wymaganiom dla poziomu rozszerzonego. Wszyscy zdający wykonują zadania z Arkusza I. Zdający przystępujący do egzaminu na poziomie rozszerzonym, wykonują dodatkowo zadania z Arkuszy II i III. 13. Egzamin z drugiego języka obcego nowożytnego wybranego jako przedmiot dodatkowy, zdawany jest w części ustnej i pisemnej na poziomie rozszerzonym. 14. Egzamin pisemny z języka obcego nowożytnego wybranego jako przedmiot dodatkowy, zdawany jest w tym samym dniu, co ten sam język zdawany jako obowiązkowy i na podstawie tych samych arkuszy. 16 1. EGZAMIN USTNY 1.1. STRUKTURA EGZAMINU USTNEGO Z JĘZYKA OBCEGO punkty POZIOM PODSTAWOWY treść język Czas: 10 minut Przygotowanie: 5 minut Zad. 1. Zad. 2. Trzy rozmowy sterowane: – uzyskiwanie, udzielanie informacji – relacjonowanie wydarzeń – negocjowanie 3 3 3 Opis ilustracji i odpowiedzi na dwa pytania 6 5 20 Razem albo punkty POZIOM ROZSZERZONY treść język Czas: 15 minut Przygotowanie: 15 minut 6 Zad. 1. Rozmowa na podstawie materiału stymulującego 7 Zad. 2. Prezentacja tematu oraz dyskusja z egzaminującym na temat prezentowanych zagadnień Razem Zdający wykonują wyłącznie wybranego poziomu. zadania odpowiadające 7 20 wymaganiom dla 17 1.2. OPIS EGZAMINU USTNEGO 1. Egzamin ustny, zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym, składa się z dwóch zadań i sprawdza przede wszystkim sprawność mówienia 2. Zdający wybiera i deklaruje na piśmie poziom egzaminu ustnego w terminie zgodnym z harmonogramem egzaminu maturalnego. 3. Egzamin na poziomie rozszerzonym różni się od egzaminu na poziomie podstawowym rodzajem i stopniem trudności zadań, zakresem sprawdzanych umiejętności oraz kryteriami oceny. 4. Podczas egzaminu zdający nie może korzystać ze słowników. Poziom podstawowy Zadanie pierwsze polega na przeprowadzeniu trzech rozmów sterowanych, w których role przyjmowane przez zdającego odpowiadają jego doświadczeniom życiowym lub opisują sytuacje, w jakich mógłby znaleźć się w przyszłości. Zdający prowadzi rozmowę z egzaminującym, zgodnie ze scenariuszem podanym w zadaniu. a) Rozmowa pierwsza sprawdza umiejętność uzyskiwania, udzielania informacji. b) Rozmowa druga sprawdza umiejętność relacjonowania wydarzeń, w tym użycia czasów przeszłych. c) Rozmowa trzecia sprawdza umiejętność negocjowania. Zadanie drugie polega na opisaniu przez zdającego ilustracji zamieszczonej w wylosowanym zestawie i udzieleniu odpowiedzi na dwa pytania postawione przez egzaminującego. Treść ilustracji umożliwia sprawdzenie umiejętności opisywania sytuacji, przedmiotów, osób i wyrażania własnej opinii. W czasie przeznaczonym na przygotowanie się do odpowiedzi zdający: zapoznaje się ze scenariuszem rozmów sterowanych, przygotowuje się do opisu ilustracji i rozmowy z egzaminującym. Poziom rozszerzony Zadanie pierwsze polega na przeprowadzeniu ze zdającym rozmowy na podstawie materiału stymulującego, który zawiera różnorodne elementy, takie jak ilustracje, fragmenty tekstu, nagłówki, tytuły, komiksy, diagramy, wykresy, tabele itp. Sprawdzane są umiejętności opisu / prezentacji materiału stymulującego, interpretacji zawartych w nim treści, wyrażania i uzasadniania własnej opinii. Egzaminujący sprawdza powyższe umiejętności, zadając 4-5 pytań związanych z treścią materiału stymulującego. Zadanie drugie polega na prezentacji przez zdającego jednego z dwóch tematów umieszczonych w zestawie i dyskusji z egzaminującym na zaprezentowany temat. Zdający wybiera jeden z dwóch tematów, sformułowanych w języku obcym. Jego zadaniem jest zaprezentowanie dłuższej, trwającej około 3 minut, wieloaspektowej wypowiedzi na wybrany temat, a następnie udzielenie egzaminującemu odpowiedzi na pytania sprawdzające umiejętność wyrażania, uzasadniania i obrony własnej opinii związanej z prezentowanym tematem. W czasie przeznaczonym na przygotowanie się do odpowiedzi zdający: analizuje materiał stymulujący i przygotowuje się do jego prezentacji, wybiera jeden z dwóch tematów zawartych w wylosowanym zestawie, przygotowuje się do prezentacji tematu. 18 1.3. PUNKTACJA I KRYTERIA OCENIANIA EGZAMINU USTNEGO Punktacja na poziomie podstawowym Zadanie 2. Rozmowa na podstawie ilustracji Zadanie 1. Rozmowy sterowane A. Uzyskiwanie, udzielanie informacji 0 – 3 pkt B. C. Relacjonowanie Negocjowanie Opisywanie ilustracji wydarzeń 0 – 3 pkt 0 – 3 pkt 0 – 2 pkt Wyrażanie opinii 0 – 4 pkt Umiejętności językowe zaprezentowane w zadaniach 1. i 2. 0 – 5 pkt SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA NA POZIOMIE PODSTAWOWYM Zadanie 1. Rozmowy sterowane – uzyskiwanie, udzielanie informacji, relacjonowanie wydarzeń, negocjowanie: 1 pkt – komunikat kompletny, zgodny z poleceniem, 0 pkt – brak komunikacji, komunikat niezrozumiały, niezgodny z poleceniem lub niekompletny. Uwaga! Opis każdej sytuacji składa się z trzech podpunktów. Ocenie według powyższych kryteriów podlega realizacja każdego podpunktu w każdej z trzech sytuacji. Zadanie 2. Rozmowa na podstawie ilustracji – opisywanie ilustracji: 2 pkt – pełny opis ilustracji, zachowujący logiczny porządek, 1 pkt – niepełny opis ilustracji i / lub brak logicznego porządku, 0 pkt – brak wypowiedzi lub opis niezgodny z ilustracją, – wyrażanie opinii: 2 pkt – odpowiedź pełna, zgodna z treścią zadanego pytania, 1 pkt – odpowiedź niepełna i / lub częściowo odbiegająca od treści zadanego pytania, 0 pkt – brak odpowiedzi lub odpowiedź w znacznym stopniu odbiegająca od treści zadanego pytania. Uwaga! Ocenie, według powyższych kryteriów, podlega odpowiedź na każde z dwóch pytań o opinię. Umiejętności językowe zaprezentowane w zadaniach 1. i 2. oceniane łącznie: 5 – 4 pkt – dobry poziom znajomości słownictwa i struktur językowych, nieliczne błędy językowe, wypowiedź płynna, poprawna wymowa i intonacja, 3 – 2 pkt – zadowalający poziom znajomości słownictwa i struktur językowych, liczne błędy językowe, zakłócenia w płynności wypowiedzi, błędy w wymowie i intonacji, 1 – 0 pkt – bardzo ograniczona znajomość słownictwa i struktur językowych, bardzo liczne błędy językowe, brak płynności wypowiedzi, liczne błędy w wymowie i intonacji. Uwaga! Jeżeli zdający nie przystąpił do realizacji jednego z zadań może otrzymać maksymalnie 3 pkt za umiejętności językowe. 19 Punktacja na poziomie rozszerzonym Zadanie 1. Rozmowa na podstawie materiału stymulującego Zadanie 2. Prezentacja tematu i dyskusja Prezentacja materiału stymulującego Interpretowanie, wyrażanie opinii Prezentacja tematu Udział w dyskusji, wyrażanie opinii, argumentowanie 0 –2 pkt 0 – 4 pkt 0 - 3 pkt 0 - 4 pkt Umiejętności językowe zaprezentowane w zadaniach 1. i 2. 0 –7 pkt SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA NA POZIOMIE ROZSZERZONYM Zadanie 1. Rozmowa na podstawie materiału stymulującego – prezentacja materiału stymulującego: 2 pkt. – pełna prezentacja materiału stymulującego, 1 pkt – niepełna prezentacja materiału stymulującego, 0 pkt – brak odpowiedzi lub odpowiedź niezgodna z materiałem stymulującym, – interpretowanie, wyrażanie opinii: 4 3 2 1 pkt pkt pkt pkt – – – – odpowiedzi pełne, nie odbiegają od treści zadanych pytań, odpowiedzi niepełne, nie odbiegają od treści zadanych pytań, odpowiedzi niepełne, częściowo odbiegają od treści zadanych pytań, brak odpowiedzi na niektóre pytania i / lub odpowiedzi w znacznym stopniu odbiegają od treści zadanych pytań, 0 pkt – brak odpowiedzi na pytania. Zadanie 2. Prezentacja tematu i dyskusja z egzaminującym – prezentacja tematu: 3 pkt – bogata treść, wielostronne ujęcie tematu, wszystkie elementy prezentacji logicznie powiązane, poprawna konstrukcja prezentacji (zawierająca wstęp, rozwinięcie, zakończenie), 2 pkt – bogata treść, jednostronne ujęcie tematu, brak spójności logicznej między niektórymi elementami prezentacji, niezbyt poprawna konstrukcja prezentacji (nie zawierająca wstępu lub zakończenia), 1 pkt – uboga treść, częściowo odbiegająca od tematu, brak spójności logicznej między elementami prezentacji, brak wyraźnej konstrukcji prezentacji (nie zawiera wstępu i zakończenia), 0 pkt – bardzo uboga treść, znacznie odbiegająca od tematu, prezentacja niespójna, chaotyczna. Uwaga! Jeżeli prezentacja jest w całości nie na temat, nie jest oceniana, a egzaminujący nie rozpoczyna ze zdającym dyskusji na jej temat. 20 – udział w dyskusji, wyrażanie opinii i argumentowanie: 4 pkt – pełne odpowiedzi na pytania, umiejętność obrony opinii, logiczna, wielostronna argumentacja, 3 pkt – pełne odpowiedzi na większość pytań, umiejętność obrony opinii, logiczna, ale jednostronna argumentacja, 2 pkt – niepełne odpowiedzi na pytania, braki w umiejętności obrony opinii, uboga, nie zawsze logiczna argumentacja, 1 pkt – niepełne odpowiedzi na większość pytań, braki w umiejętności obrony opinii, nielogiczna argumentacja lub brak argumentacji, 0 pkt – brak odpowiedzi na pytania. Umiejętności językowe zaprezentowane w zadaniu 1. i 2. oceniane łącznie: 7 – 6 pkt – bogate słownictwo i frazeologia zgodne z tematem wypowiedzi, urozmaicone struktury gramatyczne, sporadyczne błędy językowe nie zakłócają komunikacji, wypowiedź płynna, poprawna wymowa i intonacja, 5 – 4 pkt – słownictwo i frazeologia zgodne z tematem wypowiedzi, niezbyt urozmaicone struktury gramatyczne, błędy językowe nie zakłócają komunikacji, wypowiedź płynna, poprawna wymowa i intonacja, 3 – 2 pkt – podstawowe słownictwo, ograniczony zakres struktur gramatycznych, liczne powtórzenia, błędy językowe częściowo zakłócają komunikację, wypowiedź niezbyt płynna, częściowo niepoprawna wymowa i intonacja, 1 – 0 pkt – ubogie słownictwo, nieporadne użycie struktur składniowych, liczne błędy językowe, które uniemożliwiają lub znacznie zakłócają komunikację, brak płynności wypowiedzi, niepoprawna wymowa i intonacja. Uwaga! Jeżeli zdający nie przystąpił do jednego z zadań, może otrzymać maksymalnie 5 pkt za umiejętności językowe. 21 2. EGZAMIN PISEMNY 2.1. STRUKTURA EGZAMINU PISEMNEGO Z JĘZYKA OBCEGO POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY pkt ARKUSZ I Czas trwania egzaminu na poziomie podstawowym: 120 minut (2h) (w tym nagranie – 20 minut) Rozumienie ze słuchu 15 Rozumienie tekstu czytanego 20 Wypowiedź pisemna 15 Razem 50 Koniec egzaminu na poziomie podstawowym (zdający na poziomie rozszerzonym kontynuują egzamin) PRZERWA ARKUSZ II Czas trwania egzaminu na poziomie rozszerzonym: 180 minut (3h) Rozumienie ze słuchu Rozumienie tekstu czytanego i rozpoznawanie struktur leksykalnogramatycznych Czas: 70 min (w tym nagranie 25 min) 15 12 ARKUSZ III PRZERWA Stosowanie struktur leksykalnogramatycznych 5 Czas: 110 min Wypowiedź pisemna 18 Razem 50 Koniec egzaminu na poziomie rozszerzonym Wszyscy zdający przystępują do egzaminu na poziomie podstawowym. 22 2.2. OPIS EGZAMINU PISEMNEGO 1. Egzamin pisemny składa się z trzech części – jednej dla poziomu podstawowego i dwóch wyłącznie dla poziomu rozszerzonego. 2. Wszyscy zdający przystępują do egzaminu na poziomie podstawowym, wykonując zadania z arkusza I, a następnie zdający na poziomie rozszerzonym wykonują zadania z arkusza II i arkusza III. 3. Zdający może zadeklarować przystąpienie do poziomu rozszerzonego w czasie trwania egzaminu. 4. Egzamin na poziomie rozszerzonym różni się od egzaminu na poziomie podstawowym stopniem trudności tekstów, zakresem sprawdzanych umiejętności oraz kryteriami oceny. 5. Na obu poziomach w zadaniach sprawdzających rozumienie ze słuchu wykorzystywane są nagrania tekstów. 6. Podczas egzaminu zdający nie może korzystać ze słowników. 7. Poszczególne części egzaminu oddzielone są przerwami. Poziom podstawowy ARKUSZ I Sprawdza umiejętności odpowiadające wymaganiom dla poziomu podstawowego: a) rozumienia ze słuchu – zdający rozwiązuje zadania sprawdzające rozumienie wysłuchanych tekstów, b) rozumienia tekstu czytanego – zdający czyta teksty i rozwiązuje zadania sprawdzające ich rozumienie, c) pisania – zdający wykazuje się umiejętnością pisania prostych tekstów użytkowych. Rozumienie ze słuchu Liczba i długość tekstów: 2-3 teksty adaptowane o łącznym czasie trwania ok. 6 minut (całe nagranie z dwukrotnie odczytanymi tekstami, poleceniami i przerwami na wykonanie zadań trwa 20 minut). Rodzaje tekstów: • komunikaty i instrukcje, • rozmowy, wywiady, dyskusje, • teksty narracyjne. Typy zadań: zadania zamknięte – prawda / fałsz, dobieranie, wielokrotny wybór. Rozumienie tekstu czytanego Liczba i długość tekstów: 2-3 teksty adaptowane o łącznej długości około 1,5 strony A4. Rodzaje tekstów: • informacyjne, • publicystyczne, • literackie. Typy zadań: zadania zamknięte – prawda / fałsz, dobieranie, wielokrotny wybór. 23 Wypowiedź pisemna Liczba i długość wypowiedzi: 2 teksty użytkowe: • krótszy – bez określonego limitu słów, • dłuższy – 120-150 słów. Formy wypowiedzi: • krótki tekst użytkowy, np. notatka, pocztówka, ogłoszenie, zaproszenie, ankieta, wiadomość, • dłuższy tekst użytkowy: list prywatny, prosty list formalny. Zadania polegają na napisaniu krótkiego i dłuższego tekstu użytkowego zgodnie ze szczegółowymi wskazówkami dotyczącymi treści. Poziom rozszerzony ARKUSZ II Sprawdza umiejętności odpowiadające wymaganiom dla poziomu rozszerzonego: a) rozumienia ze słuchu – zdający rozwiązuje zadania sprawdzające rozumienie wysłuchanych tekstów, b) rozumienia tekstu czytanego – zdający czyta teksty i rozwiązuje zadania sprawdzające ich rozumienie, c) rozpoznawania struktur leksykalno-gramatycznych – zdający wykonuje zadania wykorzystując załączony tekst. Rozumienie ze słuchu Liczba i długość tekstów: 2-3 teksty oryginalne lub w niewielkim stopniu adaptowane o łącznym czasie trwania ok. 6 minut (całe nagranie z dwukrotnie odczytanymi tekstami, poleceniami i przerwami na wykonanie zadań trwa 25 minut). Rodzaje tekstów: • komunikaty i instrukcje, • rozmowy, wywiady, dyskusje, • teksty narracyjne. Typy zadań: zadania zamknięte – prawda / fałsz, dobieranie, wielokrotny wybór. Rozumienie tekstu czytanego i rozpoznawanie struktur leksykalnogramatycznych Liczba i długość tekstów : 2-3 teksty oryginalne lub w niewielkim stopniu adaptowane o łącznej długości około 2 stron A4. Rodzaje tekstów: • informacyjne, • publicystyczne, • literackie. Typy zadań: • zadania zamknięte do sprawdzenia rozumienia tekstu – prawda / fałsz, dobieranie, wielokrotny wybór, • test luk sterowanych do sprawdzenia umiejętności rozpoznawania struktur leksykalno – gramatycznych. 