endokrinologia, samedicino anu samedicino anu klinikuri

Transcrição

rezidenturis (diplomisSemdgomi samedicino ganaTlebis) programa
“endokrinologia“
xangrZlivoba -
3 w. (33 Tve)
Tavi I. zogadi debulebebi
muxli 1. zogadi gansazRvrebebi.
endokrinologia, rogorc zogadbiologiuri da zogadsamedicino disciplina - aris
mecniereba hormonebisa da am hormonebis warmomSobi jirkvlebis (Sinagani sekreciis
jirkvlebis) Sesaxeb.
samedicino anu klinikuri endokrinologia aris medicinis dargi, romelic zogadi
endokrinologiis fundamentalur kanonzomierebebze dayrdnobiT swavlobs adamianis
Sinagani sekreciis jirkvlebis avadmyofobaTa etiologias, paTogenezs, klinikur
gamovlinebebs, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas am jirkvlebis rogorc
pirveladi xasiaTis, ise sxva daavadebaTa fonze ganviTarebuli meoradi paTologiebis
dros.
endokrinologi
eqimi en
dokrinologi – medicinis dargis specialistia, romlis ZiriTadi profesiuli
mowodebaa endokrinuli sistemis daavadebaTa profilaqtika, drouli diagnostika da
mkurnaloba, zogadi da samedicino endokrinologiis uaxlesi miRwevebis gamoyenebiT.
“eqimi endokrinologi” medicinis dargis specialistia, romelic saTanado zogadi
samedicino ganaTlebis safuZvelze specializirebulia Sinagani sekreciis jirkvlebis
avadmyofobaTa diagnostikis, mkurnalobisa da profilaqtikis sakiTxebSi.
endokrinuli sistema umniSvnelovanes rols asrulebs adamianis organizmis
funqcionirebaSi sicocxlis Casaxvidan mis dasrulebamde. praqtikulad SeuZlebelia iseT
avadmyofobaTa CamoTvla, romelTa Camoyalibebasa da mimdinareobaSi pirdapir Tu
arapirdapir ar monawileobdes endokrinuli sistema. amitom aris mniSvnelovani nebismieri
avadmyofobis dros endokrinologiuri aspeqtebis gaTvaliswineba.
endokrinuli profilis avadmyofobani farTodaa gavrcelebuli mTel msoflioSi da
am gavrcelebis masStabebi rig SemTxvevebSi (Saqriani diabeti, metaboluri sindromi,
iodis deficitiT gamowveuli avadmyofobani da sxva) pandemiis saxes Rebulobs.
endokrinuli sistemis pirvelad avadmyofobaTa farTod gavrcelebasTan erTad maT
udides mniSvnelobas ganapirobebs avadmyofobaTa qronikuli xasiaTi da maTi simZimis
xarisxis progresuli matebis Sinagani tendeciebis arseboba. amis gamo qronikul
endokrinologiur avadmyofobaTa (upirveles yovlisa metaboluri sindromis da Saqriani
diabetis) Sedegad mniSvnelovnad izrdeba adreul asakSi avadmyofTa dainvalidebis
maCvenebeli da sikvdilianoba.
zemoaRniSnulidan gamomdinare, cxadi xdeba, rom eqim endokrinologis roli
mniSvnelovania ara mxolod endokrinuli sistemis pirveladi xasiaTis avadmyofobaTa
SemTxvevaSi, aramed zogadad, adamianis nebismieri daavadebis ganviTarebis, klinikuri
mimdinareobis, mkurnalobisa da profilaqtikis problemebis sworad gaazrebisTvis.
eqim endokrinologad mzadebis sarezidento programa amerikisa da evropis
ganviTarebul qveynebSi efuZneba klinicist endokrinologTa momzadebis Tanamedrove
sistemas, romelic gamomdinareobs mtkicebulebebze damyarebuli medicinis principebidan.
eqimTa mzadebis procesSi gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba saerTaSoriso da
regionuli mniSvnelobis endokrinologiuri profilis organizaciebis gamocdilebaTa
gaziarebas. aseTebia: diabetis internacionaluri federacia (IDF), diabetis Semswavleli
evropuli asociacia (EASD), evropis endokrinologTa sazogadoeba (ESE), evropis
TireoidologTa asociacia (ETA), amerikis klinicist endokrinologTa asociacia (AACE),
amerikis TireoidologTa asociacia (ATA), amerikis diabetologiuri asociacia (ADA) da
sxva. am organizaciebis eqspertebis mier SemuSavebuli da dRes moqmedi gaidlainebi da
rekomendaciebi rezidenturis programis farglebSia gaTvaliswinebuli.
eqim endokrinologis profesiuli mzadebis ZiriTadi principia “rezidentis aqtiuri
samkurnalo-diagnostikuri da profilaqtikuri muSaoba avadmyofebTan lokaluri
klinikuri xelmZRvanelebis zedamxedvelobiTa da kontroliT”.
samedicino endokrinologiaSi profesiuli momzadebis winamdebare programa
gaTvaliswinebulia im eqimebisTvis, romlebmac ukve gaiares Sinagani medicinis
specialobiT rezidenturaSi momzadebis erTwliani kursi da gamiznuli aqvT gaagrZelon
momzadeba klinikur endokrinologiaSi.
1
es programa uzrunvelyofs rezidentis mier endokrinologiaSi farTo klinikuri
gamocdilebis (codnisa da profesiuli unar-Cvevebis) miRebas, romelic aucilebelia
klinicisti endokrinologis specialobiT damoukidebeli profesiuli saqmianobisaTvis.
mocemuli programiT klinikur endokrinologiaSi rezidentis profesiuli
momzadebis xangrZlivobaa ori weliwadia.
rezidenturis
klinikur endokrinologiaSi rezidenturi
s programis ganxorcieleba SeuZlia
samedicino-saswavlo dawesebulebas an iseT jgufs, romelsac gaaCnia rezidentebis
srulyofili profesiuli mzadebisaTvis saWiro adamianuri (specialistebis) da
materialur-teqnikuri resursebi da miRebuli aqvs saTanado saxelmwifo akreditacia da
licenzia dadgenili wesiT.
rezidenturis programis Catarebaze pasuxismgebelia am programis direqtori,
romelic koordinacias uwevs rezidentebis momzadebas calkeul samedicino
dawesebulebebSi, an maT ganyofilebebSi. programis direqtori sistematurad atarebs
rezidentebis mzadebis procesis Sefasebas, adgens yovelwliur detalur angariSs
TiToeuli rezidentis mzadebis mimdinareobis Sesaxeb.
rezidenturis programaSi monawile TiToeul dawesebulebis TanamSromelTa
ricxvidan programis direqtoris mier SeirCeva rezidentebis mzadebis lokaluri
klinikuri xelmZRvaneli (-ebi);
lokaluri klinikuri xelmZRvanelis funqciaa konkretul klinikur bazaze
rezidentebis mzadebis procesis praqtikuli warmarTva da kontroli mzadebis programis
moTxovnilebebis Sersabamisad;
lokaluri klinikuri xelmZRvaneli angariSvaldebulia rezidenturis programis
direqtoris winaSe;
klinikuri xelmZRvaneli yoveldRiurad Tavisi profesiuli saqmianobis garkveul
nawils uTmobs Sinagan medicinaSi swavlebis programas. erTi klinikuri xelmZRvaneli
erTdroulad SeiZleba warmarTavdes ara umetesi oTxi rezidentis mzadebas;
klinikur xelmZRvanels oficialurad unda hqondes gamoyofili specialuri dro
rezidentebTan pedagogiuri muSaobisaTvis. klinikuri xelmZRvanelis mier
rezidentebisaTvis Catarebuli treningis dro ZiriTadad unda daeTmos pacientebTan
praqtikul muSaobas stacionarisa da ambulatoriul pirobebSi (maT Soris gadaudebeli
da saswrafo samedicino daxmarebis Catareba) da mimarTuli unda iyos endokrinologiis
specialobiT profesiuli saqmianobisaTvis saWiro unar-Cvevebis (diagnostikis,
mkurnalobisa da profilaqtikis principebisa da meTodebis) srulyofil aTvisebas.
zogad Terapiul da sxva specializirebul stacionarul ganyofilebebSi
klinikuri xelmZRvanelis zedamxedvelobis qveS momuSave TiToeulma rezidentma
yoveldRiurad unda awarmoos sul cota ori avadmyofis kurireba.
rezidenturis programaSi monawile samedicino dawesebulebebis stacionarul da
ambulatoriul ganyofilebebSi avadmyofebis raodenoba da daavadebebis speqtri unda
iZleodes zogad Sinagan medicinaSi da endokrinologiaSi Rrma klinikuri gamocdilebis
miRebis saSualebas. endokrinologiis rezidenturis programaSi monawile klinikur bazas
(-ebs) unda gaaCndes programiT gaTvaliswinebuli da saTanadod aRWurvili klinikodiagnostikuri samsaxurebi (ultrabgeriTi gamokvlevis aparatura, hormonuli kvlevis,
klinikuri da bioqimiuri diagnostikis laboratoriebi). klinikur bazaze unda
funqcionirebdes intensiuri Terapiis palata, sadac 24 saaTis ganmavlobaSi awarmoeben
avadmyofebis miRebas. rezidenturis programis CatarebisaTvis dawesebulebas unda
gaaCndes pedagogiuri procesisaTvis saWiro materialur-teqnikuri potenciali
(auditoria, saswavlo oTaxebi, kompiuterebi, vizualuri da damxmare saswavlo masalebi
da sxva).
rezidenturis klinikur bazis (-ebis) Sesabamisi ganyofilebebi yoveldRiurad
unda iyos datvirTuli sakmao raodenobis avadmyofebiT (sawolTa fondis ara nakleb 60%isa).
rezidentisaTvis xelmisawvdomi unda iyos samedicino biblioTeka. sasurvelia,
biblioTekas gaaCndes audio da video masalebi da maTi gamoyenebisaTvis saWiro
aparatura. mzadebis procesis udidesi nawili unda daeTmos rezidentis avadmyofebTan
uSualo praqtikul muSaobas (diagnostikuri, samkurnalo da profilaqtikuri xasiaTis
samedicino momsaxureba), romelic tardeba klinikuri xelmZRvanelebis zedamxedvelobis
qveS. amasTanave aucilebelia, rom klinikur xelmZRvanelsa da rezidents Soris
damyardes iseTi profesiuli TanamSromloba, romelic uzrunvelyofs rezidentis
personaluri pasuxismgeblobis grZnobisa da unaris gamomuSavebas. rezidenti
pasuxismgebelia klinikuri xelmZRvanelisa da samkurnalo dawesebulebis eqimebis winaSe,
mis mier Catarebul praqtikul-samedicino saqmianobaze (diagnostika da mkurnaloba,
2
sakonsultacio momsaxureoba, avadmyofebTan dakavSirebuli yovelgvari miRebuli
gadawyvetileba).
rezidentis muSaobis pirobebi
a. profesiuli mzadebis programiT gaTvaliswinebuli mTeli periodis ganmavlobaSi
rezidenti Tavis muSaobas warmarTavs programis direqtorisa da lokaluri klinikuri
xelmZRvanelebis zedamxedvelobis qveS;
b. samedicino dawesebulebebSi rezidentis praqtikuli muSaobis xangrZlioba ar unda
aRematebodes 60 saaTs kviraSi.
g. rezidents unda hqondes kviraSi ara umetes ori Ramis morigeoba, amasTan: 24 saaTiani
morigeobis dros mas unda hqondes dasvenebisa da Zilis SesaZlebloba. urgentul
ganyofilebebSi uwyveti morigeoba ar unda aRematebodes 12 saaTs. morigeobebs Soris
intervalebi unda Seadgendes sul mcire 8 saaTs.
d. rezidents kviraSi unda hqondes erTi dasvenebis dRe. rezidentis mzadebis periodSi
kviraSi minimum 5 saaTi unda daeTmos klinikuri xelmZRvanelis, agreTve sxva eqimebis mier
Catarebul e.w. saswavlo Semovlebs, romelTa daniSnulebaa rezidentisaTvis avadmyofis
sawolTan muSaobis da klinikuri azrovnebis (klinikuri monacemebis interpretacia,
diferencialuri diagnostika da sxva) swavleba.
e. saganmanaTleblo mizniT klinikuri bazis ganyofilebebSi regularulad unda
tardebodes samedicino konferenciebi da seminarebi, romlebic unda daeTmos zogadi
Sinagani medicinis da endokrinologiis aqtualuri problemebis, klinikuri
paTfiziologiis sakiTxebis, agreTve diagnostikis, mkurnalobisa da profilaqtikis
Tanamedrove meTodebis ganxilvas, uaxlesi specialuri literaturis mimoxilvis
safuZvelze. rezidenti aqtiurad da sistematurad unda monawileobdes zemoT aRniSnul
RonisZiebebSi, ris Sesaxebac klinikuri xelmZRvaneli akeTebs saTanado aRniSvnebs
rezidentis dRiurSi.
muxli 2. mizani da amocanebi
klinikur endokrinologiaSi profesiuli momzadebis winamdebare programa
gaTvaliswinebulia im eqimebisTvis, romlebmac ukve gaiares Sinagani medicinis
specialobiT rezidenturaSi momzadebis erTwliani kursi da gamiznuli aqvT gaagrZelon
momzadeba klinikur endokrinologiaSi.
sarezidento programis dasrulebis Semdeg eqim-specialistma unda icodes
endokrinologiis Semdegi sakiTxebi:
2.
1.
saeqimo specialobis aRweriloba/specifikacia.
specialobisa da specialistis definiciis gansazRvra:
samedicino endokrinologia aris medicinis dargi, romelic zogadi endokrinologiis
fundamentalur kanonzomierebebze dayrdnobiT swavlobs Sinagani sekreciis jirkvlebis
daavadebaTa etiologias, paTogenezs, klinikur gamovlinebebs, diagnostikas, mkurnalobasa
da profilaqtikas am jirkvlebis rogorc pirveladi xasiaTis, ise sxva daavadebaTa fonze
ganviTarebuli meoradi paTologiebis dros.
endokrinologi – medicinis dargis specialistia, romlis ZiriTadi profesiuli
specialistis movaleobebis (profesiuli
(profesiuli da eTikuri) da kompetenciebis dadgena:
specialistis movaleobebis profesiuli kompetenciebi:
Tavisi profesiuli movaleobebis Sesrulebisas eqimi endokrinologi unda
iTvaliswinebdes saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli Semdegi dokumentebis
moTxovnebs:
saqarTvelos kanoni “janmrTelobis dacvis Sesaxeb”
http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=69&kan_det=det&kan_id=128
http://www.moh.gov.ge/page.php?3
saqarTvelos kanoni “saeqimo saqmianobis Sesaxab”
3
saqarTvelos kanoni “pacientis uflebebis Sesaxeb”
eqimisa da pacientis urTierTobebis safuZvlebi
bioeTikis Tanamedrove principebi
eqimis eTikis kodeqsi
6. specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:
endokrinologis profesiuli zogadi codna.
endokrinologma unda icodes:
konvencia adamianis uflebebis dacvis Sesaxeb
saqarTvelos kanoni „janmrTelobis dacvis Sesaxeb“
saqarTvelos kanoni „saeqimo saqmianobis Sesaxeb“
saqarTvelos kanoni „pacientTa samarTlebrivi uflebebis Sesaxeb“
eqimisa da pacientis urTierTobis safuZvlebi
bioeTikis Tanamedrove principebi
saavadmyofoSi, poliklinikaSi, endokrinologiuri dispanserSi, sanatoriumsa da
gadaudebeli samedicino daxmarebis dawesebulebaSi endokrinologiuri samsaxuris
organizacia
janmrTeli adamianebis dispanserizaciis principebi, endokrinuli sistemis
daavadebaTa riskis mqone pirTa jgufebis gamoyofa
endokrinuli sistemis daavadebaTa mqone avadmyofebis dispanserizaciis principebi,
qronikul endokrinologiur daavadebaTa profilaqtika
sanitarul-higienuri da profilaqtikuri RonisZiebebis organizacia
racionaluri (balansirebuli) kvebis principebi
paTofiziologiuri, bioqimiuri, imunologiuri, genetikuri da sxva
zogadsamedicino problemebis sakvanZo sakiTxebi
homeostazi normasa da paTologiis dros
wyal-marilovani cvlis, mJava-tutovani wonasworobis normaluri maCveneblebi,
maTi darRvevis tipebi da koreqciis principebi
sisxlmbadi, sisxlis mimoqcevis, sasunTqi, saWmlis momnelebeli, Sard-sasqeso,
nervuli, imunuri da endokrinuli sistemis anatomia, fiziologia da
paTofiziologia
endokrinuli sistemis daavadebaTa mosazRvre mdgomareobebis Tanamedrove
klasifikacia, eTiologia, paTogenezi, klinikuri simptomatika, diagnostika,
mkurnaloba da profilaqtika
farmakoTerapiisa da farmakokinetikis safuZvlebi
dietoTerapia sxva da sxva daavadebebis dros
fizioTerapiis, fitoTerapiis, samkurnalo fizkulturisa da saeqimo kontrolis
safuZvlebi
intensiuri Terapiisa da reanimaciis principebi ambulatoriul da stacionaris
pirobebSi
reabilitaciisa da dispanseruli meTvalyureobis principebi, sanatorulkurortuli mkurnaloba
samedicino-socialuri eqspertiza endokrinologiuri daavadebebis dros:
droebiTi Sromisuunarobis furclis gacemis wesebi
samedicino-socialuri eqspertizis biuroSi avadmyofTa gagzavnis
kriteriumebi da wesebi
saeqimo-socialuri eqspertiza calkeuli endokrinologiuri profilis
daavadebaTa (Saqriani diabetis, hipoTalamus-hipofizis, farisebri jirkvlis
da sxva endokrinul jirkvalTa daavadebis) dros
sazogadoebrivi jandacva, jandacvis menejmenti da ekonomika
1.
2.
3.
sazogadoebrivi jandacvis maCveneblebi, am maCveneblebze aqtiurad moqmedi faqtorebi.
jandacvis roli da misi formireba.
sadazRvevo medicina da misi roli jandacvis reformaSi.
sabazro urTierTobebze gardamavali periodis social-ekonomiuri cvlilebebi da
maTi zemoqmedeba jandacvaze.
4
4.
samkurnalo-profilaqtikuri dawesebulebebisa da eqimebis saqmianobis aRricxva da
angariSgeba.
2. specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:
specialist--endokrinologis zogad
zogadii unar
unar--Cvevebi:
specialist
endokrinologs unda SeeZlos:
miiRos amomwuravi informacia pacientisagan an aucileblobis SemTxvevaSi misi
Wirisuflebisagan anamnezis Sekrebis safuZvelze
awarmoos pacientis obieqturi gamokvleva, droulad gansazRvros simptomebi da
sindromebi, romlebic moiTxoven gadaudebel daxmarebas da gauwios mas es
daxmareba.amasTan dakavSirebiT endokrinologs unda SeeZlos isargeblos
diagnostikisa da mkurnalobis iseTi meTodebiT, rogoricaa: anTropometria,
hemometria, arteriuli wnevis gazomva sfigmo-manometriT, kuWisa da duodenuri
zondireba, Sardis buStis kaTeterizacia, infuziuri Terapiuli sistemebis
praqtikuli gamoyeneba, inhalaciuri aparatebis xmareba, eleqtroamomwovis, sasunTqi
niRbis, Jangbadis karavisa da saintubacio milis gamoyeneba.
gamoavlinos paTologiuri mdgomareobebis ganviTarebis mizezebi. diagnostikis
mizniT adeqvaturad daniSnos laboratoriul-instrumentuli gamokvlevebi,
saWiroebis SemTxvevaSi Seagrovos masala laboratoriuli kvlevisaTvis.
Seafasos pacientis janmrTelobis mdgomareoba anamnezis, uSualo saeqimoklinikuri gasinjvis da laboratoriul-instrumentuli kvlevis Sedegebis
safuZvelze. gaataros diferenciuli diagnostika da dasvas winaswari diagnozi.
daasabuTos pacientis mkurnalobis taqtika stacionaris an ambulatoriis
pirobebSi. saWiroebisas SeZlos stacionaris organizeba binaze, gamoavlinos
hospitalizaciis Cvenebebi, pacientis transportabeluroba, gansazRvros
stacionaris profili, avadmyofobis xasiaTis gaTvaliswinebiT.
moaxdinos hospitalizaciis organizeba, transportireba.
gansazRvros sxva specialistis mowvevis Cvenebebi, gamoiyenos konsultantis
daskvnebi diagnozis dasazusteblad da samkurnalo-profilaqtikuri RonisZiebebis
gasatareblad.
kompleqsurad Seafasos pacientis mdgomareoba, daavadebis mimdinareoba,
mkurnalobis efeqturoba da prognozi.
gansazRvros riskis jgufebi, qronikul endokrinologiur daavadebaTa mqone
pacientebis dispanserizacia da reabilitacia
gansazRvros sanatorul-kurortuli mkurnalobis Cvenebani da ukuCvenebani.
gansazRvros samedicino-socialuri eqspertizis Catarebis Cvenebani.
Seadginos saSualo medpersonalis muSaobis gegma, muSaobis angariSi, gaweuli
samuSaos analizi, avadobisa da sikvdilianobis analizi
avadmyofTa ganswavla endokrinuli sistemis daavadebaTa sferoSi.
endokrinologma unda icodes, rom misi saqmianobis umniSvnelovanesi nawilia
avadmyofTa ganswavla endokrinologiuri profilis avadmyofobaTa sferoSi.
endokrinologs unda SeeZlos iyos avadmyofTa ganswavlis specialisti (SemdgomSi
“ganmanaTlebeli“), romelic warmoadgens endokrinologiur daavadebaTa marTvis jgufis
integralur Semadgenels. ganmanaTlebelis muSaobis mizania moamzados
endokrinologiuri profilis avadmyofi Tavisi daavadebiT gamowveuli problemebis
marTvisaTvis da am gziT uzrunvelyos misi cxovrebis xarisxis amaRleba.
ganmanaTlebelma unda icodes,
icodes rom igi warmoadgens im jgufis Semadgenel nawils,
romlis centraluri figuraa pacienti da romlis (ganmanaTleblis) saqmianobis
umTavresi mizania jgufis sxva wevrebTan TanamSromlobis gziT gaaumjobesos
Tavisi pacientebis janmrTelobis mdgomareoba da cxovrebis xarisxi.
ganmanaTlebels unda SeeZlos:
1. aRweros, Tu ra roli eniWeba ganmanaTlebels endokrinologiuri
profilis daavadebis mqone pacientis movlis jgufis saqmianobaSi;
2. imsjelos im meTodebze, romelTa daxmarebiTac man SeiZleba aimaRlos
Tavisi profesiuli codnisa da unar-Cvevebis done.
3. imsjelos janmrTelobaze zrunvis jgufis sxva wevrebTan TanamSromlobis
meTodebze.
4. imsjelos endokrinologiuri profilis daavadebis mqone pacientis
movlis jgufis SemadgenlobaSi myofi jandacvis sxva profesionalebis
praqtikuli saqmianobis sferoebze.
5
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
imsjelos globalurad, endokrinologiis dargSi ganmanaTleblis
savaraudo rolze endokrinologiur daavadebaTa mzardi gavrcelebis
tendenciis pirobebSi.
imsjelos imaze, Tu ratom aris mniSvnelovani endokrinologiuri
profilis daavadebis mqone pacientis movlis jgufSi monaTesave
disciplinebis specialistTa TanamSromloba.
gansazRvros intardisciplinaruli jgufis SemadgenlobaSi myofi sxva da
sxva specialistebis (magaliTad, endokrinologis, eqTnebis, podiatristis,
dietistis, fsiqologis da sxva) saqmianobis sferoebi da maTi upirvelesi
movaleobani.
imsjelos endokrinologiuri profilis daavadebis mqone pacientis movlis
jgufSi sakuTriv pacientis mniSvnelovan rolze.
imsjelos endokrinologiuri profilis daavadebis mqone pacientis movlis
jgufis koordinatoris rolze.
gansazRvros, Tu rogor aris SesaZlebeli jgufis sxva da sxva wevrebis
rolTa nawilobrivi urTierT gadafarva da TanamSromloba.
imsjelos interdisciplinaruli urTierTkavSirebis, maT Soris jgufis
wevrebis Sekrebebis, mniSvnelobaze.
gansazRvros ganswavlis jgufis wevrebis aucilebeli mimdinare
moTxovnilebani, romelTa Sesruleba aucilebelia jgufis warmatebuli
saqmianobisaTvis.
gansazRvros jgufis wevrTa personaluri pasuxismgebloba jgufis
TiToeuli wevris profesiuli momzadebis donis amaRlebis
xelmisawvdomobaSi.
imsjelos jgufis saqmianobis saerTo miznebis Sesabamisi erTiani gegmisa
da ganrigis arsebobis aucileblobis Sesaxeb, raTa Tavidan iqnas
acilebuli pacientis dabneuloba, movlis procesSi dublireba da jgufis
wevrebs Soris komunikaciis moSla.
imsjelos jgufis wevrebis saqmianobis Sedegebis adeqvaturobisa da
Sesabamisobis Sefasebis aucileblobis Sesaxeb.
endokrinologiuri paTologiiT avadmyofebis gamokvlevis specifika
• anamnezi
• fizikaluri gamokvleva
• eleqtrokardiografia
• sonografia
• rentgeno-radiologiuri gamokvlevebi
• invaziuri gamokvlevebi
• funqciuri testebi
endokrinuli sistemis daavadebani
sazogadoebrivi
sazogadoebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris organizaciis safuZvlebi
sazogadoebrivi jandacvis organizaciis safuZvlebi. endokrinologiuri daxmarebis
organizacia. endokrinologiuri daxmarebis menejmenti da dagegmvis Teoriuli
safuZvlebi. endokrinologiuri samsaxuris ekonomikis safuZvlebi. endokrinologiur
daavadebaTa epidemiologia da statistika. emdokrinologiuri profilis avadmyofTa
dispanserizacia da samkurnalo-profilaqtikuri daxmarebis organizacia. saeqimo-SromiTi
eqspertiza. sanitarul-saganmanaTleblo muSaobis organizacia. endokrinologiuri
profilis avadmyofTa saganmanaTleblo skolebi. samedicino eTika da deontologia.
endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi
klinikaSi
hormonebi. zogadi sakiTxebi, hormonis mcnebis gansazRvreba. hormonebis klasifikacia maTi
qimiuri struqturis, warmoqmnis adgilisa da fiziologiuri moqmedebis mixedviT.
hormonebis sekreciis regulacia. ukukavSiris principi, hormonebis sekreciis cirkaduli
riTmebi. hormonebis sinTezi, sekrecia, transportireba. Hhormonebis moqmedebis meqanizmebi.
stresis koncefcia.
hipoTalamus-hipofizis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia.
organizmze zemoqmedeba. hipoTalamo-hipofizuri sistemis gamokvlevis meTodebi.
6
Tirkmelzeda jirkvlebi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze
zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi.
kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: makro- da mikromorfologia, hormonuli
funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi.
KkuW-nawlavis hormonebi: hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis
meTodebi.
hipoTalamus-hipofiz-farisebri jirkvlis sistema: makro- da mikromorfologia,
hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi.
farisebraxlo jirkvlebi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia.
organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi.
Zvlovani qsovilis remodelirebis endokrinuli regulacia.
epifizi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba.
gamokvlevis meTodebi.
imunuri sistema da misi kavSiri endokrinul sistemasTan. Timusi: makro- da
mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi.
hipoTalamusi-hipofizi-gonadebis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli
difuzuri endokrinuli sistema.
hipoTalamushipoTalamus-hipofizis sistemis daavadebani
hipoTalamus-hipofizis daavadebaTa klasifikacia.
kuSingis daavadeba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika,
mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza,
reabilitacia.
pubertatuli periodis hipoTalamuri sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia,
klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi,
dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.
akromegalia da gigantizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi,
diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi
eqspertiza, reabilitacia.
hipoTalamus-hipofizis ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia.
saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.
cerebralur-hipofizuri nanizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
hiperprolaqtinemiis sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
adipozogenitaluri distrofia: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
uSaqro diabeti: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika,
reabilitacia.
hiperhidropeqsiuri sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi,
hipoTalamus-hipofizis midamos hormonulad araaqtiuri simsivneebi da maTi roli
hipoTalamus-hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi.
Tirkmelzeda
Tirkmelzeda jirkvlebis daavadebani
Tirkmelzeda jirkvlebis daavadebaTa klasifikacia.
glukosteroma (kuSingis sindromi): etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
7
pirveladi hiperaldosteronizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
androsteroma: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika,
reabilitacia.
estroma: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika,
reabilitacia.
Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi: etiopaTogenezi, paTomorfologia,
Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia,
Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisoba.
ukmarisoba.
etiologia da paTogenezi: tuberkulozuri, autoimunuri, sifilisuri destruqcia.
sisxlCaqceva Tirkmelzeda jirkvalSi. travmuli dazianeba. nivTierebaTa cvlis
Tandayolili endokrinuli sindromebi: adrenogenitaluri sindromi, Tirkmelzeda
jirkvlis Tandayolili areaqtiuloba, seleqtiuri hipoaldosteronizmi, Tirkmelzeda
jirkvlis iatrogenuli ukmarisoba: kortikosterooidebiT xangrZlivi Terapia,
hipoTalamus _ hipofizuri sistemis sxivuri Terapia, adrenaleqtomia.
paTomorfologia: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis sxvadasxva
etiopaTogenezuri formebis histomorfologiuri cvlilebebi.
klinika: klinikuri mimdinareobis Taviseburebani qronikuli ukmarisobis fonze.
Tirkmelzeda jirkvlis apopleqsiis (vaterhauz-frideriqsenis sindromi) klinikuri
mimdinareobis Taviseburebani. glukokortikoidebiT mkurnalobis swrafad Sewyvetis
Sedegebi.
garTulebebi:
diagnozi: klinikur-laboratoriuli da hormonuli gamokvlevis monacemebi.
diferenciaruli diagnozi: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis klinikuri
niSnebis mqone mdgomareobebTan da daavadebebTan (pankreatiti, kuWis da Tormetgoja
nawlavis wylulovani daavadebis garTulebani da sxva).
mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, rehidrataciuli
Terapia, gul-sisxlZarRvTa ukmarisobis mkurnaloba.
prognozi da dispanserizacia: invalidobis dadgenis Cvenebebi da reabilitacia.
Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis
qerqis Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.
etiologia: memkvidreobiTi faqtorebi, fermentuli sistemebis genetikuri
arasrulfasovneba.
paTogenezi: hormonuli da metaboluri procesebis paTogenezi.
paTomorfologia:
klinika: fizikuri da sqesobrivi ganviTarebis Taviseburebani, Tirkmelzeda
jirkvlis qerqis ukmarisobis niSnebi, klinikuri mimdinareobis Taviseburebani mdedrobiTi
da mamrobiTi sqesis pirebSi, daavadebis gaurTulebeli formis SemTxvevaSi, marilis
dakargviT mimdinare formis da hopertonuli formis dros.
diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevebis monacemebi, hormonuli
gamokvlevebis monacemebi, cdebi glukokortikoiduli preparatebiT.
diferenciaruli diagnozi: mamrobiTi sqesis pirebSi (androsteroma, WeSmariti
naadrevi sqesobrivi momwifeba, saTesle jirkvlis simsivne da sxva.). dedrobiTi sqesis
pirebs Soris sakvercxeebis mavirilizebeli sismsivne, WeSmariti hermafroditizmi da sxva.
mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, sasqeso
organoebis qirurgiuli koreqcia (mdedrobiTi sqesis pirebSi).
prognozi da dispanserizacia: Sromis unarianobis eqspertiza da reabilitacia.
feoqromocitoma (qromafinoma)
8
etiologia. qromafinuri qsovilidan gamomdinare hormonoaqtiuri simsivneebis
lokalizacia, Tirkmelzeda jirkvlis da jirkvalgareSe (eqstraadrenaluri)
paragangliomebi da mravlobiTi simsivnebebi. keTilTvisebiani da avTvisebiani
(feoqromoblastoma) simsivnebi. memkvidreobiTi formebi. feoqromocitomis SeuRleba
memkvidreobiT sindromebTan (mravlobiTi endokrinuli neoplaziis sindromebi: men I da
men II ).
paTogenezi: kateqolaminebis sinTezis Taviseburebani Tirkmelzeda jirkvlis da mis
gareT mdebare simsivneebSi. kateqolaminebis Warbi produqciis biologiuri efeqti.
klinika: daavadebis paroqsizmuli da stabilurad mimdinare formebis daxasiaTeba.
endokrinul-metaboluri sindromi. hematologiuri sindromi. abdominaluri sindromi.
feoqromocitoma da orsuloba. feoqromocitomis atipiurad mimdinareoba.
kateqolaminuri Soki.
diagnozi: kateqolaminebis da misi metabolitebis SardiT eqskreciis gamokvlevis
monacemebi, funqciuri da farmakologiuri cdebis monacemebi (maprovocirebeli,
adrenolizuri), feoqromocitomis topiuri diagnostika..
diferencialuri diagnozi: neiroblastoma, simpatoblastoma, gaglionevroma,
pirveladi aldosteronizmi, Tirkmlovani hipertenzia, diencefaluri sindromi
simpatoadrenaluri krizebiT, toqsiuri Ciyvi, lidlis sindromi (fsevdoaldosteronizmi),
karcinoiduli sindromi, hipertonuli daavadeba.
mkurnaloba da profilaqtika: hipertenziuli krizis mkurnaloba, qirurgiuli
mkurnaloba, winasaoperacio momzadebis da simsivnis amokveTis Semdgom movlis
Taviseburebani. konservatuli mkurnaloba araoperabeluri formebis dros (adrenolizuri
saSualebani).
prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparatis daavadebani.
Saqriani diabeti
Saqriani diabetis epidemiologia, misi xvedriTi wili zogadi daavadebebis
struqturaSi. sxvadasxva qveynis populaciebSi Saqriani diabetis gavrceleba. asakisa da
sqesis gavlena Saqriani diabetis gavrcelebaze. Saqriani diabetis sixSire qalaqisa da
soflis mosaxleobaSi. erovnuli faqtoris, geografiuli garemos, kvebis xasiaTis da
cxovrebis niris gavlena Saqriani diabetis gavrcelebaze. Saqriani diabetis xvedriTi
wili mosaxleobis sikvdilianobis struqturaSi.
etiologia: memkvidreobiTobis roli, memkvidreobiTi gadacemis gzebi,
imunologiuri aspeqtebi, daavadebis memkvidreobiTi da sporadiuli formebi. Saqrian
diabetTan SeuRlebuli memkvidreobiTi sindromebi. diabetis ganviTarebis
maprovocirebeli faqtorebi.
paTogenezi: insulinis absoluturi da SedarebiTi ukmarisoba, rogorc tipi 1 da 2
diabetis ZiriTadi paTogenezuri faqtori. imunologiuri cvlilebebi 1 tipis Saqriani
diabetis dros. glukagonis, somatostatinis, receptoruli, postreceptoruli da sxva
faqtorebis roli tipi 2 Saqriani diabetis paTogenezSi. metaboluri darRvevebi:
naxSirwylovani, cximovani da cilovani cvlis, wyal-eleqtrolituri balansis darRvevebi.
ZiriTadi klinikuri simptomebis paTogenezi. diabeturi mikroangiopaTiis paTogenezi.
Saqriani diabeti da endokrinuli sistemis sxva daavadebani.
patomorfologia: kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparati. morfologiuri
cvlilebebi diabeturi mikroangiopaTiis dros (Tirkmlebi, mxedvelobis organoebi,
nervuli da gul-sisxlZarRvTa sistema). aTerosklerozi da Saqriani diabeti. RviZli da
Sinagani sekreciis jirkvlebi.
Saqriani diabetis eqsperimentaruli aspeqtebi: aloqsanuri, floriZinuli,
streptozotocinuri diabeti.
klinika da cvlilebebi organoebsa da sistemebSi: Saqriani diabetis klasifikacia.
Saqriani diabetis dekompensaciis zogadi gamovlinebani. kanis mdgomareoba. lipoiduri
nekrobiozi, diabeturi qsanTomatozi, diabeturi buStuki, diupiutrenis kontraqtura,
vitiligo, furunkuli, karbunkuli, diabeturi dermopaTia, beWdisebri granuloma,
celuliti. sunTqvis organoebi. gul-sisxlZarRvTa sistema. diabeturi kardiopaTiis sxva
da sxva paTogeneturi variantebi: metaboluri, vegetoneiropaTiuli, mikroangiopaTiuri da
kombinirebuli formebi. Saqriani diabeti da sisxlZarRvTa aTerosklerozi. diabeti da
gulis iSemiuri daavadeba. miokardiumis infarqtis Taviseburebani Saqriani diabetis dros.
diabeturi terfi. neiropaTiuli, iSemiuri da neiro-iSemiuri wyluli terfis areSi,
mSrali da sveli gangrena. mxedvelobis nervis atrofia, nervuli sistema: diabeturi
mononeiropaTia, diabeturi amiotrofia, diabeturi radikulopaTia, diabeturi
9
polineiropaTia, diabeturi neiroarTropaTia (Sarkos terfi). diabeturi encefalonpaTia,
diabeturi gastropaTia, diabeturi enteropaTia, Sardis buStis diabeturi atonia,
impotencia, kardiovaskuluri refleqsebis paTologia. kuW-nawlavis traqti da RviZli.
