Nachgewiesene Hindi-Ligaturen

Nachgewiesene Hindi-Ligaturen
Attested Hindi Ligatures
compiled by Ernst Tremel
Nasalized vowels (Anunasik) represented by Candrabindu or Bindu (Anuswar) as in
अँ आँ
इँ ईं
उँ ऊँ
एँ ã
ĩ
ũ
ẽ
ऐं
ओं
औं
õ
are transliterated by
respectively.
All the other Anuswar forms are transliterated
- preceding क, ख, ग, घ by „“,
- preceding फ़ by „n“ or „m“,
- preceding च, छ, ज, झ by „ñ“,
- preceding म by „“ or „m“,
- preceding ज़ by „ñ“ or „n“,
- preceding य, र, ल by „ñ“,
- preceding ट, ठ, ढ by „“,
- preceding व by „m“,
- preceding ड by „“ or „n“,
- preceding श by „ñ“ or „n“,
- preceding त, थ, द, ध by „n“,
- preceding स by „ñ“ or „n“ or „m“,
- preceding न by „“ or „n“,
- preceding ह by „“
- preceding प, फ, ब, भ by „m“,
in Gatzlaff-Hälsig’s „Handwörterbuch Hindi-Deutsch“. ज्ञ is transliterated by „gy“ matching
its Hindi pronunciation though traditionally transliterated by „jñ“ (cf. Sharma/ Vermeer).
In McGregor’s „The Oxford Hindi-English Dictionary“ nasalized vowels are transliterated by
„vowel sign + “; all the other Anuswar forms as Gatzlaff-Hälsig does, except य,र,ल,व,
श,स, ह by „ “ if preceded by a Bindu sign.
Ligatur/
Ligature
Transliteration
क्क
Hindi Anuswar
Form/ Form
Beispiel mit Transliteration/
Example with Transliteration
Deutsche und Englische Übersetzung/
German and English Translation
kk
इक्कीस , ikkīs
ईक़
qq
तरईक़ी, taraqqī
क्ख
kkh
मक्खन, makkhan
क्च
kc
६ैक्चर, fraikcar
क्छ
kch
त्वक्छे द, tvakched
क्ट
k
डॉक्टर, *ôk,ar
einundzwanzig
twenty-one
Fortschritt
progress
Butter
butter
Knochenbruch
fracture
Hautabschürfung
excoriation
Arzt
doctor
क्श
kr
इले क्शॉन, ilek,rôn
क्त
kt
रक्त, rakt
ईत
qt
वईत, vaqt
क्त्य
kty
युक्त्याभास, yuktyābhās
क्ऽ
ktr
वक्ऽ, vaktr
क्त्व
ktv
पृ थक्त्व, p0thaktv
क्थ
kth
िसक्थ, sikth
ईद
qd
नईद, naqd
क्प
kp
वाक्पटु , vākpa,u
ईफ़
qf
वईफ़, vaqf
ईब
qb
इईबाल, iqbāl
क्म
km
हक्म,
hukm
ु
क्य
ky
इक्यावन, ikyāvan
ब
kr
िवबम, vikram
॔
qr
िफ़॔, fiqr
क्ल
kl
शुक्ल, śukl
ईल
ql
अईल, aql
क्व
kv
क्वारा, kvārā
क्श
kś
िरक्शा, rikśā
ईश
qś
नईशा, naqśā
क्ष
k
पक्ष, pak2
आण
k
तीआण, tīk2
Elektron
electron
Blut
blood
Zeit
time
Sophisterei
sophistry
Mund
mouth
Getrenntheit
separateness
gekochter Reis
boiled rice
bar
cash
redegewandt
eloquent
Stiftung
endowment
Geständnis
admission
Befehl
order
einundfünfzig
fifty-one
Tapferkeit
valour
Gedanke
thought
rein
pure
Verstand
mind
jung
young
Rikscha
rickshaw
Karte
map
Seite
side
scharf
sharp
आम
km
लआमी, lak2mī
आय
ky
अभआय, abhak2y
क्स
ks
टै क्सी, ,aiksī
ईस
qs
नुईस, nuqs
क्ःथ
ksth
िदक्ःथापन, diksthāpan
उख़
अउख़ा, a33ā
उत
t
सउत, sa3t
उत्य
ty
अउत्यार , a3tyār
ख्म
khm
मोनख्मे रभाषाएँ ,
Lakschmi
Lakshmi
nicht essbar
not to be eaten
Taxi
taxi
Fehler
fault
Orientierung
orientation
oh! ach! aha!
o! oh! ah!