24 ARKUSZ III Sprawdza umiejętności odpowiadające wymaganiom dla poziomu rozszerzonego: a) stosowania struktur leksykalno-gramatycznych – zdający wykonuje zadania wymagające zastosowania odpowiednich struktur leksykalno-gramatycznych, b) pisania – zdający pisze dłuższy tekst na określony temat (do wyboru z trzech) we wskazanej formie. Stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych Liczba zadań: 1 lub 2 zadania. Typy zadań: zadania otwarte – transformacje, tłumaczenie fragmentów zdań, słowotwórstwo, test luk. Wypowiedź pisemna Liczba i długość wypowiedzi: 1 tekst o długości 200-250 słów. Formy wypowiedzi: • • • • opis, opowiadanie, recenzja, rozprawka. 25 2.3. PUNKTACJA I KRYTERIA OCENIANIA EGZAMINU PISEMNEGO Punktacja na poziomie podstawowym ARKUSZ I Rozumienie ze słuchu Punktacja: 1 pkt za każdy element poszczególnych zadań – razem 15 punktów. Rozumienie tekstu czytanego Punktacja: 1 pkt za każdy element poszczególnych zadań – razem 20 punktów. Wypowiedź pisemna Krótka forma użytkowa (5 punktów) TREŚĆ Liczba punktów Inf. 1 Inf. 2 Inf. 3 Inf. 4 0–1 0–1 0–1 0–1 POPRAWNOŚĆ MAKSYMALNA LICZBA PUNKTÓW 0–1 5 SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Przy ocenie tego zadania bierze się pod uwagę głównie komunikatywność, a w mniejszym stopniu ocenia się poprawność językową. • • • • • Przyznaje się po 1 punkcie za każdą informację zgodną z poleceniem. Jeżeli brak informacji lub błędy językowe uniemożliwiają jej zrozumienie, przyznaje się 0 punktów za tę informację. Jeżeli tekst jest poprawny pod względem językowym, tzn. nie zawiera błędów lub zawiera błędy, stanowiące nie więcej niż 25% liczby wszystkich wyrazów w tekście, przyznaje się 1 punkt za poprawność językową. Jeżeli tekst zawiera błędy językowe (gramatyczne, leksykalne i ortograficzne), stanowiące więcej niż 25% liczby wszystkich wyrazów w tekście, przyznaje się 0 punktów za poprawność językową. Punkt za poprawność przyznaje się, jeśli tekst zawiera więcej niż połowę wymaganych informacji. Dłuższa forma użytkowa (10 punktów) TREŚĆ Liczba punktów 26 Inf. 1 Inf. 2 Inf. 3 Inf. 4 0-0,5-1 0-0,5-1 0-0,5-1 0-0,5-1 FORMA BOGACTWO JĘZYKOWE 0-1-2 0-1-2 POPRAWMAKSYMALNOŚĆ NA LICZBA JĘZYKOPUNKTÓW WA 0-1-2 10 SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Przy ocenie tego zadania bierze się pod uwagę treść, formę, bogactwo językowe i poprawność językową. Treść: Przyznaje się maksymalnie po 1 punkcie za każdą informację. 1 pkt 0,5 pkt 0 pkt – informacja zawiera wszystkie elementy określone w poleceniu, – informacja zawiera część elementów określonych w poleceniu, – brak informacji lub błędy językowe uniemożliwiają jej zrozumienie. Forma: 2 pkt – – – 1 pkt – – – 0 pkt – wypowiedź zgodna z wymaganą formą, układ tekstu spójny, logiczny, objętość pracy może przekroczyć podane granice do ± 10 %, wypowiedź częściowo zgodna z wymaganą formą, układ tekstu częściowo spójny, logiczny, objętość pracy może przekroczyć podane granice do ± 15 %, praca jest niezgodna z wymaganą formą (niezależnie od stopnia realizacji pozostałych kryteriów), – układ tekstu niespójny, chaotyczny, – objętość pracy przekracza podane granice ponad ± 15 %. Bogactwo językowe: 2 pkt – zróżnicowane struktury gramatyczne, – urozmaicone słownictwo i frazeologia, 1 pkt – mało zróżnicowane struktury gramatyczne, – mało urozmaicone słownictwo i frazeologia, 0 pkt – niezróżnicowane struktury gramatyczne, – bardzo ubogie słownictwo i frazeologia, – praca liczy mniej niż 60 słów, czyli 50% wymaganego limitu (niezależnie od stopnia realizacji pozostałych kryteriów). Poprawność językowa: 2 pkt – błędy gramatyczne i/lub leksykalne i/lub ortograficzne, stanowiące od 0 do 15% liczby wszystkich wyrazów, 1 pkt – błędy gramatyczne i/lub leksykalne i/lub ortograficzne, stanowiące powyżej 15%, nie więcej jednak niż 25% liczby wszystkich wyrazów, 0 pkt – błędy gramatyczne i/lub leksykalne i/lub ortograficzne, stanowiące powyżej 25% liczby wyrazów, – praca liczy mniej niż 60 słów, czyli 50% wymaganego limitu, (niezależnie od stopnia realizacji pozostałych kryteriów). UWAGA ! W obu zadaniach nie uwzględnia się błędów stylistycznych i interpunkcyjnych. Jeżeli praca jest nieczytelna lub całkowicie niezgodna z tematem lub z poleceniem, nie podlega ocenie. W punktacji wypowiedzi uwzględnia się stwierdzoną i udokumentowaną dysgrafię i dysortografię zdającego. 27 Punktacja na poziomie rozszerzonym ARKUSZ II Rozumienie ze słuchu Punktacja: 1 pkt za każdy element poszczególnych zadań – razem 15 punktów. Rozumienie tekstu czytanego i rozpoznawanie struktur leksykalno-gramatycznych Punktacja: 1 pkt za każdy element zadań sprawdzających rozumienie tekstu czytanego (8 - 9 elementów) oraz 0,5 pkt za każdy element zadań sprawdzających rozpoznawanie struktur leksykalno-gramatycznych (6-8 elementów) – razem 12 punktów. ARKUSZ III Stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych Punktacja: 0,5 pkt za każdy element zadań – razem 5 punktów. Wypowiedź pisemna (18 punktów) ZADANIE Treść Kompozycja Bogactwo językowe Poprawność językowa Maksymalna liczba punktów 5 4 5 4 Poziom A B C A B C A B C A B C Liczba uzyskanych punktów 5 4-3-2 1-0 4 3-2 1-0 5 4-3-2 1-0 4 3-2 1-0 Razem pkt 18 SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA 1. W kryterium kompozycji i poprawności językowej wyodrębnione zostały kryteria główne i drugorzędne, przy czym kryteria główne mają dwukrotnie większą wagę niż kryteria drugorzędne. Kryteria drugorzędne podane zostały w tabeli kursywą. 2. Praca nieczytelna i całkowicie niezgodna z poleceniem nie podlega ocenie. 3. W punktacji wypowiedzi uwzględnia się stwierdzoną i udokumentowaną dysgrafię i dysortografię zdającego. 28 ROZPRAWKA POZIOM JAKOŚCI JĘZYKA POZIOM KOMPOZYCJI POZIOM MERYTORYCZNY Kryterium oceny zdający: I. TREŚĆ rozumie wybrany temat, dostosowuje treść do formy wypowiedzi: – formułuje tezę, – omawia temat, – podsumowuje temat , zna realia danego obszaru językowego (kryterium to wprowadzamy, jeżeli temat wymaga ich znajomości). PUNKTACJA 5 pkt II. KOMPOZYCJA: tworzy spójny tekst, uwzględnia wszystkie części pracy (wstęp, rozwinięcie, zakończenie), zachowuje proporcje między częściami pracy, graficznie wyodrębnia główne części pracy, zachowuje określoną w zadaniu objętość pracy. PUNKTACJA 4 pkt III. BOGACTWO JĘZYKOWE: stosuje słownictwo i frazeologię zgodnie z tematem i formą wypowiedzi, stosuje struktury składniowe zgodnie z tematem i formą wypowiedzi, dostosowuje styl do formy wypowiedzi. PUNKTACJA 5 pkt IV. POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA: stosuje zgodnie z normą struktury morfosyntaktyczne, zasady ortografii, i interpunkcji. PUNKTACJA 4 pkt A zdający: 1. formułuje wypowiedź zgodną z tematem, 2. prawidłowo formułuje tezę/ antytezę adekwatną do tematu, 3. omawia temat, trafnie dobierając argumenty za i przeciw, 4. podsumowuje temat, B zdający: C zdający: 1. formułuje wypowiedź częściowo zgodną z tematem, 2. formułuje tezę/antytezę pozostającą w związku z tematem, 3. omawia temat, częściowo trafnie dobierając argumenty za i przeciw, 1. formułuje wypowiedź znacznie odbiegającą od tematu, 2. nieudolnie formułuje tezę/ antytezę lub nie formułuje jej, 3. omawia temat, często nietrafnie dobierając lub pomijając argumenty za i przeciw, 4. podsumowanie nie wynika z tekstu rozprawki lub nie podsumowuje tematu, 5. popełnia dość liczne błędy logiczne i/lub rzeczowe dotyczące realiów danego obszaru językowego. 4. podejmuje próbę podsumowania tematu, 5. poprawnie posługuje się wiedzą dotyczącą realiów danego obszaru językowego. 5. na ogół poprawnie posługuje się wiedzą dotyczącą realiów danego obszaru językowego. 5 1. tworzy wypowiedź w pełni spójną, harmonijną, podporządkowaną wyraźnej myśli przewodniej, 2. uwzględnia wszystkie części pracy (wstęp, rozwinięcie, zakończenie), zachowując właściwe proporcje między nimi, 4–3–2 1. tworzy wypowiedź częściowo spójną, harmonijną, zachowuje pewną logikę w tekście, 2. pomija wstęp lub zakończenie lub realizuje je fragmentarycznie zachowując w miarę właściwe proporcje między częściami pracy, 3. wyodrębnia graficznie niektóre części pracy, 4. przekracza podane granice objętości pracy do 10%. 1–0 1. tworzy wypowiedź w dużym stopniu niespójną, niekonsekwentną, 2. pomija dwie części pracy lub realizuje je fragmentarycznie, nie zachowuje właściwych proporcji między częściami pracy, 3–2 1. stosuje słownictwo i frazeologię na poziomie średniozaawansowanym, stosuje nieliczne powtórzenia, 2. stosuje urozmaicone 2. stosuje mało urozmaicone struktury składniowe na struktury składniowe poziomie zaawansowanym, na poziomie średniozaawansowanym, 3. zachowuje jednorodny styl, 3. zachowuje poprawny styl adekwatny do treści z niewielkimi i formy. uchybieniami. 5 4–3–2 1. pisze pracę bezbłędną lub 1. popełnia dość liczne błędy popełnia drobne, gramatyczne i leksykalne sporadyczne błędy niezakłócające gramatyczne i leksykalne, komunikacji lub niezakłócające zakłócające komunikacji, w nieznacznym stopniu komunikację, 2. popełnia nieliczne błędy 2. popełnia błędy ortograficzne, ortograficzne, niezmieniające znaczenia niezmieniające znaczenia wyrazów, wyrazów lub/i popełnia nieliczne błędy ortograficzne zmieniające znaczenie wyrazów, 3. popełnia sporadyczne błędy 3. popełnia dość liczne błędy interpunkcyjne. interpunkcyjne. 4 3–2 1–0 1. stosuje słownictwo i frazeologię na poziomie podstawowym, stosuje liczne powtórzenia, 2. posługuje się zakresem struktur składniowych na poziomie podstawowym, stosuje liczne powtórzenia 3. stosuje nieporadny styl, lecz praca jest zrozumiała. 3. wykazuje pełną konsekwencję w układzie graficznym pracy, 4. zachowuje objętość pracy w granicach określonych w poleceniu. 4 1. stosuje urozmaicone słownictwo i frazeologię na poziomie zaawansowanym, 3. nie wyodrębnia graficznie głównych części pracy, 4. przekracza podane granice objętości pracy o ponad ± 10%. 1–0 1. popełnia liczne błędy gramatyczne i leksykalne, 2. popełnia liczne błędy ortograficzne, 3. popełnia liczne błędy interpunkcyjne. 1–0 29 RECENZJA Kryterium oceny zdający: POZIOM MERYTORYCZNY I. TREŚĆ rozumie wybrany temat, dostosowuje treść do formy wypowiedzi: – podaje informacje o recenzowanej pozycji, – podaje informacje o zawartości treściowej recenzowanej pozycji, – ocenia, – poleca bądź nie, podając przyczyny, zna realia danego obszaru językowego (kryterium to wprowadzamy, jeżeli temat wymaga ich znajomości). POZIOM JAKOŚCI JĘZYKA POZIOM KOMPOZYCJI PUNKTACJA 5 pkt II. KOMPOZYCJA: tworzy spójny tekst, uwzględnia wszystkie części pracy (wstęp, rozwinięcie, zakończenie), zachowuje proporcje między częściami pracy, graficznie wyodrębnia główne części pracy, zachowuje określoną w zadaniu objętość pracy. PUNKTACJA 4 pkt III. BOGACTWO JĘZYKOWE: stosuje słownictwo i frazeologię zgodnie z tematem i formą wypowiedzi, stosuje struktury składniowe zgodnie z tematem i formą wypowiedzi, dostosowuje styl do formy wypowiedzi. PUNKTACJA 5 pkt IV. POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA: stosuje zgodnie z normą struktury morfosyntaktyczne, zasady ortografii i interpunkcji PUNKTACJA 4 pkt 30 A zdający: 1. formułuje wypowiedź zgodną z tematem, 2. podaje pełną informację o recenzowanej pozycji (twórca, okoliczności powstania dzieła, okoliczności odbioru), 3. podaje krótką informację o zawartości treściowej recenzowanej pozycji (np. skrót fabuły, prezentacja głównych postaci, problematyki), 4. dokonuje pełnej, wieloaspektowej oceny (np. fabuły, akcji, pracy reżysera, gry aktorów, scenografii, opracowania muzycznego, sposobu ekspozycji obiektów na wystawie), 5. poleca bądź odradza, wskazując na walory/wady recenzowanej pozycji, 6. poprawnie posługuje się wiedzą dotyczącą realiów danego obszaru językowego. 5 1. tworzy wypowiedź w pełni spójną, harmonijną, podporządkowaną wyraźnej myśli przewodniej, 2. uwzględnia wszystkie części pracy (wstęp, rozwinięcie, zakończenie), zachowując właściwe proporcje między nimi, 3. wykazuje pełną konsekwencję w układzie graficznym pracy, 4. zachowuje objętość pracy w granicach określonych w poleceniu. 4 1. stosuje urozmaicone słownictwo i frazeologię na poziomie zaawansowanym, uwzględniając specjalistyczne słownictwo z danej dziedziny sztuki, 2. stosuje urozmaicone struktury składniowe na poziomie zaawansowanym, B zdający: C zdający: 1. formułuje wypowiedź częściowo zgodną z tematem 2. podaje częściową informację o recenzowanej pozycji lub pomija niektóre istotne informacje, 3. podaje zbyt szczegółową lub zbyt ogólną informację o zawartości treściowej utworu, 1. formułuje wypowiedź znacznie odbiegającą od tematu, 2. podaje ogólnikową, mało konkretną informację o recenzowanej pozycji lub pomija większość informacji, 3. streszcza utwór lub nie przedstawia zawartości treściowej recenzowanej pozycji, 4. dokonuje niepełnej oceny uwzględniając niektóre elementy, 4. dokonuje bardzo pobieżnej oceny lub nie dokonuje oceny, 5. poleca bądź odradza, nie wskazując na walory/wady recenzowanej pozycji, 6. na ogół poprawnie posługuje się wiedzą dotyczącą realiów danego obszaru językowego. 4–3–2 1. tworzy wypowiedź częściowo spójną, harmonijną, zachowuje pewną logikę w tekście, 2. pomija wstęp lub zakończenie lub realizuje je fragmentarycznie zachowując w miarę właściwe proporcje między częściami pracy, 3. wyodrębnia graficznie niektóre części pracy, 5. nie poleca ani nie odradza recenzowanej pozycji, 6. popełnia dość liczne błędy logiczne i/lub rzeczowe dotyczące realiów danego obszaru językowego. 1–0 1. tworzy wypowiedź w dużym stopniu niespójną, niekonsekwentną, 2. pomija dwie części pracy lub realizuje je fragmentarycznie, nie zachowuje właściwych proporcji między częściami pracy, 3. nie wyodrębnia graficznie głównych części pracy, 4. przekracza podane 4. przekracza podane granice granice objętości pracy do objętości pracy o ponad ± 10%. 10%. 3–2 1–0 1. stosuje słownictwo 1. stosuje słownictwo i frazeologię na poziomie i frazeologię na poziomie średniozaawansowanym, podstawowym, stosuje stosuje nieliczne liczne powtórzenia, powtórzenia, 2. stosuje mało urozmaicone struktury składniowe na poziomie średniozaawansowanym, 3. zachowuje jednorodny styl, 3. zachowuje poprawny styl adekwatny do treści i z niewielkimi formy. uchybieniami. 