Saqriani diabeti da gastriti. Saqriani diabeti da kuWisa da Tormetgoja nawlavis
wylulovani daavadeba. Saqriani diabeti da kuW-nawlavis traqtis kibo. Saqriani diabeti,
cxomovani hepatozi da RviZlis cirozi. Saqriani diabeti da naRvel-kenWovani daavadeba.
Saqriani diabeti da pankreatiti. Tirkmlebi da Sardis gamomyofi gzebi: diabeturi
nefropaTia. interkapilaruli da difuzuri glomerulosklerozi. Saqriani diabeti da
saSarde gzebis infeqcia. Saqriani diabeti da papilaruli nekrozi. diabeturi
nefropaTiis evolucia da klasifikacia. hipoTalamus-hipofizuri sistemis funqciuri
mdgomareoba. sasqeso jirkvlebis funqciuri mdgomareoba. Saqriani diabeti da Sinagani
sekreciis sxva jirkvlebi.
diagnostika: Saqriani diabetis ganviTarebis etapebi, riskis jgufebi, glukozis
tolerantobis darRveva, regresia da remisia. glukozis tolerantobis darRvevis
diagnostikis meTodebi: peroraluri glukozotorelanturi testi, intravenuri
glukozotoleranturi testi, glukozirebuli hemoglobinis gansazRvra, fruqtozaminis
gansazRvra, postalimenturi glikemiis gansazRvra. zogad populaciaSi da maRali riskis
jgufebSi daavadebis gamovlenis meTodebi. klinikuri diabetis diagnostika: glikemia
uzmod da sauzmis Semdeg. imunoreaqtiuli insulinisa da c-peptidis gansazRvris
mniSvneloba tipi 1 da 2 diabetis diferencialur diagnostikaSi. asakis da sxva
faqtorebis gavlena diagnostikuri testebis maCveneblebze.
Saqriani diabeti da Tirkmlovani zRurblis daqveiTebiT gamowveuli glukozuriis
diferencialuri diagnozi.
profilaqtika da mkurnaloba: diabetiis da misi garTulebebis profilaqtika.
pacientebis ganswavlis roli. TviTkontroli. Saqriani diabetis kompensaciis
kriteriumebi. dietoTerapia. insulinoTerapia da misi garTulebebi: alergiuli reaqciebi,
lipodistrofia, SeSupeba, akomodaciis darRveva, hipoglikemia. peroraluri antidiabeturi
preparatebi. hipolipidemiuri vitaminebi. angioproteqtorebi da sxva samkurnalo
saSualebebi. mkurnalobis fizioTerapiuli meTodebi. fizikuri datvirTvis roli Saqriani
diabetis mkurnalobaSi. mkurnalobis Taviseburebani qirurgiuli Carevis dros.
sanatorul-kurortuli mkurnaloba.
gadaudebeli mdgomareobebi: hiperglikemiuri hiperketonemiuri koma: etiologia,
paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, profilaqtika, mkurnaloba.
hiperlaqtaciduri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi,
mkurnaloba, profilaqtika. hiperosmolaruli koma: etiologia, paTogenezi, klinika,
diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika. hipoglikemiuri koma: etiologia,
paTogenezi, klinika, diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.
Saqriani diabeti da orsuloba. gestaciuri da pregestaciuri diabeti. dedis da
nayofis kunZulovani aparatis hormonebs Soris urTierTdamokidebuleba. diabetis
klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. mkurnaloba. diabetis kompensaciis kriteriumebi.
fetopaTiis da distres-sindromis profilaqtika.
Saqriani diabeti, aTerosklerozi da sibere: Saqriani diabetis paTogenezi
siberisas. klinika. garTulebebi.mkurnalobis Taviseburebani. prognozi da
dispanserizacia: Saqriani diabetiT daavadebul avadmyofTa dispanseruli meTvalyureoba,
Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia, invalidobis Cvenebebis dadgena.
hiperinsulinizmi
etiologia: absoluturi da SedarebiTi hiperinsulinizmi. hiperinsulinizmis
memkvidreobiTi formebi (mravlobiTi endokrinuli neoplazia).
patogenezi: absolituri hiperinsulinizmi: insulinoma, B-ujredebis difuzuri
hiperplazia, qronikuli pankreatiti. zolinger-elisonis sindromi. SedarebiTi
hiperinsulinizmi: funqciuri reaqtiuli hipoglikemia, alimentaruli hipoglikemia,
kontrainsularuli hormonebis ukmarisoba, neoglikogenezis da glikogenolizis
darRvevebi, pankreas gare simsivneebi. hiperinsulinizmis paTogenezuri klasifikacia.
paTomorfologia: insulinomis paTomorfologia, pankreas gare simsivneebis
paTomorfologia.
hiperinsulinizmis klinika: spontanuri hipoglikemia. insulinomis klinika Setevebs
Soris periodSi.
diagnozi: laboratoriuli da funqciuri meTodebi. diferencialuri diagnozi:
absolituri da SedarebiTi hiperinsulinizmi da insuloma. insulinoma da mravlobiTi
endokrinuli neoplaziis sindromebi.
10
mkurnaloba: insulinomis da absolituri da SedarebiTi hiperinsulinizmis sxva
formebis mkurnalobis meTodebi. insulinomis araoperabeluri formebis mkurnaloba.
spontanuri hipoglikemiis profilaqtika, SedarebiTi hiperinsulinizmis
profilaqtika.
prognozi. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. Sromisunarianobis da
invalidobis sakiTxebi.
glukagonoma
etiologia: daavadebis avTvisebiani da keTilTvisebiani formebi.
paTogenezi: Saqriani diabetis da klinikuri niSnebis paTogenezi.
paTomorfologia: kuWqveSa jirkvalis kunZulovani aparatis A-ujredebis
cvlilebebis daxasiaTeba.
klinika: niSnebis klinikuri triada.
diagnozi da diferencialuri diagnozi. glukagoniis Semcveloba sisxlSi.
diferencailuri diagnozi tipi 2 diabetis memkvidreobiT formasTan.
mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. paliatiuri mkurnaloba.
prognozi. prognozi sicocxlesTan mimarTebaSi simsivnis xasiaTidan gamomdinare.
somatostatinoma.
memkvidreobiTi faqtorebis roli, men-1;
paTomorfologia: kunZulovani aparatis D-ujredebis cvlilebebis xasiaTi.
klinika: Saqriani diabetis klinikuri gamovlenis Taviseburebani.
diagnozi da diferencialuri diagnozi: somatostatinis gansazRvra sisxlSi.
mkurnaloba: operaciuli da paliatiuri meTodebi.
prognozi da dispaserizacia: SromiTi da vitaluri prognozi. Sromisunarianobis
eqspertiza.
farisebri jirkvlis daavadebebi
farisebri jirkvlis daavadebebis klasifikacia.
difuzuri toqsiuri Ciyvi (greivs(greivs-bazedovis daavadeba).
etiologia: memkvidreobiTi, stresuli, infeqciuri faqtorebi.
paTogenezi: autoimunuri Teoria. LA Tireomastimulirebeli imunoglobulinebi,
antisxeulebi Tireotropuli hormonis receptorebis mimarT da farisebri jirkvlis
stimulaciis meqanizmebi toqsiuri Ciyvis dros. sxva autoimunur daavadebebTan SeuRleba.
ofTalmopaTiis paTogenezi. pretibialuri miqsedemis paTogenezi. Sereuli Ciyvis
ganviTarebis meqanizmebi greivs-bazedovis daavadebis dros. kateqolaminebis mimarT
adrenoreceftorebis mgrZnobelobis momatebis roli. Tireoiduli hormonebis
qsovilovani metabolizmis darRvevebis mniSvneloba. Tireoiduli hormonebis Warbi
raodenobis gavlena nivTierebaTa cvlis procesze: naxSirwylovani, cximovani, cilovani
cvla Tireotoqsikozis dros. zrda da ganviTareba. Tireoiduli hormonebis Warbi
raodenobebis gavlena Sinagan organoebsa da sistemebze: gul-sisxlZarRvTA sistema, kuWnawlavis traqti, centraluri da periferiuli nervuli sistema, Zvlovani da nervkunTovani sistema, reproduqciuli sistema Tireotoqsikozis dros, Tirkmlebis da
RviZlis funqcia Tireotoqsikozis dros.
toqsiuri Ciyvis klinika: Tireoiduli hormonebis da kateqolaminebis
urTierTdamokidebuleba. klasifikacia Tireotoqsikozis simZimis xarisxis mixedviT,
farisebri jirkvlis gadidebis mixedviT. Tvalis simptomebi. endokrinuli ofTalmopaTiis
klasifikacia. mimdinareobis Taviseburebani mamakacebSi. mimdinareobis Taviseburebani
bavSvTa asakSi.
toqsiri Ciyvis garTulebebi: Tireotoqsiuri guli, Tireotiqsiuri krizi.
toqsiuri Ciyvis diagnistika: klinikur laboratoriul monacemebi, radionukliduri
meTodebi. I131-is CarTva farisebr jirkvalSi, Tireoiduli hormonebis da Tireotropinis
gansazRvra. t3-is daTrgunvis cda, Tireotropin-rilizing hormoniT stimulaciis cda,
farisebri jirkvlis radioizotopuri skanireba. imunologiuri testebi: antisxeulebi
Tireoglobulinis, Tiroperoqsidazis, Tireotropuli hormonis receptorebis mimarT.
mkurnaloba. medikamenturi Terapia: TireostatikebiT mkurnaloba. Tireotoqsikebis
moqmedebis meqanizmi, preparatebis sawyisi dozebi mkurnalobis xangrZlivoba, gverdiTi
movlenebi, Bbeta adrenoblokatorebiT mkurnaloba TireostatikebTan erTad da
Tireostatikebis gareSe. iodis preparatebi. Tireoiduli hormonebi. liTiumis karbonati
11
difuzur-toqsiuri Ciyvis mkurnalobaSi. samkurnalo RonisZiebani imunomodulaciis da
imunokoreqciis mizniT. recidivebi difuzur-toqsiuri Ciyvis medikamentozuri
mkurnalobis Semdeg. difuzuri toqsiuri Ciyvis qirurgiuli mkurnaloba: Cvenebebi,
avadmyofis momzadeba qirurgiuli CarevisTvis operaciuli mkurnalobis taqtika da
operaciis Semdgomi movla. radioiodTerapia: radiaqtiuli iodis moqmedebis meqanizmi,
Cveneba da ukuCveneba, avadmyofis momzadeba radioiodTerapiisaTvis, radiaqtiuri iodis
dozis gansazRvis meTodi, radioiodTerapiis meTodi (erTjeradi, wiladobrivgaxangrZlivebuli), radioiodTerapiis efeqturoba. garTulebebi (WeSmariti da
hipotetiuri). sanatorul-kurortuli mkurnaloba. fizioTerapiruli mkurnaloba.
garTulebebis da recidivebis profilaqtika.
prognozi da dispaserizacia. prognozis kriteriumebi daavadebis simZimis,
ofTalmopaTiisa da Tireotoqsikozis recidivebis mixedviT. dakvirvebis vadebi,
Sromisunarianobis eqspertiza da invalidobis Cvenebis dadgena. reabilitacia.
Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani
mravalkvanZovani
toqsiuri Ciyvi
etiologia: iodis ukmarisobis, memkvidreobis faqtorebis da sxivuri radiaciis
mniSvneloba.
paTogenezi: cvliTi procesebi Tiroiduli hormonebis siWarbis dros.
paTomorfologia: histologiuri cvlilebebi.
klinika: kompensirebuli adenomis klinika. dekompensirebuli adenomis klinika.
Sinagani organoebis da sistemebis mdgomareoba.
Tireotoqsiuri adenomis diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi,
hormonuli gamokvlevis monacemebi, Tireotropin rilizing hormonis da Tireotropinis
stimulaciis testebi, farisebri jirkvlis vizualizacia (scintigrafia,
ultrasonografia).
diferencialuri diagnozi: toqsiuri Ciyvis difuzur-kvanZovani forma.
mkurnaloba da profilaqtika: medikamentozuri Terapia. radiaqtiuli iodiT
mkurnaloba. qirurgiuli mkurnaloba (Cveneba, pre- da postoperaciuli momzadeba da
movla).
prognozi da dispanzerizacia diagnostikis vadebis da mkurnalobis efeqturobis
mixedviT. Sromis unarianobis eqspertiza da reabilitacia.
TireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebi
iod-inducirebuli hiperTireozi (iod-bazedovi); autoimunuri da qvemwvave Tireoiditebis
hiperTireoiduli faza. Tireotropuli hormoniT gamowveuli hiperTireozi.
trofoblasturi hiperTireozi. farisebri jirkvlis gareT producirebuli Tireoiduli
hormonebiT gamowveuli Tireotoqsikozi (Struma ovarii, farisebri jirkvlis
maRaldiferencirebuli kibos metastazebi).
hipoTireozi
etiologia: pirveladi hipoTireozis etiologia: autoimunuri procesi,
fermentopaTia, radiaciuli dazianeba, qirurgiuli Careva farisebr jirkvalze. meoradi
da mesameuli hipoTireozis etiologia.
paTogenezi: pirveladi, meoradi da mesameuli hipoTireozis paTogenezi.
paTomorfologia: farisebri da sxva jirkvlebi, Sinagani organoebi.
klinika. pirveladi hipoTireozis klinika mozrdilebSi da bavSvebSi. mTeli
organizmis sistemebis da Sinagani sekreciis jirkvlebis funqciis darRvevebi,
mimdinareobis Taviseburebani orsulebSi. meoradi da mesameuli hipoTireozis klinika.
asakobrivi Taviseburebani. hipoTireoiduli koma.
diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi, Tireoiduli hormonebis statusi,
imunologiuri kvlevis meTodebi, radioizotopuri diagnostika (farisebri jirkvlis
skanireba, misi funqciis gansazRvra). instrumentaluri gamokvlevis sxva meTodebi. (ubg,
punqciuri biofsia, bariumis fafiT rentgenodiagnostika).
diferencialuri diagnozi: pirvelad, meorad da mesameul hipoTireoz Soris
(funqciuri cdebi).
mkurnaloba: SenacvlebiTi da simptomuri mkurnaloba, hipoTireozis kompensaciis
kriteriumebi, profilaqtika.
prognozi da dispanserizacia: Sromisunarianobis eqspertiza invalidobis dadgenis
Cvenebebi reabilitacia.
endemiuri
endemiuri Ciyvi.
12
etiologia: iodis deficiti niadagSi, wyalSi da sakveb produqtebSi. sxva
mikroelementebis Tanafardobis darRveva. cilebisa da vitaminebis deficiti.
strumogenuri nivTierebebis arseboba (Tiocianitebi, perqloratebi, TioSardovana da sxva)
sakveb produqtebSi. memkvidreobiTi faqtorebis da imunuri meqanizmebis roli.
paTogenezi: Tireoiduli hormonebis biosinTezis Taviseburebani iodis ukmarisobis
pirobebSi. Tireotropuli hormonis da Tireoliberinis roli farisebri jirkvlis
hiperplaziis ganviTarebaSi. hormonopoezis darRvevebi strumogenuri sakvebi produqtebis
gavleniT (Tiocianitebi, TioSardovana da sxva).
paTomorfologia: parenqimatozuli (difuzuri, kvanZovani), koloiduri-kistis
warmoqnisken midrekilebiT mikrofolikuluri, makrofolikuluri.
klasifikacia: farisebri jirkvlis gadidebis xarisxebi (0, 1, 2, 3), kvanZebis
arseboba, funqciuri aqtivoba.
klinika. farisebri jirkvlis gadidebis xarisxi da xasiaTi, funqciuri aqtivoba.
endemuri Ciyvis garTulebebi (irgvliv mdebare organoebze, sisxl-ZarRvebze, nervebze
zewola, sisxlis mimoqcevis darRveva, Ciyvismieri guli, strumiti da sxva). endemuri
Ciyvis mimdinareobis Taviseburebani mozardebSi, mozrdilebSi da asakovnebSi.
diagnozi da diferencialur diagnozi. klinikur-laboratoriuli monacemebis
Sefaseba. Tireoiduli hormonebis, Tireotropinis da Tireoliberinis gansazRvra.
farisebri jirkvlis morfofunqciuri mdgomareobis Sefaseba radioizotopuri,
ultrabgeriTi, punqciuri biofsis, instrumentaluri da gamokvlevis sxva meTodebiT.
diferencialuri diagnozi farisebi jirkvlis sxva daavadebebTan (kibo, Tireoiditi,
difuzur-toqsiuri Ciyvi, kista da sxva). diferencialuri diagnozi kisris sxva
daavadebebTan (kista, linfogranulomatozi, kisris simsivneebi, tuberkulozuri
limfadeniti da sxva).
mkurnaloba: iodis preparatebiT, Tireoiduli hormonebiT. qirurgiuli mkurnaloba
(Cveneba, pred- da postoperaciuli movla) Ciyvis recidivis profilaqtika.
profilaqtika: endemuri Ciyvis pirveladi profilaqtika _ iodiT profilaqtika,
balansirebuli kveba, vitaminebi, mikroelementebi. meoradi profilaqtika (masiuri
jgufuri da individualuri) iodis preparatebiT (antistrumini, kaliumis iodidi da sxva).
Bprognozi da dispaserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
mwvave Tireoiditi.
etiologia: mwvave da qronikuli infeqciebis roli.
patogenezi: imunuri sistemis funqciuri mdgomareobisa da infeqciis paTogenobis
mniSvneloba.
paTomorfologia: cvlilebebi farisebri jirkvlis qsovilSi.
klinika: Cirqovani anTebis zogadi niSnebi, farisebwijirkvlis anTebis specifiuri
niSnebi, garTulebebi _ Cirqovani mediastiniti, venebis flegmona, aspiraciuli pnevmonia.
diagnozi da diferencialuri diagnozi: klinikur-laboratoriul monacemebis
Sefaseba. farisebwijirkvlis mdgomareobis Sefaseba, ultrabgeriTi gamokvleva da misi
kontrolis qveS punqcia. diferencialuri diagnozi kisris organoebis da farisebi
jirkvlis sxva daavadebebTan.
mkurnaloba: antibaqteriuli preparatebi (antibiotikebi, sulfanilamidebi da sxva).
fizioTerapia. qirurgiuli mkurnaloba: abscesebis gakveTa da drenireba. garTulebebis
profilaqtika.
prognozi da dispanserizacia droul diagnostikasTan da Catarebuli mkurnalobis
efeqturobasTan damokidebulebiT. dispanseruli dakvirveba farisebwijirkvlis funqciis
da kvanZebis warmoqmnis profilaqtikis mizniT. Sromisunarianobis eqspertiza da
reabilitacia.
qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)
etiologia: virusuli infeqciis roli daavadebis ganviTarebaSi,
imunoreaqtiulobis mniSvneloba.
paTogenezi: imunuri reaqciebis roli daavadebis ganviTarebaSi.
paTomorfologia: daavadebis histologiuri Taviseburebani.
klinika: mimdinareobis klinikuri variantebi. (kerovani, difuzuri da sxva).
daavadebis zogadi da lokaluri simptomebi. daavadebis sdadiebi farisebri jirkvlis
funqciuri mgomareobis damokidebuleba da daavadebis stadiasTan.
diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi (sisxlis saerTo analizis da
bioqimiuri maCveneblebis cvlilebebi). Tireoiduli hormonebis statusi. imunologiuri
13
testebi da maTi dinamika. radioizotopuri meTodebi (farisebri jirkvlis funqcia I131-is
CarTviT). farisebi jirkvlis ubg.
diferencialuri diagnozi: mwvave Cirqovani Tireoiditi, sisxlCaqcevebi farisebr
jirkvlSi, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, farisebri jirkvlis kista, farisebri
jirkvlis kibo, Tireotoqsiuri adenoma.
mkurnaloba: anTebis sawinaRRmdego arasteroiduli preparatebi, Tireostaturi
Terapia, Tireoiduli hormonis preparatebi, kortikosteroiduli preparatebi.
profilaqtika: prognozi da dispanserizacia recidiuli formebis dros
avadmyofebis dispanserizacia daavadebis klinikuri mimdinareobis mixedviT.
Sromisunarianobis mixedviT eqspertiza da reabilitacia.
qronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditi
etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli, autoimunuri meqanizmebis
mniSvneloba.
paTogenezi: maprovocirebeli faqtorebi, ujreduli da humoraluri imunitetis
meqanizmebis roli, autoimunuri Tireoiditis kavSiri sxva autoimunur daavadebebTan.
patomorfologia: autoimunuri Tireoiditis histologiuri niSnebi.
klinika: epidemiologia. klasifikacia: klinikuri mimdinareobis variantebi
(hipertrofiuli, atrofiuli da sxva). davadebis stadiebi da farisebri jirkvlis
funqciuri mdgomareoba: Tireotoqsikozis stadia euTireozis stadia hipoTireozis
stadia. autoimunuri Tireoditis mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. autoimunuri
Tireoditis kavSiri farisebrijirkvlis kibosTan. autoimunuri Tireoditis kavSiri
endokrinul ofTalmopaTiasTan da sxva autoimunur daabadebebTan.
diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi Tireoiduli hormonebis statusi.
imunuri statusi (antisxeulebi Tireoglobulinis da mikrosomaluri antigenis mimarT, A,
M, G da sxva imunoglobulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi). radioizotopuri
diagnostika (I131-is CarTva, farisebri jirkvlis skanireba). ubg. punqciuri aspiraciuli
biofsiis meTodi punqtadis citologiuri gamokvleviT, rentgenologiuri meTodebi
(farisebri jirkvlis midamos rentgenografia bariumis fafiT da sxva).
diferencialuri diagnozi: difuzuri toqsiuri Ciyvi, qvemwvave Tireoiditi,
farisebrijirkvlis kibo, limfosarkoma, karcinoma endemuri Ciyvi, radiaciuli
Tireoiditi, ridelis Tireoiditi, mravalkvanZovani Ciyvi, Tireotoqsiuri adenoma,
farisebrijirkvlis kista.
mkurnaloba da profilaqtika. medikamentozuri Terapia: Tireostatiuri terapia,
Tireoiduli preparatebiT mkurnaloba, mkurnaloba kortikoiduli preparatebiT _ sqema
(yoveldRiuri, dRegamoSvebiTi da sxva), imunomodulatoruli Terapia (levomizoli, Taqtivini da sxva). operaciuli mkurnaloba: Cveneba, garTuleba, qirurgiuli mkurnalobis
variantebi daavadebis da misi garTulebebis profilaqtika.
prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba klinikuri mimdinareobis stadiasTan
da mkurnalobis meTodTan. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia daavadebis
gamosavlis mixedviT.
ridelis fibrozuli Tireoiditi.
etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli.
paTogenezi: fibrozuli Tireoiditis ganviTarebis Teoria.
paTomorfologia: fibrozuli Tireoiditi histologiuri Taviseburebani.
klinika: lokaluri simptomebi, daavadebis mimdinareobebis klinikuri
Taviseburebani, garTulebebi.
diagnozi: hormonuli Tireoiduli statusi, kisrisa da farisebrijirkvlis midamos
rentgenologiuri gamokvleva, radioizotopuri testebi, farisebrijirkvlis ubg.
farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia, punqtatis citologiuri
gamokvleviT,
diferencialuri diagnozi: haSimotos autoimunuriTireoiditi, farisebrijirkvlis
kibo, qvemwvave Tireoiditi, endemuri Ciyvi, qronikuli specifiuri Tireoiditebi.
mkurnaloba da profilaqtika: medikamentozuri Terapia, qirurgiuli mkurnaloba.
prognozi da dispanserizacia: prognozi Toreoiditis garTulebidan gamomdinare.
dakvirvebis vadebi. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
qronikuli specifiuri Tireoiditebi
etiologia: tuberkulozi, sifilisi, aqtinomikozi.
14
paTogenezi: farisebrijirkvlis tuberkulozuri, sifilisuri, aqtinomikozuri
dazianebis paTogenezi.
paTomorfologia: specifiuri histologiuri cvlilebebi.
klinika: tuberkulozuri, sifilisuri, aqtinomikozuri, Tireoiditebis klinika.
diagnostika: serologiuri da imunologiuri testebi specifiuri Tireoiditebis
diagnostikaSi. farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis
citologiuri gamokvleviT. fistulebidan gamonadenis mikroskopia, farisebrijirkvlis
ubg. specifiuri gamokvlevebi.
diferencialuri diagnozi: mwvave Tireoiditi, haSimotos autoimunuri Tireoiditi,
ridelis Ciyvi, farisebrijirkvlis kista, farisebrijirkvlis simsivneebi, endemiuri da
mravalkvanZovani Ciyvi.
mkurnaloba da profilaqtika. specifiuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia
Tireoiduli hormonebiT, simptomuri terapia. Tireoiditebis profilaqtika specifiuri
procesebis dros.
prognozi da dispanserizacia: specifiuri qronikuli Tireoiditis variantidan
gamomdinare. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
farisebri jirkvlis radiaciuli dazianeba
etiologia: maionizirebeli radiaciis moqmedeba organizmze da farisebri
jirkvlze, genetikuri faqtorebis roli.
paTogenezi: radiaciuli Tireoiditis paTogenezis dasxivebis dozis, saxeobis da
xangrZlivobis mixedviT. farisebri jirkvlis mdgomareobis mniSvneloba dasxivebamde.
klinika: radiaciuli Tireoiditis riskis jgufebi. radiaciuli Tireoiditis
stadiebi. klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. radiaciuli Tireoiditis
kavSiri farisebri jirkvlis avTvisebian simsivneebTan.
mkurnaloba da profilaqtika: profilaqtika iodis Semcveli preparatebiT,
SenacvlebiTi Terapia Tireoiduli hormonebis preparatebiT imunomudulatoruli Terapia.
prognozi: prognozis damokidebuleba dasxivebis dozaze saxeobasa da xangrZlivobaze.
Sromisunarianobis esqpertiza da reabilitacia.
farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebi
epidemologia: daavadebis asakobrioba, geografiuli gavrceleba.
etiologia: genetikuri faqtorebis roli. hormonuli darRvevebis, Tireotropuli
hormonebis hipersekreciis roli farisebri jirkvlis simsivneebis genezSi. Tireostatiuri
preparatebiT mkurnalobis roli. maionizirebeli radiaciis roli. kisirs mZime Tavis da
gul-mkerdis rentgenoTerapiruli mkurnalobis roli simsivnis Camoyalibebaze. birTvuli
afeTqebisas maionizirebeli radiaciis roli. iodis ukmarisobis roli farisebri
jirkvlis simsivnis genezSi. kancerogenuli nivTierebebis roli amave procesze.
paTogenezi: farisebri jirkvlis avTvisebiani da keTilTvisebiani simsivneebis
sxvadasxva paTogenezi.
farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebis klasifikacia: saerTaSoriso
histologiuri klasifikacia; klinikur-morfologiuri kasifikacia. klasifikacia
avTvisebianisimsivneebis stadiebis mixedviT.
paTomorfologia: kibo A-ujredebidan (folikuluri): papilaruli adenokarcinoma,
folikuluri adenokarcinoma, aradiferencirebuli kibo. kibo B-ujredebidan (aSkinazis
ujredebi): aSkinazis ujredebi papilaruli adenokarcenoma, folikkuluri adenokarcenoma
B-ujredebidan, aSkinazis ujredebis aradiferencirebuli kibo. kibo C-ujredebidan
(parafolikuluri): medularuli kibo. sxva avTvisebiani simsivneebi (metaplazirebuli
epiTelis simsivneebi, simsivneebi araepiTeluri ujredebidan, araklasificirebuli
simsivneebi).
klinika: klinikuri simptomebi, farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba,
klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani, simsivnuri procesis gavrcelebis
gansazRvra stadiebis da TNM sistemis mixedviT, farisebri jirkvlis simsivnis
metastazirebis Taviseburebani.
diagnozi: klinikuri diagnostika, farisebri jirkvlis, kisris midamos da
regionaluri limfuri kvanZebis ubg. rentgenologiuri meTodebi: farisebri jirkvlis,
gulmkerdis organoebis da Suasayaris, ConCxis Zvlebis (Tavis qala, neknebi, mkerdis
Zvali, xerxemali) mimoxilviTi rentgenografia bariumis fafiT,
rentgenopnevmoTireoidografia, arteriografia, kompiuteruli tomografia,
Tireolimfografia. farisebri jirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis
15
histologiuri gamokvleviT. radioizotopuri meTodebi farisebri jirkvlis simsivneebis
SefasebaSi. Termografia.
diferencialuri diagnozi. kvanZovani Ciyvi, farisebri jirkvlis adenoma, farisebri
jirkvlis kista, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, qronikuli specifiuri Tireoiditebi
(tuberkulozi, sifilisi, aqtinomikozi, mwvave Tireoiditi, qvemwvave Tireoiditi, ridelis
qronikuli Tireoiditi, limfogranulomatozi, aberantuli Ciyvi).
mkurnaloba da profilaqtika: qirurgiuli mkurnaloba, misi Cvenebebi, pre da
postoperaciuli movla. qirurgiuli mkurnaloba limfuri kvanZebis metastazis, recidivis
da araradikaluri operaciebis dros. qirurgiuli mkurnalobis garTulebebi. sxivuri
Terapia, distancuiri gamaTerapia: Cvenebebi, garTulebebi, mkurnalobis kombinirebuli
meTodebi (operacia+gama-Terapia). mkurnaloba radiaqtiuli iodiT. qimioTerapia simsivnis
sawinaaRmdego preparatebiT. mkurnaloba Tireoiduli hormonebis preparatebiT daavadebis
da misi recidivebis profilaqtika.
prognozi da dispanserizacia: prognozi daavadebis stadiis, pirveladi simsivnis
gavrcelebis, misi histologiuri struqturis da histogenetikuri kuTvnilebis mixedviT.
prognozi avadmyofTa sqesisa da asakis mixedviT. prognozi da dispanserizacia daavadebis
mkurnalobis simZimisa da vadebis simsivnis histologiuri Senebis mixedviT.
Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia simsivnis stadiis mkurnalobis saxeobis
da vadebis Sesabamisad. fizikuri, fsiqologiuri, socialuri da profesiuli adaptacia
farisebri jirkvlis simsivnis radikalur mkurnalobamde da mis Semdeg.
farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)
etiologia: genetikuri faqtorebis roli farisebri jirkvlis iuveniluri
hiperplaziis genezSi.
paTogenezi: pubertatuli periodis patofiziologia da farisebri jirkvlis
funqciuri mdgomareoba. imunuri darRvevebis roli iuveniluri Ciyvis warmoSobaSi.
patomorfologia. paTomorfologiuri monacemebi iuveniluri Ciyvis genezis
mixedviT.
klinika: klinikuri simptomebi, farisebri jirkvlis klinikuri mdgomareoba.
diagnozi: farisebri jirkvlis hormonuli statusi. imunologiuri testebi
(antisxeulebi mikrosomaluri fraqciebis da Tireoglobulinis mimarT, A, M da G klasebis
imuno
globulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi). farisebri jirkvlis ubg
diagnostika. farisebri jirkvlis scintografiuli gamokvleva teqniciumiT. punqciuri
aspiraciuli biofsia punqtatis citologiuri gamokvleviT.
diferencialuri diagnozi: autoimunuri Tireoiditi, endemuri Ciyvi, farisebri
jirkvlis kibo.
mkurnaloba da profilaqtika: Tireoiduli hormonebis preparatebi (monoTerapia da
kombinirebuli Terapia). profilaqtika.
prognozi da dispanserizacia: prognozi iuveniluri strumis mixedviT. 10-dan 15
wlamde asakis bavSvebisa da mozardebis profilaqtikuri gasinjva, dinamiuri dakvirveba
pubertatuli periodis damTavrebamde, dinamiuri dakvirveba iuveniluri Ciyvis gamosavlis
mixedviT. Sromisunarianobis esqpertiza da reabilitacia.
endokrinuli ofTalmopaTia.
paTogenezi: imunitetis ujreduli da humoraluri meqanizmebis roli
ofTalmopaTiis genezSi. kavSiri difuzur-toqsiur CiyvTan. haSimotos autoimunur
TireoiditTan da farisebri jirkvlis sxva daavadebebTan.
klinika: ofTalmopaTiis klinikuri simptomebi da stadiebi. farisebri jirkvlis
funqciuri mdgomareoba. ofTalmopaTiis garTulebebi sxva autoimunur daavadebebTan
kavSiri.
diagnozi: imunologiuri testebi (antisxeulebi eqstraokularuli kunTebis da
retrookularuli SemaerTebeli qsovilis fibroblastebis mimarT, mocirkulire imunuri
kompleqsebi, imunoglobulinebi da sxva). hormonuli Tireoiduli statusi
ofTalmologiuri gamokvlevebi, egzofTalmometria. farisebri jirkvlis da orbitis ubg.
rentgenologiuri gamokvleva (Tavis qalis rentgenograma). kompiuteruli tomografia.
diferencialuri diagnozi: difuzur-toqsiuri Ciyvi, mwvave da recidiuli
koniunqtiviti, Tavis tvinis moculobiTi procesebi.
mkurnaloba da profilaqtika. mkurnalobis miznebi. adgilobrivi RonisZiebebi (mzis
saTvale, avadmyofis pozicia Zilis dros, specialuri saTvaleebi prizmebiT diplopiis
16
koreqciisTvis da sxva). orbitebis sxivuri Terapia mkurnaloba kortikosteroiduli
preparatebiT. imunodepresantebi. plazmoferezi. qirurgiuli mkurnaloba (quTuToebis da
esqtraokularuli kunTebis plastiuri operacia, operacia orbitaluri dekompresiis
gamo). simptomuri Terapia. mkurnaloba imunomodulaciis mizniT da misi perspeqtivebi.
fizioTerapia. profilaqtika.
prognozi da dispanserizacia ofTalmopaTiis stadiis da garTulebis mixedviT
Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia mkurnalobis saxeobis da ofTalmopaTiis
garTulebebis mixedviT.
sporaduli Ciyvi.
etiologia: genetikuri faqtorebis da iodis ukmairsobis roli sporaduli Ciyvis
genezSi da misi mizezebi.
paTogenezi: Tireotropuli hormonis hipersekrecia farisebri jirkvlis daavadebis
genezSi. imunuri meqanizmebis roli sporaduli Ciyvis genezSi.
paTomorfologia: difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvis histologiuri
struqtura.
klinika: sporaduli Ciyvis klinikuri variantebi (difuzuri, kvanZovani da Sereuli
Ciyvi). klinikuri simptomebi farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. Ciyvis niSnebi
da topografia. garTulebebi.
diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevis monacemebi. hormonuli
Tireoiduli statusi. imunologiuri testebi (antiTireoiduli antisxeulebi A, M da G
klasis imunoglobulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi da sxva). farisebri
jirkvlis ubg. farisebri jirkvlis siTburi gamokvleva. radioizotopuri gamokvleva.
kisris aris rentgenologiuri gamokvleva bariumis fafiT.
diferenciaruli diagnozi: haSomotos autoimunuri Ciyvi, endemuri Ciyvi, farisebri
jirkvlis kibo, difuzur-toqsiuri Ciyvi, qvemwvave Tireoiditi, farisebri jirkvlis
toqsiuri adenoma, farisebri jirkvlis, kista, specifiuri qronikurli Tireoiditebi,
mkurnaloba: medikamentozuri Terapia. Tireostatiuri Terapia, Tireoiduli
hormonebis preparatebiT mkurnaloba. qirurgiuli mkurnaloba. Cvenebebi da misi
garTulebebi.
prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba sporaduli Ciyvis variantze da
garTulebebze. dispanserizacia difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvis dros.
Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. sporaduli Ciyvis klinikuri
mimdinareobis da garTulebebis mkurnalobis meTodebis mixedviT.
farisebraxlo jirkvlis daavadebebi
hiperparaTireozi
klasifikacia: pirveladi, meoradi da mesameuli hiperparaTireozi. mwvave da
qronikuli hiperparaTireozi.
etiologia: fiperplaziis da adenomebis roli.
patogenezi: fosfor-kalciumis cvlis darRveva. Zvlovani qsovilis daSlis
meqanizmi. Tirkmlebis da sxva organoebis da sistemebis funqciis darRveva.
paTomorfologia: hiperplaziis da adenomebis anatomiur-histologiuri
Taviseburebani. organoebis da qsovilebis anatomiur-histologiuri Taviseburebani
(Zvlebi, Tirkmlebi, kuWnawlavis traqti, centraluri nervuli sistema da sxva).
klinika: pirveladi hiperparaTireozi klinika (reklinghauzenis daavadeba). cvlis
procesebis mdgomareoba Sinagani organoebis da sistemebis cvlilebebi. pirveladi
hiperparaTireozi klinikuri formebi _ visceraluri, Zvlovani, Sereuli. klinikuri
mimdinareobis Taviseburebani mxcovnebSi da moxucebulebSi. meoradi hiperparaTireozi
klinikuri formebi _ Tirkmlovani (Tirkmlovani raqiti, tubulopaTia) nawlauri (Sewovis
darRveva, mogvianebiTi raqiTi) da sxva. mesameuli hiperparaTireozi mimdinareobis
Taviseburebani _ farisebraxlo jjirkvlis ganmeorebiTi hiperplazia umetesad
Tirkmlebis gadanergvis Semdeg. paraTireoiduli krizi.
diagnozi da diferencialuri diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi.
hormonuli statusi. funqciuri cdebis diagnostikuri mniSvneloba (dentis, hovardis,
aqselrodis da sxva). jirkvlebis vizualizacia (ubg, eqografia, kompiuteruli
tomografia da sxva). Zvlovani qsovilis rentgenologiuri gamokvleva. paraTireoiduli
krizis diagnostika. diferencialuri diagnozi pirvelad, meorad da mesameul
hiperparaTireozi Soris, diferencialuri diagnozi sxva daavadebebTan.