hart
hard
Kontrolle
control
Mon-Khmer-Sprachen
Mon-Khmer languages
monkhmer bhā2āẽ
उम
m
ज़उम, za3m
ख्य
khy
ख्यात, khyāt
उय
y
उयाल, 3yāl
भ
khr
िभंटान, khri2,ān
क़
r
फ़क़, fa3r
उव
v
तनउवाह, tan3vāh
उश
ś
बउशना, ba3śanā
उस
s
शउस, śa3s
ग्ग
gg
िदग्गज, diggaj
ग्म
ggr
अग्मास , aggrās
ग्घ
ggh
घुग्घू , ghugghū
ग्ज
gj
वाग्जाल, vāgjāl
Wunde
wound
berühmt
celebrated
Gedanke
thought
Christ
Christian
Prahlerei
boasting
Lohn
wages
verleihen
to bestow
Person
person
bedeutend
great
den Göttern angebotene
Speise bei Opfern
food offered in oblations to
gods
Eule
owl
leeres Gerede
net of words
ग्ज़
gz
इग्ज़ािमने शन , igzāmineśan examination
ऊज़
ġz
मऊज़, maġz
ग्ज्ञ
ggy
सम्यग्ज्ञान, samyaggyān
ग्ण
g
रुग्ण, rug
ग्द
gd
िदग्दशर् न, digdarśan
ग्ध
gdh
अिवदग्ध, avidagdh
ग्ध्य
gdhy
वाग्वै दग्ध्य, vāgvaidagdhy
ग्न
gn
अिग्न, agni
ग्न्य
gny
अग्न्यःऽ, agnyastr
ग्प
gp
िदग्पाल, digpāl
ग्ब
gb
िदग्बंदु , digbandu
ग्भ
gbh
पृ थग्भाव, p0thagbhāv
ग्ॅ
gbhr
िदग्ॅमांित, digbhramānti
ग्म
gm
युग्म, yugm
ग्य
gy
ग्यारह, gyārah
म
gr
माह, grāh
ग्ल
gl
ग्लािन, glāni
ग्व
gv
ग्वाला, gvālā
ग्व्य
gvy
िदग्व्यापी, digvyāpī
ग्श
gś
िदग्शू ल, digśūl
घ्घ
ghgh
घुघ्घू , ghughghū
Prüfung
Gehirn
brain
rechtes Wissen
right knowledge
krank
ill
Überblick
survey
laienhaft
amateurish
Redegewandtheit
eloquence
Feuer
fire
Feuerwaffe
firearm
Schutzgottheiten der
Mondphasen
guardian deities of the
different quarters
Hauptpunkt
cardinal point
Unterschied
difference
Verwirrung
confusion
Paar
couple
elf
eleven
Krokodil
crocodile
Niedergeschlagenheit
depression
Rinderhirte
cowherd
alles durchdringend
all pervasive
ungünstige Stellung der
Gestirne
inauspicious planetary
conjunction
Eule
owl
घ्न
ghn
घ्य
ghy
य
ghr
ङ्क
k
◌ं क
ङ्क्च
kc
◌ं क्च
ङ्क्त
kt
◌ं क्त
ङ्क्य
ky
◌ं क्य
ङ्ब
kr
◌ं ब
ङ्क्श
kś
◌ं क्श
ङ्क्ष
k
◌ं क्ष
ङ्ख
kh
◌ं ख
ङ्ख्य
khy
◌ं ख्य
ङ्ग
g
◌ं ग
ङ्ग्त्स
gts
◌ं ग्त्स
Hindernis
obstacle
lobenswert
ँलाघ्य, ślāghy
praiseworthy
schnell
शीय, śīghr
quickly
Zahl
अङ्कअक
ं , ak
number
Loch
पङ्क्चरपंक्चर, pakcar
puncture
Reihe
पिङ्क्तपंिक्त, pakti
row
kennzeichnungspflichtig
अङ्क्यअक्ं य, aky
to have to be marked
Durchgang
सङ्बमसंबम, sakram
passage
Bahnknotenpunkt
रे लवे जङ्क्शनरे लवे जंक्शन, railway-junction
relvejakśan
Wunsch
काङ्क्षाकांक्षा, kāk2ā
desire
Ventilator
पङ्खापंखा, pakhā
fan
Nummer
सङ्ख्यासंख्या, sakhyā
number
Dienstag
मङ्गलवारमंगलवार,
Tuesday
magalvār
Jangtsekiang
याङ्ग्त्से -क्यांगयांग्त्से Yangtsekiang
िवघ्न, vighn
क्यांग, yāgtse-kyāg
ङ्ग्य
gy
◌ं ग्य
व्यङ्ग्यव्यंग्य, vyagy
ङ्म
gr
◌ं म
कॉङ्मेसकॉमें स, kôgres
ङ्ग्ल
gl
◌ं ग्ल
अङ्ग्लो-इिं डयनअग्ं लो-
Ironie
irony
Kongress
congress
Angloinder
Anglo-Indian
इिं डयन, aglo-i*iyan
ङ्ग्ःट
gs
◌ं ग्ःट
िकङ्ग्ःटनिकंग्ःटन,
Kingston
Kingston
kigs,an
ङ्घ
gh
◌ं घ
सङ्घसंघ, sagh
Vereinigung
society
ङ्घ्य
ghy
◌ं घ्य
दल
ु र् ङ्घ्यदल
ु र्ं घ्य, durlaghy
ङ्य
ghr
◌ं य
अिङ्यअिं य, aghri
ङ्न
n
िदङ्नाग=िदग्गज,
unwegsam
impassable
Versfuß
foot
bedeutend
great
dināg = diggaj
ङ्म
m
ङ्ह
h
च्च
cc
पच्चीस, paccīs
च्छ
cch
अच्छा, acchā
च्ल
cchr
कृ च्ल, k0cchr
च्छ्व
cchv
उच्छ्वास, ucchvās
च्ञ
cñ
याच्ञा , yācñā
च्य
cy
अच्युत, acyut
ज्ज
jj
मज्जा, majjā
एज़
zz
इएज़त, izzat
ज्ज्य
jjy
नै लर् ज्ज्य, nairlajjy
ज्ज्व
jjv
उज्ज्वल, ujjval
ज्झ
jjh
झज्झर, jhajjhar
ज्ञ
gy
िवज्ञ , vigy
एब
zb
जएबा, jazbā
एम
zm
कम्युिनएम, kamyunizm
ज्य
jy
ज्या, jyā
एय
zy
एयादा, zyādā
ळ
jr
उळत, ujrat
वाङ्मय, vāmay
◌ं ह
सङ्हतसंहत, sahat
Literatur