5 4–3–2 1. pisze pracę bezbłędną lub 1. popełnia dość liczne błędy popełnia drobne, gramatyczne i leksykalne sporadyczne błędy niezakłócające komunikacji gramatyczne i leksykalne, lub zakłócające niezakłócające w nieznacznym stopniu komunikacji, komunikację, 2. popełnia nieliczne błędy 2. popełnia błędy ortograficzne, ortograficzne, niezmieniające znaczenia niezmieniające znaczenia wyrazów, wyrazów lub/i popełnia nieliczne błędy ortograficzne zmieniające znaczenie wyrazów, 3. popełnia sporadyczne błędy 3. popełnia dość liczne błędy interpunkcyjne. interpunkcyjne. 4 3–2 2. posługuje się zakresem struktur składniowych na poziomie podstawowym, stosuje liczne powtórzenia, 3. stosuje nieporadny styl, lecz praca jest zrozumiała. 1–0 1. popełnia liczne błędy gramatyczne i leksykalne, 2. popełnia liczne błędy ortograficzne, 3. popełnia liczne błędy interpunkcyjne. 1–0 OPOWIADANIE Kryterium oceny zdający: POZIOM JAKOŚCI JĘZYKA POZIOM KOMPOZYCJI POZIOM MERYTORYCZNY I. TREŚĆ rozumie wybrany temat, dostosowuje treść do formy: – określa tło akcji, – odtwarza wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego, – przedstawia wydarzenie główne, – opisuje reakcje ludzi, przedstawia wnioski i konsekwencje wydarzenia, zna realia danego obszaru językowego (kryterium to wprowadzamy, jeżeli temat wymaga ich znajomości). PUNKTACJA 5 pkt II. KOMPOZYCJA: tworzy spójny tekst, uwzględnia wszystkie części pracy (wstęp, rozwinięcie, zakończenie), zachowuje proporcje między częściami pracy, graficznie wyodrębnia główne części pracy, zachowuje określoną w zadaniu objętość pracy. PUNKTACJA 4 pkt III. BOGACTWO JĘZYKOWE: stosuje słownictwo i frazeologię zgodnie z tematem i formą wypowiedzi, stosuje struktury składniowe zgodnie z tematem i formą wypowiedzi, dostosowuje styl do formy wypowiedzi. PUNKTACJA 5 pkt IV. POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA: stosuje zgodnie z normą struktury morfosyntaktyczne, zasady ortografii i interpunkcji PUNKTACJA 4 pkt A zdający: 1. formułuje wypowiedź zgodną z tematem, 2. określa czas, miejsce wydarzeń i bohaterów, 3. logicznie odtwarza wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego, 4. szczegółowo przedstawia wydarzenie główne, 5. przekonująco opisuje reakcje ludzi, lub/i przedstawia wnioski i konsekwencje wydarzenia, 6. poprawnie posługuje się wiedzą dotyczącą realiów danego obszaru językowego. 5 1. tworzy wypowiedź w pełni spójną, harmonijną, podporządkowaną wyraźnej myśli przewodniej, 2. uwzględnia wszystkie części pracy (wstęp, rozwinięcie, zakończenie), zachowując właściwe proporcje między nimi, 3. wykazuje pełną konsekwencję w układzie graficznym pracy, 4. zachowuje objętość pracy w granicach określonych w poleceniu. 4 1. stosuje urozmaicone słownictwo i frazeologię na poziomie zaawansowanym, B zdający: C zdający: 1. formułuje wypowiedź częściowo zgodną z tematem 2. określa tylko dwa z trzech elementów (czas, miejsce wydarzeń, bohaterów), 1. formułuje wypowiedź znacznie odbiegającą od tematu, 2. określa tylko jeden z trzech elementów (czas, miejsce wydarzeń, bohaterów) lub nie określa ich, 3. przedstawia wydarzenia nie tworzące logicznego ciągu, 3. nie zawsze logicznie odtwarza wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego, 4. niezbyt szczegółowo przed- stawia wydarzenie główne, 5. nie w pełni przekonująco opisuje reakcje ludzi, lub/i przedstawia wnioski i konsekwencje wydarzenia, 6. na ogół poprawnie posługuje się wiedzą dotyczącą realiów danego obszaru językowego. 4–3–2 1. tworzy wypowiedź częściowo spójną, harmonijną, zachowuje pewną logikę w tekście, 2. pomija wstęp lub zakończenie lub realizuje je fragmentarycznie zachowując w miarę właściwe proporcje między częściami pracy, 3. wyodrębnia graficznie niektóre części pracy, 4. przekracza podane granice objętości pracy do 10%. 3–2 1. stosuje słownictwo i frazeologię na poziomie średniozaawansowanym, stosuje nieliczne powtórzenia, 2. stosuje urozmaicone 2. stosuje mało urozmaicone struktury składniowe na struktury składniowe na poziomie zaawansowanym, poziomie średniozaawansowanym, 3. zachowuje jednorodny styl, 3. zachowuje poprawny styl adekwatny do treści z niewielkimi i formy. uchybieniami. 5 4–3–2 1. pisze pracę bezbłędną 1. popełnia dość liczne błędy lub popełnia drobne, gramatyczne i leksykalne sporadyczne błędy niezakłócające gramatyczne i leksykalne, komunikacji lub niezakłócające zakłócające komunikacji, w nieznacznym stopniu komunikację, 2. popełnia nieliczne błędy 2. popełnia błędy ortograficzne, ortograficzne, niezmieniające znaczenia niezmieniające znaczenia wyrazów, wyrazów lub/i popełnia nieliczne błędy ortograficzne zmieniające znaczenie wyrazów, 3. popełnia sporadyczne błędy 3. popełnia dość liczne błędy interpunkcyjne. interpunkcyjne. 4 3–2 4. nie przedstawia wydarzenia głównego, 5. nie opisuje reakcji ludzi, lub/i nie przedstawia wniosków i konsekwencji wydarzeń, 6. popełnia dość liczne błędy logiczne i/lub rzeczowe dotyczące realiów danego obszaru językowego. 1–0 1. tworzy wypowiedź w dużym stopniu niespójną, niekonsekwentną, 2. pomija dwie części pracy lub realizuje je fragmentarycznie, nie zachowuje właściwych proporcji między częściami pracy, 3. nie wyodrębnia graficznie głównych części pracy, 4. przekracza podane granice objętości pracy o ponad ± 10%. 1–0 1. stosuje słownictwo i frazeologię na poziomie podstawowym, stosuje liczne powtórzenia, 2. posługuje się zakresem struktur składniowych na poziomie podstawowym, stosuje liczne powtórzenia, 3. stosuje nieporadny styl, lecz praca jest zrozumiała. 1–0 1. popełnia liczne błędy gramatyczne i leksykalne, 2. popełnia liczne błędy ortograficzne, 3. popełnia liczne błędy interpunkcyjne. 1–0 31 OPIS Kryterium oceny zdający: POZIOM JAKOŚCI JĘZYKA POZIOM KOMPOZYCJI POZIOM MERYTORYCZNY I. TREŚĆ rozumie wybrany temat, dostosowuje treść do formy: – przedstawia informacje na temat opisywanej osoby/ miejsca, zdarzenia, – opisując zachowuje logiczny porządek, np. zasadę od ogółu do szczegółu, – przedstawia swoje opinie na temat opisywanej osoby/ miejsca / zdarzenia, – zna realia danego obszaru językowego (kryterium to wprowadzamy, jeżeli temat wymaga ich znajomości). PUNKTACJA 5 pkt II. KOMPOZYCJA: tworzy spójny tekst, B zdający: C zdający: 1. formułuje wypowiedź znacznie odbiegającą od tematu, 2. przedstawia zbyt mało informacji na temat opisywanej osoby / miejsca / zdarzenia, 3. opisuje najczęściej nie zachowując logicznego porządku, 4. przedstawia swoje opinie i uzasadnia je, 1. formułuje wypowiedź częściowo zgodną z tematem, 2. przedstawia ogólne informacje na temat opisywanej osoby / miejsca / zdarzenia, 3. opisuje, zachowując w przeważającej części pracy logiczny porządek, np. od ogółu do szczegółu, 4. przedstawia swoje opinie, częściowo uzasadnia je, 5. poprawnie posługuje się wiedzą dotyczącą realiów danego obszaru językowego. 5. na ogół poprawnie posługuje się wiedzą dotyczącą realiów danego obszaru językowego. 4. przedstawia swoje opinie lecz nie uzasadnia ich lub nie przedstawia swoich opinii, 5. popełnia dość liczne błędy logiczne i/lub rzeczowe dotyczące realiów danego obszaru językowego. 4–3–2 1. tworzy wypowiedź częściowo spójną, harmonijną, zachowuje pewną logikę w tekście, 1–0 1. tworzy wypowiedź w dużym stopniu niespójną, niekonsekwentną, 1. formułuje wypowiedź zgodną z tematem, 2. przedstawia istotne informacje na temat opisywanej osoby / miejsca / zdarzenia, 3. opisuje, zachowując logiczny porządek, np. od ogółu do szczegółu, 5 1. tworzy wypowiedź w pełni spójną, harmonijną, podporządkowaną wyraźnej myśli uwzględnia wszystkie przewodniej, części pracy (wstęp, 2. uwzględnia wszystkie rozwinięcie, części pracy (wstęp, zakończenie), rozwinięcie, zakończenie) zachowuje proporcje zachowując właściwe między częściami pracy, proporcje między nimi, graficznie wyodrębnia główne części pracy, zachowuje określoną w zadaniu objętość pracy. PUNKTACJA 4 pkt III. BOGACTWO JĘZYKOWE: stosuje słownictwo i frazeologię zgodnie z tematem i formą wypowiedzi, stosuje struktury składniowe zgodnie z tematem i formą wypowiedzi, dostosowuje styl do formy wypowiedzi. PUNKTACJA 5 pkt IV. POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA: stosuje zgodnie z normą struktury morfosyntaktyczne, 3. wykazuje pełną konsekwencję w układzie graficznym pracy, 4. zachowuje objętość pracy w granicach określonych w poleceniu. 4 1. stosuje urozmaicone słownictwo i frazeologię na poziomie zaawansowanym, (np. przymiotniki, przyimki, przysłówki miejsca, czasowniki dynamiczne), 2. stosuje urozmaicone struktury składniowe na poziomie zaawansowanym, 3. zachowuje jednorodny styl, adekwatny do treści i formy. 5 1. pisze pracę bezbłędną lub popełnia drobne, sporadyczne błędy gramatyczne i leksykalne, niezakłócające komunikacji, zasady ortografii 2. popełnia nieliczne błędy ortograficzne, niezmieniające znaczenia wyrazów, i interpunkcji 3. popełnia sporadyczne błędy interpunkcyjne. 4 PUNKTACJA 4 pkt 32 A zdający: 2. pomija wstęp 2. pomija dwie części pracy lub zakończenie lub realizuje lub realizuje je je fragmentarycznie, fragmentarycznie, zachowując w miarę nie zachowuje właściwych właściwe proporcje między proporcji między częściami częściami pracy, pracy, 3. wyodrębnia graficznie 3. nie wyodrębnia graficznie niektóre części pracy, głównych części pracy, 4. przekracza podane granice objętości pracy do 10%. 3–2 1. stosuje słownictwo i frazeologię na poziomie średniozaawansowanym, stosuje nieliczne powtórzenia, 2. stosuje mało urozmaicone struktury składniowe na poziomie średniozaawansowanym, 3. zachowuje poprawny styl z niewielkimi uchybieniami. 4–3–2 1. popełnia dość liczne błędy gramatyczne i leksykalne niezakłócające komunikacji lub zakłócające w nieznacznym stopniu komunikację, 2. popełnia błędy ortograficzne, niezmieniające znaczenia wyrazów lub/i popełnia nieliczne błędy ortograficzne zmieniające znaczenie wyrazów, 3. popełnia dość liczne błędy interpunkcyjne. 3–2 4. przekracza podane granice objętości pracy o ponad ± 10%. 1–0 1. stosuje słownictwo i frazeologię na poziomie podstawowym, stosuje liczne powtórzenia, 2. posługuje się zakresem struktur składniowych na poziomie podstawowym, stosuje liczne powtórzenia, 3. stosuje nieporadny styl, lecz praca jest zrozumiała. 1–0 1. popełnia liczne błędy gramatyczne i leksykalne, 2. popełnia liczne błędy ortograficzne, 3. popełnia liczne błędy interpunkcyjne. 1–0 V. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Standardy wymagań, będące podstawą przeprowadzania egzaminu maturalnego z języków obcych nowożytnych obejmują, zgodnie z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego, pięć obszarów, oznaczonych cyframi rzymskimi: I. II. III. IV. V. Wiadomości Odbiór tekstu (recepcja) Tworzenie teksu (produkcja) Reagowanie językowe (interakcja) Przetwarzanie tekstu (mediacja) Wiadomości z obszaru I są najczęściej sprawdzane poprzez umiejętności z pozostałych obszarów, II-V. W ramach każdego obszaru cyframi arabskimi oznaczono standardy, przedstawiające umiejętności, które będą sprawdzane na egzaminie maturalnym. Podpunkty oznaczone literami przedstawiają: • w obszarze I – zakres treści nauczania, na podstawie których może być podczas egzaminu sprawdzany stopień opanowania określonej w standardzie umiejętności, • w pozostałych obszarach – umiejętności szczegółowe, będące doprecyzowaniem zapisu poszczególnych standardów. Schemat ten dotyczy poziomu podstawowego i rozszerzonego. Poziom podstawowy standardów jest zgodny z podstawą programową B, a poziom rozszerzony z podstawą programową A. Przedstawione poniżej standardy wymagań egzaminacyjnych z języków obcych nowożytnych są dosłownym przeniesieniem fragmentu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 kwietnia 2003 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów. STANDARDY WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH Z JĘZYKA OBCEGO NOWOŻYTNEGO I. Zdający zna: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY 1) proste struktury leksykalno1) różnorodne struktury leksykalno-gramatyczne umożliwiające -gramatyczne umożliwiające formułowanie wypowiedzi formułowanie wypowiedzi poprawnych pod względem poprawnych pod względem fonetycznym, ortograficznym, fonetycznym, ortograficznym, morfosyntaktycznym i leksykalnym, morfosyntaktycznym i leksykalnym, w zakresie następujących tematów: w zakresie następujących tematów: a) człowiek – dane personalne, wygląd a) człowiek – dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, uczucia zewnętrzny, cechy charakteru, i emocje, uczucia i emocje, problemy etyczne, b) dom – miejsce zamieszkania, opis b) dom – miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń domu i ich domu, pomieszczeń domu i ich wyposażenia, wynajmowanie wyposażenia, wynajmowanie, kupno mieszkania, i sprzedaż mieszkania, 33 c) d) e) f) g) h) i) j) k) l) m) n) o) 34 szkoła – przedmioty nauczania, oceny i wymagania, życie szkoły, kształcenie pozaszkolne, praca – popularne zawody i związane z nimi czynności, warunki pracy i zatrudnienia, praca dorywcza, życie rodzinne i towarzyskie – okresy życia, członkowie rodziny, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, żywienie – artykuły spożywcze, przygotowanie potraw, posiłki, lokale gastronomiczne, zakupy i usługi – rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, reklama, korzystanie z usług, podróżowanie i turystyka – środki transportu, baza noclegowa, informacja turystyczna, wycieczki, zwiedzanie, wypadki i awarie, kultura – podstawowe dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, sport – popularne dyscypliny sportu, podstawowy sprzęt sportowy, imprezy sportowe, zdrowie – higieniczny tryb życia, podstawowe schorzenia, ich objawy i leczenie, niepełnosprawni, uzależnienia, nauka, technika – odkrycia naukowe, wynalazki, obsługa i korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych, świat przyrody – klimat, świat roślin i zwierząt, krajobraz, zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe, państwo i społeczeństwo – struktura państwa, urzędy, organizacje międzynarodowe, konflikty wewnętrzne i międzynarodowe, przestępczość, elementy wiedzy o krajach obszaru językowego, którego język jest zdawany, c) szkoła – przedmioty nauczania, oceny i wymagania, życie szkoły, kształcenie pozaszkolne, system oświaty, d) praca – zawody i związane z nimi czynności, warunki pracy i zatrudnienia, praca dorywcza, rynek pracy, e) życie rodzinne i towarzyskie – okresy życia, członkowie rodziny, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy, f) żywienie – artykuły spożywcze, przygotowanie potraw, posiłki, lokale gastronomiczne, diety, g) zakupy