17
mkurnaloba da profilaqtika: qirurgiuli mkurnaloba (Cvenebebi, pre da
postoperaciuli movla). postoperaciuli tetaniis mkurnaloba. medikamentozuri
mkurnaloba (kalcitonini D2 da D3 vitaminebi, osini, anabuluri steroidebi da sxva
preparatebi). paraTireoiduli krizis gadaudebeli Terapia. meoradi da mesameuli
formebis profilaqtika.
prognozi da dispanserizacia: prognozis damokidebuleba droul diagnostikasa da
mkurnalobis adeqvaturobaze. hiperparaTireozi adreuli gamovlineba da dakvirvebis
xangrZlivoba. Sromisunarianobis eqspertiza. droebiTi Sromisuunaroba da invalidobis
profilaqtika. avadmyofebis reabilitacia farisebraxlo jirkvlis adenomeqtomiis Semdeg.
hipoparaTireozi
klasifikacia: postoperaciuli tetania, meoradi tetania, postoperaciuli
hipoparaTireozi, fsevdohipoparaTireozi da sxva.
etiologia: farisebraxlo jirkvlis tramvebi, amokveTa da dazianeba.
farisebraxlo jirkvlebSi autoimunuri procesebi da sxva mizezebi.
paTogenezi: autoimunuri hipoparaTireozis paTogenezi. fosfor-kalciumis da
nivTierebaTa cvlis sxva darRvevebis paTogenezi. tetaniis ganviTarebis paTogenezi.
paTomorfologia: hipoparaTireozis sxvadasxva formebis dros farisebraxlo
jirkvlebis histologiuri Senebis Taviseburebani.
klinika: nivTierebaTa cvlis klinikuri gamovlinebani. Sinagani organoebis da
sistemebis mdgomareoba. memkvidreobiTi sindromebi hipoparaTireozis gamovlimebiT.
paraTireoidli tetaniis klinika. garTulebebi. klinikis Taviseburebani moxucebulebsa
da mxcovanebSi.
diagnozi da diferencialuri diagnozi: forfor-kalciumis cvlis bioqimiuri
monacemebis Sefaseba. klinikur-laboratoriuli testebi diagnostikuri cdebi.
diferencialuri diagnozi im daavadebebTan romelTac Tan axlavT tetania.
diferencialuri diagnozi tetaniis sxvadasxva formebs Soris.
mkurnaloba: kalciumis preparatebi da sxva medikamentebi (D vitamisni da misi
warmoebulebi da sxva). gadaudebeli mdgomareobebis mkurnaloba _ tetaniis Setevis
mkurnaloba.
profilaqtika: postoperaciuli hipoparaTireozi da misi garTulebebis
profilaqtika.
prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba daavadebis simZimeze da mkurnalobis
adeqvaturobaze. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
simsuqne.
epidemoilogia: simsuqnis gavrceleba da sqesis da asakis mixedviT. simsuqnis
gavrceleba ekonomiurad ganviTarebul da ganviTarebad qveynabSi.
simsuqnis klasifikacia: klasifikacia etiopaTogenezis mixedviT. simsuqnesTan
dakavSirebuli genetikuri sindromebi.
etiologia: genetikuri faqtorebis roli simsuqnisa da hipokineziis genezSi.
alimentaruli faqtoris mniSvnleoba. centraluri nervuli sistemis da hipoTalamusis
roli simsuqnis genezSi. endokrinuli metaboluri darRvevebis da infeqciis roli.
paTogenezi: organizmis energetikuli homeostazi. hipoTalamuri regulaciis
darRveva. Warbi kvebis da hipodinamiis roli simsuqnis paTogenezSi. endokrinuli
darRvevebi (hiperinsulinizmi, Tirkmelzeda jirkvlis qerqis glukokortikoiduli
funqciis darRveva, darRvevebi reproduqciul sistemaSi da sxva). metaboluri darRvevebi
(cximovani, naxSirwylovani, wyal-marilovani cvlis darRvevebi).
paTomorfologia: simsuqnis morfologiuri variantebi.
klinika: ekzogenuri konstituciuri simsuqnis klinikuri simptomatika: gulsisxlZarRvTa sistemis kuWnawlavis traqtis, hepato-biliaruli sistemis, Sardis
gamomyofi sistemis, centraluri nervuli sistemis, endokrinuli sistemis, imunuri
sistemis mdgomareoba simsuqnis dros. klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani.
simsuqnis pirveladad endokrinuli formebi. pikvikis sindromi. genetikuri sindromi,
romlebsac Tan axlavT simsuqne (prader-vilis sindromi, morgan-stiuart-biglis sindromi,
alstromis sindromi). simsuqne, rogorc sxva daavadebis riskfaqtori.
simsuqnis sxvadasxva formebis diagnostika: somatometria, klinikurlaboratoriuli monacemebis Sefaseba, gamokvlevis instrumentaluri meTodebi (ekg, eg,
eqo, eg da sxva). rentgenologiouri gamokvlevebi (kraniograma da sxva) lipidogramis
Sefaseba glukozis tolerantobis Sefaseba. hormonuli statusi simsuqnis dros.
18
diferencialuri diagnozi: genetikuri sindromebi romlebsac Tan axlavT simsuqne.
endokrinuli daavadebebi romlebsac Tan axlavT simsuqne (icenko-kuSingis daavadeba,
hipoTireozi, hiperinsulinizmi, laqtorea-amenoreis sindromi da sxva). simsuqnis
hipoTalamuri da organuli formebi. pikvikis sindromi.
mkurnaloba: dieta. samkurnalo kveba. farmakoTerapia (anoreqsiuli preparatebi,
hipolipidemiuri preparatebi, hormonuli Trapia). samkurnalo fizkultura, fizikuri
datvirTva, masaJi, fizioTerapiuli mkurnaloba. operaciuli mkurnaloba. fsiqoTerapia.
profilaqtika: racionaluri kveba da moZraobis reJimi, TviTkontroli da
sazogadoebrivi RonisZiebani.
prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba simsuqnis formaze, stadiaze da
garTulebebze. saeqimo-SromiTi eqspertiza da reabilitacia.
sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.
sasqeso jirkvlebis paTfiziologia
sasqeso jirkvlebis ganviTarebis paTologia. gonadebis formirebis darRveva.
arasasurveli faqtorebis gavlena (genetikuri qromosomuli anomaliebi). gonadebis
ageneziis cneba. gonadebis dizgeneziis da gonadebis Sereuli dizgeneziis cnebebi. sasqeso
hormonebis sinTezis da sekreciis darRvevebi qsovilebis mgrZnobelobis darRveva sasqeso
hormonebis mimarT.
hipogonadizmi. hipogonadizmis paTomorfologiuri aspeqtebi.
naadrevi sqesobrivi momwifeba: paTfiziologiuri aspeqtebi.
sasqeso organoebis ganviTarebis mankebi
gonadebis agenezia _ SereSevski _ terneris sindromi. gonadebis WeSmariti agenezia:
atiologia da paTogenezi, gonadebis formireba, gonadebis histologiuri daxasiaTeba,
arasrulfasovani gonadis gavlena fenotipis formirebaze, nayofis avtonomiuri
midrekileba feminizaciisaken.
klinika: gareTa sasqeso organoebis ganviTarebis Taviseburebani, displaziuri
sindromebi, axalSobilis klinikuri niSnebi, fizikuri ganviTarebis Taviseburebani, gulsisxlZarRvTa sistemis Zvlovani da Sardis gamomyofi sistemis ganviTarebis mankebi,
inteleqtualuri ganviTarebis Taviseburebani.
diagnozi da diferencialuri diagnozi: kariotipis da sasqeso qromatinis
gamokvlevis monacemebis Sefaseba, dermatoglifiuri monacemebi, gonadebis funqciuri
mdgomareobis Sefaseba, mcire menjis Rrus organoebis ultrabgeriTi gamokvlevebis
Sefaseba, Zvlovani asakis gansazRvra, diagnostikuri laparaskopiis da laparatomiis
Cvenebebi.
mkurnaloba: sapasporto sqesis SerCeva, sqesis qirurgiuli koreqcia, gonadeqtomiis
Cvenebani, SenacvlebiTi hormonuli Terapia.
prognozi: dispanserizacia. socialuri adaptirebis da Sromisunarianobis
sakiTxebi.
sakvercxeebis disgeneziis sindromi (SereSevski-terneris sindromi feminizaciis,
gonadebis WeSmariti disgenezia).
etiologia da paTogenezi: gonadebis formireba misi histologiuri daxasiaTeba
arasrulfasovani gonadis gavlena fenotipis Camoyalibebaze, nayofis avtonomiuri
feminizaciis gavlena fenotipis Camoyalibebaze. klinika: gareTa sasqeso organoebis
Camoyalibeba, fertiloba daavadebis mozaikuri formebis dros, fizikuri ganviTareba
displaziuri simptomebi, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba,
rentgenologiuri da kompiuteruli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba, mcire menjis
Rrus organoebis ubg gamokvlevis monacemebis Sefaseba, laparaskopiis da laparatomiis
Cvenebebi.
diagnozi da dif. diagnozi: pirvelad da meorad hipogonadizmTan, nonenis
sindromTan.
mkurnaloba zrdis stimulaciuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia (sqema da
principebi) Tandayolili displaziebis qirurgiuli mkurnaloba. prognopzi.
dispanserizacia. Sromisunarianobis da socialuri adaptaciis sakiTxebi.
anorhizmi. etiologia paTogenezi, garegani da Sinagani faqtorebis gavlena,
autoimunuri meqanizmebis mniSvneloba.
klinika simptomatikis Taviseburebani adreul asakSi, pubertatul periodSi,
zrdasrul asakSi.
19
diagnozi: hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, funqciuri cdebi, Zvlovani
asakis gamokvleva, ginekografia, sasqeso qromatinis gansazRvra, kariologiuri
gamokvleva. diferencialuri diagnozi: kriptorxizmis abdominaluri forma gogonebSi
Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia umaRlesi xarisxis virilizaciis
dros, klainfelteris sindromi kriptorxizmTan erTad. mkurnaloba. SenacvlebiTi Terapia
androgenebiT. prognozi. SenacvlebiTi hormonuli Terapiis drouli dawyebis
mbniSvneloba. dispanserizacia. Sromisunarianobis da reabilitaciis sakiTxebi;
nonenis sindromi. terneris sindromi mamakacebSi: etiologia da paTogenezi.
klinika: sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi ganviTareba, fertiloba,
inteleqtualuri da fizikuri ganviTareba, displaziuri sindromebi.
diagnozi da diferencialuri diagnozi. mkurnaloba. zrdis mastimulirebeli
Terapia. dispanserizacia. Sromis unarianobis da reabilitaciis sakiTxebi.
mamrobiTi cru hermafroditizmi _ etiologia da paTogenezi: mucladyofnis
periodSi mavne faqtorebis zemoqmedeba. klinikuri variantebi: SereSevski-terneris
sindromi. hermafrodituli sasqeso organoebiT, gonadebis WeSmariti disgenezia,
gonadebis Sereuli disgenezia, testikuluri feminizaciis sindromi (sruli da arasruli
formebi).
klinika: gonadebis da garegani da Sinagani organoebis sasqeso organoebis
Taviseburebani, meoradi sasqeso niSnebis ganviTareba, feltiroba, fizikuri ganviTarebis
Taviseburebani, displastiuri sindromebi.
diagnozi: dermatoglifika, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba,
rendgenologiuri da kompiuteruli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba. hormonuli
profilis Sefaseba, sasqeso qromatini, kariologiuri gamokvlevebi, diagnostikuri
laparatomiis Cvenebani.
diferencialuri diagnozi: hipergonadotropuli hipogonadizmi, crumamrobiTi
hermafroditizmis sxvadasxva formebi. mkurnaloba: sapasporto sqesis SerCeva, sasqeso
organoebis qirurgiuli koreqcia, SenacvlebiTi hormonuli Terapia. dispanserizacia da
Sromisunarianobis eqspertiza. prognozi.
klainfelteris sindromi: etiologia da paTogenezi. klinika. klinikuri variantebi
paTogenezuri monacemebis mixedviT. sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi
ganviTareba, fizikuri, inteleqtualuri ganviTareba. diagnozi da diferencialuri
diagnozi. mkurnaloba: SenacvlebiTi Terapia, ginekomastiis qirurgiuli mkurnaloba.
dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
crumdedrobiTi hermafroditizmi: cnebis ganmarteba. etiologia da paTogenezi.
klinikuri variantebi: gonadebis funqciuri mdgomareoba. fenotipis Taviseburebani,
pubertatuli periodis mimdinareoba: Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili
disfunqcia (Tandayolili adrenogenitaluri sindromi), adrenaluri forma, ovariuli
genezis crumdedrobiT hermafroditizmi.
diagnozi da diferencialuri diagnozi: paTogenezuri gamokvlevis monacemebis
Sefaseba, rendgenologiuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri
laparatomiis Cvenebebi. crumdedrobiTi hermafroditizmis sxvadasxva variantebis
diferencialuri diagnozi. diferencireba crumdedrobiT da WeSmarit hermafroditizms
Soris. mkurnaloba: qirurgiuli da hormonuli. prognozi. dispanserizacia.
Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
WeSmariti hermafroditizmi: mcnebis gansazRvra. epiologia da paTogenezi. klinika:
gonadebis funqciuri mdgomareoba, fenotipis Tavisebureba, pubertatuli periodis
mimdinareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: citogenetikuri gamokvlevis
monacemebis Sefaseba, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri
laparatomiis Cveneba, gonadebis histologiuri Seswavla. mkurnaloba: sapasporto sqesis
arCeva, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia, SenacvlebiTi hormonuli Terapia.
prognozi dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
hipogonadizmi.
etiologia da paTogenezi: muclad yofnis da genetikuri faqtorebi, autoimunuri
procesebis roli, samizne organoebis mgrZnobelobis Secvla sasqeso hormonebis mimarTa.
pirveladi hipogonadizmi: hipergonadotropuli da normogonadotropuli.
meoradi hipogonadotropuli hipogonadizmi.
mesameuli hipogonadizmi.
hipogonadizmis klinika: ganviTarebis drois da dazianebis xasiaTebis mixedviT,
sasqeso organoebis ganviTareba fizikuri da sqesobrivi ganviTareba. pirveladi
hipogonadizmis (Tandayolili, SeZenili) klinikuri mimdinareoba pubertatuli priodis
20
Tavisebureba. meoradi hipogonadizmis mimdinareobis Taviseburebani. mesameuli
hipogonadizmis ganviTarebis Taviseburebani.
diagnozi da diferencialuri diagnozi: cda horioiduli gonadotropiniT da
liuliberiniT, citogenetikuri gamokvlevis Sefaseba, spermatogramis Sefaseba,
rendgenologiuri gamokvlevis da kompiuteruli tomografiis Sefaseba. diferencialuri
diagnozi hipogonadizmTan, romelic gamowveuli konstitucionaluri genezis sqesobrivi
ganviTarebis SeCerebiT.
mkurnaloba: dawyebis vadebi, sqesobrivi hormonebiT mastimulirebeli da
SenacvlebiTi Terapiis Cvenebani. pirveladi da meoradi hipogonadizmis mkurnalobis
Taviseburebani. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da
reabilitacia. socialuri adaptacia.
kriptorxizmi _ etiologia da paTogenezi. klinika. saTesle jirkvlebis
mdebareobis anomaliis klinikuri variantebi, gondebis funqciuri mdgomareoba,
morfologia, hormonuli da reproduqcili funqcia. diagnozi: diagnostikuri cdebi,
hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi cru
kriptorxizmis, saTesle jirkvlebis eqtopiis da retenciis SemTxvevaSi, kriptorxizmis
abdominaluri diagnozi. mkurnaloba: dawyebis vadebi, hormonuli da klinikuri kontroli,
operaciuli Careva, hormonuli Terapia. prognozi: fertilobis prognozuli aspeqtebi.
naadrevi sqesobrivi momwifeba.
etiologia da paTogenezi: WeSmariti da cru naadrevi sqesobrivi momwifeba;
klinika: fizikuri, inteleqtualuri da sqesobrivi mdgfomareoba. izoseqsualuri
naadrevi sqesobrivi momwifebis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. iteroseqsualuri
naadrevi momwifebis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani;
diagnozi da diferencialuri diagnozi: WeSmariti da cru naadrevi sqesobrivi
momwifebis diagnostika: hormonuli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri
cdebi, Tirkmelzeda jirkvlebis ultrabgeriTi da rentgenologiuri gamokvlevis
monacemebis Sefaseba, Tirkmelzeda jirkvlebis radioizotopiuri vizualizaciis
onacemebis Sefaseba. heteroseqsualuri naadrevi sqesobrivi momwifebis variantebis
diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. prognozi.
dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza. socialuri adaptacia da reabilitacia.
SteinStein-leventalis sindromi
etiologia da paTogenezi: genetikuri dasxva arakeTilsasurveli faqtorebis gavlena
sakvercxeebze.
klinika: sakvercxeebis funqciuri mdgomareoba, menstrualuri funqcia, fertiloba,
hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, mcire menjis Rrusorganoebis ubg
gamokvlevis monacemis Sefaseba ginekologiuri statusis monacemebis Sefaseba. diagnozi
da diferencialuri diagnozi sakvercxeebis polikistozis sindromis sxva formebTan.
mkurnaloba: hormonuli mkurnaloba, qirurgiuli.
prognozi da dispanserizacia: Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
klimaqteruli sindromi.
cnebebi ,,menopauza”, ,,perimenopauza” (klimaqteria), ,,postmenopauza” da
,,premenopauza”. hipoTalamusi-hipofizi-gonadebi sistemis funqciuri da hormopnaluri
cvlilebebi. menopauzis dadgomis asakze moqmedi faqtorebi. menopauzis mdgomareobis
socialuri aspeqtebi sxvadasxva qveynebSi;
klinikuri gamovlineba: fsiqonevrologiuri gamovlinebani, sisxldena, menopauziT
gaZlierebuli darRvevebi: osteoxondrozi, arTropaTia, klimaqteriuli
miokardiodistrofia;
diagnozi da diferencialuri diagnozi;
mkurnaloba: simptomuri mkurnaloba, hormonoTerapia;
prognozi da dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia
menopauzis paTologiuri gamovlinebis dros
epifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli
endokrinuli sindromebi.
epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba.
etiologia: simsivneebis, anTebiTi (tuberkulozi, sifilisi, encefaliti da sxva) da
degeneraciuli (epifizis Tandayolili atrofia) procesebis roli;
21
paTogenezi: antigonadotropuli funqciis gamovardna, hipoTalamusis da hipofizis
mier Tireotropuli da gonadotropuli hormonebis gamomuSavebis Seferxeba;
klinika: fizikuri ganviTareba, fsiqikis Taviseburebani, gonadebis funqciuri
mdgomareoba, Tavis tvinSi simsivnis arsebobasTan dakavSirebuli simptomebi (qalaSida
wnevis momateba, nistagmi, Tvalis mamoZravebeli kunTebis dambla, mxedvelobis nervis
dvrilis SeSupeba da sxva), hipoTalamusis dazianebasTan dakavSirebuli simptomebi
(uSaqro diabeti, simsuqne, Zilianoba da sxva);
diagnozi da diferencialuri diagnozi: epifizis simsivneebis topiuri diagnostika,
kraniogramis Sefaseba, nevrologiuri statusis pnevmoencefalogramis, eeg,
ventrikulografiis, kompiuteruli tomografiis monacemebis Sefaseba, epifizis hormonebis
da maTi metabolitebis gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi Tavis
tvinis sxva simsivneebTan da hipoTalamus-hipofizuri sistemis sxva paTologiebTan;
mkurnaloba: qirurgiuli da simptomuri mkurnaloba, sxivuri Terapia da
mkurnalobis sxva saxeebi;
prognozi: damokidebuleba daavadebis etiologiasTan da mkurnalobis
adeqvaturobasTan;
dispanserizacia: endokrinologis, neiroqirurgis, okulistis da sxva
specialistebis kompleqsuri meTvalyureoba;
Sromisunarianobis eqspertiza: droebiTi Sromisuunaroba da adreuli
invalidizacia.
imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia.
imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros.
imunuri maCveneblebi endokrinuli paTologiis dros: ujreduli imunitetis
mdgomareobis Sefaseba, humoraluri imunitetis mdgomareobis Sefaseba, imunokompleqsuri
darRvevebis Sefaseba, limfocitebis TiToeuli subpopulaciis mdgomareoba, maTi
urTierTTanafardoba da funqciuri aqtivoba, imunuri sistemis hormonebis da
mediatorebis gamokvleva da Sefaseba, araspecifiuri rezistentobis faqtorebis Sefaseba
(fagocitozi, komplementi da sxva), imunuri statusis cvlilebebis Taviseburebani
sxvadasxva endokrinuli daavadebebis dros;
Timiko-limfuri statusi-etiologia da paTogenezi: Tirkmelzeda jirkvlis qerqis
ukmarisobis roli Timikolimfuri statusis formirebaSi. klinika: Sinagani organoebis
mdgomareoba, imunuri sistemis mdgomareoba endokrinuli jirkvlebis funqciuri
mdgomareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: hormonaluri gamokvlevis
monacemebi, Timusis rentgenologiuri gamokvlevis monacemebi, imunologiuri gamokvlevis
monacemebi. mkurnaloba. gadaudebeli mdgomareobebis profilaqtika da mkurnaloba
prognozi.
dispanseruli meTvalyureoba.
imunuri statusis koreqcia imunuri daavadebebis dros.
imunokoreqciis Cvenebani. imunokoreqciuli Terapiis Catarebis aucileblobis
Sefaseba, winaaRmdeg Cvenebebis Sefaseba:
imunokoreqciis ZiriTadi principebi: imonokoreqciisaTvis saWiro meTodebis da
preparatebis SerCeva endokrinuli daavadebebis dros. imunokoreqciis Semafasebeli
programis SemuSaveba. imunostimulatorebis, imunodepresorebis, imunomodulatorebis
daniSvna. ujredul receptorebze moqmedi preparatebis daniSvna, imunokoreqciis sxva
meTodebis gamoyeneba. imunokoreqciis Sedegis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros.
Zvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTxebi.
osteopeniis cnebis gansazRvra.klasifikacia: osteoporozi. osteomalacia.
osteoatrofia. hipoplaxia da Zvlebis agenezia. arasrulyofili osteogenezi.
osteoporozi.
klasifikacia: pirveladi (idiofatiuri) osteoporozi, meoradi (nawilobriv
cnobili paTogenezi) osteoporozi, iatrogenuli formebi;
menopauzis Semdgomi da seniluri osteoporozi: epidemiologia da socialuri
ekonomiuri aspeqtebi. etiologia. paTogenezi. paTomorfologia. klinika;
mozrdilebis da bavSvebis idiopaTiuri osteoporozi: otiologia da paTogenezi.
klinikuri Taviseburebani sqesisa da asakis mixedviT.
ConCxis daavadebebis diagnostika.
laboratoriuli gamokvlevebi: Ca, Ca2+, P da tutovani fosfatazis gansazRvra
sisxlis SratSi. SardiT gamoyofili Ca, P daoqsipronilis gansazRvra;
22
hormonuli gamokvlevis monacemebi: kalcitoninis, paraThormonis, D vitaminis da
misi metabolitebis gansazRvra. gastrinis, zrdis hormonis, prolaqtinis da sasqeso
steroidebis gansazRvra;
Zvlovani qsovilis vizualizaciasTan dakavSirebuli gamokvlevebi:
rentgenologiuri, radiozotopuri. kompiuteruli tomografia;
Zvlis simtkicis gansazRvra: fotonuri absorbciometria, rendgenaltomedria da
sxva.
osteopeniis diferencialuri diagnozi.
osteoporozebis da osteomalaciis diferencialuri diagnozi: hiperparaTireozi,
pejetis daavadeba, meoradi formireba renaluri osteodistorofia, ojaxuri
hiperkalciuria.
profilaqtika da mkurnaloba.
profilaqtikuri RonisZiebebi: dieta, fizikuri aqtioba, kalciumis preparatebi;
medikamentozuri mkurnaloba: vitamini D, kalcitonini, bifosfonatebi, osteonini,
osini, hormonoTerapia, simptomuri Terapia;
prognozi da dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
reanimacia endokrinuli daavadebebis dros.
endokrinuli genezis arteriuli hipertenziis etioppaTogenezi, klinika,
diferencialuri diagnozi da mkurnaloba.
risi gakeTeba unda SeeZlos damoukideblad endokrinologiis specialobiT rezidenturis
programis kursdamTavrebuls
yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:
- profesiuli eTikis proncipebiT
- eqimuri deontologiis principebiT
- qveyanaSi moqmedi samedicino kanonmdeblobiT, agreTve sxva
sakanonmdeblo dokumentebiT, romlebic aregulireben samedicino
saqmianobas.
- samedicino menejmentis principebiT.
klinicist endokrinologs unda SeeZlos
yvela rezidentma unda aiTvisos
aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:
- qveyanaSi moqmedi samedicino kanonmdeblobiT, agreTve sxva sakanonmdeblo
dokumentebiT, romlebic aregulireben samedicino saqmianobas.
zogadi nawili
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
wamlebis, sisxlis SemcvlTa Seyvana venaSi
ekg aparatiT muSaobis codna, ekg damoukideblad gaSifvra
Sardis buStis kaTeterizacia
fiziologiuri mSobiarobis miReba
ginekologiuri manualuri gamokvleva
winamdebare jirkvlis reqtaluri gamokvleva
sisxlis, Sardis, ganavlisa da naxvelis rutinuli laboratoriuli gamokvleva
Wrilobebis damuSaveba da gakerva
Cirqgrovebis gakveTa
ineqciebis gakeTeba kunTebSi da kanqveS
sareanimacio RonisZiebebis Catareba, filtvebis xelovnuri ventilacia, gulis
arapirdapiri masaJi
kuWis transnazaluri zondis Cadgma
cxviris wina da ukana tamponada sisxldenis dros
pirveladi saswrafo daxmareba Tvalis Wrilobebis, damwvrobis dros. zedapirulad
mdebare ucxo sxeulis amoReba Tvalidan
naxvevis, satransporto “Sinebis” dadeba, laxtis dadeba magistraluri
sisxlZarRvebidan sisxldenis dros
23
16. pirveladi samedicino daxmarebis aRmoCena travmebis, damwvrobebis, moyinvis,
17.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
mogudvis, daxrCobis dros.
praqtikuli sawvrTneli varjiSebis Catareba Temebze: avadmyofebis daxarisxebis
Catareba. daxmarebis organizeba masiuri katastrofebis dros da gansakuTrebiT
saSiSi infeqciebis gamosavlenad
kerZo nawili
farisebri jirkvlis ultrabgeriTi gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli
Sedegebis klinikuri interpretacia.
wvrili nemsiT
farisebri jirkvlis aspiraciuli biofsiis gamokvlevis Catarebis
principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.
farisebri jirkvlis radioizotopuri skanirebis da iodis CarTvis gamokvlevis
Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.
farisebri jirkvlis palpatoruli gamokvlevis Sedegebis
klinikuri
interpretacia
hipoTalamus-hipofizis midamos kompiuteruli tomografiuli da birTvulmagnituri rezonansis
meTodiT miRebuli Sedegebis klinikuri
interpretacia
rentgeno-kraniografiuli gamokvlevis Sedegebis klinikuri nterpretacia
Zvlovani asakis dadgena rentgenografiuli monacemebis safuZvelze
Tvalis fskeris gamokvleva pirdapiri ofTalmoskopiis meTodiT
mxedvelobis velis gamokvleva
Tirkmelzeda jirkvlebis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis
klinikuri interpretacia
kuWqveSa jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri
interpretacia
mkerdukana jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri
interpretacia
Tavi II. ”endokrinologia”
specialobis aRweriloba/specifikacia
muxli 1. specialobisa da specialistis gansazRvreba (definicia);
saeqimo specialobis
specialobis gansazRvreba.
samedicino endokrinologia aris medicinis dargi, romelic zogadi endokrinologiis
fundamentalur kanonzomierebebze dayrdnobiT swavlobs Sinagani sekreciis jirkvlebis
daavadebaTa etiologias, paTogenezs, klinikur gamovlinebebs, diagnostikas, mkurnalobasa
da profilaqtikas am jirkvlebis rogorc pirveladi xasiaTis, ise sxva daavadebaTa fonze
ganviTarebuli meoradi paTologiebis dros.
eqim specialistis gansazRvreba.
eqimi endokrinologi – medicinis dargis specialistia, romlis ZiriTadi profesiuli
24
eqim endokrinologis roli da mniSvneloba janmrTelobis dacvis sistemaSi.
endokrinuli sistema umniSvnelovanes rols asrulebs adamianis organizmis
funqcionirebaSi sicocxlis Casaxvidan mis dasrulebamde. praqtikulad SeuZlebelia iseT
avadmyofobaTa CamoTvla, romelTa Camoyalibebasa da mimdinareobaSi pirdapir Tu
arapirdapir ar monawileobdes endokrinuli sistema. amitom aris mniSvnelovani nebismieri
avadmyofobis dros endokrinologiuri aspeqtebis gaTvaliswineba.
endokrinuli profilis avadmyofobani farTodaa gavrcelebuli mTel msoflioSi da
am gavrcelebis masStabebi rig SemTxvevebSi (Saqriani diabeti, metaboluri sindromi,
iodis deficitiT gamowveuli avadmyofobani da sxva) pandemiis saxes Rebulobs.
endokrinuli sistemis pirvelad avadmyofobaTa farTod gavrcelebasTan erTad maT
udides mniSvnelobas ganapirobebs avadmyofobaTa qronikuli xasiaTi da maTi simZimis
xarisxis progresuli matebis Sinagani tendeciebis arseboba.
zemoaRniSnulidan gamomdinare, cxadi xdeba, rom klinicisti endokrinologis roli
mniSvnelovania ara mxolod endokrinuli sistemis pirveladi xasiaTis avadmyofobaTa
SemTxvevaSi, aramed zogadad, adamianis nebismieri daavadebis ganviTarebis, klinikuri
mimdinareobis, mkurnalobisa da profilaqtikis problemebis sworad gaazrebisTvis.
ras efuZneba klinicist endokrinologad mzadebis sarezidento programa
(saerTaSoriso analogebi, rekomendaciebi da sxva). amerikis da evropis ganviTarebul
qveynebSi funqcionirebs klinicist endokrinologTa momzadebis Tanamedrove sistema,
romelic gamomdinareobs mtkicebulebebze damyarebuli medicinis principebidan. eqimTa
momzadebis procesSi gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba saerTaSoriso da regionuli
mniSvnelobis endokrinologiuri profilis organizaciebis gamocdilebaTa gaziarebas.
aseTebia: diabetis internacionaluri federacia (IDF), diabetis Semswavleli evropuli
asociacia (EASD), evropis endokrinologTa sazogadoeba (ESE), evropis TireoidologTa
asociacia (ETA), amerikis klinicist endokrinologTa asociacia (AACE), amerikis
TireoidologTa asociacia (ATA), amerikis diabetologiuri asociacia (ADA) da sxva. am
organizaciebis eqspertebis mier SemuSavebuli da dRes moqmedi gaidlainebi da
rekomendaciebi rezidenturis programis farglebSia gaTvaliswinebuli.
muxli 2. specialistis profesiuli zogadi codna
codna
klinicisti endokrinologi unda flobdes codnas Semdegi kanonebis Sesabamisad:
⇒ saqarTvelos kanoni “janmrTelobis dacvis Sesaxeb”
⇒ saqarTvelos kanoni “saeqimo saqmianobis Sesaxeb”
⇒ saqarTvelos kanoni “pacientis uflebebis Sesaxeb”
⇒ eqimisa da pacientis urTierTobebis safuZvlebi
⇒ bioeTikis Tanamedrove principebi
muxli 3. eqimeqim-specialistis zogadi unarunar-Cvevebi
klinicist endokrinologs unda SeeZlos
yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:
- qveyanaSi moqmedi samedicino kanonmdeblobiT, agreTve sxva
sakanonmdeblo dokumentebiT, romlebic aregulireben samedicino
saqmianobas.
zogadi nawili
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
25
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
arapirdapiri masaJi
pirveladi samedicino daxmarebis aRmoCena travmebis, damwvrobebis, moyinvis,
kerZo nawili
wvrili nemsiT
klinikuri
interpretacia
interpretacia
rentgeno-kraniografiuli gamokvlevis Sedegebis klinikuri interpretacia
interpretacia
interpretacia
muxli 4. specialoba moicavs qvemoCamoTvlili daavadebebis, paTologiuri mdgomareobebis
klinikas, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas:
endokrinuli sistemis daavadebani
sazogadoebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris organizaciis
organizaciis safuZvlebi
sazogadoebrivi jandacvis organizaciis safuZvlebi. endokrinologiuri daxmarebis
organizacia. endokrinologiuri daxmarebis menejmenti da dagegmvis Teoriuli
safuZvlebi. endokrinologiuri samsaxuris ekonomikis safuZvlebi. endokrinologiur
daavadebaTa epidemiologia da statistika. emdokrinologiuri profilis avadmyofTa
dispanserizacia da samkurnalo-profilaqtikuri daxmarebis organizacia. saeqimo-SromiTi
eqspertiza. sanitarul-saganmanaTleblo muSaobis organizacia. endokrinologiuri
profilis avadmyofTa saganmanaTleblo skolebi. samedicino eTika da deontologia.
klinikaSi
26
stresis koncefcia.
meTodebi.
hipoTalamushipoTalamus-hipofizis sistemis daavadebani
hipoTalamus-hipofizis daavadebaTa klasifikacia.
reabilitacia.
akromegalia da gigantizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi,
hipoTalamus-hipofizis ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
cerebralur-hipofizuri nanizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
hiperprolaqtinemiis sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
adipozogenitaluri distrofia: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika,
reabilitacia.
hipoTalamus-hipofizis midamos hormonulad araaqtiuri simsivneebi da maTi roli
hipoTalamus-hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi.
Tirkmelzeda jirkvlebis daavadebani
27
reabilitacia.
reabilitacia.
Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba:
ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia,
Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisoba.
paTomorfologia: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis sxvadasxva
Sedegebi.
garTulebebi:
Tirkmelzeda jirkvlis
jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis qerqis
Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.
etiologia: memkvidreobiTi faqtorebi, fermentuli sistemebis genetikuri
arasrulfasovneba.
paTomorfologia:
diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevebis monacemebi, hormonuli
mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, sasqeso
28
lokalizacia, Tirkmelzeda jirkvlis da jirkvalgareSe (eqstraadrenaluri)
paragangliomebi da mravlobiTi simsivnebebi. keTilTvisebiani da avTvisebiani
men II ).
adrenolizuri), feoqromocitomis topiuri diagnostika..
pirveladi aldosteronizmi, Tirkmlovani hipertenzia, diencefaluri sindromi
saSualebani).
kuWqveSa jirkvlis kunZulovani
kunZulovani aparatis daavadebani.
Saqriani diabeti
Saqriani diabetis epidemiologia, misi xvedriTi wili zogadi daavadebebis
struqturaSi. sxvadasxva qveynis populaciebSi Saqriani diabetis gavrceleba. asakisa da
sqesis gavlena Saqriani diabetis gavrcelebaze. Saqriani diabetis sixSire qalaqisa da
soflis mosaxleobaSi. erovnuli faqtoris, geografiuli garemos, kvebis xasiaTis da
cxovrebis niris gavlena Saqriani diabetis gavrcelebaze. Saqriani diabetis xvedriTi
wili mosaxleobis sikvdilianobis struqturaSi.
etiologia: memkvidreobiTobis roli, memkvidreobiTi gadacemis gzebi,
diabetTan SeuRlebuli memkvidreobiTi sindromebi. diabetis ganviTarebis
maprovocirebeli faqtorebi.
paTogenezi: insulinis absoluturi da SedarebiTi ukmarisoba, rogorc tipi 1 da 2
diabetis ZiriTadi paTogenezuri faqtori. imunologiuri cvlilebebi 1 tipis Saqriani
diabetis dros. glukagonis, somatostatinis, receptoruli, postreceptoruli da sxva
faqtorebis roli tipi 2 Saqriani diabetis paTogenezSi. metaboluri darRvevebi:
naxSirwylovani, cximovani da cilovani cvlis, wyal-eleqtrolituri balansis darRvevebi.
ZiriTadi klinikuri simptomebis paTogenezi. diabeturi mikroangiopaTiis paTogenezi.
Saqriani diabeti da endokrinuli sistemis sxva daavadebani.
patomorfologia: kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparati. morfologiuri
Saqriani diabetis eqsperimentaruli aspeqtebi: aloqsanuri, floriZinuli,
klinika da cvlilebebi organoebsa da sistemebSi: Saqriani diabetis klasifikacia.
Saqriani diabetis dekompensaciis zogadi gamovlinebani. kanis mdgomareoba. lipoiduri
nekrobiozi, diabeturi qsanTomatozi, diabeturi buStuki, diupiutrenis kontraqtura,
vitiligo, furunkuli, karbunkuli, diabeturi dermopaTia, beWdisebri granuloma,
celuliti. sunTqvis organoebi. gul-sisxlZarRvTa sistema. diabeturi kardiopaTiis sxva
da sxva paTogeneturi variantebi: metaboluri, vegetoneiropaTiuli, mikroangiopaTiuri da
kombinirebuli formebi. Saqriani diabeti da sisxlZarRvTa aTerosklerozi. diabeti da
gulis iSemiuri daavadeba. miokardiumis infarqtis Taviseburebani Saqriani diabetis dros.
diabeturi terfi. neiropaTiuli, iSemiuri da neiro-iSemiuri wyluli terfis areSi,
mSrali da sveli gangrena. mxedvelobis nervis atrofia, nervuli sistema: diabeturi
29
mononeiropaTia, diabeturi amiotrofia, diabeturi radikulopaTia, diabeturi
polineiropaTia, diabeturi neiroarTropaTia (Sarkos terfi). diabeturi encefalonpaTia,
diabeturi gastropaTia, diabeturi enteropaTia, Sardis buStis diabeturi atonia,
impotencia, kardiovaskuluri refleqsebis paTologia. kuW-nawlavis traqti da RviZli.