literature
kompakt
compact
fünfundzwanzig
twenty-five
gut
good
schlecht
bad
Ausatmung
breathing out
Bitte
entreaty
unverrückbar
fixed
Knochenmark
marrow of a bone
Ehre
honour
Schamlosigkeit
shamelessness
hell
bright
Wasserkrug
water-jug
kenntnisreich
knowing
Gefühl
emotion
Kommunismus
communism
Bogensehne
bow-string
viel
much
Vergütung
remuneration
फ़
zr
उफ़, uzr
ज्व
jv
ज्वर, jvar
ञ्च
ñc
◌ं च
पञ्चकोणपंचकोण,
Einwand
objection
Flut
flood-tide
Fünfeck
pentagon
pañcko
ञ्छ
ñch
◌ं छ
पञ्छीपंछी, pañchī
ञ्ज
ñj
◌ं ज
पञ्जाबपंजाब, pañjāb
ञ्ज़
ñz
◌ं ज़
ताञ्ज़ािनयातांज़ािनया,
ein Vogel
a bird
Panschab
Panjab
Tansania
Tanzania
tāñzāniyā
ञ्ज्ञ
ñgy
◌ं ज्ञ
ञ्झ
ñjh
◌ं झ
ञ्य
ñy
◌ं य
व
ñr
◌ं र
ञ्ल
ñl
◌ं ल
ञ्ँच
ñśc
◌ं ँच
ञ्ौ
ñśr
◌ं ौ
ञ्ँल
ñśl
◌ं ँल
ञ्स
ñs
◌ं स
ञ्ःक
ñsk
◌ं ःक
ञ्ःत
ñst
◌ं ःत
ञ्ःत्व ñstv
◌ं ःत्व
ञ्ःथ
ñsth
◌ं ःथ
ञ्ःप
ñsp
◌ं ःप
ञ्ःम
ñsm
◌ं ःम
Bewusstsein
consciousness
Pause
अञ्झाअझ
ं ा, añjhā
interval
kontrolliert
सञ्यतसंयत, sañyat
controlled
Beschützer
सवक्षकसंरक्षक, sañrak2ak protector
Gespräch
सञ्लापसंलाप, sañlāp
conversation
loses Frauenzimmer
पुञ्ँचलीपं ु ँचली, puñścalī
a loose woman
Zuflucht
सञ्ौयसंौय, sañśray
refuge
synthetisch
सिञ्ँलंटसंिँलंट, sañśli2,
synthetic
Parlamentarier
माञ्सदमांसद, māñsad
member of parliament
kultiviert
सञ्ःकृ तसंःकृ त, sañsk0t
cultivated
Schicht
सञ्ःतरसंःतर, sañstar
layer
maskulin
पुञ्ःत्वपं ु ःत्व, puñstv
masculine
Institut
सञ्ःथासंःथा, sañsthā
institute
Kontakt
सञ्ःपशर् संःपशर् , sañsparś contact
Erinnerung
सञ्ःमरणसंःमरण,
remembrance
sañsmara
सञ्ज्ञासंज्ञा, sañgyā
ञ्ःय
ñsy
◌ं ःय
काञ्ःयकांःय, kāñsy
ञ्ॐ
ñsr
◌ं ॐ
िहञ्ॐिहंॐ, hiñsr
ट्क
k
षट्कोण, 2a,ko
ट्ग
g
ँटट्ग
ु ाटर् , ś,u,gār,
ट्ज़
z
िःवट्ज़रलैं ड, svi,zarlai*
ट्ट
छुट्टी, chu,,ī
ट्ठ
h
िचट्ठी, ci,,hī
ट्न
n
िवशाखपट्नम,
Bronze
bronze
gewalttätig
violent
Sechseck
hexagon
Stuttgart
Stuttgart
Schweiz
Switzerland
Freizeit
vacation
Brief
letter
Wischakhpatnam
Vishakhapatnam
viśākhpa,nam
ट्प
p
षट्पद, 2a,pad
ट्य
y
इःं टीट्यूट, ins,ī,yū,
श
r
शे न, ,ren
ट्व
v
षट्वषीर्य, 2a,var2īy
ट्श
ś
षट्शाःऽ, 2a,śāstr
ट्स
s
ःकेट्स, ske,s
ठ्ठ
hh
एकठ्ठा, eka,h,hā
ठ्य
hy
सुपाठ्य, supā,hy
ड्ग
g
खड्ग, kha*g
ड्ज
j
षड्ज, 2a*j
ड्ड
ड्ढ
लड्डू, la**ū
h
बुड्ढा, bu**hā
ड्द
d
षड्दशर् न, 2a*darśan
sechsbeinig
six-footed
Institut
institute
Zug
train
sechsjährig
six-year-old
die sechs klassischen
Systeme
the six systems of Indian
philosphy
Schlittschuhe
skates
vereinigt
united
lesbar
legible
Schwert
sword
erster Ton (von sieben)
first tone (of seven)
Laddu (Süßigkeit)
Laddu (a sweet)
bejahrt
aged
die sechs klassischen
Systeme
the six systems of Indian
ड्भ
bh
ड्म
षड्भज,
2a*bhuj
ु
m
कुड्मल , ku*mal
ड्य
y
ड्यूटी, *yū,ī
स
r
साइवर, *rāivar
ड्व
v
षिड्वकार, 2a*vikār
ढ्य
hy
फलाढ्य, phalā*hy
ण्ट
◌ं ट
घण्टाघंटा, gha,ā
ण्श
r
◌ं श
से ण्शलसें शल, se,ral
ण्ठ
h
◌ं ठ
कुण्ठाकुंठा, ku,hā
ण्ठ्य
hy
◌ं ठ्य
कण्ठ्यकंठ्य, ka,hy
ण्ड
◌ं ड
अण्डाअड
ं ा, a*ā
ण्ड्ज़
z
◌ं ड्ज़
ने दरलै ण्ड्ज़ने दरलैं ड्ज़,
philosphy
Sechseck
hexagon
Knospe
bud
Pflicht
duty
Fahrer
driver
die sechs Entwicklungsphasen von Lebewesen
the six stages of development of human beings
reich an Früchten
with plenty of fruits
Stunde
hour
zentral
central
Stumpfsinn
dullness
Halshaving to do with the throat
Ei
egg
Niederlande
Netherlands
nedarlai*z
ण्ड्य
y
◌ं ड्य
दण्ड्यदंड्य , da*y
ण्स
r
◌ं स
फ़ाउण्सीफ़ाउस
ं ी , fāu*rī
ण्ड्स
s
◌ं ड्स
नीदरलै ण्ड्सनीदरलैं ड्स,
strafbar
punishable
Gießerei
foundry