i usługi – rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, reklama, reklamacja, korzystanie z usług, środki płatnicze, banki, ubezpieczenia, h) podróżowanie i turystyka – środki transportu, baza noclegowa, informacja turystyczna, wycieczki, zwiedzanie, wypadki i awarie, i) kultura – dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, j) sport – dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, imprezy sportowe, sport wyczynowy, sporty ekstremalne, k) zdrowie – higieniczny tryb życia, schorzenia, ich przyczyny, objawy i leczenie, niepełnosprawni, uzależnienia, system ochrony zdrowia, l) nauka, technika – odkrycia naukowe, wynalazki, obsługa i korzystanie z urządzeń technicznych, współczesne środki przekazu i przetwarzania informacji, m) świat przyrody – klimat, świat roślin i zwierząt, krajobraz, zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe, przestrzeń kosmiczna, n) państwo i społeczeństwo – struktura państwa, urzędy, organizacje międzynarodowe, problemy i konflikty wewnętrzne i międzynarodowe, przestępczość, polityka społeczna, partie i politycy, kościoły i religie, gospodarka, o) elementy wiedzy o krajach obszaru językowego, którego język jest zdawany, 2) zasady konstruowania różnych form 2) zasady konstruowania różnych prostych wypowiedzi: form wypowiedzi: a) ustnych – formy nawiązywania a) ustnych – formy nawiązywania kontaktu z rozmówcą, przekazywania kontaktu z rozmówcą, komunikatu i kończenia rozmowy, przekazywania komunikatu b) pisemnych – ogłoszenia, notatki, i kończenia rozmowy, zasady ankiety, pocztówki, zaproszenia, listu prezentacji, prywatnego, prostego listu formalnego, b) pisemnych – ogłoszenia, notatki, ankiety, pocztówki, zaproszenia, listu prywatnego, prostego listu formalnego, opisu, rozprawki, recenzji, opowiadania, 3) podstawowe realia socjokulturowe 3) realia socjokulturowe danego danego obszaru językowego i Polski, obszaru językowego i Polski, z uwzględnieniem tematyki integracji z uwzględnieniem tematyki europejskiej i kontekstu integracji europejskiej i kontekstu międzykulturowego. międzykulturowego, 4) normy socjokulturowe pomagające w funkcjonowaniu na rynku pracy. II. Zdający wykazuje się umiejętnością odbioru tekstu w zakresie: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY 1) rozumienia ze słuchu tekstu prostego pod względem treści i o niewielkim stopniu zróżnicowania struktur leksykalno-gramatycznych, czyli: a) określania głównej myśli tekstu, b) określania głównych myśli poszczególnych części tekstu, c) stwierdzania, czy tekst zawiera określone informacje, d) wyselekcjonowania informacji, e) określania intencji autora lub nadawcy tekstu, f) rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu tekstu, g) określania kontekstu sytuacyjnego (miejsca, czasu, warunków, uczestników), 1) rozumienia ze słuchu tekstu bogatego pod względem treści i o wysokim stopniu zróżnicowania struktur leksykalno-gramatycznych, czyli: a) określania głównej myśli tekstu, b) określania głównych myśli poszczególnych części tekstu, c) stwierdzania, czy tekst zawiera określone informacje, d) wyselekcjonowania informacji, e) określania intencji autora lub nadawcy tekstu, f) rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu tekstu, g) określania kontekstu sytuacyjnego (miejsca, czasu, warunków, uczestników), 2) rozumienia tekstu czytanego, 2) rozumienia tekstu czytanego, prostego pod względem treści bogatego pod względem treści i stopnia zróżnicowania i o wysokim stopniu zróżnicowania struktur leksykalno-gramatycznych, struktur leksykalno-gramatycznych, czyli: czyli: a) określania głównej myśli tekstu, a) określania głównej myśli tekstu, b) określania głównych myśli b) określania głównych myśli poszczególnych części tekstu, poszczególnych części tekstu, c) stwierdzania, czy tekst zawiera c) stwierdzania, czy tekst zawiera określone informacje, określone informacje, d) wyselekcjonowania informacji, d) wyselekcjonowania informacji, e) określania intencji autora tekstu, e) określania intencji autora tekstu, 35 f) rozpoznawania związków między poszczególnymi częściami tekstu, g) określania kontekstu komunikacyjnego (nadawca – odbiorca, forma wypowiedzi), h) rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu tekstu. f) rozpoznawania związków między poszczególnymi częściami tekstu, g) określania kontekstu komunikacyjnego (nadawca – odbiorca, forma wypowiedzi), h) rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu tekstu, i) oddzielania faktów od opinii, j) rozpoznawania różnorodnych struktur leksykalno-gramatycznych w podanym kontekście. III. Zdający wykazuje się umiejętnością tworzenia tekstu w postaci: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY 1) krótkiej wypowiedzi ustnej, uwzględniającej: a) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk, czynności, b) relacjonowanie wydarzeń, c) przedstawianie i uzasadnianie własnych opinii, d) poprawne stosowanie środków leksykalno-gramatycznych, adekwatnie do ich funkcji, 1) dłuższej, wieloaspektowej wypowiedzi ustnej, uwzględniającej: a) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk, czynności, b) relacjonowanie wydarzeń, c) przedstawianie i uzasadnianie własnych opinii, projektów, działań, d) poprawne stosowanie środków leksykalno-gramatycznych, adekwatnie do ich funkcji, e) przedstawianie faktów oraz opinii innych osób, 2) krótkiej wypowiedzi pisemnej, uwzględniającej: a) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk, czynności, b) relacjonowanie wydarzeń, c) wyrażanie stanów emocjonalnych, d) przedstawianie i uzasadnianie własnych opinii, e) poprawne stosowanie środków leksykalno-gramatycznych, adekwatnie do ich funkcji, f) wypowiadanie się w określonej formie z zachowaniem podanego limitu słów. 2) dłuższej, wieloaspektowej wypowiedzi pisemnej, uwzględniającej: a) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk, czynności, b) relacjonowanie wydarzeń, c) wyrażanie różnorodnych intencji oraz stanów emocjonalnych, d) przedstawianie i uzasadnianie opinii własnych i innych osób, e) poprawne stosowanie środków leksykalno-gramatycznych, adekwatnie do ich funkcji, f) wypowiadanie się w określonej formie z zachowaniem podanego limitu słów. 36 IV. Zdający wykazuje się umiejętnością reagowania językowego w zakresie: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY 1) mówienia, w tym: a) uczestniczenia w prostej rozmowie – inicjowania jej, podtrzymywania oraz kończenia, b) uzyskiwania, udzielania lub odmowy informacji, wyjaśnień, pozwoleń, c) prowadzenia prostych negocjacji w sytuacjach życia codziennego, d) poprawnego stosowania środków językowych służących do wyrażania różnorodnych intencji oraz stanów emocjonalnych, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, 1) mówienia, w tym: a) uczestniczenia w dyskusji – udzielania informacji, wyjaśnień, argumentowania, wyrażania i obrony własnych opinii i poglądów, b) interpretowania i komentowania przedstawionych faktów oraz opinii innych osób, c) dokonywania podsumowania dyskusji, rozmów i wypowiedzi, d) poprawnego stosowania środków językowych służących do wyrażania różnorodnych intencji oraz stanów emocjonalnych, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, 2) pisania prostej wypowiedzi, w tym: a) wyrażania stanów emocjonalnych, będących reakcją na informacje zawarte w przedstawionych tekstach, b) uzyskiwania, udzielania, przekazywania lub odmowy informacji, wyjaśnień, pozwoleń, c) poprawnego stosowania środków językowych, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej. 2) pisania wypowiedzi bogatej pod względem treści i o zróżnicowanych strukturach leksykalno-gramatycznych, w tym: a) wyrażania stanów emocjonalnych, będących reakcją na informacje zawarte w przedstawionych tekstach, b) uzyskiwania, udzielania, przekazywania lub odmowy informacji, wyjaśnień, pozwoleń, c) poprawnego stosowania środków językowych, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej. V. Zdający wykazuje się umiejętnością przetwarzania tekstu w zakresie: POZIOM PODSTAWOWY 1) mówienia, w tym relacjonowania, przetwarzania i przekazywania tekstów przeczytanych w języku obcym lub języku polskim oraz treści materiałów ikonograficznych, POZIOM ROZSZERZONY 1) mówienia, w tym: a) relacjonowania, przetwarzania i przekazywania tekstów przeczytanych w języku obcym lub języku polskim oraz treści materiałów ikonograficznych, b) stosowania zmiany rejestru, stylu lub formy tekstu, 37 2) pisania, w tym relacjonowania, przetwarzania i przekazywania tekstów przeczytanych w języku obcym lub języku polskim. 2) pisania, w tym: a) relacjonowania, przetwarzania i przekazywania tekstów przeczytanych w języku obcym lub języku polskim, b) stosowania zmian struktur leksykalno-gramatycznych, rejestru, stylu lub formy tekstu. Z zapisów ustawowych wynika, że informator powinien zawierać szczegółowy opis zakresu egzaminu. Standardy, będące podstawą egzaminu maturalnego z języków obcych nowożytnych, są tak sformułowane, że zawierają szczegółowe opisy wymagań zakresu wiedzy i umiejętności, stanowią więc właściwą wskazówkę dla konstruktorów arkuszy egzaminacyjnych oraz dla osób przygotowujących się do egzaminu maturalnego, dlatego też nie wymagają dodatkowych objaśnień. Do standardów wymagań egzaminacyjnych z języków obcych nowożytnych dla poziomu podstawowego i rozszerzonego dołączona została tabela zawierająca zakres struktur gramatycznych. ZAKRES STRUKTUR GRAMATYCZNYCH DO OPANOWANIA NA POZIOMIE PODSTAWOWYM I ROZSZERZONYM. Zagadnienia wymagane tłustym drukiem wyłącznie na poziomie rozszerzonym POZIOM PODSTAWOWY zostały wyróżnione POZIOM ROZSZERZONY Rodzajnik Morfologia i użycie rodzajnika określonego, nieokreślonego i zerowego w formie pełnej i ściągniętej (ao, do, itp.) Rodzajnik jako substytut rzeczownika (odnośnik tekstualny) Morfologia i użycie rodzajnika określonego, nieokreślonego i zerowego w formie pełnej i ściągniętej (ao, do, itp.) Rodzajnik jako substytut rzeczownika (odnośnik tekstualny) Stylistyczne aspekty użycia rodzajnika Rzeczownik Liczba mnoga regularna rzeczowników (w tym rzeczowników zakończonych na -m, -l, ão, -ã) Rodzaj naturalny i gramatyczny rzeczowników pospolitych Najczęściej używane zdrobnienia i zgrubienia 38 Liczba mnoga regularna rzeczowników (w tym rzeczowników zakończonych na m, -l, -ão, -ã); liczba mnoga nieregularna rzeczowników z samogłoską nosową w końcówce (końcówki –ãos, -ães...); liczba mnoga rzeczowników złożonych (np. o porta-bagagem / os portabagagem) Rodzaj naturalny i gramatyczny rzeczowników pospolitych Najczęściej używane zdrobnienia i zgrubienia Liczebnik Użycie liczebników głównych (zgodność rodzajowa, np.: seiscentas pessoas) Liczebniki porządkowe do 10 Użycie liczebników głównych (zgodność rodzajowa, np.: seiscentas pessoas) Liczebniki porządkowe do 1000 Najczęściej używane liczebniki cząstkowe (um terço, um quarto, um quinto...), zbiorowe (uma dúzia) i multyplikacyjne (duplo, triplo) Przymiotnik Liczba mnoga regularna (także przymiotniki zakończone na -l) Rodzaj; przymiotniki posiadające tę samą formę dla rodzaju męskiego i żeńskiego Miejsce przymiotnika wobec wyrazu określanego Zgodność przymiotnika w rodzaju i liczbie z wyrazem określanym Stopniowanie: formy regularne i wybrane formy nieregularne (bom, mau, grande, pequeno, alto) Konstrukcje porównawcze (tão ... como ...; mais/menos ... do que ...) Przymiotnik dzierżawczy Przymiotnik wskazujący Najczęściej używane zdrobnienia przymiotnika Liczba mnoga regularna (także przymiotniki zakończone na -l) Rodzaj; przymiotniki posiadające tę samą formę dla rodzaju męskiego i żeńskiego Miejsce przymiotnika wobec wyrazu określanego; aspekt stylistyczny Zgodność przymiotnika w rodzaju i liczbie z wyrazem określanym Stopniowanie: formy regularne i wybrane formy nieregularne (bom, mau, grande, pequeno, alto) Stopniowanie: formy nieregularne (superlativo absoluto) Konstrukcje porównawcze (tão ... como ...; mais/menos ... do que ...) Przymiotnik dzierżawczy Przymiotnik wskazujący Najczęściej używane zdrobnienia przymiotnika Najczęściej używane przedrostki i przyrostki, ich wartość semantyczna Przymiotniki złożone (np.: verde-garrafa) Formy przymiotnika são/santo Zaimek Zaimek osobowy Morfologia (formy mocne i słabe) Użycie w funkcji podmiotu i dopełnienia Zaimek se w zdaniach bezosobowych (bez wskazania sprawcy czynności) Miejsce zaimka dopełnienia przed lub po czasowniku Morfologia (formy mocne i słabe) Użycie w funkcji podmiotu i dopełnienia Zaimek se w zdaniach bezosobowych (bez wskazania sprawcy czynności) Miejsce zaimka dopełnienia przed lub po czasowniku Zaimkowe powtórzenie dopełnienia Użycie w funkcji dopełnienia bliższego i dalszego: podwójny zaimek (formy mo, to, itp.) Użycie zaimka dopełnienia w formach czasu przyszłego i condicional (np. falar-lhe-ei) Zaimek wskazujący i wyrażenia zaimkowe Morfologia Użycie rzeczownikowe Użycie serii zaimków este, esse, aquele z przysłówkami miejsca Morfologia Użycie rzeczownikowe Użycie serii zaimków este, esse, aquele z przysłówkami miejsca Zaimek dzierżawczy Morfologia Użycie z rodzajnikiem określonym Morfologia Użycie z rodzajnikiem określonym i nieokreślonym (np.: o meu ... / um ... 