Saqriani diabeti da gastriti. Saqriani diabeti da kuWisa da Tormetgoja nawlavis
wylulovani daavadeba. Saqriani diabeti da kuW-nawlavis traqtis kibo. Saqriani diabeti,
cxomovani hepatozi da RviZlis cirozi. Saqriani diabeti da naRvel-kenWovani daavadeba.
Saqriani diabeti da pankreatiti. Tirkmlebi da Sardis gamomyofi gzebi: diabeturi
nefropaTia. interkapilaruli da difuzuri glomerulosklerozi. Saqriani diabeti da
saSarde gzebis infeqcia. Saqriani diabeti da papilaruli nekrozi. diabeturi
nefropaTiis evolucia da klasifikacia. hipoTalamus-hipofizuri sistemis funqciuri
mdgomareoba. sasqeso jirkvlebis funqciuri mdgomareoba. Saqriani diabeti da Sinagani
sekreciis sxva jirkvlebi.
diagnostikis meTodebi: peroraluri glukozotorelanturi testi, intravenuri
jgufebSi daavadebis gamovlenis meTodebi. klinikuri diabetis diagnostika: glikemia
profilaqtika da mkurnaloba: diabetiis da misi garTulebebis profilaqtika.
pacientebis ganswavlis roli. TviTkontroli. Saqriani diabetis kompensaciis
kriteriumebi. dietoTerapia. insulinoTerapia da misi garTulebebi: alergiuli reaqciebi,
lipodistrofia, SeSupeba, akomodaciis darRveva, hipoglikemia. peroraluri antidiabeturi
preparatebi. hipolipidemiuri vitaminebi. angioproteqtorebi da sxva samkurnalo
saSualebebi. mkurnalobis fizioTerapiuli meTodebi. fizikuri datvirTvis roli Saqriani
diabetis mkurnalobaSi. mkurnalobis Taviseburebani qirurgiuli Carevis dros.
gadaudebeli mdgomareobebi: hiperglikemiuri hiperketonemiuri koma: etiologia,
paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, profilaqtika, mkurnaloba.
hiperlaqtaciduri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi,
mkurnaloba, profilaqtika. hiperosmolaruli koma: etiologia, paTogenezi, klinika,
diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika. hipoglikemiuri koma: etiologia,
paTogenezi, klinika, diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.
siberisas. klinika. garTulebebi.mkurnalobis Taviseburebani. prognozi da
dispanserizacia: Saqriani diabetiT daavadebul avadmyofTa dispanseruli meTvalyureoba,
hiperinsulinizmi
etiologia: absoluturi da SedarebiTi hiperinsulinizmi. hiperinsulinizmis
memkvidreobiTi formebi (mravlobiTi endokrinuli neoplazia).
patogenezi: absolituri hiperinsulinizmi: insulinoma, B-ujredebis difuzuri
hiperplazia, qronikuli pankreatiti. zolinger-elisonis sindromi. SedarebiTi
hiperinsulinizmi: funqciuri reaqtiuli hipoglikemia, alimentaruli hipoglikemia,
kontrainsularuli hormonebis ukmarisoba, neoglikogenezis da glikogenolizis
darRvevebi, pankreas gare simsivneebi. hiperinsulinizmis paTogenezuri klasifikacia.
paTomorfologia: insulinomis paTomorfologia, pankreas gare simsivneebis
paTomorfologia.
hiperinsulinizmis klinika: spontanuri hipoglikemia. insulinomis klinika Setevebs
Soris periodSi.
30
diagnozi: laboratoriuli da funqciuri meTodebi. diferencialuri diagnozi:
absolituri da SedarebiTi hiperinsulinizmi da insuloma. insulinoma da mravlobiTi
endokrinuli neoplaziis sindromebi.
mkurnaloba: insulinomis da absolituri da SedarebiTi hiperinsulinizmis sxva
formebis mkurnalobis meTodebi. insulinomis araoperabeluri formebis mkurnaloba.
spontanuri hipoglikemiis profilaqtika, SedarebiTi hiperinsulinizmis
profilaqtika.
prognozi. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. Sromisunarianobis da
invalidobis sakiTxebi.
glukagonoma
etiologia: daavadebis avTvisebiani da keTilTvisebiani formebi.
paTomorfologia: kuWqveSa jirkvalis kunZulovani aparatis A-ujredebis
cvlilebebis daxasiaTeba.
klinika: niSnebis klinikuri triada.
diagnozi da diferencialuri diagnozi. glukagoniis Semcveloba sisxlSi.
diferencailuri diagnozi tipi 2 diabetis memkvidreobiT formasTan.
mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. paliatiuri mkurnaloba.
prognozi. prognozi sicocxlesTan mimarTebaSi simsivnis xasiaTidan gamomdinare.
somatostatinoma.
somatostatinoma.
memkvidreobiTi faqtorebis roli, men-1;
paTomorfologia: kunZulovani aparatis D-ujredebis cvlilebebis xasiaTi.
klinika: Saqriani diabetis klinikuri gamovlenis Taviseburebani.
diagnozi da diferencialuri diagnozi: somatostatinis gansazRvra sisxlSi.
mkurnaloba: operaciuli da paliatiuri meTodebi.
prognozi da dispaserizacia: SromiTi da vitaluri prognozi. Sromisunarianobis
eqspertiza.
farisebri jirkvlis daavadebebi
daavadebebi
adrenoreceftorebis mgrZnobelobis momatebis roli. Tireoiduli hormonebis
cvla Tireotoqsikozis dros. zrda da ganviTareba. Tireoiduli hormonebis Warbi
toqsiuri Ciyvis klinika: Tireoiduli hormonebis da kateqolaminebis
bavSvTa asakSi.
31
movlenebi, Bbeta adrenoblokatorebiT mkurnaloba TireostatikebTan erTad da
imunokoreqciis mizniT. recidivebi difuzur-toqsiuri Ciyvis medikamentozuri
dozis gansazRvis meTodi, radioiodTerapiis meTodi (erTjeradi, wiladobrivgaxangrZlivebuli), radioiodTerapiis efeqturoba. garTulebebi (WeSmariti da
hipotetiuri). sanatorul-kurortuli mkurnaloba. fizioTerapiruli mkurnaloba.
ofTalmopaTiisa da Tireotoqsikozis recidivebis mixedviT. dakvirvebis vadebi,
Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani
toqsiuri Ciyvi
mniSvneloba.
paTogenezi: cvliTi procesebi Tiroiduli hormonebis siWarbis dros.
Tireotoqsiuri adenomis diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi,
stimulaciis testebi, farisebri jirkvlis vizualizacia (scintigrafia,
ultrasonografia).
movla).
hipoTireozi
etiologia: pirveladi hipoTireozis etiologia: autoimunuri procesi,
(funqciuri cdebi).
32
endemiuri Ciyvi.
mikroelementebis Tanafardobis darRveva. cilebisa da vitaminebis deficiti.
farisebri jirkvlis morfofunqciuri mdgomareobis Sefaseba radioizotopuri,
daavadebebTan (kista, linfogranulomatozi, kisris simsivneebi, tuberkulozuri
mwvave Tireoiditi.
mniSvneloba.
profilaqtika.
reabilitacia.
etiologia: virusuli infeqciis roli daavadebis ganviTarebaSi,
33
profilaqtika: prognozi da dispanserizacia recidiuli formebis dros
avadmyofebis dispanserizacia daavadebis klinikuri mimdinareobis mixedviT.
etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli, autoimunuri meqanizmebis
mniSvneloba.
klinika: epidemiologia. klasifikacia: klinikuri mimdinareobis variantebi
farisebrijirkvlis kibo, limfosarkoma, karcinoma endemuri Ciyvi, radiaciuli
klinika: lokaluri simptomebi, daavadebis mimdinareobebis klinikuri
rentgenologiuri gamokvleva, radioizotopuri testebi, farisebrijirkvlis ubg.
farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia, punqtatis citologiuri
gamokvleviT,
34
diagnostikaSi. farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis
mkurnaloba da profilaqtika. specifiuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia
procesebis dros.
farisebri jirkvlis radiaciuli dazianeba
farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebis klasifikacia: saerTaSoriso
histologiuri klasifikacia; klinikur-morfologiuri kasifikacia. klasifikacia
simsivneebi).
35
Zvali, xerxemali) mimoxilviTi rentgenografia bariumis fafiT,
rentgenopnevmoTireoidografia, arteriografia, kompiuteruli tomografia,
mkurnalobis simZimisa da vadebis simsivnis histologiuri Senebis mixedviT.
mixedviT.
imuno
jirkvlis kibo.
paTogenezi: imunitetis ujreduli da humoraluri meqanizmebis roli
kavSiri.
kompleqsebi, imunoglobulinebi da sxva). hormonuli Tireoiduli statusi
36
sporaduli Ciyvi.
struqtura.
diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevis monacemebi. hormonuli
garTulebebi.
Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. sporaduli Ciyvis klinikuri
farisebraxlo jirkvlis daavadebebi
hiperparaTireozi
paTomorfologia: hiperplaziis da adenomebis anatomiur-histologiuri
Taviseburebani _ farisebraxlo jjirkvlis ganmeorebiTi hiperplazia umetesad
37
krizis diagnostika. diferencialuri diagnozi pirvelad, meorad da mesameul
postoperaciuli movla). postoperaciuli tetaniis mkurnaloba. medikamentozuri
hipoparaTireozi
klasifikacia: postoperaciuli tetania, meoradi tetania, postoperaciuli
etiologia: farisebraxlo jirkvlis tramvebi, amokveTa da dazianeba.
da mxcovanebSi.
monacemebis Sefaseba. klinikur-laboratoriuli testebi diagnostikuri cdebi.
diferencialuri diagnozi im daavadebebTan romelTac Tan axlavT tetania.
mkurnaloba.
profilaqtika: postoperaciuli hipoparaTireozi da misi garTulebebis
profilaqtika.
simsuqne.
epidemoilogia: simsuqnis gavrceleba da sqesis da asakis mixedviT. simsuqnis
gavrceleba ekonomiurad ganviTarebul da ganviTarebad qveynabSi.
simsuqnis klasifikacia: klasifikacia etiopaTogenezis mixedviT. simsuqnesTan
dakavSirebuli genetikuri sindromebi.
etiologia: genetikuri faqtorebis roli simsuqnisa da hipokineziis genezSi.
alimentaruli faqtoris mniSvnleoba. centraluri nervuli sistemis da hipoTalamusis
roli simsuqnis genezSi. endokrinuli metaboluri darRvevebis da infeqciis roli.
paTogenezi: organizmis energetikuli homeostazi. hipoTalamuri regulaciis
darRveva. Warbi kvebis da hipodinamiis roli simsuqnis paTogenezSi. endokrinuli
darRvevebi (hiperinsulinizmi, Tirkmelzeda jirkvlis qerqis glukokortikoiduli
funqciis darRveva, darRvevebi reproduqciul sistemaSi da sxva). metaboluri darRvevebi
(cximovani, naxSirwylovani, wyal-marilovani cvlis darRvevebi).
paTomorfologia: simsuqnis morfologiuri variantebi.
klinika: ekzogenuri konstituciuri simsuqnis klinikuri simptomatika: gulsisxlZarRvTa sistemis kuWnawlavis traqtis, hepato-biliaruli sistemis, Sardis
gamomyofi sistemis, centraluri nervuli sistemis, endokrinuli sistemis, imunuri
sistemis mdgomareoba simsuqnis dros. klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani.
simsuqnis pirveladad endokrinuli formebi. pikvikis sindromi. genetikuri sindromi,
romlebsac Tan axlavT simsuqne (prader-vilis sindromi, morgan-stiuart-biglis sindromi,
alstromis sindromi). simsuqne, rogorc sxva daavadebis riskfaqtori.
simsuqnis sxvadasxva formebis diagnostika: somatometria, klinikurlaboratoriuli monacemebis Sefaseba, gamokvlevis instrumentaluri meTodebi (ekg, eg,
38
eqo, eg da sxva). rentgenologiouri gamokvlevebi (kraniograma da sxva) lipidogramis
Sefaseba glukozis tolerantobis Sefaseba. hormonuli statusi simsuqnis dros.
diferencialuri diagnozi: genetikuri sindromebi romlebsac Tan axlavT simsuqne.
endokrinuli daavadebebi romlebsac Tan axlavT simsuqne (icenko-kuSingis daavadeba,
hipoTireozi, hiperinsulinizmi, laqtorea-amenoreis sindromi da sxva). simsuqnis
hipoTalamuri da organuli formebi. pikvikis sindromi.
mkurnaloba: dieta. samkurnalo kveba. farmakoTerapia (anoreqsiuli preparatebi,
hipolipidemiuri preparatebi, hormonuli Trapia). samkurnalo fizkultura, fizikuri
datvirTva, masaJi, fizioTerapiuli mkurnaloba. operaciuli mkurnaloba. fsiqoTerapia.
profilaqtika: racionaluri kveba da moZraobis reJimi, TviTkontroli da
sazogadoebrivi RonisZiebani.
prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba simsuqnis formaze, stadiaze da
garTulebebze. saeqimo-SromiTi eqspertiza da reabilitacia.
sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.
sasqeso jirkvlebis paTfiziologia
sasqeso jirkvlebis ganviTarebis paTologia. gonadebis formirebis darRveva.
arasasurveli faqtorebis gavlena (genetikuri qromosomuli anomaliebi). gonadebis
ageneziis cneba. gonadebis dizgeneziis da gonadebis Sereuli dizgeneziis cnebebi. sasqeso
hormonebis sinTezis da sekreciis darRvevebi qsovilebis mgrZnobelobis darRveva sasqeso
hormonebis mimarT.
Cvenebebi.
prognozi: dispanserizacia. socialuri adaptirebis da Sromisunarianobis
sakiTxebi.
displaziuri simptomebi, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba,
Cvenebebi.
sindromTan.
principebi) Tandayolili displaziebis qirurgiuli mkurnaloba. prognopzi.
39
zrdasrul asakSi.
asakis gamokvleva, ginekografia, sasqeso qromatinis gansazRvra, kariologiuri
androgenebiT. prognozi. SenacvlebiTi hormonuli Terapiis drouli dawyebis
klinika: sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi ganviTareba, fertiloba,
formebi).
Sefaseba, rendgenologiuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri
laparatomiis Cvenebebi. crumdedrobiTi hermafroditizmis sxvadasxva variantebis
Soris. mkurnaloba: qirurgiuli da hormonuli. prognozi. dispanserizacia.
hipogonadizmi.
40
Tavisebureba. meoradi hipogonadizmis mimdinareobis Taviseburebani. mesameuli
liuliberiniT, citogenetikuri gamokvlevis Sefaseba, spermatogramis Sefaseba,
mkurnaloba: dawyebis vadebi, sqesobrivi hormonebiT mastimulirebeli da
Taviseburebani. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da
mdebareobis anomaliis klinikuri variantebi, gondebis funqciuri mdgomareoba,
hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi cru
monacemebis Sefaseba, Tirkmelzeda jirkvlebis radioizotopiuri vizualizaciis
diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. prognozi.
sakvercxeebze.
cnebebi ,,menopauza”, ,,perimenopauza” (klimaqteria), ,,postmenopauza” da
gaZlierebuli darRvevebi: osteoxondrozi, arTropaTia, klimaqteriuli
miokardiodistrofia;
epifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli
41
sindromebi.
kraniogramis Sefaseba, nevrologiuri statusis pnevmoencefalogramis, eeg,
prognozi: damokidebuleba daavadebis etiologiasTan da mkurnalobis
adeqvaturobasTan;
dispanserizacia: endokrinologis, neiroqirurgis, okulistis da sxva
Sromisunarianobis eqspertiza: droebiTi Sromisuunaroba da adreuli
invalidizacia.
urTierTTanafardoba da funqciuri aqtivoba, imunuri sistemis hormonebis da
mdgomareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: hormonaluri gamokvlevis
prognozi.
Zvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTxebi.
sakiTxebi.
osteopeniis cnebis gansazRvra.klasifikacia: osteoporozi. osteomalacia.
osteoatrofia. hipoplaxia da Zvlebis agenezia. arasrulyofili osteogenezi.
osteoporozi.
klasifikacia: pirveladi (idiofatiuri) osteoporozi, meoradi (nawilobriv
cnobili paTogenezi) osteoporozi, iatrogenuli formebi;
menopauzis Semdgomi da seniluri osteoporozi: epidemiologia da socialuri
ekonomiuri aspeqtebi. etiologia. paTogenezi. paTomorfologia. klinika;
mozrdilebis da bavSvebis idiopaTiuri osteoporozi: otiologia da paTogenezi.
klinikuri Taviseburebani sqesisa da asakis mixedviT.
42
ConCxis daavadebebis diagnostika.
laboratoriuli gamokvlevebi: Ca, Ca2+, P da tutovani fosfatazis gansazRvra
sisxlis SratSi. SardiT gamoyofili Ca, P daoqsipronilis gansazRvra;
hormonuli gamokvlevis monacemebi: kalcitoninis, paraThormonis, D vitaminis da
misi metabolitebis gansazRvra. gastrinis, zrdis hormonis, prolaqtinis da sasqeso
steroidebis gansazRvra;
Zvlovani qsovilis vizualizaciasTan dakavSirebuli gamokvlevebi:
rentgenologiuri, radiozotopuri. kompiuteruli tomografia;
Zvlis simtkicis gansazRvra: fotonuri absorbciometria, rendgenaltomedria da
sxva.
osteopeniis diferencialuri diagnozi.
osteoporozebis da osteomalaciis diferencialuri diagnozi: hiperparaTireozi,
pejetis daavadeba, meoradi formireba renaluri osteodistorofia, ojaxuri
hiperkalciuria.
profilaqtikuri RonisZiebebi: dieta, fizikuri aqtioba, kalciumis preparatebi;
medikamentozuri mkurnaloba: vitamini D, kalcitonini, bifosfonatebi, osteonini,
osini, hormonoTerapia, simptomuri Terapia;
prognozi da dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.
reanimacia endokrinuli daavadebebis dros.
endokrinuli genezis arteriuli hipertenziis etiopaTogenezi, klinika,
diferencialuri diagnozi da mkurnaloba.
muxli 5. im laboratoriul
laboratoriultoriul-instrumentuli gamokvlevebis CamonaTvali, romelTa
Sedegebis interpretacia da klinikuri Sefaseba unda SeeZlos eqim – specialists;
kerZo nawili
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wvrili nemsiT
klinikuri
interpretacia
interpretacia
rentgeno-kraniografiuli gamokvlevis Sedegebis
Zvlovani asakis dadgena rentgenografiuli
monacemebis safuZvelze
interpretacia
interpretacia
muxli 6. eqimeqim-specialistis aucilebeli praqtikuli unarunar-Cvevebi (diagnostikuri da
samkurnalo manipulaciebi);
1.
2.
3.
4.
5.
6.
43
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
arapirdapiri masaJi
kerZo nawili
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wvrili nemsiT
klinikuri
interpretacia
interpretacia
rentgeno-kraniografiuli gamokvlevis Sedegebis
interpretacia
interpretacia
muxli 7. im daavadebebis
daavadebebis da paTologiuri mdgomareobebis CamonaTvali, romelTa
profilaqtika, diagnostika, pirveladi daxmareba da mkurnaloba unda SeeZlos eqimeqimspecialists.
1.
hipoTalamus-adenohipofizis sistemis avadmyofobani;
2.
neirohipofizis avadmyofobani;
3.
farisebri jirkvlis avadmyofobani;
4.
Tirkmelzeda jirkvlis qerqovani Sris avadmyofobani;
5.
Tirkmelzeda jirkvlis tvinovani Sris avadmyofobani;
6.
sqesobrivi diferenciaciis darRvevebi;
7.
mamakacis reproduqciuli sistemis (maT Soris saTesle jirkvle-bis avadmyofobaTa)
endokrinologiuri aspeqtebi;
44
8.
qalis reproduqciuli sistemis (maT Soris sakvercxeebis avadmyo-fobaTa)
endokrinologiuri aspeqtebi;
9.
simsuqne da metaboluri sindromi;
10. Saqriani diabeti;
11. lipoproteidebis cvlis darRvevebi;
12. hipoglikemia;
13. mravlobiTi endokrinuli sistemis darRvevebi: kuW-nawlavis traqtis da pankreasis
endokrinuli simsivneebi;
14. mravlobiTi endokrinuli sistemis darRvevebi: mravlobiTi endokrinuli
neoplaziebi da autoimunuri endokrinopaTiebi;
15. endokrinuli paraneoplastiuri sindromi;
16. Zvlebisa da kalciumis metabolizmis darRvevebi: Zvali da mineraluri cvla
janmrTelebsa da sxva da sxva avadmyofobaTa dros;
17. Zvlebisa da kalciumis metabolizmis darRvevebi: farisebraxlo jirkvlebis
avadmyofobani da hiper- an hipokalcemiiT mimdinare avadmyofobani;
18. Zvlebisa da kalciumis metabolizmis darRvevebi: osteoporozi;
19. Zvlebisa da kalciumis metabolizmis darRvevebi: pejetis avadmyofoba da Zvlebis
displaziis sxva formebi.
Tavi III. swavlebis/Sefasebis meTodebi.
muxli 1. swavlebis/Sefasebis principebi
rezidenturis programis direqtori atarebs rezidentis mier Catarebuli
saqmianobis (a) periodul da (b) Semajamebel Sefasebas.
perioduli Sefaseba tardeba rezidentis mzadebis yoveli calkeuli ciklis
dasrulebis Semdeg (ara nakleb weliwadSi erTxel), mis mier am ciklis
periodSi Catarebuli muSaobis Sedegebis analizis safuZvelze. rezidentis
periodul Sefasebas atarebs programis direqtori lokalur klinikur
xelmZRvanelTan erTad.
rezidenturis programis dasrulebis Semdeg, rezidenturis programaSi monawile
dawesebulebebis lokaluri klinikuri xelmZRvanelebis gaerTianebul krebaze
programis direqtoris mier tardeba rezidentebis Semajamebeli Sefaseba,
romelic werilobiT egzavneba postdiplomuri ganaTlebis sabWos da jandacvis
saministros.
programis direqtoris wardginebisa da dadebiTi Semajamebeli daxasiaTebis
safuZvelze, postdiplomuri mzadebis erovnuli sabWo-kreba ganixilavs
konkretuli rezidentis mzadebis Sedegebs da iRebs gadawyvetilebas Sesabamis
specialobaSi profesiuli mzadebis damadasturebeli dokumentis (diplomi,
sertifikati) gacemis Sesaxeb.
muxli 2. Sefasebis meTodebi
rezidenturis programiT profesiuli mzadebis Sedegebis Sefasebis procedura
iTvaliswinebs rezidentis mier piradad:
- gatarebuli avadmyofebis raodenobas da daavadebebis
mravalferovnebas.
- Catarebuli diagnostikuri da samkurnalo procedurebis nairsaxeobas,
raodenobasa da xarisxs.
- dawerili da Sevsebuli samedicino dokumentaciis (avadmyofobis
istoriebi,gamokvlevebis daskvnebi, amonawerebi, samedicino cnobebi da
sxva), raodenobasa da xarisxs.
- samedicino konferenciebisa da seminarebis muSaobaSi misi
personaluri monawileobis sixSires da dones.
- Catarebuli samuSaos analizi dRiurebis saxiT, romelic damowmebuli
iqneba ciklis xelmZRvanelis mier.
45
calkeul samedicino dawesebulebebSi Tu ganyofilebebSi lokaluri
klinikuri xelmZRvanelebisagan miRebul daxasiaTebebs.
muxli 3. Sesafasebeli kompetenciebi.
-
1.
Teoriuli mzadeba (ix. CamonaTvali wina TavebSi);
2.
praqtikuli saqmianoba (ix. CamonaTvali wina TavebSi);
3.
monacemTa Segrovebisa da fiqsirebis saSualebani (ix. CamonaTvali wina TavebSi);
Sesasrulebeli manipulaciebis CamonaTvali:
samkurnalo-diagnostikuri meTodebis raodenoba, romelic rezidentma unda
Seasrulos rezidenturaSi mzadebis periodSi.
zogadi nawili
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
1. wamlebis, sisxlis SemcvlTa Seyvana venaSi
- 50
ekg aparatiT muSaobis codna, ekg damoukideblad gaSifvra –50
3. Sardis buStis kaTeterizacia
- 10
fiziologiuri mSobiarobis miReba – 5
ginekologiuri manualuri gamokvleva - 25
winamdebare jirkvlis reqtaluri gamokvleva –10
50
Wrilobebis damuSaveba da gakerva – 10
Cirqgrovebis gakveTa –5
ineqciebis gakeTeba kunTebSi da kanqveS – 30
arapirdapiri masaJi - 10
30
cxviris wina da ukana tamponada sisxldenis dros – 5
mdebare ucxo sxeulis amoReba Tvalidan – 5
sisxlZarRvebidan sisxldenis dros – 5
mogudvis, daxrCobis dros –5
- 10
kerZo nawili
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
farisebri jirkvlis ultrabgeriTi gamokvleva
– 50
farisebri jirkvlis aspiraciuli biofsia wvrili nemsiT
–10
farisebri jirkvlis radioizotopuri skanireba da iodis CarTvis gamokvleva – 10
farisebri jirkvlis palpatoruli gamokvleva- 200
meTodiT gamokvlevebSi monawileobis miReba. rentgenokraniografiuli meTodiT gamokvlevebSi monawileobis miReba
- 50
- 100
- 200
mxedvelobis velis gamokvleva - 200
Tirkmelzeda jirkvlebis vizualizaciuri meTodebiT meTodiT gamokvlevebSi
monawileobis miReba - 50
kuWqveSa jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT meTodiT gamokvlevebSi
mkerdukana jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT meTodiT gamokvlevebSi
46
profesiuli
profesiuli mzadebis sxva formebi
klinicisti endokrinologis profesiuli mzadebis procesSi didi yuradReba eTmoba
iseTi formebis aqtiur gamoyenebas, rogoricaa samecniero simpoziumebi, lokaluri,
regionuli da saerTaSoriso konferenciebi, endokrinologTa sazogadoebis
samecniero-praqtikuli xasiaTis sxdomebi, adgilobrivi da saerTaSoriso asociaciebis
Tu sxva organizaciebis mier Catarebuli akreditirebuli trening kursebi klinikuri
endokrinologiis aqtualur sakiTxebze.
Tavi IV. programis xangrZlivoba.
klinikur endokrinologiaSi rezidentis momzadebis xangrZliobaa 33 Tve. es vada
gamomdinareobs im Teoriuli da praqtikuli masalis moculobisa da sirTulidan, romlis
aTviseba programiT aris gaTvaliswinebuli. swavlebis vadis gansazRvrisas yuradReba
mieqca ara mxolod masalis moculobas, aramed gaTvaliswinebuli iyo im aucilebeli
drois minimumi, romelic saWiroa profesiuli unar-Cvevebis gamomuSavebisa da
dafiqsirebisTvis.
Sualeduri miznebi gamomdinareobs klinikuri endokrinologiis Teoriuli masalis
da misi calkeuli Tavebis Sesabamisi praqtikuli unar-Cvevebis dauflebis maRali
xarisxis etapobrivad uzrunvelyofis amocanebidan.
Tavi V. rezidenturaSi profesiuli mzadebis meToduri uzrunvelyofisa da
organizaciis wesi.
muxli 1. rezidenturaSi profesiuli mzadeba warimarTeba saqarTvelos kanonebis `saeqimo saqmianobis Sesaxeb~, “janmrTelobis dacvis Sesaxeb” -Sesabamisad.
muxli 2. rezidenturaSi profesiuli mzadeba xorcieldeba diplomis Semdgomi
ganaTlebisa (profesiuli mzadebis) da uwyveti profesiuli ganviTarebis sabWos mier
akreditebuli rezidenturis programebiT saeqimo specialobaTa nusxis Sesabamisad.
muxli 3. rezidenturaSi profesiuli mzadebas srulad afinansebs saxelmwifo
(stomatologiur specialobebSi dasaSvebia kerZo dafinanseba), saministros
specialuri saxelmwifo programis _ `diplomisSemdgomi samedicino ganaTlebis
saxelmwifo programis~ farglebSi. amave dros, arsebobs rezidenturis alternatiuli
diplomisSemdgomi ganaTleba (profesiuli mzadeba), romelic gulisxmobs sarezidento
programis yvela modulis gavlas calkeuli modulisa da mTlianad programis
xangrZlivobis zustad gansazRvris gareSe da finansdeba kerZo piris mier moZiebuli
saxsrebiT (“rezidenturi alternatiul diplomisSemdgom ganaTlebaSi (profesiul
mzadebaSi) monawileobis, misi warmarTvisa da Sefasebis wesisa da im samedicino
dawesebulebebis akreditaciis kriteriumebis da wesis damtkicebis Sesaxeb, romlebSic
SesaZlebelia diplomisSemdgomi ganaTlebis (profesiuli mzadebis) kursis gavla”
saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 2007 wlis 18
aprilis #135/n brZanebis Sesabamisad).
muxli 4. rezidenturaSi Caricxvis wesi ganisazRvreba saqarTvelos Sromis,
janmrTelobis da socialuri dacvis ministris brZanebiT: `erTiani diplomisSemdgomi
sakvalifikacio gamocdis Catarebis wesisa da rezidenturaSi Caricxvis wesis
damtkicebis Sesaxeb~ (# 295/n; 3.11.2006), xolo rezidenturis alternatiuli
diplomisSemdgomi mzadebis wesi: “rezidenturis alternatiuli diplomisSemdgom
ganaTlebaSi (profesiuli mzadebaSi) monawileobis, misi warmarTvisa da Sefasebis
wesisa da im samedicino dawesebulebebis akreditaciis kriteriumebis da wesis
damtkicebis Sesaxeb, romlebSic SesaZlebelia diplomisSemdgomi ganaTlebis
(profesiuli mzadebis) kursis gavla” (#135/n; 18.04.2007).
muxli 5. rezidenturis programis ganxorcieleba mimdinareobs sauniversiteto
klinikebsa da im samedicino dawesebulebebSi, romelTac miRebuli aqvT akreditacia
kanonmdeblobiT dadgenili wesiT (`rezidenturis alternatiul diplomisSemdgom
ganaTlebaSi (profesiul mzadebaSi) monawileobis, misi warmarTvisa da Sefasebis
wesisa da im samedicino dawesebulebebis akreditaciis kriteriumebis da wesis
damtkicebis Sesaxeb, romlebSic SesaZlebelia diplomisSemdgomi ganaTlebis
47
(profesiuli mzadebis) kursis gavla~ saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da
socialuri dacvis ministris 2007 wlis 18 aprilis #135/n brZanebis Sesabamisad).
muxli 6. rezidenturis kursis dasrulebis Semdeg gaicema saxelmwifo mowmoba.
muxli 7. rezidenturis programis xarisxis uzrunvelyofaze pasuxismgebelni arian rezidenturis programis direqtori, programis direqtorati, lokaluri
xelmZRvanelebi, rezidentebi, saministros saxelmwifo kontrols daqvemdebarebuli
sajaro samarTlis iuridiuli piri.
muxli 8. programis direqtoris movaleobebi:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
misaRebi gamocdis programis Sedgena da
rezidenturaSi miRebis procesSi
monawileoba;
specialobis aRwerilobis safuZvelze Sedgenil diplomis Semdgomi profesiuli
mzadebis (rezidenturis) akreditebuli programis ganxorcielebas;
samedicino dawesebulebis da lokaluri xelmZRvanelis miTiTebiT rezidentis
individualuri gegma-grafikis Sedgena da gansazRvra Tu ramden rezidents
SeiZleba zedamxedvelobdes erTi lokaluri xelmZRvaneli.
winaswar dadgenili individualuri grafikis mixedviT rezidentis mier
Sesasrulebeli samuSaos moculobasa da Casatarebeli manipulaciebis
raodenobaze kontroli.
direqtoratis wevrebTan erTad dadgenili wesis mixedviT yovelwliurad
rezidentis muSaobis Sefaseba da saministros saxelmwifo kontrols
daqvemdebarebul sajaro samarTlis iuridiuli pirisaTvisangariSis Cabareba.
yovelwliuri Sefasebis Sedegebis gaTvaliswinebiT rezidentisaTvis rekomendacias
micema programis gagrZelebis Sesaxeb.
rezidentis saqmianobis aradamakmoyofilebli wliuri Sefasebisas, saministros
saxelmwifo kontrols daqvemdebarebul sajaro samarTlis iuridiuli pirisaTvis
dasabuTebuli moxsenebiT baraTis wardgena garicxvis Sesaxeb.
rezidenturis kursis warmatebuli dasrulebis Semdeg rezidentis Semajamebeli
atestaciis Catareba da diplomisSemdgomi ganaTlebis (profesiuli mzadebis) da
uwyveti profesiuli ganviTarebis sabWos kursis gavlis damadasturebeli
saxelmwifo mowmobis gacemis Sesaxeb rekomendaciis micema.
lokaluri xelmZRvanelebis saqmianobis zedamxedveloba da Sefaseba.
muxli 9. programis direqtoratis wevrebis movaleobebi:
1.
2.
3.
4.
5.
rezidentebis SerCevis procesSi monawileoba;
program direqtorTan erTad yovelwliurad rezidentebis muSaobis dadgenili
wesis mixedviT Sefaseba;
program direqtorTan erTad SeimuSaveben rezidentis atestaciis formatis
SemuSaveba;
rezidentis Semajamebeli atestaciis procesSi monawileoba;
saWiroebis SemTxvevaSi, programis direqtorisaTvis rezidenturis programasTan
dakavSirebul nebismier sakiTxebze konsultaciis gaweva.
muxli 10. lokaluri xelmZRvanelis movaleobebi:
1.
2.
3.
4.
samedicino dawesebulebaSi rezidentis muSaobis warmarTva;
rezidentebTan pedagogiur muSaobisaTvis Tavisi saqmianobis gansazRvruli drois
daTmoba.
TiToeuli modulis dasrulebis Semdeg dadgenili wesis mixedviT, program
direqtorisaTvis rezidentis mier gaweuli samuSaos Sesaxeb angariSis wardgena;
rezidentis dRiurSi rezidentis mier Sesrulebuli samuSaos xelmoweriT
dadastureba.
muxli 11. rezidentis ufleba/movaleobebi:
48
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
rezidenti SeiZleba garicxuli iqnas rezidenturidan erTi Tvis ganmavlobaSi
gamoucxadeblobis an programis ver daZlevis SemTxvevaSi. gadawyvetilebas
rezidentis garicxvis Sesaxeb iRebs programis direqtori saministros saxelmwifo
kontrols daqvemdebarebuli sajaro samarTlis iuridiuli pirTan SeTanxmebiT;
rezidents ufleba aqvs programis kurikulumis darRvevis an Seferxebis Sesaxeb
werilobiT acnobos saministros saxelmwifo kontrols daqvemdebarebul sajaro
samarTlis iuridiuli pirs;
rezidents ufleba aqvs programis daubrkolebeli daZlevisaTvis moiTxovos
Sesabamisi samuSao pirobebiT uzrunvelyofa (kvalificiuri xelmZRvaneli,
Tanamedrove tipis klinikuri da sainformacio/sakomunikacio teqnologiebi,
samuSao oTaxi);
rezidenti valdebulia Seasrulos rezidenturis programiT gansazRvruli
kurikulumi;
rezidenti valdebulia programiT gansazRvruli da Sesrulebuli saqmianoba
daafiqsiros personalur dRiurSi;
rezidenti valdebulia yoveli wlis bolos warudginos programis direqtors
gaweuli muSaobis angariSi da gaiaros etapobrivi da damasrulebeli atestacia
dadgenili wesiT;
rezidenti valdebulia daicvas samedicino dawesebulebis Sinaganawesi da
Seasrulos dawesebulebis ganrigiT gansazRvruli saqmianoba.
Tavi VI. programis etapobrivi ganxorcielebis aRweriloba (wlebis mixedviT)
rezidenturis programa “endokrinologia” - 33 samuSao Tve
muxli 1. mzadebis pirveli wlis modulebis raodenoba Seadgens 6.
1.1. eqimisa da pacientis urTierTobis samarTlebrivi da eTikuri safuZvlebi – 2
kvira;
1.2. fundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebi – 2 kvira;
1.3. zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapia – 4 Tve;
1.3.1. zogadi Terapia – 2 Tve;
1.3.2. ambulatoriuli Terapia – 2 Tve;
1.4. Terapiuli stacionari I – 5 Tve;
1.4.1. gul-sisxlZarRvTa sistemis daavadebebi – 3 Tve;
1.4.2. revmatiuli daavadebebi – 2 Tve;
1.5. sazogadoebrivi jandacva da epidemiologia – 2 kvira;
1.6. mtkicebiTi medicinisa da samedicino statistikis safuZvlebi – 2 kvira.
muxli 2. profesiuli mzadebis I wlis mizani: eqimis da pacientis urTierTobebis eTikuri
da samarTlebrivi, daavadebaTa epidemiologiis da mtkicebulebiTi medicinis safuZvlebis
Seswava; Sinagani medicinis ZiriTadi subspecialobebis (zogadi Terapia,
zogadi
kardiologia da revmatiuli daavadebebi), diagnostikis, marTvisa da maTTan asocirebuli
praqtikuli unar-Cvevebis aTviseba;
muxli 3. mzadebis meore wlis modulebis raodenoba
profesiuli mzadebis II
II weliwadi
mod
uli
##
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
modulis dasaxeleba
xangrZlivoba
endokrinologiis
endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokri-nul
endokri nul
jirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSi
hipoTalamushipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologia
farisebri jirkvlis paTologia
Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologia.