Niederlande
Netherlands
nīdarlai*s
ण्ढ
h
◌ं ढ
ण्ण
अक्षुण्ण, ak2u
ण्प
p
मृ ण्पाऽ, m0pātr
ण्म
m
मृ ण्मय, m0may
ण्य
y
ॄाअमण्य, brāhmay
ढण्ु ढढंढ
ु , *hu*h
Räuber
robber
ununterbrochen
continuing
Tongefäß
earthenware vessel
aus Ton
earthen
die Brahmanen
the brahmans
ण्व
v
िकण्व, kiv
त्क
tk
उत्कट, utka,
त्ब
tkr
उत्बम, utkram
त्क्ष
tk
उत्क्षे प, utk2ep
त्ख
tkh
उत्खनन, utkhanan
त्ग
tg
िवद्यत्ु गितकी, vidyutgatikī
त्म
tgr
िवद्यत्ु महक, vidyutgrahak
त्च
tc
िवद्यत्ु चालक, vidyutcālak
त्त
tt
उत्तर, uttar
त्त्य
tty
वृ त्त्यनुूास, v0ttyanuprās
त्त्व
ttv
महत्त्व, mahattv
त्थ
tth
पत्थर, patthar
त्द
td
िवद्यत्ु दशीर्, vidyutdarśī
त्ध
tdh
िवद्यत्ु धारा, vidyutdhārā
त्न
tn
पत्नी, patnī
त्न्य
tny
सापत्न्य, sāpatny
त्प
tp
मृ ित्पंड, m0tpi*
त्ू
tpr
उत्ूवास, utpravās
त्प्ल
tpl
उत्प्लावकता, utplāvakatā
त्फ
tph
उत्फुल्ल, utphull
त्फ़
tf
लुत्फ़, lutf
त्ब
tb
िवद्यत्ु बल्ब, vidyutbalb
Ferment
ferment
gewaltig
vast
Umkehrung
reversal
Ausstoßen
pushing out
Ausgrabung
excavation
Elektrodynamik
electrodynamics
Antenne
aerial
Leiter
conductor
nördlich
northerly
Alliteration
alliteration
Bedeutung
greatness
Stein
stone
Elektroskop
electroscope
elektrischer Strom
electric current
Ehefrau
wife
Stellung als Nebenfrau
the second wife’s position
Lehmklumpen
lump of clay
Emigration
emigration
Auftrieb
lift
voll erblüht
fully open
Vergnügen
pleasure
Glühbirne
electric bulb
त्म
tm
ख़त्म, 3atm
त्म्य
tmy
तादात्म्य, tādātmy
त्य
ty
त्याग, tyāg
ऽ
tr
पऽ, patr
ऽ्य
try
ऽ्यािहक, tryāhik
त्ल
tl
क़त्ल, qatl
त्व
tv
त्वचा, tvacā
त्श
tś
िवद्यत्ु शिक्त, vidyutśakti
त्स
ts
ूोत्साहन, protsāhan
त्ःथ
tsth
हृत्ःथल, h0tsthal
त्ःथ्य
tsthy
तात्ःथ्य, tātsthy
त्ःन
tsn
ज्योत्ःना, jyotsnā
त्ःप
tsp
ईषत्ःपृ ंट, ī2atsp02,
त्ःय
tsy
मत्ःय, matsy
त्ॐ
tsr
उत्ॐुत , utsrut
त्ःव
tsv
जगत्ःवामी, jagatsvāmī
त्ह
th
िवद्यत्ु हृत्ःपंदले ख,
fertig
finished
Identität
identity
Verlassen
leaving
Brief
letter
dreitägig
lasting three days
Mord
murder
Haut
skin
Elektroenergie
electric energy
Ermutigung
encouragement
Herzgegend
cardiac region
Metonymie
metonymy
Mondlicht
moonlight
Halbvokal
semi-vowel
Fisch
fish
artesisch
artesian
das höchste Wesen
the supreme being
Elektrokardiogramm
electrocardiogram
vidyuth0tspandalekh
थ्य
thy
कथ्य, kathy
ा
thr
िाल, thril
थ्व
thv
पृ थ्वी, p0thvī
द्क
dk
हृद्कपाट, h0dkapā,
द्ग
dg
सद्गित, sadgati
erwähnenswert
deserving to be said
Sensation
thrill
die Erde
the earth
Herzklappe
cardiac valve
Seligkeit
beatitude
द्म
dgr
सद्मंथ, sadgranth
द्घ
dgh
उद्घाटन, udghā,an
द्द
dd
िज़द्दी, ziddī
द्ध
ddh
ूिसद्ध, prasiddh
द्ध्व
ddhv
हृद्ध्विन, h0ddhvani
द्प
dp
हृद्पात, h0dpāt
द्ब
db
उद्बोध, udbodh
द्भ
dbh
अद्भत
ु , adbhut
द्ॅ
dbhr
उद्ॅांत, udbhrānt
द्म
dm
सद्म, sadm
द्य
dy
यद्यिप, yadyapi
ि
dr
िव, drav
½
dry
दािर½, dāridry
द्व
dv
द्वार, dvār
द्व्य
dvy
सद्व्यवहार, sadvyavahār
द्श
dś
हृद्शूल, h0dśūl
ध्म
dhm
उपध्मानीय , upadhmānīy
ध्य
dhy
अध्यापक, adhyāpak
ी
dhr
अीुव, adhruv
ध्व
dhv
ध्विन, dhvani
न्क
nk
इन्कार, inkār
न्ग
ng
एन्गे जड, engej*
heiliges Buch
holy book
Einweihung
inauguration
hartnäckig
stubborn
bekannt
well-known
Herzton
cardiac sound
Herzversagen
heart failure
Erleuchtung
enlightenment
wunderbar
wonderful
verwirrt
confused
Haus
house
obgleich
although
flüssig
fluid
Armut
poverty
Tür
door
Sittlichkeit
morality
Herzbräune
angina pectoris
Aussprache des Visarga vor
p/ph
visarga’s pronunciation before p/ph
Lehrer
teacher
beweglich