39 meu, itp.) Użycie z rodzajnikiem nieokreślonym (np. o meu ... / um ... meu, itp.) Forma mocna i słaba Forma mocna i słaba Zaimek nieokreślony Morfologia Zagadnienie podwójnego przeczenia (np. não veio ninguém / ninguém veio) Morfologia Zagadnienie podwójnego przeczenia (np. não veio ninguém / ninguém veio) Użycie zaimków nieokreślonych złożonych (np. qualquer, qualquer coisa) Zaimek względny, pytajny i wykrzyknikowy Użycie quem, (o) que, onde, quando, quanto, qual w funkcji zaimka pytajnego i względnego Użycie w połączeniu z przyimkiem i rodzajnikiem (o qual, a qual...) Użycie quem, (o) que, onde, quando, quanto, qual w funkcji zaimka pytajnego i względnego Użycie w połączeniu z przyimkiem i rodzajnikiem (o qual, a qual...) Użycie zaimków wykrzyknikowych Przysłówek i wyrażenia przysłówkowe Tworzenie przysłówków zakończonych na – mente Stopniowanie, formy nieregularne Użycie przysłówków tão, tanto... Podwójne zaprzeczenie Tworzenie przysłówków zakończonych na –mente; jednoczesne użycie dwóch takich przysłówków Stopniowanie, formy nieregularne Użycie przysłówków tão, tanto... Podwójne zaprzeczenie Przyimek i wyrażenia przyimkowe Przyimki i wyrażenia przyimkowe – rozszerzenie zasobu poznanych przyimków i wyrażeń przyimkowych Rekcja przyimkowa czasowników; konsekwencje semantyczne Najczęściej używane przyimki i wyrażenia przyimkowe Rekcja przyimkowa najczęściej używanych czasowników Czasownik Formy koniugacyjne czasowników regularnych i nieregularnych. Morfologia i użycie czasów trybu oznajmującego: Presente, Pretérito Perfeito, Pretérito Imperfeito, Pretérito Mais-que-perfeito Simples Morfologia i użycie czasów trybu łączącego: Presente, Imperfeito, Futuro do Conjuntivo Morfologia i użycie trybu rozkazującego (w komunikacji na poziomie formalnym i nieformalnym) Morfologia i użycie bezokolicznika odmiennego Konstrukcje ir + bezokolicznik, estar a + bezokolicznik Strona bierna (w ograniczonym zakresie) Użycie czasowników ser i estar 40 Morfologia i użycie czasów trybu oznajmującego: Presente, Pretérito Perfeito, Pretérito Imperfeito, Pretérito Mais-que-perfeito Simples, Futuro Imperfeito Morfologia i użycie czasów trybu łączącego: Presente, Imperfeito, Pretérito Perfeito, Futuro do Conjuntivo Morfologia i użycie trybu rozkazującego (w komunikacji na poziomie formalnym i nieformalnym) Morfologia i użycie trybu Condicional Morfologia i użycie bezokolicznika odmiennego (także forma złożona) Konstrukcje ir + bezokolicznik, estar a + bezokolicznik Strona bierna (kontrast między ser / estar + particípio passado) Użycie czasowników ser i estar Formy bezosobowe Bezokolicznik nieodmienny: użycie w funkcji podmiotu i dopełnienia, z czasownikami oznaczającymi percepcję zmysłową Gerúndio - użycie przysłówkowe i w funkcji Gerúndio gerúndio absoluto (np. Viajando conhece-se muita gente.) Particípio passado – formy regularne i nieregularne Particípio passado – formy regularne i nieregularne (particípios duplos, użycie (particípios duplos, użycie w funkcji w funkcji przymiotnika); particípio przymiotnika) absoluto Bezokolicznik nieodmienny: użycie w funkcji podmiotu i dopełnienia Peryfraza werbalna z bezokolicznikiem nieodmiennym: ter de, dever, poder, itp. z bezokolicznikiem nieodmiennym: ter de, dever, poder, haver de ... oraz odmiennym: deixar, mandar, itp. z gerúndio Zdanie oznajmujące: twierdzące i przeczące pytające rozkazujące współrzędnie złożone podrzędnie złożone: podmiotowe i dopełnieniowe (z Indicativo, Conjuntivo, Infinitivo) przydawkowe (z Indicativo i Conjuntivo) okolicznikowe (z Indicativo i Conjuntivo) Okres warunkowy I i II typu Najczęściej używane spójniki czasowe, celowe, Najczęściej używane spójniki czasowe, celowe, przyczynowe, warunkowe, skutkowe, przyczynowe, warunkowe, skutkowe, przyzwolenia, porównania, sposobu przyzwolenia, porównania, sposobu Zgodność czasów w mowie zależnej, w Zgodność czasów w mowie zależnej, w zdaniach zdaniach odnoszących się do odnoszących się do teraźniejszości, przeszłości teraźniejszości, przeszłości i przyszłości i przyszłości Odnośniki tekstualne wszelkiego typu Zdania wtrącone oznajmujące: twierdzące i przeczące pytające rozkazujące współrzędnie złożone podrzędnie złożone: podmiotowe i dopełnieniowe (z Indicativo, Conjuntivo, Infinitivo) przydawkowe (z Indicativo i Conjuntivo) okolicznikowe (z Indicativo i Conjuntivo) 41 42 VI. PRZYKŁADOWE ZESTAWY NA EGZAMIN USTNY Zestaw I Poziom podstawowy Zestaw I Poziom rozszerzony Zestaw II Poziom podstawowy Zestaw II Poziom rozszerzony 43 POZIOM PODSTAWOWY ZESTAW I Zadanie 1. ROZMOWY STEROWANE Zapoznaj się z opisem trzech sytuacji. Twoim zadaniem będzie odegranie wskazanych ról. A. Uzyskiwanie, udzielanie informacji Chcesz wynająć cudzoziemcowi mieszkanie. Poinformuj go: ● w jakiej części miasta jest ono położone, ● na którym piętrze się mieści, z ilu i jakich pomieszczeń się składa, ● o cenie wynajmu i warunkach płatności. (rozmowę rozpoczyna egzaminujący) B. Relacjonowanie wydarzeń Opowiedz znajomemu Portugalczykowi o ostatnio odbytej podróży do Lizbony. ● Poinformuj go, dokąd i jakim środkiem lokomocji jechałeś/aś. ● Powiedz, na jak długo wyjechałeś/aś i w jakim celu odbywałeś/aś tę podróż. ● Opowiedz, co robiłeś/aś podczas pobytu. (rozmowę rozpoczyna zdający) C. Negocjowanie Wspólnie z koleżanką/kolegą z Portugalii chcesz dzielić pokój sublokatorski. Ustalacie wspólne prawa i obowiązki. ● Zaakceptuj jej/jego propozycję podziału obowiązków związanych ze sprzątaniem. ● Odrzuć proponowane zasady przyjmowania gości i podaj powód. ● Wyraź nadzieję, że będzie się Wam dobrze mieszkało. (rozmowę rozpoczyna egzaminujący) 44 Zadanie 2. ROZMOWA NA PODSTAWIE ILUSTRACJI Opisz poniższą ilustrację i odpowiedz na pytania egzaminującego. O Público, 28.02.2002 Pytania do ilustracji (zamieszczone wyłącznie w zestawie egzaminującego): 1. Do que é que precisa o rapaz deficiente? 2. Na tua opinião, o que é que a sociedade pode fazer para ajudar as pessoas deficientes? 45 ZESTAW II Zadanie 1. ROZMOWY STEROWANE Zapoznaj się z opisem trzech sytuacji. Twoim zadaniem będzie odegranie wskazanych ról. A. Uzyskiwanie, udzielanie informacji Chcesz wyjechać na tydzień w czasie wakacji. Dzwonisz do zagranicznego biura podróży. Zapytaj o: ● cenę wczasów z przejazdem autobusem, ● terminy, ● warunki pobytu (hotel, wyżywienie, program). (rozmowę rozpoczyna egzaminujący) B. Relacjonowanie wydarzeń W czasie pobytu w Portugalii złamałeś/aś nogę. Przychodzi do Ciebie w odwiedziny kolega/koleżanka z kursu językowego i pyta o okoliczności wypadku. Opowiedz mu/jej: ● jak doszło do wypadku, ● kto i jak udzielił ci pomocy, ● jak ten wypadek wpłynął na Twój tryb życia. (rozmowę rozpoczyna egzaminujący) C. Negocjowanie W czasie kursu językowego dzielisz pokój z cudzoziemcem/cudzoziemką. Ogląda on/ona film w telewizji. W tym czasie na innym kanale zaczyna się relacja z wydarzenia sportowego, które chcesz oglądać. Przekonaj współlokatora/współlokatorkę, aby zrezygnował/a ze swego programu. ● Powiedz, że chcesz oglądać relację sportową i podaj powód. ● Nie zgódź się z argumentami współlokatora/współlokatorki i podaj inne. ● Zaproponuj rozwiązanie. (rozmowę rozpoczyna zdający) 46 Zadanie 2. ROZMOWA NA PODSTAWIE ILUSTRACJI Opisz poniższą ilustrację i odpowiedz na pytania egzaminującego. O Público, 23.02.2002 Pytania do ilustracji (zamieszczone wyłącznie w zestawie egzaminującego): 1. Pensas que a rapariga está contente com o que faz? Porquê? 2. Qual é, na tua opinião, a melhor maneira de passar os tempos livres? 47 POZIOM ROZSZERZONY ZESTAW I Zadanie 1. ROZMOWA NA PODSTAWIE MATERIAŁU STYMULUJĄCEGO Przeanalizuj przedstawiony materiał. Przygotuj się do jego prezentacji i rozmowy z egzaminującym na temat: – problemu bezdomności, – sposobów niesienia pomocy bezdomnym. Total de casas construídas Expresso, 11.12.1999 Pytania do materiału egzaminującego): stymulującego (zamieszczone wyłącznie w zestawie 1. O que é que vês na fotografia? 2. Quem pensas que são as pessoas que aparecem na fotografia: as raparigas e o homem sentado por terra? 3. O que é que se pode deduzir do diagrama? 4. Qual é a relação entre a realidade apresentada pelo diagrama e a realidade apresentada pela fotografia? 5. Pensas que o aumento da construção de novas casas ajudará a resolver os problemas dos sem-abrigo? Porquê? 48 Zadanie 2. PREZENTACJA TEMATU I DYSKUSJA Wybierz jeden z podanych poniżej tematów i przygotuj się do jego prezentacji oraz dyskusji z egzaminującym. 1. O problema da degradação do meio ambiente e os métodos de protecção. 2. Consumir produtos ecológicos está cada vez mais de moda na sociedade contemporânea. 49 ZESTAW II Zadanie 1. ROZMOWA NA PODSTAWIE MATERIAŁU STYMULUJĄCEGO Przeanalizuj przedstawiony materiał. Przygotuj się do jego prezentacji i rozmowy z egzaminującym na temat: – postaw agresywnych, – bezpieczeństwa na drogach. O Público, 23.02.2002 Pytania do materiału egzaminującego): stymulującego (zamieszczone wyłącznie w zestawie 1. O que é que vês na fotografia? 2. Na tua opinião, qual é a relação entre a fotografia e as palavras „fúria de guiar”? 3. Porque é que se encontra, no material apresentado, a estatística sobre os acidentes mortais nas estradas? 4. Estás de acordo com a opinião que os condutores se comportam frequentemente de forma agressiva? Justifica a tua resposta. 5. Quem deveria fazer o quê para diminuir o número de acidentes nas estradas? 50 Zadanie 2. PREZENTACJA TEMATU I DYSKUSJA Wybierz jeden z podanych poniżej tematów i przygotuj się do jego prezentacji oraz dyskusji z egzaminującym. 1. O progresso das ciências: esperanças ou perigos? 2. Será que a escola realmente prepara para a vida profissional? 51 52 VII. PRZYKŁADOWE ARKUSZE I SCHEMATY OCENIANIA Arkusz egzaminacyjny I 120 minut Arkusz egzaminacyjny II 70 minut Arkusz egzaminacyjny III 110 minut 53 54 (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) Miejsce na naklejkę z kodem KOD ZDAJĄCEGO MJP-P1A1P-051 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA PORTUGALSKIEGO Arkusz I ARKUSZ I Czas pracy 120 minut MAJ ROK 2005 Instrukcja dla zdającego 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie. 3. Ocena końcowa dla poziomu podstawowego jest otrzymywana w wyniku pomnożenia przez 2 sumy punktów uzyskanych z tego arkusza. 4. Należy pisać czytelnie, tylko w kolorze niebieskim lub czarnym. 5. Oceniany jest tylko czystopis pracy pisemnej. Błędne zapisy należy wyraźnie przekreślić. Nie wolno używać korektora. 6. Do ostatniej kartki arkusza dołączona jest karta odpowiedzi i oceny, którą w tym arkuszu wypełnia zdający i egzaminator. 7. W karcie odpowiedzi, w części wypełnianej przez zdającego, należy zamalować całkowicie kratkę z literą oznaczającą właściwą odpowiedź, np. . W razie pomyłki, błędne zaznaczenie należy obwieść kółkiem i zamalować inną odpowiedź. Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 50 punktów. Życzymy powodzenia! (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) PESEL ZDAJĄCEGO 55 ROZUMIENIE ZE SŁUCHU Zadanie 1. (5pkt) Zapoznaj się z zadaniami podanymi poniżej. Usłyszysz dwukrotnie fragment dialogu. Z podanych możliwości wybierz właściwą, zgodną z treścią usłyszanych informacji. Zakreśl literę A., B. lub C. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. 1.1. O turista pode A. ficar sozinho num quarto individual. B. ficar sozinho num quarto duplo com cama de casal. C. compartir um quarto duplo com uma pessoa desconhecida. 1.2. A expressão brasileira “o café da manhã” quer dizer A. a sobremesa. B. o lanche. C. o pequeno almoço. 1.3. Jan Kowalski precisa dum mapa da cidade para A. viajar de autocarro. B. visitar a cidade sem guia. C. procurar outro sítio para pernoitar. 1.4. Jan Kowalski está A. em Portugal. B. no Brasil. C. na Polónia. 1.5. O diálogo ilustra uma situação A. na recepção do hotel. B. no Posto de Turismo. C. na agência de viagens. 56 Zadanie 2. (5pkt) Zapoznaj się z podanymi niżej tytułami A.–F. Usłyszysz dwukrotnie kilka krótkich tekstów informacyjnych. Przyporządkuj tytuły poszczególnym tekstom zgodnie z ich treścią. Wpisz odpowiednie litery w kratki 2.1–2.5. Jeden z podanych tytułów nie odpowiada żadnemu tekstowi. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. A. O apoio para os timorenses B. Pioneiros dos descobrimentos C. O triunfo da selecção portuguesa D. Lisboa em festa E. Por uma sociedade diferente F. O meio-ambiente em perigo 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. Zadanie 3. (5pkt) Zapoznaj się ze zdaniami 3.1–3.5. Usłyszysz dwukrotnie fragment opowieści Amyra Klinka. Na podstawie usłyszanych informacji zdecyduj, które z podanych zdań jest prawdziwe (VERDADEIRO), a które fałszywe (FALSO). Zaznacz znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. VERDADEIRO 3.1. FALSO Os tubarões costumavam esfregar-se no fundo do barco do navegador. 3.2. Os tubarões desapareceram para uns dias e depois voltaram. 3.3. Os tubarões destruíram a vela do barco. 3.4. O navegador gostou de ser o instrumento das actividades pesqueiras dos tubarões. 3.5. Amyr Klink está a contar a história duma viagem marítima. 57 ROZUMIENIE TEKSTU CZYTANEGO Zadanie 4. (7pkt) Przeczytaj uważnie poniższe punkty programu imprez kulturalnych i rozrywkowych oznaczone literami A.–H. Następnie odpowiedz na pytania 4.1–4.7, wpisując do tabeli odpowiednią literę obok każdego pytania. Nie możesz dwukrotnie udzielić tej samej odpowiedzi. Jeden z punktów programu nie pasuje do żadnego pytania. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. A. B. C. D. E. F. G. H. FESTIVAL ‘SUPER BOCK, SUPER ROCK’, 26 de Abril - 25 de Maio, nas várias salas de Lisboa e Porto. Concertos com a participação de Sisters of Mercy, Rui Veloso, Mafalda Veiga, Quinta do Bill, Xutos e Pontapés. ‘EUROPEUS’, 1-16 de Maio, Centro Cultural de Belém, Lisboa. Exposição com 183 fotografias a preto e branco do fotógrafo francês Henri Cartier-Bresson. X FEIRA DE LIVRO DE BRAGA, 6-11 de Maio, Parque de Exposições de Braga. Esta edição da Feira do Livro de Braga está dedicada somente aos escritores portugueses. A TEMPESTADE de William Shakespeare, interpretada pela Royal Shakespeare Company. 7-10 de Maio, no Coliseu dos Recreios, Porto. ‘A SAGRAÇÃO DA PRIMAVERA’ de Igor Stravinski, 10 de Maio, no Teatro Municipal-Grande Auditório, Porto. A apresentação pela Companhia Nacional de Bailado. O espectáculo integrado no ciclo de referências da dança portuguesa ‘Dançar o século XX’. CONCERTO DE HOMENAGEM A AMÁLIA RODRIGUES, 20 de Maio, auditório do Departamento de Comunicação e Arte da Universidade de Aveiro, pelo quinteto de cordas Lusitânia. MOSTEIRO DE ALCOBAÇA, 10 de Maio, visita guiada. O Turismo de Coimbra organiza uma excursão guiada a um dos mais destacáveis medievais mosteiros portugueses. ENCONTROS DE PINTURA, 1-27 de Maio, Coimbra, vários locais. Exposição de quadros dos jovens pintores portugueses. adaptado de: Guia de Lazer 58 Qual dos acontecimentos culturais poderia ser interessante para uma pessoa que 4.1. gosta do fado? 4.2. quer conhecer as novidades da literatura portuguesa? 4.3. gosta da música moderna portuguesa e internacional? 4.4. está interessada no ballet? 4.5. gosta das peças teatrais? 4.6. se interessa pela arte contemporânea? 4.7. gosta dos antigos monumentos arquitectónicos? Zadanie 5. (5pkt) Przeczytaj uważnie poniższy fragment wywiadu. Z podanych odpowiedzi (5.1–5.5). wybierz właściwą, zgodną z treścią tekstu. Zaznacz jedną z czterech możliwości, zakreślając literę A, B., C. lub D. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. O Professor Daniel Sampaio é um dos pioneiros da terapia familiar em Portugal. A entrevista decorreu no seu gabinete no Hospital de Santa Maria em Lisboa e foi uma verdadeira lição sobre a comunicação entre pais e filhos. Jornalista: Temos pouco tempo para os nossos filhos. Porque é que os pais têm consciência disso e não conseguem mudar? Daniel Sampaio: Porque organizam a sua vida à volta da profissão e não têm fisicamente tempo para a família, em especial para os filhos: os pais ou estão cansados, ou não estão disponíveis. A profissão ocupa-lhes muito tempo e por isso deixam os filhos sozinhos a ver televisão durante muitas horas, ou em actividades com amigos não isentas de perigo. Nessa situação a comunicação filhos/pais torna-se cada vez mais difícil e os filhos distanciam-se com os pais. Acho que isto só muda para melhor quando, a nível da decisão política, for possível alterar horários, criar a jornada contínua, o que é essencial para a organização da família. Caso contrário estamos mal. 59 Jornalista: A realidade da família portuguesa é hoje muito complexa. Apesar disso a família nunca foi tão valorizada como actualmente. De acordo? Daniel Sampaio: Totalmente. A família é apoiada nas questões de Segurança Social, rendimento mínimo, etc. Mas a família é também um espaço emocional e quando ela está com problemas de comunicação não basta dar-lhe um subsídio, é preciso haver serviços de atendimento que possam ajudá-la nessas dificuldades. adaptado de: Jornal de Letras, Artes e Ideias, 10-23 de Julho de 2002 5.1. Os pais dedicam muito tempo A. aos filhos. B. aos passatempos. C. ao trabalho. D. aos amigos 5.2. A falta de comunicação na família contribui para A. a restituição dos laços entre os familiares. B. o afastamento entre os pais e os filhos. C. a criação das relações próximas na família. D. um rigoroso controlo dos jovens pelos pais. 5.3. Para melhorar a situação na família Daniel Sampaio sugere A. alterar o tempo de duração do trabalho diário. B. modificar os hábitos dos membros da família. C. diversificar as actividades dos jovens. D. separar temporalmente os filhos dos pais. 5.4. Na parte final da entrevista Daniel Sampaio afirma que A. a família deve ser totalmente auto-suficiente. B. basta apoiar a família nas questões económicas. C. é inútil atender a família com dificuldades emocionais. D. a família com problemas emocionais deve receber ajuda. 5.5. Segundo o texto a comunicação entre pais e filhos A. é muito boa e harmónica. B. desapareceu por completo. C. é problemática e complexa. D. não deve ser investigada. 60 Zadanie 6. (8pkt) Przeczytaj uważnie poniższy tekst. Na podstawie zawartych w nim informacji zdecyduj, które z podanych zdań są prawdziwe (VERDADEIRO), a które fałszywe (FALSO). Zaznacz znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. A maior festa brasileira e a mais conhecida mundialmente é, sem duvida, o carnaval. Este dura, oficialmente, os três dias que antecedem o início da Quaresma, ou seja, domingo, segunda-feira e terça-feira, esta chamada, também, terça-feira gorda. Mas na realidade, o carnaval começa já na noite de sábado e só termina na manhã de quarta-feira de Cinzas. Várias cidades brasileiras mantêm, por tradição, um carnaval de rua, com manifestações bem características. O desfile das escolas de samba, certamente é o mais lindo e espectacular dos festejos carnavalescos. Embora haja desfiles em várias cidades brasileiras, o Rio de Janeiro é, sem sombra de dúvida, o grande cenário. As escolas de samba cariocas nasceram no morro. A primeira surgiu em 1929. Compositores, instrumentistas e dançarinos uniam-se para desfilar. As mulheres saíam vestidas de baianas e os homens com roupa colorida, camisa listrada e chapeu de palha, a indumentária típica do malandro carioca. Hoje, o samba desce o morro e ‘pede passagem’ para entrar na avenida. O espectáculo é quase indescritível. Dezenas de milhares de pessoas, de todas idades, operários, comerciários, velhas cozinheiras, arrumadeiras, estudantes, costureiras, desocupados, sambando invadem a cidade transformados em reis, rainhas, índios, generais, damas antigas, numa grande festa colorida. É o mundo de sonho e fantasia, que, depois de um ano de ansiosa preparação, desfila sob os aplausos do público. O Rio pára nesses dias para viver o carnaval. Na quarta-feira tudo é apenas uma lembrança. Os operários voltam para as máquinas, as cozinheiras para o seu fogão, os comerciários para o seu balcão. Mas enquanto se espera o resultado do julgamento, já se pensa no desfile do próximo ano. adaptado de: Falando, lendo, escrevendo português. Um curso para estrangeiros VERDA -DEIRO FALSO 6.1. O carnaval brasileiro goza só de fama local. 6.2. O carnaval oficialmente termina na quarta-feira de Cinzas. 6.3. A primeira escola de samba no Rio de Janeiro nasceu nos anos vinte do século XX. 6.4. Ninguém se disfarça durante o carnaval. 6.5. O Rio de Janeiro é a única cidade brasileira onde se organiza o desfile das escolas de samba. 6.6. No carnaval participam pessoas de várias profissões e classes sociais. 6.7. Os brasileiros preparam-se para o desfile durante um ano inteiro. 6.8. O texto fala-nos dos festejos tradicionais no Brasil. 61 WYPOWIEDŹ PISEMNA Zadanie 7. (5pkt) W Twoim mieście niebawem odbędzie się ciekawe wydarzenie kulturalne. Wysyłasz do przyjaciela / przyjaciółki krótką wiadomość w tej sprawie. • • • • Poinformuj, o jaką imprezę chodzi. Uzasadnij, dlaczego wydaje Ci się ona interesująca. Zaproponuj wspólny udział w tej imprezie. Zaproponuj godzinę i miejsce spotkania. W zadaniu nie jest określony limit słów. Oceniana jest umiejętność zwięzłego przekazu wszystkich informacji określonych w poleceniu (4 punkty) i poprawność językowa (1 punkt). Podpisz się jako XYZ. BRUDNOPIS ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zdający ma w tym miejscu ok.1/3 strony przeznaczonej na brudnopis. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... CZYSTOPIS ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zdający ma w tym miejscu ok.1/3 strony przeznaczonej na czystopis. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 62 Zadanie 8. Portugalczyk, znajomy Twoich rodziców, prosił Cię o pomoc w wynajęciu dwupokojowego mieszkania na lato. Piszesz do niego list, w którym opisujesz: • • • • jaka okolica wydaje Ci się najlepsza i dlaczego, jakie mieszkania są oferowane w tej okolicy (wielkość, wyposażenie), warunki finansowe wynajmu i możliwość negocjacji, do której z ofert się przychylasz i dlaczego wydaje Ci się najlepsza. Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej formy i stylu listu. Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Długość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazania informacji (4 punkty), forma (2 punkty), poprawność językowa (2 punkty) oraz bogactwo językowe (2 punkty). BRUDNOPIS ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zdający ma w tym miejscu ok.1 strony przeznaczonej na brudnopis. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... CZYSTOPIS ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zdający ma w tym miejscu ok.1 strony przeznaczonej na czystopis. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 63 TRANSKRYPCJA TEKSTÓW Zadanie 1. Recepcionista: Bom dia, senhor. Em que posso servi-lo? Jan Kowalski: Tenho aqui um quarto reservado em nome de Jan Kowalski. Recepcionista: Um momento só. Vou ver no computador. Sim, senhor. Um quarto individual, de 15 a 20 de Abril. Mas há um problema. De momento não temos disponível um quarto individual, de maneira que terá uma habitação dupla, com cama de casal. Mas não se preocupe, vai pagar só o preço combinado. Jan Kowalski: Vejo aqui escrito que o café da manhã está incluído. Para evitar as minhas dúvidas, pode explicar-me o que quer dizer esta expressão? Recepcionista: Nós no Brasil chamamos assim o pequeno almoço. Tenha a bondade de preencher este formulário. Jan Kowalski: Quero pedir-lhe mais um favor. Preciso dum mapa da cidade que tenha plano da rede de transporte público. Recepcionista: O hotel oferece um guia da cidade em vários idiomas de modo que os clientes possam escolher segundo a sua preferência. Desgraçadamente não temos a versão polonesa. Mas o seu português é impecável, embora tenha um sotaque português. Jan Kowalski: Muito obrigado pela sua amabilidade. Recepcionista: Não há de quê. É o meu dever. Que tenha uma boa estadia no Rio de Janeiro. adaptado de: Portugalština 64 Zadanie 2. 2.1. É urgente tomar medidas para compreender e proteger o equilíbrio ecológico. Os sinais de perigo são visíveis há já muito tempo: desflorestação massiva, poluição, desaparecimento de espécies, redução da camada de ozono; perigos que afectam já o desenvolvimento de regiões inteiras e, a prazo, ameaçam talvez a nossa própria sobrevivência. 2.2. Lisboa no mês de Junho é uma festa colectiva. As tradicionais marchas e festejos dos Santos Populares de Lisboa transformam esta cidade num animado burgo cosmopolita. Dando largas ao seu encanto e alegria, dança-se, canta-se, petisca-se e brinca-se em todas as ruas e becos. 2.3. Vasco da Gama é o mais célebre dos navegadores portugueses. Realizou diversas missões para o rei Dom João II antes de ser nomeado capitão-geral da frota que contornou a África e abriu o caminho marítimo para a Índia em 1498. 2.4. A Radiodifusão Portuguesa encomendou à mais famosa dupla de compositores de música rock portuguesa, formada por Carlos Tê e Rui Veloso, uma canção que relatasse as angústias do povo de Timor Leste. O objectivo desta iniciativa é sensibilizar a opinião pública mundial para a questão dos Direitos do Homem no terriotório de Timor, antiga colónia portuguesa ocupada militarmente pela Indonésia desde 1975. 2.5. 1991 foi um ano de ouro para o hóquei em patins português: Portugal cometeu a inigualável proeza de ter vencido todas as grandes provas a nível internacional e conseguiu sagrar-se Campeão do Mundo conquistando na cidade do Porto o seu décimo terceiro título mundial. adaptado de: Falar é aprender. Português para estrangeiros 65 Zadanie 3. Às vezes, alguns tubarões se aproximavam do barco; eles nunca tinham criado grandes problemas. Eles tinham o hábito de se esfregar no casco do meu barco e em rápidas passadas faziam o barulho de lixa: chchchch… eles se esfregavam no casco por alguns minutos e iam embora. Os visitantes desagradáveis não desapareceram, eles continuaram a partir daí a se esfregar de tempos em tempos no fundo do barco, mas depois de um mês de viagem eu percebi uma mudança de comportamento dos tubarões que me deixou bastante preocupado. Durante alguns dias não apareciam. Quando eles retornaram, em vez dos costumeiros esfregões, os tubarões começaram a dar pequenos golpes contra o fundo do meu barco. Eu não entendia o que acontecia. Durante uma noite do mês de julho, um desses golpes destruiu o cabo de comando do leme; eu não consegui dormir essa noite e fiquei pensando o que será que acontecia com os tubarões. Eu só um bom tempo depois entendi o que acontecia: os tubarões na verdade não estavam atacando o meu barco, mas eles estavam simplesmente tentando arrancar esses tufos para com isso atrair a presença de dourados e outros pequenos peixes e poder devorar esses peixes. Não me agradava a idéia de servir de instrumento para as atividades pesqueiras dos tubarões. Amyr Klink, Cem dias entre céu e mar 66 MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ZADANIE 1. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 5 punktów. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. B. C. A. B. A. ZADANIE 2. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 5 punktów. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. F. D. B. A. C.. ZADANIE 3. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 5 punktów. VERDAEIRO 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. FALSO X X X X X ZADANIE 4. Za każde poprawne rozwiązanie przyznajemy 1 punkt. Maksimum 7 punktów. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. F. C. A. E. D. H. G. 67 ZADANIE 5. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 5 punktów. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. C. B. A. D. C. ZADANIE 6. Za każde poprawne rozwiązanie przyznajemy 1 punkt. Maksimum 8 punktów. VERDAEIRO 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7. 6.8. X X X X X X X X ZADANIE 7. – krótka forma użytkowa (5pkt) Sprawdza egzaminator zgodnie z kryteriami. ZADANIE 8. – dłuższa forma użytkowa (10pkt) Sprawdza egzaminator zgodnie z kryteriami. 68 FALSO (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) Miejsce na naklejkę z kodem KOD ZDAJĄCEGO MJP-R1A1P-051 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA PORTUGALSKIEGO Arkusz II (dla poziomu rozszerzonego) ARKUSZ II MAJ ROK 2005 Czas pracy 70 minut Instrukcja dla zdającego 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 7 stron. Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie. 3. Ocena za poziom rozszerzony jest otrzymywana w wyniku pomnożenia przez 2 sumy punktów uzyskanych z obu arkuszy tego poziomu. 4. Należy pisać czytelnie, tylko w kolorze niebieskim lub czarnym. 5. Błędne zapisy należy wyraźnie przekreślić. Nie wolno używać korektora. 6. Do ostatniej kartki arkusza dołączona jest karta odpowiedzi, którą w tym arkuszu wypełnia zdający. 7. W karcie odpowiedzi należy zamalować całkowicie kratkę z literą oznaczającą właściwą odpowiedź, np. . W razie pomyłki, błędne zaznaczenie należy obwieść kółkiem i zamalować inną odpowiedź. Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 27 punktów. Życzymy powodzenia! (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) PESEL ZDAJĄCEGO 69 ROZUMIENIE ZE SŁUCHU Zadanie 9. (4pkt) Zapoznaj się z zadaniami podanymi poniżej. Usłyszysz dwukrotnie fragment wywiadu. Z podanych możliwości wybierz właściwą, zgodną z treścią usłyszanych informacji. Zakreśl literę A., B., C. lub D. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. 9.1. Segundo João Pinto da Costa a liberalização contribuiria para A. diminuir o consumo de droga. B. divulgar a droga na sociedade. C. desenvolver o tráfico de droga. D. agravar os sofrimentos dos doentes. 9.2. Para João Pinto da Costa a liberalização significa A. a ilimitada distribuição de droga entre os dependentes. B. o apoio económico para os traficantes de droga. C. a razoável e sujeita ao controlo utilização de droga. D. a interrupção dos processos terapêuticos dos doentes. 