Tirkmelzeda jirkvlebis paTologia
2 Tve
2
4
1
2
Tve
Tve
Tve
Tve
49
muxli 4. profesiuli mzadebis II
II wlis mizani:
profesiuli mzadebis pirveli wlis mizania is, rom momavali specialisti daeuflos
endokrinologiis Teoriul safuZvlebs da endokrinul jirkvalTa klinikaSi gamokvlevis
meTodebs. aiTvisos is Teoriuli masala da praqtikuli unar-Cvevebi, rac
gaTvaliswinebulia programiT hipoTalamus-hipofizis kompleqsis fiziologia da
paTologiis, farisebri jirkvlis, Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis da
Tirkmelzeda jirkvlebis fiziologiisa da paTologiis kuTxiT.
muxli 5. mzadebis mesame wlis modulebis raodenoba
profesiuli mzadebis III
III weliwadi
mod
uli
##
3.1.
3.3.
3.4.
3.5.
modulis dasaxeleba
xangrZlivoba
Saqriani diabeti da metaboluri sindromi
reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis
paTologiis endokrinuli aspeqtebi.
epifizisa da Timusis paTologia
endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare
darRvevebi
7 Tve
2 Tve
1 Tve
1 Tve
muxli 6. profesiuli mzadebis III
III wlis mizani:
profesiuli mzadebis meore wlis mizania is, rom momavali specialisti daeuflos iseT
sakiTxebs, rogoricaa: Saqriani diabeti da metaboluri sindromi, reproduqciuli
sistemis, epifizisa da Timusis, endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare
darRvevebis Sesaxeb Teoriuli masala da SeiZinos praqtikuli unar-Cvevebi, rac
gaTvaliswinebulia programiT.
Tavi VII. profesiuli
profesiuli mzadebis I wlis modulebi
moduli 1.1. --- Ueqimisa da pacientis urTierTobis eTikuri da samarTlebrivi
aspeqtebi
1.
2.
3.
4.
modulis xangrZlivobaa: 2 kv. (72 sT.)
modulis mizania: saeqimo saqmanobisTan dakavSirebuli saqarTvelos moqmedi
sakanonmdeblo normebis da Tanamedrove bioeTikis principebis Sesabamisi codnis
SeZena da misi gamoyenebis unaris gamomuSaveba rezidentis/specialobis
maZieblisaTvis
modulis amocanebia:
1) saeqimo
saqmianobasTan
dakavSirebuli
sakanonmdeblo
normebi
arsebuli
kanonmdeblobis
Sesabamisad,
pacientis
uflebebis
dacvis
samarTlebrivi
sakiTxebi
2) janmrTelobis dacvis sferoSi biosamedicino eTikis sayovelTaod aRiarebuli
normebi da profesiuli saqmianobis Tanamedrove samedicino eTikis principebi,
3) damoukidebeli saeqimo saqmianobis subieqtsa da saxelmwifo xelisuflebis
organoebis, fizikur da iuridiul pirebs Soris urTierTobis samarTlebrivi
sakiTxebi,
4) adamianze Catarebuli samedicino-biologiuri kvlevebis samarTlebrivi da
eTikuri
sakiTxebi,saerTaSoriso
normebisa
da
saqarTvelos
arsebuli
kanonmdeblobebis Sesabamisad.
Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba
mocemulia cxrili # 11-is saxiT:
cxrili # 1
Teoriuli kursi
kanonisa da eTikis roli samedicino momsaxureobis gawevisas
-bioeTikis Seswavlis sagani, samedicno eTika,istoriuli
aspeqtebi,”hipokrates fici ”, samedicino saqmianobis regulirebis
istotiuli aspeqtebi
bioeTikis ZiriTadi principebi
davaleba
50
“ar
avno”,
“Hhqmeni
sikeTe”,
“avtonomia”
konfidencialuroba;
eqimisa da pacientis urTierTobis modelebi
,samarTlianoba,
saeqimo saqmianobiis samarTlebrivi regulirebis istoriuli magaliTebi,
magaliTebi
-saqarTvelos kanonmdebloba janmrTelobis dacvis sferoSi ;
-kanoni pacientis uflebebis Sesaxeb, saqarTvelos janmrTelobis dacvis
kanoni, kanoni saeqimo saqmianobis Sesaxeb
socialuri
socialuri pasuxismgebloba da janmrTeloba
-janmrTeloba da avadmyofoba,
-eqimi, pacienti, sazogadoeba;;
pacientis individualuri uflebebi,
-saqarTvelos kanonmdebloba pacientis individualuri uflebebis
Sesaxeb,
-informaciis miRebis ufleba, samedicino personalis da samedicino
dawesebulebis arCevis ufleba, informaciis konfidencialuroba;
informaciuli Tanxmoba –samedicino momsaxureobis ganxorcielebis
safuZveli
-informaciuli Tanxmobis elementebi da aucilebeli pirobebi
-informaciuli Tanxmobis ganxorcielebis meTodebi;.
pacientis qmedunarianoba
-mis mier gacnobierebuli gadawyvetilebis miRebis unari.
-araqmedunariani pacienti
sicocxle da sikvdili-sikvdili-- bioeTikuri kategoriebi
-biologiuri sikvdili,Tavis tvinis sikvdili,
-gardacvaleba-definacia da eTikuri aspeqtebi
tkivilis marTva,
marTva
-ukurnebeli seniT daavadebuli pacienti,
paliatiuri mkurnaloba,hospisi;
evTanazia, istoriuli,religiuri,eTikuri aspeqtebi
-evTanaziis samarTlebrivi da eTikuri problemebi;
-evTanaziis formebi; sikvdili eqimis daxmarebiT;
suicidi , masTan dakavSirebuli eTikuri aspeqtebi
-eqimis daxmareba TviTmkvlelobaSi,
-mkurnalobaze uaris Tqmis samarTlebrivi da eTikuri sakiTxebi,
samedicino mecnierebis progresi -axali teqnologiebi
-transplantacia, adamianis organoebis gadanergvis samarTlebrivi da
eTikuri sakiTxebi, donoris Tanxmobis sakanonmdeblo modelebi
reproduqtolougiis samarTlebis da eTikuri sakiTxebi ;
-xelovnuri ganayofiereba, in-vitro - xelovnuri ganayofierebis eTikuri
aspeqtebi,surogatuli dedoba,
-adamianis reproduqciuli klonireba;.
socialurad saSiSi infeqciebi
-Sidsi, narkomania
,infeqciuri hepatitebi. maTTan dakavSirebuli
samarTlebrivi da eTikuri sakiTxebi
adamianze Catarebuli kvlevebi
saerTaSoriso dokumentebi janmrTelobis dacvis sferoSi adamianis
uflebebze
uflebebze
-bioeTikis da adamianis uflebebis sayovelTao deklaracia,
-msoflio samedicino asociaciis eTikis kodeqsi,
-konvencia adamianis uflebebisa da biomedicinis Sesaxeb,da sxva
prezentaciebis
analizi
testireba
prezentaciebis
analizi
5.
modulis Sefasebis meTodebi (kriteriumebi, perioduloba) _
1.
profesiuli saqmianobisas konkretuli SemTxvevis samarTlebrivi da eTikuri
mxareebis warmoCenis unaris gamomuSaveba rezidentis mier
profesiuli
saqmianobisas Tanamedrove samedicino eTikis principebisa da
arsebuli kanonmdeblobis Sesabamisad warmarTvis unari;
eTikuri dilemebis gadawyvetis unaris gamomuSaveba;
2.
3.
51
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
adamianze Catarebuli samedicino-biologiuri kvlevebis samarTlebrivi da eTikuri
sakiTxebis warmoCenis, analizis
da biosamedicino eTikisa da arsebuli
kanonmdeblobis Sesabamisad moqmedebis unaris gamomuSaveba rezidentisTvis.
aucilebeli
aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:
deklaracia--iunesko,2005 qarTuli
bioeTikis da adamianis uflebebis sayovelTao deklaracia
versia – e.giorgaZe, j.mamalaZe,l.gurgeniZe, l.korZaia – samedicino gazeTi, 2007 w.
samedicino eTika (bioeTika) – leqciebi, m.i.iarovinski. moskovi – “medicina”, 2000
biosamedicino eTika – b.i.pokrovski. moskovi – “medicina”, 1997 w.
bioeTikis Sesavali – i.ivanuSkini da sx., moskovi, progresi-tradicia, 1998 w.
bioeTika:
bioeTika principebi, wesebi problemebi – b.g.iudini, moskovi, 1998 w.
saqarTvelos
saqarTvelos kanonmdebloba adamianis uflebebis Sesaxeb biomedicinis sferoSi –
g.javaSvili, g.kiknaZe, a.barkalaia. Tbilisi, 2001 w.
axalaZe v. bioeTika aTaswleulis mijnaze,- jurnali religia , Tb, 2002 w., # 7,8,9,
gv, 82-91
axalaZe v.bioeTika, rogorc msoflgageba da mecniereba,biomedicines sferoSi
kacobriobis sulier-zneobrivi orientaciis Sesaxeb (jurnali rwmena da codna 2002
1 ,9, gv.82-91
Tanamedrove medicinis zogierTi samarTlebrivi sakiTxi , m.kvaWaZe,Tbilisi, 1995 w.
eqimis profesiuli saqmianobis samarTlebrivi safuZvlebi –guram kiknaZe,givi
javaSvili,Tbilisi, 2002 w.
deontologia qirurgiaSi, n.doliZe, d. mSvenieraZe, mecniereba,1990,Tbilisi
adamianis uflebebi da samedicino personalis movaleobebi saerTaSoriso
dokumentebSi - Tbilisi, 1999
saeqimo saidumlo, saeqimo Secdoma,b.v.Sevrigini,moskovi,2000
saeqimo deontologia,i.i.makSanovi,1998,minski
Власов Василий Викторович- Невидимые проблемы медицинской этики: Медицина и ,обществоМедицинское право и этика 2002.- №1.- С. 18-28
Власов Василий Викторович Медицина в условиях дефицита ресурсов-Триумф, Москва, 2000
И.В.Силуянова. Нравственная культура врача как основание врачебного профессионализма./ ж-л
«Экономика здравоохранения»№ 1/ 42, 2000, с.5-8.
И.В.Силуянова Биомедицинская этика в системе медико-биологических знаний.//Медицинское право
и этика. №2, 2000
.И.В.Силуянова. О сущности “этического” этических проблем современной медицины. // Медицинское
право и этика,№4,2000.с. 50
И.В.Силуянова. В помощь преподавателю биоэтики. Программа по биоэтике. Тематические планы
лекций и семинаров.// Медицинское право и этика.№4,2001.с.84- 96.
И.В.Силуянова. Этическая культура как основание медицинского профессионализма или зачем
будущему врачу изучать гуманитарные науки?// Медицинское право и этика.№4, 2001, с.81-84.
И.В.Силуянова. Понимание этики в медицине как социальная проблема. (Этические проблемы
медицины глазами медиков).// Этика и медицина проблема взаимодействия. Медицинское право и
этика.2002,№4, с.33-41
.И.В.Силуянова, Сабурова В.И. ,Сушко Н.А.,Першин М.С Семинарские занятия по курсу
“Биомедицинская этика” для студентов лечебного, педиатрического, медико-биологического
факультетов. Учебно-методич. Пособие. М. 2003.
И.В.Силуянова, Ляуш Л. Б., В. А. Антипенков опросы тестового контроля по биомедицинской этике.
//«Медицинское право и этика», № 4, 2000, с. 79-80.
-http://www.bioethics.ru/rus/ - bioeTikis forumi
Медицина, этика, религия и право : Материалы конф. 25-26 нояб. 1999 г.. - М., 2000. - 45-56 с.
Биоэтика. Вопросы и ответы // Прогресс-Традиция А. Я. Иванюшкин, Л.Ф. Курило, Ю.М. Лопухин,
Н.Н. Седова, П.Д. Тищенко, Б.Г. Юдин (unesco)2005
http://depts.washington.edu/bioethx/topics/physpt.html#ques6 -kazusebi da pauxebi
-meoce saukunis qarTuli filosofiis anTologia- pirveli tomi pirveli nakveTi
1998 weli
cnobili ucxoeli da qarTveli eqimebi,biografia,moRvaweoba medicinaSi da mis
farglebs gareT- z.kaxiani,s.kaxiani, 1993, gamomcemloba ganaTleba
bioeTikosTa saerTaSoriso asociiaciidan miRebuli masalebi,
masalebi
http://bioethicsinternational.org
msoflio samedicino asociaciidan miRebuli masalebi,
masalebi
http://www.wma.net/e/ethicsunit/index.htm
The Center for Bioethics and Human Dignity http://www.cbhd.org/
Feminist Approaches to Bioethics -http://www.pdcnet.org/member-fab.
52
35. BioethicsWeb - http://bioethicsweb.ac.uk/
36. http://www.unesco.org/ibc/ www.unesco.org/shs/bioethics
37. msoflios janmrTelobis organizaciis veb gverdze
gverdze ganTavsebuli masalebimasalebiwww.who.int/ethics/topics/en/
38. amerikis bioeTikis da humanizmis asociacia - http://www.asbh.org/ (Georgetown University
, BIOETHICS CURRICULUM UNITS FROM THE KENNEDY INSTITUTE OF ETHICS
http://www.georgetown.edu/research/nrcbl
muxli
1.
2.
3.
2. moduli 1.2. fundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebi
aspeqtebi..
modulis xangrZlivobaa - 2 kv. (72 sT.)
modulis mizania - rezidentis/specialobis maZieblisaTvis medicinis fundamenturi
da klinikuri kvlevis Tanamedrove principebis Sesaxeb saWiro codnis SeZena da
misi gamoyenebis unaris gamomuSaveba. programa kompleqsuria, Sedgeba oTxi imunologiis, klinikuri farmakologiis, fiziologiis da paTfiziologiis qvemodulisagan, Sesabamisi amocanebis Tanmimdevruli ganxorcielebiT.
modulis amocanebia:
fiziologiis qvemoduli:
1. adaminis organizmis funqciuri sistemebis organizaciisa da centralur nervul
sistemaSi mimdinare neirobiologiuri procesebis bioqimiuri safuZvlebi
integraciis sxvadasxva doneze;
2. calkeuli neiromediatoruli sistemis funqcionirebis (sinafsuri mediaciis)
natifi molekuluri meqanizmebi; sinafsuri gadacemis sxvadasxva safexurze
qimiuri preparetebis zemoqmedebis efeqturi gamovlinebebi da daavadebaTa
koreqciis zogadi principebi;
3. tkivilisa da gautkivarebis funqciuri sistemis neirobiologiuri safuZvlebi;
nocicepciis periferiuli da centraluri meqanizmebis neiroqimiuri safuZvlebi;
endogenuri opioiduri da sxva peptidebis receptoruli sistemis roli
analgeziis ganviTarebaSi;
4. motivacia da emocia. limburi sistema (hipokampi, sartylebri xveuli, nuSisebri
kompleqsi), striopaliduri sistema da integraciis Talamuri done adamianis
qcevis organizaciaSi.
hipoTalamusis roli integraciul moqmedebaSi da
ZiriTad biologiur motivaciebis formirebaSi.
5. fiziologiaSi, molekulur biologiaSi da Teoriul medicinaSi ukanasknel
wlebSi (2000-2005) ganxorcielebuli mniSvnelovani kvlevis Sedegebis mimoxilva
da analizi;
paTfiziologiis qvemoduli:
1. adaptaciis procesi. organizmis zogadi reaqcia endogenuri da egzogenuri
faqtoris zemoqmedebaze. organizmis Seguebadoba Secvlil saarsebo garemosTan.
2. organizmis
saregulacio
sistemebis
roli
adaptaciis
ganxorcielebaSi
fiziologiur
da
eqstremalur
situaciebSi.
parakrinuli
regulaciis
molekuluri meqanizmebi. mexsierebis roli adaptaciuri qcevis realizaciaSi.
3. adapturi stres-reaqcia. stresuli da antistresuli meqanizmebi. eqstremaluri
faqtoris zemoqmedebiT ganviTarebuli paTogenuri stresi. Sokuri mdgomareobis
zogadi paTogenezi. organoebisa da organoTa sistemebis funqciobis da
integraciis moSlis meqanizmebi Sokis dros.
klinikuri farmakologiis qvemoduli:
1. kerZo klinikuri farmakologiis ZiriTadi sakiTxebi fundamenturi da klinikuri
medicinis bolo miRwevebis Sesabamisad. farmakoTerapia mtkicebiTi medicinis
poziciebidan.
2. samkurnalod praqtikaSi gamoyenebuli
samkurnalo preparatebis ZiriTadi
jgufebis farmakokinetikis da farmakodinamikis Seswavla. sxvadasxva samkurnalo
preparatebis urTierTdamokidebulebis da arasasurveli gverdiTi efeqtebis
Seswavla. agreTve, gamoyenebuli farmakologiuri preparatebis randomizebuli
kontrolirebadi kvleva.
imunologiis qvemoduli:
53
1. fundamenturi da klinikuri imunologiis - imunuri sistemis organoebisa da
ujredebis, imunoglobulinebis, antigenis gamomcnobi da warmdgeni molekulebis
struqturisa da funqciis- Tanamedrove Teoriuli da praqtikuli aspeqtebi;
2. daavadebaTa
ganviTarebaSi
imunuri
meqanizmebis
rolis,
rogorc
axali
sadiagnozo da Terapiuli strategiis safuZvlebi;
4.
cxrili # 2
Teoriuli kursi
organizmis funqciebis regulacia da fiziologiuri integracia
davaleba
neironis morfologiuri specializacia da neironTaSorisi komunikaciis
safuZvlebi cns-is integraciuli moqmedebis ganxorcielebaSi. neirosekrecia,
rogorc ZiriTadi biologiuri kanonzomiereba da cns-is subujreduli
regulaciis elementi.
neironTaSorisi komunikaciis safuZvlebi
neiroregulatorebis
klasifikacia
da
maTi
gansazRvris
kriteriumebi.
neiroregulatorebis mimarT mgrZnobiare receptorebis klasifikacia da maTi
moqmedebis kanonzomierebani. “retrograduli mesenjeri”. sinafsis plastikuroba.
neironuli integracia. calkeuli neiroregulatorebi (biogenuri aminebi,
aminomJavebi, arapeptiduri kandidatebi, neiropeptidebi).
tkivilis fiziologia
problemis zogadi mimoxilva. nocicepturi sistema da tkivilis sensitiuri
aRmavali
gzebi.
endogenuri
opioiduri
da
sxva
peptidebis
roli.
antinocicefciuri sistema, gautkivarebis biologiuri mniSvneloba. tkivilis
saxeebi. tkivilis neirobiologiuri safuZvlebi. tkivilis centraluri da
periferiuli
meqanizmebi.
endogenuri
opiatebi
(opioidebi).
opioidebiT
gamowveuli analgeziis neirofiziologiuri meqanizmebi. substancia P da misi
roli tkivilis SegrZnebaSi.
motivacia da emocia
prezentaciebis
analizi
prezentaciebis
analizi
testireba
limburi sistemis anatomiis da funqciis zogadi mimoxilva. adamianis qcevis
organizacia.
“motivaciis”
da “emociis” mniSvneloba qcevis organizaciaSi.
“fsiqoanalizis” Teoria. hipoTalamusis roli integraciul moqmedebaSi da
ZiriTad biologiur motivaciebis formirebaSi. limburi sistema (hipokampi,
sartylebri
xveuli,
nuSisebri
kompleqsi)
striopaliduri
sistema
da
integraciis Talamuri done.
fiziologiaSi, molekulur biologiaSi da Teoriul medicinaSi ukanasknel
wlebSi (2004-2006) ganxorcielebuli mniSvnelovani kvlevis Sedegebis mimoxilva
da analizi;
organizmis
sxvadasxva
funqciurdoneze
ganviTarebuli
organizmis
funqciur-struqturul
paTologiuri procesebis urTierTobisa da integraciis kanonzomierebani.
organizmis
da
garemos
fiziko-qimiuri
da
informaciuli
urTierToba.
reaqtiulobis roli Secvlil saarsebo garemosTan adaptaciis ganviTarebaSi.
saregulacio
sistemebis
roli
adaptaciuri
procesebis
ganviTarebaSi.
ganviTarebaSi
parakrinul-autokrinuli regulacia. citokinebi ujredSorisi urTierTobebis
peptiduri regulatorebi. azotis oqsidi da misi moqmedebis molekuluri
meqanizmebi.
prezentaciebis
analizi
mexsierebis roli adaptaciuri qcevis ganxorcielebaSi. sxvadasxva tipis
mexsierebis neirobiologiuri meqanizmebi. mexsierebis darRveva.
specifiuri adaptaciis meqanizmebi.
meqanizmebi stresstres-reaqcia. zogadi adaptaciuri sindromi.
stresuli hormonebi. centraluri da periferiuli antistresuli meqanizmebi,
stresuli cilebi.
prezentaciebis
analizi
prezentaciebis
analizi
eqstremaluri mdgomareobis zogadi paTogenezi. Soki, Sokis
stadiebi.
neiroendokrinuli regulaciisa da organoTa sistemebis integraciis moSlis
meqanizmebi. Sokuri Tirkmlis, Sokuri RviZlis, Sokuri filtvis ganviTarebis
testireba
54
meqanizmebi. mozrdilTa mwvave respiraciuli distres-sindromi.
imunuri sistemis zogadi daxasiaTeba.
sakuTarisa da ucxos garCeva. Tandayolili da SeZenili imunuri pasuxi. imunuri
sistemis ujredebi. imunuri pasuxis mediatorebi. ujredSida da ujredgareTa
paTogenis sawinaaRmdego dacva. vaqcinacia. imunopaTologia da atopia.
imunuri pasuxis regulacia
antigeniT imunuri pasuxis regulacia. antigenwarmdgeni ujredebi.
antisxeulebiT regulacia. limfocitebiT regulacia. idiotipuri modulacia.
neiroendokrinuli modulacia. imunuri pasuxis genetikuri kontroli.
prezentaciebis
analizi
tolerantobis induqcia eqsperimentSi. sakuTari antigenebisadmi centraluri
Timusuri tolerantoba. sakuTari antigenebisadmi periferiuli – postTimusuri
tolerantoba. sakuTari antigenebisadmi B-ujreduli tolerantoba. in vitro da
in vivo xelovnurad inducirebuli tolerantoba. tolerantobis gamoyeneba
TerapiaSi.
simsivnis imunologia
simsivne rogorc qsovilovani transplantanti. imunuri zedamxedveloba.
simsivnesTan asocirebuli antigenebi. simsivnis sawinaaRmdego imunuri pasuxi.
simsivnis mier imunuri pasuxis Tavidan acileba. imunodiagnostika. imunoTerapia.
autoimuniteti da autoimunuri daavadebebi
autoimunitetis
kavSiri
daavadebebTan.
organospecifiuri
da
araorganospecifiuri
autoimunuri
daavadebebi.
genetikuri
faqtorebi.
paTogenezi. autoimunur daavadebaTa modelebi: inducirebuli da spontanuri
autoimuniteti. daavadebebi, ganpirobebuli paTogenuri autoantisxeulebiT:
Tireotoqsikozi, avTvisebiani miasTenia, I tipis diabeti, mamakacis uSviloba,
perniciozuli anemia, gudpasCeris sindromi, sisxlis daavadebebi. daavadebebi,
ganpirobebuli paTogenuri imunuri kompleqsebiT: sistemuri wiTeli mglura,
revmatoiduli poliarTriti, skleroderma, antifosfolipiduri sindromi.
imunuri sistemis klinikuri da laboratoriuli Sefaseba
prezentaciebis
analizi
prezentaciebis
analizi
testireba
humoruli imunuri pasuxis Sefaseba. ujreduli imunuri pasuxis Sefaseba.
limfocitTa raodenobisa da funqciis Sefaseba: imunofenotipireba gamWoli
citofluorometriiT, in vitro limfocitebis proliferacia, citokinmaproducirebeli ujredebis gansazRvra (ELISPOT meTodi), citotoqsiurobis
testi. komplementis sistemis gamokvleva. fagocitebis funqciis gamokvleva.
antigenis/antisxeulis
aRmosaCeni
reaqciebi:
precipitaciis
reaqcia,
hemaglutinaciis reaqcia, komplementis SeboWvis reaqcia, pirdapiri da
arapirdapiri
imunofluorescenciis
reaqcia,
imunofermentuli
reaqcia,
imunoblotingi da imunoprecipitacia. antisxeulTa izolacia. monoklonuri
antisxeulebis produqcia.
klinikuri
farmakokinetikisa
farmakokinetikisa
da
klinikuri
farmakodinamikis
ZiriTadi
principebi, racionaluri farmakoTerapia.
arasasurveli
wamlismieri
reaqciebi.
klinikuri
farmakoekonomika,
farmakoepidemiologia. samkurnalo dozebis gaTvla Tirkmlis qr. ukmarisobiT
daavadebul
pacientebSi.
medikamentozuli
saSualebebis
metabolizmi,
biotransformacia.
farmakoTerapia da mtkicebiTi medicina.
medikamentebis Sewovisa da organizmSi ganawilebis meqanizmebi
prezentaciebis
analizi
prezentaciebis
analizi
farmakoTerapiis saxeebisaxeebi-etiotropuli, paTogenezuri
farmakoTerapiis saxeebi - simptomaturi, profilaqtikuri. racionaluri
antibiotikoTerapiis
sakiTxebi.
medikamentozuri
monitoringi
(Cvenebebi,
klinikuri mniSvneloba da Sedegebis interpretacia).
gadaudebel
mdgomareobaTa
klinikaSi
gamoyenebul
medikamentTa
gamoyenebul
farmakokinetikuri
da
farmakodinamikuri
daxasiaTeba.
arasasurveli
daxasiaTeba
medikamentozuri efeqtebi, maTi karcenogenoba.
prezentaciebis
analizi
testireba
55
5.
modulis Sefasebis meTodebi
modulis dasrulebis Semdeg rezidents/specialobis maZiebelma unda icodes/SeeZlos:
1. integraciis
sxvadasxva
doneze
organizmis
cxovelmoqmedebis
zogadi
kanonzomierebebis (molekuluridan-organizmulamde) da principebis Sefaseba;
2. daavadebul organizmSi mimdinare adaptaciuri procesebis, avadmyofobis
aRmocenebis, mimdinareobisa da gamosavlis zogadi meqanizmebis, paTogenezuri
profilaqtikis, Terapiis principebis da meTodebis Sefaseba;
3. imunopaTologiuri mdgomareobebis diagnostikuri da Terapiuli strategiis
safuZvlebis Sefaseba; alergiuli daavadebebis profilaqtikisa da mkurnalobis
Sesaxeb codnas;
4. farmakokinetikuri da farmakodinamikuri monacemebis Sesabamisad samkurnalo
saSualebebis SerCeva. individualuri mgrZnobelobidan gamomdinare, preparatis
arasasurveli efeqtebis gaTvaliswineba; datvirTvisa da SemanarCunebeli
dozebis SerCeva; zogierT kategoriis avadmyofTaTvis (RviZlis funqciis
darRveva, Tirkmlis qr. ukmarisoba, xandazmuli da xanSisesuli pirebi,
bavSvebi) samkurnalo dozis gaTvla; arasasurveli wamlismieri reaqciis
profilaqtika,
diagnostika
da
mkurnaloba;
samkurnalo
preparatebis
zedozirebis diagnostika da mkurnaloba.
6. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:
1.
T.naneiSvili
”sinafsi. molekulidan qcevamde” Tbilisi,2002w.
2.
T.naneiSvili
“”qcevis fsiqofiziologia” , Tbilisi.2003w.
3.
Р,Орлов. А,Ноздрачев «Нормальная физиология». ГЕОТАР-Медия 2005 г,
4.
Acta Neurobiol Exp 2004, 64; - [email protected]
5.
Диффузная внесинаптическая нейропередача посредством глутамата и ГАМК .
6.
http://www.biomednet.ru/content/view/47
7.
http://www.brain.ru/
8.
http://phynist3d.narod.ru/
9.
http://www.ecclescorner.org/RUS/
10. http://www.stoppain.org/pain_medicine/content/chronicpain/
11. http://www.pbs.org/wnet/brain/3d/index.html
12. http://www.uclan.ac.uk/ldu/resources/multimedia/visualization/directions.html - brain
13. http://www.bayareapainmedical.com/nervanim.html - spinothalamic-retikulothalamic
14. http://www.painresearch.utah.edu/cancerpain/neurax.html
15. http://www.stoppain.org/pain_medicine/content/medication/opioids.asp#top
16. http://www.spine-health.com/dir/dir01.html
17. http://library.med.utah.edu/WebPath/HISTHTML/NEURANAT/NEURANCA.html#2
18. http://webschoolsolutions.com/patts/systems/nervous.htm#somatosensory
19. http://www.innerbody.com/image/nervov.html
20. П,Литвицкий. «Патофизиология». Москва. 2002 г,
21. О,Молотков. С,Ефремов. В,Решедько. «Патофизиология в вопросах и в ответах». Смоленск.
1999 г,
22. Р,Орлов. А,Ноздрачев «Нормальная физиология». ГЕОТАР-Медия 2005 г,
23. Р,Сепиащвили «Основы физиологии имунной системы». Москва. 2003 г,
24. Кукес В.Г. Клиническая фармакология. Учебник для медицинских ВУЗов.-М.ГЭОТАР-МЕД,
2004.
25. Основы клинической фармакологии и рационалъной фармакотерапии. Под общей ред.
Белоусова Ю.Б., Леоновой М.В.-М., Бионика, 2002.
26. Верткин А.Л. Скорая медицинская помощъ.-М., ГЭОТАР-МЕД, 2003.
27. Михаилов И.Б. . Клиническая фармакология. С-Пт., Фолиант, 2002.
56
28. Лоуренс Д.Р.,Бенитт П.Н. . Клиническая фармакология. Москва «Медицина», 1993.
29. Интенсивная Терапия, реанимация, первая помощъ». Под. ред. Малышева В.Д. Москва
«Медицина», 2000.
30. n.foraqiSvili. struqturuli imunologia. gamzadebulia dasabeWdad.
31. T Ciqovani. imunologia. amonabeWdis saxiT. mzaddeba dasabeWdad.
32. g.burkaZe. imunomorfologia. norma, paTologia (I da II nawili)
33. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология. Москва. 2001
th
34. Roitt, I., Brostoff, J. and Male, D. Immunology (7 edn.) Mosby. 2003.
th
35. C.A.Janeway, P.Travers, M. Walport, M.Shlomchik. Immunobiology. 6 edition., 2005
36. Supplement to The J. of Allergy and Clinical Immunology, 2003, vol.111, No.2
www.mosby.com/jaci
37. www.tsmu.edu/immuno
muxli 3. moduli 1.3. zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapia (xangrZlivoba_ 4 Tve)
moduli 1.3.1. zogadi Terapia
1.
2.
3.
•
•
•
•
•
•
•
•
modulis xangrZlivobaa – 2 Tve
diagnistikuri TvalsazrisiT rTuli sindromebis (anemia,
modulis mizania febriluri mdgomareoba, limfadenopaTia) monitoringi;
modulis amocanebia: rezidentis profesiuli srulyofa Semdegi daavadebebisa da
mdgomareobebis amocnobaSi, diagnostkas, mkurnalobasa da profilaqtikaSi
Sinagani daavadebebis yvela ZiriTadi sindromis diagnostika;
Serwymuli paTologiis monitoringi da mkurnaloba;
rezidentis mzadeba da profesiuli srulyofa Sinagani organoebis mwvave da
qronikuli daavadebebis (mdgomareobebis) amocnobasa da diagnostirebaSi anamnezis
Sekrebis, pacientis fizikuri kvlevis meTodebis, laboratoriuli, instrumentuli
da rentgenologiuri kvlevis monacemTa interpretaciaSi daxelovnebis gziT;
Sinagani daavadebebis marTvis adekvaturi meTodebis SerCeva, arastabiluri
pacientebis marTvis Taviseburebebi, daavadebis marTvis Semdgomi taqtikis
SemuSaveba,
pacientisa
da
misi
ojaxis
wevrebis
informireba
daavadebis
profilaqtikisa da reabilitaciis meTodebis dasaxvaSi;
infuziuri Terapiis (siTxeebi, antibiotikebi da sxva farmakologiuri da
Terapiuli saSualebebis) Cvenebebisa da gamoyenebis safuZvlebis Seswavla;
qronikuli daavadebis marTvis principebis codna daavadebis nebismier etapze
stacionaruli mkurnalobidan ambulatoriuli monitorirebis CaTvliT;
dietoTerapiis mniSvnelobisa da safuZvlebis gacnoba Sinagani qronikuli
daavadebebis marTvis procesSi;
nozokomialuri (hospitaluri) infeqciebis da sxva iatrogenuli garTulebebis
profilaqtikis safuZvlebis aTviseba;
manipulaciebis
aciebis raodenoba
Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipul
mocemulia cxrili 33-is saxiT:
cxrili # 3
Teoriuli kursi
1. diferenciuli diagnozi temperaturis
momatebisa da cxelebis dros;
2. diferenciuli diagnozi plevruli
gamonaJonis dros;
3. diferenciuli diagnozi
respiratoruli ukmarisobis dros;
4. diferenciuli diagnozi SeSupebis
dros;
5. diferenciuli diagnozi filtvSi
infiltraciis dros;
6. diferenciuli diagnozi siyviTlis
dros;
7. diferenciuli diagnozi ascitis dros;
8. diferenciuli diagnozi hepato-
profesiuli unar-Cvevebi
(raodenobis miTiTebiT)
anamnezis
Sekreba
da
pacientis fizikuri kvlevis
unar-Cvevebi;
klinikur-diagnostikuri
kvlevis meTodebi da maTi
Sedegebis interpretacia;
bioqimiuri
kvlevis
meTodebi da maTi Sedegebis
interpretacia;
imunologiui
kvlevis
interpretacia;
davaleba
referati an
moxseneba – 1;
avadmyofis
damoukidebeli
gasinjva da
diagnozis
dasma – 10;
avadmyofobis
istoriis
damoukidebeli
dawera – 4;
morigeoba –
TveSi 4;
57
splenomegaliis dros;
9. diferenciuli diagnozi Sardis
sindromis dros;
10. diferenciuli diagnozi anemiebis da
limfadenopaTiis dros;
11. diferenciuli diagnostika
hemoragiuli diaTezebis da sxvadasxva
etiologiis sisxldenebis dros;
12. diferenciuli diagnostika SeSupebiTi
sindromisa da ascitis dros;
13.diferenciuli
diagnozi
arteriuli
hipertenziis dros;
14.diferenciuli
diagnozi
arteriuli
hipotenziis dros;
15. diferenciuli diagnozi gul-mkerdSi
tkivilis dros;
16. diferenciuli diagnozi muclis areSi
tkivilis dros;
17. diferenciuli diagnozi saxsrovani
sindromis dros;
18. diferenciuli diagnozi mJavatutovani da wyal-marilovani
darRvevebis dros;
19. diferenciuli diagnozi gamonayaris
dros;
20. diferenciuli diangozi cnobierebis
darRvevis dros;
morfologiuri
kvlevis
interpretacia;
plevris punqcia – 10;
punqtatis
citologiuri,
bioqimiuri
maCveneblebis
intepretacia;
garegani sunTqvis funqciis
maCveneblebis
interpretacia;
eleqtrokardiogramis
Sefaseba da interpretacia;
eleqtrokardiografia – 50;
filtvebis
rentgenologiuri
gamoklvevis interpretacia
– 50;
filtvebis
komputeruli
tomografiis interpretacia
– 20;
bronqoskopiis
interpretacia.
moduli 1.3.2 ambulatoriuli Terapia
1.
2.