unfixed
Laut
sound
Leugnen
denial
besetzt
engaged
न्च
nc
न्ज़
nz
◌ं ज़
मन्ज़ू रमंज़ूर, manzūr
न्ड
n
◌ं ड
िडिवडे न्डिडिवडें ड,
ख़ोन्चा, 3oncā
großes Tablett eines
Straßenhändlers
a hawker’s tray
akzeptiert
accepted
Dividende
dividend
*ivi*en*
न्त
nt
◌ं त
अन्तअत
ं , ant
न्त्य
nty
◌ं त्य
दन्त्यदंत्य, danty
न्ऽ
ntr
◌ं ऽ
मन्ऽीमंिऽ, mantrī
न्ऽ्य
ntry
◌ं ऽ्य
ःवातन्ऽ्यःवातऽ्ं य,
Ende
end
dental
dental
Minister
minister of state
Freiheit
freedom
svātantry
न्थ
nth
◌ं थ
पन्थपंथ, panth
न्द
nd
◌ं द
िहन्दीिहंदी, hindī
न्द्य
ndy
◌ं द्य
मान्द्यमांद्य, māndy
न्ि
ndr
◌ं ि
पन्िहपंिह, pandrah
न्द्व
ndv
◌ं द्व
द्वन्द्वद्वंद्व, dvandv
न्ध
ndh
◌ं ध
धन्धाधंधा, dhandhā
न्ध्य
ndhy
◌ं ध्य
सान्ध्यसांध्य, sāndhy
न्ी
ndhr
◌ं ी
सरन्ीीसरंीी, sarandhrī
न्न
nn
न्न्य
nny
◌ं न्य
सन्न्याससंन्यास, sannyās
न्६
nfr
◌ं ६
ं ें स, kônfrens
कॉन्६ेंसकॉ६
न्म
nm
जन्म, janm
न्य
ny
शू न्य, śūny
न्व
nv
समन्वय, samanvay
उन्नीस, unnīs
Pfad
path
Hindi
Hindi
Langsamkeit
sluggishness
fünfzehn
fifteen
Paar
pair
Beschäftigung
occupation
abendlich
having to do with evening
porös
porous
neunzehn
nineteen
Aufgeben
abandonment
Konferenz
conference
Geburt
birth
leer
empty
Verbindung
connection
न्श
nś
◌ं श
मुन्शीमं ुशी, munśī
न्ँय
nśy
◌ं ँय
इन्ँयोरें सइँ
ं योरें स ,
Schreiber
writer
Versicherung
insurance
inśyorens
न्स
ns
◌ं स
इन्सानइस
ं ान, insān
न्ःट
ns
◌ं ःट
इन्ःटीट्यूटइःं टीट्यूट,
Mensch
human being
Institut
institute
ins,ī,yū,
न्ःप
nsp
◌ं ःप
इन्ःपे क्टरइःं पे क्टर,
Inspektor
inspector
inspek,ar
न्ह
nh
उन्हें , unhẽ
न्अय
nhy
दीन्अयौ , dīnhyau
प्च्य
pcy
नै प्च्यू न, naipcyūn
प्ट
p
िडप्टी, *ip,ī
प्त
pt
ूाप्त, prāpt
प्त्य
pty
ूाप्त्याशा, prāptyāśā
प्न
pn
ःवप्न, svapn
प्प
pp
चप्पल, cappal
प्फ
pph
फुप्फुस, phupphus
प्फ़
pf
प्फ़ेिनष, pfeni2
प्य
py
प्यार, pyār
ू
pr
ूदे श, pradeś
प्ल
pl
िडप्लोमा, *iplomā
प्व
pv
प्वॉएट
ं ,प्वॉइट
ं , pvôe, ,
pvôi,
प्स
ps
इिं ियिलप्सा, indriyalipsā
झज़
fz
लझज़, lafz
ihnen
to them
gab, gegeben
gave, given
Neptun
Neptune
Abgeordneter
deputy
bekommen
obtained
Hoffnung etwas zu erlangen
expectation to get something
Traum
dream
Sandale
sandal
Lunge
lungs
Pfennig
Pfennig
Liebe
love
Region
region
Diplom
diploma
Punkt
point
sinnliche Begierde
lust
Wort
word
झट
f
ले िझटनें ट, lef,ine,
झट्स
fs
साझट्स, *rāf,s
फ्त
pht
नै फ्ता, naiphtā
झत
ft
हझता, haftā
झथ
fth
ने झथलीन, nefthalīn
झद
fd
वझद , vafd
झफ़
ff
तलझफ़ुज़, talaffuz
फ्य
phy
फ्यास, phyās
झय
fy
करझयू , karfyū
६
fr
अ६ीका, afrīkā
झल
fl
झलै ट, flai,
झश
fś
बनझशा, banafśā
झस
fs
अझसोस, afsos
ब्ज
bj
अब्जद, abjad
ब्ज़
bz
सब्ज़ी, sabzī
ब्त
bt
इिब्तदा, ibtidā
ब्द
bd
शब्द, śabd
ब्ध
bdh
अिब्ध, abdhi
ब्ब
bb
छब्बीस, chabbīs
ब्भ
bbh
गब्भा, gabbhā
ब्य
by
ब्याह, byāh
ॄ
br
ॄाअमण, brāhma
Leutnant
lieutenant
Damespiel
draughts
Erdöl
petroleum
Woche
week
Nephthalin
Nephthalin
Abordnung
delegation
Aussprache
pronunciation
Kopfschuppen
dandruff
Sperrstunde
curfew
Afrika
Africa
Wohnung
flat
Veilchen
violet
Gram
sorrow
arabisches Alphabet
Arabic alphabet
Gemüse
vegetable
Beginn
beginning
Wort
word
Ozean
ocean
sechsundzwanzig
twenty-six
Steppdecke
quilt
Hochzeit
marriage
Brahmane
brahman
ब्ल
bl
ूॉब्लम, prôblam
ब्व
bv
ब्वॉय , bvôy
ब्श
bś
हब्शी, habśī
ब्स
bs
हब्स , habs
भ्भ
bhbh
भभ्भड़, bhabhbha9
भ्य
bhy
अभ्यास, abhyās
ॅ
bhr
ॅंट, bhra2,
म्च
mc
ख़ोम्चा, 3omcā
म्ण
m
सुषुम्णा, su2umā
म्त
mt
इम्तहान, imtahān
म्द
md
उम्दा, umdā
म्न
mn
िनम्न, nimn
म्प
mp
◌ं प
कम्पनीकंपनी, kampanī
म्प्य