9.3. João Pinto da Costa acha que pelo tratamento do toxicodependente deve ser responsável A. o traficante. B. o médico. C. o farmacêutico. D. o próprio doente. 9.4. De toda a entrevista pode-se concluir que João Pinto da Costa A. critica o projecto de liberalizar o consumo de droga. B. propõe pôr de lado o problema de droga. C. defende os direitos dos traficantes de droga. D. apoia a ideia da liberalização do consumo de droga. 70 Zadanie 10. (6pkt) Zapoznaj się ze zdaniami podanymi poniżej. Usłyszysz dwukrotnie fragment rozmowy. Na podstawie usłyszanych informacji zdecyduj, które z podanych zdań jest prawdziwe (VERDADEIRO), a które fałszywe (FALSO). Zaznacz znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. VERDADEIRO 10.1. 10.2. 10.3. 10.4. 10.5. 10.6 FALSO O Jorge está desiludido com a nova discoteca. No futuro o Jorge quer ser proprietário duma discoteca. O João decidiu estudar Direito na Universidade. Na opinião do Jorge o João é muito preguiçoso. Os amigos combinaram um encontro no domingo que vem às dez da manhã. Os dois amigos falam sobre os seus planos para a vida profissional. Zadanie 11. (5pkt) Zapoznaj się z podanymi niżej tytułami A.–F. Usłyszysz dwukrotnie kilka krótkich tekstów informacyjnych. Przyporządkuj tytuły poszczególnym tekstom oznaczonym 11.1–11.5. zgodnie z ich treścią, wpisując do tabeli odpowiednie litery. Jeden z podanych tytułów nie odpowiada żadnemu tekstowi. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. A. A dura vida do gordo B. Algarvios pagam o turismo C. Crimes em dias de calor D. História de um peixe E. O «inverno quente» F. Bagagem perigosa 11.1. 11.2. 11.3. 11.4. 11.5. 71 ROZUMIENIE TEKSTU CZYTANEGO I ROZPOZNAWANIE STRUKTUR LEKSYKALNO-GRAMATYCZNYCH Zadanie 12. (4pkt) Przeczytaj uważnie poniższy tekst, a następnie wybierz właściwe, zgodne z tekstem zakończenie zdań. Zaznacz jedną z czterech możliwości, zakreślając literę A., B., C. lub D. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. O BOM PORTUGUÊS Um conceito que anda precisando de reanimação é aquele do BOM PORTUGUÊS. Ao contrário do simples português, que aceita a nacionalidade dele como quem recebe um apelido dos pais; ao contrário do portuguesinho, que se orgulha dela estupidamente; e finalmente ao contrário do portuga, que não tem opinião ou sentimento acerca da matéria; o bom português é aquele que escolhe Portugal. Não menospreza outros países, mas preza o dele. O bom português é um homem paciente, com uma paciência do tamanho da história. Sabe que Portugal já atravessou períodos piores, e outros melhores, e está perfeitamente consciente de viver hoje um período que é indesmentivelmente assim-assim. Os períodos assim-assim são os mais difíceis de aturar, porque nem se assinalam com o épico das grandes tragédias, nem com a glória das grandes epopeias. Os períodos assim-assim, que costumam ser morosos, e são quase sempre patéticos, nunca aparecem mais tarde nos tomos de História. Para os futuros alunos do século XXII ou XXIV, um período assim-assim como este é um pequeno parágrafo que não é preciso sublinhar nos compêndios, porque nunca aparece nos exames. O bom português entristece-se só um pouco com isto. Quando ouve falar os saudosistas, que choram por não viver na época das Descobertas, ou noutra altura em que Portugal era mais importante do que agora, fica levemente aborrecido. Maçamno igualmente os políticos apressados que prometem ou ambicionam um Portugal grande durante o breve espaço da vidinha deles. Satisfaz-se com pensar que talvez daqui a 200 ou 300 anos Portugal esteja bastante melhor, consolando-se com a consciência de Portugal já ter estado bastante melhor há 200 ou 300 anos atrás. Expresso, 6.07.1985 12.1. Um conceito que anda necessitando de reanimação é o do português que A. se orgulha da nacionalidade sem razão. B. não opina sobre a sua nacionalidade. C. conscientemente opta por Portugal. D. simplesmente aceita a nacionalidade. 12.2. O bom português é uma pessoa A. triste por causa da situação de Portugal. B. aborrecida por causa da situação de Portugal. C. apressada por mudar a situação em Portugal. D. satisfeita com a situação de Portugal. 72 12.3. O facto de Portugal ter tido um estatuto diferente no passado permite ao bom português A. pensar que o seu país vai reviver de outra forma esse período. B. dizer que o país é composto na maioria por saudosistas. C. ficar aborrecido com os actuais problemas políticos. D. pensar que a época actual vai entrar para os tomos de História. 12.4. O objectivo principal do autor do texto consiste em A. comparar as atitudes dos portugueses perante a sua própria nacionalidade. B. propor uma nova maneira de encarar a sua própria nacionalidade. C. modificar positivamente o comportamento das pessoas na vida quotidiana. D. convencer de que ele mesmo é um exemplo de um bom português. Zadanie 13. (5pkt) Przeczytaj poniższy tekst, z którego usunięto 5 zdań. Zdania te, podane w tabeli, oznaczono literami A.–F. Dobierz zdania tak, aby otrzymać spójny i logiczny tekst. W każde wolne miejsce wpisz literę, którą oznaczone zostało brakujące zdanie. Jedno z podanych w tabelce zdań nie pasuje do tekstu. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 1 punkt. PENSAR NA ESTRADA Ano após ano, os dados relativamente ao número de acidentes nas estradas portuguesas levam a acreditar que o problema não tem solução. Culpamos o estado dasestradas, o excesso de álcool ou velocidade e as manobras arriscadas dos outros condutores, mas raramente pomos a mão na consciência para avaliar a forma como nós próprios conduzimos. (13.1.) _______________ Na verdade esta forma de encarar o problema tem sido a principal dificuldade que os especialistas da Prevenção Rodoviária Portuguesa (PRP) têm encontrado para acertar uma estratégia de comunicação com os condutores. Cada um de nós acha que são sempre os outros que têm um comportamento errado na estrada, e pensamos que nós conduzimos bem, cumprimos os limites e, por isso mesmo, as campanhas não nos são dirigidas. No fundo, todos somos bons condutores. Acontece que a realidade prova mais rapidamente o contrário. De acordo com o presidente da PRP, “é importante perceber que o problema do excesso de velocidade não é só para os aceleras e que o problema de álcool não é para os alcoólicos”. Basta conduzir a 60 quilómetros por hora ou beber um pouco de álcool a mais para provocar acidentes. Por isso mesmo na nova campanha optou-se por apresentar casos reais, que resultaram de acidentes em que quem dá a cara são os próprios condutores que iam ao volante dos veículos culpados de acidentes. Pessoas como nós, que pensavam que jamais teriam um acidente. (13.2.) _______________ Apesar de a actual campanha ter todos os ingredientes para reduzir efectivamente os acidentes nas estradas e o número de vítimas, a PRP tem ainda de lidar com uma questão cultural. Enquanto nos países do norte da Europa um condutor que corre riscos desnecessários é mal visto aos olhos dos outros, mais a sul esta situação permanece como acto de afirmação pessoal. Infelizmente Portugal faz parte de um grupo de países cujas taxas de mortalidade na estrada são as mais altas. (13.3.) _______________ Representativo desta situação é o facto 73 de a média de velocidade dos condutores nas estradas portuguesas ser sempre superior ao limite imposto por lei. Uma explicação possível para o fenómeno reside no facto de Portugal sofrer ainda um atraso em relação aos países do norte da Europa, atraso esse que se reflecte na forma como se conduz e, inevitavelmente, no indicador trágico dos acidentes de viação. De certa forma ter carro e conduzir com velocidade ainda é um sinal de estatuto para nós. O dobro do número de cartas de condução emitidas por ano na Direcção-Geral de Viação quando comparado com a Bélgica, com aproximadamente a mesma população que Portugal, resultou numa concentração anormal de novos condutores, que em termos estatísticos são aqueles que têm mais acidentes, particularmente ao longo do segundo ano de carta. (13.4.) _______________ Por outro lado, o mesmo atraso impediu o avanço de uma programação tanto na gestão de trânsito como de infra-estruturas de segurança verdadeiramente eficientes, que, entre outros objectivos, possam obrigar naturalmente um condutor a abrandar para 50 quilómetros por hora numa zona onde essa seja a velocidade máxima permitida. Isso faz-se através da alteração de piso ou da colocação de rotundas estudadas para o efeito. (13.5.) _______________ Aprender a conduzir é uma tarefa que deve começar cedo na escola e em casa na altura de formação da personalidade de cada um, e continuar pela vida fora mediante simples medidas pedagógicas não só dos pais, ao atravessar a rua nas passadeiras, por exemplo, mas também das autoridades, que para todos os efeitos deviam ser as primeiras a utilizar cinto de segurança e na verdade não o fazem. No entanto, enquanto esperamos que a próxima geração fique mais bem preparada e que as mentalidades mudem, resta-nos adoptar comportamentos defensivos ao volante para antecipar o que acontece à nossa volta. O Público, 23.02.2002 A. Na realidade o pior aconteceu e teve consequências dramáticas. B. Numa missão que pretende transformar mentalidades e atitudes enraizadas, é necessária a colaboração de várias instituições. C. Quase nunca nos interrogamos se alguma vez tomámos atitudes ao volante capazes de pôr em causa a segurança dos terceiros. D. Neste grupo estão a Grécia, a Espanha e a Itália, países onde pisar o risco é prática comum, particularmente aos comandos de um automóvel. Por isso, durante os anos 80 e 90 a propensão para ter acidentes era maior do que hoje, E. em que o ritmo de emissão de novas cartas se aproxima da média europeia, sendo essa uma das razões para o número de sinistros ter vindo naturalmente a baixar. F. 74 Com o aumento da esperança de vida, aumentou o número de condutores com ideade superior a 70 anos. Zadanie 14. (3pkt) Przeczytaj uważnie poniższy artykuł. Z podanych możliwości wybierz właściwą, tak aby otrzymać logiczny i poprawny tekst. Zaznacz jedną z czterech możliwości, zakreślając literę A., B., C. lub D. Za każde poprawne rozwiązanie otrzymasz 0,5 punktu. António Guterres revelou ontem que muito (14.1.) _________ breve o acesso à Internet em Portugal vai poder ser pago numa tarifa fixa, independentemente do tempo de utilização. “Esse é um dos problemas que tivemos e que vamos deixar de ter”, (14.2.) _________ o primeiro-ministro. Guterres respondia a uma questão sobre um relatório da OCDE indicando (14.3.) _________ o acesso à Internet em Portugal é dos mais caros da Europa. A situação “vai mudar (14.4.) _________ de pouco tempo”, adiantou o governante, especificando que (14.5.) _________ Governo vai tomar medidas para que “não se pague em função do tempo de utilização da Internet, mas de uma tarifa fixa, independentemente do tempo, embora com valores (14.6.) _________ consoante as horas”. 14.1. 14.5. A. B. C. D. com ao em por A. B. C. D. explicava explicou explique explica A. B. C. D. que ao que por onde A. B. C. D. desde por junto dentro 14.2. A. B. C. D. o a um uma A. B. C. D. bons numerosos diferentes indispensáveis 14.6. 14.3. 14.4. 75 TRANSKRYPCJA TEKSTÓW Zadanie 9. Jornalista: ‘Dependência e droga’ é o nome de um debate que hoje se inicia no Porto. Dizse que o responsável pela organização do seminário, João Pinto da Costa, director do Instituto de Medicina Legal do Porto, defende como solução para reduzir o consumo de droga a sua liberalização. É assim? João Pinto da Costa: Há uma confusão relativa à liberalização. Liberalizar não pode ser mais do que a utilização controlada, responsável. Os toxicodependentes são doentes. O que eles fazem para evitar os sofrimentos pela falta de droga é renegarem todos os valores da sociedade e têm como único fim existencial arranjar mais droga. Para o consumidor o tráfico é uma necessidade. Só pela colaboração dos doentes e do Estado se poderá encontrar uma solução que não obrigue os dependentes a serem traficantes. Por exemplo, o médico trataria de cada toxicodependente, de modo personalizado, prescrevendo-lhe uma receita médica, a aviar gratuitamente na farmácia, com a droga ou drogas que ele, médico, entendesse conveniente, sempre com o mais profundo respeito pelo benefício do doente. Simultaneamente, e sempre de modo individualizado, seria proposta a possibilidade de tratamento pelos múltiplos processos clássicos que não empregam drogas. Jornalista: Essa solução terminaria, pelo menos, com a economia que rodeia o submundo da droga. Ou melhor, seria mais difícil ao traficante vender algo que é gratuito numa farmácia... João Pinto da Costa: Precisamente. E não vejo isto como uma utopia. De modo nenhum. adaptado de: Público, 5 de Março de 2001 Zadanie 10. João: Bom dia, Jorge! Está tudo bem? Não dormiste bem esta noite, estás com uma cara de sono. Jorge: Olha, João. Ontem fui conhecer uma discoteca que abriu há pouco tempo. É excelente! Só espero que mantenha sempre um bom ambiente. É espaçosa, tem óptima música e uma decoração espectacular. Hei-de lá voltar. João: Ouve-lá. Tu não estudas nada. Não pensas no teu futuro? Jorge: Às vezes penso. Eu queria ter um negócio como a discoteca. No futuro eu vou conseguir ter um lugar deste género. João: Para isso tens de trabalhar primeiro. Nunca pensaste nisso? Jorge: Eh, tens razão. Mas que tipo de emprego é que eu podia arranjar? 76 João: Enquanto a isso, não sei. Mas eu já decidi o que quero da minha vida. Assim que terminar a escola vou entrar para a Universidade, lá tenciono estudar muito e tirar uma boa média no curso. É que mais tarde pretendo ser um advogado de prestígio e trabalhar como conslutor jurídico numa grande empresa. Jorge: És muito ambicioso e só pensas em trabalhar. Eu quero divertir-me ao mesmo tempo que estudo. E quando é que te divertes? João: Há tempo para tudo. No próximo sábado não tenho que estudar. Vamos juntos a essa discoteca que tu conheces. Jorge: Fantástico! Vou buscar-te a casa às dez da noite. adaptado de: Português ao vivo. Textos e exercícios. Nível II Zadanie 11. 11.1. Os fogos florestais já não são uma ‘moda’ exclusiva do Verão. Os três maiores incêndios registrados até ao momento ocorreram em Março, ainda durante o Inverno. No primeiro trimestre do ano, as chamas devastaram cerca de seis mil hectares. 