3.
modulis xangrZlivoba_ 2 Tve
modulis mizani: diagnistikuri TvalsazrisiT rTuli sindromebis (anemia, febriluri
mdgomareoba, limfadenopaTia) monitoringi;
modulis amocanebi: rezidentis profesiuli srulyofa Semdegi daavadebebisa da
mdgomareobebis amocnobaSi, diagnostkas, mkurnalobasa da profilaqtikaSi
• Sinagani daavadebebis yvela ZiriTadi sindromis diagnostika;
• Serwymuli paTologiis monitoringi da mkurnaloba;
• rezidentis mzadeba da profesiuli srulyofa Sinagani organoebis mwvave da
qronikuli daavadebebis (mdgomareobebis) amocnobasa da diagnostirebaSi anamnezis
Sekrebis, pacientis fizikuri kvlevis meTodebis, laboratoriuli, instrumentuli
da rentgenologiuri kvlevis monacemTa interpretaciaSi daxelovnebis gziT;
• Sinagani daavadebebis marTvis adekvaturi meTodebis SerCeva, daavadebis marTvis
Semdgomi taqtikis SemuSaveba, pacientisa da misi ojaxis wevrebis informireba
daavadebis profilaqtikisa da reabilitaciis meTodebis dasaxvaSi;
• farmakoTerapiis (antibiotikebi da sxva farmakologiuri da Terapiuli
saSualebebis) Cvenebebisa da gamoyenebis safuZvlebis Seswavla;
• qronikuli daavadebis marTvis principebis codna daavadebis nebismier etapze,
ambulatoriuli monitorireba;
• dietoTerapiis mniSvnelobisa da safuZvlebis gacnoba Sinagani qronikuli
daavadebebis marTvis procesSi;
mocemulia cxrili 44-is saxiT::
cxrili # 4
Teoriuli kursi
temperaturis momatebisa da
cxelebis dros;
anamnezis Sekreba da pacientis
fizikuri kvlevis unar-Cvevebi;
klinikur-diagnostikuri kvlevis
davaleba
referati an
moxseneba – 1;
avadmyofis
damoukidebeli
58
respiratoruli daavadebebis
interpretacia;
dros;
bioqimiuri kvlevis meTodebi da
maTi Sedegebis interpretacia;
SeSupebis dros;
imunologiui kvlevis meTodebi da
filtvSi infiltraciis dros;
maTi Sedegebis interpretacia;
morfologiuri kvlevis meTodebi
siyviTlis dros;
da maTi Sedegebis interpretacia;
7. diferenciuli diagnozi hepatosplenomegaliis dros;
garegani sunTqvis funqciis
8.. diferenciuli diagnozi Sardis maCveneblebis interpretacia;
sindromis dros;
eleqtrokardiogramis Sefaseba da
9.. diferenciuli diagnozi
interpretacia;
anemiebis da limfadenopaTiis
dros;
filtvebis rentgenologiuri
10. diferenciuli diagnostika
gamoklvevis interpretacia – 50;
hemoragiuli diaTezebis da
filtvebis kompiuteruli
sxvadasxva etiologiis
tomografiis interpretacia – 20;
sisxldenebis dros;
11 diferenciuli diagnozi
arteriuli hipertenziis dros;
12.diferenciuli
diagnozi
arteriuli hipotenziis dros;
13..
diferenciuli
diagnozi
muclis areSi tkivilis dros;
14..
diferenciuli
diagnozi
saxsrovani sindromis dros;
darRvevebis dros;
gamonayaris dros;
15. diferenciuli diangozi
cnobierebis darRvevis dros;
muxli 4. moduli 1.4. Terapiuli stacionari I
gasinjva da
diagnozis
dasma – 10;
avadmyofobis
istoriis
damoukidebeli
dawera – 4;
morigeoba –
TveSi 4;
(xangrZlivoba_ 5 Tve)
moduli 1.4.1. gulgul-sisxlZarRvTa daavadebebi
1.
2.
3.
modulis xangrZlivoba - 3 Tve
modulis mizani: gul-sisxlZarRvTa sistemis daavadebebis dignostika da marTva.
modulis amocanebi:
• kardiologiuri profilis pacintis anamnezis Sekreba da fizikuri kvlevis
meTodebis srulyofili codna;
• kardiologiuri profilis pacientis dokumentaciis warmoeba;
• gul-sisxlZarRvTa daavadebebis farmakologia;
• koronaruli
sisxlZarRvebis
daavadebebi
(gulis
iSemiuri
daavadeba.
aucilebelia SemuSavdes diferencialuri midgomis principebi kardialgiis dros,
ekg, ariTmiis Sefaseba, medikamenturi, da invaziuri mkurnalobis racionaluri
SerCeva (antiTrombuli agentebi, angioplastika, aorto-koronaruli Suntireba da
mkurnalobis sxva meTodebi), saswrafo angiografiis da balonuri kontrapulsaciis
Cvenebebi.
gulis
funqciuri
da
hemodinamikuri
maCveneblebis
Sefaseba
(eqokardioskopia, holteruli gamokvlevebi), riskis stratifikacia. anamnezuri
monacemebis Segroveba, fizikaluri gamokvleva: ekg, rentgenologiuri gamokvleva,
biomarkerebis
mniSvneloba,
datvirTvis
testebi
da
eqokardiografia.GgulsisxlZarRvTa sistemis riskis faqtorebis marTva, lipiduri profilis Sefaseba
pacientis movla gulis daavadebis dros);
• arteriuli hipertrnzia (arteriuli hipertenziis diferencialuri diagnozi;
hipertoniis marTva Tanamedrove rekomendaciebis mixedviT; (JNC-VII, ESC- ESH-2003)
arteriuli hipertenziis
garTulebebi); biventrikuluri resinqronizacia da
implantirebadi kardioverterdefibrilatori dilataciuri kardiomiopaTiis dros;
specifiuri kardiomiopaTiebi);
59
• aritmiebi (taqi da bradiaritmiebis, supraventrikuluri da ventrikuluri
(farTe da viwro QRS-kompleqsiani) taqiaritmiebis diferencireba da mkurnaloba;
eleqtruli kardiostimulacia, eleqtruli kardioversia da defibrilacia;
eleqtrofiziologiuri
gamokvlevis
da
transkaTeteruli
ablaciis
Cvenebebi;sinkope,
mdgomareobis
Sefaseba
(holteriT,
eqoskopiiT,
eleqtrofiziologiuri kvleviT, maryuJovani implantatoriT da daxrili magidis
testiT).
Terapiuli
da
qirurgiuli
mkurnalobis
meTodebis
gansazRvra;
antiTrombuli Terapia winagulebis fibrilaciis dros)
• perikardiumis daavadebebi mdgomareobis Sefaseba da
taqtikis SemuSaveba
(mwvave perikarditi: eqsudaciuri, fibrinuli da restriqciuli.
(fibrinuli
perikarditis da miokardiumis mwvave infarqtis diferencialuri diagnozi; gulis
tamponada, perikardiocentezis Cvenebebi; Terapiuli da qirurgiuli mkurnalobis
taqtikis gansazRvra);
• filtvismieri guli da filtvismieri hipertenzia - mdgomareobis Sefaseba da
mkurnalobis taqtikis SemuSaveba da Terapiuli da qirurgiuli mkurnalobis
taqtikis gansazRvra (dafiltvis arteriis emboliis, pirveladi da meoradi
pulmonaruli hipertenziis Sefaseba);
• gulis sarqvlovani paTologia – (mdgomareobis Sefaseba, Terapiuli da
intervenciuli mkurnalobis Cvenebebi aortuli stenozis, aortuli regurgitaciis,
mitraluri stenozis da mitraluri regurgitaciis dros. qirurgiuli mkurnalobis
meTodis SerCev);
• gulis ukmarisoba – (sistoluri da diastoluri, daqveiTebuli da
SenarCunebuli gandevnis fraqciiT; gulis ukmarisobis dekompensacia, filtvebis
mwvave SeSupeba, diagnostika, mkurnaloba).
mocemulia cxrili 55-0is saxiT:
cxrili # 5
#
Teoriuli kursi
1.
gulis iSemiuri daavadeba,
stabiluri
stenokardia,
diagnostika, mkurnaloba;
2.
mwvave koronaruli sindromi
–
miokardiumis
mwvave
infarqti,
arastabiluri
stenokardia;
miokardiumis
mwvave
infarqtis
mqone
pacientebis
marTva;
Trombolizuri Terapiis da
angioplastikis
Cvenebebi
miokardiumis
mwvave
infarqtis dros;
eqokardiografiuli
gamoklvevis
interpretacia 20;
holter-monitorirebis
interpretacia – 20;
gulis
eleqtrofiziologiuri
gamokvlevis interpretacia - 10;
koronaruli
angiografiis
interpretacia - 10;
transezofaguri eqokardioskopiis
interpretacia - 5;
datvirTvis
testebis
interpretacia - 10;
davaleba
referati an
moxseneba – 1;
avadmyofis
damoukidebeli
gasinjva da
diagnozis dasma –
10;
avadmyofobis
istoriis
damoukidebeli
dawera – 4;
morigeoba – TveSi
4;
gul-sisxlZarRvTa
daavadebebis
rwunebulebebiT gamyarebuli da
kvlevis
ekonomiuri
meTodebis
dagegmva da gamoyeneba;
mwvave hemodinamikuri darRvevbis
adekvaturi
Sefaseba
da
medikamentebis koreqtuli SerCeva;
mwvave
kardiovaskuluri
mdgomareobebis adekvaturi marTa
(hemodinamiuri
arastabiluroba,
mwvave iSemiuri sindromi, mwvave
ariTmia,
kardio-fulmonuri
reanimacia);
mwvave
gadaudebeli
kardiologiuri
mdgomareobebis
60
Sefasebisa da marTvis unar-Cvevebi
(mwvave koronaruli sindromi –
Trombolizisi,
pirveladi
angioplastika da konservatuli
mkurnaloba),
urgentuli
arteriuli
hipertenzia,
gulis
mwvave ukmarisoba;
antikoagulaciuri
Terapiis
srulyofili codna – varfarini,
heparini,
antiTrombocituli
Terapia;
defibrilaciis da intra-aortuli
balonizaciis Cvenebebis codna;
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
gulis
sarqvlovani
paTologiis
mqone
pacientebis marTva.
endokarditis
diagnostika,
marTva da garTulebebi;
kardiomiopaTiebi
qirurgiuli
pacientebis
preoperaciuli Sefaseba;
dislipidemiis mniSvneloba,
gulis
ritmis
darRveva,
gulis
ukmarisoba,
arteriuli hipertenzia;
moduli 1.4.2. revmatiuli daavadebebi
1.
2.
3.
modulis xangrZlivoba - 2 Tve
modulis mizani: SemaerTebeli qsovilis sistemuri daavadebebis diagnostika,
mkurnaloba da profilaqtika. rotaciis gavlis Semdeg rezidenti srulyofilad
unda flobdes revmatiuli profilis daavadebebis Civilebis, simptomebis
adekvaturi Sefasebis da pacientis fizikuri kvlevis unar-Cvevebs. mas unda SeeZlos
revmatiul daavadebaTa laboratoriuli, instrumentuli da rentgenologiuri
gamoklvevebis srulyofili interpretacia, aseve, revmatiuli daavadebebis marTva
daavadebis nebismier etapze. rotaciis periodSi rezidents unda miewodos
informacia aRniSnuli daavadebebis marTvis Tanamedrove rekomendaciebisa da
gaidlainebis saxiT.
modulis amocanebi:
•
moxdes arTritebis paTofiziologiuri meqanizmis Sefaseba da marTva;
•
Sefasdes seronegatiuri spondiloarTriti;
•
moxdes SemaerTebelqsovilovani daavadebebis diagnostika da mkurnalobis
taqtikis SerCeva;
•
moxdes vaskuletebis diagnostika da mkurnalobis taqtikis SerCeva;
•
moxdes arasaxsrovani daavadebebis diagnostika da mkurnalobis taqtikis
SerCeva;
•
revmatiuli daavadebebis CamonaTvali:
mocemulia cxrili 66-ia saxiT:
cxrili # 6
Teoriuli kursi
1.
SemaerTebeli
qsovilis
sistemuri
daavadebebi
(sistemuri
wiTeli
mglura,
sistemuri sklerodermia, dermatomioziti,
Segrenis daavadeba, SemaerTebeli qsovilis
1. revmatiul daavadebaTa
diangostika:
• anamnezis Segroveba
• pacientis
obieqturi
davaleba
referati an
moxseneba – 1;
avadmyofis
damoukidebeli
61
Sereuli
daavadebebi,
revmatuli
polimialgia,
morecidive
poliqondriti
titces sindromis CaTvliT);
2.sistemuri
vaskulitebi
(kvanZovani
periarteriiti, granulomuri arteriitebi –
vegeneris
granulomatozi,
giganturujredovani
temporaluri
arteriiti; araspecifikuri aortoarteriiti,
hipererguli
angiiti,
hemoragiuli
vaskuliti, gudpasCeris sindromi, Sereuli
krioglogulinemia,
maoblitirebeli
Trombagniiti, bexCetis sindromi, kavasakis
sindromi.
3.revmatoiduli arTriti (serodadebiTi da
seronegatiuri poliarTriti, revmatoiduli
arTriti sistemuri gamovlinebebiT, feltis
sindromi);
4.iuveniluri
arTriti
(iuveniluri
revmatoiduli arTriti – stilis sindromi,
iuveniluri qronikuli arTriti);
5.maankilozirebadi
spondiloarTriti
–
bexterevis daavadeba;
5.spondiloarTritTan Serwymuli arTritebi
(fsoriazuli arTriti, reiteris daavadeba,
nawlavebis
qronikul
araspecifikur
daavadebebTan asocirebuli arTritebi);
7.infeqciur
daavadebebTan
asocirebuli
arTritebi;
8.mikrokristaluri
arTritebi
(podagra,
psevdopodagra, qondrokalcinozi);
9.osteorarTrozebi;
10.saxsargareSe
rbili
qsovilebis
daavadebebi.
gamokvleva
• sisxlis
da
Sardis
bioqimiuri
da
klinikurlaboratoriuli
kvlevis
principebi, daniSnuleba da
interpretacia
• serologiuri
kvlevis
principebi,
gansakuTrebiT
sistemuri daavadebebis dros.
specifikuri
antisxeulebis
interpretacia
da
marTva
mkurnalobis procesSi;
• sayrden-mamoZravebeli
sistemis
rentgenologiuri
gamokvlevis interpretacia;
• saxsarSida manipulaciebi:
medikamentebis
saxsarSida
Seyvana – 20;
• saxsris
diangostikuri
punqcia – 20;
• saxsrebis
sonografiuli
monacemebis interpretacia;
• osteodensitometriuli
kvlevis interpretacia.
gasinjva da
diagnozis
dasma – 10;
avadmyofobis
istoriis
damoukidebeli
dawera – 4;
morigeoba –
TveSi 4;
aucilebeli da rekomendirebuli literaturis nusxa
1.
2.
3.
4.
5.
d.tvildiani, b.kandelaki - "Sinagan daavadebaTa sindromuli
diagnostika da gadaudebeli Terapia", 2000 w.
n.tatiSvili. g. simonia - "Sinagani sneulebani", 1998
Merck Manual (rusul an inglisur enebze)
Harrison-is mravaltomeuli Sinagan medicinaSi
r.heglini – Sinagan daavadebaTa diferenciuli diagnostika
diferenciuli
internet--Si
damxmare literatura: monografiebi da Sesabamisi saitebi internet
muxli 5. moduli 1.5. mtkicebiTi medicinis da samedicino statist
statistikis
ikis safuZvlebi.
1. modulis xangrZlivobaa - 2 kv. (72 sT.)
2. modulis mizania - rezidentis/specialobis maZieblisaTvis mtkicebiTi medicinis da
samedicino statistikis codnis amaRleba da maT praqtikul saqmianobaSi aRniSnuli
disciplinebis principebisa da meTodebis danergvis xelis Sewyoba.
3. modulis amocanebia:
1) klinikur praqtikaSi gamoyenebuli mtkicebiTi medicinis ZiriTadi principebi
2) randomizirebuli klinikuri gamocdis Sedegebi, maTi validuroba, mniSvneloba
da praqtikuli Rirebuleba
3) meta analizi meta-analizis Sedegebi, maTi validuroba, mniSvneloba da
praqtikuli Rirebuleba
4) klinikuri gaidlainis validuroba da praqtikuli Rirebuleba
5) diagnostikuri testis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validuroba da
6) prognozis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validuroba da praqtikuli
Rirebuleba
62
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
4.
dadasturebuli efeqturobis mqone intervenciebis moZieba da maTi konkretul
klinikur situaciebTan misadageba
koxranis biblioTeka
internetis eleqtronuli bazebi, romlebic iZlevian informacias efeqturi
intervenciebisa da gaidlainebis Sesaxeb
samedicno literaturis kritikulad aRqma
jandacvasa da medicinaSi statistikis roli da mniSvneloba, is ZiriTadi sferoebi, sadac gamoiyeneba
statistikis meTodebi.
monacemTa tipebi, maTi grafikuli gamosaxva; normaluri distribuciis daxasiaTeba, variaciis gazomva.
monacemTa standartizacia
albaTobis principebi da kanonebi maTi misadageba populaciis parametrebisa da sinjis distribuciis
maxasiaTeblebisadmi.
statistikuri analizis bazisuri principebi (Sefaseba, hipoTezis testireba, statistikuri modelireba).
jgufebis Sedareba.
or uwyvet cvlads Soris damokidebuleba, korelacia da wrfivi regresia.
ramdenime cvlads Soris damokidebuleba, mravlobiTi regresiis analizis.
kompiuteris gamoyeneba monacemTa analizisaTvis, statistikuri programebis tipebis garCeva,
kompiuteruli analizis strategia, monacemTa bazis formireba.
cxrili # 7
Teoriuli kursi
mtkicebiTi medicinis arsi, ZiriTadi principebi da strategia,
mtkicebiTi samedicino praqtika da misi komponentebi, koxranis
kolaboracia.
davaleba
prezentaciebis
analizi
randomizirebuli klinikuri gamocda, klinikuri gamocdis dizaini da
tipebi, klinikuri gamocdis Sedegebis validuroba, mniSvneloba, da
prezentaciebis
analizi
meta-analizis
meTodi,
meta-analizis
Sedegebis
validuroba,
mniSvneloba, da praqtikaSi gamoyenebiToba, koxranis kolaboraciis
sistemuri mimoxilvis jgufebi
prezentaciebis
analizi
diagnozi
da
skriningi,
diagnostikuri
testis
diagnostikuri
Rirebuleba, diagnostikuri testis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis
validuroba da praqtikuli Rirebuleba
testireba
daavadebis naturaluri istoria da prognozi, prognozis Sesaxeb
arsebuli mtkicebulebis validuroba da praqtikuli Rirebuleba,
klinikuri gaidlaini, misi validuroba da praqtikuli Rirebuleba
monacemTa tipebi (daTvla da gazomva), Sefardeba, proporcia, procenti,
daTvladi da gazomvadi monacemebis grafikuli gamosaxva, normaluri
distribucia, saSualo, moda, mediana, monacemTa variabeluroba,
variaciis gazomva, populacia da sinji, populaciis parametris
distribucia, sinjis saSualos distribucia, ori sinjis saSualos
sxvaobis distribuci
albaToba, albaTobis kanonebi, normaluri mrudis standartizacia,
normaluri standartuli mrudi, Z da misi mniSvneloba.
statistikuri analizis principebi, Sefaseba (95% sarwmunoobis
intervali), hipoTezis testireba (nulovani hipoTeza, alternatiuli
hipoTeza, I da II tipis Secdoma), Sefaseba Tu hipoTezis testireba
jgufebis Sedareba - uwyveti monacemebi, analizis Sesabamisi meTodis
amorCeva, t distribucia, ori sinjis saSualos sxvaoba, t testi,
jgufebis Sedareba – kategoriuli monacemebi, proporcia, ori
damoukidebeli jgufis proporcia, 2 x 2 cxrili – ori jgufis
proporciis Sedareba, ramdenime jgufis proporciis Sedareba, riskebis
Sedareba (SedarebiTi riski, Sansebis Sefardeba)
or uwyvet cvlads Soris damokidebuleba, korelacia da misi
testireba, korelaciis gamoyeneba, interpretacia, martivi wrfivi
regresia
63
ramdenime cvlads Soris damokidebuleba, mravlobiTi wrfivi regresia
monacemTa standartizacia
5.
modulis dasrulebis Semdeg rezidentma/specialobis maZiebelma unda icodes/SeeZlos:
a. klinikur praqtikaSi mtkicebiTi medicinis principebis gamoyeneba
b. randomizirebuli klinikuri gamocdis Sedegebis interpretireba, maTi
validurobis, mniSvnelobis da praqtikuli Rirebulebis dadgena
c. meta-analizis Sedegebis interpretireba, maTi validurobis, mniSvnelobis da
praqtikuli Rirebulebis dadgena
d. klinikuri gaidlainis validurobisa da praqtikuli Rirebulebis dadgena
e. diagnostikuri testis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validurobisa da
praqtikuli Rirebulebis dadgena
f. prognozis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validurobisa da praqtikuli
Rirebulebis dadgena
g. dadasturebuli efeqturobis mqone intervenciebis moZieba da maTi
konkretul klinikur situaciebTan misadageba
h. koxranis biblioTekiT sargebloba
i. internetis
eleqtronuli
bazebiT
sargebloba,
romlebic
iZlevian
informacias efeqturi intervenciebisa da gaidlainebis Sesaxeb
j. samedicno literaturis kritikulad aRqma
k. jandacvasa da medicinaSi statistikis rolisa da mniSvnelobis axsna, im
ZiriTadi sferoebis dasaxeleba, sadac gamoiyeneba statistikis meTodebi.
l. monacemTa
tipebis
garCeva,
maTi
grafikuli
gamosaxva;
normaluri
distribuciis daxasiaTeba, variaciis gazomva.
m. albaTobis principebisa da kanonebis misadageba populaciis parametrebisa
da sinjis distribuciis maxasiaTeblebisadmi.
n. statistikuri analizis bazisuri principebis gamoyeneba (Sefaseba, hipoTezis
testireba, statistikuri modelireba).
o. jgufebis Sedareba rogorc uwyveti ise kategoriuli monacemebisaTvis;
aRniSnuli analizis Sedegebis interpretacia.
p. or uwyvet cvlads Soris damokidebulebis axsna korelaciisa da wrfivi
regresiis saSualebiT, maTi Sedegebis interpretacia.
q. ramdenime cvlads Soris damokidebulebis axsna mravlobiTi regresiis
analizis saSualebiT, Sedegebis interpretacia.
r. kompiuteris gamoyeneba monacemTa analizisaTvis, statistikuri programebis
tipebis garCeva, kompiuteruli analizis strategia, monacemTa bazis
formireba.
1. Sackett DL, Straus SE, Scott Richardson W, Rosenberg W, Brian Haynes R. Evidence Based
Medicine: How to Practice and Teach EBM. Churchill Livingstone, 2000.
2. letcher RH, Fletcher SW, Wagner EH. Clinical Epidemiology: the Essentials, Williams & Wilkins, 1996.
3. Rothman KJ. Epidemiology: An Introduction. Oxford University Press, 2002.
4. Rothman KJ, Greenland S. Modern Epidemiology, Lippincott Williams & Wilkins, 1998.
5. eaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva, 1993.
6. Jadad AR. Randomized Clinical Trials: A User Guide, BMJ Publishing Group, 1999.
7. ltman DG. Practical Statistics For Medical Research, Chapman & Hall/CRC, 2005.
8. Last JM. A Dictionary of Epidemiology, Fourth Edition, Oxford University Press, 2006.
9. Altman DG. Practical Statistics For Medical Research, Chapman & Hall/CRC, 1999
10. Puri BK. Statistics for the Health Sciences, Sunders, 1996.
11. Castle WM, North PM. Statistics in Small Doses, Churchill Livingstone, 1995.
12. Clayton D, Hills M. Statistical Models in Epidemiology, Oxford University Press, 1998.
64
13. Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume 1, The Analysis of CaseControl.
14. Studies, IARC Scientific Publications No. 32, 1980.
15. Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume II, The Design and Analysis
of Cohort Studies, IARC Scientific Publications No. 82, 1987.
16. Rothman KJ, Greenland S. Modern Epidemiology, Lippincott Williams & Wilkins, 1998.
17. Beaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva,
1993.
muxli 6. moduli 1.6. sazogadoeb
sazogadoebrivi
rivi jandacva da epidemiologia.
1. modulis xangrZlivobaa - 2 kv. (72 sT.)
2. modulis mizania - modulis mizania rezidentis/specialobis maZieblisaTvis
programis mizania msmenelTa Soris sazogadoebrivi jandacvis safuZvlebis codnis
amaRleba da aRniSnuli disciplinis principebisa da meTodebis praqtikul
saqmianobaSi gamoyenebis SesaZleblobis xelSewyoba
1) sazogadoebrivi jandacvis politika;
2) sazogadoebrivi jandacvis programebi da maTi prioritetebi;
3) sazogadoebrivi jandacvis programaTa dagegmva da marTva;
4) mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobis damaxasiaTebeli ZiriTadi maCveneblebi (daavadebis
gavrceleba da sixSire, letaloba);
5) vitaluri statistikis ZiriTadi maCveneblebi (sikvdiloba, bavSvTa sikvdiloba, dedaTa sikvdiloba, Sobadoba,
sicocxlis xangrZlivoba);
6) jandacvis marTis sainformacio sistemebi
7) Tanamedrove epidemiologia, epidemiologiuri kvlevebis tipebi-observaciuli da eqsperimentuli kvlevebi
8) infeqciur daavadebaTa epidemiologia, epidemia da endemia, transmisia,
9) epidemiologiuri kvlevebis tipebi-onservaciuli da eqsperimentuli kvlevebi
10) epidemiologiuri kvlevebis potenciuri DSecdomebi
11) epidemiologiuri kvlevebis validurobis Sefaseba
12) mizezi da mizez-Sedegobrioba epidemiologiaSi, mizez-Sedegobriobis kriteriumebi
13) infeqciur daavadebaTa epidemiologia,epidemia da endemia, transmisia, bazisuri reproduqciuli ricxvi,
maspinZeli da garemo pirobebi
14) epidemilogia da prevencia,prevenciis sagani da mniSvneloba. midgomabi
prevenciasa da kontrolSi.
4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba
mocemulia cxrili
cxrili # 88-is saxiT:
cxrili # 8
Teoriuli kursi
mosaxleobis
janmrTelobis
mdgomareobis
maxasiaTeblebi.
daavadebis
gavrceleba, daavadebis sixSire, kumulaciuri sixSire da riski, letaloba
davaleba
vitaluri statistika, sikvdiloba, bavSvTa sikvdiloba, dedaTa sikvdiloba,
Sobadoba, sicocxlis xangrZliba, monacemTa standartizacia.
prezentaciebis
ganxilva
statistikur monacemebi (tipebi, Sefardeba, proporcia, procenti, monacemebis
grafikuli gamosaxva, normaluri distribucia, saSualo, moda, mediana)
prezentaciebis
ganxilva
statistikuri analizis principebi (jgufebis Sedareba)
testireba
hipoTezis testireba da Sefaseba (sarwmonoobis intervali, statistikuri
sarwmunooba)
saz.
jandacvis
koncefcia
(gansazRvreba,
fokusi,
saz.
Jandacvis
determinantebi, saz. jandacvis ZiriTadi funqciebi)
saz. jandacvis praqtika (RonisZiebebi, prevenciis programebi, saz. janfacvis
reforma saqarTveloSi)
prezentaciebis
ganxilva
Tanamedrove epidemiologia (istoriuli konteqsti, sagani, janmrTelobisa da
avadmyofobis gazomva)
epidemiologiuri kvlebi. dakvirvebadi da eqsperimentuli kvlevebi
qronikul
daavadebaTa
epidemiologia
da
kontroli,
gulsisxlZarRvTa
65
daavadebebi, kibo, Saqriani diabeti
Tambaqo da alkoholi (saz. jandacvis programebi, maTi dizaini da
implementacia
epidemiologia da prevencia, prevenciis doneebi, miodgomrbi prevenciasa da
kontrolSi.
epidemiologiri kvlevebis potenciuri Secdomebi
mizezi da mizez Sedegobrioba epidemiologiaSi
infeqciuri daavadebebis epidemiologia
epidemia da endemia, bazisuri reproduqciuli ricxvi
5.
modulis Sefasebis
Sefasebis meTodebi
-
6.
sazogadoebrivi jandacvis politikis formireba;
sazogadoebrivi jandacvis programebisaTvis prioritetebis gansazRvra;
sazogadoebrivi jandacvis programaTa dagegmva da marTva;
mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobis daxasiaTeba ZiriTadi maCveneblebis mixedviT (daavadebis
gavrceleba da sixSire, letaloba);
- vitaluri statistikis ZiriTadi maCveneblebis gamoyeneba da interpretacia (sikvdiloba, bavSvTa sikvdiloba,
dedaTa sikvdiloba, Sobadoba, sicocxlis xangrZlivoba);
- epidemiologiuri kvlevebis validurobis Sefaseba
- infeqciur daavadebaTa epidemiologiis safuZvlebis praqtikaSi gamoyeneba
- infeqciur daavadebaTa epidemiis gamokvlevis, zedamxedvelobis da kontrolis bazisuri principebis
praqtikaSi gamoyeneba
- prevenciis potencialisa da efeqturobis Sefaseba .
aucilebeli
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Health information systems for low income countries: An overview, Canadian Society for
International Health
Elizabeth A. McGlynn (Editor), et al. Health Information Systems : Design Issues and Analytic
Applications (Directions in Health Services Research and Policy), 2001
Beaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva,
1993
Puri BK. Statistics for the Health Sciences, Sunders, 1996
Training manual - Reporting and recording documentation for monitoring immunization work in
Georgia: Level 1 - providers of immunization services. PHRplus/ CIF
Training manual - Reporting and recording documentation for monitoring immunization work in
Georgia: Level 2 – immunization managers, public health managers, and polyclinic managers.
PHRplus/ CIF
Guidelines for health care providers for integrated surveillance and control of vaccine preventable
diseases in Georgia. PHRplus/ CIF
MOH decree # 101/n, Georgi
9 Rothman KJ, Greenland S. Modern Epidemiology, Lippincott Williams & Wilkins, 1998
10 Rothman KJ. Epidemiology: An Introduction. Oxford University Press, 2002
11 Beaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva,
1993
12 Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume 1, The Analysis of CaseControl Studies, IARC Scientific Publications No. 32, 1980
Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume II, The Design and Analysis
of Cohort Studies, IARC Scientific Publications No. 82, 1987
James J. Schlesselman. Case Control Studies : Design, Conduct, Analysis , 1999
Elizabeth A. McGlynn (Editor), et al. Health Information Systems : Design Issues and Analytic
Applications (Directions in Health Services Research and Policy) , 2001
Roger Webber. Communicable Disease Epidemiology and Control, 2000
Last JM. A Dictionary of Epidemiology, Fourth Edition, Oxford University Press, 2001
Rothman KJ, Greenland S. Modern Epidemiology, Lippincott Williams & Wilkins, 1998
Rothman KJ. Epidemiology: An Introduction. Oxford University Press, 2002
Beaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva,
1993
Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume 1, The Analysis of CaseControl Studies, IARC Scientific Publications No. 32, 1980
66
22. Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume II, The Design and Analysis
of Cohort Studies, IARC Scientific Publications No. 82, 1987
23. James J. Schlesselman. Case Control Studies : Design, Conduct, Analysis , 1999
24. Elizabeth A. McGlynn (Editor), et al. Health Information Systems : Design Issues and Analytic
Applications (Directions in Health Services Research and Policy) , 2001
25. Roger Webber. Communicable Disease Epidemiology and Control, 2000
26. Last JM. A Dictionary of Epidemiology, Fourth Edition, Oxford University Press, 2001
Tavi VIII. profesiuli mzadebis II
II wlis modulebi
2.1.
muxli 1. moduli 2.
1. endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul
1. modulis xangrZlivobaa _ 2 Tve
2. modulis mizania - endokrinologiis Teoriuli safuZvlebis da endokrinul
jirkvalTa gamokvlevis sakiTxebSi codnisa da unarCvevebis SeZena da gaRrmaveba.
modulis amocanebi:
modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis
CamonaTvali:
meTodebi
klinikaSi
stresis koncefcia.
meTodebi.
ra unarunar-Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?
endokrinuli sistemis gamokvlevis meTodebis CamonaTvali, romelTa Catarebis Cvenebebi
unda icodes da miRebuli Sedegebis interpretacia unda SeeZlos eqims modulis gavlis
Semdeg:
I. hipoTalamus-hipofizis sistemis gamokvlevis meTodebi.
1. rentgenologiuri gamokvlevis meTodebis (kraniografia, kompiuteruli da magniturrezonansuli tomografia) gamoyenebis Cvenebebi da miRebuli Sedegebis interpretacia.
2. mxedvelobis funqciis gamokvlevis meTodebis (Tvalis fskeris, mxedvelobis velis)
gamoyenebis Cvenebebi da miRebuli Sedegebis interpretacia.
3. adenohipofizis funqciis gamokvleva stimulaciuri da supresiuli testebis
gamoyenebiT:
67
3.1. somatotropuli hormonis (sth) sekreciis Sefaseba:
a) testi levodofas gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
- Sedegebis Sefaseba;
- sifrTxilis zomebi;
b) testi argininis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
g) testi glukozis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
3.2. somatotropuli hormonis (sth) da adrenokortikotropuli hormonis (akth) sekreciis
Sefaseba:
a) hipoglikemiuri testi insuliniT
- principi;
- meTodika;
b) hipoglikemiuri testi argininiT da insuliniT
- principi;
- meTodika;
3.3. Tireotropuli hormonis (Tth) sekreciis Sefaseba TiroliberiniT
- principi;
- meTodika;
- gverdiTi efeqtebi;
3.4. prolaqtinis sekreciis Sefaseba (testi Tiroliberinis gamoyenebiT).
- principi;
- meTodika;
- gverdiTi efeqtebi;
3.5. folikulis mastimurebeli hormonis (fmh) da maluTeinizebeli, anu luteotropuli
hormonis (lh) sekreciis Sefaseba
3.5.1. testi klomifenis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
3.5.2. testi gonadoliberinis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
3.6. adenohipofizis ramdenime hormonis sekreciis erTdroulad Sefaseba.
3.6.1. kombinirebuli testi insuliniT, TiroliberiniT da gonadoliberiniT
- principi;
- meTodika;
3.6.2. kombinirebuli testi metiraponiT, TiroliberiniT, levodofiTa da gonadoliberiniT
- principi;
- meTodika;
3.7. SesaZlo garTulebani adenohipofizis funqciis gamokvlevisas.
68
3.7.1. minimaluri gverdiTi efeqtebi;
3.7.2. saxifaTo garTulebani
- mZime hipoglikemia;
- hipoadrenaluri krizi;
sisxlisCaqceva hipofizSi.
4. neirohipofizis funqciis gamokvleva.
4.1. uSaqro diabetis diferenciuli diagnostika.
4.1.1. testi siTxis SezRudviT.
- principi;
- meTodika;
5. pankreasis endokrinuli nawilis funqciis gamokvleva
5.1. Saqriani diabetis diagnostika.
5.1.1. Saqriani diabetis diagnostikis Tanamedrove kriteriumebi.
5.1.2. oraluri glukozisadmi tolerantobis standartuli testis klasikuri varianti.
- meTodika;
5.1.3. oraluri glukozisadmi tolerantobis standartuli testis gamartivebuli varianti.
- meTodika;
5.2. orsulTa diabetis diagnostika oraluri glukozisadmi tolerantobis standartuli
testis klasikuri variantiT.
- meTodika;
5.3. insulomis diagnostika.
5.3.1. testi SimSilis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
5.3.2. testi tolbutamidis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
- winaaRmdegCvenebani da sifrTxilis zomebi;
5.3.3. testi glukagonis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
5.3.4. supresiuli testi insulinis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
6. Tirkmelzeda jirkvlebis qerqovani nawilis funqciis gamokvleva.
6.1. testebi deqsametazonis gamoyenebiT
6.1.1. mokle testi deqsametazonis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
6.1.2. grZeli testi deqsametazonis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
6.2. testebi akth-s gamoyenebiT
69
6.2.1. mokle testi akth-s gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
6.2.2. grZeli testi akth-s gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
6.3. testebi metiraponis gamoyenebiT
- zogadi principebi
6.3.1. mokle testi metiraponis gamoyenebiT
- meTodika;
6.3.2. grZeli testi metiraponis gamoyenebiT
- meTodika;
6.3.3. testebi mineralokortikoidebis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
6.3.4. sufris mariliT datvirTvis testi.
6.3.5. testi natriumis qloridis izotonuri xsnaris intravenuri infuziiT
- principi;
- meTodika;
6.3.6. orTostatiuri testi furasemidiT
- principi;
- meTodika;
7. Tirkmelzeda jirkvlebis tvinovani nawilis funqciis gamokvleva.
7.1. supresiuli testi klonidinis gamoyenebiT
- principi;
- meTodika;
8. farisebri jirkvlis funqciis gamokvleva
8.1. Tireoiduli profilis hormonebis gamokvleva.
- saerTo Tiroqsini (T4)
- Tavisufali Tiroqsini (FT4)
- Tavisufali triiodTironini (FT3)
- Tireotropuli hormoni (Tth)
8.2. serologiuri testebi
- farisebri jirkvlis autoimunuri dazianebis markerebi
- farisebri jirkvlis kibos markerebi
8.3. farisebri jirkvlis disfunqciis diagnostikis principebi
8.3.1. hipoTireozi
8.3.2. Tireotoqsikozi
8.4. samkurnalo preparatebis zegavlena farisebri jirkvlis funqciaze.
9. farisebraxlo jirkvlebis funqciis gamokvleva
9.1. hiperparaTireozis diagnostika
9.2. hipoparaTireozis diagnostika
10. sasqeso jirkvlebis endokrinuli funqciis darRvevaTa diagnostika.
10.1. sasqeso jirkvlebis endokrinuli funqciis darRvevaTa diagnostika qalebSi.
10.2. sasqeso jirkvlebis endokrinuli funqciis darRvevaTa diagnostika mamakacebSi.
11. vizualizaciisa da izotopuri kvlevis meTodebi klinikur endokrinologiaSi
70
11.1. izotopuri meTodebi
11.1.1. farisebri jirkvlis diagnostikuri gamokvlevebi
11.1.1.1. farisebri jirkvlis gamokvlevebi radioaqtiuri iodis gamoyenebiT
- radioaqtiuri iodis STanTqma farisebr jirkvalSi
- supresiuli testi perqloratiT
11.1.1.2. farisebri jirkvlis gamokvlevebi 99mTc-perteqnetatis (99mTcO4) gamoyenebiT;
11.1.1.3. farisebri jirkvlis gamokvlevebi 201Tl-is gamoyenebiT;
11.1.2. Tirkmelzeda jirkvlebis radioizotopuri kvlevis meTodebi
11.1.2.1. Tirkmelzeda jirkvlebis qerqis scintigrafia 131I-qolesteriniT.
11.1.2.2. Tirkmelzeda jirkvlebis tvinovani Sris scintigrafia meta- 131I-benzilguanidiniT an
meta- 123I-benzilguanidiniT.