mpy
◌ं प्य
कम्प्यू टरकंप्यू टर,
Problem
problem
Hotelboy
boy
äthiopisch
Ethiopian
Schwüle
sultriness
Tumult
uproar
Übung
practice
korrupt
corrupt
großes Tablett eines
Straßenhändlers
a hawker’s tray
der Rückenmarkskanal
the channel of the spinal
cord
Prüfung
examination
ausgezeichnet
excellent
niedrig
low
Gesellschaft
company
Computer
computer
kampyū,ar
म्ू
mpr
◌ं ू
सम्ूितसंूित, samprati
म्फ
mph
◌ं फ
गुम्फनगंुफन, gumphan
म्फ़
mf
◌ं फ़
िसम्फ़नीिसंफ़नी, simfanī
म्झल
mfl
पै म्झले ट , paimfle,
म्ब
mb
◌ं ब
लम्बालंबा, lambā
म्ब्ल
mbl
◌ं ब्ल
एसे म्ब्ली एसंब्ली , esemblī
म्भ
mbh
◌ं भ
सम्भवसंभव, sambhav
gegenwärtig
at the present time
Auffädeln
stringing together
Sinfonie
symphony
Flugschrift
pamphlet
lang
long
Versammlung
assembly
möglich
possible
म्ॅ
mbhr
◌ं ॅ
म्म
mm
म्म
mm
म्य
my
म्यानी, myānī
ॆ
mr
उॆ, umr
म्ल
ml
म्लान, mlān
म्व
mv
म्स
ms
म्ःट
ms
सम्ॅमसंॅम, sambhram
उम्मीद, ummīd
◌ं म
◌ं व
सम्मतसंमत, sammat
सम्वत्संवत्, samvat
कोम्सोमोल, komsomol
◌ं ःट
एम्ःटरडै मएःं टरडै म,
Verwirrung
confusion
Hoffnung
hope
übereinstimmend
agreeing
Zwickel
gusset
Lebensalter
lifetime
welk
withered
Jahr
year
Komsomol
comsomol
Amsterdam
Amsterdam
ems,ar*aim
म्ह
mh
तुम्हारा, tumhārā
य्य
yy
मुहय्या, muhayyā
कर्
rk
माकेर्त, mārket
क़र्
rq
फ़क़र्, farq
क्यर् rky
सक्यर् ुलर, sarkyular
क्सर् rks
माक्सर् वाद, mārksvād
खर्
rkh
मू खर्, mūrkh
ख़र्
rk̲h̲
चख़ार्, car3̲ā
गर्
rg
ःवगर् , svarg
ग़र्
rġ
मुग़र्, murġ
मर् rgr
दम
ु ार्अय, durgrāhy
घर्
rgh
दघ
ु र् टना, durgha,nā
घ्यर्
rghy
अघ्यर् , arghy
euer
your
bereit
prepared
Markt
market
Unterschied
difference
Rundschreiben
circular
Marxismus
Marxism
dumm
stupid
Rad
wheel
Himmel
heaven
Hahn
cock
schwer begreiflich
difficult to comprehend
Unfall
accident
geachtet
respected
चर्
rc
माचर् , mārc
च्छर्
rcch
मू च्छार्, mūrcchā
च्यर् rcy
पोच्यर् गाल, porcyagāl
छर्
rch
बछार्, barchā
जर्
rj
दजर् न, darjan
ज़र्
rz
दज़ीर्, darzī
ज्ञर् rgy
दज्ञ
ु ेर् य , durgyey
ज्यर् rjy
वज्यर् , varjy
ज्वर् rjv
अत
ं ज्वार्ला , antarjvālā
झर् rjh
िनझर् र, nirjhar
टर्
r
पाटीर्, pār,ī
ट्सर् rs
फ़ाइनआट्सर् , fāin ār,s
डर्
r
वॉडर् न, vôr*an
णर्
r
वणर्न, varan
ण्यर् ry
सौवण्यर् , sauvary
तर्
rt
नतर्क, nartak
त्तर्
rtt
मू ित्तर् , mūrtti
त्मर् rtm
वत्मर् , vartm
त्यर् rty
समापवत्यर् , samāpavarty
ऽर्
rtr
टाइपकऽीर्, ,āipkartrī
त्सर् rts
वत्सर् , varts
त्ःयर् rtsy
वत्ःयर् , vartsy
März
March
Ohnmacht
faint
Portugal
Portugal
Speer
spear
Dutzend
dozen
Schneider
tailor
unverständlich
difficult to be known
verboten
prohibited
Sorge
grief
Wasserfall
waterfall
Partei
party
die Schönen Künste
fine arts
Wächter
warden
Beschreibung
description
richtige Aussprache der
Laute
the sounds’ correct
pronunciation
Tänzer
dancer
Statue
statue
Augenlid
eyelid
gemeinsames Vielfaches
common multiple
Schreibmaschinenschreiberin
typist
Alveole
alveolus
alveolar
alveolar
थर्
rth
चतुथर्, caturth
थ्यर् rthy
सामथ्यर् , sāmarthy
दर्
rd
उदूर्, urdū
द्धर्
rddh
मू द्धर्न्य, mūrddhany
िर् rdr
ःने हािर् , snehārdr
द्वर् rdv
िनद्वर्ंद्व, nirdvandv
धर्
rdh
िनधर् न, nirdhan
ध्मर् rdhm
वध्मर् , vardhm
ध्वर्
rdhv
ऊध्वर् , ūrdhv
नर्
rn
टू नार्मेंट, ,ūrnāme,
पर्
rp
कापार्स, kārpās
ूर् rpr
अत
ं ूर् त्यय, antarpratyay
फ़र्
rf
िसफ़र्, sirf
झयर्
rfy
कझयूर् , karfyū
बर्
rb
िडःटबर् करना, *is,arb
viert
fourth
Fähigkeit
ability
Urdu
Urdu
zerebral
cerebral
von Liebe erfüllt
full of love
ruhig
calm
arm
poor
Bruch
rupture
senkrecht
vertical