11.2. As excessivas temperaturas desencadeiam atitudes de grande agressividade, ao mesmo tempo que provocam o abaixamento dos limites de controlo das pessoas. Então, se já existem pequenos problemas, ainda que por vezes não detectados, a explosão torna-se inevitável. Normalmente, ela é rápida mas de extrema violência. 11.3. Os portugueses dão-se conta da importância do bacalhau na sua tradição alimentar. Algumas edições trazem informações sobre a riqueza histórica e cultural associada ao bacalhau. Veja-se, por exemplo, o livro de Marília Abel e Carlos Consiglieri, O bacalhau na Vida e na Cultura dos Portugueses. 11.4. O comitê de regulamentação aeronáutica da Inglaterra elaborou um relatório sobre os riscos que aparelhos electrônicos podem provocar a bordo de avião. Resulta que, nos últimos doze anos, aparelhos como câmaras de vídeo, computadores e telefones celulares interferiram no painel de controle de 97 vôos. 11.5. Quem já fez regime, praticou exercícios ou tomou remédios para emagrecer sabe quanto é difícil ficar de bem com o espelho. Emagrecer exige muito sacrifício e uma tremenda força de vontade. É preciso mudar os hábitos alimentares e acostumar-se a ser magro. adaptado de: O Público, Veja, Expresso 77 MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ZADANIE 9. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 4 punkty. 9.1. 9.2. 9.3. 9.4. A. C. B. D. ZADANIE 10. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 6 punktów. VERDAEIRO 10.1. 10.2. 10.3. 10.4. 10.5. 10.6. FALSO X X X X X X ZADANIE 11. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 5 punktów. 11.1. 11.2. 11.3. 11.4. 11.5. E. C. D. F. A. ZADANIE 12. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 4 punkty. 12.1. 12.2. 12.3. 12.4. 78 C. D. A. B. ZADANIE 13. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. Maksimum 5 punktów. 13.1. 13.2. 13.3. 13.4. 13.5. C. A. D. E. B. ZADANIE 14. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 0,5 punktu. Maksimum 3 punkty. 14.1. 14.2. 14.3. 14.4. 14.5. 14.6. C. B. A. D. A. C. 79 80 (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) Miejsce na naklejkę z kodem KOD ZDAJĄCEGO MJP-R2A1P-051 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA PORTUGALSKIEGO Arkusz III ARKUSZ III (dla poziomu rozszerzonego) MAJ ROK 2005 Czas pracy 110 minut Instrukcja dla zdającego 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 6 stron. Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie. 3. Ocena za poziom rozszerzony jest otrzymywana w wyniku pomnożenia przez 2 sumy punktów uzyskanych z obu arkuszy tego poziomu. 4. Należy pisać czytelnie, tylko w kolorze niebieskim lub czarnym. 5. Oceniany jest tylko czystopis pracy. Błędne zapisy należy wyraźnie przekreślić. Nie wolno używać korektora. 6. Do ostatniej kartki arkusza dołączona jest karta oceny, którą w tym arkuszu wypełnia egzaminator. Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 23 punkty. Życzymy powodzenia! (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) PESEL ZDAJĄCEGO 81 STOSOWANIE STRUKTUR LEKSYKALNO-GRAMATYCZNYCH Zadanie 15. (5pkt) Uzupełnij każde z poniższych zdań (15.1.–15.10.) zdań, tak aby zachować znaczenie zdania wyjściowego A.–J. Wymagana jest pełna poprawność ortograficzna wpisywanych fragmentów. Za każde poprawnie uzupełnione zdanie otrzymasz 0,5 punktu. A. António: “Podemos ir ao cinema?” 15.1. O António perguntou .................................................................................... ao cinema. B. Apesar do calor, estou a gostar muito do espectáculo. 15.2. Embora ................................................................... , estou a gostar muito do espectáculo. C. Às seis horas fui para casa. 15.3. Quando ....................................................................................................... , fui para casa. D. No momento em que saía da escola, vi o meu amigo António. 15.4. Ao ............................................................................. da escola, vi o meu amigo António. E. Os pescadores não saíram para o mar por o tempo estar mau. 15.5. Os pescadores não saíram para o mar porque ................................................................... . F. A empresa construiu o prédio. 15.6. O prédio ............................................................................................................................. G. Não tenho dinheiro e por isso não posso comprar o carro. 15.7. Se ........................................................................................................................... o carro. H. A rapariga gosta do rapaz. O cabelo do rapaz é loiro. 15.8. A rapariga gosta do rapaz ....................................................................................... é loiro. I. Eles não sabem se vêm cá a casa esta noite. 15.9. Talvez ................................................................................................. cá a casa esta noite. J. O Jorge tem mais livros do que o José. 15.10. O José tem .......................................................................................................... o Jorge. 82 WYPOWIEDŹ PISEMNA Zadanie 16. Wypowiedz się na jeden z trzech poniższych tematów. Wypowiedź powinna zawierać od 200 do 250 słów i spełniać wszystkie wymogi typowe dla formy wskazanej w poleceniu. Zaznacz temat, który wybrałeś/aś zakreślając jego numer. 1. Napisz rozprawkę, w której omawiasz dobre i złe strony Internetu. 2. Napisz recenzję ulubionego filmu przygodowego. 3. Napisz opowiadanie kończące się słowami: “... e ainda bem que tudo acabou assim.” BRUDNOPIS ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zdający ma w tym miejscu 2 strony przeznaczone na brudnopis. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... CZYSTOPIS ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zdający ma w tym miejscu 2 strony przeznaczone na czystopis. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 83 MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ZADANIE 15. Za każdą poprawną odpowiedź przyznajemy 0,5 punktu. Maksimum 5 punktów. 15.1. se podíamos / se podiam 15.2. faça calor / esteja calor 15.3. foram seis horas 15.4. sair 15.5. o tempo estava mau 15.6. foi construído pela empresa 15.7. tivesse dinheiro, comprava / compraria 15.8. cujo cabelo 15.9. venham 15.10. menos livros do que Zadanie 16. Sprawdza egzaminator zgodnie z kryteriami. 84 VII. INFORMACJE – TERMINY Terminy, o których trzeba pamiętać (do sesji maturalnej w maju 2005): maj 2003 r. – dyrektor CKE ogłosi listę olimpiad przedmiotowych zwalniających z egzaminów maturalnych, maj 2004 r. – dyrektor CKE poda na stronie internetowej Komisji Centralnej szczegółową informację o sposobie dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu maturalnego do potrzeb absolwentów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub ze specyficznymi trudnościami w uczeniu oraz chorych lub niesprawnych czasowo, czerwiec 2004 r. – dyrektor CKE określi, jakie środowiska komputerowe, programy użytkowe oraz języki programowania mogą być wybierane na egzaminie, 30 września 2004 r. – upływa termin składania przez absolwenta do dyrektora szkoły pisemnej deklaracji: a) jakie przedmioty będzie zdawać na egzaminie, b) na jakim poziomie będzie zdawać egzamin ustny z języka obcego, c) jaki temat wybiera z listy tematów na egzamin ustny z języka polskiego, języków mniejszości narodowej i języka etnicznego, d) wyboru środowiska komputerowego, programów użytkowych i języka programowania przez zdających informatykę, e) o posiadanym zaświadczeniu o dysleksji rozwojowej, f) o chorobie lub niepełnosprawności uprawniającej do szczególnych warunków przeprowadzania egzaminu, grudzień 2004 r. – dyrektor CKE ogłosi harmonogram egzaminów maturalnych w maju 2005, luty 2005 r. – dyrektor szkoły, w której odbędzie się egzamin, ustali harmonogram egzaminów ustnych, 28 lutego 2005 r. – upływa ostateczny termin ewentualnych uzasadnionych zmian w deklaracjach składanych we wrześniu, marzec 2005 r. – dyrektor CKE zamieści na stronie internetowej Komisji Centralnej informację o pomocach, z których mogą korzystać zdający w części pisemnej egzaminu maturalnego z poszczególnych przedmiotów, 18 kwietnia 2005 r. – rozpoczną się egzaminy ustne, 5 maja 2005 r. – rozpoczną się egzaminy pisemne, 30 czerwca 2005 r. – ostateczny termin rozdania świadectw dojrzałości. 85 Terminy, o których trzeba pamiętać (do sesji maturalnej w styczniu 2006): styczeń 2004 r. – dyrektor CKE ogłosi listę olimpiad przedmiotowych zwalniających z egzaminów maturalnych, styczeń 2005 r. – dyrektor CKE poda na stronie internetowej Komisji Centralnej szczegółową informację o sposobie dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu maturalnego do potrzeb absolwentów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub ze specyficznymi trudnościami w uczeniu oraz chorych lub niesprawnych czasowo, luty 2005 r. – dyrektor CKE określi, jakie środowiska komputerowe, programy użytkowe oraz języki programowania mogą być wybierane na egzaminie, 30 czerwca 2005 r. – upływa termin składania przez absolwenta do dyrektora szkoły pisemnej deklaracji: a) jakie przedmioty będzie zdawać na egzaminie, b) na jakim poziomie będzie zdawać egzamin ustny z języka obcego, c) jaki temat wybiera z listy tematów na egzamin ustny z języka polskiego, języków mniejszości narodowej i języka etnicznego, d) wyboru środowiska komputerowego, programów użytkowych i języka programowania przez zdających informatykę, e) o posiadanym zaświadczeniu o dysleksji rozwojowej, f) o chorobie lub niepełnosprawności uprawniającej do szczególnych warunków przeprowadzania egzaminu, lipiec 2005 r. – dyrektor CKE ogłosi harmonogram egzaminów maturalnych w styczniu 2006, październik 2005 r. – dyrektor szkoły, w której odbędzie się egzamin, ustali harmonogram egzaminów ustnych, październik 2005 r. – dyrektor CKE zamieści na stronie internetowej Komisji Centralnej informację o pomocach, z których mogą korzystać zdający w części pisemnej egzaminu maturalnego z poszczególnych przedmiotów, 28 października 2005 r. – upływa ostateczny termin ewentualnych uzasadnionych zmian w deklaracjach składanych w czerwcu, 12 grudnia 2005 r. – termin rozpoczęcia egzaminów ustnych, 3 stycznia 2006 r. – termin rozpoczęcia egzaminów pisemnych, 28 lutego 2006 r. – ostateczny termin rozdania świadectw dojrzałości. 86 ANEKS PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ ARKUSZY EGZAMINACYJNYCH Arkusz egzaminacyjny I 120 minut Arkusz egzaminacyjny III 110 minut 87 88 89 90 91 16 92 93 94 WYKAZ INFORMATORÓW MATURALNYCH OBOWIĄZUJĄCYCH OD 2005 ROKU 1. Informator maturalny z języka polskiego 2. Informator maturalny z języka angielskiego 3. Informator maturalny z języka niemieckiego 4. Informator maturalny z języka rosyjskiego 5. Informator maturalny z języka francuskiego 6. Informator maturalny z języka włoskiego 7. Informator maturalny z języka hiszpańskiego 8. Informator maturalny z języka portugalskiego 9. Informator maturalny z języka szwedzkiego 10. Informator maturalny z języka słowackiego 11. Informator maturalny z języka białoruskiego nauczanego jako język mniejszości narodowej 12. Informator maturalny z języka litewskiego nauczanego jako język mniejszości narodowej 13. Informator maturalny z języka ukraińskiego nauczanego jako język mniejszości narodowej 14. Informator maturalny z języka niemieckiego nauczanego jako język mniejszości narodowej 15. Informator maturalny z języka kaszubskiego 16. Informator maturalny z języka łacińskiego i kultury antycznej 17. Informator maturalny z języka greckiego (klasycznego) i kultury antycznej 18. Informator maturalny z matematyki 19. Informator maturalny z historii 20. Informator maturalny z historii muzyki 21. Informator maturalny z historii sztuki 22. Informator maturalny z wiedzy o społeczeństwie 23. Informator maturalny z wiedzy o tańcu 24. Informator maturalny z biologii 25. Informator maturalny z chemii 26. Informator maturalny z fizyki i astronomii 27. Informator maturalny z geografii 28. Informator maturalny z informatyki 29. Informator maturalny dla osób niesłyszących 30. Informator maturalny dla absolwentów klas dwujęzycznych z językiem angielskim jako drugim językiem nauczania 31. Informator maturalny dla absolwentów klas dwujęzycznych z językiem niemieckim jako drugim językiem nauczania 32. Informator maturalny dla absolwentów klas dwujęzycznych z językiem francuskim jako drugim językiem nauczania 33. Informator maturalny dla absolwentów klas dwujęzycznych z językiem hiszpańskim jako drugim językiem nauczania 34. Informator maturalny z języka polskiego dla osób niewidomych * 35. Informator maturalny z języka angielskiego dla osób niewidomych * 36. Informator maturalny z języka francuskiego dla osób niewidomych * 37. Informator maturalny z języka niemieckiego dla osób niewidomych * 38. Informator maturalny z języka rosyjskiego dla osób niewidomych * 39. Informator maturalny z matematyki dla osób niewidomych * 40. Informator maturalny z historii dla osób niewidomych * 41. Informator maturalny z historii muzyki dla osób niewidomych * 42. Informator maturalny z wiedzy o społeczeństwie dla osób niewidomych * 95 43. Informator 44. Informator 45. Informator 46. Informator 47. Informator maturalny maturalny maturalny maturalny maturalny z z z z z biologii dla osób niewidomych * chemii dla osób niewidomych * fizyki i astronomii dla osób niewidomych * geografii dla osób niewidomych * informatyki dla osób niewidomych * * Informatory dla osób niewidomych dostępne będą w wersji elektronicznej w ośrodkach szkolno-wychowawczych dla niewidomych. Osoby niewidome, uczęszczające do szkół masowych, mogą zgłaszać się do tych ośrodków albo bezpośrednio do Wydziału Matur Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, gdzie będą mogły otrzymać tekst informatora na płycie CD. Informatory dla osób niewidomych zamieszczone będą również na stronie internetowej CKE www.cke.edu.pl. 96
Documentos relacionados
/ a pior (najgorszy, najgorsza).
pobierz - Parerga - Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w
językiem, którym posługuje się rozmówca. Język jest wymysłem określonej wspólnoty
oraz powszechnym medium, które wszystko obejmuje swoim zasięgiem [Eggers, Gadamer, Hörmann, 1971], [Gipper, 1971], ...