11.1.3. Zvlebis scintigrafia pejetis avadmyofobis dros.
11.2. vizualizaciis araizotopuri meTodebi
11.2.1. magnitur rezonansuli tomografia;
11.2.2. kompiuteruli tomografia;
11.2.3. ultrasonografia;
11.2.4. angiografia;
11.2.5. flebografia;
11.2.6. rentgenografia.
______________________________________________________________
mocemulia cxrili
cxrili # 1.is saxiT:
ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli
modulis farglebSi?
cxrili # 9
Sesasrulebeli
Teoriuli kursi
manipulaciis
davaleba
raodenoba
endokrinologiis
anTropometria (sxeulis
Teoriuli safuZvlebi
masis, simaRlis, welis da
100
da endokrinul
prezentacia
barZa-yebis
jirkvalTa gamokvlevis
garSemowerilobis gazomva)
meTodebi klinikaSi
sxeulis masis indeqsisa da
weli/barZayebis
garSemowerilo-baTa
100
fardobiTi maCveneblis
gamoangariSeba
garegani daTvaliereba:
kanis, kanqveSa cximis
ganviTarebis და misi
ganawilebis Sefaseba da
interpretacia; Zvalsaxsrebis sistemisa da
kunTebis saproeqcio
100
midamoebis vizualurpalpatoruli gamokvleva.
garegnuli mdgomareobis
iseTi maCveneblebis
Sefaseba, rogoricaa:
zomebi, ganviTarebis
simetriuloba, deformacia,
trofika.
mxedvelobis organoebis
garegnuli daTvaliereba
iseTi cvlilebebis
dasadgenad, rogoricaa
100
quTuToebis fTozi, sielme,
Tvalis kaklebis moZraobis
SezRudva.
71
mxedvelobis velis
gamokvleva
periferiuli arteriebis
(qvemo da zemo kidurebis,
saZile arteriebis)
palpatoruli gamokvleva.
hepato-splenomegaliis
palpatoruli gamovlena
Sardis simkvrivis
gansazRvra urometriT
avadmyofTa uSualo saeqimo
gamokvleva (anamnezis
Sekreba, vizualurpalpatoruli gasinjva,
garegnuli paTologiuri
cvlilebebis gamovlena da
misi Sedegebis
klinikuri
interpretacia;
gareTa sasqeso organoebisa
da meoradi sasqeso
niSnebis ganviTarebis
Sefaseba;
sisxlis da Sardis
hormonuli kvlevis
Catarebis CvenebebSi
garkveva da Sedegebis
interpretacia;
Tavis qalas
rentgenologiuri kvlevis
Catarebis CvenebebSi
garkveva da Sedegebis
interpretacia;
Tavis tvinis, gulmkerdisa
da muclis Rrus
kompiuteruli
tomografiisa da birTvul
magnituri rezonansis
meTodiT kvlevis Catarebis
CvenebebSi garkveva da
Zvlovani sistemis
mdgomareobis Sefaseba
rentgenologiuri da
densitometruli
monacemebis monacemebis
mixedviT.
4.
50
100
100
50
10
50
50
50
50
20
modulis Sefasebis meTodebi _
Sefasebaa
Teoriuli codnis Sefaseb
a) testuri Sefaseba modulis dawyebamde,
b) testuri Sefaseba modulis bolos.
unar--Cvevebis Sefaseba
praqtikuli unar
72
#
proceduris dasaxeleba
12
endokrinuli sistemis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo
gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatoruli gasinjva,
garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis
klinikuri interpretacia;
anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis
sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa
fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba
kanis mdgomareobis, striebis da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi
ganawilebis Sefaseba da interpretacia;
gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis
Sefaseba;
Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva
da Sedegebis interpretacia;
sisxlis da Sardis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da
Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da
Tavis tvinis, farisebri jirkvlis, mkerdukana jirkvlis, kuWqveSa
jirkvlis da Tirkmelzeda jirkvlebis kompiuteruli tomografiisa da
birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi
garkveva da Sedegebis interpretacia;
rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis
Zvlovani asakis Sefaseba;
Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da
densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.
diagnostikuri testebi adenohipofizis gamokvlevisTvis
13
diagnostikuri testebi neirohipofizis gamokvlevisTvis
14
diagnostikuri testebi farisebri jirkvlis gamokvlevisTvis
15
diagnostikuri testebi farisebraxlo jirkvlis gamokvle-visTvis
16
diagnostikuri testebi
gamokvlevisTvis
gamokvlevisTvis
gamokvlevisTvis
gamokvlevisTvis
gamokvlevisTvis
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
17
18
19
20
0
1
2
3
kuWqveSa jirkvlis kunZulovani apa-ratis
Tirkmelzeda jirkvlis qerqovani Sris
Tirkmelzeda jirkvlis tvinovani Sris
saTesle jirkvlebis endokrinuli funqciis
sakvercxeebis endokrinuli funqciis
Sefaseba:
qula – ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas;
qula-- icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas;
qula
qula-- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT;
qula
qula-- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.
qula
5.
1. Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing
2.
Division.2006.
ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999.
literatura::
rekomendirebuli literatura
3.
4.
5.
6.
7.
И.И Дедов. Эндокринология 2000
И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000
Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000.
Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994
Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999
73
8. Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ
СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.
muxli
1.
2.
2. moduli 2.2. hipoTalamushipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologia
modulis xangrZlivobaa 2 Tve
modulis mizania - hipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologiis sakiTxebSi
(avadmyofobaTa etio-paTogenezi, klinika, diagnostika, mkurnaloba da
profilaqtika) codnisa da unar-Cvevebis SeZena da gaRrmaveba.
3.1. ra Teoriuli masalis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?
Tema: hipoTalamushipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologia”
paTologia
hipoTalamushipoTalamus-hipofizis avadmyofobaTa klasifikacia.
reabilitacia.
klinika,
garTulebebi,
diagnostika,
mkurnaloba
da
profilaqtika,
prognozi,
akromegalia da gigantizmi:
gigantizmi etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi,
hipoTalamusukmarisoba:
etiopaTogenezi,
paTomorfologia,
klinika,
hipoTalamus-hipofizis
cerebralur
nanizmi:
etiopaTogenezi,
paTomorfologia,
klinika,
cerebraluralur-hipofizuri
hiperprolaqtinemiis
sindromi:
etiopaTogenezi,
paTomorfologia,
klinika,
adipozogenitaluri
distrofia:
etiopaTogenezi,
paTomorfologia,
klinika,
reabilitacia.
hipoTalamushipoTalamus-hipofizis midamos hormonulad araaqtiuri simsivneebi
simsivneebi da maTi roli
hipoTalamus--hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi.
hipoTalamus
3.2. ra unarunar-Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?
Tema: ”hipoTalamus
hipoTalamushipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologia”
paTologia
1.
2.
3.
4.
hipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo
gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpato-ruli gasinjva, garegnuli
paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis dros, rogoricaa:
akromegalia,
gigantizmi,
nanizmi,
hipogonadizmi,
kuSingis
avadmyofoba,
panhipopituitarizmi) da misi Sedegebis
anTropometria da fizikuri ganviTarebis mdgomareobis Sefaseba;
gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;
kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da
interpretacia;
74
5.
Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da
6. sisxlis hormonuli
kvlevis Catarebis
CvenebebSi garkveva
da Sedegebis
interpretacia;
7. Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis
interpretacia;
8. Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis
meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;
9. rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis
Sefaseba;
10. Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli
monacemebis monacemebis mixedviT.
3. Sesasrulebeli samuSaos moculoba:
ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT
(mocemulia cxrili 2-is saxiT)
cxrili 10
#
1
2
3
4
5
6
7
8
nozologiaTa dasaxeleba
gatarebul pacientTa
raodenoba
1
2
1
4
4
1
1
2
kuSingis daavadeba
hiperprolaqtinemiis sindromi
akromegalia da gigantizmi
hipofizuri nanizmi
uSaqro diabeti
hipofizis hormonulad araaqtiuri simsivne
panhipopituitarizmi
carieli Turquli kexis sindromi
3.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrili # 1111-is saxiT:
cxrili # 11
Teoriuli kursi
”hipoTalamus
hipoTalamushipoTalamushipofizis kompleqsis
fiziologia da
paTologia”
paTologia
anTropometria (sxeulis masis,
simaRlis, welis da barZa-yebis
weli/barZayebis garSemowerilobaTa fardobiTi maCveneblis
gamoangariSeba
garegani daTvaliereba: kanis,
kanqveSa cximis ganviTarebis და
misi ganawilebis Sefaseba da
interpretacia; Zval-saxsrebis
sistemisa da kunTebis saproeqcio
midamoebis vizualurpalpatoruli gamokvleva.
garegnuli mdgomareobis iseTi
maCveneblebis Sefaseba,
rogoricaa: zomebi, ganviTarebis
simetriuloba, deformacia,
trofika.
mxedvelobis organoebis
garegnuli daTvaliereba iseTi
cvlilebebis dasadgenad,
rogoricaa quTuToebis fTozi,
sielme, Tvalis kaklebis
moZraobis SezRudva.
Sesasrulebeli
manipulaciis
raodenoba
davaleba
100
100
100
prezentacia
100
75
(arsebobis SemTxvevaSi bitemporaluri hemianofsiis
gamovlena)
periferiuli arteriebis (qvemo
da zemo kidurebis, saZile
arteriebis) palpatoruli
gamokvleva.
Sardis simkvrivis gansazRvra
urometriT
glukozisadmi tolerantobis
standartuli testis Catareba
kompleqsis
paTologiis
mqone
avadmyofTa
uSualo
saeqimo
gamokvleva
(anamnezis
Sekreba,
vizualur-palpatoruli gasinjva,
garegnuli
paTologiuri
cvlilebebis
gamovlena
iseTi
avadmyofobebis dros, rogoricaa:
akromegalia, gigantizmi, nanizmi,
hipogonadizmi,
kuSingis
avadmyofoba, panhipopituitarizmi)
da misi Sedegebis
klinikuri
interpretacia;
gareTa sasqeso organoebisa da
meoradi
sasqeso
niSnebis
ganviTarebis Sefaseba;
sisxlis
hormonuli
kvlevis
Catarebis CvenebebSi garkveva da
Tavis qalas rentgenologiuri
kvlevis
Catarebis
CvenebebSi
garkveva
da
Sedegebis
interpretacia;
Tavis
tvinis
kompiuteruli
tomografiisa
da
birTvul
magnituri rezonansis meTodiT
kvlevis
Catarebis
CvenebebSi
garkveva
da
Sedegebis
interpretacia;
rentgenologiuri gamokvlevebis
monacemebze
dayrdnobiT
pacientis
Zvlovani
asakis
Sefaseba;
Zvlovani sistemis mdgomareobis
Sefaseba rentgenologiuri da
densitometruli
monacemebis
monacemebis mixedviT.
6.
20
100
100
50
20
10
50
50
50
50
20
20
modulis Sefasebis meTodebi _
6.1. Teoriuli codnis Sefaseba
76
6.2.
praqtikuli
pra
qtikuli unar
modulis dasaxeleba: U”hipoTalamus
hipoTalamushipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologia”
paTologia
#
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
kompleqsis
paTologiis
mqone
avadmyofTa
uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli
gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi
avadmyofobebis dros, rogoricaa: akromegalia, gigantizmi, nanizmi,
hipogonadizmi, kuSingis avadmyofoba, panhipopituitarizmi) da misi
Sedegebis
kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis
Sefaseba;
sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis
interpretacia;
Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri
rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis
interpretacia;
Zvlovani
sistemis
mdgomareobis
Sefaseba
rentgenologiuri
da
funqciuri-diagnostikuri
testebi
adenohipofizis
mdgomareobis
Sesafaseblad: Catarebis Cvenebani, Catarebis meTodikis principebi,
testis
Catarebis
organizaciuli
uzrunvelyofa
da
teqnika.
winaaRmdegCvenebani
da
sifrTxilis
zomebi.
miRebuli
Sedegebis
klinikuri interpretacia.
funqc.diagnostikuri
testebi
neirohipofizis
mdgomareobis
Sesafaseblad: Catarebis Cvenebani, Catarebis meTodikis principebi,
testis
Catarebis
organizaciuli
uzrunvelyofa
da
teqnika.
winaaRmdegCvenebani
da
sifrTxilis
zomebi.
miRebuli
Sedegebis
Sefaseba: 0 qula – ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis
Sesrulebas;
1 qulaqula- icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis
Sesrulebas;
2 qulaqula- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba
Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT;
3 qulaqula- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.
aucilebeli literatura:
Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division.2006.
ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebuli
literatura:
literatura:
77
Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ
muxli 3. moduli 2.3.
2.3. “farisebri jirkvlis fiziologia da paTologia”
paTologia”
1. modulis xangrZlivobaa 4 Tve.
2. modulis mizania – farisebri jirkvlis morfo-fiziologiisa da paTologiis
sakiTxebSi (avadmyofobaTa etio-paTogenezi, klinika, diagnostika, mkurnaloba da
profilaqtika) codnisa da unar-Cvevebis SeZena da gaRrmaveba.
3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis
CamonaTvali:
adrenoreceftorebis
mgrZnobelobis
momatebis
roli.
Tireoiduli
hormonebis
cvla Tireotoqsikozis dros. zrda da ganviTareba.
Tireoiduli hormonebis Warbi
toqsiuri
Ciyvis
klinika:
Tireoiduli
hormonebis
da
kateqolaminebis
bavSvTa asakSi.
movlenebi,
Bbeta
adrenoblokatorebiT
mkurnaloba
TireostatikebTan
erTad
da
imunokoreqciis
mizniT.
recidivebi
difuzur-toqsiuri
Ciyvis
medikamentozuri
dozis
gansazRvis
meTodi,
radioiodTerapiis
meTodi
(erTjeradi,
wiladobrivgaxangrZlivebuli),
radioiodTerapiis
efeqturoba.
garTulebebi
(WeSmariti
da
hipotetiuri).
sanatorul-kurortuli
mkurnaloba.
fizioTerapiruli
mkurnaloba.
ofTalmopaTiisa
da
Tireotoqsikozis
recidivebis
mixedviT.
dakvirvebis
vadebi,
78
farisebri jirkvlis avtonomia (Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani
toqsiuri Ciyvi)
mniSvneloba.
paTogenezi:
cvliTi
procesebi
Tiroiduli
hormonebis
siWarbis
dros.
Tireotoqsiuri
adenomis
diagnozi:
klinikur-laboratoriuli
monacemebi,
stimulaciis
testebi,
farisebri
jirkvlis
vizualizacia
(scintigrafia,
ultrasonografia).
movla).
hipoTireozi
etiologia:
pirveladi
hipoTireozis
etiologia:
autoimunuri
procesi,
(funqciuri cdebi).
endemiuri Ciyvi.
mikroelementebis
Tanafardobis
darRveva.
cilebisa
da
vitaminebis
deficiti.
79
farisebri
jirkvlis
morfofunqciuri
mdgomareobis
Sefaseba
radioizotopuri,
daavadebebTan
(kista,
linfogranulomatozi,
kisris
simsivneebi,
tuberkulozuri
mwvave Tireoiditi.
Tireoiditi.
mniSvneloba.
profilaqtika.
reabilitacia.
etiologia:
virusuli
infeqciis
roli
daavadebis
ganviTarebaSi,
profilaqtika:
prognozi
da
dispanserizacia
recidiuli
formebis
dros
avadmyofebis
dispanserizacia
daavadebis
klinikuri
mimdinareobis
mixedviT.
80
etiologia:
memkvidreobiTi
faqtorebis
roli,
autoimunuri
meqanizmebis
mniSvneloba.
klinika:
epidemiologia.
klasifikacia:
klinikuri
mimdinareobis
variantebi
farisebrijirkvlis
kibo,
limfosarkoma,
karcinoma
endemuri
Ciyvi,
radiaciuli
klinika:
lokaluri
simptomebi,
daavadebis
mimdinareobebis
klinikuri
rentgenologiuri
gamokvleva,
radioizotopuri
testebi,
farisebrijirkvlis
ubg.
farisebrijirkvlis
punqciuri
aspiraciuli
biofsia,
punqtatis
citologiuri
gamokvleviT,
diagnostikaSi.
farisebrijirkvlis
punqciuri
aspiraciuli
biofsia
punqtatis
81
mkurnaloba
da
profilaqtika.
specifiuri
Terapia,
SenacvlebiTi
Terapia
procesebis dros.
farisebri jirkvlis radiaciuli
radiaciuli dazianeba
farisebri
jirkvlis
avTvisebiani
simsivneebis
klasifikacia:
saerTaSoriso
histologiuri klasifikacia (1974) klinikur-morfologiuri kasifikacia. klasifikacia
simsivneebi).
Zvali,
xerxemali)
mimoxilviTi
rentgenografia
bariumis
fafiT,
rentgenopnevmoTireoidografia,
arteriografia,
kompiuteruli
tomografia,
82
mkurnalobis
simZimisa
da
vadebis
simsivnis
histologiuri
Senebis
mixedviT.
mixedviT.
imuno
jirkvlis kibo.
paTogenezi:
imunitetis
ujreduli
da
humoraluri
meqanizmebis
roli
kavSiri.
kompleqsebi,
imunoglobulinebi
da
sxva).
hormonuli
Tireoiduli
statusi
sporaduli Ciyvi.
83
struqtura.
diagnozi:
gamokvlevis
monacemebi.
hormonuli
garTulebebi.
Sromisunarianobis
eqspertiza
da
reabilitacia.
sporaduli
Ciyvis
klinikuri
ra unarunar-Cvevebis
Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:
84
1
farisebri jirkvlis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva
(anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli gasinjva, garegnuli paTologiuri
cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis dros, rogoricaa: hipoTireozi,
greivsis avadmyofoba, endokrinuli ofTalmopaTia, Tandayolili hipoTireozisa da
ioddeficitis fonze ganviTarebuli kretinizmi da sxva) da misi Sedegebis
farisebri
jirkvlis
midamos
vizualuri
Sefaseba,
farisebri
jirkvlis
palpatoruli Sefaseba; farisebri jirkvlis regionuli midamos (kiseri, ybisqveSa
midamo da a.S.) vizualur-palpatoruli Sefaseba.
kisris midamos da farisebri jirkvlis ultrasonografiuli meTodiT gamokvlevis
CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.
kisris midamos da farisebri jirkvlis kompiuteruli da magnitur-rezonansuli
tomografiis meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis
farisebri jirkvlis da kisris midamos warmonaqmnebis radioizotopuri meTodiT
gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.
anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis
gazomva)
sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi
maCveneblis gamoangariSeba
interpretacia;
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da
interpretacia;
Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis
interpretacia;
Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis
meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;
rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis
Sefaseba;
Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli
imunologiuri parametrebis (Tireoiduli antisxeulebis) gamokvlevis CvenebebSi
garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.
11
12
13
14
15
16
4.
Sesasrulebeli samuSaos
samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba
4.1. ramdeni avadmyofi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSi
nozologiebis mixedviT
#
1
2
3
greivsis avadmyofoba (difuzuri toqsiuri Ciyvi)
hipoTireozi haSimotos Tireoiditis fonze
endemuri Ciyvi da iodis deficitiT gamowveuli sxva
avadmyofobani
qvemwvave Tireoiditi
TireopaTiebi orsulobisas, mSobiarobis Semdgom periodSi
da axalSobilebSi
kvanZovani aratoqsiuri Ciyvi
4
5
6
7
8
9
farisebri jirkvlis funqciuri avtonomiiT mimdinare
avadmyofobani (Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani
toqsiuri Ciyvi)
sxva da sxva etiologiis (garda haSimotos Tireoiditisa)
gatarebul
pacientTa
raodenoba
5
10
5
4
5
4
15
5
5
85
10
11
hipoTireozi
iodiT
(maT
Soris
TireopaTiebi
Tiroidasocirebuli
ofTalmopaTia
kordaroniT
inducirebuli)
4
(endokrinuli
5
orbitopaTia
Casatarebeli manipulaciebis raodenoba
modulis gavlis periodSi
cxrili # 13
Teoriuli kursi
farisebri jirkvlis
fiziologia da
paTologia
farisebri
jirkvlis
paTologiis
mqone avadmyofTa uSualo saeqimo
gamokvleva
(anamnezis
Sekreba,
vizualur-palpatopruli
gasinjva,
garegnuli
paTologiuri
cvlilebebis
gamovlena
iseTi
avadmyofobebis
dros,
rogoricaa:
hipoTireozi, greivsis avadmyofoba,
endokrinuli
ofTalmopaTia,
Tandayolili
hipoTireozisa
da
ioddeficitis fonze ganviTarebuli
kretinizmi
da
sxva)
da
misi
Sedegebis
klinikuri
interpretacia;
farisebri
jirkvlis
midamos
vizualuri
Sefaseba,
farisebri
jirkvlis palpatoruli Sefaseba;
farisebri
jirkvlis
regionuli
midamos (kiseri, ybisqveSa midamo da
a.S.)
vizualur-palpatoruli
Sefaseba.
kisris
midamos
da
farisebri
jirkvlis
ultrasonografiuli
meTodiT
gamokvlevis
CvenebebSi
garkveva
da
miRebuli
Sedegebis
kisris
midamos
da
farisebri
jirkvlis
kompiuteruli
da
magnitur-rezonansuli tomografiis
meTodiT
gamokvlevis
CvenebebSi
garkveva
da
miRebuli
Sedegebis
farisebri
jirkvlis
da
kisris
midamos
warmonaqmnebis
radioizotopuri
meTodiT
gamokvlevis CvenebebSi garkveva da
miRebuli
Sedegebis
klinikuri
interpretacia.
simaRlis, welis da barZaye-bis
weli/barZayebis garSemowerilo-baTa
gamoangariSeba
kanis
mdgomareobisa
da
kanqveSa
cximis
ganviTarebis,
misi
Sesasrulebeli
manipulaciis
raodenoba
davaleba
100
100
100
10
30
100
100
100
86
ganawilebis
Sefaseba
da
interpretacia;
gareTa
sasqeso
organoebisa
da
meoradi
sasqeso
niSnebis
Tvalis fskerisa da mxedvelobis
velis
gamokvlevis
CvenebebSi
ekzofTalmometriis
CvenebebSi
garkveva, manipulaciis praqtikuli
Sesruleba da miRebuli Sedegebis
interpretacia
sisxlis
hormonuli
kvlevis
Tavis
qalas
rentgenologiuri
kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva
Tavis
tvinis
kompiuteruli
tomografiisa da birTvul magnituri
rezonansis
meTodiT
kvlevis
rentgenologiuri
gamokvlevebis
monacemebze dayrdnobiT pacientis
Zvlovani
sistemis
mdgomareobis
Sefaseba
rentgenologiuri
da
densitometruli
monacemebis
imunologiuri
parametrebis
(Tireoiduli
antisxeulebis)
gamokvlevis CvenebebSi garkveva da
miRebuli
Sedegebis
klinikuri
interpretacia.
5.
100
100
30
100
100
10
30
30
60
meTodebi
Teoriuli codnis Sesafaseblad tardeba testuri gamocda a) modulis dasawyisSi da
b) modulis dasrulebis Semdeg.
praqtikuli unar
87
#
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
farisebri jirkvlis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo
gamokvleva
(anamnezis
Sekreba,
gasinjva,
garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis
dros, rogoricaa: hipoTireozi, greivsis avadmyofoba, endokrinuli
ofTalmopaTia, Tandayolili hipoTireozisa da ioddeficitis fonze
ganviTarebuli kretinizmi da sxva) da misi Sedegebis
klinikuri
interpretacia;
farisebri jirkvlis midamos vizualuri Sefaseba, farisebri jirkvlis
palpatoruli Sefaseba; farisebri jirkvlis regionuli midamos (kiseri,
ybisqveSa midamo da a.S.) vizualur-palpatoruli Sefaseba.
kisris midamos da farisebri jirkvlis ultrasonografiuli meTodiT
gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri
interpretacia.
kisris midamos da farisebri jirkvlis kompiuteruli da magniturrezonansuli tomografiis meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da
miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.
farisebri jirkvlis da kisris midamos warmonaqmnebis radioizotopuri
meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis
Sefaseba;
interpretacia;
interpretacia;
Zvlovani
sistemis
mdgomareobis
Sefaseba
rentgenologiuri
da
imunologiuri parametrebis (Tireoiduli antisxeulebis) gamokvlevis
CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.
ekzofTalmometriis CvenebebSi garkveva, manipulaciis praqtikuli
Sesruleba da miRebuli Sedegebis interpretacia
Sefaseba: 0 qula – ar icnobs gamokvlevis
gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis
Sesrulebas;
Sesrulebas;
2 qulaqula- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT;
3 qulaqula- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.
6.
88
literatura:
literatura:
2.4. Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis fiziologia da
paTologia.
1. modulis xangrZlivobaa 1 Tve
2. modulis mizania - Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologiis
sakiTxebSi Teoriuli codnisa da praqtikuli saqmianobisTvis aucilebeli unarCvevebis daufleba.
ra Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:
farglebSi
farisebraxlo jirkvlis daavadebebi da sxva
sxva hiperhiper- da hipokalcemiuri darRvevebi.
hiperparaTireozi
paTomorfologia:
hiperplaziis
da
adenomebis
anatomiur-histologiuri
Taviseburebani
_
farisebraxlo
jjirkvlis
ganmeorebiTi
hiperplazia
umetesad
krizis diagnostika.
diferencialuri diagnozi pirvelad,
meorad
da mesameul
postoperaciuli
movla).
postoperaciuli
tetaniis
mkurnaloba.
medikamentozuri
hiperkalcemiis sxva paraTireoidulparaTireoidul-damokidebuli mizezebi.
liTiumTerapia.
genetikuri darRvevebi, romlebic iwveven hiperparaTireoidulis msgavs sindromebs.
ojaxuri keTilTvisebiani hiperkalcemia. iansenis (Jansen’s) avadmyofoba.
avTvisebiani simsivneebis dros arsebuli hiperkalcemia.
hiperkalcemia.
hiperkalcemiis
klinikuri
sindromebim
da
maTi
ganviTarebis
meqanizmebi.
diagnostikuri midgomebi. hiperkalcemiis mkurnalobis principebi.
D-vitaminiT
vitaminiT gamowveuli hiperkalcemia.
89
D-vitaminis dozis gadaWarbebiT an misi aranormaluri metabolizmiT gamowveuli
hiperkalcemia.
D-vitaminiT
intoqsikacia.
sarkoidozi
da
sxva
granulomatozuri
avadmyofobani. idiopaTiuri hiperkalcemia bavSvebSi.
Zvlovani qsovilis metabolizmis gaZlierebiT gamowveuli hiperkalcemia.
hiperTireoidizmi. immobilizacia. Tiazidebi. intoqsikacia A-vitaminiT.
Tirkmlebis ukmarisobiT gamowveuli hiperkalcemia.
mZime meoradi hiperparaTireozi. meoradi hiperparaTireozis mkurnaloba. aluminiT
intoqsikacia. rZe-tutovani sindromi.
diferenciuli diagnostika: specialuri testebi.
hipokalcemia.
hipokalcemiaTa
hipokalcemiaTa klasifikacia maTi gamomwvevi mizezebis mixedviT (neonataluri
mdgomareobebis garda).
paraThormonis
deficiti.
SeZenili
da
memkvidreobiTi
hipoparaTireozi.
paraThormonis nakleboba: Tirkmlebis qronikuli avadmyofobani, vitamini D-s aqtiuri
formis deficiti. vitamini D-s metabolizmis defeqti: antikonvulsiuri Terapia. vitamini
D damokidebuli riketsia I tipis. mwvave mZime hiperfosfatemiiT gamowveuli paraThormonis
siWarbe: simsivnis daSla, Tirkmlebis mwvave ukmarisoba, rabdomiolizi, hipomagneziemia.
vitamini D-s aqtiuri formis nakleboba: nawlavuri malabsorbcia, vitamini D-ze
damokidebuli riketsi II tipis. fsevdo hipoparaTireozi. paraTireoideqtomiis Semdgomi
fibrozuli ostiti.
hipoparaTireozi
klasifikacia:
postoperaciuli
tetania,
meoradi
tetania,
postoperaciuli
etiologia:
farisebraxlo
jirkvlis
tramvebi,
amokveTa
da
dazianeba.
da mxcovanebSi.
monacemebis
Sefaseba.
testebi
diagnostikuri
cdebi.
diferencialuri
diagnozi
im
daavadebebTan
romelTac
Tan
axlavT
tetania.
mkurnaloba.
profilaqtika:
postoperaciuli
hipoparaTireozi
da
misi
garTulebebis
profilaqtika.
osteoporozi
osteoporozis gansazRvreba, epidemiologia. paTofiziologia. faqtorebi, romlebic
gavlenas axdenen Zvlebis mdgomareobaze: Zvlebis remodelizacia, kalciumis cvla.
vitamini D, estrogenebis zegavlena. fizikuri aqtioba da Zvali. qronikuli avadmyofobani.
medikamentebi, Tambaqos weva.
Zvlovani masis gazomvis meTodebi. rodis aris saWiro Zvlovani masis gazomva.
rodis aris saWiro mkurnaloba Zvlovani masis monacemebis gaTvaliswinebiT.
glukokortikoidebiT
gamowveuli
osteoporozi.
paTofiziologia,
pacientis
mdgomareobis Sefaseba. profilaqtika.
3.2. ra unarunar-Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:
1.
anTropometria da Sesabamisi maCveneblebis (indeqsebis) gamoTvla;
90
2.
tetaniuri anu krunCxviiTi sindromis identifikacia: krunCxvebis winamorbedi
movlenebis Sefaseba da identifikacia: paresTeziebi, wvisa da tkivilis SegrZneba
kidurebSi, daZabulobis da SeboWilobis SegrZneba kidurebSi. calkeuli jgufis
kunTebis tonuri da SemdgomSi – klonuri krunCxvebis ganviTarebis Sefaseba.
tetaniuri krunCxvebis TaviseburebaTa Sefaseba, misi amorCeviTi xasiaTi, calkeuli
jgufis kunTebze, simetrulad orive mxares. generalizebuli krunCxvebis
identifikacia. opistotonusis Sefaseba. neknTaSua kunTebis da diafragmis
krunCxviT gamowveuli sunTqviTi problemebis Sefaseba. xorxis kunTebis krunCxviT
(laringospazmi) gamowveuli problemebis Sefaseba: inspiraciuli qoSini, xmauriani
– stenotiuri sunTqva, cianozi, tuCebze qafi, asfiqsia da sikvdili. ylapvis
gaZnelebis Sefaseba saylapavis spazmis gamo. kuWis pilorusis spazmiT gamowveuli
movlenebis (gulisreva, pirRebineba mJave masebiT, tkivili epigastriumSi) Sefaseba.
nawlavebis spazmis Sedegebis (yabzoba, nawlavis Wvali) Sefaseba. Sardis buStis
kunTebis spazmiT gamowveuli anuriis Sefaseba.
3. vegtatiuri disfunqciis sindromisa da mgZnobiare sferos cvlilebebis Sefaseba
krunCxvebis gareSe periodSi.
4. centraluri nervuli sistemis mxriv cvlilebebis Sefaseba: fsiqikis cvlileba,
emociuri darRvevebi, uZiloba.
5. garegani daTvaliereba (inspeqcia). kanis mxriv specifiuri da araspecifiuri
cvlilebebis identifikacia (kanis simSrale, aqercvla, ekzema, eqsfoliaturi
dermatiti, pigmentacia, vitiligo - depigmentacia, kandidamikozi, siTxiT savse
buStukebi kanze da sxva);
6. kanis derivatebis mxriv cvlilebebis identifikacia: Tmis zrdis Seferxeba,
gameCxereba,
zogjer
sruli
alopecia,
adreuli gaWaRaraveba.
frCxilebis
mtvrevadobis momateba, sokovani dazianebis arseboba.
7. kbilebis mxriv cvlilebebis identifikacia: bavSvebSi kbilebis formirebis
darRveva, kbilis minanqris defeqtebi. nebismier asakSi – kariesisadmi midrekileba,
kbilebis minanqris defeqtebi.
8. fizikuri ganviTarebis Seferxebis identifikacia bavSvebSi.
9. hipokalcemiuri kataraqtis identifikacia.
10. lokomotoruli aparatis mdgomareobis garegnuli maCveneblebis (kunTebis atrofia,
infiltracia, parezi, saxsrebis deformacia) identifikacia;
11. hipoparaTireozis faruli formebis identifikaciis unari. diagnostikuri testebis
Catareba da maTi Sedegebis Sefaseba:. iseTi simptomebis gamovlena, rogoricaa:
xvostekis, trusos, veisis, hofmanis, Slezingeris da erbis.
12. laboratoriul da instrumentuli gamokvlevis Sedegebis Sefasebis unari: sisxlis
paraThormonis donis Sefaseba. kalcemiis monacemebi, sisxlis Sratis albuminis
koncentraciis mixedviT kalcemiis donis Sefaseba. kalciuriis Sefasebis unari
(sulkoviCis reaqtivis daxmarebiT). fosfatemiis Sefasebis unari. ekg-s daxmarebiT
Q-T intervalis mixedviT kalcemiis arapirdapiri Sefasebis unari.
ra raodenobiT
raodenobiT avadmyofebi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSi
#
1
2
3
4
5
6
hipoparaTireozi
pirveladi hiperparaTireozi
meoradi hiperparaTireozi
osteopenia da osteoporozi
kalciumis cvlis moSla sxva da sxva avadmyofo-baTa dros
Zvlovani
sistemis
iSviaTi
avadmyofobani
(pejetis
avadmyofoba)
gatarebul
pacientTa
raodenoba
3
2
1
4
2
1
ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli
modulis farglebSi?
cxrili # 14
91
Teoriuli kursi
Zvlovani sistemisa da
kalciumis
metabolizmis
fiziologia da
paTologia.
farisebraxlo jirkvlebis
midamos palpatoruli gamokvleva
ekg intervalebis gazomva
hipokalcemiis arapirdapiri
niSnebis gamosavlenad
manipulaciebi xvostekis niSnis
gamowvevisTvis
manipulaciebi trusos niSnis
gamowvevisTvis
manipulaciebi veisis niSnis
gamowvevisTvis
manipulaciebi hofmanis niSnis
gamowvevisTvis
manipulaciebi Slezingeris
niSnis gamowvevisTvis
funqciuri diagnostikuri testi
insulinuri hipoglikemiiT
kalcitoniniT
Tiaziduri diuretikebiT
prednizoloniT
estradioliT
sulkoviCis reaqtiviT
5.
Sesasrulebeli
manipulaciis
raodenoba
50
davaleba
prezentacia
50
50
50
50
50
50
50
50
50
50
50
50
5.2. praqtikuli unarunar-Cvevebis Sefaseba
#
1
2
3
4
5
6
7
8
avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualurpalpatoruli
gasinjva,
garegnuli
paTologiuri
cvlilebebis
gamovlena da misi Sedegebis
kanis mdgomareobis, misi simSralis, aqercvlis, gamonayaris Sefaseba da
interpretacia;
kisris organoebis vizualur-palpatoruli gamokvleva da miRebuli
lokomotoruli aparatis mdgomareobis Sefaseba
interpretacia;
sisxlis da Sardis bioqimiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da
92
9
ekg
10
13
Tavis tvinis, farisebri jirkvlis, mkerdukana jirkvlis, kuWqveSa
jirkvlis da Tirkmelzeda jirkvlebis kompiuteruli tomografiisa da
birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi
Zvlovani
sistemis
mdgomareobis
Sefaseba
rentgenologiuri
da
manipulaciebi xvostekis niSnis gamowvevisTvis
14
manipulaciebi trusos niSnis gamowvevisTvis
15
manipulaciebi veisis niSnis gamowvevisTvis
16
manipulaciebi hofmanis niSnis gamowvevisTvis
17
manipulaciebi Slezingeris niSnis gamowvevisTvis
18
manipulaciebi erbis niSnis gamowvevisTvis
11
12
kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;
6.
a
u
c
i
l
e
b
e
l
i
d
a
r
e
k
o
mendebuli literaturis nusxa:
literatura:
literatura:
muxli 5. moduli 2. 5. Tirkmelzeda jirkvlebis paTologia
1. modulis xangrZlivobaa - 2 Tve
2. modulis mizania – Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiis sakiTxebSi codnisa da
unarCvevebis SeZena da gaRrmaveba.
3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli
asaTvisebeli Teoriuli masalis CamonaTvali:
reabilitacia.
reabilitacia.
93
Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia,
Tirkmelzeda jirkvlis
jirkvlis mwvave ukmarisoba.
paTomorfologia:
Tirkmelzeda
jirkvlis
mwvave
ukmarisobis
sxvadasxva
Sedegebi.
garTulebebi:
Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis
qerqis Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.
etiologia:
memkvidreobiTi
faqtorebi,
fermentuli
sistemebis
genetikuri
arasrulfasovneba.
paTomorfologia:
diagnozi:
gamokvlevebis
monacemebi,
hormonuli
mkurnaloba
da
profilaqtika:
SenacvlebiTi
hormonuli
Terapia,
sasqeso
lokalizacia,
Tirkmelzeda
jirkvlis
da
jirkvalgareSe
(eqstraadrenaluri)
paragangliomebi
da
mravlobiTi
simsivnebebi.
keTilTvisebiani
da
avTvisebiani
men II ).