Turnier
tournament
Baumwolle
cotton
Infix
infix
nur
only
Sperrstunde
curfew
stören
to disturb
karnā
भर्
rbh
गभर् , garbh
भ्यर् rbhy
सगभ्यर् , sagarbhy
ॅर् rbhr
िनॅर् म, nirbhram
मर्
rm
शमर् , śarm
म्यर्
rmy
साधम्यर् , sādharmy
म्हर् rmh
बम्हार्, barmhā
यर्
ry
मौयर् , maury
Mutterleib
womb
von derselben Mutter geboren
uterine
unbeirrt
not erring
Schande
shame
Gleichartigkeit
similarity
Burma
Burma
Maurjas
Mauryas
रर्
rr
हरार्, harrā
लर्
rl
िनलर् ज्ज, nirlajj
वर्
rv
गवर् , garv
व्यर् rvy
दव्य
ु र् सन, durvyasan
शर्
rś
दशर् न, darśan
ँवर्
rśv
पाँवर् , pārśv
षर्
r
वषर्, var2
ंटर् r
दांटार्न्तदांटार्ंत, dār2,ānt
ंयर् ry
ईंयार् , īr2yā
सर्
rs
कुसीर्, kursī
ःटर्
rs
फ़ःटर् , fars,
हर्
rh
गहर् ण, garha
अयर् rhy
िवगअयर् , vigarhy
ल्क
lk
िमल्क, milk
ल्क़
lq
हल्क़ा, halqā
ल्ख़
l
तल्ख़, tal3
ल्ग
lg
फल्गु, phalgu
ल्ज़
lz
इल्ज़ाम , ilzām
ल्ट
l
लाइफ़बे ल्ट, lāifbel,
ल्ड
l
शे यरहोल्डर, śeyarhol*ar
ल्त
lt
मुल्तवी, multavī
ल्त्स
lts
राइनलैं ड-फ़ाल्त्स,
rāinlai*-fālts
Myrobalane
myrobalan
schamlos
shameless
Stolz
pride
schlechte Angewohnheit
bad habit
Anblick
sight
Seite
side
Jahr
year
durch ein Beispiel verdeutlicht
explained by an example
Eifersucht
jealousy
Stuhl
chair
erst
first
Tadel
censure
tadelnswert
censurable
Besitz
possession
Kreis
circle
bitter
bitter
geringfügig
insignificant
Anklage
accusation
Rettungsring
life-belt
Aktionär
shareholder
aufgeschoben
delayed
Rheinland-Pfalz
Rhineland-Pfalz
ल्थ
lth
कॉमनवे ल्थ, kômanvelth
ल्द
ld
जल्दी, jaldī
ल्प
lp
िशल्प, śilp
ल्प्स
lps
आल्प्स, ālps
ल्फ
lph
गुल्फ, gulph
ल्फ़
lf
ज़ल्
ु फ़, zulf
ल्ब
lb
क़ल्ब, qalb
ल्भ
lbh
ूगल्भ, pragalbh
ल्भ्य
lbhy
ूागल्भ्य, prāgalbhy
ल्म
lm
िफ़ल्म, film
ल्य
ly
मू ल्य, mūly
ल्ल
ll
उल्लू , ullū
ल्व
lv
खल्वाट, khalvā,
ल्श
lś
इमल्शन, imalśan
ल्ह
lh
कुल्हाड़ा, kulhā9ā
व्य
vy
व्यिक्त, vyakti
ो
vr
ोत, vrat
व्व
vv
नव्वे , navve
व्ह
vh
िव्हःकी, vhiskī
ँक
śk
मुिँकल, muśkil
ँक़
śq
इँक़, iśq
ँच
śc
आँचयर् , āścary
Britischer Staatenbund
Commenwealth
Geschwindigkeit
speed
Handwerk
craft
Alpen
Alpes
Knöchel
ankle
Locke
lock
Herz
heart
mutig
bold
Mut
boldness
Film
film
Preis
price
Eule
owl
kahl
bald
Emulsion
emulsion
Beil
axe
Person
person
Gelübde
vow
neunzig
ninety
Whisky
whisky
schwierig
difficult
Liebe
love
Erstaunen
astonishment
ँछ
śch
िनँछल, niśchal
ँट
ś
ँटट्ग
ु ाटर् , ś,u,gār,
ँत
śt
गोँत, gośt
ँद
śd
रुँद , ruśd
ँन
śn
ूँन, praśn
ँू
śpr
ँूे , śpre
ँम
śm
चँमा, caśmā
ँय
śy
आवँयक, āvaśyak
ौ
śr
ौी, śrī
ँल
śl
आँलष, āśla2
ँव
śv
आँवास, āśvās
ँश
śś
कँशाफ़, kaśśāf
ंक
k
मुंक, mu2k
ंब
kr
िनंबय, ni2kray
ंम
gr
दंु माअय, du2grāhy
ंट
कंट, ka2,
ंट्य
y
वै िशंट्य, vaiśi2,y
ंश
r
उंश, u2,r
ंठ
h
ज्ये ंठ, jye2,h
ंठ्य
hy
ओंठ्य, o2,hy
ंण
कृ ंण, k02
ंप
p
िनंपित्त, ni2patti
ंू
pr
िनंूाण, ni2prā
offen
not deceitful
Stuttgart
Stuttgart
Fleisch
meat
Geradheit
rectitude
Frage
question
Spree
Spree
Brille
glasses
nötig
necessary
Wohlstand
prosperity
Umarmung
embrace
Atem
breath
ausdrücklich
explicit
muskulös
muscular
Bezahlung
payment
schwer verständlich
difficult to understand
Schwierigkeit
difficulty
Spezifikum
distinguishing feature
Kamel
camel
ältest
eldest
labial
labial
schwarz
black
Vollendung
completion
leblos
lifeless
ंफ
ph
िनंफल, ni2phal
ंम
m
मींम, grī2m
ंय
y
िशंय, śi2y
ंव
v
िवंवक् , vi2vak
ःक
sk
मुःकराना, muskarānā
ःक़
sq
िमःक़ाल , misqāl
ःब
skr
ःबीन, skrīn
ःक्व
skv
ःक्वासन, skvā*ran
ःख
skh
ःखलन, skhalan
ःख़
s
नुःख़ा , nus3ā
ःज
sj