94
adrenolizuri), feoqromocitomis topiuri diagnostika.
pirveladi
aldosteronizmi,
Tirkmlovani
hipertenzia,
diencefaluri
sindromi
saSualebani).
ra unarunar-Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?
Tema: Tirkmelzeda jirkvlebis paTologia
#
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo
gamokvleva
(anamnezis
Sekreba,
gasinjva,
Sefaseba;
Tavis tvinis da Tirkmelzeda jirkvlebis kompiuteruli tomografiisa
da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi
Zval-saxsrovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da
funqciuri diagnostikuri testebis Catareba Tirkmelzeda jirkvlebis
mdgomareobis SefasebisTvis
4.
s
a
m
u
S
a
o
s
m
o
c
u
l
oba:
4.1 ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT
cxrili 15
#
1
2
3
4
5
6
7
Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia
kuSingis sindromi
konis sindromi
adisonis avadmyofoba
Tirkmelzeda jirkvlebis qerqis mwv. ukmarisoba
testoteroma
feoqromocitoma
S
e
s
a
s
r
u
l
e
b
e
l
i
gatarebul
pacientTa
raodenoba
3
1
1
2
2
1
1
4.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba
raodenoba
cxrili 16
95
Teoriuli kursi
Tirkmelzeda
jirkvlebis paTologia
Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiis
mqone
avadmyofTa
uSualo
saeqimo
gamokvleva
(anamnezis
Sekreba,
gasinjva,
garegnuli paTologiuri cvlilebebis
gamovlena
da
misi
Sedegebis
kanis
mdgomareobis,
striebis
da
kanqveSa
cximis
ganviTarebis,
misi
gareTa sasqeso organoebisa da meoradi
sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;
Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis
gamokvlevis
CvenebebSi
garkveva
da
sisxlis da Sardis hormonuli kvlevis
Catarebis
CvenebebSi
garkveva
da
Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis
Catarebis
CvenebebSi
garkveva
da
Tavis
tvinis
da
Tirkmelzeda
jirkvlebis
kompiuteruli
tomografiisa da birTvul magnituri
rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis
CvenebebSi
garkveva
da
Sedegebis
interpretacia;
rentgenologiuri
gamokvlevebis
monacemebze
dayrdnobiT
pacientis
Zval-saxsrovani sistemis mdgomareobis
Sefaseba
rentgenologiuri
da
densitometruli
monacemebis
funqciuri
diagnostikuri
testebis
Catareba
Tirkmelzeda
jirkvlebis
mdgomareobis SefasebisTvis
5.
Sesasrulebeli
manipulaciis
raodenoba
davaleba
5.2. praqtikuli unar
#
1
Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo
gamokvleva
(anamnezis
Sekreba,
gasinjva,
96
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Sefaseba;
Tirkmelzeda jirkvlebis, Tavis tvinis, farisebri jirkvlis da kuWqveSa
jirkvlis
kompiuteruli
tomografiisa
da
birTvul
magnituri
interpretacia;
Zvlovani
sistemis
mdgomareobis
Sefaseba
rentgenologiuri
da
diagnostikuri testebi Tirkmelzeda jirkvlebis qerqis gamokvlevisTvis
gamokvlevisTvis
Tirkmelzeda
jirkvlebis
tvinovani
6.
a
u
c
i
l
e
b
e
l
i
d
a
r
e
k
o
m
e
n
d
e
b
u
Sris
li literaturis nusxa:
literatura:
literatura:
literatura:
Tavi IX
IX. profesiuli
profesiuli mzadebis III
III wlis modulebi
3.1. Saqriani diabeti da metaboluri sindromi
1.
modulis xangrZlivobaa 7 Tve
2.
modulis mizania – metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis
etiopaTogenezis, klinikis, diagnostikis, mkurnalobisa da profilaqtikis
Teoriuli da praqtikuli sakiTxebis aTviseba da am kuTxiT saWiro unarCvevebis gamomuSaveba.
3.
modulis amocanebia:
amocanebia (miznis miRwevis/daZlevis saSualebebi):
3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis
CamonaTvali: ra Teoriuli masalis aTviseba
aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis
farglebSi?
zogadi istoriuli cnobebi Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis Sesaxeb.
kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: embriogenezi, makro- da mikro-morfologia,
hormonuli funqcia, organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi.
metabolizmis diabeturi darRvevebis bioqimiuri da hormonuli meqanizmebi.
klinikuri bioqimiis safuZvlebi cilebis, cximebis, naxSirwylebisa da wyal-marilovani
cvlis
sakiTxebSi.
nivTierebaTa
cvlis
fiziologiuri
procesebis
regulacia.
97
nivTierebaTa cvlis procesebis regulacia metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis
dros.
metaboluri sindromis kliniko-laboratoriuli gamovlinebani. meta-boluri sindromis
diagnostikis sxva da sxva kriteriumebi da maTi Seda-rebiTi analizi.
Saqriani diabeti
Saqriani diabetis da metaboluri sindromis epidemiologia, maTi xvedriTi wili
zogadi daavadebebis struqturaSi. sxvadasxva qveynis populaciebSi Saqriani diabetis da
metaboluri sindromis gavrceleba. asakisa da sqesis gavlena Saqriani diabetis da
metaboluri sindromis gavrcelebaze. Saqriani diabetis sixSire qalaqisa da soflis
mosaxleobaSi. erovnuli faqtoris, geografiuli garemos, kvebis xasiaTis da cxovrebis
niris gavlena Saqriani diabetis da metaboluri sindromis gavrcelebaze. Saqriani
diabetis da metaboluri sindromis xvedriTi wili mosaxleobis sikvdilianobis
struqturaSi.
etiologia:
memkvidreobiTobis
roli,
memkvidreobiTi
gadacemis
gzebi,
diabetTan SeuRlebuli memkvidreobiTi sindromebi. diabetis da metaboluri sindromis
ganviTarebis maprovoci-rebeli faqtorebi.
paTogenezi: insulinisadmi rezistentoba. insulinis absoluturi da SedarebiTi
ukmarisoba, rogorc
tipi 1 da 2 diabetis ZiriTadi paTo-genezuri faqtori.
imunologiuri cvlilebebi 1 tipis Saqriani diabetis dros. glukagonis, somatostatinis,
receptoruli, postreceptoruli da sxva faqtorebis roli
tipi 2 Saqriani diabetis
paTogenezSi. metabo-luri darRvevebi: naxSirwylovani, cximovani da cilovani cvlis,
wyal-eleqtrolituri balansis darRvevebi. ZiriTadi klinikuri simptomebis paTogenezi.
diabeturi mikroangiopaTiis paTogenezi. Saqriani diabeti da endokrinuli sistemis sxva
daavadebani.
patomorfologia:
kuWqveSa
jirkvlis
kunZulovani
aparati.
morfologiuri
Saqriani
diabetis
eqsperimentaruli
aspeqtebi:
aloqsanuri,
floriZinuli,
Saqriani diabetis Tanamedrove klasifikacia.
klinika da cvlilebebi organoebsa da sistemebSi Saqriani diabetis dekompensaciis
zogadi
gamovlinebani.
kanis
mdgomareoba.
lipoiduri
nekrobiozi,
diabeturi
qsanTomatozi, diabeturi buStuki, diupiutrenis kontraqtura, vitiligo, furunkuli,
karbunkuli, diabeturi dermopaTia, beWdisebri granuloma, celuliti. sunTqvis organoebi.
gul-sisxlZarRvTa sistema. diabeturi kardiopaTiis sxva da sxva paTogeneturi variantebi:
metaboluri, vegetoneiropaTiuli, mikroangiopaTiuri da kombinirebuli formebi. Saqriani
diabeti da sisxlZarRvTa aTerosklerozi. diabeti da gulis iSemiuri daavadeba.
miokardiumis infarqtis Taviseburebani Saqriani diabetis dros. diabeturi terfi.
neiropaTiuli, iSemiuri da neiro-iSemiuri wyluli terfis areSi, mSrali da sveli
gangrena. mxedvelobis nervis atrofia, nervuli sistema: diabeturi mononeiropaTia,
diabeturi amiotrofia, diabeturi radikulopaTia, diabeturi polineiropaTia, diabeturi
neiroarTropaTia (Sarkos terfi). diabeturi encefalonpaTia, diabeturi gastropaTia,
diabeturi enteropaTia, Sardis buStis diabeturi atonia, impotencia, kardiovaskuluri
refleqsebis paTologia. kuW-nawlavis traqti da RviZli. Saqriani diabeti da gastriti.
Saqriani diabeti da kuWisa da Tormetgoja nawlavis wylulovani daavadeba. Saqriani
diabeti da kuW-nawlavis traqtis kibo. Saqriani diabeti, cxomovani hepatozi da RviZlis
cirozi. Saqriani diabeti da naRvel-kenWovani daavadeba. Saqriani diabeti da pankreatiti.
Tirkmlebi da Sardis gamomyofi gzebi: diabeturi nefropaTia. interkapilaruli da
difuzuri glomerulosklerozi. Saqriani diabeti da saSarde gzebis infeqcia. Saqriani
diabeti da papilaruli nekrozi. diabeturi nefropaTiis evolucia da klasifikacia.
hipoTalamus-hipofizuri sistemis funqciuri mdgomareoba. sasqeso jirkvlebis funqciuri
mdgomareoba. Saqriani diabeti da Sinagani sekreciis sxva jirkvlebi.
diagnostikis
meTodebi:
peroraluri
glukozotorelanturi
testi,
intravenuri
jgufebSi
daavadebis gamovlenis meTodebi. klinikuri diabetis diagnostika: glikemia
98
ZiriTadi mcnebani metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis pirveladi,
meoreuli da mesameuli profilaqtikis Sesaxeb.
ZiriTadi mcnebani metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis movla-mkurnalobis
Sesaxeb.
metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis mkurnalobis ZiriTadi (zogadi)
principebi.
mkurnalobis individualuri miznebis gansazRvris principebi da maTi
formulireba yovel calkeul klinikur SemTxvevaSi. pacientebis ganswavlis roli.
TviTkontroli. Saqriani diabetis kompensaciis kriteriumebi.
dietoTerapia. sakvebi produqtebis jgufebi qimiuri Semadgenlobis, kaloriulobis
da sxva specifiuri maxasiaTeblebis mixedviT.
Tanamedrove oraluri Saqardamwevi saSualebani: sekretagogebi, sensitaizerebi, αglukozidazas inhibitorebi.
insulinis Tanamedrove preparatebi: adamianis insulinis preparatebi, adamianis
insulinis analogebi (liz-pro, glargini, detemiri da a.S.). insulinis preparatebis
arasaineqcio formebi (sainhalacio, nazaluri da/an koniunqtivaluri wveTebi, reqtaluri
da/an vaginaluri sanTlebi). insulinis xangrZlivi kanqveSa infuziis Tanamedrove
sistemebi da maTTvis gankuTvnili insulinis preparatebi. insulinis Tanamedrove
preparatebis SedarebiTi daxasiaTeba.
insulinoTerapiis Tanamedrove sqemebi sxva da sxva tipis Saqriani diabetis dros.
insulinoTerapiis Taviseburebani tipi I diabetis dros. insulinoTerapiis Taviseburebani
tipi II diabetis dros. insulinoTe-rapiis Taviseburebani orsulTa diabetis dros.
insulinoTerapiis Taviseburebani gerontologiur praqtikaSi. insulinis preparatebis
urTierT-SeTavsebis problema da klinikur praqtikaSi gamoyenebuli kombinaciebi.
insulinoTerapiis garTulebebi: alergiuli reaqciebi, lipodist-rofia, SeSupeba,
akomodaciis darRveva, hipoglikemia.
hipolipidemiuri saSualebani, vitaminebi. angioproteqtorebi da sxva samkurnalo
saSualebebis mniSvnelobis Tanamedrove Sefaseba.
mkurnalobis fizioTerapiuli meTodebi. fizikuri datvirTvis roli Saqriani
diabetis mkurnalobaSi.
mkurnalobis Taviseburebani qirurgiuli Carevisa da
sxva da sxva Tanmxlebi
avadmyofobebis dros.
Saqriani diabetis movla diabetian bavSvTa
banakis pirobebSi.
gadaudebeli mdgomareobebi.
hiperglikemiuri
hiperketonemiuri
koma:
etiologia,
paTogenezi,
klinika,
diferencialuri diagnozi, profilaqtika, mkurnaloba. hiperlaqtaciduri koma: etiologia,
paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.
hiperosmolaruli koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi,
mkurnaloba, profilaqtika.
laqtacidozi:
etiologia,
paTogenezi,
klinika,
diferencialuri
diagnozi,
mkurnaloba, profilaqtika.
hipoglikemiuri mdgomareoba: simZimis xarisxebi. etiologia, paTogenezi, klinika,
diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.
siberisas. klinika. garTulebebi. mkurnalobis Taviseburebani.
Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis prognozi.
saxelmwifo registri Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis dros.
problemisadmi erTiani saxelmwifoebrivi midgomis mniSvneloba. Saqriani diabetisa da
metaboluri sindromis epidemiologiuri kvlevebis organizebisa da ganxorcielebis
ZiriTadi principebi (gamokvlevebis dagegmva, reprezentatiuli kontingentis SerCeva,
inventariT da diagnostikuri aparaturiT uzrunvelyofa da sxva).
99
avadmyofTa aqtiuri gamovlenis mizniT masiuri sadiagnostiko-profilaqtikuri
gamokvlevebis organizebis principebi.
dispanserizacia:
Saqriani diabetiTa da metaboluri sindromiT avadmyofTa dispanserizacia
avadmyofTa aRricxva ambulatoriuli tipis samkur-nalo-profilaqtikur dawesebulebebSi.
avadmyofTa dinamikaSi dakvirvebis Sedegebis registracia, dispanseruli meTvalyureoba.
diabetis movlis jgufi. jgufis wevrebi. endokrinologis (diabetologis), kvebis
dagegmvis, TviTkontrolis, TviTregulaciis, terfebis movlis da socialur problemebTan
adaptaciis specialist-instruqtorebis funqciebi. funqciebis ganawileba da koordinacia
diabe-tis movlis jgufis wevrebs Soris.
diabetiani
pacientebis
da
maTi
dainteresebuli
axloblebis
gansaxloblebis
gans-wavla.
diabetianTa ganaTlebis centrebi (skolebi), adamianuri resursebis (Statebi) da iventaris
(aveji, saswavlo TvalsaCinoeba, saproeqcio aparatura, kompiuteruli uzrunvelyofa)
minimumis CamonaT-vali. diabetianTa ganaTlebis programebis Taviseburebani avadmyofTa
asakis, diabetis tipis, avadmyofobis xandazmulobis, diabetis garTu-lebebis arsebobisa
da dagegmili an mimdinare orsulobis faqtoris gaTvaliswinebiT. ZiriTadi mcnebebi
diabetianTa swavlebis meTodikis Sesaxeb. swavlebis formebi. diabetianTa ganswavlis
etapebi da uwyveti ganaTlebis sistemis funqcionirebis principebi.
profilaqtika-- mkurnalobis
Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis profilaqtika
srulyofis perspeqtivebi. axali Taobis oraluri agentebis, sainhalacio da saineqcio
preparatebis Seqmnis perspeqtuli mimarTu-lebani. mkurnalobis axali meTodebis
(imunologiuri, qirurgiuli, genetikuri da sxva) SemuSavebis perspeqtivebi.
3.2. ra unarunar-Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:
13. anTropometria da Sesabamisi maCveneblebis (indeqsebis) gamoTvla;
14. garegani daTvaliereba (inspeqcia) da kanis mxriv specifiuri da araspecifiuri
cvlilebebis identifikacia;
15. lokomotoruli aparatis mdgomareobis garegnuli maCveneblebis (kunTebis atrofia,
infiltracia, parezi, saxsrebis deformacia) identifikacia;
16. kanis mxriv cvlilebebis (trofikis darRveva, Sexorcebuli da mwvave wyluli,
lipoiduri nekrobiozi, diabeturi buStuki, furunkuli, Cazrdili frCxili,
sokovani dazianeba da a.S.) identifikacia;
17. mxedvelobis organoebis mxriv garegnuli cvlilebebis (fTozi, sielme, Tvalis
kaklebis moZraobis SezRudva da a.S.) identifikacia;
18. terfebis midamos uSualo samedicino gamokvleva (vizualur palpatoruli
meTodiT terfebis mdgomareobis Sefaseba, barZayis, muxlqveSa, terfis dorzalur
da wvivis ukana arteriebis pulsaciis palpatoruli Sefaseba, kanqveSa venebis
mdgomareobis vizualur-palpatoruli Sefaseba, taqtiluri, vibraciuli da
Termuli mgrZnobelobis gamokvleva, muxlis da aqilevsis refleqsis gamokvleva
nevrologiuri CaquCiT da aqilografiuli meTodiT, aqilogramis analizi da
raodenobrivi mazasiaTeblebis gamoTvla).
19. muclis Rrus organoebis palpatoruli gamokvleva spleno- da hepatomegaliis
gamosavlenad. Tirkmlebis bimanualuri palpacia. Sardis buStis palpacia
atoniisTvis damaxasiaTebeli niSnebis gamosavlenad.
20. sxva da sxva firmis glukometrebis xmarebis wesebis daufleba, miRebuli Sedegebis
kritikuli Sefaseba, glukometris muSaobis Se-mowmeba sakontrolo xsnarebis
gamoyenebiT.
21. Sardis analizis Catareba diagnostikuri test-Cxirebis saSualebiT glukozis,
ketonebis, mikroalbumineriis, proteinuriis da a.S. dasadgenad.
22. Sardis simkvrivis gamokvleva urometris saSualebiT.
23. klinikasa da masiuri epidemiologiuri gamokvlevebis dros glukozisadmi
tolerantobis standartuli oraluri testis Catareba. am saxis gamokvlevis
organizebis safuZvlebis aTviseba. gamokvlevisaTvis aucilebeli inventaris
daniSnulebaSi garkveva da gamoyeneba.
24. pacientTaTvis aucilebel farglebSi diabetologiuri ganaTlebis procesis
organizaciis
safuZvlebis
daufleba.
saswavlo
procesSi
teqnikuri
sademonstracio saSualebebis (slaidproeqtori, epidias-kopi da sxva) gamoyenebis
wesebis daufleba.
4.
Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis
raodenoba
100
cxrili 17
Teoriuli kursi
metaboluri sindromi
da Saqriani diabeti
gamoangariSeba
kanis vizualur-palpatoruli
gamokvleva (maT Soris qvemo
kidurebis) garegnuli
mdgomareobis iseTi maCveneblebis
Se-safaseblad, rogoricaa:
trofika, mTlianoba, defeqtebi,
travmuli an sxva warmoSobis
dazianebis Semdgomi nawiburi,
mimdinare da Sexorcebuli
wylulebi, lipoiduri nekrobiozis ubnebi, piodermuli da
mikozuri dazianebis kerebi
saxsrebis vizualur-palpatoruli
gamokvleva sxva da sxva
cvlilebebis, maT Soris
deformaciis (mag. Sarkos saxsaris)
gamosavlenad
vizualur-palpatoruli gamokvleva
nerv-kunTovani aparatis mxriv
paTologiuri cvlilebebis
(kunTebis atrofia, hipotrofia,
parezi, da a.S.) gamosavlenad.
mxedvelobis organoebis garegnuli
daTvaliereba iseTi cvlilebebis
dasadgenad, rogoricaa quTuToebis
fTozi, sielme, Tvalis kaklebis
moZraobis SezRudva.
terfebis midamos mgrZnobelobis
(taqtiluri, vibraciuli, Termuli)
gamokvleva.
myes-ZvalTa refleqsebis
gamokvleva, aqilografia da aqilometria.
periferiuli arteriebis (qvemo da
zemo kidurebis, saZile arteriebis)
Sardis buStis palpacia atoniis
niSnebis gamosavlenad
glukozis gansazRvra sisxlSi
glukometriT
Sardis gamokvleva test-CxirebiT
glukozuriis, ketonuriis,
mikroalbuminuriis, proteinuriis,
hematuriis, leikocitu-riis da a.S.
dasadgenad
Sardis simkvrivis gansazRvra
urometriT
Sesasrulebeli
manipulaciis
raodenoba
davaleba
50
prezentacia
50
100
100
100
100
100
50
100
100
100
50
20
30
101
glukozisadmi tolerantobis
standartuli testis Catarebis
organizaciuli uzrunvelyofa da
Sedegebis interpretacia
2.
30
a.
Teoriuli codnis Sesafaseblad tardeba testuri gamocda a) modulis
dawyebisas da b) modulis dasrulebis Semdeg.
b.
praqtikuli unar
praqtikuli unarunar-Cvevebis Sefasebis oqmi.
sadiagnozo da samkurnalo procedura
anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZayebis
kanis vizualur-palpatoruli gamokvleva (maT Soris qvemo kidurebis)
garegnuli mdgomareobis iseTi maCveneblebis Se-safaseblad, rogoricaa:
trofika, mTlianoba, defeqtebi, travmuli an sxva warmoSobis dazianebis
Semdgomi nawiburi, mimdinare da Sexorcebuli wylulebi, lipoiduri
nekrobio-zis ubnebi, piodermuli da mikozuri dazianebis kerebi
saxsrebis vizualur-palpatoruli gamokvleva sxva da sxva cvlilebebis,
maT Soris deformaciis (mag. Sarkos saxsaris) gamosavlenad
vizualur-palpatoruli gamokvleva nerv-kunTovani aparatis mxriv
paTologiuri cvlilebebis (kunTebis atrofia, hipotrofia, parezi, da
a.S.) gamosavlenad.
mxedvelobis organoebis garegnuli daTvaliereba iseTi cvlilebebis
dasadgenad, rogoricaa quTuToebis fTozi, sielme, Tvalis kaklebis
moZraobis SezRudva.
terfebis midamos mgrZnobelobis (taqtiluri, vibraciuli, Termuli)
gamokvleva.
myes-ZvalTa refleqsebis gamokvleva, aqilografia da aqilo-metria.
periferiuli arteriebis (qvemo da zemo kidurebis, saZile arteriebis)
hepato-splenomegaliis palpatoruli gamovlena
Sardis buStis palpacia atoniis niSnebis gamosavlenad
glukozis gansazRvra sisxlSi glukometriT
Sardis gamokvleva test-CxirebiT glukozuriis, ketonuriis,
mikroalbuminuriis, proteinuriis, hematuriis, leikocitu-riis da a.S.
dasadgenad
Sardis simkvrivis gansazRvra urometriT
glukozisadmi tolerantobis standartuli testis
qulaTa saerTo raodenoba
Sefaseba: 0 qula – ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli
dauflebuli mis
Sesrulebas;
Sesrulebas;
2 qulaqula- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT;
3 qulaqula- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia
SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.
3.
102
literatura:
literatura:
3.2. reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis paTologiis
endokrinuli aspeqtebi.
2. modulis mizania – reproduqciuli endokrinologiis da sasqeso
jirkvlebis endokrinologiuri aspeqtebis Teoriul da praqtikul
sakiTxebSi codnis gaRrmaveba da saTanado unar-Cvevebis daufleba.
3.1. ra Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSi: sasqeso
jirkvlebis ganviTarebis paTologia. gonadebis formirebis darRveva. arasasurveli
faqtorebis gavlena (genetikuri qromosomuli anomaliebi). gonadebis ageneziis cneba.
gonadebis dizgeneziis da gonadebis Sereuli dizgeneziis cnebebi. sasqeso hormonebis
sinTezis da sekreciis darRvevebi qsovilebis mgrZnobelobis darRveva sasqeso hormonebis
mimarT.
Cvenebebi.
prognozi:
dispanserizacia.
socialuri
adaptirebis
da
Sromisunarianobis
sakiTxebi.
displaziuri
simptomebi,
citogenetikuri
gamokvlevis
monacemebis
Sefaseba,
Cvenebebi.
sindromTan.
principebi)
Tandayolili
displaziebis
qirurgiuli
mkurnaloba.
prognopzi.
103
zrdasrul asakSi.
asakis
gamokvleva,
ginekografia,
sasqeso
qromatinis
gansazRvra,
kariologiuri
androgenebiT.
prognozi.
SenacvlebiTi
hormonuli
Terapiis
drouli
dawyebis
klinika:
sasqeso
organoebis
mdgomareoba,
sqesobrivi
ganviTareba,
fertiloba,
formebi).
Sefaseba,
rendgenologiuri
gamokvlevis
monacemebis
Sefaseba,
diagnostikuri
laparatomiis
Cvenebebi.
crumdedrobiTi
hermafroditizmis
sxvadasxva
variantebis
Soris.
mkurnaloba:
qirurgiuli
da
hormonuli.
prognozi.
dispanserizacia.
hipogonadizmi.
104
Tavisebureba.
meoradi
hipogonadizmis
mimdinareobis
Taviseburebani.
mesameuli
liuliberiniT,
citogenetikuri
gamokvlevis
Sefaseba,
spermatogramis
Sefaseba,
mkurnaloba:
dawyebis
vadebi, sqesobrivi
hormonebiT mastimulirebeli da
Taviseburebani.
prognozi.
dispanserizacia.
Sromisunarianobis
eqspertiza
da
mdebareobis
anomaliis
klinikuri
variantebi,
gondebis
funqciuri
mdgomareoba,
hormonuli
gamokvlevis
monacemebis
Sefaseba.
diferencialuri
diagnozi
cru
monacemebis
Sefaseba,
Tirkmelzeda
jirkvlebis
radioizotopiuri
vizualizaciis
diferencialuri
diagnozi.
mkurnaloba:
operaciuli
mkurnaloba.
prognozi.
sakvercxeebze.
cnebebi
,,menopauza”,
,,perimenopauza”
(klimaqteria),
,,postmenopauza”
da
gaZlierebuli
darRvevebi:
osteoxondrozi,
arTropaTia,
klimaqteriuli
miokardiodistrofia;
105
3.2.
ra unarunar-Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:
ra raodenobis pacientebi unda gaataros
gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT
#
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
sasqeso jirkvlebis ganviTarebis mankebi. terneris sindromi
anorqizmi
kriptorqizmi
nunanis sindromi
mamrobiTi cru hermafroditizmi
klainfelteris sindromi
cru mdedrobiTi hermafroditizmi
hipogonadizmi
naadrevi sqesobrivi momwifeba
sakvercxeebis polikistozis sindromi
klimaqteruli sindromi
gatarebul
pacientTa
raodenoba
5
2
5
2
2
2
1
2
2
3
5
3.3. Casatarebeli manipulaciebi:
Teoriuli kursi
”reproduqciuli
endokrinologia.
sasqeso jirkvlebis
paTologiis
endokrinologiuri
aspeqtebi”.
gamoangariSeba
kanqveSa cximis ganviTarebis და
misi ganawilebis Sefaseba da
interpretacia; Zval-saxsrebis
sistemisa da kunTebis saproeqcio
midamoebis vizualur-palpatoruli
gamokvleva. garegnuli
mdgomareobis iseTi maCveneblebis
Sefaseba, rogoricaa: zomebi,
ganviTarebis simetriuloba,
deformacia, trofika.
moZraobis SezRudva.
gareTa sasqeso organoebis
vizualur-palpatoruli gamokvleva
sqesobrivi ganviTarebis stadiebis
Sefaseba gogonebSi taneris
mixedviT
meoradi sasqeso niSnebis Sefaseba
gogonebSi
meoradi sasqeso niSnebis Sefaseba
vaJebSi
citogenetikuri kvlevis Sedegebis
interpretacia
Sesasrulebeli
manipulaciis
raodenoba
10
cxrili 18
davaleba
10
10
10
prezentacia
10
10
10
10
10
10
106
4.
meTodebi
sasqeso jirkvlebis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis
Sekreba,
gasinjva,
garegnuli
paTologiuri
cvlilebebis
gamovlena da misi Sedegebis
klinikuri interpretacia);
anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)
sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis
gamoangariSeba
interpretacia;
Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis
interpretacia;
sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;
interpretacia;
Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT
Sefaseba;
Zvlovani
sistemis
mdgomareobis
Sefaseba
rentgenologiuri
da
densitometruli
citogenetikuri kvlevis Sedegebis Sefaseba
literatura:
iteratura:
muxli
1.
2.
3. moduli 3.3.
3.3. epifizisa da Timusis paTologia
modulis xangrZlivobaa _ 1 Tve
modulis mizania – epifizisa da Timusis paTologiis Teoriuli codnis aTviseba
da praqtikuli sakiTxebis daufleba.
ra Teoriuli masala unda aiTvisos rezidentma:
epifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli sindromebi.
momwifeba.
107
kraniogramis
Sefaseba,
nevrologiuri
statusis
pnevmoencefalogramis,
eeg,
prognozi:
damokidebuleba
daavadebis
etiologiasTan
da
mkurnalobis
adeqvaturobasTan;
dispanserizacia:
endokrinologis,
neiroqirurgis,
okulistis
da
sxva
Sromisunarianobis
eqspertiza:
droebiTi
Sromisuunaroba
da
adreuli
invalidizacia.
mkerdukana jirkvlis (Timusis) fiziologia da paTologia.
Timusis anatomia, histologia, fiziologia da hormonuli funqci.
urTierTTanafardoba
da
funqciuri
aqtivoba,
imunuri
sistemis
hormonebis
da
mdgomareoba.
diagnozi
da
diferencialuri
diagnozi:
hormonaluri
gamokvlevis
prognozi.
4.
#
1
2
3
4
5
6
Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli
Casatarebeli manipulaciebis raodenoba
4.1. ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT
epifizis hipoplazia.
epifizis simsivne
mkerdukana jirkvlis
mkerdukana jirkvlis
mkerdukana jirkvlis
miasTenia
aplazia
hiperplazia. Timomegalia.
simsivneebi. Timoma. teratoma. kista.
gatarebul
pacientTa
raodenoba
1
1
1
1
1
1
108
4.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba
cxrili 19
Teoriuli kursi
”epifizis
epifizis da
Timusis
paTologia”
gamoangariSeba
kanqveSa cximis ganviTarebis, misi
ganawilebis Sefaseba da
interpretacia;
moZraobis SezRudva.
gareTa sasqeso organoebisa da
meoradi sasqeso niSnebis
Sesasrulebeli
manipulaciis
raodenoba
davaleba
10
10
10
10
20
10
prezentacia
sisxlis hormonuli kvlevis
Tavis qalas rentgenologiuri
Tavis tvinis kompiuteruli
tomografiisa da birTvul
magnituri rezonansis meTodiT
rentgenologiuri gamokvlevebis
monacemebze dayrdnobiT pacientis
Zvlovani sistemis mdgomareobis
Sefaseba rentgenologiuri da
densitometruli monacemebis
10
10
10
10
20
5. modulis Sefasebis meTodebi
5.1. Teoriuli codnis Sefase
Sefaseba
ba
109
#
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
epifizis da Timusis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo
gamokvleva
(anamnezis
Sekreba,
gasinjva,
Sefaseba;
interpretacia;
interpretacia;
Zvlovani
sistemis
mdgomareobis
Sefaseba
rentgenologiuri
da
6.aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:
literatura:
literatura:
Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ
(вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.
muxli 4. moduli 3. 5. endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebi
2. modulis mizania – endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT
mimdinare darRvevebis sakiTxebSi Teoriuli codnis gaRrmaveba da
praqtikuli unarCvevebis daufleba.
amocanebia
3.1. ra Teoriuli masala unda aiTvisos rezidentma modulis gavlis
periodSi.
“awud” (APUD) sistema. mravlobiTi endokrinuli neoplaziis (men) sind-romebi.
etiopatogenezi. genetikuri mutaciis roli. klinikuri variantebi. men-I (vermeris
sindromi). men-IIa (siplis sindromi). men-IIb (gorlinis sindromi. Sereuli men-sindromi. men-I
(vermeris) sindromis komponentebi: farisebraxlo jirkvlebis, pankreasis kunZulovani
aparatis jirkvlebis da hipofizis adenomebis kombinacia. pirveladi hiperparaTireozi men
sindromis
SemadgenlobaSi.
insulinima/vipoma
men
sindromis
SemadgenlobaSi.
adenohipofizis simsivneebi men sindromis SemadgenlobaSi. men-I sindromis mkurnalobis
principebi.
110
men-IIa da men-IIb sindromebis variantebi. farisebri jirkvlis medulatruli kibo men
sindromis SemadgenlobaSi. feoqromocitoma men sindromis SemadgenlobaSi.
men sindromis diagnostika. kalcitonini, da karcinoembrionuli antigeni – rogorc
medularuli kibos markerebi. men sindromis mqoneTa naTesavebis skriningi.
men sindromis mkurnaloba. feoqromocitomis amokveTa, rogorc pirveli rigis amocana.
farisebri jirkvlis eqstirpacia kisris limfuri jirkvlebis da faSari qsovilis
mocilebiT – rogorc aucilebeli zoma nebismieri variantis men sindromis dros.
hipoTireozis mkurnalobis Tavisebureba farisebri jirkvlis eqstirpaciis Semdgom.
inoperabeluri an araradikalurad naoperaciebi pacientebis marTvis principebi.
qimioTerapia, oqtreotidiT mkurnaloba. men-II-is ojaxuri skriningis algoriTmi.
autoimunuri poliglandularuli sindromebi (aps).
aps-I –is komponentebi: hipoparaTireozi, kan-lorwovani kandidozi, pirveladi
hipogonadizmi, alopecia, malabsorbcia, perniciozuli anemia, qronikuli aqtiuri
hepatiti, pirveladi hipoTireozi/greivsis avadmyofoba, vitiligo, pirveli tipis Saqriani
diabeti.
aps-II –is komponentebi: pirveladi hipokorticizmi, pirveladi hipoTireozi/greivsis
avadmyofoba, pirveli tipis Saqriani diabeti, vitiligo, pirveladi hipogonadizmi,
perniciozuli anemia.
aps sindromis mkurnaloba. SenacvlebiTi Terapiis Taviseburebani hipokorticizmisa da
hipoTireozis kombinaciis SemTxvevebSi.
3.2.
cxrili 20
Teoriuli kursi
raodenob davaleba
endokrinuli sistemis
pacientis uSualo saeqimo gamokvleva men
mravlobiTi
sindromze saeWvo SemTxvevebis
dazianebiT mimdinare
gamosavlenad
darRvevebi
pacientis uSualo saeqimo gamokvleva aps
sindromze saeWvo SemTxvevebis
gamosavlenad
hiperkalcemiis kliniko-laboratoriul
gamovlinebaTa Sefaseba.
hiperinsulinemiis klinikuri da
laboratoriuli gamovlinebebis Sefaseba
hipofizis adenomis (prolaqtinoma,
somatotropinoma, kortikotropinoma)
klinikuri da laboratoriuli
gamovlinebebis Sefaseba
farisebri jirkvlis medularuli kibos
klinikuri da laboratoriuli
gamovlinebebis Sefaseba.
feoqromocitomis klin ikuri da
hiperparaTireozis klinikuri da
lorwovani garsebis nevrinomebis
klinikuri Sefaseba
marfanismagvari garegnobis niSnebis
Sefaseba
4. modulis Sefasebis meTodebi
mravlobiTi endokrinuli neoplaziis da autoimunuri poliglandularuli sindromis
111
mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli
gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis
klinikuri
interpretacia;
anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis
gazomva)
sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis
gamoangariSeba
interpretacia;
Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis
interpretacia;
sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;
interpretacia;
Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT
Sefaseba;
Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli
5.
literatura:
literatura:
literatura:
Tavi IX. damatebiTi
damatebiTi sakiTxebi
saswavlo gegma:
muxli 1. saswavlo gegma mocemulia cxrilis saxiT:
. rezidenturis programa “endokrinologia” – 33 Tve
profesiuli mzadebis I weli
moduli ##
modulis dasaxeleba
moduli 1.1.
moduli 1.2.
moduli 1.3.
eqimisa da pacientis urTierTobis samarTlebrivi
samarTlebrivi da eTikuri
safuZvlebi;
fundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebi
zogadi Terapia/ambulatoriuli
Terapia/ambulatoriuli Terapia
moduli 1.3.1
moduli 1.3.2
zogadi Terapia
ambulatoriuli Terapia
2 Tve
2 Tve
moduli 1.4.
Terapiuli stacionari
stacionari I
6 Tve
moduli 1.4.1
moduli 1.4.2
1 . 5.
gul-sisxlZarRvTa sistemis daavadebebi
revmatiuli daavadebebi/alergologia
sazogadoebrivi jandacva da epidemiologia
mtkicebiTi medicinisa da samedicino statistikis
safuZvlebi
1.6.
1.6.
xangrZlivoba
2 kvira
2 kvira
4 Tve
3 Tve
2 Tve
2 kvira.
2 kvira
112
profesiuli mzadebis II
II weliwadi
modulis dasaxeleba
moduli ##
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
moduli ##
3.1.
3.2.
3.3.
3.3.
3.4.
xangrZlivoba
endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokri-nul
hipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologia
farisebri jirkvlis paTologia
Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologia.
Tirkmelzeda jirkvlebis paTologia
profesiuli mzadebis II weliwadi
modulis dasaxeleba
Saqriani diabeti da metaboluri sindromi
reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis
paTologiis endokrinuli aspeqtebi.
epifizisa da Timusis paTologia
endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare
darRvevebi
2 Tve
2
4
1
2
Tve
Tve
Tve
Tve
xangrZlivoba
7 Tve
2 Tve
1 Tve
1 Tve
muxli 2. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa.
ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999.
rekomendirebuli literatura:
literatura:
113

endokrinologia, samedicino anu samedicino anu klinikuri

Transcrição

Documentos relacionados

Georgian Abstracts

rezidenturis

rezidenturis (diplomisSemdgomi samedicino ganaTlebis

Tevzebis anatomia da fiziologia Tevzebis sxeulis