मिःजद, masjid
ःट
s
ःटे शन, s,eśan
ःश
sr
ःशे चर, s,recar
ःड
s
से ःडन, *res*an
ःत
st
अगःत, agast
ःत्य
sty
हःत्य, hasty
ःऽ
str
िमःऽी, mistrī
ःथ
sth
राजःथान, rājasthān
ःथ्य
sthy
ःवाःथ्य, svāsthy
ःद
sd
क़ःद, qasd
ःन
sn
ःनान, snān
ःप
sp
ःपशर् , sparś
unfruchtbar
not bearing fruit
heiße Jahreszeit
hot season
Schüler
pupil
ringsumher
all around
lächeln
to smile
Gewicht ca. 3,6 Gramm
weight a. 3,6 grammes
Bildschirm
screen
Schwadron
squadron
Straucheln
stumbling
Rezept
recipe
Moschee
mosque
Bahnhof
railway station
Tragbahre
stretcher
Dresden
Dresden
August
August
manuell
manual
Mechaniker
mechanic
Rajasthan
Rajasthan
Gesundheit
health
Absicht
intention
Baden
bathing
Berührung
touching
ःू
spr
िःूंग, sprig
ःफ
sph
ःफार, sphār
ःफ़
sf
फ़ॉःफ़ेट, fôsfe,
ःब
sb
बिनःबत, banisbat
ःम
sm
िक़ःमत, qismat
ःय
sy
सदःय, sadasy
ॐ
sr
िमॐ, misr
ःल
sl
इःलाम, islām
ःव
sv
तःवीर, tasvīr
ःस
ss
अःसी, assī
ःःथ
ssth
पुनःःथापना, punassthāpnā
अण
h
पराअण , parāh
अन
hn
िचअन, cihn
अम
hm
ॄाअमण, brāhma
अय
hy
माअय, grāhy
॑
hr
॑ास, hrās
अल
hl
आअलाद, āhlād
अव
hv
आअवान, āhvān
Sprungfeder
spring
ausgedehnt
extensive
Phosphat
phosphate
in Bezug auf
in respect of
Schicksal
fate
Mitglied
member
Ägypten
Egypt
Islam
Islam
Bild
picture
achtzig
eighty
Restauration
restoration
Nachmittag
afternoon
Zeichen
mark
Brahmane
brahman
annehmbar
to be taken
Verminderung
lessening
Freude
joy
Aufforderung
summons
There should be some other ligatures concerning different Hindi grammar books. But I could
not yet attest them by any examples:
च्म cm, ल chr, ज्म jm, त्ऽ ttr, द्न dn, ध्न dhn, न्फ nph, ु nr, प्म pm, भ्व bhv,
े yr, य्व yv
Literaturangaben/ Reference Works:
Gatzlaff-Hälsig, Margot: Handwörterbuch Hindi-Deutsch, (Helmut Buske Verlag) Hamburg
2002, ISBN 3-87548-177-1
McGregor, R. S.: The Oxford Hindi-English Dictionary, (Oxford University Press) Ninth
impression, Oxford 1993/ New Delhi 2001, ISBN 019 563846 8
Pathak, R. C: Bhargava's Standard Illustrated Dictionary of the Hindi Language, HindiEnglish Edition, (The Bhargava Bhushan Press), Third Revised Edition, Banaras 1946
Sharma, Aryendra - Vermeer, Hans J.: Hindi-Deutsches Wörterbuch, Band 1: a - jhauvā.
(Julius Groos Verlag), 2., verb. Aufl., Heidelberg 1987. ISBN 3-87276-591-4, XVII, 602 S.
Sharma, Aryendra - Vermeer, Hans J.: Hindi-Deutsches Wörterbuch, Band 2: , - mar˚ham˚.
(Julius Groos Verlag), 2., verb. Aufl., Heidelberg 1987. ISBN 3-87276-591-4, S.603 - 1176
Sharma, Aryendra - Vermeer, Hans J.: Hindi-Deutsches Wörterbuch, Band 3: mar˚halā hvel˚.(Julius Groos Verlag), 2., verb. Aufl., Heidelberg 1987. ISBN 3-87276-591-4, S. 1177 1634
Gatzlaff-Hälsig, Margot: Grammatischer Leitfaden des Hindi, 4. Auflage (copyright 1967
Verlag Enzyklopädie Leipzig, copyright 1993 Langenscheidt) - Verlag Enzyklopädie Leipzig,
Berlin, München, Druck: Interdruck Leipzig GmbH, Printed in Germany ISBN 3-324-003938; now Helmut Buske Verlag, Richardstraße 47, D-22081 Hamburg, 2. unveränderte Auflage
1978 (VEB Verlag Enzyklopädie Leipzig 1967)
McGregor R. S: Outline of Hindi Grammar. With Exercises, (Oxford University Press), Second Edition, New Delhi 1977
Teach Yourself Hindi: by (c) 2000 Rupert Snell and Simon Weightman, (Hodder & Stoughton), Second Edition, London 2000, ISBN: 0-340-75816-3
Teach Yourself Hindi: Simon Weightman, (Hodder & Stoughton), New Edition, London
2003, ISBN: 034086687X